'een ku<ETe geiten zwervend üoör doj
Straten en de rozen verslindend van
.het plantsoen?
Ik gun Tjaden graag wat gratis
voer voor zijn weo; Iaat hij bij mij
schillen en afval van groenten komen
halen.
Maar de tot nu toe gevolgde en
schijnbaar oogluikend toegelaten ma
nier kan mij, en velen met mij, niet:
bekoren..
Met dank. voor het pnblioeeren, en
in de hoop dat het wat helpt.
Uw trouwe lezer
P.
Rechtszaken
EEN PROCES OM SCHADE
VERGOEDING.
De Eerste Kamer der Rechtbank te
Amsterdam wees vonnis in een civie
le procedure tegen de gemeente Am
sterdam, die door een aanspreker om
schadevergoeding was aangesproken.
Op 19 November 1908 met een drie
tal anderen bezig zijn beroep uit te
oefenen, kwam de aanspreker aan 'n
perceel, vóór hetwelk gasfitters der
gemeente aan het werk waren. De
aanspreker schelde aan, waarop de
deur, die op een kier stond, van bo
ven af werd opengetrokken, en toen
de aanspreker vervolgens, met het
hoofd naar omhoog, het trapportaal
binnenging, viel hij plotseling in een
gat, hetwelk degasfitters op 171/2
centimeter afstand van de straatdeur
in het trapportaal gegraven hadden.
De aanspreker kreeg, behalve een
gescheurde jas, letsel aan de heup en
aan de knie en moest eenige weken
het bed en vervolgens rust houden.
Zijn.werkzaamheden moest hij Inmid
dels door anderen tegen betaling la
ten verrichten, terwijl hij ook een
half jaar later zijn beroepsbezigheden
niet meer zoo kon vervullen als voor
heen. Wat hij vroeger niet deed,
moest hij nu doen: een gedeelte van
zijn werkzaamheden aan anderen
overdragen, en ook was hij genood
zaakt meer dan vroeger van de tram
gebruik te maken.
Hij sprak de gemeente Amsterdam
om schadevergoeding aan, daarbij
stellende, dat de gasfitters, die het
volle gezicht op de deur hadden, na
latig waren geweest hem behoorlijk
te waarschuwen voor het gat, dat zich
achter de deur bevond.
De Rechtbank nam aan, dat uit
het getuigenverhoor is gebleken, dat
het ongeval door het verzuim der gas
fitters is veroorzaakt en dat eischers
geschiktheid tot werken door het on
geval eenigermate- blijvend is ver
minderd.
Had het O. M. in zijn conclusie
voorgesteld, de gemeente te veroor-
deelen tot een schadevergoeding van
f 1651, de Rechtbank verminderde het
gevorderde schadebedrag tot /li94,
met rente, met veroordeeling der ge
meente in de kosten van het geding,
aan de zijde van eischer begroot op
ƒ315.
Koloniën
PEST OP JAVA.
Een Regeeringstolegram betreffen
de pestgevailen op Java van 24 Sept.
tot en met 7 dezer vermeldt de vol
gende gevallen:
Afdeel ing Malang 352 nieuwe pest-
gevallen, 337 dooden; in- de vorige
periode nog 9 dooden. Kediri 119
ttleuwe gevallen, 112 dooden. Mag©-
jan 31 nieuwe gevallen, 28 dooden; in
de vorige periode nog 8 doodea. Ma
thoen 27 doodelijke gevallen. Soeia-
baja 30 nieuwe gevallen, 2S dooden,
waaronder een Europeaan Berbek 11
nieuwe gevallen, 10 dooden. Paree 63,
nieuwe gevallen, 43 dooden, in de vo
rige periode nog 3 doodelijke geval
len. Bangil 6 nieuwe gevallen, een
■doode.
Letteren en Kunst
DE HAGIIE-SPELERS.
Het nieuwe gezelschap ,,De Haghe-
spelera" onder leiding van Eduord
Verkade is samengesteld als volgt.
Dames: Enny Vrede, Tilly Lus,
Tliea Vogelzang. Annie v. Esse, Jean
ne Faust, Ida- Swarts, heeren: Eduard
Vcrkade, Paul de Groot, Cor Ruys,
Dirk Verbeek, Philippe la Chape He,
Anton Verbeyeu, Jan Degens, 1-Ienrl
v. Esse, Adriaan Wijnnobel, Willem
Grelinger. Enkele onderhandelingen
zijn nog gaande. Eventueel zuilen in
eenige stukken mede op- treden: me
vrouw M. KieihlHie&elaar, mej. W
Wessels, mej. W. Schmidt Crans, de
heeren Joh. Broedelet en Willy Ruys.
Voor de aankleeding is de medewer
king verkregen van mej. Gato Neeb.
Leger en Vloot
„LYNX" EN „HERMELIJN".
Blijkens dén bij het Departement
van Marine ontvangen bericht zijn
Hr. Ms. lorpedobootjagers „Lynx" en
„Hermelijn" 11 dezer van Aden ver
trokken.
Kerk en School
NED. HERV. KERK,
Be-roepen: te Lopiik B. J. Weather te
Otterloo (bij Ede); te Zieriksee J. Heiv
dc-irschiee te 's-Hertogenbosch; te Vlie
land G. H. Boesrsma, eand. te Gro
ningen te Aardenburg (itoez.) J. N.
Pattist te IJzendijke.
Bedankt: voor Ooitgensplaat door J.
H. v. Paddenbungh te Aalst.
GEREF. KERKEN.
Bedahikit voor Goënga en Sybranda-
buren door H. Pópma te Tzum.
GEREF. GEM.
Aangenomen: naar Rotterdam door
1- Fnoanje te Teraenzen.
Bedan-kt: voor Leiden dioor J.
Fraanje te Terneuzen.
NED. HERV. KERK.
Beroepen. Te Noordhroek, D. E. W-.
jr. Wee!,, te Ndeuw-Helvoet.
Bedankt, Voor Groot Schermer door
W. van Dooren, te Roosendaal; voar
Aalburg en Hees been door II. A.
Heyea\, te Renkum; voor Ede door P.
Zandt te IJseimukten (bij Kampen).
GEREF. KERKEN.
Beroepen. Te Ambt-Vollen!w>vo., Joh.
Kwak, te Hoerde (Geld.).
SCADEMÏ'SCJEE EXAMENS.
Leiden. Bevorderd tot do'ctor in de
rechtswetenschap op stellingen de
heer J. A. R. C. ten Raa, geboren te
Rotterdam.
Leiden. Geslaagd voor het doctoraal
examen geneeskunde de heeren D. G.
Cohen Tervaert en H. H. vani der
Moer; voor het theoretisch exameta. ge
neeskunde de heer M. Katan.
Groningen. Geslaagd voor het eerste
natuurkundig examen de heer W. J.
Talsma; voor het candldaatsexamen
rechts wetens cha p de heeren B. J.
Gratama en A. 1L Stikker.
Geslaagd voor het eerste natuurkun
dig examen, dè heer E. E. Meursirug.
Amsterdam: Met goed gevolg is af
gelegd het eerste candidaats-exanien
in de godgeleerdheid door mej, Ada
Kuiper en den heer F. van der Wissel.
Tot arts bevorderd de heeren II.
Schürmann, geboren te Rotterdam,
IL Kindermann., geb. te Ouder-Am-
stel.
Geslaagd voor het eerste gedeelte
van. het arts-examen de heeren T. J.
van Buuiren en A. Mar res.
Leiden. Geslaagd voor het voorbe
reidend examen Ind, adm. dienst, de
heeren L. P. A. yan den Braudeler en
E. F. G. Town&end; theoretisch ge-
nioDskumdig examen de heeren S. W.
de Wolff, P. van Geer. J G. Overbeek,
C. E. Leman, Bong Tjoen Yap, L. den
Hooter en C. Lekkerkerker; eerste na
tuurkundig examen de hoer D. E.
Schouten en mej. M. Leooultre.
Marktnieuws
Botermarkt,
gehouden te Haarlem op 13 Oct. 1913.
Aangevoerd en verkocht: 30 K.G.
boter, ƒ1.70 a 1.80 per K.G.
Gemengd Nieuws
IN HET VRIJE RUSLAND!
Een vertegen wo ord iger van een
Duitsche firma uit Munchen-Gladl>acli
heeft dezer dagen te Warschau een
avontuur 'beleefd, dat hem lang zal
heugen. Op Vrijdag 26 Sopt. 's och
tends kwam hij aan ön begaf zich 's
middiags naar den Duitschen -consul
om dezen te verzoeken hem een tolk
<o willen verschaffen. Het consulaat
was echter reeds gesloten en de Duït-
scher maakte dus een wandeling door
öe aangrenzende straten en nam ook
een ikork in oogenschouw. Toen hij
naar buiten kwam, vverc^ Hij door een
politiebeambte gearresteerd, naar de
wacht gebracht en daar gefouilleerd.
Van zijn verzoek oru den commandant
te mogen spreken of den Duitschen
consul te mogen opschellen werd geen
notitie genomen. Den geheelen nacht
bracht hij door in een cel, waar hem
geen andere v&rversching dan een kap
thee word gegeven.
Den volgenden dag werd hem mede
gedeeld, dat hij gearresteerd: was op
grond van een. wet, maatregelen be
vattend voor de veiligheid van het
land. Wat de veiligheid van het land
te maken had met zijn bezoek aan een
kerk, begreep hij natuurlijk niet. De
commandant liet zich nog steeds niet
zien, de gearresteerde werd echter
naar de gevangenis gebracht, daar
nogmaals gefouilleerd en gedwongen
alles, wat hij bij zdch had. af te geven.
Van 3 tot 8 uur moest hij nu op het
voorplein van de gevangenis wachten,
toen met acid andere gevangenen een
bad nemen en zijn kleederen laten
desüifeoteerein. Zondag en Maandag
bleef hij in de gevangenis. Eerst Dins
dagmiddag werd hij vrijgelaten, na
eerst een kort verhoor te hebben on
dergaan.
GEEN CHAMPAGNE DIT JAAR1
'Naar de Temps meldt, is de wijn
oogst in Champagne dit jaar bitter
slecht uitgevallen. Nachtvorst in het
voorjaar, hagel en te weinig zon in
den zomer en allerlei dr iverre i rikten,
hebben het gewas verwoest. Het kleine
beetje vrucht, dat de gaarden opleve
ren, moest hu geplukt worden, maar
er waren .geen handen om het werk
te doen. En daar de druif, zoodra zij
een zekeren graad van rijpheid be
reikt heefti, snel geplukt moet wonden
wil zij niet rotten aan den wingerd,
heeft men de hulp der troepen moeten
inroepen om van den oogst nog te red
den wat er te redden viel. En zoo toon
men dezer, dagen in de wijngaarden
van Champagne soldaten onder toe
zicht van hun officieren den wijn
oogst zien M'nnenh?Vr. in een goed
wijnjaar rekent men o,p een opbrengst
van 409.000 H L. Dit jaar is de 30.000
H.L. nog niet eens boreikt.
WOESTE AUTOMOBILISTEN.
Do rechtbank te Koblentz heeft don
bestuurder Siplonda.k uit Warschau
wegens bet ^doodrijden van eon acht
jarig knaapje te Brodenbach aan dein
Moezel tot anderhalf jaar gevangenis
straf veroordeeld. De eigenares van
de auto, mevrouw MaJinowsM uit
Wairechau, werd vrijgesproken. De
eisch vus tegen den bestuurder twee
jaar en tegen baar twee maanden ge
vangenisstraf.
In de overwegingen van het vonnis
verklaren de rechters, dat tegen het
algemeen verspreide en gevaarlijke
misbruik, om langs de groote wegen
in razende vaart be tuffen zoo streng
mogelijk dient opgetreden te worden,
zo-o meldt doN. R. Ct.
DE „SUFFRAGETTES".
De Londensche Hbid-berichtgever
schrijft
„De militante vrouwen doen zich
dc laatste dagen weder op allerlei
wijze gelden. Zaterdagochtend
wachtten enkele hunner den dokter
der Ilolioway gevangenis op toen de
ze zijn woning verliet om naar de ge
vangenis te gaan en begonnen hem
met een zweep te ranselen, omdat
nif 'er zïch toe leende, suffragettes,
die in de gevangen >s geen voedsel
wilden gebruiken, kunstmatig te
voeden. De dokter kwam er nogal
goed af, doordat hij geen enkuien stug
over hel aangezicht kreeg.
Zaterdagavond toen dc Koning en
de Koningin aankwamen aan het Co-
liseum-gebouw, waar zij een liefda
digheidsvoorstelling ten oatc van son
paar ziekenhuizen zouden bijwonen,
wisten een paar suffragettes door de
pclitie-afzetting te komen en het rij
tuig des konings te naderen, roepen
de: „Er worden vrouwen gemarteid
in de gevangenis." Zij waren oolc
voornemens een aantal pamfletten in
,'s Konings rijtuig te werpen, .doch
werden daarin nog door de politie
verhinderd,"
UIT MEXICO.
In Mexico heerschen vireemd© toe
standen. Volgons oen telegram uit
Mexico^ zijn 110 afgevaardigden, dio
een motie ondart&ekenden, waarin zij
verklaren dat... indien nog meer af
gevaardigden spoorloos zouden ver
dwijnen. zij vien-dfore kamerzittinglen
onmogelijk zouden maken, gevangen
genomen.
De motie weird aangenomen na de
plotselinge verdwijning van den se
nator Dominques, die onlangs in een
redevoering een hertigen aanval deed
op Huerta.
Later zijn do gevangenen weer vrij
gelaten.
't Was ook al te mal zélfs voor
Mexico 1
Maar de Kamer is toch ontbonden.
Er is een proclamatie uitgevaar
digd, waarbij de nieuwe verkiezingen
worden bepaald op 26 October, den
datum, waarop ook de verkiezing
van den president zal plaats hebben.
ONTPLOFFING.
In de keizerlijke fabriek van giet
ijzer to Jekaterinaslaw werden door
esn ontploffing twaalf arbeiders
zwaar gewond, twee hunner levens
gevaarlijk.
DR. DIESEL.
Uit Vlissingen wordt geseind:
Zaterdag werd in den Roompot
drijvende gevonden het lijk van een
welgekleed persoon. Het lijk verkeer
de in staat van ontbinding. Verschil
lende voorwerpen van waarde wer
den medegenomen, maar wegens het
slechte weer werd het lijk wéér in
zee geworpen. Zeer waarschijnlijk
was het het overschot van den ver
misten dr. Diesel, wiens zoon te Mün-
cben per telegram op de lioncrte is ge
steld. Deze woTdt nu te VI i swingen
verwacht om uit te ma.ke,n of de op
het lijk gevonden voorwerpen aan zijn
vader toebehoorden.
Een nader telegram uit Vlissingen1
meldt, dat de heer Diesel de op het
lijk gevonden voorwerpen heeft her
kend als a,an zijn vader te hebbem
behoord. Het is dus zeker dat dr.
Diesel verdronken is.
Uit München wordt aan het Berl.
Tageblatt" gemeld, dat nu gebleken
zou zijn, dat Diesel's financieel© toe
stand ongunstig was. Naar de bewe
ringen uit Miincben zou Diesel, die
uit zün uitvinding veel geld beeft ge
maakt, zijn kapitaal in aPerlei onder
nemingen hebben verloren. Zeer waar
schijmlijk acht het „Berl. Tagebl."
blijkbaar dat bericht niet. da-ar tot
dusver algemeen werd aangenomen,
dat dr. Diesel een zeer rijk man was.
I-IET PROCES TEGEN BE1LIS.
Te Kief ging het gerucht., dat het
O. M. de aanklacht tegen Beilis zou
intrekken. Moer tot dusver is van dit
gerucht geen bev-estiging ontvangen.
Uit Petersburg werd aan het „Ber
liner Tageblatt" geseind„Sedert
Zaterdag doen in goed ingelichte
kringen alhier geruchten de ronde,
dat bet moordproces in Kief niet ten
einde gevoerd zal worden. Met, het
oog op bet resultaat, dat tot nu toe
bereikt is, moet de officier van justi
tie in Kief den minister van justitie
voorgesteld hebben, het proces af te
breken en B-eiLis in vrijheid to stellen.
Radicale en conservatieve bladen,, die
dit bericht brachten, zijn geconfis-
keerd.
De ramp van tie Vollnrne.
Uit de verschillende berichten is
tot dusver de juiste omvang van de
ramp van de „Volturno" nog niet op
te maken, maar <iit staat toch wel
vast, dat de brand van dit landver-
huizersschip een groot aantal slacht
offers heeft geeiseiit, veel meer blijk
baar dan de directie van de Uranium-
maatschappij te Rotterdam die
van slechts negentien vermisten
sprak eerst heeft gemeend. Dat de
cijfers omtrent het aantal geredden,
zoozeer uiteenloopen is een aevolg
van het feit, dat zooveel schepen aan
het reddingswerk hebben deelgeno
men, Maar het wordt hoe langer hoe
waarschijnlijker, dat meer dan hon
derd menschen bij deze ramp zijn
omgekomen. Nu immers zoowel uit
de verklaringen van de ooggetuigen
aan boord van de „Carmania", cl ie
het eerst het tooneel van het ongeluk
bereikte, als uit het interview van
den eenigen geredde, die zich aan
boord van de „Carmania" Bevindt,
Blij lit dat de even voor en bij de. aan
komst van de „Carmania" uitgezette
booten, alle vergaan zijn.
Op Donderdag 9 October, 's mor
gens vroeg, werd aan boord van de
„Volturno" een schip toebchooran-
de aan de „Canadian Northern
Steamship Company" te Londen,
maar door de Amerikaansclie Ura
nium Steamship Company voor het
iandverhuizersvervoer gecharterd
brand ontdekt. Er woedde een hevige
storm en de ongelukkige opvarenden
24 kajuitspassagiers, 538 tusschen-
dekspassagiers en 93 man equipage
(er zijn ook opgaven 540 tusschen-
dekspassagiers en 96 man equipage)
■werden dus deer twee woedende ele
menten, vuur en water, bedreigd. On
middellijk werden door gezagvoerder
en officieren, aan wier houding i.e
door de „Carmania" geredde passa
gier alle hulde brengt de noodige
maatregelen genomen. Alle passa
giers werden aan dek geroepen en
van reddingsgordels voorzien. Maar
intusschen woedden de vlammen
steeds heviger en ondanks den hevl-
gen storm werd besloten tot het uit
zetten der booten. Maar de' golven
sloegen deze booten terug tegen de zij
dén van het schip en verbrijzelden
haar, waarbij waarschijnlijk alle in
zit lenden zijn omgekomen. Toen ech
ter naderde redding en de komst
van de „Carmania", weldra door an
dere groote schepen gevolgd, heeft
vermoedelijk den gezagvoerder v&n
de „Carmania" aanleiding gegeven,
de hopëlboze pogingen, om in den ge
weldigen storm booten uit te zeiten,
te staken.
De kapitein verzamelde de opvaren
den op 't achterschip, liet Intusschen
het blusschingswerk voortzetten en
zoo kon, toen dc zee wat bedaarde,
dank zij de talrijke booten der ter
redding toegesnelde schepen, het
grootste gedeelte van de opvarenden
nog worden gered.
Dat dus niet allen aan boord van
het ongelukkige schip jammerlijk zijn
omgekomen, is zeker te danken aan
de draadloozo telegraphie, die het
mogelijk maakte, dat binnen zoo be
trekkelijk korten tijd een tiental groo-
te stoomschepen op de plaats des on-
heils konden verschijnen, Dank zij
dezo wonderbaarlijke uitvinding, is
het nog mogelijk geweest honderden
menschen levens te redden.
liet eerst gaf üe „Carmania" aan
den raoiographischen nuiproep van
de „Volturno" gehoor. Door ue' „f ur-
niania" werd Donderdagmorgen mds
de hulpkreet van de „Volturno" op
gevangen. Onmiddellijk maakte de
„Carmania" zich gereed hulp te bie
den. Met vollen stoom voer de .Car
mania", ondanks het noodweer, met
een snelheid van twintig knuopen in
bet uur in de richting van de „Vol
turno". Tegen den middag bereikte
de „Carmania" het brandende schip.
Maar het bleek, dat niets ter redding'
kon worden gedaan. Men zag de pas
sagiers bijeengedrongen op het ach
terschip, men zag hoe de bemanning
aan het blusschingswerk bezig was,
maar men was machteloos om eenige
hulp te bieden. De storm maakte het
onmogelijk het schip te naderen. V" el
werd door de „Carmania" ean hoot
neergelaten, onder bevel van den eer-
sten officier Gardner. Twee uren roei
de men rond, steeds pogende de „Vol
turno" te bereiken, maar de orkaan
woedde te lievig, de golven gingen te
hoog. De riemen braken in de 1 en
den der onverschrokken zeelieden en
slechts met grooie moeite kon men er
zelfs ten slotte weer in slagen de
„Carmania" te bereikeh.
Maar intusschen woedden de vlam
men op de „Volturno" met onvermin
derde kracht voort. Kapitein Burr
van de „Carmania" liet voortdurend
zijii draadlooze installatie werken.
Ilulproep na hulproep zond hij uit.
En hij kreeg antwoord. To vier uur
in den namiddag kwamen de .Gros
ser Kurfürst" en 'de „Seydlitz" op het
tooneel van de ramp en weldra daag
den ook de „Kroonland", de „Devo
nian", de „Rappahannock", de „La
Touraine", 'de „Minneapolis" en de
„Asian" op. Immers de ramp ge
schiedde noord-noordwestelijk van .le
Azoren, juist in de groote scheep
vaartroute tusschen New-York un
Europa, en zoo was het dus mogelijk
dat zoovel© groote stoomers door c e
draadlooze telegrammen kenden l.e-
reikt worden.
Langzamerhand begon nu de norm
wat te bedaren. Maar de zeo bleef
nog hoog en de door de verschillende
schepen uitgezette booten moesten- we
der terugkeeren. Nog was elk© poging:
tot redding vruchteloos.
Te negen uur Donderdagavond be
reikten de vlammen het middenschip
van de „Volturno' en toen volgde ccn
ontploffing.
Men ami zic-ii de ontzetting eten ken..
van de duizenden aan boord der rou-!
zenschepen, die daar op zoo betrekke
lijk Korten afstand, onmachtig, uen
ondergang van een zusterschip aan
schouwden. Hel verlicht was de zee
door de zoeklichten der te hulp geko
men stoomers. Een rec-ks vuurpijlen
werd van het thans blijkbaar geheel
ten ondergang gedoemde schip <pge-
laten.
Het was een vreeselïjk sc-houwspel,
die brandende „Volturno" met neer
dan 500 menschen nan boord, omge
ven door de scherp verlichte rompen
van deze internationale transatlanti
sche vloot, waar duizenden toesihou-
wers zich verdrongen, n"°n ponolen-
de om huip te bieden, maar onniaclv
tig door de felle zeeën om iets te eren
tot redding van de honderden, die zij
van een wissen dood zeker achtten.
Het eeuige wat mén kon doen was
verlichte redd ing snoeien in zee ie
worpen, om zoo althans deu unmte
lingen nog eenige kans te geven zich
zelf te renden. In de nabijheid van de
„Carmama"', uie net uicaist het bran
dende schip was genaueru, ..e
men ue Kreten der met de golven wor
stelende slachtoffers. Maar rieents
één van dezen kon worden gered.
Langzamer,uand stierven üe kreten
aer anderen weg.
Onophouueujr, werkten de zuok-
licnten, vol ijver spiedden honderden
oogen rond, maar niets werd meer
gezien, koo ging ue nacht voorbij en
toon de morgen aanbrak, brandde do
„Volturno" nog steeds. Dichter en
dichter drongen de overlevenden op
hel achterschip bijeen. Toon echter
kwam er einuelijk uitkomst. De zee
bedaarde en van alle schepen in de
nabijheid kwamen de booten, die
zich om het achterschip van de „Vol
turno" verzamelden en nu de rchip-
breukelüigen konden overnemen. Hoe
eigeniijiv vat reuaiiigSworK piaats
hau, is nog niet bekend. Nadere bij
zonderheden zuilen lueromtrent eerst
o.ijten, als de schepen met de gered
den Ua verschillende havens zijn bin
nengekomen. Voorloopïg zijn we t.og
aangewezen op do vrij spaarzame be
richten, die de radiogrammen geven.
Voor zoover tqt dusver bekend is,
zouden zich aan boord van ds ver-
scliillende schepen 511 geredden be
vinden. Aan boord van de „Carma
nia" slechts één, de opgepikte Irenke-
ling, aan boord van „La Touvaine"
40, „Minneapolis" 30, „Rappahtn-
nock" 19, „Gzar" 102, „Narragunseit"
29. „Devonian" 59, „Kroonland" 90,
„Grosser Kurfürst" 105» „Seydlitz"
36. En daar het totale aantal opva
renden van de „Volturno" 655 of 657
(deze cijfers wórden beide opgegeven)
bedragen zou hebben, zouden dus on
geveer 144 o£ 146 menschen zijn omge
komen.
Volgens een opgave van de directie
dor Uranium-maatschapüij te Rotter
dam, zouden alle eerste klasse passa"-
giers gered zijn. Deze passagiers zijn
volgens de door de directie gegeven
lijst, de volgenden Josscl Farber,
Rubin Relmer, Leibe Sabsin, Mich na
Sabsin, Ester Kaplan, Hinde Fried
man, Carl Tepper, Hoda Tepper, Bci-
le Tepper, Elje Tepper, Parkc Tepper,
Bnssie Tepper en Belle Ridenski,
allen uit Rusland; John Krugen Frie
da Krug, beiden uit Amerika Ma
rianne Mrzigod, Oostenrijk; Adela
Coskor. Bohemen Karolina Ohoilala,
GaliciëAntoine Armand en Hedwig
Eberle, Duitschland: Réné en Jean
Gaserganda, Frankrijk.
De „Volturno", in 1906 gebouwd,
was een dubbeisehroefschip van 3A30
ton. liet diende eerst in de Rndver-
huizersvaart van Italié naar Ameri
ka en stond toen onder bevel van ka
pitein Harrison van de Allan Line. In
1909 dat is zeker wel belangwek
kend om te herinneren onder-
seueidd© de bemanning van het schip
zich door een merkwaardig© redding
van de equipage van een Fransch
schip, dat in den Atlantischen Oceaan
in brand was geraakt. Kapitein Har
rison werd later opgevolgd door den
tegenwoordigeri gezagvoerder lues,
toen de „Volturno" van de Canadian
Northern Company door de Uranium
werd gecharterd.
De eigenaars van het schip, de Ca
nadian Northern Steamship Compa
ny verklaren'naar aanleiding van
dadelijk" na de ramp opgedoken ge
ruchten dat liet aantal reddings
booten aan boord meer clan voldoen
de was voor het aantal opvarenden.
De reddingsbooten, zoo deelen zij me
de, konden duizend menschen bevat
ten, voor de ruim 600 opvarenden was
er dus plaats genoeg. En welke ge
volgen de ramp ook moge hebben ge
had, zeggc-n zij, dezo mogen niet ge
weten worden aan den onvoldoenden
slaat der reddingsmiddelen.
Uit het telegram omtrent het inter
view niet den geredde aan boord van
de .Carmania" blijkt, dat de beman
ning uitsluitend uit Duitschers en
Belgen bestond. Een correspondent,
echter meldt, dat er althans ook een
enkele Nederlander zich aan boord
bevond, namelijk de 30-jarige G. Wen-
nekes uit Rotterdam, Ilie als barbier
zijn eerste zeereis met het schip mee
maakte.
Uok wordt nog gemeld, dat onder
do passagiers zich een 1-Iaagsche da
me met vier kinderen zo.u hebben be
vonden. Bevestiging hieromtrent ont
breekt evenwel nog. De Uraniumlijn,
die hoofdzakelijk zich on het Iandver
huizersvervoer toelegt, werd mrest
door Russische en Oostenrijksche
emigranten gebruikt men herin
nert zich de moeilijkheden aan de
Duitsche grens met de door deze lijn
uit Amerika teruggevoerde emigran
ten en vermoedelijk zullen de
meeste slachtoffers van deze ramp
dan ook wel Russen zijn.
Zooals reeds uit de eerste berichten
is gebleken, heeft bet stoomschip
„Czar" van de Russian East Asiatic
Co. 102 schipbreukelingen van de
„Volturno" gered. Dit stoomschip
was op de thuisreis van New-York
naar Rotterdam, waar het heden
avond verwacht wordt. De schipbreu
kelingen zullen daar aan de Uranium-
Steamsliip Co. worden overgegeven,
die hen zal onderbrengen in haar
i liotel aan de Maashaven, van waar
zij met de eerstvolgende gelegenheid,
vermoedelijk 17 dezer, weer naar
New-York zullen vertrekken. Hel
stoomschip „La Touraine" van de
Compagnie Generale, dat eveneens
een groot aantal overlevenden aan
boord heeft, zal deze te Havre lan
den, van waar zij met een boot van
dezelfde maatschappij weer naar hun
bestemming wórden gebracht. Het
Amerikaansohe gouvernement heelt
zich bereid verklaard al deze schip
breukelingen, die alles verloren heb
ben. ook zonder identiteitsbewijzen
toe te laten.
".-:y rit mede, dat de Engelsche
admiraliteit den kruiser Donegal, die
te Lamlash zich bevindt, last lieel't
gegeven naar slachtoffers van de Vol-
turnó te zoeken.
Do H1 la ndsclie be
manning.
De HoMandsche bemanning aan
boond van liet verongelukte stoom
schip Volturno is al3 volgt: J. den Ek
ster, 16 jaa.r. K IT. Dijkstra, 14 jaar.
K. Koster, 29 jaar, Rotterdam; W.
Huizen, 15 jaar; J. Arends, 24 jaar,
Rotterdam; M. Stegmeijer, 24 jaar, J.
Mirtel, 31 jaar. J. W. Putter, 41 jaar,
Rotterdam; II. W. Pijl, 18 jaar. J.
Funicen, 26 jaar. N, Grauw, 33 jaar.
A. de Bruin, 24 jaar, Rotterdam; G.
Kraan, 21 jaar. M. A. van Arent, 30
jaar, Rotterdam; M. de Groot, 19 jaar,
Rotterdam. II. Men wens, 33 jaar, Rot
terdam; C. Wachter. 33 jaar, Rotter-1
dam. J. Hoifkens, 3S jaar, Amsterdam.
L. Goudart, 33 jaar. D. Caliiwe, 24
jaar.
Het is niet botend wie van deze per
sonen gered-, dan wel verdronken zijn.
Op de lijist van geredde schipbreuke
lingen, die zich thans aan boord van
de La Touraine bevinden, komen twee
Nederlanders voor.
Slee hts 40 si ach tof fors?
Van dan Grosser Kurfürst is 'het
volgend© draadlooze telegram te Capo
Race ontvangen; „Veertig personen
zijn bij de ontploffing op de Volturno
om het leven gekomen. Be kapitein,
di© gewónd, is, bevindt zioh op d©
Kroonland.
Kapitein Sniiiltneek van bet stoom
schip Czar, van de Russian East Asia
tic Co., hetwelk, zooals reeds bekend
is, 102 der geredden van het stoom
schip Volturno aan boord heeft, sein
de aan zijn agenten te Rotterdam, de
heeren Ruys en Co., draadloos een
rapport over d© ramp, die zooveel
slachtoffers heeft geëischt. I-lij deelt
daarin mede, dat hij Donderdagmid
dag 0111 12 uur do Marconi-waarschu-
wing kreeg, dat 't stoomschip Voltur
no in brand stond en dat het- stoom
schip Carmania ter assistentie was
aangekomen. De positie van zijn ei
gen schip was op dat oogenblik 150
mijlen, terwijl er een matige N, W.-
storm woei. Onmiddellijk koers zet
tende naar de aangegeven piaats, be
reikte 't <teze omstreeks middernacht.
Na d© positie te hebbeln opgenomen.,
bracht hij zijn schip aan d© windzij-
de van d© Volturno en liet om één
uur een zijner booten tewater, onder
bevel van den eersten officier. Nage
noeg onmiddellijk keerde dez© weer
terug niet 15 geredde schipbreukelin
gen. Nadat deze aan boord waren ge
bracht, vertrok de reddingboot op
nieuw, ditmaal onder commando van
don derden officier en met een nieuwe
bemanning. Deze officier deed telkens
met frivsche bwnanning drie tochten.
Voor Óen gezagvoerder zelf was allo
zfevwanschap noodjg om zijn stoomer
zoo ójcht mogelijk bij liet brandende
schip te houden. Bij het aanbreken
van den dag bleken er elf stoomsche
pen aanwezig te zijn, die site booten
te water lieten, toen de nee kalmer
word. Het reddingwork ging toen be
trekkelijk spoedig in zijn verk. D©
reddingboot van de Czar deed nog
©&n vijfde reis, onder bevel van den
tweeden officier, waarbij allen, die
nog op de Volturno waren wei-den af
gehaald, behalve d© kapitein --n zes
officieren. ITet reddingswerk was om
acht uur afgeloepen, terwijl daarna
alle sc-li©pen, die hulp hadden rer-
lcend gingen rondstoomen om te zo©
ken naar de vermiste booten.
Uit dit zóo sober gesteld© rapport
blijkt wel, dat door d© bemanning van
de Czar die vijfmaal met de red
dingsboot uitging, heldenmoed is be
toond. Trouwens het stoomschip heeft
dan ook- de meeste schipbreukeling©!)
aan boord.
D© kapitein seint ook verschillende
namen van de door de Czar geredde
tusschendekspassagiers, mannen,
vrouwen en kinderen. Blijkens den
klank zijn he-t allen Russen of Polen;
daarnaast zijn aan boord van de Czar
de administrateur van de Vol turn©,
de heer W. L. Brown, de doctor Can
ter,-de olieman Holl. de stoker Paul
en de steward Underwood.
Het stoomschip Czar is Maandag
middag half vier Lizard gepasseerd.
Hoe zeldzaam soms de speling var
het lot kan zijn blijkt hieruit, dat on
der d© door de Czar geredden drie
leden voorkomen van eeri familie
Schneider, waarvan zeven personen
aan boorid der Vo'tu.nno waren.
Reeds is bekend dat de overigen aan
boord zijn van d© Devonia, zoodat dez©
familie in haar geheel werd gered-
Stoomvaartberichten
STOOMV.-MIJ. NEDERLAND.
Hel st. Koning Willem III (uiireis
arriveerde 12 Oct. te Southampton.
1-let st. Oranje (thuisreis) arriveer
de 12 October te Genua.
Het st. Timor (thuisreis) arriveerde
13 October te Genua.
Het st. Boeton (thuisreis) arriveer
de 11 October te Macassar.
Het st. Celebes (uitreis) passeerde
13 Oct, Kaap Roco.
Het st. Nias (thuisreis) passeerde
13 Oct. Kaap Carvocir.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Het st. Bogor vertrok 12 October v.
Batavia naar Rotterdam.
Het st. Djebres (thuisreis) vertrok
11 October van Padang.
Het st. Goentoer (uitreis) pass. 11
October Perim.
Het st. Jacatra (uitreis) passeerde
12 Oct. Point de Galle.
ITet st. Kawi arriveerde 12 Octo
ber van Batavia te Rotterdam.
Het st. Malang (uitreis) arriveerde
13 October te Antwerpen.
Het st. Medan (uitreis) vertrok 13
October van Suez.
Het st. Menado arriveerde 13 Oct.
van Rotterdam te Batavia.
Het st. Ophir (uitreis) vertrok 12
October van Tanger en Gibraltar.
Het st. Saniarnida (uitreis) pass.
12 Oct. Point de Galle.
Het st. Wilis (thuisreis) vertrok 11
Oct. van Padang.
ITOLLAND—AMERIKA LIJN
ITet st. Andijk, van Rotterdam n.
Cuba, Mexico en New-Orleans, pas
seerde 11 October Lizard
ITet st. Callislo arriveerde 13 Oct.
van Savannah te Rotterdam.
Het st. Noorderdijk, vari Rotter
dam naar New York, Newport IStow*
en Baltimore, pass. 12 Oct. Lizard.
ITet st. Potsdam, van Rotterdam n
New-York, jiasseerde 12 Oct. Lizard.
Het st. Rotterdam arriv 12 Oct. des
nam. van Rotterdam te New York.
Het st. Sommelsdijk vertrok 12 Oc
tober van New-Orleans naar Rot
terdam,
I-Iet st. Willehead arriveerde 11
October van Rotterdam to Quebec.
Het st. Zaandijk arriveerde 1L Oct.
van Rotterdam via Hamburg te Sa
vannah.
Het st. Zïjldijk, van Rotterdam u
Quebec en Montreal, pass. 13 Octo
ber Prawiepoint.
KON. HOLL. LLOYD.
Het st. Eemlanö vertrok 12 Octobei
van Buenos-Ayres naar Amsterdam.
Het st. ITollandia (uitreis) vertrok
12 October van Vigo.
Het st. Salland arriveerde 13 Oct.
van Amsterdam te Buenos-Ayres.
Het st. Zaanland (uitreis) vertrok
12 October van Bahia.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
Het st. Jan van Nassau, van Para
maribo naar New-York, vertrok 9
October van Port-au-Prince.
Het st. Oranje-Nassau (uitreis) pas
seerde 12 Oct. Ouessant.
Het st. Prins Maurits (thuisreis)
passeerde 11 Oct. St. Michaels.
KON. PAKETVAART-MAAT
SCHAP PIJ.
Het st. Singaradja, van Rotterdam
naar Java, pass. 13 Oct. Port Said.
STOOMV.-MIJ. OCEAAN.
Het st. Sarpedon, van Amsterdam
naar Java, vertrok 10 Oct. van Liver*
pooi.
liet st. Theseus, van. Japan en Pe-
nang naar Rotterdam, arriveerde 11
October te Londen.
Het st. Yangtsze, van Batavia naai
Amsterdam, vertrok 12 Oct. an Mar
seille.
