WRAAK.
TWEEDE BLAD
Kaasdag 27 ttctoier 1913
Buitenlandsch Overzicht
De Ëialkanvuihaan
Do Albaneesche quaestie.
Servië heeft zijn [troepen uit Albanië
teruggetrokken. In Weienen kan men
dus weer gerust zijn.
Nederland en Albanië.
Kolonel De Veer en majoor Thomson
die eerstdaags naar Albanië zullen
•vertrekken, om daar, in v-.rlw.nd met
liet verzeek van de mogendheden, No-
ideHnndscho officieren beschikbaar te
stellen, ter organisatie van* de Alba-
neosche gendarmerie, hebben een zeer
ruime opdracht gekregen. Do beide
hoofdofficieren zullen,.na het terrein
in Albanië, hot klimaat en do bevol
king te hebben loeren kennen, rapport
nvoeten uitbrengen, of er in Albanië
zelf een gendarmeriekorps kan wor
den gevormd, en zoo ja. op welke wij
ze dit zal moeten zijn ingericht. Een
of twee onderofficieren zullen de hec-
ren vergezellen, liet vertrek is bepaald
op begin November. De beide hoofdof
ficieren zullen waarschijnlijk 5 6
maanden wegblijven. Hun eerste doel
is Walona, zoo meldt de N. R. Ct.
13u 1 gar ij e en de mogend
heden.
Aan Bulgarije wordt het voornemen
ioogeschreven om een herziening van
't vredesverdrag van Boecliarest aan
te vragen.
Do Bulgaarsche bezetting
van T h r a c i
Dit Sofia wordt geseind;
De Bulgaarsche bezettingstroepen
in Thraeic rukken in drie colonnes
op. De opmai'sch heeft zonder inci
denten plaats. De Turksche officieren
verleenen g rooien steun door den Bul
garen als gids te dienen en do verzor
ging van het leger te vengemakkelij
kon. De colonnes rukken op naar
Xantï en Goemoeldsjïna.
Allerlei
De Iersche quaestie.
De F-ngelsche premier ,Asquith ver
klaarde in een rede met klem, dat de
regeering zich door Ulster geen
vrees zal laten aanjagen; zij moet
voortgaan met de maatregelen tot in
voering van <le wet en mag zich niet
oneerlijk betooncn jegens degenen,
die haar hun vertrouwen hebben ge
schonken Zij is echter bereid even-
tueele voorstellen zonder vooringe
nomenheid in overweging le nemen.
Maar ten eerste mogen deze niet in-
druischen tegen het voornemen o<m te
Dublin een ondergeschikte lersche
Kanier met een verantwoordelijk uit
voerend bewind in te stellen. Dat is
de grondslag van het levensbeginsel
van de wet, van welke de regeerinig
niet zal afv.ijkeu en ten tweede mag
niets geschieden in ecnig opzicht, dat
een blijvende, onoverkomelijke hin
derpaal zon zijn voor de eenheid van
Ierland.
Asquith vervolgde; Er zijn twee dui
delijke redenen, waarom alle vader
landslievende mannen moeten streven
naar oplossing van deze kwestie bij
onderling overleg. Ten eerste, omdat
het voor het toekomstig welzijn van
Ierland van hot hoogste belang is. dat
het nieuwe regeeringsstelsel niet be
gint met oen sehijnbare overwinning
van een deel tier bevolking, al moge
dat het talrijkste zijn, en de scliijn-
baro vernedering van een ander deel
en ten tweede moest alles wat ge
schiedt, door alle jaitijen beschouwd
worden als berustend op een hechten
grondslag, en vatbaar voor latere ont
wikkeling, onafhankelijk van'de ge
varen van wisseling der" partijen.
Het Spaansche ministerie.
De Senaat verwierp met 106 stem
men tegen 101 een motie van vertrou
wen in het ministerie.
De minisler-president graaf Ro-
manones, heeft toen bij den koning
hot ontslag van het kabinet ingediend.
Do koning nam dit ontslag aan.
Vermoed wordt, dat de Kamers ont
bonden zullen worden, waarop nieu
we verkiezingen moeten volgen.
Of men dan de eenheid in de libe
rale partij zal kunnen bewerken, zal
blijken.
Derevolutie in Mexico^
VoJgens telegrammen heeft de stad
Moiitery zich, 'na een verwoed straat
gevecht, overgegeven aan de opstan
delingen. De generaals Maas en Tel
les, die tot ontzet waren toegesneld,
Feuilleton
(Nadruk verboden).
74)
En door het misbruik maken van
mijn geheim, dat mij tegen u ontwa
pende, hebt gij van mij gemaakt, wat
ik nu ben, een dief en een moorde
naar.
Weineen. lk: heb u een voorstel
gedaan, en gij hebt het aangenomen.
Heb ik u er toe gedwongen Kon ik
dat'?
O ik herhaal "u, wee u
Hij drukte de beide handen voor
zijn oogen, waarin, tranen van woede
opwelden.
Ik ken hem zeker, den man dien
zij bemint? Ik heb hem gezien? Hij
komt hier aan huis. Wie is hij
Bertignolles antwoordde niets.
O 1 ik zal het weldra weten.
En waiineer gij het weet, wat
zult gij dan doen Bedenk dat Jenny
hem bemint, en wanneer gij Jenny
lief hebt, dein zult gij haar geen leedi
Willen hp.rokkqqqen.
werden na een hevig gevecht bij Lo-
gilas verslagen door Augusten Castro
In het gevecht moeten 800 opstan
delingen gedood zijn,
't Ging or dus weer warm toe!
INGEZONDEN
Van ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt de kopie den inzender
niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Bedoclie zich niet aansprakelijk.
Haarlem, 24 Octolwr 1913.
MOTORRIJTUIGEN EN RIJWIELEN.
Mijnheer de Redacteur,
In uw blad van Donderdag koanl
cone beschouwing voor omtrent een
juridisch dobal waaraan ik in do laat
ste gemeenteraadszitting lvob deelge
nomen. U geeft als uwe ineening te
kennen, dat ik daarbij eene redenee
ring heb gebezigd van een met-jurist.
Nu is hiermede op zich zelf niet ge-
zeg#, dat, de redeneering onjuist is,
want u zuil, mij wel willen toegeven,
dat ook ciiet-ju,risten wel eens goed
kunnen redeneerenAlthans deze be
voegdheid wensch ik tegenover u, die
blijkbaar eene jurislen-redeneering te
gen de mijne stelt, voor met-juri9ten
op le eisclicn. Maar uwo niet gelukkige
oritiek bedoelt waarschijnlijk, dat lk
niet j u r i d i s c h redeneerde.
Het zij mij vergund hiertegen op to
komen.
De zaak waar het om ging, hebt u
blijkbaar minder goed begrepen, al
thans in uw berichtje hebt gij haar
geheel verkeerd gesteld.
Do vraag in debat was deze; Is de
Gemeenteraad al dan niet bevoegd
een bindend besluit te nemen, waar
bij wordt bepaald, dat de Schouten-
steeg slechts in ééne richting mag
worden bereden door motorrijtuigen,
terwijl rijwielen er vrijelijk in beide
•richtingen kunnen passé eren.
Ik voor mij heb niet anders be
toogd, dan dat de Raad hiertoe wel
bevoegd is. En ik beroep mij tot sla
ving van dit betoog op artt. 7 en 8 van
de Motor- en Rijwielenwet, en op artt.
2 cn 3 der Motorverordening dor ge
meente Haarlem.
Uit al deze artikelen blijkt, dat
de Raad kan bepalen, dat
motor r ij tuigen en r ij w i e-
1 o n door een bepaalde s'lraat slechts
in ééne richting zich mogen bewe
gen. En waar de Raad het meerdere
mag voorschrijven, daar mag zij ook
het mindere, namelijk bepalen dat
alleen rn o t o r r ij t u i g en ln
eene bepaalde richting zich door die
straat mogen bewegen.
Zie daar do quaestie, die in den
Raad o.a. door mij werd besproken.
Maar nu is eene gehoele andere
vraag, die u in uw blad oppert, maar
die in den Raad met geen enkel
woord weid besproken en wuarover ik
mij dan ook niet in den Raad heb uit
gelaten ,,!s dit verbod thans ook straf
rechterlijk gesanctioimeeird"?
Want. nietwaar mijnheer dq Redac
teur, u die schrijft dat ik niet als een
jurist heb geredeneerd, zijt natuur
lijk zelf voldoende juridisch aange
legd om le welen dal er rechtsgeldige
ge- en verbodsbepalingen zijn, die
geen strafrechterlijke sanctie hebben.
Wanneer dus mocht blijken, dat
bij de bestaan de verorde
nd n g een chauffeur, die van de Sme-
destraat uit door de Schoutenslccg
rijdt, niet strafbaar is, dan is daar
mede nog geenszins gezegd, dat de
Woensdag uitgevaardigde verbodsbe
paling niet rechtsgeldig Ls.
Maar nu door u de waarschijnlijk
heid is geuit, dat een chauffeur, dio
zoo rijdt, door den rechter zal worden
vrijgesproken, wil ik die vraag ook
wel even onder de oogen zien.
En dan is liet antwoord v r ij g e-
sproken wordt een dergelijke
chauffeur nooit. Misschien, en daar
is inderdaad veel'voor te zeggen, zal
hij worden ontslagen van
rechtsvervolging. Dezo juri
dische finesse is uwo juridische re-
dactio natuurlijk volkomen bekend.
Maar al is onze chauffeur ook op
dit oogenblik niet strafbaar, de Raad
lean in de eerstvolgende vergadering
het verbod met eene strafbepaling
sanctionneeren.
Eene zeer eenvoudige wijziging in
do Motorveroi'dening, uw juridisch
vernuft heeft haar "reeds ontworpen,
is hiervoor voldoende.
En wie weet hoe spoedig deze wij
ziging wordt aanhangig gemaakt.
Ziehier, mijnheer de Redacteur,
eene poging oin aan te toonen, dat
mijne gedachten ook juridisch voor
alsnog niet absurd zijn.
Misschien kunt n hieruit de les
putten, dat ook voor uwe redactie de
regel geldt „ne sutor süpra crepi-
O ik zal mij wreken op haar,
zooals op hem, zooals op u. Ik zal
treffen zonder iets te zien of te hco-
ren. Mijn oogen en mijn hart zullen
gesloten zijn.
In don blik van Beriignolles was
slechts minachting te lezen.
Zijn toorn zal geen weerstand
kunnen bieden aan een bede, zolla
aan een glimlach van Jenny. Ik heb
niets van hem te vreezen.
Romain dreigdo niet langer, hij
smeekte.
Mijnheer Beriignolles, zei hij
zacht, die liefde was geheel mijn
leven, en gij hadt haar niet mogen
aanmoedigen, zooals gij gedaan hebt.
Gij zijl schuldig tegenover mij, want
gij z-ijt mijn medeplichtige.
Donk eens na, Romain, zeidc
Beriignolles vaderlijk, uw liefde
kon onmogelijk beantwoord worden.
Gij bemint Jenny, maar gij kunt haar
niet trouwen. Ik begrijp dat gij dat
wenscht, want zij is schoon en rijk,
en het zou lang geen slecht huwelijk
voor u zijn.
Och, mijnheer, licb ik uw ver
mogen noodig Jenny bemin ik. Be
houd uw rijkdom. Heb ik geen moed
en geestkracht genoeg om even rijk
te worden ais u Kent gij mij niet
sedert lange jaren Amerika is het
gouden land voor hen, die kunnen
werken eu ondernemingsgeest heb
ben. Ik heb uw vermogen niet noo-
dam", of ïn het Hollamlsch" vertaald
„Schoenmaker houd jo bij je lecst'V
Met dank voor do plaatsing
Mr. M. SLINGENBERG.,
Op gevaar af van den geachten in
zender opnieuw to ontstemmen
(want Mr. Slingenberg is blijkbaar
heel boos) moeten wij er toch op
wijzen, dat zijn betoog liet onze sanc-
tionneert.
Wat hebben wij beweerd? Alleen
dit, dat het Raadsbesluit niet overeen
stemt met art. 2 van de Haarlemsche
verordening, zoodat een chauffeur,
die met oen motorrijtuig de Schou-
tensteeg inrijdt, niet zal kunnen wor
den veroordeeld.
En nu zegt inzender wel, dat dit
een geheel andere vraag is, maar wij
vragen op onze beurt: wat baat het,
of de Raad verbodsbepalingen maakt,
wanneer die bet effect niet kunnen
hebben, welke het College er van ver
wacht?
Mr. Slingenberg is dal zelfs feitelijk
met ons eens, daar hij een zeer een
voudige wijziging van de motorveror
dening, die ons „juridisch vernuft
reeds heeft ontworpen'' (wij blozen)
in 't vooruitzicht stelt.
„En wie weel," zoo voegt de geach
te inzender er aan toe, „hoe spoedig
deze wijziging wordt aanhangig ge-
gemaakt."
Door Mr. Slingenberg? mogen weer
vragend bijvoegen. Des to beter, want
dan wordt juist bereikt wat wij
wenschten en hebben wij, zouden we
bescheiden lijk willen zeggen, de leest
niet al te onfortuinlijk gehanteerd.
A posse ad esse of, in hot Hol-
landsch vertaald; van de mogelijk
heid tot de werkelijkheid, Beter .nog:
in m a g n i s v o 1 n i s e e sat est,
hetgeen zeggen wilhet is genoeg,
blijken van goed willen aan den dag
gelegd te hebben.
En is eenmaal hel artikel der ver
ordening behoorlijk gewijzigd, dun
zal voor chauffeurs die toch de Schou-
tensteeg mochten willen doorrijden,
gelden het M a n e t a 11 a menie
reposturn, of Wel: het blijft diep
in de ziel bewaard.
Mr. Slingenberg en 'wij kunnen dan
met l'erentius uitroepen: O f est us
dies, hetgeen,;iii 't Ilollandscli ver
taald, zeggen wil: o, feestelijke dagl
Redactie.
Geachte Redactie.
Gaarne wilde ik een weinig plaats
ruimte, in verband met het berichtje,
voorkomende in uw blad van j.l.
Maandag over het ongeval van den
conducteur der E. S, M. C. Klihké.
De in dat berichtje genoemde „ei
gen onvoorzichtigheid'' moet gezocht
worden in het feit dat K. het beugel-
touw om zijn hand geslagen heeft
om zoodoende den beugel omlaag te
trékken.
Wanneer ik u nu mededeel, dat
deze manier van. doen door eiken con
ducteur w e r d toegepast, want het
gaat na dit geval ais met zoovelen, als
het kalf verdronken is dempt men de
put, dan is liét toch zeker wel aap
te nemen, dat, ten eerstehel voor
den. betrokkene niet aangenaam is,:
die minder gunstig gekozen woorden'
te moeten vernemen, en ten tweede:
dat u wel wat voorbarig zijt geweest
om van „eigen onvoorzichtigheid" te
spreken, waar het u niet bekend was
dat een andere manier van doen als
regel beslaat of voorgeschreven is.
Met vriendelijken dank voor de
plaatsing.
Hoogachtend,
C. v. B.
Conducteur E. S. M.
Dat meer conducteurs de gewoonte
hchhen om het beugeltouw om de
hand le slaan, bewijst niet dat het
niet onvoorzichtig is. Bovendien was
ons vóór we het bedoelde Jiericht op
namen van zéér bevoegde zijde mede
gedeeld, dat deze wijzo van den beu
gel behandelen gewaagd is en onnoo-
dig. Of ons dit hekend was, kan de
geachts inzender natuurlijk niet we
ten, maar hij veronderstelt alvast
maar van niet.
"VVio is hier nu voorbarig?
REDACTIE.
Stadsnieuws
BATO.
De gymnasliekveieeniging „,Balo"
vierde Zaterdagavond in het Bron-
gebouw haar 17 1/2-jarig beslaan.
17 1/2 jaar is zoo zei de voorzitter
<lo lieer H. G. A. Jansen in zijn ope
ningswoord wel geen jubileum,
maar 't feit is toch het herdenken wel
waard. Voor een gyinnastiekvereeni-
ging in Haarlem wil "t veel zeggen
17 1,2 jaar te bestaan en dan zicli te
mogen verheugen in grooten bloei.
De. heer J. A. v. d. Boom,bood na
mens do vaandelcommissie aan „Ba-
lo\' een nieuw vaandel aan. Het oudo
is in de 17 1/2 jaar veel gebruikt, want
dig, ik kan er zelf wel een verdienen.
Ik herhaal u, behoud het, maar geef i
mij Jenny.
Gij zoudt eerst moeten maken,
dat zij u beminde.
Ik bemin haai' zoo, dat ik voor
haar heef.
Gij luebt' haar liart niet kunnen;
veroveren. Dat is mijn' schuld niet.
Is dat uw laatste woord, mijn
heer Beriignolles
Ilct laatste woord is aan mijn:
dochter. Ik Iaat haar vrij om over'
haar hand te beschikken. Waaneer zij
u bemind had,"zoudt gij haar echtge
noot zijn geworden.
Mijnheer, ik zie dat ik tot heden
slechts een werktuig in uw hand hen
geweest.
Weineen, Romain, gij overdrijft,
Een ellendige speelbal.
Nu, als gij het dan wilt.
Maar neem u in acht.
Begint gij. weer met die dwaas
heid
Luister goed. mijnheer Beriig
nolles. Ik wil niet dat Jenny de vrouw
van een ander zal zijn.
Met opgeheven hoofd trotseerde Ro
main zijn meester.
Zeker, in zijn.hort was Bertignolles
niet gerust.
Hij kende. Romain Goux, hij had
hem aan Ihct'wérk gezien.
Wanneer do secretaris aan zijn woe
de en ijverzucht gevolg ga£, dan inis-
overaï waar lauweren te pluk'- eh wa
ren of waar propaganda voor do gy m
nastiek to maken was, ging Bato met
haar vaandel op 't pad.
Nu heeft „Raio" recht op een nieuw
vaandel, dat, als een symbool van
vernieuwing en verjonging, do veree-
niging nog meer zal doen groeien en
bloeien.
Aan allen die hebben meegewerkt om
„Bato" diit niouwo vaandel aan te
bieden werd dank gebracht, vooral
aan mevrouw Viseervan Hazerswou-
de, die zoo zei spreker met haar
bekende gulhartigheid waar 't den
werkman betreft, geholpen beeft,
De voorzitter aanvaardde, namens
„Bato" het nieuwe vaandel, de verze
kering geven, dat de vereenigdng liet
steeds met eere zal hoog houden.
Allo afdeelincen gymnasten voerden
een aardige vaandelmarsch uit.
Hel nieuwe vaandel is heel n>ooi.
De ondergrond is groen fluweel,
smaakvol mol goud bewerkt,.
De gymnastic kuitvoering liep vonder
uitstekend van stapel.
Om beurten voerden de mannen,
dames, jongens en mei s jesa fdeel in gen
oefeningen uit, die getuigden van een
goede leerschool.
Do mannen en jongens werkten on
der leiding van den directeur den heer
H. B. Dreyer, de dames en meisjes on
der de directrico moj. J. Michels.
Vooral werd de belangstelling ge
trokken door de staafoefeningen en de
colonne langen stok door de fnannen-
aMeeting, waarmede to Zaandam en
te 'Rotterdam 'tweede prijzen behaald
werden.
Ook mogen genoemd worden'de lial-
toroefouingen van do damesafdceMn-
gen.
Een serie mannergroepon besloot 't
gyninastiekprograrnma.
De heer B. Elfrink gaf ter afwisse
ling een igo aardige voordrachten. Hij
oogstte vooral veel applaus met ,,Dg
Nederlandschevrouw" en „Ervaringen
in het leven."
Een bal besloot do welgeslaagde en
zéér-druk bezochte uitvoering.
Als genoodigden waren aanwezig
bestuursleden van het gewest Noord-
Holland van hel N. G. V. en den Ken-
nemer Turnbond.
Het Feest van de Sehoolver-
eeiiigiapn.
Zaterdagavond hebben de vier
schoolvereeriigingeii Amicitia
Juncti. Meisjes H. B. S.-vereeniging
„Avadia", Haarlemsche H. B. S.-
vereeniging en Haarlemsche IlandeLs-
schoolvereeniging in De Kroon
haar feest ter herdenking van Neder-
land's 100-jarige onafhankelijkheid
gevierd
Er was ontzaglijk vec-1 belangstel
ling voor. De schouwburgzaal was
SCluer te-klein om de honderden leden
en'introducé's der vier vereenigingeii
te bergen, en er Ji&erschte een vroo-
lijke, prettige stemming in het grbo-
tendeels zoo jongo gezelschap. Die
stemming is gebleven en laten we da
delijk maar zeggen, dat het feest is
geworden wat de Duitschers een
„ScliJager" Doemen.
1 Begon, toen ieder z'n plaats ge
vonden had en er een (betrekkelijke)
stilte heersohle, met een aardig ope
ningswoord van moj. Jo Lefcbvre, die
een vlot speeclijo afstak, namens de
organ iseerendo vcreenigingon allen
dankte die bet hunne hadden gedaan
om dezen feestavond voor te bereiden
en le regelen, en daarna het woord
liet aan den rector van het gymna
sium, eere-voorziiter van „Amicitia
Juncti", dr. A. II. Garrer, dia eeD
rede hield, waaraan we 't volgende
hier ontleenen
Gij zult misschien vragen is de
onafhankelijkheid van Nederland nu
■nog niet genoeg gevierd on is mis
schien do lust om een gezellig feestte
vieren niet de aanleiding om zoo ve
len in deze ruimte bijeen tc roepen'?
Ik ben niet voldoende ingelicht in
hetgeen is voorafgegaan, om op die
vraag een antwoord te geven, maar
wel weet ik dat reeds maanden gele
den spontaan uit het midden der let
terkundige vereenigingen onzer scho
len do gedachte is opgekomen, om
^jok hunnerzijds aan do feestvreugde
uiting te geven, en dit te doen op de
wijze zooals zij dat liet aangenaamst"
vonden.
Dit was hun goed recht en dezo
zelfstandigheid van denkwijze was
ook oorzaak, dat ze zich niet hij an
deren hebben aangeslopen en bij eeuig
nadenken zal men toegeven, dat 25
October nog niet te laat is om de No-
veniber-gebourienissen van 1813 te
Yiercn.
.Ik wensch niet te uitvoerig te wor
den doch u slechts een allerluchUgsi
kijkje te geven op de verhoudingen
lukten al zijn plannen.
Alles zou instorten.
Zou Romain naartoe in staat zijn?
Dus, Romain, zei lnj. wan
neer ik. dat huwelijk laat doorgaan,
zal uw eerste werk zijn naar mijn
dochter te gaan en haar alles te ver
tellen. Spreek openhartig. Zoudt gij
dat durven?
ik zal het durven.
Welnu, wanneer gij geen laf
aard zijl, breng uw bedreiging dan
ten uitvoer.
Op hetzelfde oogenblik trad Jenny
de kamér vau baar vader Linnen.
Eindelijk is alles klaar, vader,
zei zij, cu nu ga ik mij kleeden.
Zij zag Romain niet eens.
Deze was teiug gedeinsd, toen zij
binnen-.trad. Zijn hoofd was op zijn;
borst gezonken, zijn--hart klopte aiig-'
stig en hij durfde haar niet 'a'an [Ve
zien.,
Bertignolles wéés zijn dochter op
Romain.
Jenny keerde zich om en zeide op
vriendblijken toon
neeta mij niet kwalijk, mijn
heer Goux, ik had u in de haast niet
opgemerkt. Ik ben zoo verstrooid.
Zij stak hem de hand toe, die hij
slechts even durfde aanraken.
•r Zijn oogen waren beneveld, o, hoe
veel-.moest hij in dit oogenblik lijden.
Jenny,. zei Bertignolles, Ro
main zegt mij daw, dal hij u iets in
v'ah toen ïot nu -op het gymnasiaal en
middelbaar onderwijs te Haarlem.
Ik ga dus niet Spreken over de lagere
school uit den tijd van Ilicronymus
van Alphen, in wiens gedichten de
kinderen hoepel en priktol verruilden
voor hoeken, ook niet over zijn „Bra
ve Hendrik", die nog steeds een
spreekwoordelijk bestaan voert, ik
wil u niet spreken overdo school te:
Groningen, waar de schoolopziener,
een deftig professor, bij zijn komst
word begroet met een jubellied, dat
als slot bad
„Wij danken u voor 't onderricht.
-Dal gij ons geeft van onzen plicht;
Wij zullen vlijtig leeren,
Bezoek ons toch eens spoedig weer,
Wij zien zoo giaag u keer op keer,
Dag lieve schoolopziener."
Spreker gaf nu een schets over het
Hooger Onderwijs in 1807 en later,
toen dn nog alleen werd gegeven in
de z.g. Lalïjnsche school.
In 1809 had men daar allerlei vak
ken aan toegevoegd, zelfs Christelijke
zedekunde, en in 1810 had men
iemand gevonden, die aan het hoofd
wilde staan van dat veelzijdige on
derwijs, maar een jaar erna was hij
al verdwenen.
In 1815 wérd Latijn en "Grieksch
en die andere vakken onderwezen op
dezelfde school onder twee hoofden,
wat aanleiding gaf tot allerlei botsin
gen en het duurde tot 1863, toen de
wet op het middelbaar onderwijs
werd aangenomen, voordot <le ge
meente kori zorgen, dat het Höoger-
en Middelbaar Onderwijs behoorlijk
tot zijn recht kon komen.
De wet op het hooger Onderwijs van
'1870, waarbij het gymnasiaal onder
wijs zesklassig werd, gaf aan het
gymnasium een eigen gebouw.
Spoedig kwam nu de tijd waarop
het eerste meisje de lessen op het
gymnasium kwam bijwonen, op de
jongens II. B. S. namen ook meisjes
plaats, de middelbare meisjesschool
kwam en na de stichting van de mid
delbare Handelsschool huisvesten al
lo inrichtingen, van hooger: en mïd-
lélbaar onderwijs een steeds toene
mend aantal vrouwelijke leerlingen,,
die or steeds gastvrij ontvangen wor
den en, zei spreker, het is geen be-
lecfdheidsphrasé, er ec-n waardige
plaats innemen.
Al die inrichtingen van onderwijs
wassen en gedijen, zoodat overal de
plaa'.sruimte. gaat ontbreken.
Het peil onzer kennis staat dus veel
hooger dau een eeuw geleden.
Maar staan we daarom zoo ver bo
ven ons voorgeslacht
Ilelaas stellen provinciën, steden en
partijen het eigenbelang hoven 't al
gemeen belang, samenwerking is or
niet steeds, en toch moet het zoo ver
komen, dat ieder gevoelt dat hij voor
zijn deel aansprakelijk moet zijn voor
het algemeen belang en het maar niet
moet laten aankomen op andc-ren.
want uuuers guat het als in het Duit-
scho staatje, waar men den landvorst
een groot vat wijn zou aanbieden, dat
tenslotte bleek slechts water te bevat
ten, omdat elkeen had gedacht, dat
z ij n kan wijn wel door water kon
wórden vervangen.
Gelukkig dat in de laatste halve
eeuw het Eendracht niaakt Macht
treffend naar voren kotnt.
In dut verband wees spreker op de
Heidc-maatschappij, op den Neder-
laudschen Wiel rijdersbond en, om
bij den dag van heden te blijven, op
hel feit dat bij de jongelui van de vier
scholen het edelaardige besef is op
gekomen, samen uiting te geven aan
hun vaderlandsliefde.
Hieruit spreekt een aangenaam na
tionaal gevoel, dut bestaat in liet blij
moedig brengen van offers, die het
vaderland oischt van ieder zijner
burgers tot waarborg van een eervol
voortbestaan en van ëen onafhanke
lijkheid, die men niel_ bij do gratie
van sterkeren moet willen laten voort
duren.
Over korten of lungeren tijd zult ge
de maatschappij intreden, Haariem-
scho leerlingen, vergeet dan nooit dat
uw opleiding roods dén plicht; der
dankbaarheid oplegt jegens uw va
derland.
Stelt uw krachten en talenten niét
alleen in dienst van uw eigen belang,
maar in ruimeren zin voor de maat
schappij, voor uw volk en uw vader
land
Het opnieuw door eigen arbeid ver
werven van 'wat u. is toevertrouwd 'zij
uw vaste voornemen en zoo worde
door u het verleden in opgewekte
verwachtingen van 'de toekomst her
dacht.
Dr. Garrer eindigt zijn rede onder
daverend applaus.
Dient gezegd, dat ook de directrico
der Meisjes II. B S., mej. Farret, en
de directeuren van II. B. S. en Han
delsschool, de heeren Van Mourik
Broekman en dr. Borgman, aanwezig
waren. Ook vele leeraren.
liet orkest der sclioolvereenigingoij,
goed bezet in de meeste instrumenten,
opende het feest met' één uitvoering
het vertrouwen lieeft mee to deelen.
Hij wilde het aan mij niet vertellen.
Het schijnt wel zeer ernstig te zijn.
Wilt gij iiem aanhooren
Een vertrouwelijke mcdedcéling.'
vroeg zij verbaasd, en- terwijl zij
herutelings Bertignolles en Romain
aanzag, ging ze voort
Op dit uur V En op een dag als
•heden' Is 'er' dmi zooveel haast bij
lk geloof het wel, is 't niet zoo,
ltomain
Dezo wilde spreken, maar kon
slechts eenigo onverstaanbare klan
ken uitbrengen.
Thans zései win zijn overwinning,
ging Bertignolles 'vóórt
Ik laat u beiden alleen, want
het schijnt wel, dut ik "die vertrouwe
lijke inededeelïng niet mag hooren.
Romain Goux beefde.
Inderdaad, Bertignolles verwijder
de zich.
Jenny, en Romain waren alleen.
Al zijn moed 'was verdwenen,zijn
geestdrift uitgeput.
Spreek, Romain, zei zij zacht
zinnig.
Hij deinsde nu terug voor hetgeen
lnj daareven nog zoo yost besloten
was, do wraak, dié hij bedacht had,
deed hem" ijzen.
Zij stcnuiiu voor hém, do. li'eve
schooné'Jenhy,' zij zég hein met ver
bazing, maai' toch vol zacKtmoédig-
heid aan.
van de Klnder-sympnonle van Haydn
en den niet minder bekenden Kriegs-
inar.sch uit „Alhalia" van .Mendels
sohn, en deed dat vooral wat het laat-
sto nummer aangaat bijzonder ver
dienstelijk. De heer J. Oostenbroek
dirigeerde met oen toewijding en en
thousiasme, die tevens zijn orkest be
zield moeten hebben en die ons ten
zijnen aanzien haast herinnerd zou
den hebben aan... den jongsten llaor-
lem-H. F. C.-we<lstrijd. D i t des diri-
gents optreden in het openbaar, in
ccn zoo geheel andere rol, was zeker
niet minder verdienstelijk 1 Orkest en
leider namen op bescheiden wijze dó
welverdiende huldiging, die hun twee
maal-ten deel viel, in ontvangst.
Toen kwam de tooneeluitvoering,
die ook uit twee deelen bestond. Vóór
de pauze ging het éènbedrijvig klucht
spel „Buiten worken" van J. L G.
Nolst Trehité, en daarna hot -Jbltj-
spelletje in één bedrijf „1807", van
Adolphc Aderer en Armand Ephrairn
(vertaald door mej. C. Huysinga).
Op een uitvoering ais deze kan de
courant niet anders géven dan een
waaidéerëndë critiek of anders een
zwijgen. .Gelukkig behoeven we hier
niet te zwijgen en is er allo rcderi
voor waa'rdëering, in de eerste plaats
voor rnej. ida Möllinger, die de regie
heeft gevoerd eq waarlijk met haar
dilettanten veel heeft welen te be
reiken
„Buiten werken" had wel het mees
te succes, en 't stukje zelf wós beter
dan hot andere, dal leed aan een iet-
wat-gerekten dialoog in de eerste
scènes. Dat eerste was een wórkje
waarvan dilettanten iets aardigs kun
nen maken, en waarin zoovele trekjes
Van humor T bij uitstek geschikt ma
ken voor een feest als dit. Met dr. G.
Nolst Trémté mug ook zijn broeder
bogen op de dunkbaarheid der Haar
lemsche school veveeiügingon en
van gansch het auditorium
De heer A. Kouwenaar Jr. creëerde
de hoofdrol in t aardig kluchtspello-
tjo. die von den jur. stud. Frits, die
in t dof-pje Zwubberveén zich heeft
gevestigd- om te werken, met een ge
lukkige vrijmoedigheid; Doordat hij
•Zich op 't tooneel blijkbaar zoo buiten
gemeen op z'n gemak gevoelde, hoor
de zijn spel onder 't beste.
In het stukje „1807 welks verloop
niet steeds even waarschijnlijk is, viel
ons het aardige spet van mej. Mary
van Haard op aJ3 Mme. de Melusay
oi), maar voorat van den heei J Lief-
tinck. die als kamerheer Hugo du
Plessis Fronsac een prachtstuk van n
ouderwetschen saletjonker was. Z'n
succes was trouwens groot.
Ook Charlotte, markiezin de Fron
sac (ïuej. Dora Bi'ondgeeat) mag met
eere worden vermeld.
Na afloop van het tweede stukje
werden uen dames-actrices bloemstuk
ken vereerd, en ook aan de „regisseu
se". rnej. Ida MoJlinger, werd onder
hartelijke toejuiching een bloemen
hulde gebracht.
Van het eerste stukje nog deze bij
zonderheid
„Buiten werken" is een 25-tal jaren
geleden door het tegenwoordige Rot-
terdamsehe gemeenteraadslid Mr. J.,
G. L, Nolst Trénité,: den toeuinahgen
piaeses van het Utrechtsche Studén-
ten-Tooneel, voor dut gezelschap ge
schreven. Het stuk is opgenomen door
onzen stadgenoot dr. G. Nolst Trénité
in diens uitgave „Het Dilettanten-
Tooneei". welke, naar wij vernemen,
dezer dagen bij de firma Tjeenk Wil
link Zu. alhier zal verschijnen.
Van het tweede stukje mag nog
wel even speciaal de mooie montee-
ring genoemd mug worden. Het em-
pire-saLon, welwillend in bruikleen
afgestaan door de firma F. van Thiel,
maakte een uilstekenden indruk.
Tegen twaalven was de uitvoering
afgcloopen. Het bal begon. Het was
geanimeerd als zijne voorgangers,
maar nog véél drukker. „In drie par
tijen" moest de heer Martin laten
dauseD.
Volgde ten souper, waaraan ook
zeer velen deelnamen. En pas in den
vroegen Zondagmorgen was het wel
geslaagde leest ten eind.
ROBERT P.
J A N SSTR AAT-V EREENI GING.
Vrijdagavond heeft do Jansstraat-
vereenigiiig een vergadering gehouden
in de Nijverheid.
Het huishoudelijk reglement werd
goedgekeurd. De koninklijke goedkeu
ring zal op de statuten aangevraagd
worden. Tot commissarissen in het
bestuur werden benoemd de heeren
J. J. Schoevaart, J. A. F. v. d. Houten
en Willems.
BROEDERSCHAP VAiN NOTA-
RISSEN.
De heer J. H. Wildervanck de Blé-
court te Bioemendaa! zal iu 1914 voor
de algemeene vergadering dezer Broe
derschap als praeadviseur over een
vakonderwerp optreden.
Zie vervolg Stadsnieuws op de 3de
pagina van het Tweede Blad.
O hoe beminde hij haar en zou zij
liet zelf ooit weten'? Om bij haar to
Mijven, om niet uit haar nabijheid
verbannen te worden, voor het geluk
haar van tijd tot tijd te zien, zij het
dan ook van verre en zelfs zonder dat
zij hem zag en zonder een woord tot
haar te kunnen'spi eken,' voor dalal-
leë was hij ccn misdadiger gewor
den.
Zou hij ooit den moed hebben om
aan hét meisje, dat hij beminde, zijn
misdaden te bekennen
Zou hij het ooit durven wagen tot
haar te zeggen
Om u 'dc mijne- le mogen noe
men, heb :k gestolen, .en heb ik eep
iiioord gepleegd
Zou zijn misdaad zelf zich dan niet
als een. onoverkomelijke hindernis
tusschen .hen plaatsen
Noen, neen, zij macht niets weten,
Hij was haar mi onverschillig, zij
had een weinig sympathie voor 'hem,
hield van hem zooals men van een
trouwen hónd houdt.""Welnu, daarme
de zou hij zich tevreden stéllen.
Maar h:j wilde niet, dat die onver
schilligheid in afschuw zou verande
ren.
(Wordt vervolgd).
