Rutur: BagblaoI
I
DERDE BLAD
Dondsrdag 23 October 1913
Binnenland
EEN GEHEÈLE RÏJW1ELZAAK IN
BESLAG GENOMEN.
De „Tel," rneldt
Op last van den rechter van instruc
tie hij de rechtbank te Middelburg
door een inspecteur van politie uit
Middelburg te Rotterdam een nader
onderzoek ingesteld in verband met
de aanhouding van de gebroeders V.
uit Zaamslag, verdacht van fraudu
leus bankroet. Dit onderzoek leidde
tot de inbeslagneming van een ge-
heele rijwielzaak door genoemden in
specteur in perceel 5b aan de Joden-
steeg aldaar. O. a. werd in beslag ge
nomen een motorrijwiel, ruim hon
derd rijwielen, een zeer groot aantal
rijwielonderdeelen, als spatborden,
velgen, banden, sturen, handvatten,
lantaarns, kettingwielen, kettingkas-
len enz., en bovendien een geheete
kantoor-inventaris. Het in beslag ge
nomen® werd onder bewaking der
iftotterdamsche politie gesteld.
EEN GROOTE SNOEIC
Te- Eernewoudo (Fr.) is eeri snoek
gevangen, die 1.13 nieter lang was,
ïoo meldt de N. R. Ct.
EERSTE HULP BIJ ONGE
LUKKEN.
Naar de N. R. Ct. meldt is" versche
nen het programma van de nationale
tentoonstelling op het. gebied van eer
ste hulp bij ongelukken, van provin
ciale en onderlinge wedstrijden in 't
verleenen van eerste hulp bij onge
lukken en in het verbandleggen, en
van de fancy fair, welke van 25 de
zer tot en met 2 November te Rotter
dam zal worden gehouden, ter gele
genheid van het 10-jarig bestaan van
de vereeniging Rotterdam tot het ver
leenen van .eerste hulp bij ongeluk
ken.
ONGELUKKEN.
De N. R. Ct. meldt
Een 15-jarige jongen is, bij het ge
bruik maken van een lift, in een ge
bouw aan de NieuwezijdsVoorburgwal
te Amsterdam, uit de lift gevallen en
spoedig daarna overleden.
Stadsnieuws
Jubileum.
Het heeft oiizen vroèg'eren
noot den heer G. v. d. Anker, nu
Utrecht, ter' gelegenheid van zijn i 0yer unu yyjui
zilveren jubileum als verpleger niet j inhoud van wat hij zegt. Om dit be-
r nnt.nroicen j zwaar overwinnen is oefening noo-
der weet hij to overreden, hem do,
sleutels van de brankast in handen te
geven. Hij zal het benoodigde bedrag
er uit nemen, en zijn peetoom, die op
i het oogenblik op reis is, er wel toe be-
wegen het weer aan te zuiveren.
De moeder geeft toe, en juist als
moeder en zoon de brandkast geopend
hebben, komt KoLrria thuis.
Hij is ontzet en verwijt vrouw en
aoon in heftig© woorden hun schurk
achtig gedrag. Maar clan... als hij
hoort waarvoor Karei het gold noodLg,
heeft, ziet hij zelf geen andere uit-:
komst dan do weg, dien de anderen
wezen: Kareis carrière mag niet ge
broken worden.
De vader neemt het geld uit de kas
en reikt het zijn zoon.
Hij zelf is nu een gebroken man:
hij is eerloos. En door een revolver
schot beneemt hij zich het leven.
De voorstelling van Van Lennep
had zeer veel verdienstelijks, wat stel
lig voor een groot deel te danken was
aan de regie van den heer Van Gelde-
ren. Er was meer losheid en meer af
wisseling in het bewegen eter perso
nen dan bij vroegere voorstellingen
en vooral was or aandacht aan ge-
wijd, dat ieder dadelijk bij het opko
men in het karakter van zijn rol was,
een eisch, waar vooraf bij dileltanten-
vereenigingen veel tegen gezondigd
wordt.
Wel leed de voorstelling a.an 'n zekere
langzaamheid. Dat wil niet zoggen,
dat de personen ieder voor zich niet
vlug genoeg spraken, doch do woor
den van den een sloten over het alge
meen niet spoedig genoeg op wat de
vorige gesproken had: dit geeft iets
vermoeiends bij het aanhooren en
doet te kort aan de levendigheid der
handeling.
Overigens was het samenspel over
het gehee-1 goed en het spel van ieder
afzonderlijk had zijne verdiensten.
De heer Van Gelderen speelde de rol
van Frits Halma gevoelig en hij
©ogenblikken zelfs mei echt dramati
sche kracht: in de uitbeelding der fi
guur van mevrouw Halma kwam
vooral het ongeulkkige, geslagene van
de arme moeder tot zijn recht. Van
het aristocratische en den. trots pp
ouden adel, dat ook eene eigenschap
van mevrouw Halma is, kregen wij
niets te zien.
Het jonge lid von Van Lennep, dat
de rol van Karei speelde, heeft
meer dan dilettantischen aanleg; hij
had begrepen wat Karei zijn moest
en gaf vooral in zijn gebaren en stan
den het luchtige en lichtzinnige en
gewetenlooze van den jongen officier
goed weer. Er is echter één ding, dat
hem belet, zich voldoende te laten
gaandat is dé moeite, die hij moet
doen oru de woorden goed uit te spre
ken. Hij gaf Karei een gemaakt uit-
spraakje goed, daar is niets tegen te
zeggen, rnaar het gemaakte mag niet
bestudeerd klinkenals ieder woord
er uitkomt alsof het met de grootste
moeite- voor de gelegenheid gekneed
en gebakken is, schiet de natuurlijk
heid van de figuur er bij in en houdt
de speler ten slotte méér aandacht
'oor den klank dan voor den
Uit de Omftreken
BENNEBROEK.
Opbrengst van dé verkooping van
het z.g. „Róttegat", eigenares mevr.
Willink, van Bennebroek.
De 5 perceelen werden ingezet als
volgt c
I. G. Warmerdam Wz., Hillegom,
ƒ1110.—
II. Idem, idem, 1510.—.
III. Idem, idem, ƒ4000.
IV. P. Warmerdam Wz., Hillegom,
2830.—.
V. J. G. van der Laan, Bennebroek,
400.—
De vijf perceelen in combinatie niet
gemijnd. De koopis zoodoende niet
gegund.
HILLEGOM. -
Kappers en barbiers.
Ne een rede, alhier gehouden door
den heer H. J. Lingeman, van Haarr
lem, is voor Hillegom en omstreken
een afdeeling van den' Ned. Barbiers-
en Kappersbondopgericht, aanvanke
lijk met 12 leden. Het voorloopjg be
stuur bestaat uit de heeren: J. dé
Jong, te Sassenheim, voorzitter; A
Cossce, alhier, secretaris; H. v. di
Laan, te Lisse, penningmeester, P.
de Rooij, alhier, en H. J. Sampion, te
Lisse.
Op dezelfde vergadering werd reeds
besloten om van 1 November as. af
gedurende de wintermaanden op
Maandag, Dinsdag en Donderdag des
avonds om 9 uur de zaken te sluiten.
aan belangstelling ontbroken.
Directie en collega's boden hem
blijken van waardeering en - vriend
schap aan, verschillende bloemstuk
ken werden-hem vereerd en uit alle
deelen des lands zelfs langs tele-
grafischen weg, o.a. van 't Hoofdbe
stuur der Nederl. Verplegers Vakver-
eeniging werden den jubilaris go-
lukwensclien aangeboden.
Het jubileum werd 's avonds in de
Kerkzaal van de Stichting .in de Ag-
nietenstraat feestelijk herdacht; mu
ziek en voordracht verhoogden de ge
zelligheid.
De 20ste October 1913 is voor Br. v,
tl. Anker tot een onvergetelijken dag
Het Tooneel
Openingsvoorstelling van „Ja
cob van" Lennep" in De Kroon.
„Eerloos". Drama in drie be
drijven, van W. G. van Nou-
huys.
Het bestuur van Van Lennep had
geen slechte keuze gedaan met „Eer
loos". Dit drama toch is eenvoudig
van "bouw en behandelt .gevoelens en
situaties die binnen het begrip van
dilettanten-tooi ©elspelers vallen.
Het stuk komt dan o"k voor op liet
repertoire van verschillende' dilettan
te n-vereen i gingen.
De inhoud overigens vrij alge
meen bekend is m het kort deze:
Frits Halma, rijksontvanger en
pensionneerd officier, is een man, die
't nauw neemt rnet de begripiren eer
en eerlijk. Vooral op aandringen van
zijne vrouw, die van adellijke afkomst
is, heeft hij zijn zoon cavalerie-offi-
cier laten worden. De studie en liet le
ven als officier van den jongen kosten
de ouders allerlei opofferingen en !>©-
let hen bovendien aan do opvoeding
en de genoegens van hunne dochter
veel ten koste to leggen.
De jonge Karei is een hedorv-,
lichtzinnige jongen, die graag den
grooten heer uithangt en zonder gewe
tenswroeging zijn ouders voor de
kosten laat opd,raaien. De moeder
aanbidt haar jongen; zij zoekt zijn ge
drag altijd weer te vergoelijken en
heeft zelfs, om hem met geld to kun
nen helpen, tot driemaal toe een klem
bedrag uit de kas van het kantoor ge
nomen.
Eerst na de derde maal komt zij tot
de ontdekking, dat men het tekort ge
merkt heeft en .uit eigen zak bijge
past. Halma begrijpt niet wip de dief
zijn kan: hij verdenkt iedereen,' de
klerken, de meid, zijne vrouw zelfs,
doch in waarheid vermoedt hij, dat
Karei de schuldige is en dit vermoe
den drukt hein zwaar, al durft hij 't
zelfs voor zich zelf niet uitspreken.
Karei komt nooit thuis of hij heeft
geld noodig: ditmaal is het geval ©ru
stiger dan ooit te voren- hij hee.ft een
speelschuld een eereschuid noemt
hij het van f 700. Als het geld don
volgenden morgen niet betaald wordt,
is hij eerloos. Hij zal zijn ontslag moe
ten nemen uit den dienst eu is voor
zijn leven gecompromitteerd.
Dit alles vertelt hij zijne moeder,
nadat zijn vader geweigerd heelt hem
opnieuw te helpen. Zijn vader heeft
hij alleen om geld gevraagd zonder te
durven zeggen wat op het spel -taak
Maar zijne zwakke, verblinde moe-
De overige roilén waren piet'slecht,
bezet: de oude Bracht was mooi ge
grimeerd en ook zijn spel deed hét;
Anna was een lief, natuurlijk meis
je. Antoon Berman moest wat minder
galmend en theatraal doen dit
maakt den indruk van onechtheid.
De klerken. Jan en Koos en ook
Antje, bij haar vluchtig verschijnen,
mochten er zijn.
Over het geheel dus een voorstel
ling, die moed geeft voor wat Van
Lennep van den winter riog geven zal.
'Aan het slot der voorstelling wer
den de dames-uitvoerenden met bloe
men gehuldigd (ook de souffleuse)de
voorzitter bracht een woord van
dank aan den heer Vsn Gelderen en
reikte hem een lauwerkrans.
9 November gaat Van Lennep op
naar het concours te Mechelen. Wen-
schen wij de vereeniging goed suc-
cus töel
ANNA VAN GOGHKAULBACH.
GEMFEN'TELIJKE ARBEIDSBEURS
Nieuwe Gracht 3. Telefoon 1170.
Geopenddagelijks van f—1? en 28
Maandag en Donderdag van 7—8
Zaterdag nA 12 uur gesloten.
Ingeschreven: 21 timmerlieden-
2 machinale houtbewerker, wa
genmaker. 8 meubelmaker, mo
delmaker, 6 metselaars, 4 opper
lieden, 1 stucadoors, witters, 6
machinebankwerkers, 1 monteurs-
8 grofbankwerkers, metaaldraalera
3 vuurwerkers, 2 ketelmaker, 8
burgersmeden, S machinisten, 4 sto
kers, 3 electriciens, 1 instrument
makers, koperbankwerkers, l ko
perslagers, 4 loodgieters, —schoen
maker, zadelmaker, kleerma
kers, 9 schilders, behangers,
stoffeerder, 8 bloemisten 3tuin-
lieden, 8 grondwerkera, 3 bakkers,
banketbakker, —slager, krui
deniersbedienden, 1 kellners, 17 ma-
gazijnkneebts, 19 loopknecht», 3huis-
knechts, 1 sigarenmakers, 16 kantoor
bedienden, 8 boekdrukkers, l letter
zetter, lithograaf, —binders, 34
losse werklieden dienstboden,
1 werksters, 6 naaisters, kook
sters, 6 huishoudsters^ 4 vrou
welijke kantoorbedienden, 2 win
keijuffrouwen, stea, houwers,
voegers, 8 Koetsiers en voerlieden
bstonwerker schippers 1 kin
der] affro u wen gezeischapsj uffrouw.
14 leerlingen voor verschillende am
Lachten verpleegster.
1 onderwijzeressen.
Besmettelijke zie kien.
I11 de week van 15 tot en met 21 Oc
tober is te Haarlem voorgekomen 1
geyal van roodvonk.
Te Beverwijk 1 geval van diphthe-
ritus.
Te Velsen 1 géval van diphtheritis.
VELSEN.
GEMEENTERAAD.
Woensdagmorgen kwam de raad
dezer gemeente bijeen ter behande
ling van de gemeentebegrooting voor
1914.
Vooraf deelt de Voorzitter mede,
dat de leening van ƒ50.700 voor aan
koop van grond van den lieer Gerrit-'
sen gesloten kan worden bij de Rijks-'
postspaarbank, die de gunstigste
voorwaarden heeft gesteld, namelijk
ad 41/2 pCt tegen den koers van 98,
pCt., af te lossen in hoogstens 60 ja
ren.
Tot heden werd steeds A pail ge-,
Leen a en nu vroeg a© lieer Nelscher,
of dit ook moest beschouwd worden
als een bewijs van muiuere krediet-
waaruigheiu der gemeente.
De Voorzitter ontkent zulks en wijst
er op, dat de rentevoet een kwart pro
cent Jager is dan de raad liad beslo
ten en het leenen door de Rijkspost
spaarbank het bewijs van mindere'
kredietwaardigheid uitsluit.
Van 9 raadsleden is een verzoek in
gekomen, om de raadszittingen ln;
den vervolge des avonds te houden.
Ook de beide wethouders, kunnen
zich daarmede veréenigen.
Do Voorzitter wijst op enkele be
zwaren, 0. m. op de toeneming van
diensturen voor het meerendeel der
secretarie-ambtenaren.
Ook de heer iNutauner, die lastig,
avondvergaderingen, kan bijwonen,
wijst er óp, dat de raadsleden, die
overdag verzuimen in werkzaam-,
lieden, als anders, daarvoor presen
tiegeld ontvangen.
Een definitiei besluit wordt niet ge
nomen, maar ue heer Brink zégt een
voorstel toe, om de beiirt des. daags
en des avonds te vergaderen.
Bij -de behandeling uer begrooting
van de armbesturen vestigt de heer
Brink de aandacht op het' feit, dat
patiënten, vvien door de genees hoeren
©en opneming in een ziekemfirLchtii.w
uinig-ciiu was uüuibevoien', uaarvan
verstoken bleven op aavies fan ueu
zoogenaaniuen aruitiidokter, ate met
het oog óp de kosten cue opneming
niet zoo dringend- vond.
De Voorzitter wijst er op, dat de
financiën uer armbesturen het opne-
men in ziekenhuizen of sanatoria zoo
veel mogelijk moeten tegengaan.
Zonder verdere discussie worden de
begroeiingen uer armbesturen, van
het gasbedrijf en van de Kamer van;
Koop Handel en Fabrieken goedge
keurd.
Tegen de voorgestelde begrootiug
van net bedrijf Gpenbare Werken heb
ben onderscheidene leden ernstige be
zwaren, inzonderheid tegen de voor
gestelde ioonsverlioogingen. Waren
toch in 1912 slechts 3805 aan salaris
sen uitgegeven en voer 1913 geraamd
op 7370 er wordt itu 8365 ge
vraagd. waarbij een verhooging voor
den. gemeente-architect van ƒ300.—
's jaars, en van andere ambtenaren
van f 100 en minder.
De heer Netscher wil deze- verhoo
gingen wel goedkeuren, mits van de
bestuurstafel ae toezegging komt, een
voorstel te uoen om het minimum Uer
gemeentewerklieden te bepalen tip
1 per week.
De heer Vermeulen .deelt mede, dat
het voorstel tot salarisverhooging
niet is uitgegaan van het college van
B. en W., doch van de Commissie van
bijstand, die zelfs nog iets verder
ging.
De heer Landeweerd vestigt or de
aandacht op, dat nog loonen van 11
en 10 voorkomen, waarop de Wet
houder zegt, dat dit loonen zijn, ge
geven aan stankeis, uio uit meuéiij-
uen in dienst worden gehoudéh.
De. Voorzitter en de Wethouder van
Openbare Werken spreken zeer waar-
d-ee rende woorden aan het adres van
den gemeente-architect, uie getoond
hoéft volkomen berekend te 'zijn voor
zijn veel omvattende en moeilijke
taak, zoodat een salarisverhooging
van ƒ300 alleszins verdiend ia,'en, iii
verband met salarissen, ih andere
gemeenten betaald, hoogst billijk is.
Bij dezo gelegenheid bepleiten nog
een aantal raadsleden de Svenschelijk-
heid, een ingenieur aan te stellen als
hoofd van Openbare. Werkea.
De heer Netscher, vernemende dat
het uuiiiiiiuin-l'Oon reeds op 12 is' ge-
stelu en uat, iuuien de beide oude
werklieden, met meer kunnen, dezem
door de gemeen te ondersteund zullen'
worden, zegt, dat thans zijne bezwa-'
ren tegen ae verihoogmgen zijn weg
genomen.
Nadat nog ongeveer ©en half uur
lang de loftrompet door liet college
van B. en W. óver den gemeente-eu'-
chitect is gestoken, en de wensch
wordt uilgesproken hem bij de sala
risverhooging ook den titel van Di
recteur van Openbare Werken te ge
ven, wordt'de begrooting voor Open
bare Werken in stemming gebracht;
1 met algemeen© stemmen aangenomen
en in ontvangst en uitgaaf vastge
steld op ƒ158.579.03.
Do salarisverhooging van den ge
meente-architect is afzonderlijk in
stemming gebracht en goedgekeurd
met 11 tegen 4 stemmen. Tegen stem
den de 'heeren Van Tuyll, Koelemij,
Sant en Polderman,
Daarna werd van kwart over één
tot 2 uur gepauzeerd.
Na-de pauze wordt aangevangen
met de behandeling der gemeente
begrooting, in ontva ngst en uitgaaf
sluitend op 415.565.951/2.
De heer Landeweerd opent de alge
meen© beschouwingen en dringt aan
op vorhooging der presentiegelden, op
invoering van schoolbadcn, en weder
invoering van het speelkwartier,
voorbereidend onderwijs en toezicht
daarop. Dit laatste in verband met
een aan den wethouder van Onder
wijs geweigerd en toegang tot de be
waarschool te Velsén.
De heen Nelscher vraagt naar de
vorderingen van den schoolbouw te
Wijkeroog.
De Vooral tter doelt mede, dat van
Gedeputeerde Staten de toezending
der bouwstukken is gevraagd, waar-
uit zeer waarschijnlijk mag worden
I afgeleid, dat het extra-rijkssubsidie
van 15U.OOO tot 60.000 zal worden
I verleend.
Daar geen meerdere leden aan de
algomeene beschouwingen wenschen
J deel te nemen, begint de artikels-
gewjjze behandeling der uitgaven.
I Op aandrang van Gedeputeerde
Staten worden de salarissen van bur-
j gemeester, secretaris en ontvanger-
verhoogd respectievelijk van ƒ2200 tot
j 2900 voor "den burgemeester, van
22Ü0 tot 2700 voor den secretaris en
I van 1700 tot 2400 voor den ontvan
ger.
Op voorstel van den heer Sluytors
wordt de post Presentiegelden van
ƒ850 verhoogd met ƒ425 en het pre-
'sehtiegeld per lid alzoo vastgesteld op
75 per jaar.
Tegen de vérhoogingen stenumen de
heeren Van Tuyll, Polderman, Van
'lthijn en Vermeulen.
Het voorstel, liet salaris van den
hoofdcommies met f 200 te verhoogen,
ondervindt bestrijding inzonderheid
'omdat vernomen is, dat deze ambte-
naar zijp ontslag heeft ingediend en
dus het mottief van persoon! ijik© waar-
doering vervalt
Omtrent die ontslagaanvrage deelt
de wethouder Vermeulen mede, dat in
derdaad deze ambtenaar zijn ontslag
gewaagd heeft, zeer tol leedwezen van
het college van B. en W., dat hem
'met leede oogen zal zien heengaan en
'getracht heeft,hem op zijn besluit te
dóen terugkomen,
l"Hat resultaat daarvan is nog niet
bekend. VanTien heer Nelscher
'wondt vernomen, dat het geen finan
cieel 0 overwegingen zijin, die den
hoofdoommios hebben bewogen zijn
'órjkslag int© dienen. (We vernemen,
dat ernstig verscliil met liet hoofd der
gemeente oorzaak is van de ontslag
neming, Conresp.)
Besloten, wordt, indien deze ambt©-',
'rider Mijft,- zijn .Sitlarïsi,-met f .209'-te
verlioogeu.
Bij zijn 'vertrek zal het salaris niet
ddt bociirag'hiet verhoogd worden. Te
gen deze persoonlij ke verhooging
Stemt de heer Van Tuyll, evenals te-
g-Qii liet voorstel, het seciretarieperso-
uèel met een commies uit te breiden.
Alle andere leden verklaren 'zich
voor beide voorstellen.
Uit de bijgehouden registers van
den burgerlijken stand blijkt, dat het
aantal inwoners der gemeente op 1
October 1913 21357 bedroeg en dus in
de laatste 20 jaar met 13.500 is toege-
nemén.
Het "salaris van den ambtenaar ten
.kantore van den gemeente-ontvanger
wordt met f 100 verhoogd.
Bij 'den -post: Onderhoud van wegen
woodt ernstig geklaagd over de rijks-
verzorging van dé rijkswegen in de
•gemeente Velsen, die thans meeren-
d-eels wonden gereinigd op gemeente-
kosten.
Bij .die behandeling Politiewezen een
herhaling van de onverkwikkelijke-
kwestie over den schrijver bij .de po
litie tie IJmuiden en het duel tusschein
(dén burgemeester, die geen schrijver
wil aanstellen buiten het poliUever-
banct en den raad, aangevoerd door
de hebren Vermeulen en Netscher, die
den schrijver wcnschén aangesteld te;
zien alleen als administratieve hulp.
De 'wethouder Vermeulen critiseert
op sckeirpe w.ijze het gehalte van dé
politie, waarvan dienaren gebruikt
wónden voor particuliere diensten,
waarvan d ie-agenten de profijten
trékken, die het best bij de superieuren
zijn aanges'chireyen. Ook meent spre-
ltcr, dat het ingezonden rappoii van
den Commissaris van politie alleszins
aantoont, dat een ontwikkeld schrij
ver bij de politie hoog noodig is.
Het voorstel: Uitbreiding van de
politie wordt met algemeen© stem
men aangehouden.
,1-Iet voorstel van B. ©n W. tot ver-
..hóóging post Politie met f 2700
.wordt met algemeene stemmen ver
worpen.,
- De vergadering wordt geschorst tel
Vrijdagavond half acht.
Letteren en Kunst
's LANDS WELVAART IN
GEVAAR!
Een ernstig woord tol het Ne-
derlandóch© Volk, door de
Nederlandse he Vore origin g
„Onze Vloot".
Men schrijft ons:
Diil is de titel van een brochuretje,
•15 bladzijden groot, verkrijgbaar te
gen den lutteleu prijs van 5 cents, dat
'thans voor ons ligt.
„Eén ernstig woord tot het iNleder-
landsche Volk" heet het; en het hoofd
bestuur van de vereeniging „Onze
Vloot" achtte'dit van zulk een grooten,
overwegenden ernst, dat het gemeend
heeft de brochure door het geheelo
hoofdbestuur te moeten doen onder-
teeltenen'. Gelijk geschied Is.
En ik zie, onder hen die de verant
woordelijkheid van den inhoud van dit
,erinistig woord" op zich nemen, o.a.
twee namen van leden van de Eerste
Kamer der Staten-Géneraal, dien van
een Hoogleea'aar in het Volkenrecht,
dien van een Lid van den Raad van
Defensie, dién van den burgemeester
van Den Haag".
Het woord aldus gesproken, moet
hen dan wel héél ernstig voorkomen;
En dat is 'het ook. Deze heeren toch
hebben zich tot taak gesteld het Ne-
derlandsclie Volk goed duidelijk te
maken, dat de lijd gekomen Ls een
groot, heel groot offer te brengen, ter
erzeikering yan zijn eigen welvaart
En nu is wel niet© gevaarlijker dan
een poging t© doen om een volle,- en
vooral het Nederlandsche- Volk (Laten'
wij het maar oprecht erkennen) te':
overtuigen, dat het gebiedend .noodza
kelijk is gewonden, een offer, geldelijk
en persoonlijk, te brengen, voor het
heil van het algemeen.
Men is toch zoo zeer geneigd om te
'engelen, dat man zelve een onver
breekbaar deel van dat „algemeen"
uitmaakt.
Als men voor zichzplve. een kwartje
moet uitgeven om zefear te zijn tien
gulden te behouden, dan is het. zoo
moeilijk niet om den mensch te over
tuigen, dat hij dus doende zich zelve
baat.
Maar als men een volk moet o vertui
gen dcut- het jaarlijks een 5 millioèn 1)
moet uitgeven om het bezit van meer
dan 200. millioèn voor zich te waarbor
gen, dan wordt het kwaad.
En men krijgt direct „protesten.".
Waren dat nog maar altijd eérlij'k©:
protesten, dan zou men er vrede me-'
de. kunnen hebben; maar oók dat is'
helaas niet het geval gelijk onlangs
nog bleek, toen een protesteerend©
dorst insinueereu dat de onder teeke
naars de brochure wellicht n'iet eens
gelezen hadden.
Wat behelst nu dat ernstige woord?
Het is ©ene uiteenzetting, in popu-
luiren trant geschreven, betoogende de
noodzakelijkheid een vloot te bouwen,
van „dreadnoughts", hetwelk 'in het
Hollandsch beteekemt de overtreffen
de trap van liet woord oorlogsschip,
met de fcijbehoorend© kleinere sche
pen..
En dat kost geld, zoo.alg boven reeds
aangeduid.
E11 een Nederlander aan zijn ver
stand te willen brengen, dat het in
zijn eigen belang is zijn dienstplicht-
nauwgezet te vervullen is gevaarlijk;
hem' te. willen overtuigen dat een gel
delijke. opoffering voor instandhou
ding van een behoorlijke weermacht
noodzakelijk is, is gevaarlijker; maar.
een Nederlander te willen overtuigen
dat hij èn persoonlijk èn geldelijk het
zijne er toe moet bijdragen, puiir tiit:
eigen-bèïaiig, zijn land in behoorlij
ken' staat van tegenweer te b ré n-
g e n en te'h 0 uden,dat is 'bijna
levensgevaarlijk.
Eii dat is het nu juist, wat: liet
Hoofdbestuur^ van „Onze Vloot" durft
'bestaan; daarop komt de inho.ud Van"
ide brochure, neder.
Duidelijk wordt aangetoond dat dé
beweringen, waarmede wij. zoo. lang
zamerhand opgegroeid zijn, „dal de
groot.e. mogendheden elkander. ...Ne
derland of Indië of beiden niét gun
nen, en dat dat de beste waarborg is
voor het behoud van ons bestaan als
Volk en Rijk," praatjes zijn voor de
■aakalléén geschikt om een indolent
volk zoet te houden en in te laten
slapen.
Dat de bewering, dat wij „allééu
maar hebben zorg te dragen dat on
ze neutraliteit niet geschonden 'kan
worden" en „dat wij geen weermacht
te land en ter zee noodig hebben,
grooter dan voor dat doel verëischt"
feitelijk niets anders beteekent 'dan
dat wij zorgen moeten behoorlijk
weerbaar te zijn.
Het toont aan dat het hier geldt
een kwestie die gehéél buiten de po
litieke partijen staat; dat het- hier
geldt een kwestie voor gehéél het
volk.
En misdadig moét dan ook ieder
geacht worden, die zou willen trach
ten,-hiervan een partij-zaak: te maken.
Gaat ons Rijks-verband verloren;
ja, zou het zelfs ernstig bedreigd
worden, terwijl het bekend zou we
zen dat wij zelve nog geheel weer
loos zijn, dan zou het gevolg ervan
zijn een ruïne voor gansch het Volle.
Eii de allereersten die er ónder zou
den komen te lijden, degenen die bo
vendien het zwaarst en het langst,
het doudei ,,*.4,» Oo..iuifen zouden wpfi
den in zulk een geval, zijn die welke
het minste weerstandsvermogen heb
ben dat wil dus zeggen, de niet-rij-
ken en de arbeiders.
Laat ons dit wei bedenken bij het
lezen van dit werkje, dat ons aller
aandacht ten volle verdient.
M. M.
1) 5.35 millioèn voor Nederland;
8.75 millioèn voor Nederl.-Indië.
INGEZONDEN
Van iopeiondoD stukken, geplaatst of
□iet geplaatst, wordt de kopie don inzender
niet teruggegeven.
Voor don inhoud dezer rubriek stelt ds
Redaotio zich niet aansprakelijk.
PLAATSELIJKE KEUZE;
Geachte redactie!
Zeer zoudt u mij verplichten zoo ik
naar aanleiding van het ingezonden
stuk van den A. N. G O. B. in uw ge-
eerd blad van gisterenavond de vol
gende tegenbeschouwing mag plaat
sen.
Als geheel-onthouder en als deel-
pemer aan deu practischen drank-
strijd meen ik dat genoemde bond eeti
zeer gevaarlijke theorie verspreidt.
Wat verreweg de meeste geheelont
houders in den kortst mogelijken tijd
wenschen te bereiken, n.l'. een drank-
vrije samenleving, wiLgénoemde bond
op de lange baan schuiven. Dus bii
de leden van den A. N. G. O B. komt
het er niet op aan ol er nog duizend
dan wel millioenen slachtoffers van
den drankdemon in ellende zulli-n
omkomen, mits de a.s, geheelonthou
ders maar „zelfbewust" zijn. Ge
noemde leden weten toch en onder
schrijven ook, dat elke druppel alco
hol vergif is, bovendien kennen zij
de vreeselijke werking van den drank
en toch achten zij het goed dat die
verkrijgbaar zal blijven tot op het
tijdstip dat ieder volkomen „zelfbe
wust" is. Preventief wenseht de bond
dus niet te werken. Is dit nu wel een
geheel-onthoudersstandpunt, om al
die licht te verleiden menschen, al
die zwakken en ai die erfelijk belas
ten willens en wetens aan de verlei
ding prijs te geven? Zulk een stand
punt is even gevaarlijk als dat der
matigheid, die de leden van genoem
den. bond tocli ook met- alle lcracbt
bestrijden.
Neen, geachte medestrijders, neemt
het groote struikelblok weg, verbant
den alcohol met alle wettige midde
len, eu er zullen geen" drinkers meer
gekweekt kunnen worden. Dan zal
men in stede van een groot leger van"
drankslaven een even groot leger van
zelfbewuste onthouders krijgen, Im
mers het is juist -de drank, die de zelf
bewustheid verbant.
Offert toch voor uw ideëel streven
geen tal van menschen op. En al
zouden nu de gedwongen onthouders
door het wettelijk verbod van
drankverkoop niet zoo hoog staan
als de uwe, na verloop van'jaren zul
len toch de afstammelingen van deze
gedwongenen zeker in zelfbewustheid
niet onderdoen voor hen, die het d a u
volgens uw stelsel zijn. Én in die lan
ge periode is er dan ook geen drank
ellende gekend.
Kunt ge u niet vereenigen met
plaatselijke keuze, dit zij zoo, maar
allerminst mogen wij van u openlijke
tegenwerking verwachten op dit punt,
tenminste wanneer ge werkeliik over
tuigde drankbestrijders zijt. Uw theo
rie is hoogst gevaarlijk, alleen kan zij
u in het gevlei brengen bij niet-ge-'
-hcelonthouders. Hartelijk hoop ik dat
ge uwe meerling in deze wijzigen
zult en practisch wilt medewerken
om te komen in den kortst mogelij
ken tijd tot een zelfbewuste samen
leving, waarin de drank geen reent
van bestaan meer heeft en niet meer
beschermd wordt door de regeering.
Met vriendelïjkea dank, geachte re
dactie, voor uw welwillendheid.
Hoogachtend,
O.
Gemengd Nieuws
EEN VIERVOUDIGE MOORD.
De Milaneesche bladen bevatten
koloinmen-lauge berichten over een
verschrikkelijken moord, welke te
Provato, bij Brescia, gepleegd is. Do
in zijn jeugd tot 25 jaar gevangenis-
Straf veroordeelde Guiseppe Basetti
had gedurende zijn verblijf in de ge
vangenis gezworen, zich op zijn fa
milie te zuilen wreken, daar deze zich-
nïets meer aan hem gelegen had laten
liggen. Toen hij eenigeu tijd-geleden
uit de gevangenis ontslagen werd
zoo meldt de Tel. dreigde hij zijn-
Vader te zullen srermoorden. Daarop
werd hij opnieuw iu hechtenis geno^
men ©n-weder-veroordeeld. Toen hij.
ten slotte voor de tweede maal op
vrije voeten gelaten werd, trachtte
hij bij zijn.zwager onderdak te komen
en verschafte hij zich later een reyol--
ver. Des nachts verliet hij in het ge
heim liet huis van zijn zwager, en
slo.op naar de ouderlijke woning. Zijn
zwager,- die 'hem had zien vertrekken
en een of ander onheil vreesde, riep
terstond eenige mannen bij elkander,
'om met hen naar het huis, waar de
ouders van Basetti woonden, te snel
len. Doch. helaas, zij kwamen te laat-
De misdaad was reeds gepleegd en
de woning der echtelieden Basetti
stond in brand. De moordenaar had
zich in een donkeren hoek verborgen,
vanwaar hij het om zich heen grijpen
der vlammen gadesloeg. Kort na het
uitbreken van den brand verscheen
Basefti's zuster aan het venster, die
onmiddellijk om hulp begon te roe
pen. Toen vertoonden zich ook de
overige bewoners, allen trachtend
zich zoo spoedig mogelijk in veilig
heid te stellen De moordenaar had
echter voor de deur een groote hoe
veelheid stro'o opgehoopt en nok dit
in brand gestoken, zoodat zijn fami
lieleden 6lechls één voor één het huis
konden verlaten. Hij had nu voldoen
de gelegenheid, om zijn geheele fa
milie: vader, broeder, zuster en
schoonzuster, neer té schieten. Slechts
het vijfjarige kind van zijn zuster
bleef gespaard. De toegesnelde perso
nen waren zoo onder den indruk vau
het ontzettende schouwspel, dat zich
voor hun oogen ontrolde, dat zij het
niet waagden Basetti te naderen en
gevangen te nemen. Het eenige wat
zij deden, was de politie waarschu
wen. De moordenaar maakte natuur
lijk van de hem geboden gelegenheid
gebruik, om te ontsnappen.
DE BEVOLKING VAN FRANKRIJK
De bevolkingsstatistiek over het
eerste halfjaar van 1913 is niet gun
stig. Hot aantal geboorten is wel is
jaar een weinig is toegenomen, en be
draagt 387.512 tegen 378.807 in het
zelfde tijdsbestek van het vorige jaar.
Maar hot sterftecijfer is gestegen van
364.635 tot 376.508. Het a anal huwe'ii-
kon is inet 4792 verminderd, dat der
echtscheidingen gestegen van 6832 tof
7550;
DE BEGRAFENIS DER SLACHT
OFFERS.
De Berlijnsche Hbid.-correspondent
schrijft:
Nauwelijks is de begrafenisplech
tigheid vau de slachtoffers van de L 2
afgeloopen, of boven de stad is het
gegons te hoeren van de motoren van
het Zeppelinschip Ilansa.
■Er-wordt in den tegenwoovdigon tijd
den mensch.geen tijd gelaten tot be
zinning, te komen.
Dinsdagmiddag is den dooden van
het marmolucht5chi>p L 2 de laatst©
èer bewezen. Drie en twintig doodkis
ten 6tonden voor het gouden altaar
van de. grijze Garaison-Aerk in do Ila-
.sènheide, een straat-in. het Zuiöwes-
