De Wereldkroniek
Jaarwedde-vertioogin& 1
Omdat me}. J. H. van Honslede flrle
dienstjaren als onderwijzeres aan de
openbare lagere school heeft vervuld,
stellen B. en W. aan den raad voor,
overeenkomstig do verordening en na
ingewonnen advies van het hoofd
der school en in overleg met dö plaat
selijke schoolcommissie, haar een pe
riodieke verhooging van 50 toe to
kennen. Ingaande 1 September 1913.
Rioleering Vinkenlaan.
Ingevolge een request van don heer
3. Herben aan den raad zal er op de
begrooting dienst 1914 een post wor
den uitgetrokken voor rioleering van
de Vinkenlaan, waarmede ook wordt
beoogd een verbeterde afwatering bij
de rol-voetbrug aldaar.
Schoollokalen.
Door b. en \V. is aan den raad de
zer gemeente voorgesteld om het ge
bouw der oponbaro lagere school m
overeenstemming te brengen met de
eischen van het Koninklijk besluit
van 25 Juni 1912 (Staatsblad no. 192}
en de kosten der verbouwing voor
zoover die niet door de rijksvergoe
ding worden gfedekt, te vinden door
hot sluiten van een geldleening, groot
hoogstens 750.
Rioleering Stationsweg.
Op een verzoek van den heer G.
van der Vlugt, te Driebergen, die in
deze gemeente aan don Stationsweg
huizen heeft staan, welke geen ge
noegzame afvoering van vuil water
heboen, heeft het college van B. en
W. aan den raad voorgedragen het
gedeelte Stationsweg van de grens
tusschen de perceelen van G. van der
Vlugt en A. Topper af tot aan do op
haalbrug te rioleeren en de kosten
daarvan, voor zoover die niet worden
gedekt door den heer Van der Vlugt,
te vinden uit een leening van 450.
Pensioen gemeente-ambtenaren.
Een ontwerp-verordening regelende
het recht van verhaal, aan de ge
meente toegekend bij de pensioen
wet voor de gemeente-ambtenaren
1913 en de Weduwenwet voor de ge
meente-ambtenaren 1913, bepaalt bij
art. 1 dit recht op 2 1/2 pLt. van den
pensioengrondslagart- 2 dit recht
van vernaai volgens art. 46 der eerst
genoemde wet niet toe te passen ten
aanzien van ambtenaren, die in vas
ten dienst komen voorts bepaalt art.
7, dat de betaling van bet bedrag,
verschuldigd voor den inkoop van
diensttijd van de op 1 October 1913 in
dienst zijndo gemeente-ambtenaren
tal woruen betaald in annuïteiten,
overeenkomstig art. 64 der pensioen
wet 1913.
Als pensioen-grondslagen van ge
meente-ambtenaren, wier jaarwedden
door den gemeenteraad worden vast
gesteld, stellen B. en W. voorloopig
voor bedragen, ongeveer geheel over-
©en stemmen de met de salarissen, die
op het oogenblilt genoten worden. Op
1 October 1.1. waren in dienst dezer
gemeente 3 ambtenaren ter secreta
rie,, 1 concierge, 4 gemeenteveld
wachters, 1 nachtwacht, 1 gemeeme-
opzichter, 2 brugophalers, 1 klokop-
winder, 2 gemeentearbeiders, twee
schoonmaaksters, 1 vroedvrouw, 1
gasdirecteur, 1 kantoorbediende aan
de gasfabriek, 3 fitters, 4 stokers en 1
lantaarnpoetser.
Gisteren is een 3-jarig jongetje in
de ringvaart gevallen en verdronken,
zoo meldt de N. R. Ct.
HAARLEMMERMEER.
Verdronken.
Gisteren is in de Ringvaart nabij
Hillegommerdijk een driejarig jonge
tje al spelende te water geraakt en
verdronken. Alle pogingen om de le
vensgeesten bij den kleine weer op te
kken, waren vruchteloos.
VELSEN.
Gem eent.e raad.
Woensdagmiddag vergaderde de
raad dezer gemeente onder voorzitter
schap van den burgemeester. Afwe
zig zijn de heeren Huyg en Van Rhijn.
Van den heer De Mik', accountant,
Is bericht ingekomen, dat door hean
de boekhouding van het gasbedrijf
over de 3 kwartalen van 1913 is onder
recht, en geheel a cc oord bevonden.
Naar aanleiding van een verzoek
van het bestuur der nieuw opgerichte
Handelsvereeniging te IJmuiden om
©en schoollokaal ter harer beschik
king te stellen, wordt besloten het
verzoek toe te staan op nadeer door B.
tin W. te stellen voorwaarden.
Aan den heer R. Brink wordt toe
gestaan een interpellatie te houden
(«ver het optreden van den schoolarts
fe IJmuiden, Dr. A. v. d. Horst. Inter-
jieilaut heeft den indruk gekregen, dat
«leze schoolarts niet vreemd is aan de
Ongerustheid in de gemeente ontstaan
ils zoude het heerschen van rood
vonk in Velsen hevig zijn, ofschoon
tich slechts 7 gevallen in 3 maanden
hadden voorgedaan, door het naar
huis sturen van school kinderen op
grond van roodvonkverschijnselen, of
schoon door meerdere medici en mede
In een ziekenhuis geen verschijnselen
van roodvonk geconstateerd werden.
Interpeilanl meent, dat de school
arts overleg had moeten plegen met
den huisarts en zulks alleen niet heeft
plaats gehad door de weinige samen
werking der geneesheeren te IJmui
den. Spreker deelt, als gevolg van de
ongemotiveerde ongerustheid mede,
dat een te Haarlem schoolgaand kind
ïon de school werd verwijderd, om
dat te Velsen de roodvonk heerschte
De Raad wenscht er de aandacht op
te vestigen, dat hoegenaamd geen re
den tot eenige ongerustheid behoeft
te bestaan. De beer De Boer meent,
dat de gezondheidscommissie in deze
wel eenige schuld heeft, door in de
Velser bladen per advertentie te
waarschuwen tegen heerschende rood
vonk, waardoor zich de meening ging
vestigen, dat hier een epidemie
heerschte. Hel op-treden der. commissie
wordt als te voortvarend geschetst
Een der raadsleden heeft zelfs ajjn
ite Haarlem* schoolgaand kind thuis
gekregen met een briefje, dat bij hem
roodvonk heerschte en daarom het
kind werd teruggestuurd.
Aan don Voorzitter wordt de perti
nente vraag gesteld of door hem of
door üe gezondheidscommissie berich
ten aan do omliggende gemeenten zijn
verstrekt #ver het heerschen van rood
vonk. De Voorzitter ontkent zulks
eerst, doch zegt later zich te kunnen
herinneren, dat wellicht een mededee-
ling is gedaan aan een onderwijsin
richting, waar een uit Velsen school
gaand kind ter school ging, in welk
gezin roodvonk voorkwam.
Ten slotte wordt genoegen geno
men met de verklaring van den heer
Vermeulen, wethouder, dat, moge do
gezondheidscommissie eenige onge
rustheid hebben verwekt, ieder, ook
de schoolarts, to goeder trouw heeft
gehandeld.
Als het voorstel tot progressieve
schoolgeldheffing aan de ordo komt,
stelt de heer Vermeulen voor, ten
einde vermoedelijk lange discussies te
voorkomen, eerst in beginsel door den
i raad te laten uitmaken of nog pro
gressie gewensclvt wordt.
Daartegen verzetten zich- verschil
lende raadsleden, en nu nemen de
discussies een aanvang. Er zijn twee
voorstellen tot progressie nl. één van
B. en W. en een van de heeren Brink
en De Boer.
B. en W. merken In hun praeadvles
op, dat zij de bestaande regeling de
voorkeur geven boven de voorgestelde
progressieve, doch hun voorstel tot
progressie alleen een uitvloeisel is
van een wensch van den raad. Het
door B. en W. voorgestelde progressie
ve stelsel, zak geen vermindering van
onderwijsinkomsten tengevolge heb
ben. Wel dat van de heeren Brink en
de Boer, dat een belangrijk financieel
offer van de gemeente zal vergen,
waartegen B. en W. ernstig bezwaar
hebben op grond van den ongunstigen
financiee.'en toestand der gemeente.
Ook de heer Netscher, wenscht
eerst de finantieele gevolgen te ken
nen van het voorstel Brinkde Boer,
öm te kunnen beoordeelen of de daar
mede gepaard gaande kosten niet be
ter aangewend kunnen worden voor
voorbereidend onderwijs en onderwijs
aan achterlijke kinderen.
De heeren Brink en De Boer verde
digen hun voorstel als zijnde van don
meest democrat! schen aard, Zij mee-
nen, dat een eventueel lagere op
brengst door de gemeenschap moet
worden gedragen. De laatste is van
meening, dat de raad fatsoenshalve
verplicht Is een progressief voorstel
aan to nemen ongeacht welk, gezien
do groot© meerderheid, waarmede
dostijd de motie-Brink voor progres
sie in de schoolgeldheffing Is aange
nomen.
Om in de cijfers de verschillen in
do beide voorstellen aan ie toonen
noemen we slechts deze cijfers:
BrinkDe Boer stellen als maxi
mum schoolgeld op de M. U. L. O.
school voor één kind voor f 3.25,
en W. stellen voor f 4.50 per maand.
Dit laatste wordt door vele raads-1
leden veel te hoog geacht.
Na ruim een uur discussie wordt
het voorstel BrinkDe Boer in stem
ming gebracht.
Het aantal stemmen voor en tegen
Is gelijk, stemming 7 rechte, 7 links,
zoodat het voorstel wordt aangehou
den.
Besloten wordt van den Staat der
Nederlanden opnieuw voor 5 jaren te
pachten een gedeelte zeestrand to
IJmuiden.
Opnieuw komt ter tafel stankver
spreiding van de chemischefabriek te
IJmuiden.
De heer Netscher zegt, dat de Di
rectie zich niet aan haai- concessie
houdt, daar haar slechts vergunning
is gegeven voor oprichting van een
fabriek tot het reukloos verwer
ken van vischafval. Nochtans stinkt
de fabriek doorloopend. Voorgesteld
wordt B. en W. op to dragen, nieuwe
voorwaarden aa.n de Directie voor te
schrijven, waardoor stank voorkomen
moet worden.
De heer Vermeulen vraagt het
woord voor een persoonlijk feit. Iai de
vorige raadszitting is door den heer
De Boer een uitdrukking gebezigd,
die naar buiten den indruk hééft ge
maakt als"zoude hij voordooien uit do
fabriek genieten. Hij wenscht nadruk
kelijk te verklaren, dat hij in zijn
particulier leven nooit commissie
heeft genoten, noch van zijn wethou
derschap profijten geniet, noch van de
chemische fabriek profiteert of daar
aan verdient.
B. en W. hebben aan de fabriek een
opzichter aangesteld en zullen onder
zoeken of alle voorschriften zijn op
gevolgd en Indien ja, door welke nieu
we voorwaarden de fabriek reukloos
te maken is.
De interpellatie van den heer Net
scher omtrent de gevraagde vernieti
ging van het raadsbesluit betreffende
de woonplaats van den Commissaris
van Politie werd ingetrokken, omdat
B. -en W. reeds schriftelijk hadden
meegedeeld, dat de Minister van Bin'
nenlandsch© Zaken geen vrijheid
vond, de betreffende bepaling ter ver
nietiging voor te dragen.
Bjj de rondvraag informeert de heer
Netscher wanneer de schrijver bij de
politie wordt aangesteld. De Burge
meester verklaart, dat hij hoopt, dat
er tusschen hem en den raad overleg
zal kunnen worden gepleegd, om als
nog dezen schrijver aJs ambtenaar der
politie te beschouwen.
De heer Netscher zegt: ,,In rond
Hollandsch bet eekent dit dus, dat n
weigert een eenmaal genomen besluit
van den Raad uit te voeren. 16 dit zoo
of nïetr
De Burgemeester antwoordt daarop
bevestigend en vraagt: „Hodt u nog
iets mijnheer Netscher?"
De heer Netscher: „Neen mijnheer
de voorzitter, 1 ia zeker zoo wel ge
noeg".
De heer De Boer vraagt wanneer
men in het laatst van de week zal
gaan vergaderen.
De Burgemeester antwoordt, dat
als de meerderheid van den Raad er
voor is, de vergaderingen in het eind
f van de week zullen worden geliou-'
den.
De heer Polderman meent, dat de
trap bij hef station te IJmuiden aller-
slechtst is en levensgevaar kan ople
veren. Wanneer wordt het verbeterd?
Wethouder Vermeulen deelt mede,
dat het wachten is op den Minister
van Waterstaat. Het beste is eigen
lijk nu de trap maar af te breken en
den overgang af te sluiten.
De heer Polderman acht het maken
van een nieuwe trap alleszins gerecht
vaardigd bij zulk druk verkeer over
die trap.
De zaak zal onderzocht worden.
Op een vraag van don heer Van
Tuyll, waarom de ©ene bouwer in de
fundeering twee lagen van drie stce-
nen moet leggen en de andere één
laag van drie. zejt wethouder Ver
meulen., dat het desbetreffende artikel
In do bouwverordening onduidelijk is
en de eeno opzichter dus anders oor
deelt dan de ardere.
Verder levert do rondvraag niets be
langrijks op.
Vrijdagavond voortzetting.
INGEZONDEN
Van ingaiondon iinkkan, gcplaatat of
alat geplaatst, wordt do kopie den imouder
aiot teruggegeven.
Voor den inbond dezer rubriek atelt de
Redaolie ziob niet aantprakelijk.
Mijnheer de Redacteur,
Voor een paai' dagen was ik van
het zuiden dezer goede stad langs een
omweg naar Schoten gewandeld, en
keerde van liet Soendaplein naar do
Dreef terug Ik aft vlak achter den
wagenbestuurder en hoorde onop
houdelijk het sein dat de tram na
derde.
Nieuwsgierigheid dreef mij tot on
derzoek, hoe dat sein gegeven werd.
Ik ontdekte dat de koetsier, voortdu
rend op het linkerbeen slaande, mei.
den rechtervoet het sein gaf. De goede
man stond dus voor één reis ten min
ste een groot kwartier te trappen. Ik
weet niet hoeveel ritten hij per dag
doet; maar dal weet ik wei. dat liet
extra vermoedend moet zijn, in die
positie dagelijks eenige uren te staan,
De vraag rijst bij mij of dat niet
anders zou kunnen. Ik heb wel eens
op locanlsporen gezien dat een sein
automatisch in beweging gebracht
werd. Zou dat bij een electrisehe tram
niet mogelijk zijn? Het besturen van
de tram vereischt al inspanning ge
noeg.
Overtuigd van uw belangstelling in
alles wat het wel en wee van Haar
lem en zijn inwoners betreft, ben ik
zoo vrij u voor het bovenstaande een
plaatsje in uw veelgelezen dagblad te
verzoeken en hied u bij voorbaat mijn
dantk voor de opneming.
N. N.
Haarlem, 15 Oct. 1913.
Hoewel de bedoeling van den inzen
den- voortreffelijk is, meunen wij toch,
dat tegen het automatische bellen dit
bezwaar bestaat, dat het voor allen
die het moeten aanhooren een ware
kwelling is.
Maar de voelbel schijnt ons ook
niet gelukkig. Is er niet, evenals bij
den fietser een inrichting te Maken,
waarbij de bestuurder de bel met de
linkerhand, desnoods met den duim
alleen, in werking brengt?
Deskundigen voorl
Redact!
Sport en Wedstrijden
VOETBAL.
AJAX.
De „Tel." ontkent de Juistheid van
liet bericht in de Sportkroniek, dat
het Arnsterdamsche Ajax zich ver
sterkt heeft met twee amateurs uit
Leicester Fosse. Het blad zegt, spre
kende van Ajax
„Een feit is, dat de Leicester Fosse
met haai-"sterkste combinatie op 16
November tegen Ajax komt spelen
dat twee spelers dan voor de rood-
wiiten zouden uitkomen, wist zelfs
het Ajax-bestuur niet. Toch is het ver
keerd, ongecontroleerde berichten te
lonceeren, vooral niet, waar er tegen
woordig nogal eens vlug gespruiten
wordt over verkapt professionalis
me."
LUCHTVAART.
HET WERELDRECORD VOOR DEN
AFSTAND.
Inderdaad neelt buiolller kans ge
zien, nog gisteravond van Mühihau-
sen naar Darmstadt, ja zelfs nog te
rug te vliegen. Zoodat hij eerst over
twaalven, na 24 uur in zijn machine
te hebben gezeten, er uit stapte.
Steef fier is om 12.42 's nachts te
Mühlhausen geland. Hij heeft 2220
K.M. afgelegd en daarmede het we
reldrecord voor den afstand op zijn
naam gebracht. Alle tot nu tee vol
voerde vluchten worden door deze in
de schaduw gesteld.
Steeffler, op zijn Aviatü\'iiplan,
vloog van JohannisthaJ naar Posen,
toen terug, daarna in één vlucht naar
Mühlhausen en daarna nog even
beeti en weer naai- Darmstadt.
OM DEN GORDON-BENNETT-
BEKER.
Van cje 18 ballons, uie Zondagavond
te Parijs zijn gestart, zijn er thans 17
terecht. Alleen van den „Franklurt"
(Oostenrijk) heeft men nog geen be
richt. wat wel tot eenige ongerust
heid aanleiding geeft, omdat de wind
richting Oost was en de ballons dus
naar den Atlantisohen Oceaan zijn
gedreven.
De prijs, de beker, is gowonnen door
den Amerikaanscheu ballon Good
Year, bemand met Ralph Upson en
Preston. Dezen zijn in Engeland ge
land, vier mijlen ten noorden van
Briglington m Yorkshire, Dinsdagna-
middags om 12 uur 35.
NOG EEN DUITSCHE NACHT
VLIEGER.
Ongeveer gelijktijdig met Steeffler
is 's nachts de aviateur Reichèlt go-
start, vliegende op een Harlau-Taube.
Zijn plan was om naar San Sebastian
te vliegen, docli zoover kwam hij niet
Op 2000 M. hoogte bleef plotseling de
motor stilstaan, zoodat Reichelt een
noodlanding moest maken. In vol-
plané kv.am de vlieger naar beneden.
I tenslotte precies op het dak van een
boerenwoning. Vliegmachine en huis
werden vernield, doch niemand kreeg
gelukkig letsel, ook Reichelt
zelf niet.
De vlieger seinde o. a. het volgende
over zijn ongeval aan het „Berl. Ta-
geblalt"
„Plotseling bleef de motor stilstaan.
Wat wij ook probeerden, niets hielp.
Een blik op den hoogtemeter over
tuigde mij, dat ik mij op 2000 M. hoog
te bevond. In een zoo vlak mogclijko
vol-pkuié daalde ik toen. teneinde zoo
zacht mogelijk neer te komen. Toen
wij nog 30 M. hoog waren moest ik
een goede landingsplaats zoeken,
maar in de diepe duisternis kon k
niets ontdekken. Plotseling kregen
wij een verschrikkelijkeu schok. Mijn
vliegtuig boorde zich diep weg in iets
dat krakend in elkaar ging. Het on
derstel vin de macliine brak af en wij
lagen stil.
Een oogenblik was alles rustig. „Dan
echter vernamen wij onder ons een
aantal schreeuwende en schreiende
menschen. Ik wist nog steeds niet
waar ik was. En eerst bij het licht
van eenige lantaarns zag ik tot mijn
ontzetting, dat wij ons op het dak van
een boerenwoning bevonden, dat on
der den geweldigen druk bezweken
was. Wij waren beiden ongedeerd,
bevrijdden ons uit de geheel vernielde
machine en bereikten gelukkig den
grond. Ook de bewoners van het huis
waren met den schrik vrijgekomen."
HET NEDERLANDSCH HOOGTE
RECORD MET EEN PASSAGIER
Luitepant F. A. van Heyst heeft,
met luitenant G. R. Roeper Bosch als
passagier. bovengenoemd record
Woensdagmorgen te Soesterberg offi
cieel verbeterd, door tot 3050 M.
stijgen. Het vorige record stond met
1950 M. sinds Zaterdag op naam van
Leo van Steyu, met luitenant Hofstee
als passagier.
Financiëele Berichten
LABOUCIIèRE OYENS CO.'s
BANK.
In de buitengewone aigemecne ver
gadering van aandeelhouders, werd
het voorstel tot statutenwijziging, in
verband niet het voornemen tot afslui
ting van een overeenkomst met de
Rotterdamsche Bankvereeniging, ten
doel hebbende de overneming van het
bedrijf van Labouchère Öyens en Co.'s
Bank, met algemeene stemmen aan
genomen en de leden van den raad
van commissarissen zullen naar aan-
leidig daarvan, met 31 December a e.
défungeeren.
Kerk en School
NED HERV. KERK.
B c d a niet:
Voor Zieriksee door dr. J. Herder
schee, te 's-Hergtogenboseh.
GEREF. KERKEN.
Beroepen:
Te Viapen, C. J. de Kruyter, te Oost-
Kapelle; te Augustinusga-Sürhuizum,
G. O. Scheepsma, te Roodeschool; te
Goenga en Sybrandaburen, W. L.
Korfker, te JutrijpHommerts; te Krab
bondijke A. J. de Boer te Grijpskerk
(Gron.); te Kampen R. W. Huizing, te
IJmuiden.
Bedankt:
Voor Schipluiden door C. A. van
Nood, te Harmeien.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Leiden. Geslaagdcandidaatsexa-
men rechten, mejuffrouw S. W. S.
Boot. Eindexamen Ind. adm. dienst,
de heeren M. van Rhijn en P. J.
Goedhart.
Letteren en Knnst
VERKADE NAAR INDIë.
Uit goede bron verneemt de „Nieu
we Ct." dat het gezelschap Die 11a-
ghespelers in de maanden Juli en Au
gustus van 1914 In Indië gaat spe
len en dat de heer Verkade als leider
gn tooneelspeler medegaat.
Reds is voor deze twee maanden
de schouwburg te Batavia gehuurd.
J. PHILIP VAN GOETHEM.
Aan Het Centrum wordt uit Amers
foort het overlijden bericht van den
jongen dichter J. Philip van Goethein.
Hij heeft tal van bijdragen in proza
en poëzie in letterkundige tijdschrif
ten gepubliceerd en gaf een bundel
verzen uit: Uit eenzame uren.
Van Goethem was eerst 28 jaar oud.
Gemengd Nieuws
EEN NIEUW POOLLAND.
Kapitein Wilitsky van het Russi
sche gouvernementsstoomschip Tai
myr, is na een expeditie, welke drie
jaren geduurd heeft, in de Noordelij
ke IJszee te St. Michael (Alaska) aan
gekomen. Hij meldt dat hij op 81 gr.
noorderbreedte en 102 graden ooster
lengte land heeft ontdekt engevoer
zoo groot als Groenland. Hij had
daar reeds vroeger naar aanleiding
van eb- en vloedverschijnselen land
vermoed. Juist op het huidige oogen
blik nu Raoul Amundsen zich gereed
maakt tol zijn grooten tocht door de
Poolzee, is het bericht over de ont
dekking van een groot onbekend land
in de Noordelijke IJszee van 't groot
ste belang. Tot dusverre werd alge
meen verondersteld, dat bet onbeken
de gebied tusschen de Pool en de Be
rin gstraat, dat zoo groot is ais Duitsch
land. Oostenrijk, Italië en Engeland
te zamen. uit water bestend, zoo
merkt de Tel. op.
EEN NIEUWE FLESSCHEN-
RE1NIGER.
Aan een ontvangen brochure over
de gepatenteerde „Niagara" fles-
scheoiremiger ontleenen wij het vol
gende:
De gepatenteerde „Niagara" fles-
schenreiniger is speciaal bestemd om
te voorzien in de behoeften van botte
laars van bier en mineraalwater en
ingericht op de bijzondere eischen,
die door hen worden gesteld.
Haar grootste eigenschap is, dat zij
automatisch do flessclion van binnen
en van buiten wascht zonder kennis
te eischen van dengene, die haar be
dient, daar deze weinig meer te d<icn
heeft dan in te zetten en uit le halen.
De bediening van de machine is zóó
eenvoudig, dat vooraf geen kennis
wordt vereischt. aangezien één uur
voldoende is om een jongen of een
meisje daarmede vertrouwd te maken.
Dit is gemakkelijk te begrijpen, als
en zich herinnert, dat behalve het in
steken en weghalen van de flessclien
niets gedaan behoeft te worden, aan
gezien de macliine het eigenlijke werk
verricht.
Zij werkt als volgt:
Op den bodem van de ronde water-
tobbe is een groote ronddraaiende
schijf aangebracht met vernieuwbare
borstels, zoodat een rondo schuier ge
vormd wordt. Deze borstelt den bui
tenkant der flessclien. De borstels
voor de binnenzijde zijn naast elkaar
aangebracht rond het middelste touw
tje of spil, dat langzaam aan het
draaien wordt gebracht in een tegen
overgestelde richting als die, waarin
de schijfborstel omwentelt. Hierdoor
maken de llesschen een cirkelgang
naar het punt, waar de werkman
staat om de fiesschen in te zetten en
weg te nemen. Op deze plaats wor
den de binnenborstels automatisch
opgetild, teneinde het inzetten en
weghalen der fiesschen te vergemak
kelijken.
Beugel-stop-jflesschen worden even
gemakkelijk gereinigd al9 andere ty
pen, doch wanneer deze gewosschen
moeten worden, vermindert men het
aantal borstels voor de binnenzijde,
teneinde meer ruimte over te laten
voor het ronddraaien der ijzeren beu
gel-einden. Dit reduceert in geringe
maten het aantal fiesschendat
schoongemaakt kan worden, hoewel
de machine sneller gedreven wordt.
De voortdrijving der fiesschen in de
rondte der watertobbe wordt niet over
gelaten aan de binnenborslels, doch
geschiedt door armpjes die van rollen
voorzien zijn, waarop de buitenzijde
der fiesschen rust en die de binnen-
borstels van allen druk ontheffen.
Codd's fiesschen worden op deze ma
chine met evenveel succes behandeld
en rollen over de oppervlakte van den
ronden borstel even gemakkelijk als
kurkflessehen.
De spoel-inrichting is ronddraaiend
en automatisch in haar werking, ter
wijl de water-aanvoer op zekere pun
ten plaats heeft en wordt afgesloten,
zoodat do fiesschen gelegenheid heb
ben behoorlijk uit te dniipen en geen
water vermorst wordt. Een buiten-
spoeler is eveneens aangebracht. Het
spoelen heeft plaats op de hoogte van
den bediende, zoodat deze in staat is
door de fiesschen heen te zien, wan
neer deze worden weggenomen
Etiketten, die van de fiesschen af-
gewasschen worden, worden door de
werking van de machine door middel
van een afvoerbuis in den vergaar
bak gebracht, waardobr ze gemakke
lijk worden verwijderd.
Door de geheele machine behoort
het water overvloedig te circuleeren
en te dien einde kan de hoeveelheid,
die uit den „weeker" loopt, benut
worden in gevallen waar enkel water
en geen zuiverende oplossing gebe
zigd wordt.
De slijtage van de borstels is slechts
gering, ih aanmerking genomen do
enorme capaciteit van de machine.
De borstels op den schijfschuier zijn
zóó gesteld, dat indien ze versleten
zijn, een nog ongebriukt gedeelte kan
worden voorgedraaid en daar dit ver
schillende malen gedaan kan worden
alvorens de borstel moet worden af
gedankt, gaat deze zeer lang mee. Bo
vendien, daar ze uit 36 indeelingen
bestaat, die niet alle in gelijke mate
afslijten, behoeven slechts die gedeel
ten hersteld te worden, waarvoor dit
noodig is. Deze herstelling kan her
haald worden, totdat het geheele on
derdeel versleten is en vernieuwd
moet worden.
Om alleen de buitenzijde der fies
schen schoon te maken, zooals bij
syphons, neemt men de binnenborstels
weg en de armpjes met rollen voor de
buitenz de, waarvan boven sprake
was en die gebruikt worden om de
fiesschen op den ronddraaienden
schijfborstel te houden, zijn tevens
voorzien van supplementaire (aan-
vullings)-borstels voor het schoonma
ken van den nek en andere deelen
van geringer diameter, die met den
sch, f borstel zelf niet in aanmerking
zouden komen. De bodems der fles
sclien worden schoongemaakt door
aparte borstels, die aan de binnenzij
den van de tobbe zijn aangebracht.
AUTOMATISCHE WEEG
TOESTELLEN.
In het „Rott. Weekbl." komt het vol
gende artikel voor
Ons bereikten klachten van lieden,
die een tekort aan gewicht hadden ge
constateerd op waren, in den wmkel
afgewogen op automatische weegtoe
stellen. Zelfs kwam het voor, dat
men in een winkel op elk pond 10 gr.
te weinig kreeg. Den naam van den
winkel zullen we maar niet noemen.
In onze tegenwoordigheid liet men
nog eens een pond suiker halen, en
ditmaal ontbrak er, later nagewogen
met voor twee jaar ongeveer geijkte
gewichten, nog het gewicht van 2
kwartjes, dat is ruim circa 5 gram.
Brengt men daarbij in rekening, dat
de gewichten door slijtage, ecnuren,
enz. zöoveel in gewicht afnemen, dat
ze na elke 2 jaar weder 2 gram
zwaarder moeten worden gemaakt,
dan was het tekort nog aanmerkelij-
ker.
Het komt ons voor, dat we hier wer
kelijk te doen hebben met een zeer
te betreuren leemte in onze wet. Vol
gens do wet moeten wel de maten en
gewichten elke twee jaar van over
heidswege worden onderzocht niet
echter de weegtoestellen, schalen,
Wanneer een winkelier een 6tuk
hand op de toonbank afmeet in plaats
van aan een gewaarmerkten el,
krijgt hij straf evenals de melkboer,
die in zijn karnemelksvat meet met "n
houten of emaïlle bakje. Maar de win
kelier, die ongewaarmerkte en on
juiste of door veelvuldig gebruik on
juist geworden automatische weeg
toestellen gebruikt gaat ongehin
derd zijn gang.
O.i. ware hier een zoodanige wets
wijziging noodig, dat: lo. de weeg
schaal moest zijn gewaarmerkt; 2o
afgesloten moest zijn als een gasme
ter, zoodat niet de wijzer, het contra
gewicht of de plaat kan worden ge
controleerd; 3o. moeten deze toestel
len af en toe van overheidswege wor
den gecontroleerd.
Zooals thans de toestand is stel.
het automatische weegtoestel eenvou
dig de heele wet op het ijkwezen bu'
ten werking I
Te Arnhem is voor eenigen tijd een
dergelijk geval voor den rechter be
handeld. Volgens den ambtenaar van
het O. M. mocht in ons land niet an
ders dan met geijkte gewichten wor
den gewogen, en was elke andere we
ging strafbaar. Ook de kantonrech
ter was van die meening en de gebrui
ker van de weegschaal werd door bel
kantongerecht veroordeeld.
De veroordeelde ging in hooger be
roep en werd na een vernuftig plei
dooi van zijn verdediger Mr. J. C
Post, advocaat te Amsterdam vrijge
sproken. In dit geval, zoo besliste ae
rechter, is voor de weging geen ge
bruik gemaakt van gewcht in den
vorm, die de Wet en ook niet van nie»
geijkt gewicht.
Dus niet omdat de rechter zich
overtuigd had, dat het gebruikte weric-
tuig deugdelijk was, en de constructie
zóó, dat vele jaren van gebruik ver
ondersteld kunnen worden aan die
deugdelijkheid hoegenaamd geen af
breuk te doen. Elke automatische
weegschaal, slecht of versleten, mag
dus volgens de Wet dienst doen, hoe
groot ook de afwijking van het juiste
gewicht moge zijn. Slechts wegens be
drog zou de winkelier kunnen wor
den vervolgd. Thans bestaat het ge
vaar, dat het publiek alle automatiscn
wegende winkeliers op den duur over
één kam zal gaan scheren en eenvou
dig niet meer koopen zal in die win
kels, waar mechanisch wordt gewo'
genl
Resumeerende achten we hier wets
wijziging waarlijk zeer urgent, lia
zoolang de Wet nog niet gewijzigd is
en zoo iets doet men in een zwuar-
wichtig land als het onze heelemaal
maar niet zoo in een vloek en een
zucht raden we huismoeders aan
af en toe het gewicht der geleverde
waren te controleeren, hetgeen trou
wens nooit kwaad kanl
B. TH,
INGEZONDEN MEDE DEELINGEN
A 30 Cts. per regel.
Vereenigt in zichs
Volled igheid
Actualiteit
Fraaie uitvoering
Betrouwbaarheid
Wekelijks brengt de Wereld
kroniek de voornaamste ge
beurtenissen in Binnen- en
Buitenland in beeld. Zij geeft
portretten van belangrijke per
sonen, bevat goede en boeiende
lectuur, zij is in één woord
een aanwinst voor uw gezin.
Een jaargang van de
Wereldkroniek is een
brok geïllustreerde
Wereldgeschiedenis
KOOPT OP REIS DE
WERELDKRONIEK
BLOEDARMOEDE
en al de bokondo gevolgen daarvan worden
hot beet bealredon door 't gebruik ran
HAEMATOGEENWIJN.
Het la aangenaam ore In ta nemen, ver-
«terkt de «enuwon en bevordert den eetlust.
Prlje for flaoon f I.5 Alom verkrijgbaar en
bó den fabrikant J.SOL, Apotheker, Amat.
Stoomvaartberichten
STOOMV.-MIJ. NEDERLAND.
Het st. Grotius (uitreis) vertrok 14
October van Suez.
Het st. Koning Willem III (uit
reis) is 15 October Ouessant gepas©.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
liet st. Bandoeng arriveerde 15 Oct
van Java te Rotterdam.
Het st. Gorontalo vertrok 14 Octo
ber van Saigon naar Rotterdam.
Het st. Ophir (uitreis) arriveerde
15 Oct. te Marseille.
Het st. Palembang (thuisreis) vertr.
15 October van Port Said.
Het st. Sindoro (thuisreis) vertrok
14 October van Port-Said.
Het st. Samarinda (uitreis) arriv,
15 October te Sabang.
STOOMV.-MIJ. OCEAAN.
Het st. Yangtsze, van Batavia naar
Amsterdam, passeerde 15 Oct. Gibral
tar.
Hector vertrok 14 October van Ba
taria naar Amsterdam.
Priam van Liverpool naar Java,
passeerde 15 Oct. Perim.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
Noordam van New-York naar Rot
terdam, is 15 Oct. 8 u. voorm. 202 M.
West van Cicilly gesignaleerd.
Oostendijk, van Baltimore naar Rotr
terdam passeerde 15 Oct- 2 u nam.
Bevezier.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
Lodewijk van Nassau vertrok 15
Oct. van Paramaribo naar Amster
dam.
DIVERSE STOOMVAARTLIJNEN.
Osnabrück, var. Java naar Am ster
dam, passeerde 15 Oct. Gibraltar.
