Hmmeiits Bigslm
a m
TWEEDE BLAD
Dinsdag 25 Hovember 1913
Binnenland
HET HOF.
De Koninklijke Familie is voorne
mens 8 December haar verblijf in de
Residentie ae nemen.
tweede kamer.
Gisteren werd het debat over de In
disciie begrooting (Hoofdstuk II, uit
gaven van Ncd.-Indic, afd. II, Justi
tie; voortgezet.
De heer Schaper, die ziju rede
van Vrijdag vervolgde, betoogde na
der dat de misstanden op het gebied
van den arbeid in Indie was te wijten
aan de Koelie-ordonnantie, en hij
hoopte dat met de tevugr>eping van
den hoer Van Blommesleyn, de her
ziening van die ordonnantie niet,
naar den wensch der planters, van
de baan zou zijn. Het beweren dat ue
cultures zouden verloren gaan door
de afschaffing van de poenale sanctie,
die de heer Van Blommesleyn voor
staat is ongegrond, want de heer Van
Bloiuiucstej n wil uitzonderingen,
o. a. voor den veldarbeider. Spreker
v.a: rscliuwdo tegen het maken van
Koelies van al de Javaansche arbei
ders, waarop men aanstuurt.
Ilij drong op meer besctierming van
vrouwen en kinderen bij den nrbeid
aan en daartoe op uitbreiding van de
arbeidsinspectie.
De heer Joost van Vollenhoven
kwam legen deze rede op, vooral te
gen de voorspellingen omtrent de rap
porten van de arbeidsinspectie gege
ven en tegen de verwijlen, aan de
planters gedaan. Hij betoogde, dat
vooral ter oostkust veel is verbeterd
Spreker beriep zich deswege op het
oordeel van den cnef der arbeids
inspectie. Zoowel wat loon als hy
giëne betreft, wraakte de spreker de
ongunstige voorstellingen van den
heer Schaper, wiens wensch naar uit
breiding vim de arbeidsinspectie n:j
alleen deelde.
Door den lieer De Savornin Loh-
man werd de motie-Mendels behan
deld. Over de eigenlijke uitspraak
van 't Hoog Militair Gerechtshof oor
deelde hii metmen heeft de overtui
ging der rechters to eerbiedigen,
maar spreker kwam op tegen de moti
veering van het opleggen van geld
boete, omdat (le gepleegde handelin
gen uitvloeisel waren van het gevoe
len, dat ze voor het succès der wape
nen geoorloofd zijn, zonder t>e vragen
of ze zijn in strijd met 't recht, waar-
mcö de rechter alléén rekening heeft
to houden.
Minister Pley te verdedigde de kort-
en-bondighcid van zijn schriftelijk
antwoord. 'Hij beloofde den leden, die
dit verlangen, meer stukken te zulten
donu zenden uit Indië en verklaarde,
dat inzake het stakingsrecht nog niet
-i 11 o gegevens zijn ontvangen om een
beslissing te nemen, ook wat art. 75
In'1. Tleg, ltegl. betreft.
Betreffende de preventieve hechte
nis waren nog besprekingen gaande
over een nieuwe regeling.
Publicatie van de -adviezen over
art. 75 R. Regl of instelling eener
speciale Commissie daarvoor, wees de
M --! voorshands af.
Inzake gelijkstelling van inlanders
en Europeanen, in rechten, zou de
Mii ieter met de ontvangen adressen
en wenken rekening houden.
Was de poenale sanctie legen con
tractbreuk met 't oog op de toestem
de 0p Sumatra misschien nog niet te
missen, voor Java wilde de Minister
er niet van weten. Fn inzake de koe
lie ordonnantie zou dp Min werd hij
er toe geroepen een beslissing ne
men zonder aanzien des persoons.
Uitbreiding der arbeidsinspectie zou
de Min. tot een punt van overleg ma
ken.
En nu de zauk-Iding-Dysenroth en
de molio-Mendels. De Min. had hier
alleen zijn oordeel le geven uit een
oogpunt van wettelijke o'rbaarheid.
Welnu, vóór de uitspraak van den
kiiigsraad had de Gouv.-Gen. in een
aan alle commandanten van 't leger
mecgedeele circulaire gewaar
schuwd tegen alle hardheid en wreed
heid tegenover inlanders. Na de uit
spraak echter kon de P.eg. niet ia-
grijpe.'; degradatie en ontslag waren
alleen door den rechter op ie leggen.
Voor een vervolging van kapt. Van
Krieken bestond gen reden maar
Ooa geen recht Wat dus de motie be
tref: aar. den eersten wensch is
voldaande Gouv.-Gen, heeft tegen
alle wreedheid gewaarschuwd: ver
wijdering dc-r onderofficieren lag hut
ten de bevoegdheid der Reg., voor ver
volging van kapt." Van Krieken was
geen aanleiding.
Alleen meende spr. dat de Kamer 'l
recht heeft van de Reg. wijziging van
hei Mil. strafrecht te eischen. i
Na den Minister te hebben gehoord,
vond de heer Lohman geen reden
meer om ook voor een onderdeel der
motie te stemmen.
De heer Schaper, meedeelende dat
de heer Mendels eerst te half 5 aan
wezig kou zijn, trok namens dezen de
slotalinea (vervolging van kapt. Van
Krieken) in en wijzigde den aanhef,
zoodat de motie ais „oordeel van de
Kamer' wordl gegeven. Voorts kwam
spr door den Min. bevredigd, nog
even op de koelie-zaak terug.
Na een kort woord van prof. Van
Hamel die in overweging gaf de mo
tie te beperken tot het oordeel der
Kamer dat alle wreedheden moeten'
worden vermeden, en daaraan gaf de
heer Schaper toe.
Al had de heer Bogaardt thans geen
bezwaar tegen den inhoud, hij vrees-
dat de motie den indruk zou geven
alsof men in Indië anders oordeelt.
De heer I/>himan vond de motie, te
rug go-bracht tot een uiting, waar
omtrent allen het eens zijn, oveaibodig
geworden en dit zag de heer Schaper
eindelijk ook in. Hij trok daarom na
de motie in.
Toen volgde, bij 't artikel over de
koeliewerving, een langdurig betoog
van den heer Sannes, en ernstige ver-
ooröeeiing van de in bijzonderheden
door hem gesignaleerde misbruiken
bij dit werk van logen en bedrog,
waarin inlandsen© en Europeesc'ne
werkgevers en ronselaars elkander
zoeken te overtreffen. Verleiding, be
drog, zelfs geweld moeten dienst doen
om de wervers in het bezit te stellen
van de voordeelen van huii verfoeilijk
wenk. Spr. eindigde met aandrang tot_
en wenlken voor verbeteringen bij
de werving, liefst met invoering
van een stelsel van wervers niet van
particulieren niet van beroepswervers,
maar met een stelsel van gouweme-
mentswerving.
De Minister onthield rich van een
'breedvoerige beantwoording, omdat
hij eerlang voorstellen in deze van
de Ind. Reg. te gemoet ziet. Alleen
beloofde hij op het verzoek van den
spr. overlegging van het rapport van
den chef der Arbeidsinspectie, den
lieer Slibbe.
De artikelen tot 47 zijn goedgekeurd.
Heden voortzetting.
STAA'i'SliEGROOTING VOOR 1914.
IIooge Colleges, ens.
(Memorie van Antwoord).
In liaar Memorie van Antwoord op
het Voorioopig Verslag omtrent
Hoofdstek 11 orkt de Regèerlng o.a.
het volgende op
Of bij de aanstaande Grondwets
herziening een voorstel zal worden
gedaan tot wijziging der bepaling be
treffende de schadeloosstelling en de
vergoeding van reiskosten voor de le-
den der Kamer en tot règeiing van
i hetgeen in verhand daarmede verder
iri het Voorioopig Verslag wordt ter
sprake gebracht, zal een punt van
oyc-rweging van de Regecring uitma
ken.
GEHEIMZINNIGE KAZERNE-
BRANDEN TE EDE.
Zondagavond js wederom een begin
van brand uitgebroken in het kazer-
nement voor de infanterie te Ede (dat
is in één jaar tijd voor de vijfde
maal).
li..-n eersten keer, ongeveer een jaar
geioden, is een kast o.p een rustka
mer uitgebrand de tweede maal was
12 September, toen brand ontstond
in eenige stroozakken, op een hoven-
portaal geborgen veertien dagen la
ter in een inauü met vuurmakers in
ueii keluei uer onueroiLioiersKeuken
cirie weken daarna (vierde maal) in
kisten op een buveaporiaai, waarbij
rosten van papier, kaarsvet en plank-
j .an sigarenkistjes werden gevon
den
i nuns voor de vijfde maal in de
wapenkamer De schildwacht, die om
10 uur s avonds wordt verplaatst van
het voorhek naar achter de kazerne,
bemerkte bij zijn op post komen vuur
ea rook in het gebouw, waarschuwde
den wachtcommandant, en met een
slang op de waterleiding was men
spoedig den brand meester.
Hoe de brandstichter - want mei.
vermoedt misdaad te werk Is ge
gaan, is een raadselde buitendeur
was gesloten niemand is op de wa-
puiiiiau.er geweest na Zaterdagmid
dag vier uur en de brand moet ont
staan zijn aan den binnenkant van
een binnendeur.
Een ingesteld onderzoek heeft weer
geen resultaat opgeleverd.
DE GASFABRIEKQUAESTIB
TE HILVERSUM.
Men meldt uit Hilversum aan 't
Htold.
Maandag heeft de heer W. J. Slig-
ting, directeur der gemeentegasfa-
bric-k, zijn ontslag als zoodanig aan
gevraagd.
Zooals men zich herinnert, heeft de
heer C. Knapper, vroeger accountant
aan die fabriek, indertijd een rap
port ingediend, waarin het beheer
dier fabriek aan een ernstige critïek
werd onderworpen. Over deze zaak is
dan ook heel wat gezegd en geschre
ven, en keerde de publieke opinie zich
wel tegen den heer Sligiing, Uilt het
rapport van den heer Klijaveld, den
tegeriwoordigen accountant der gasfa
briek, is echter gebleken (dit verze
kerden de voorzitter der gascommis-
sie, wethouder Wijnaendts en later
ook wethouder Nieuwen huyzen in
openbare raadszittingen herhaalde
lijk), dat van gebleken fraude geen
sprake is.
dierenmishandeling.
Een „Hbld. "-correspond ent in
Noord-Brabant bevestigt het verhaal
in ,,De Levende Natuur" (het breken
der pootjes van jonge dieren door
stroopers), maar volgens dezen zega-
min geldt dit niet konijnen, doch ha
zen.
tabaksindustrie.
Men meldt uit Eindhoven aan de
Tel.:
Nog steeds bestaat, tusschen pa
troons en de arbeiders-organisaties
der tabaksindustrie een meeningsver-
schil over de arbitrale uitspraak be
treffende het loon voor imitatiewerk
van 2 1/2 ct. Door deze laatst en wordt
gemeend dat dit loon een halve stui
ver hooger moet zijn terwijl de pa
troons het tegendeel beweren.
Thans werd naar aanleiding van
dit «meningsverschil bij de fabrikan
ten, die dit loon nog niet betaald heb
ben, door de werklieden staking aan
gezegd, ingaande 1 Dec. a.s. De vol
gende firma's rijn in de staking be
trokken: Bak, v. d. Tok en Co., van
Hapert, Boeiaars, Hoppenbrouwers
en Co., Kessels en Van Hussen, Kere-
senmakers-Rath. Gebr. Maas en Ge
broeders Peetere.
Het aantal stakers bedraagt circa
honderd personen.
DIENSTWEIGERING OP DE „PRINS
willem nr.
Gelijk wij reeds meldden, was de
Prins Willem III, die Vrijdag van Am
sterdam vertrok, en gecharterd was
door de Koninklijke Nederiandsche
Stoombootmaatschappij, voor een reis
naar de Middellandsche Zee, na in
volle zee te zijn geweest, terugge
keerd te IJmuiden, wegens dienstwei
gering van het stokerspersoneel.
Do stokers van de Prins Willem III
verzochten aan de Tel., naar aanlei
ding van dit voorval, de volgende
verklaring te willen opnemen:
„De Prins Willem III is Vrijdag
middag te 2 uur van Amsterdam ver
trokken. I-Iet schip voer vroeger op
West-Indië, doch was door don Kon.
West-Indischen Maildienst uit
vaart genomen. Thans was het vi
tuig als vrachtboot geoharterd door
de K. N. S. M.
Het schip was 24 uur te laat ver
trokken uit Amsterdam, omdat de
ketels lek waren.
Eén kwartier na het ops to omen,
bij het Koninginnedok, hoorden wij
plotseling een knal, terwijl de stoom
ontsnapte. Ona werd toen gecomman
deerd, het vuur uit den llietel te ne
men. Later is gebldken, dat een ate
tapkraan van den ketel was gespron
gen. Door dit voorval krogen wij een
schrik, om mot de Prins Willem III
do reis te aanvaarden.
Vrijdagavond 7 uur arriveerden wij
te IJmuidon. Wij zijn toen niet naar
zee gegaan, doch bleven 's nachts inI
de sluis. Terwijl een onzer 's nachts
op wacht was, ontdekte hij twee lek-
kiges: één bij het lage vuur en één
bij het slikdeksel. Wij hebben den ka
pitein, den heer Vhn der Laac, daar
op le kennen gegeven, dat wij onder
dezo omstandigheden met het schip
geen zee wilden kiezen.
Zaterdagmorgen is er nog iets aan
de machine gerepareerd. Daarop is
eene commissie aan boord geweest,
wij mëenen de scheepvaart-inspectie,
die het 3chip onderzocht, terwijl er 120
pond spanning op den ketel stond. De
inspectie was van oordeel, dat bet
schip zeewaardig was en de manke
menten van den ketel niets te botee-
kenen hadden. Wij hebben daarop
den hoofdmachinisi gevraagd, of wij
aan den wal konden gaan, waaróp
(leze antwoordde: „machinisten kun
nen ook nog wel stoken."
„En op zee'?" zoo vroegen wij.
„Op zee zullen wij wel verder zien.'
De machinisten hel/oen daarna ge
stookt, om het schip buitengaats te
brengen. Te 1 uur Zaterdagmiddag
waren wij in voile zee. De kapitein
liet ons toen op de brug komen, las
ons een artikel voor over muiterij en
zeide, dat wij een aanklacht tegen
hem konden indienen, doch wij nu
naar beneden moesten.
Wij antwoordden, dat door hel
voorgevallene de schrik er Sn zat en
wij niet meer in staat waren ons werk
te doen.
Als jullie dan niet wilt, dan j.al ïk
de politievlag hijschen en jullie te
rugbrengen.
Aldus geschiedde.
Toen wij terug/kwamen met de po
litievlag in top dacht men te IJmui
den, dat er muiterij aan boord hud
plaats gehad. De veldwachter kwam
aan boord en wij gingen naar der.
wal, waar ons eene verklaring werd
afgenomen en proces-verbaal van het
voorgevallene is opgemaakt.
Wij wenschen hier uitdrukkelijk te
verklaren, dat onze onderhandelin
gen met den kapitein met de grootst
mogelijke kalmte hebben plaats ge
had en wij alleen de Prins Willem III
hebben veriaten, omdat naar onze
meening, de ketels minder deugde
lijk zijn."
Tot zoover de verklaring der sto
kers.
Do Tel. kan daar nog aan toevoe
gen, dat andermaal de scheepvaart
inspectie aan boord verscheen en we
derom een onderzoek ingesteld werd.
Men bevond het schip volkomen zee
waardig. Bij onderzoek was gebleken,
dat de ketel een druk van 186 pond
kon verdragen, zonder dat zioh het
minste incident voordeed.
Telegraphisch werden daarop an
dere stokers van Amsterdam ontbo
den. Deze arriveerden per automobiel
en begaven zich aan boord, waarop
het vaartuig Zondagmorgen te 4 uur
vertrok.
De stokers zuilen zich wegens
dienstweigering voor de rechtbank
hebben te verantwoorden.
ARBEIDSVOORWAARDEN
PERSONEEL P. EN T.
liet besluit, waarbij aan den dienst
van posterijen en telegrafie een com
missie in zake de arbeidsvoorwaarden
wordt ingesteld, luidt naar „Het
Volk" meldt, aldus
De directc'i generaal, overwegende
de wenscJiolijkheid, om de tegenwoor
dige traktementsregeling naar de
classificatie der kantoren voor het
personeel der posterijen en de tele
grafie boneden den rang van klerk te
vervangen door eene 'bezoldiging
naar een anderen grondslag, stelt
een commissie in met bet recht
le gegevens te verzamelen omtrent
kosten mlu woning, belasting (met
uitzondering van dc rijksbelastingen)
duurte der levensmiddelen, kosten
van onderwijs, geneeskundige behan
deling en zoo noodig van andere ele
menten, welke naar het oordeel der
comraissio van beslissen tien invloed
zijn op den levensstandaard van be
doeld personeel in die plaatsen van
ons land, waai' post- en telegraafkan
toren of vereènigde post-en telegraaf
kantoren zijn gevestigd
2e. die plaatsen naar de uilkom-
sten der gegevens te rangschikken
naaf de volgorde van den levensstan
daard, te beginnen met die waar die
levensstandaard hel hoogst is, en
waarbij tevens is aangegeven, op wel
ke jze de rangschikking werd ver
kregen
tk'. machtigt de commissie om rich
ter zake van haar opdracht, tot de be
sturen der gemeenten te wenden tot
het inwinnen van berichten.
In de commissie zitten vertegen
woordigen van verschillende Posl-
vereenigingen.
WANTOESTANDEN IN HET
WINKELBEDRIJF.
Te Amsterdam is voor eenigen tijd
een vereeniging van belanghebbenden
bij de conteciiebedrijven opgericht.
Deze vcreeniging stelt zien ten dool
de behartiging van alie aangelegen
heden, die kunnen strekken tot het
verbeteren van den alyemeenen toe
stand in dit bedrijf, zoowel belangen
die dezen tak van handel direct raken
als algemeene handelsbelangen.
Zoo is de vereemgmg bezig maat
regelen te treffen die zullen leiden tot
de oprichting van een vakschool ter
opleiding van winkelpersoneel, spe
ciaal voor dit bedrijf. Tevens zijn be
sprekingen gevoerd om te bevorderen,
dat voortaan geen goederen meer op
zicht worden gezonden .terwijl men
hoopt bij onderlinge verbintenis een
regeling te vinden omtrent uitverkoop
en opruiming. Daarnaast is men
echter gedurende geruimen tijd bezig
om wantoestanden in het winkelbe
drijf te helpen verdwijnen. Een dezer
dsgen gehouden vergadering hec-ft
aan de bevordering hiervan een groo-
ten stoot gegeven.
Getracht zal worden iets te doen te
gen 't verkoopen op crediet op jaar
rekening, het geven van onnoodige
korting aan combinaties van perso
nen, het geven van fooien, enz.
VERDRONKEN.
De 22-jarjge Van Os, te Gouda, ka
pitein op de motorboot „Usel 12' van
de- N. V. Reederij de IJsel, viel Zater
dagnacht onder Hekendorp door de
gladbeid van het dek te water. Leven
loos werd hij opgeiiaald.
UITSLUITING VAN VROUWEN.
Het bestuur van de Nationale Ver
een iging voor Vrouwenarbeid heeft tot
de Tweede-Kamer een adres gericht,
waarin het er op wijst, dat aan bijna
alle vakscholen meisjes uitgeslotenzijn
terwijl al desa inrichtingen van on
derwijs door het Rijk worden gesub
sidieerd. Gevraagd wordt daarin ver
andering te brengen.
LNTERNATION AAL PRIVAAT
RECHT.
De oud-minister mr. Th. Heems
kerk, titans lid van den Raad van
State, is aangezocht en heeft zich
daartoe bereid verklaard, wijlen den
minister van Staat, mr. Asser te ver
vangen als voozitfer der staatscom
missie voer het internationaal pri
vaatrecht, zoodat zijn benoeming wel
dra te verwachten is.
De heer Heemskerk was reeds vroe
ger lid dier commissie, maar nam
daaruit ontslag na zijn optreden als
minister.
ERNSTIGE MISHANDELING.
Zaterdagavond ontstond in een café
aan de Vredenoordlaau, te Rotterdam,
twist tusschen den los-werkman P.
Willebrant en den glazenwasscher L.
v. d. Velden, waarbij de laatste met
een bi'Ijarbïeue op het hoofd werd ge
slagen door Willebrant, die daarop
het café verliet.
Een uur later daar terugkomende,
was v. d. Velden daar nog aanwezig
en ontstond opnieuw een twist, die
op straat werd voortgezet, waarbij v.
d. Velden eensklaps met een aardap
pelmes op Willebrant inliep en hem
het mes in den buik stak, waarbij
een liesader werd doorgesneden,
waardoor veel bloedverlies ontstond.
In zorgwekkenden toestand is de ver
wonde naar het ziekenhuis getrans
porteerd. De dader werd gegrepen,
nog in het bezit van het mes, zoo
meldt de Tel.
EEN GEHEIMZINNIGE SLAG.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag vond een waker van den nacht-
veiligheidsdienst een deur open
oen kantoor van de gasfabriek aan
het einde van de Veerstraat te Am
sterdam. Hij wiide even poolshoogte
nemen, doch ontving op hetzelfde
oogenblik een slag op het hoofd met
een scherp voorwerp, want later
bleek, dat de waker een snijwond had
gekregen. M ie den slag gegeven heeit,
is niet gebleken. In het kantoor wordt
intussehen niets vermist.
BIJ 'T WERK GEDOOD.
Bij de Ned. Scheepsbouwmaatschap
pij te Amsterdam waren een tweetal
werklieden bezig met het ophijschen
van een balk. Toen één hunner de
lier wilde vastzetten, ontglipte de
handle aan. zijn handen, niet het
noodlottig gevolg, dat deze sloeg te
gen het hoofd van den ander, den
26-jarigen werkman O. G. van dei-
Burg. De ongelukkigo was onmiddel
lijk dood. liet stoffelijk overscnot
werd naar hel Binnengasthuis ver
voerd.
ROOiiEN DOOlt KINDEREN.
Vanwege de Schoolcommissie te
Baarn is een onderzoek ingesteld
naar hel rooken door scholieren. Dit
onderzoek omvatte 9 scholen, welke
worden bezocht door 774 jongens.
Uit het onderzoek hlijkt dat op bij
na alle scholen door de jongens wordt
gerookt, zij het ook op de eene school
in meerdere of mindere mate dan op
i de andere.
I In het le leerjaar van alle scholen
te zamen werden onder de 146 jongens
14 rookers aangetroffen '10 in het
2e leerjaar onder de 125 jongens 2Ü
(16 in het 3de leerjaar onder de
111 jongens 36 (32 in het 4de leer
jaar onder de 114 jongens 5i (47
in het 5de leerjaar onder de 138 jon
gens 65 li? in het 6de leerjaar
onder de 122 jongens 65 (53 in het
7 «Je loer jon r muter de G jongens 2
(33%); in hét 8e leerjaar onder de 7
jongens 2 (281 2 in In t 9e leerjaar
onder de 5 jorgens 2 ioTotaal
op <!e 774 jongens 2(/) rookers of
33 1,2%.
In hc-t naar aanleiding dezer enquê
te opgemaakte rapport beveel', de
commissie als bestrijdingsmiddel va-,
het kwaad aan een door tiet person"el
van één der scholen gebruikt worden
de circulaire, welke gericht is tot de
ouders der leerlingen en waarin o.m.
is afgedrukt het oordeel der Baarn-
scbë geneesheeren over liet tabaksge
bruik door kinderen, welk oordeel
van alten in afkeurenden zin is. Dc
commissie vei trouwt dat door het gé
bruik dezer circulaires of door het
aanwenden van andere middelen, het
kwaad, dat op vrij ernstige wijze
blijkt te Lest3ari, met goed gevolg zot
kunnen worden bestreden.
Si'AA'l'SCOM M ISSlëN.
Als bijlage van de Meinoria van
Aniwoora inzake de algemeene be-
schouwingen ucr Staats begroeting ie
weder een staat overgutegd van de
ingestelde en nog niet ontbonden
stuatscommission met opgave van de
Koninklijk© besluiten, waarbij do
commission werden in het leven ge
roepen, en voor zoover hieromtrent
inlichtingen verschaft kunnen wor
den, van den stand der voor bedoelde
cmmnissicii oygouiageu werkzaam he
den.
Daaraan wordt ontleend, dat de
staatscommissie tot voorbereiding van
de herziening van hc-t Wetboek van
Burgeriijke Rechtsvordering de rege
ling van net rechtsgeding in eersten
aanieg heeft te-én.en iiiaiis- het
bewijsrecht behandelt
dat de werk-zaamlteuen der staats
commissie, ingesteld oai 60i» onder
zoek in. te stelten omtrent het vraag
stuk der droogmaking van de plassen
beoosten de Vecht, als nagenoeg vol
tooid kunnen worden beschouwd
dat de door <le staatscommissie voor
de middenstands-enquête verkregen
beschrijving van den toestand van
een 35-tal bedrijven het eerste gedeel
te van het eindrapport vormt, da: nog
in 1913 met het omvangrijke mate
riaal door d© commissie aan dc re
geering wordt aangêboueii, terwijl het
tweede hoofdstuk, bevattende de al
gemeene beschouwingen over den toe
stand van den industrieelen eri !un-
delurij veuden middenstand reeds ver
is gevorderd en met <te conclusies in
het voorjaar van 1914 kan worden te
gemoet gezien
dat de stand der werkzaamheden
van de staatscommissie voor 't zalni-
vraagstuk grond geeft voor de ver
wachting, dat eerlang met de samen
stelling van hel eindverslag een aan
vang zal kunnen worden gemaakt;
dot de staatscommissie inzake etec-
triciteltsyoorzieniug zich met de :>e-
werking van haar eindverslag thans
bezig houdt.
DE MOORD OP HET KNAAPJE DE
KLERK TE AMSTERDAM.
Men meldt aan de Tel.:
De burgemeester van Urk heeft, cp
aanwijzing van den gemeenteveld
wachter C. Jongkees a'.daar, een
vrouw gehoord, die op ol omstreeks
den Sen November j.J. een gesprek
had met een vrouw uit Nieuweiidam,
welke laatste zeide in verband met den
moord op het knaapje De Klerk, uit
Amsterdam.,7.e hebben den ver-
(keerde te pakken. De man is met het
jongetje bij mij geweest. Hij was zeer
gejaagd en wilde zonder betalen weg
gaan."
DE PALEIS-RAADHUIS-
QUAESTIE TE AMSTERDAM,
Zooals bekend is, heeft de stadsad
vocaat, mr. J. Kappeyne van de Cop
pello, in opdracht van B. en W. cvn
uitvoerig rapport uitgebracht oxulreni
'de quaestie of, van juridisch stand
punt bezien, de Regeering te recht bet
paleis op den Dam beschouwde als
.Rijkseigendom: „dat nipt zonder
meer aan de gemeente kon worden at-
gestaan".
Betrcxier.de den inhoud van dat
rapport en de conclusies waartoe 'te-
stadsadvocaat komt, vermeldt De Te
legraaf o.a. het volgende
De stadsadvocaat gaat nauwkeurig
1 alle beslaande historische gegevt-n
na, o.a. dc bekende studie van prof.
Brugmaris.
Daarop concludeert hij „dat het Am-
sterdamsche stadhuis, van oudsher
stedelijk eigendom, noch onder ko-
ning Lodewijk Napoleon, noch omi -r
keizer Napoleon, nocli onder de re-
geerende vorsten uit het Huis van
Oranje, van eigenaar is veranderd;
dat het integendeel, hoewel met ge
wijzigde bestemming en ingericht
vorstelijk verblijf, nog steeds behoor',
tot de stadsgebouwen, e-i ook thans
nog is het eigendom van de gemeen
te Amsterdam."
Ook 't vorderingsrecht der gemeen-
(Nadruk verboden).
immain antwoordde niet en Bertig
tio!:,-s ging voort-
Wat ïk u vroeger heb aangebo
den, bied ik u nog aan: een geheel
vermogen, waarvan gij zelf net be
drag kunt bepalen. Komaan, ik zal
uw stoutste verwachtingen ivertref
fen. Ik geef u een millioen, wanneer
gij van uw plannen wilt afzien en
verdwijnen.
Ik weiger.
Maar het is de rijkdom, dien gij
daar afwijst.
On: 't even. Ik ben aan armoede
gewoon.
En wa'. wilt gij bij die ruil?
Niels. Gij hebt zelfs geen hoop meer,
dat mijn dochter u ooit zal beminnen,
want gij zijt niet zoo dwaas, om daar
oog op te rekenen. Mijn dochter zal u
nooit beminnen.
Ik weet het.
Welnu?
'k wreek mij op u, op haar, op
allen.
Onder net spreken bad Ber Lig nulles
zijn stoel dicht bij dien van zijn se
cretaris geschoven. Hij glimlachte
nog altijd.
AchteiupB leunde hij met zijn nand
op die van den jongen man en zei
öemoedeiijk
Komaan, Romain, mijn jongen,
uenk toch ecus na.
Romain lacüte.
ucn, gij aunt mij met uw zacht-
iinnigaeiü niet Bedriegen, gij £uni
opeuuanig met mij spreken, mijii-
iicèr Bertignolles.
xiij biCc-i benaard rieten, als koas
teixle hij geen achterdocht.
liet verwondert mij, mijnheer
Bertignolles, dat gij mij aanraadt na
te denkan. De man, die in staat is na
te denken, weet zich ie beheersclieu,
en ik ben sedert lang geen meester
meer over mij zeiven. Ik leef als een
krankzinnige. Ik ga recht op mijn
uoel af, zonder mij van mijn weg te.
.aten afleiden, en ondanks alles zal
mijn doel bereiken. Ik behoef dus
niet na te denken, mijnheer Bertignol
les, maar gij. Gij weet, waaraan gij u
blootstelt, wanneer gij Jenny uithuwe
lijkt. Waarom huwelijkt gij haar dan
uit?
Dus uw wil is onverzettelijk?
Ja.
Gij wilt mijn öhTèluk en dat van
mijn arme Jenny?
Ik wil mijn wraak.
Dan wee u, Remain!!
Eensklaps greep hij den jongen man
met de eene hand bij den pols, ter
wijl hij met de andere zijn dolk te
voorschijn haalde.
Romain was echter op zijn hoede.
Hij had Bertignolles van het eerste
oogenblik af gewantrouwd.
Met één sprong was hij overeind en
onverwacht ontving Bertignolles zulk
een hevigen stoot tegen de borst, dat
hij Roni'in losliet en achterover tu'-
melde. Vervolgens schoof Romain, die
tegen den rr.ni.rstond,de tafel tusschen
hem en Bertignolles.
De oogen met bloed door'.oopcn, het
schuim op de lippen, gelijk een hon
gerig roofdier, stond Bertignollea op
en wilde zich weer op Romain wer
pen.
Deze stor.d hem kalm af te wachten
had een revolver op hem gericht, me:
den vinger aan den trekker gereed,
om vuur te geven.
Nog een stap en gij zijt dood,
mijnheer, zei hij bedaard.
De toeleg van Bertignolles was mis
lukt.
Hij viel zwaar op een stoel neer, met
de oogen op Romain gericht.
Zijn wilskracht behield de overhand
op zijn woede.
Zijn gelaat werd weer kalm.
Hij wierp ziju dolk weg.
Mijn beste jongen, zei hij, ik
vraag u vergiffenis, voor eon oogen
blik van drift.
- Noemt gij dat een oogenblik van
drift? vroeg Romain spottend.
1-lij hield zijn revolver op hem ge
richt.
Gij weet. mijn jongen, men is
niet altijd meester over zichzelf.
Wanneer ik u had laten begaan,
dan zou ik op dit oogenblik dood zijn
Misschien mijn jongen, ik wild
u maar hing er aken.
-— Je kwam gewapend liicr en al uw
maatregelen waren zorgvuldig geno
men.
Weineen, mijn jongen, weineen
ik heb mij mjjn loom laten rne<
sleepen, dat is alles. Hoe kunt gij ge-
ouvcii, dal ik u had willen vermot-
den?
Ik geloof hef niet.
Zoo is hot goed.
Ik ben er zeker van.
Gij vergist u, mijn Waarde.
Genoeg huichelarij, mijnheer Be:
tignolles. Ik ken u eren goed als gi
mij kent en bij mij kunnen uw lei-
gons niet slagen. Gij zijt hier geko
men met het doel mij te dooden. Gi
hodt uw dolk zonder schede in «v.
zak. Gij badt u zelfs vermomd om dit
huis binnen te gaan. want daar lie
gen uw pruik eti uw twlsche baard,
die gij onder onze worsteling verlo-
1 ren hebt
Ditmaal antwoordde Bertignolles
Hij was ontmaskerd. Hij had zijn
meester gevonden
Gij weet, dat ik u zou kunnen
looden, zei Rotnain, terwijl hij zijn
revolver nog altijd op hem gericiv
lieldL
Dood mij dan maar spaar Jen
nyl
De ellendeling vouwde de handen.
Ja, dood mij, want ik heil jc'
villen dooden. maar ik bid w, -.vree'-"
i niet op Jenny, die onschuldig is
lat weof gij. Laat dat kind haar lief
te, haar ge'uk. Wreek u op nv'i, war'
k heb ai dat kwaad berokkend en zi:
.liet, zij is eveneens een slachtoffer.
Neen. neen, verneder u niet dooi
e smeeken. Gij hebt geen medelijder
net mij gehad, teen ik smeekte, ik zo!
>ok geen medelijden met u hebben.
Romain!
Alles wat gij zult zeggen is nu:-
leloos. Ik wil, dat het huwelijk zal
verbroken worden. Stemt gij daarin
:oe, ja of neen?
Wanneer ik dat huwelijk ver
brak, zou ik Jenny dooden, ik kan
inijn kind toch niet dooden, ik kan
haar niet ongelukkig maken.
Gij weigert?
Ik weiger, neem mijn leven.
Dat wü ik niet, ga heen.
Dus, Remain, niets kan u vertee
deren?
- Niets, zelfs niet een glimlach of
de.tranen van Jenny en toch woel ei;
hoe ik haar bemin.
Bertignolles stond op.
"t Is goed, sprak liii. dan v.
ik mij tenminste tot he; einde verdo-
digen.
Dat is uw recht, zei Romain spe
lend. Maar laat mij u een raad vie
ren: verdedig u beier, dan gij het z>s>
even hebt gedaan.
Bertignolles ging langzaam heen.
Op den drempel zag hij den jongen
man nog eens aan. Hij schoen n
oogenblik besluiteloos, maar weldra
had hij zijn besluit genomen, wan'
iiij zei:
Uij hebt het zelf g«wihL
Daarmee ging hij heen.
De straatdeur, die met ren dreu
nenden slag was dichtgetrokken, be
wees Romain, dat hij liet huis r-
laten bad.
Het sneeuwde nog altijd.
Beriignoifes was zoo verward, dat
:ij op straat uitgleed en telkens dreig
de te vallen, zonder er acht op te
slaan.
Hij had het geluk, ec-n ledig ri;' :fg
te ontmoeten, waardoor hij zich naar
de Friedtendlaan liet brengen.
Toen hij. op zijn kamer zat, kwam
hij weer lot bedaren.
(Wordt vervolgd.)
