derwijspolitiek betreft, én ten aan
zien van de gedwongen kerstening,
waarover zco verschillend wordt ge-
OOrdeekl. Ook op onderwijsgebied,
op Java en Madura, zoowel als in de
Mlnahassa, op Flores en in Soeznba,
v\5 i. van kersleningspolitlek
geen spoor.
Wat het onderwijs aangaat be
streed de spr. do vertoogen van de
hoeren Tydeman, Bos, Fock en Van
-Deventer, maar verklaarde, dat de
zending, mits overigens vrij in haar
bewegingen als in Britsch-Indië, te
gen de facultatiefslelling van het
godsdienst-onderwijs, met excepties
bijv. voor pensionaten, geen bezwaar
zou hebben.
Hij brak daarop zijn rede af om
die lieden te 11 uur voort te zetten.
Na hem is de heer Lohmon nog aan
het woord.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Koninklijk besluit is P. J. Hem-
xninga benoemd tol burgemeester der
gemeente Wunneperveen.
Zijn benoemd met ingang van 25
November, tot burgemeester der ge-!
meente Dourne c.a., K. Laan; met
ingang van 27 November, tot burge
meester van de gemeente Ruurlo
C. Scholtenmet ingang van 29 No
vember tot burgemeester van Cothen
en Langebroek, W. F. van Beeek
Calkoen.
STAKING VAN GRONDWERKERS.
Te Winschoten hebben Maandag
morgen 210 grondwerkers bij ae in
aanbouw zijnue stroocartonfabriek
Ite-iderland gesiaaki_om een loonge-
sciiil de arbeiders beweren dat aan
polderwerkers zo cent uurloon wordt
betaald cn hun slecnis 18 cent. Zij
eischen 23 cent voor dit volgens hen
zv. are werk.
Do aannemer deelde aan de pers
mede, dat het uunoen voor allen 18
cent is, maar dat ue polderwerkers,
meest van Hatluui, wekelijks 1.50
meer krijgen voor reis- en verblijf
kosten. De uaniieiiieis beloofden den
grondwerkers 20 cl, maar dezen
vroegen ontslag en dit ontslag blijft
\olgcns de aaunemeis geiiuuuüaafd,
zelfs al kan eerst tegen bei voorjaar
het werk worden nervat. De aanne
mers betaalden het loon voor uien
dag uit.
STOP GEZET.
Te Oude Pekeiu moed Maandag de
stioocartoiifabriek. „union' stopgezet
warden, doordat ue machinist den
ketel zonder water had opgestookt.
De gedwongen staking duurt eenig©
dagen.
BRAND.
In de drogerij van kapok en be
schadigde goederen, staande Achter
de Tc-erstoof te Schiedam; toebehoo-
rende aan den hoer Soeters te Am
sterdam, brak gistermiddag brand
uit Een deel van het dak stortte in.
De schade is nogal aanzienlijk, voor-
ui do waterschade.
ONGELUKKEN.
De nog ongehuwde kastelein P.
Ileyliiig, te Zevenuur, lieeii Zater
dagavond j.l. zijn woning veriatenen
is Zondag te Ou»-.•.evenaar dood uit
hot water opgehaald.
De Tel. meldt:
Te Utrecht is een vrouw, die uit
morgeuwekken was gegaan, in de
Vleuten sell© Wetering geraakt en ver
dronken.
VOORDRACHT HOOGE RAAD.
Du Hooge Raad heeft aan de Twee-j
de Kamer cloen toekomen de volgende
1 ij at van aanbeveling van zes Candi
da ten, ten einde daarop te kunnen
achislaai) bij hel maken der nomina
tie voor de vacature van een raads
heersplaats, ontstuun door bet over
lijden van nir. J. 1-1. van Goor:
1. jlir. inr. R. Feilli, raadsheer in
het gerechtshof te 's-Gravenhage
2. m.r, II. C. Dresselhuys, secreta-
ris-gcneraul bij het departement van
Justitie
3. mr. dr. L. E. Visser, vice-presi
dent van de aiToiidisseincnts-.rech.t-
bunk te Rotterdam
4. inr. J. Kosters. hoogleer aar in de
faculteit der rechtsgeleerdheid aan de
Rijksuniversiteit te Groningen, en
ïêchler-plaalsvervanger in de arron-
dissenients-rechibank te Groningen;
5. mr dr. C. J. AL Schepel, vice-,
president van de arrondissements
rechtbank te Utrecht;
6. jlir. inr. G. A. H. Michiels van
Kessenich, udvocaat en procureur,
j'echter-plaatsvervanger in de arron-
dissenients-rcchtbarik te Roermond.
DE AFLOOP DER VERKIE
ZING IN DISTRICT AMSTER
DAM 111.
Maandagavond hield de afd. Am
sterdam 111 der S. D. A. P. in „Plan-
ei us" een zoo druk bezochte openbare
vergadering, dat velen geen toegang
koi.den krijgen.
Nadat de voorzitter, de heer S. R.
de Miranda, had geconstateerd, dat
uit de nederlaag der S. D. A. P. in III
een nieuwe bloei voor de partij is te
wachten, getuige het feit dat na de
nederlaag GO leden in district III tot
de partij zijn toegetreden zoodat het
aantal leden daar thans tot 1500 ls
gestegen, werd het woord gegeven
aan mr. P. J. Troelstra, om den af-
.loup der verkiezing in district III te
bespreken.
Spr. heeft de uitnoodiging met groot
genoegen aanvaard.
De eerste en hoofdoorzaak waarom
de S. D. A. P. thans alle burgerlijk
gezinde elementen in dit district met
zooveel élan tegen zich heeft ge
zien, waarom honderden die in jaren
cn jaren niet naar de stembus zijn
gegaan, ditmaal togen de S. D. A. P.
hebben gestemd, is de schitterende
overwinning in Juni door de S. D. A.
1'. bij de stembus behaald. In den|
strijd van de buiteulandsche partij is
liet meer dan eens voorgekomen, dat
juist na een verkiezing, waarbij men
zc:;r sterk was geworden, in met-so
cialistische kringen afkeer en reactie
werd te voorschijn geroepen, zoodat
men groepen van personen tegenover
zich zag, die men vroeger inede had.
Zoo werden in de groole overwinning
van de Duilselie sociaal-democratie
In 1903 Sü zetels behaald, maar vier
jaar later, In 1907, daalde hel aantal
tot even over de 40 zetels.
Ook in Baden volgde op eeu groote
overwinning een nederlaag.
De reactie, die na de verkiezing zal
worden ontketend, heeft noodig een
of meer strijdleuzen. En die strijdleu
zen heeft zij gehad. De eene, waarmee
tegen de sociaal-democratie werd
strijd gevoerd, was de portefeuille-,
quaestle. De andere, tegen de soc.-
dem. partij aangeheven was 1903, de
man van 1003. 't Is moeilijk uit te ma
ken welke strijdleus het meesle ge
wicht In de schaal heeft gelegd. Spr.
zou zeggenbeide hebben elkaar
aangevuld.
Spr. schetste het standpunt, door de
tegenstanders ingenomen ten opzich
te van de portefeuillequaestie. Hei
standpunt, door spreker en anderen
gepropageerd cn door de partij tot de
verkiezing 6teeds gehandhaafd, Is
steeds geweest: wij willen van een
losmaken van onze hervormings
kracht en van onzen revolutionairen
geest niet weten.
Dit is, zegt spr., steeds ons stand
punt goweest en het zal, naar hij
hoopt, steeds het standpunt blijven,
hoewel hij zich niet ontveinst dot
hierover allen In de partij niet gelijk
denken. Er is een rechtervleugel,
die redeneert: hoe meer minister
portefeuilles, hoe beter. Er ls ook een
uiterste linkervleugel, die onder geen
voorwaarde wenscht zitting te nemen
in een burgerlijk ministerie, maar
er is ook een tusschenstandpunl, die
overeenkomstig de Parijsche resolu
tie in een burgerlijk ministerie slechts
wil plaats nemen wanneer hiertoe
dringende reden bestaat.
Meer nu dan de portefeuillequaestie
heeft het gebrek aan eenheid in de
portefeuillequaestie schade gebracht.
Het Zwolsche besluit heeft op de
vorming van de regeerïng enz. geen
invloed kunnen oefenen. Voor- en
tegenstanders waren er het te Zwolle
over eens dat, nu Cort van der Lin
den aan hei bod was, dit het beste
was. Op ongeoorloofde wijze is er ge
werkt met de ufwijzing van de drie
portefeuilles.
Dr. Bos heeft dezer dagen op de
vergadering van den Vrijzinuig-De-
mocratischen Bond qursi-naief ge
vraagd: Waarom zich zoo druk ge
maakt over III, gij waart vrij en v. tj
waren vrij en wij hebben van die
vrijheid gebruik gemaakt om jelui te
bestrijden. Spr. antwoordtgij waart
vrij, maar waart gij ook vrij om 't
op gerneene, demagogische manier te
doen? Gij vrijzinnig-democraten, gij,
concenlratie-mnnneii, mist het recht
ons te kapittelen, want gij weel dat
wij het voor de zaak van het alge
meen kiesrecht beter vonden als de
vrijzinnigen de zaak in orde brach
ten, omdat een gemengd socialistische
regeering nu eenmaal niet de sterk
ste is. Spr.'s grootste grief nu is, dat,
hoewel die reden aan dr. Bos voor de
weigering is opgegeven, men bij den
verkiezingsstrijd daarover niet heeft
gerept.
Spr. kwam nu tot de criliek op de
partij. Wanneer op het Zwolsche con
gres het standpunt door spr. en ande
ren ontwikKelcl, ware aangenomen,
dan zou het er in den polilieken toe
stand van het ooguublik anders uit
zien. Wanneer spr.'s resolutie ware
aangenomen, dan zou men dezelfde
regeering hebben gehad en toch geen
socialistische portefeuilles, maar men
zou een beslissing hebben gehad, dat
de socialistische partij in het minis
terie zitting zou kunnen neuien om
de zaken mee lot stand te brengen,
bijgeval het ministerie zou komen te
kantelen. M. a. w., uien zou dan eeu
beslissing hebben gehad, waardoor
het den vrijzinnigen in den verkie
zingsstrijd in lil onmogelijk zou zijn
geweest, die demagogie met de por-
teicuilles te plegen. De resolutie werd
echter algewezen, omdat de afgevaar
digden op het congres geen vrij man
daat hadden.
Reeds in de rede van dr. Bos wordt
het ronduit erkend, dat liet zeer na-
deelig zou zijn geweest voor de so
ciaal-democraten, zoo zij op het aan
bod waren ingegaan. Kan de concen
tratie niet alieen regeereuV De soc.-
democralen zijn nog niet sterk genoeg
om de regeering te aanvaarden. De
concentratie heeft het ongeluk in
sterkte af te nemen. Zij gaat ondanks
Amsterdam lil naar omlaag. Zij
wordt hoe langer hoe minder ge
schikt om te regeeren. Wij zullen de
regeering mede aanvaarden ais wij
i geen last meer van de concentratie
kunnen oudervinden.
Thans heeft de concentratie ge
speeld in de kaart der rechterzijde-
De beteekenis der nederlaag schets
send, betoogde spr. dal de concentra
tie de overwinning behaalde, door een
vrijzinnig-rechts-kleurloos-anarchls-
tisch monsterverbond, onder de dub
bele cry: tegen de revolutie, tegen de
moderne vakbeweging, deels tegen het
algemeen kiesrecht en sociale hervor
ming. Dit heterogene allegaartje ls
opgetrokken onder de leus van alge
meen kiesrecht en staatspensioen-
Het heeft de nederlaag toegebracht
aan een partij die nog sterker moet
worden in de toekomst, wii het staats
pensioen en het algemeen kiesrecht
tot stand komen.
Dat de concentratie zich door III
ontworteld heeft aan de groep der so
ciaal-democraten, zal de toekomst
moeten leeren.
Spr. wekte ten slotte op tot een
nieuwen strijd voor het algemeen kies
recht, het staatspensioen, het socialis
me. (Langdurige toejuichingen.)
Van de gelegenheid tot debat werd
gebruik gemaakt door den heer D.
Wijnkoop.
Mr. Troelstra antwoordde uitvoe
rig.
Voor degenen die in de bovenzaal
geen plaats konden krijgen, werd ln
de benedenzaal eon vergadering be
legd.
iiemengd Nieuws
EEN NIEUWE ONTDEKKING.
De Engelsche geneesheer T. Rei-
chert kwam dezer dagen te voor
schijn met een ontdekking, die zoowel
voor de biologisch© wetenschap als
voor de pathologie en criminalogie
van groot belang is. Sedert 1S4Q weet
men, dat het bloed van menschen en
dieren do eigenschap bozit, onmiddel
lijk nadat liet 't lichaam verlaat, zich
in kristallen om te zetten. Ook had
men wel ©ens opgemerkt, dat deze
kristallen vaak de meest grillig© vor
men aannamen en onderling altijd
veel verschilden. Doch men sloeg niet
verder acht op dit feit; totdal Reichert
er een aanwijzing in meende te zien
van een herkenningsteeken tusschen
menschen en dieren onderling. Hij
ging aan het experimenteeren en
vond inderdaad, dat niemand dezelf
de bloed kristallen bezit. Wel bestaat
er overeenkomst. Zoo zijn de bloed-
kristallen van het kind in vele op
zichten analoog met die van zijn va
der. In honderd gevallen heeft Rei-
miert nauwkeurig den eigenaar van
het bloed kunnen aanwijzen wel ©en
bewijs dus, dat deze ontdekking van
Reichert voor de criminalogie niet
onder hoeft te doen vc»or de meet
methode van Bertillon. Bovendien
biedt Reichert ©en nieuwen maatstaf
voor do zoölogisch© classificeering.
Volgens zijn m&thode moet de beer,
die men tot nog toe plaatste in het
rijtje hond, vos en wolf, eigenlijk on
der dak gebracht worden bij de fami
lie der zeehonden en zeeleeuwen, zoo
meldt hot „Vad.".
EEN MORPHINE-DRAMA.
Bijna een jaar geleden overleed
plotseling te Parijs de professor in de
Fransche taal aan het college van
Boedapest, Bichet. Naar bleek, wern
dit sterfgeval veroorzaakt door een
morphine-vergiftigingde zaalc ver
wekte destijds veel opzien. Het parket
stelde een onderzoek in, hetgeen ten
gevolge had, dat twee personen,
Jean Bourget en dr. Mollet, voor de
rechtbank te Parijs terecht stonden,
respectievelijk onder beschuldiging
van het veroorzaken van dood door
onvoorzichtigheid en medeplichtig
heid daaraan. Uit het verhoor bleek,
dat de zaak zich als volgt heeft toe
gedragen
Bourget en Bichet hadden zich na
een grooten feestmaaltijd naar een
hotel begeven, om, zooals uien dit uit
drukt. „faire de la morphine". Te
gen vier uur des morgens verliet
Bourget het hotel en deelde mede, dat
zijn vriend ongesteld was geworden.
Men vond Bichet op zijn bed in dood
strijd en' vervoerde hem naar het
hospitaal waar hij overleed.
Vastgesteld is, dat de vrienden zich
de morphine verschaften door een re
cept van dr. Moilet, die niet onder
zocht, waartoe het vergif niuest die
nen. Deze gaf meermalen dergelijke
recepten aan een vriend van Buur-
get, die een kuur volgde, waardoor
morphiiiisten genezen wordeu. Men
dient n.l. hun, die aan deze gevaarlij
ke gewoonte verslaafd zijn, met ze
kere tusscüenpoozen een geleidelijk
verminderende dosis ruoipnine toe.
Bourget had van zijn vriend verno
men, door wren hij zich deze benoo-
digde hoeveelheden morphine liet
voorschrijven en wist het zoodoende
in handen te krijgen.
De uitspraak in deze kwestie heeft
plaats over acht dagen, zoo meldt de
Tel.
(SUFFRAGETTES-MANIEREN.
D© Londensche Ilbid.-berichtge
ver schiijft:
„In het Londensche gebouw voor
strafzaken in Old Bailey hebben eeni-
ge kiesrecht-vrouwen zich weder wei
nig „ladylike" aangesteld toen voor
rechter Lawrence twe© suffragettes,
wegens brandstichting t© Hanipton-
oii-Thames, terecht stonden.
Toen de openbar© aanklager, de
heer Bodkin, zijn rede had geëin
digd, riep een der vrouwen op de pu
blieke tribune dat de beklaagden
niet behoorden 'terecht te staan, een
uitroep, die levendig door haar
vriendinnen beaamd werd. Een oo-
genblik later werd in richting van
den rechter een hamer geworpen, die
een paar ruiten verbrijzelde. Er ont
stond natuurlijk een groote opschud
ding, gedurende welke een tomaat
werd geworpen naar den heer Bod
kin. D© vrucht trof hem op cl© borst
©n bespatte zijn toga, welke hij moest
uittrekken om te worden gereinigd.
Een lid der jury verklaard© dut de
leden van dit lichaam zich niet veilig
gevoelden en vroeg, waarom de po
litie de vrouwen, alvorens haar toe te
laten, niet gefouilleerd had, waarop
de rechter zeide dat de zaal zou ont
ruimd worden als de jury-leden niet
veilig waren. Toen daarop weder ka
baal ontstond en nog meer ruiten
werden verbrijzeld, gelastte de rech
ter ontruiming der publieke tribune
en de politie nam vier der onrust-
stooksters gevangen.'
STAKING GEëINDIGD.
Naar uit Hauston (Texas) bericht
wordt, is de slaking op de Southern
Pacific Railway geemdigd, althans
voorloopig en wel tengevolge van het
optreden van de federale verzoenings
commissie.
Er is in het licht gesteld welke
moeilijkheden zich zouden voordoen
bij een eveutueele botsing met Mexi
co, zoo deze spoorweg de verbinding
niet onderhield. En uien veronder
stelt nu, dat de commissie een beroep
heeft gedaan op de vaderlandsliefde
van beide partijen.
EEN WERKGEVERS-FONDS
IN ENGELAND.
De Londensche Hbid.-berichtgever
schrijft
„Eenigen tijd geleden is vermeld
dat er sprake was dat de groote werk
gevers in Engeland een reusachtig
fonds van wel vijftig millioen pond
zouden vormen, ten einde daaruit
hun belangen te kunnen behartigen
in tijden van economisch conflict met
de groote vakvereenigingen.
Er is toen van verschillende zijden
tegen dit plan geschreven, op grond
dat een dergelijk fonds den economi-
schen strijd eer zou verbitteren dan
doen verminderen. Toch schijnt het
plan verwezenlijkt te zullen worden,
zal men althans pogen een dergelijk
fonds te vormen, want er is thans 'n
prospectus verschenen, waarin de
plannen van deze nieuwe organisatie
nader worden uiteengezet.
De bedoeling van deze vereeniging,
dus heet het, zal wezen„De rechten
der werkgevers te handhaven om aan
te gaan en te doen nakomen overeen
komsten met vrije arbeiders individu
eel or met vakvereenigingen, en hun
bedrijf te kunnen uitoefenen, vrij ven
kwaadwillig© tusschenkomst tusschen
werkgever en werknemer; te bescher
men het recht van arbeid der losse
werklieden tegen de tyrannie en den
dwang der vakvereenigingsmannen;
te pogen het publiek te beschermen
tegen den last en het verlies, veroor
zaakt door werkstakingen, die afge
kondigd worden zonder behoorlijke
voorafgaande kennisgeving en zon
der-billijke redenen, van den kant van
spoorweg- en trammannen, dokwer
kers, mijnwerkers, postbeambten, en
het vreedzaam doen van zaken te
bevorderen in het belang van allen.
Om dit te bereiken zal gepoogd wor
den een garantiefonds te scheppen
van vijftig millioen pond sterling.
Medegedeeld wordt dat onder eenl-
ge voorwaarden twee werkgevers
reeds gegarandeerd hebben ieder een
bedrag van vijftigduizend pond en
dat de gegarandeerde bedragen eerst
dan geldig zullen zijn als het geheele
kapitaal is gegarandeerd, terwijl de
inschrijvers beroep zullen kunnen
doen op het fonds in verhouding tol
de door hen gegarandeerde som en
dat per jaar niet meer dan 71/2 pCt.
van hun garantie-som zal mogen wor
den opgevraagd om zich voldoende
bescherming te verzekeren voor de
mannen, die willen werken."
NOG EEN MAAND ZITTEN.
Een merkwaardig bericht komt uit
Sar. Francisoo ln Februari 1912
werd daar zekere William Walker
tot drie maanden gevangenisstraf
veroordeeld. Na een verblijf van twee
maanden in d© gevangenis ontsnapte
Walker en verdween hij spoorloos.
Dezer dagen meldde hij zich nu
echter weder bij de politie aan. Hij
was intus&chcn getrouwd en bleek in
zeer goeden doen te zijn. Ilij verteld©
na zijn ontvluchting naar Alaska te
zijn gegaan en daar rijk te zijn ge
worden. Echter maakte de maand ge
vangenisstraf, di© hij nog te goed
had. hem het leven zuur en hij had
daarom besloten, zich bij de politie
aan te melden. Hij vroeg of hij de
st7-af niet kon afkoopen, maar de jus
titie wilde hierin niet treden en zoo
heeft Walker zich weer laten opslui
ten om <le maand, di© hij nog t© goed
hoeft, uit te zitten. Het wordt hem
echter nu zoo aangenaam mogelijk
gemaakt en zün vrouw mag hem el-
kon dag bezoeken.
EEN VROUWELIJK PROFESSOR.
F ra u lei n Bachel Hirsch is de eerste
vrouwelijke geneeskundige in Buit-s-ah
land, die den titel van professor,
welke haar dezer dagen is verleend,
heeft verkregen zoo meldt de Tel-
Fraulein Hirsch is gedurende ce
laatste vijf jaren hoofd-assistenle ge
weest van den bekenden professor
iuvj.ua on had een puiunrnieK voor
mannen cu vrouwen in net ueniju-
seue Cnariló-hOöpiuiul onder naar
leiuing. Ook hooit zij een goeuen
naam op liet gebied der bacteriologie.
EENVOUDIGE BELASTINGBETA
LING.
In de „Amsterdammer" vertelt A. G.
A. Eli as Schotel van de eenvoudige
manier, waarop men in Belgie sedert
kort zijn belastmgen kan beoalen. De
ontvanger d&r belastingen zendt den
belastingschuldig© ©en dubbeie kaart
Op de een daarvan staat:
m.
Ik heb de een' u to herinneren, dat
gij op de kohieren der rcclitstreoksche
boiasungen en uer provincial© taxes,
van net loopend© dienstjaar geboekt'
zijl voor do sommen, aaiigeuuid op de
aanslagbiljetten, welke u werden ai-,
gegeven,
anjn Kantoor is voor de Letaüngcn
open ver ij 9 tot 15 ui-en, wettige tetst-
dagen en do op de keerzijde van be
doeld© aanslagbiljetten voi melde ca-
gen uitgezonderd.
Indien gij verlangt te beta-.eu bij
middel oener postkwitantie, ;e uwen
woonnuize aan te bieden, verzoek ik
u mij de hierbijgov oogde kaart lel1 oor-
lijk ingevuld en gefrankeerd, terug te
zenden. De inningsko&ten bedragen 15
centimen per kwitantie.
Het slaat u insgelijks vrij mij een
postiiiundaat te doen geworden, op
luu. H-aiiKiic de oeluoi.ug vb©1 ««tune en
artikel vun hel goliier) w-i rrop de som
betrekking heeft, le verin©.den.
Voor de betaling van iinustens 50
franken mag nel j>ost uaudxat, u-us
dezelfde voorwaarde, vervangen wor
den door een accre liticf, een check M
een bewijs van redieh-verschrijving.
De ontvanger der belastingen.
D© bijgevoegde briefkaart voor het
antwoord liestcmd bevatte op de adres-
ziide slechts:
Den lieer Ontvanger der be.astin-
gen te...
Op de keerzijde stond gedrukt:
Gelief op de(n) volgendein) daium(sj
1)...
het bedrag mijner rechtstreeksc-h© be
lastingen (artikel.... van het kohier
der gemeente....) alsook mijn vergun
ningsrecht op het verkoopen van ster
ke dranken, door de post te doen in
nen 2).
Deze aanvraag geldt tot wederop
zegging toe 2).
(Hand toeken).
Naam en voornamen:
Woonplaats (straat en nr.):
Eenvoudig en duidelijk. Nog een
voudiger ware het stelsel, in de mees- i
te Duitsche eteden in practijk ge-|
bracht. Daar deelt men u aan het be-j
gin van Jiet jaar mede, hoe hoog de
door u verschuldigde belastingen zijn
en in het miclden der 2© maand van
bet verschenen kwartaal komt men
liet versclïulciigde bij u thuis innen.
1) 8 of 20 der maanden in d© welke
de belastingsc,huldigen gewoonlijk
hun belastingen kwijten. Men moet in
eenmaal of bijtwee bijna gelijk© af
kortingen betelen.
2) Desvoorkomend, deze aanduiding
doorhalen. Het vergunningsrecht is
betaaibaar op 20 December voor het
volgend© jaar".
ERNSTIGE TRAMROTSING AAN DE
RIVIERA.
Tusschen Nizza en Villafranca bad
naar de Tel. meldt een botsing plaats
tusschen een tram en een auto-omni
bus, waarbij honderd personen ge
kwetst werden. Een tramrïjtnïg, waftr
aan drie bijwagens gekoppeld waren
en een geheel met passagiers bezette
auto-omnibus, reden in dezelfde rich
ting. In d© nabijheid van liet fort
Rascasse trachtte de omnibus de tram
voorbij te komen. De weg wa3 editor
door een vrachtwagen versperd, zoo
dat de omnibus met volle vaart tegen
de tram aanreed. Het voorste gedeel
te van de omnibus werd geheel in el
kaar gedrukt; de wagen zelf viel om.
De tram ontspoord© en de beide eer
ste wagens vielen eveneens omver.
Vijf personen werden levensgevaar
lijk gewond, veertig anderen liepen
zulke ernstige verwondingen op, dat
zij naar het ziekenhuis moesten wor
den overgebracht en vijftig passagiers
werden licht gekwetst. Eén der zwaar
gewonden, een Griek, Antoniades, is
reeds overleden
EEN TWEEDE REILIS-PBOCES?
Volgens de „Börsenzeitung" heeft
de procureur van het gerechtshof le
Kief in een interview te kennen ge
geven, dat het niet onmogelijk is, dat
het vonnis, waarin Beilis vrijgespro
ken werd, zal vernietigd worden en
dat deze kvestie nogmaals in hooger
instantie zal behandeld worden.
Land- en Tuinbouw
VOOR MOES- FV BLOEMTUIN,
ENZ.
Staatszorg: De Proef-
z u i v e 1 b o e r d o r ij
te Hoorn.
Als een der maatregelen van Rijks
wege, hoofdzakelijk betrekking heb
bende op de zuivelbereiding, noem
den we in een vorig artikel de instel
ling der zuivelconsulentscliappen. De
oprichting van een proefzuiveiboerde-
rij is een tweede van dien aard.
Toen in 1899 te Hoorn ©en nieuw
gebouw voor het Rijkslandbouwproef
station werd gesticht, is daarnaast
voor rekening van het Rijk een proef-
zuivelboerderij gebouwd. Dit gebouw
is door het Rijk kosteloos in gebruik
gegeven aan de Vereeniging tot ex-
piuitaue ©ener proefzuiveiboeruerij te
Hoorn, liet Rijk en de provincie
Noord-Holland geven jaarlijks ieder
een subsidie ten bedrage van de
helft van het tekort op de exploitatie
der boerderij, waarbij natuurlijk een
bepaald maximum niet mag wordeu
overschreden. De Vereeniging exploi
teert het bedrijf onder beheer van een
door baar «uuigestelden administra
teur, zooals dit met liet oog op den
goeden gang der proeven, die hoofd
zakelijk onder leiding van ambtena
ren van het Rijkslandbouwproefsta-
tion worden genomen, noodzakelijk
is.
De boerderij Ls in hoofdzaak inge
richt ais een Noortl-Hollandsche boer
derij ©n wordt ook vrijwel op dezelf
de wijze gedreven als de gew.one kaas
boerderijen in Noord-Holland. De
stal, waarin plaats is voor 38 koeien,
is echter meer volgens het Zuid-Hol-
landsche stelsel ingericht. Er is een
ruim lokaal voor zuivelbereiding
proeven over kaasbereiding kunnen
dus genomen worden onder omstan
digheden, die geacht kunnen worden
met dte der praktijk overeen te stem
men. De boerderij beschikt echter nog
niet over de apparaten, die noodig
zijn om boter te kunnen bereiden op
een wijae, die de fabriekmatig© boter-
bereiding nabij komt.
Behalve proeven uvor zuivelberei
ding (bestudeering van kaasgebre-
ken gebruik van vei schillende hoe
veelheden zuurselbeproeving van
verscoiUende wei'Ktuigen, enz.) wer
den sinds 1997 ook gei egeld voeder-
proeven met melkvee en niet varkens
gouomen. Des zomera zijn de koeien,
zooals dat in onze weiuestreken go-
bruikeiijk is, vojrldurend in hel
land, zoodat uan geen voedei proeven
genomen worden. ledereu winter
wordt eeu voeuerproel geaomen vol
gens bet groepensysteein, waarbij
twee zooveel mogelijk gelijkwaardige
gioepen, leuer bestaande uit 911
koeien, mot elkander worden vergele
ken. Deze twee groepen ontvangen
eerst ia eeu voorjienode hetzeitae
voeuer blijken zij goed gelijk te zijn,
aan volgt ao hooldperiode, waarin de
twee gioep&ij I„v<_ i«vcuuiiiöOc-
nen omvangen, die met elkander ver-
geioüen woiaen, terwijl ten slotte een
na-penoue voigi, waarin beide groe
pen weuer beizelfuo voeder outvun-
gen, om de nawerking der verschil
lende rantsoenen uit do hoofdperiode
te kunnen b&studeeren. De verschil
lende periodes worden in den regel
zóó lang gesteld, dat in eiken winter
slechts céii voeuoipioef met melkvee
genomen kan worden.
Au mui zij u op üctö wij ze de vol-
gcuu© prooien genomen vorgorijüing
van hooi met een normale Hoeveel
heid lijnkoeK en hooi met een zeer
groote hoeveelheid lijnkoek vergeüj-
üing soyaKoek met lijnkoek; idem ge-
uroogue pulp en suikerpulp met
hooiidem een hooiurm rantsoen met
een geringe hoeveelheid eiwit en een
hooiann rantsoen inei een grootare
boeveelheid eiwit.
Voor de varaens is een flinke stal
bij de boerderij aanwezig. Van de
meeste na 1907 met deze dieren ge
nomen voederproeven zijn de resulta
ten nog niet gepubliceerd, omdat het
noouzaireiijii geuom werd, ueze proe-
ven meei-uere muien te herliuieu, ai-
vorens men eenige conclusie zou mo
gen trekken.
Di den laatsten winter is voor liet
eerst een mebtmaohine beproefdliet
voornemen bestaat, verschillende
stelsels van melkmachines achtereen
volgens ter1 beproeving iu gebruik to
nemen. Op het terrein der boerderij
bevindt zich ook nog een klein© stal,
bestemd om ten behoeve van weten
schappelijke proefnemingen melk van
een koe te verkrijgen onder zoodanige
omstandigheden, dat zij slechts een
uiterst gering aantal bacteriën bevat.
- Voor belanghebbenden, die nadere
bijzonderheden omtrent d© genomen
proeven wenschen te kennen, zijn de
verslagen daarvan, voor zoover de
voorraad strekt, aan liet Rijksland
bouwproefstation te Hoorn kosteloos
verkrijgbaar.
C. B.
Pers-Overzicht
BIJZONDER EN OPENBAAR
ONDERWIJS.
De Standaard schrijft
Onze lezers herinneren zich wei licht
nog de boreken:iig, die uit de ofi.cice-
le cijfers zelve concludeerde, dat de
Overheid ten onzent f 20 per kind
rumoer betaalt, als 't gaat op ae bij
zondere, dan zoo het onderwijs ont
vangt op de Openbare school.
Hoeveel verschilt dit in totaal
Op de Bijzondere scholen gaan le
zamen nu 360.000 kinderen. Per kind
het tekort gerekend op 26. geeft dit
aizoo een totaal tekort t© onzen laste
van negen millioen driemaal honderd
duizend gulden.
Neem nu aan, dat er onder de Bij
zondere scholen enkele zijn, waar
ruimer schoolgeld kon betaald wor
den, dan zou dit het tekort, Iaat ons
stellen, op negen millioen doen slin
ken.
Doch hier staat tegenover, dat voor
localiteit van Rijles- en Gemeentewe
ge een bedrag aan de Openbare school
is uitgegeven, dat met 115.000 per
schooi zeker niet te hoog berekend is,
makende aizoo op de 3400 Openbare
scholen een totaal van ver over de 50
millioen gulden waartegenover voor
onze scholen, en dan nog pas. 1/4
staat; iets waardoor de negen milli
oen 1e kort al spoedig d© tien millioen
naderen.
En nu versta men wel. dat we dan
alleen nog maar met de Lagere school
rekenen, en de Bewaarscholen, de
Middelbare scholen, Gymnasia en de
Universiteiten geheel buiten rekening
laten.
Hoe zou 't dan aangaan, dat we
inzake onderwijs ons „met een kluitje
in 't riet" lieten sturen Misschien,
dat men thans een tamelijk vrijgevige
bui zou hebben, om er ons een paar
millioen bij te geven. Maar wat baat
dit, zoolang het Gemeentebestuur zijn
goud over de Openbare school blijft
strooien t
STEMPLICHT.
Mr. D. Kooien schrijft in Hel
Centrum:
De verkiezing in Amsterdam III,
waarvan voor eenige dagen d© -te
acte werd opgevoerd, dringt een der
argumenten, die geiden voor de in
voering van ©en wettelijken opkomst-
plicht, meer naar voren.
Volgens een der dagbladen hadden
de concentratiepartijen beslag gelegd
op 45 automobielen, en 200 kiezc-rsop-
jagers aan het werk gezet.
Bij iedere verkiezing wordt liet eu
vel der kiezers-ophalerij met alie
daarbij voorkomende misbruiken, er
ger.
Het kiesrecht is eene bevoegdheid,
door de wet gegeven aan zekere groe
pen van personen, in het algemeen
belang. Zij kan dus vorderen, dat de
bevoegden medewerken tot het doel,
waarvoor hel kiesrecht in het leven
is geroepen.
Het is de vanzelf sprekende taak
der leiders en propagandisten der
verschillende partijen, te zorgt i,
dat de kiezerslijsten zooveel mogelijk
namen van gelijkgezinden bevatten;
dat de beginselen der partij zooveel
mogelijk worden uiteengezet en ver
dedigd: dat zij door het geschreven
en gesproken woord propaganda mar
ken; dat zij de kiezers opwekken,
hun stem t© geven aan de door hen
gestelde can di daten.
Maar op den dag der verkiezing is
er voor hen geen tank meer. Dan is
het woord aan de kiezers; dan moeten
dezen de functie uitoefenen, waartoe
de wet hen roept.
Het wordt lijd, nu de vrijheid der
kiezers om al dan niet naar de stem
bus te gaan, de grofste misbruiken in
het leven roept, dat de wetgever de
opkomst verplichtend stelle.
De werking van dit instituut in
België, waar het sinds 1893 bestaat,
doet naar navolging verlangen.
Men kent de bepalingen. "In het
Rapport omtrent het kiesrechtvraag-
stuk, uitgebracht aan den Algemee-
nen Bond van Katholieke Kiesver-
oen'igingen, worden zij op blz. 109 al
dus samengevat:
Do kiezers, die zich in de onmoge
lijkheid bevinden om t© stemmen,
moeten van de reden van hun ont
houding kennis geven en ze voldoen
de rechtvaardigen. De zaak wordt
niet vervolgd, wanneer de kanton
rechter in overeenstemming met den
commissaris van politie of den bur
gemeester de aangevoerde reden wet
tig acht. Een eerste onthouding, niet
gerechtvaardigd, wordt naar omstan
digheden gestraft met eene berisping
of geldboete van 1 A 3 Danes; bij her
haalde recidive binnen de 10 jaar
wordt, behalve dat dezelfde boete
geldt, de kiezer gedurende een
maand gebracht op een lijst, aange
plakt aan den gevel van het gemeen
tehuis. Wanneer deze onthouding
voor de 4de maal geschiedt binnen
de 15 jaren, wordt dezelfde straf op
gelegd en bovendien de kiezervoor
tien jaar van de kiezerslijsten ge
schrapt, terwijl hij intusschen geene
benoeming, noch bevordering, noch
onderscheidng van Rijks-, Provincie-
of gemeentewege kan ontvangen.
Blijkens de statistieke gegevens
werken deze bepalingen preventief.
Men kan daaruit niet leeren, in hoe
veel gevallen de autoriteiten de aan
gevoerde reden van onthouding rede
lijk hebben bevonden, wel, hoe vele
malen kiezers met den strafrechter
in aanraking zijn gekomen.
ln 1904 en in 190S hebben in België
plaat3 gehad de verkiezingen voor de
Kamer der Volksvertegenwoordigers
in de provinciën Oost-Vla anderen,
Henegouwen, Luik en Limburg.
Volgens de laatste statistiek telden
die provinciën op de kiezerslijsten
1912—1913: 867.335 namen. Dat getal
is kleiner geweest in 1908 en nog klei
ner in 1904 en toch is liet aantal van
