Premie vosr onze Oeéonèit,
BOOH'g ümiristigota §oh§ofblgnder
Z©§tl©n C®nt©
NIEUWS=
en ADVERTENTIEBLAD.
31© Jaargang No. 9341
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
MAANDAG i DECEMBER 19!3 A
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arroedissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
Evenals vorige jaren, stellen wij ook nu weder verkrijg
baar, zoolang de voorraad strekt, uitsluitend voor Geabon-
neerden op ons blad, een zeer fraaien
voor 1©14, met keurig schild in kleuren, tegen den prij
ijs van
mits afgehaald aan ons Bureau Groote Ho^tsira&f S3.
Onderstaande BON moet daarbij worden overgelegd.
DE ADMINISTRATIE.
ala Pr®mia voor ©©abonneerden op
DA0BLAD tegen betaling van csnts.
UITSLUITEND AF TZ HALEft! AAN ONS EUKEAU.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
AGENDA
DINSDAG 2 DECEMBER.
Groote Kerk: Orgelbespeling van
1-2 uur.
De Kroon: St. Nicolaasfeest.
De ltroon: Ass. Fran^aise. Causerie
par André Soriac.
De Kroon: Biosc. voorstelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling.
A pol'lio-Theater: BiioscbopMooiratel-
lin-g.
Na Pégoud te Gent heb ik Zater
dagmiddag Chanteloup te Amsterdam
gezien.
't Was weer iets héél nieuws. Chan
teloup zélf, z'n vliegen, de sensatie
die-ic teweegbracht't was Anders.
En dat was ook het geval met de be
langstelling die hij ondervond. Na
de groole reclame die vooruit was ge
maakt, en de uitvoerige mededeelin-
gen in de Ainsterdamschc dagbladen,
hadden er vóel meer menschen moe
ten wezen. Als 't er vijfduizend wa- j
ren, zal het veel geweest zijn. Op de
hoogere rangen was 't eenvoudigweg
treurigde tribunes waren haast leeg.
Beter ging 't op de goedkoopere
plaatsen, maar als wanneer ik dit
schrijf is de tweede demonstratie nog
in 't vooruitzicht de Zondag niet
beter financieele resultaten brengt,
heeft dc ondernemer wat een goed
Amsterdammer noemt ,,'xi ruizé-
Btrjop".
Natuurlijk wilden de menschen wèl
voor niets kijken, en daarom namen
er honderden genoegen met een kijk
je uit de verte, van den. Middenweg,
de Kruislaan of de om Oud-Rosen-
burch gelegen weilanden.
Watergraafsmeer, met z'n smallen,
moöder-vetten hoofdweg, was ook
nu weer unheimisch, maar gelukkig
bleek de tocht naar 't veld, dank zij de
goede verkeersregeling en de betrek-
kelijk-geringe publieke opkomst, niet
zoo onpleizierig als b.v. bij den Hol
landEngeland-wedstrijd, en andere
groote voetbal-gebeurtenissen.
De berichten omtrent het preciese'
aanvangsuur waren zeer uiteen! oo-
pend. Ze spraken van half twee, twee
uur en half drie. 'n Goede secure Hol
lander houdt zich in zoo'n problema
tisch geval aan het eerste, en dus
wachtte ik moeizaam tot kwart vóór
drieën, en benutte dien tijd eenige-
zins door Chanteloup en z'n toestel te
gaan bekijken.
Chanteloup was een klein, breedge
schouderd mannetje. Hij droeg een
bruin fantaisicpak en een groote roo-
de bloem, die ietwat lawaaiig deed, in
z'n knoopsgat.
Telkens glimlachtc-ie verge
noegd, en zag er volmaakt uit als de
in-bcteren-doen gekomen, gezonden
boerenzoon, die hij is. De kleine man
scheen zich volmaakt op z'n gemak te
gevoelen en in z'n watervlug taaltje
(dat niet direct het Fransch eens aca-
dómiciens was) oreerde hij tegen den
secretaris der Nederlandsche Vereeni-
ging voor Luchtvaart.
Geen Hollandsche vliegdemonstra-
tie kan ik me denken zonder den ge-
dislingeerden, córrecten, glimlachen
den, zieh-gelden-latenden Jhr. I. L.
van den Berch van Heemstede. Im
mer Iiooggehoed,. heb ik hem zien
staan praten met menschen als René.
vicomte Vidart de Saint-Clair (kame
raadschappelijk), ais Wijnmalen, Re-
naux (vriendelijk), als Garros (min
zaam), als Olieslagers en Félix Bo-
sano (welwillend).
Iedere Hollandsche vlieg-gebeurte-
nis wordt opgeluisterd door zijn deco
ratieve figuur, door zijn élegante ver
schijning, die zoo waardig de natio
nale luchtvaart-organisatie represen
teert.'.....!
Hulde
In de omgeving van het tweetal wa
ren vele fotografen, die Chanteloup
niet „nemen" konden zonder dat Jhr.
van -den Berch van Heemstede met ge
tailleerde jas' en latest fashion-hooge
hoed erbij kwam... En er waren velt
mijner collega's, onder aanvoering
van John Coucke, die deed „als dc
man die het partijtje gaf' en een zwa
re concurrent voor den luchtvaart-se
cretaris geweest zou zijn, als hij diens
getailleerde élégance bezeten had.
De overigen noteerden, en gebruik
ten de omheining van het veld, hun
knie, hun „andere hand" of den rug
van een kennis .met succes als schrijf
tafel, zooals een waar journalist zich
in alle omstandigheden weet te schik
ken.)
Toen alle heeren hun inleiding
klaar hadden, was het kwart vooi
drie en stapten ze demonstratief naai
de uit-geölied-linnen opgetrokken
„hangar waarin Chanteloup's toe
stel stond.
Dat toestel, een grappig-kleine, ty
pisch gevormde Candron-biplan, met
een wonderlijk korten staat en de
stuurplaats in een soort badkuipje,
werd al naar buiten gebracht. Chan
teloup verscheen nu in ietwat non
chalant vliegerscostuum, bestaande
uit een vuile grauwlinnen werkbroek,
een bejaarde grijze trui eD een leeren
helm die er uitzag alsof de eigenaar
al een paar maal er op gevallen was.
Chanteloup dook in z'n badkuipje,
een mecanicien zette de 7-cylinder
50-paards Gnóme-motor aan, de
schroef snorde bliksemsnel en even la
ter reed de Caudron over 't gras, en
décolleerde al na 15 M.
Won der-snel steeg Chanteloup tot
'n honderd meter hoogte, en van den
sterken Westelijken wind (10 M. per
seconde) scheen hij al heel weinig last
te hebben. Zonder hooger te klimmen
begon hij maar alvast z'n toeren, met
een paar gewaagd-scherpe bochten,
waarbij het toestel loodrecht op een
zijkant stond Het gaf je dadelijk een
wonderlijke sensatie, omdat alles zoo
dichtbij gebeurde, omdat je de figuur
van den vlieger en de lijnen en onder-
deelen van het toestel zoo'groot en
duidelijk voor je zag. Pégoud deed
dat in de kooge hoogten, ver van je
weg, en z'n machine was voor je oog
als een heel klein, dartelend, blinkend
lichaampje.
Maar deze kerel gaf de sensatie van
het gevaar, het groote gevaar, om
dat je bedacht dat Als eens iets haper
de. of als hij eens een verkeerde be
weging maakte, dat allicht niet meer
te herstellen zou zijn omdat hei toe
stel zoo dicht boven den grond was...
Nadat „Kanteloep" (zooals de Am
sterdammers Tn natuurlijk al noem
den) eenige malen „op z'n kant" ge
vlogen had, kwam hij (al binnen drie
minuten) omlaag, landde vlot, reed te
rug naar z'n plaats-van-opstijging,
liet het toestel wenden en ging er on
middellijk weer op Jos, zonder zelfs
den motor te hebben stopgezet.
De tweede van z'n vier vluchten
duurde wat langer.
En hu steeg Chanteloup veel hoo
ger. Hij klom öp boven het terrein,
cirkelend en zijn gewaagde virages
beschrijvend... snel wegstuivend vóór
den wind en moeilijk opdringend er
tegen in
Toen, op 'n 500 M., deed een ruk aan
't hoogtestuur het toestel met den neus
omlaag gaan, en het viel bliksemsnel,
als een steenwel èen paar hon
derd meter. Dan gooide Chanteloup 't
hoogtestuur weer om, en ineens pla
neerde hij weer kalm voort...
Dat werd een moment van opperste
spanning, van wilde sensatie voor de
menschen beneden, toen op een zestig
meter hoogte Chanteloup's toestel
nogmaals ptqueerde, en viel tot een
meter of tienOp 't juiste moment
was hij weer in dc gewone positie, en
daalde kalm.
Jri de korte pauze vóór de derde op
stijging werd de vlieger van alle ran
gen hartelijk toegejuicht, en mevr.
Reese, de echtgenoote van den onder
nemer, kwam hem een krans aanbie
den.
Toen de twee laatste vluchten, die
'n 7, 8 minuten duurden.
Chanteloup steeg eerst tot aanzien
lijke hoogte, duikelde keurig met z'n
toestel, zette toen den motor vrijwel
afhet nijdig ge-zoem hield op, en
alleen de schroef sloeg nog door met
langzame, stuiptrekkende slagen
en piqueerde weer bliksemsnel om
laag.
Tenslotte volbracht hij in z'n vier
de vlucht nog een reeks bochten-op-
den-zijkant, volbracht een paar maal
de looping, zeilde schuin boven de tri
bune langs omlaag en atterrisseerde
midden, in het vliegterrein.
In 'n auto reed de vlieger, die storm
achtig werd toegejuicht, langs hel
publiek
Daarna was 't voor dien middag af-
geloopen. En ik ging met de berinne
ring aan iets pakkends, aan een sen
satie die je deed rillen, aan een man
die in sommige opzichten Pégoud
overtrof.
Die laatste echter gaf meer indruk
van veilige zekerheid, en sierlijker,
eleganter was het dartelen van zijn
blinkend eendekkertje hoog aan den
blauwen hemel, boven Gent
ROBERT P.
Stadsnieuws
ONZE ABONNéS.
In ons nummer van 23 September
j.l. berichtten wij:
„In de vorige week schreef onze
„Administratie de«elfduizendste be
halende Abonné in."
Het is heden 1 December ©n het
aantal betalende abonnés is inmiddels
tot 11270 gestegen.
Dit cijfer is reeds zeer hoog en een
waarborg voor onze Adverteerders,
dat hun geld goed besteed is. Maar
rock overwegen wij nieuwe maatrege
len, om dit getal nog aanzienlijk te
doen klimmen.
Dr. I. VAN WALT VAN PRAAG.
Een der patiënten van Dr. Van
Praag schrijft ons:
Met groote ontroering zullen de tal
rijke palienten van Dr. v. Praag -ie
droeve lijding hebben vernomen van
diens overlijden.
Zij, die dezen man jaren als huis
arts hadden, weten, met hoe groote
nauwgezetheid hij zijne zieken behan
delde, hoe vol zorg hij was.
Hel vertrouwen, dat men in den
dokter had, werd niet beschaamd, en
had hij afscheid genomen, dan ge
beurde het, dat hij van zijn rijtuig uit
den gewezen patient nog gadesloeg
hem of haar den eersten tijd niet uit
't oog verloor.
W ij, zijne patiënten zullen liem zéér
missen en als hij grafwaarts wordt ge
dragen, dan zien wij hem met wee
moed gaan en zal de nagedachtenis
aan den overleden dokter bij velen
in dankbare herinnering blijven.
Wij vernemen, dat het stoffelijk
overschot zal worden ter aarde be
steld le Oudewater en de lijkstoet
van het sterfhuis (Stolbergstraat) uit
Woensdagmorgen ruim 8 uur zal ver
trekken naar het station.
Een nieuw blad.
Naar wij vernemen, zal onder re
dactie van Ds. Vunderink een cou
rant uitgegeven worden, onder den
titel „De Roepstem Het doel der
uitgave is christelijke lectuur te bren-
;en onder het volk.
Door een aantal leden van de Haarl.
Jongel. Vereen. Pred. 12 vers 1 a, en
jongemannen uit de wijifc van Ds. Vun
derink zal langs de huizen gecolpor
teerd worden. Het blad verschijnt we
kelijks.
Ontbonden.
Naar wij vernemen is de Clir. Zang-
Meen. „God is mijn lied", die ruim
29 jaar heeft bestaan, bij gebrek aan
belangstelling ontbonden.
Liedjeszangers.
Aan het politiebureau werd gebracht
L. S., een 35-jarig straat liedjeszanger
uit Alkmaar. Hij werd daarop naar
zijn logement in de De Witstraat ge
bracht, terwijl een politieagent voor
dit huis geplaatst werd, om den lied
jeszanger op evcntueele verdere toch
ten te volgen en te voorkomen dat hij
zijn verboden beroep uitoefende.
De liedjeszanger was daarmee in 't
;eheel niet ingenomen. Hij vertrok
des avonds met zijn vrouw per tram
aar Amsterdam.
Diefjes.
De politie spoorde de 13-jarige jon
gens J. F. V. en P. P. op, die 3 krui
ken jenever gestolen hebben.
Benoeming.
Mej. W. E. Gondlach alhier is be
noemd tot tijdelijk onderwijzeres te
Houtrakpolder, gemeente Haarlem-
nerliede en Spaarnwoude.
Terecht.
De uit het St. Jacobs Godshuis al
hier vermiste knaap Q. H. Huysmans
uit Heemstede, is weder terecht. Hij is
te Hazerswoude aangehouden, daar
heeft- hij opgegeven, dat hij op een
wandeling verdwaald was.
Aanrijding per fiets.
Een wielrijdster wilde van de Raam-
vest komende bij de Houtbrug de Gr.
Houtstraat oversteken, om naar de
Gasthuisvest te gaan. Ze reed kalm
en maakte naar behooren van haar
bel gebruikt, zoo verzekerden omstan
ders.
Bij.'t oversteken reed de wielrijdster
een oude vrouw, die niet viug uit den
weg kon komen in den rug aan. Het
bleek dat de vrouw de 70-jarige
a©d. M. V. A.—J. W. uit den Helder,
die thuis was bij haar zoon N. de R.
:n de Waldeck Pyrmontstraat het
dijbeen gebroken had. Per rijtuig is
de vrouw naar haar woning gebracht.
De wielrijdster was na de aanrij
ding weer gauw op haar fiets gespron
gen en weggereden, zoodat ze onbe
kend bleef.
STUKKEN VAN DEN RAAD.
De vrije Zaterdagmiddag.
De Bond van Ned. Gemeente-Werk
lieden, afd. Haarlem, verzoekt den
Raad het aantal werkuren per week
te willen wijzigen in 58 uren.
Adressanten wenschen hierdoor mo
gelijk te maken, dat voor alle takken
van dienst de wr/kiijd op Zaterdag 2
uur wordt verkort.
Het iai'ief van onderstand.
Naar aanleiding van het door dc
heeren A. Nagtzaam, L. J. C. Poppe
en J. H. Bregonje gedaan voorstel in
zake het tarief van onderstand herin
neren B. en W. er aan. dat zij reeds
vroeger do aanneming van een onge
veer gelijkluidend voorstel van de
heeren Nagtzaam en Bregonje hebben
ontraden.
Op de gronden in dat advies uiteen
gezet, bestaan ook thans nog bij B.
en B. bedenkingen, om de bedeeling
in natura ie vervangen door geld.
B. en W. adviseeren daarom het
voorstel-Nagtzaam c.s. niet aan te ne
men.
Schadevergoeding.
De heer S. Pinguele had verzocht
om een© schadeloosstelling wegens
het niet gestand doen eener met hem
gemaakte mondelinge overeenkomst,
urn tegen eeue beioomng van 10 per
week voor de uitreiking en de terug-
haiing der besckrijvingsbiljetten voor
den Hoofdelijke»! Omslag voor 1913,
eenige weken voor de gemeente-werk
zaam te- zullen zijn.
Aan verzoeker is de toezegging ge
daan, dat hij bij den aanvang van
1913 als tijdelijk beschrijver in dienst
kon treden maar in December 1912
ontving hij de mededeelïng, dal van
zijn diensten geen gebruik zou wor
den gemaakt.
Met de Rechtsgeleerde Commissie
zijn B. en W. van oordeel, dat Pin
guele aan dezen loop der zaak welis
waar geen enkel recht kan ontleenen
op schadeloosstelling, doch B. en W.
willen met de Commissie uit een oog
punt-van billijkheid den verzoeker een
geldsom toekennen van ƒ30.
Werklieden in het Gasbedrijf.
30 Juli werd in handen van B. en
W. gesteld om prae-advies een voor
stel van den hcjtr L. Modoo, om de 2e
transporteurs en de teerpompers bij
het gasbedrijf te rangschikken in
loonklasse 3.
Na de adviezen van den directeur
van het gasbedrijf en van de sub
commissie van bijstand vereenigen B.
en W. zich met het voorstel van den
lieer Modoo en stellen voor, in dien
zin te besluiten.
Wanneer ue 2e transporteurs In
klasse 3 gerangschikt zullen worden,
kunnen de le transporteurs niet in de
zelfde klasse blijven, waarom B. en
\Y. voorstellen, om de le transpor
teurs van klasse 3 te brengen in klas
se i.
De ondervinding heeft B. en W. ge
leerd, dat de bepaling in de instructie
van den directeur van openbare wer
ken, dat aan zijn zorg zijn onttrok
ken de gebouwen enz. der lichtfabrie
ken, der waterleiding en van het
slachthuis, in liaar algemeenheid niet
gewenscht is.
B. en W. stellen daarom voor, foo-
vengenoemde instructie te wijzigen.
In de vacaturen-Dr. M. C. A. Bijle-
veii en -Dr. II. Brongorsrna in de
Plaatselijke Schoolcommissie voor M.
O. beveelt de Commissie aan resp.
lo. Dr. L. C. Kersbergen2o. Dr. A.
Ae. S. Sluyterman
lo. Dr. ÏL Brongorsrna 2o. Mr. W.
F. C. C. Pijnacker Hordijk.
Regenvaste kleeding.
Naar aanleiding van het verzoek
van de afd. Haarlem van den Christe
lijke n Bond van Nederlandsche Ge
meentewerklieden en van do onder-
afdeeling „Gemeente-werklieden'van
den Nederl. R.-IC Volksbond, ufdee-
ling Haarlem, om aan de gemeente
werklieden, die daarvoor in aanmer
king komen, regenvaste kieeding i©
verstrekken, deelen B. en W. mee,
dat het dragen van oliokleeding bij
sommige werkzaamheden hinderlijk
kan zijn, waarom het verstrekken
daarvan moet worden overgelaten aan
de hoofden van takken van dienst-
Aan sommige werklieden worden
bij regenachtig weer regenjassen in
bruikleen gegeven.
B. en W. stellen daarom voor, het
verzoekschrift voor kennisgeving aan
fce nemen.
Ter voorziening in de vacature in
het College van regenten van hot St.
Elisabeths Gasthuis, ontstaan door de
periodieke aftreding van Jhr. F. Te-
ding van Berkhout, bevelen regenten
aan Jhr. F. Tedïrig van Berkhout er
Mr. M. W. Schel torna.
Op een door het bestuur van de
Ilaarlemsclie Openluchtspel Club, ee
nige maanden geleden, gedaan ver
zoek, om voor het houden harer oefe
ningen een terrein van de gemeente
beschikbaar te willen stellen, hebben
B. en W. medegedeeld, dat een speel
terrein wordt aangelegd op de gron
den aan de Reidsehe Vaart, en dat
het denkbeeld overwogen wordt, om
de leiding van de exploitatie vim dit
terrein toe te vertrouwen aan de af-
deeling Haarlem en Omstreken van
den Ned. Bond voor lichamelijke op
voeding.
Nu heeft het bestuur zich gewend,
tot den Raad met het verzoek, om aan
deze voreeniging een rechts:reekscJie
vergunning ie geven om gebruik te
maken van dit terrein, of and ars liet
recht tot gebruik van een gedeelte van
het speelterrein in de aan de afdeeling
Haarlem van genoemden Bond te vei-
leenen vergunning vast te leggen, en
om in ieder geval aan de Ilaariem-
sche Openl. Cl. nog in September 1913
wegens het spelen van bondswedstrij
den de beschikking over liet veld te
geven.
Daar het speelterrein voor in ge
bruikneming nog niet geschikt is.
stellen li. en \V. voor, de verzoeken of
te wijzen.
B. en W. stellen voor aan het Plaat-,
selijk Comité voor Spelleiderscursus-
!e P8IJS toegekend in den Gevelweds*r!ld.
Villa In do Van f&erïsnlaen 4, te Heemstede. Architect de heer DE BAZEL.
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (IjSm der
gemeente)1.30
Franco per post door Nederland1.65^
Afzonderlijke nummers0.02H
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037V%
„de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave der Vennootschap Loarens Coster. Directeur J. C. PEEREBGOM.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regeL
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie724.
Drukkerij: Zolder Buitenspanrne 12. Telefoonnummer 122.