wan houten'5
RpNA Cacao
sing verschuiven, maar na een kies-
rechtheraiening komt een nieuwe
Grondwetswijziging zoo spoedig niet.
Intusschen is do voLksdrang zeker in
da richting der vrije school, getuige
don krachtigen groei van het bijzon
der onderwijs sedert 1875.Spreker
wees op de enorme uitgaven voor
openbaar onderwijs uit gemeentekas
sen, terwijl het bijzonder o-nderwijs
niets kreeg. Alleen door gelijkstelling,
bij de Grondwet is vrede te krijgen.
Weigert men die, zonder schacheren
of ruilhandel, dan moet hel verzot de
zerzijds volgehouden worden.
De heer Rutgers, die de Regeering
feliciteerde met de oplossing der moei
lijkheden, die minister Heemskerk
had vooraien, toen hij voorspelde, dat
de samenwerkende linksche groepen
bij succes bij de verkiezingen de verant
woordelijkheid zouden afwijzen, be
handelde voornamelijk de sociale poli
tiek en vroeg maatregelen voor zoo
noodig ongewijzigde invoering der in
validiteitswet.
Spreker betoogde, dat de verkiezin
gen uitspraak hebben gedaan over
kiesrecht en Staatspensioen, terwijl
ondersvijs wel degelijk mede in don
strijd gemengd was. Zijn rede duurt
voort, daarna volgen als sprekers de
heeren Vliegen, Ter Spill, Aalberse,
Nierslrosz en anderen,
^Heeds in een gedeelte van een vo
rige oplaag opgenomen).
In het vervolg zijnor rede .van gis
teren zette de heer Rutgers nog breed
voerig uitceu, dal de stembus geens
zins een oordeel, had gegeven tegen de
sociale wetten van Minister Talma.
De positie van Minister Trenb 'na
gaande, betoogde spreker, dat deze
niet voor Staatspensioen had geijverd,
maar-enkel voor uitbreiding van art.
30!) ook tot niet-arbeiders en de in
voering van dit art. wettigt geenszins
dat de Minister nu een stap kan doen
In de richting der Staatspensionnee-
ï'lng. liet amendemerit-Duys bracht
geen ander .stéisel in de wet.
- Daarna komende tot de herslem-
mlngsvragen van de socialisten, spe-
ciaal die betreffende de Eerste Ka
mer, voerde de spreker het woord on
hoorbaar, ook door het gedruisch ln
de Kamer. Hij verweet overigens den
vrij-liberalen dat zij, in strijd met
grondwet en staatsrecht, een impera
tief mandaat hebben aanvaard,
vooral en dat in stfijd met hun
verleden nog weJ wat betreft de
belofte van de positie der Eerste Ka
mer niet te zullen versterken.
Do heer Vliegen trad niet in hot
politiek debat terug. Hij constateerde
alleen tegenover Dr. Ros' oordeelvel
lingen, dot het proletariaat blijft
groeien in kracht on daarom niet be
vredigd kan zijn, voordat het ook de
heerschappij heeft veroverd. Daarop
toverde hij eenige finartcieelo beschou
wingen. Belasting-versterking is noo
dig en spreker hoopt, dat de Minister
van Financiën liet zou klaar spelen,
de bezittende klasse ie doen betalen.
Hij kon op den steun der socialisten
rekenen.
Vojral bepleitte spreker aanslag
van do ongebouwde eigendommen
naar do werkelijk belastbare op
brengst daardoor zullen ook de ver
mogens- en de gemeentelijke inkom
stenbelastingen wel ineer opleveren.
Verder bepleitte spreker een stelsel
van progressie bij de successie-belas
ting, naar Engelsch model ook voor
de rechte iinie. Voorts drong sprekjr
nog aan op eindelijk© verlaging van
den suikeraccijns. Wat de gerneente-
linanciëu nangant, betreurde spreker
dat de Regeering nog niet heeft be
slist over de handhaving van het ont
werp der vorige Regeeririg waarmeö
ook samenhangt l.et recht van heffing
van opcenten op vermogens- en be
'drijfs-belaating, door tie gemeenten.
Er is urgentie; de Minister make het
aanhangig voorstel van andere plan
nen los. Het zou de groote gemeenten
althans iéts helpen.
Door den heer Ter Spül werd opge
komen tegen de valsche voorstellin
gen, gegeven van hetgeen hij te
Utrecht had gezegd en gedaan. Toe
vallig den heer Van Leeuwen na de
verkiezingen in een feestelijke bij
eenkomst van do Concentratie ont
moetend, had hij hem gefeliciteerd en
daarbij was juist liet „Wij leven vrij"
enz. gezongen. Dat is alles.
Overigens' kwam spy. mét a lie
kracht op togen liet verwijt, van anti
papisme en. aankweeking; van géloofs-
ba.at'i.maar hij erkende-dat, terwijl de
Calvinisten nog op' nalioiialen groocl-
:?,)ag stonden, de katholieken nooit
tenzij bij afwijking nationaal- zijn
en de kerk steeds boven den Staat
stellen. Spr. verlangde geeii uiUondc-
ïiiigswetten, maar vrijheid voor al?
len; hij wilde op onderwijsgebied,
naur een overeenkomst streven, maar.
zonder fictieve uitgaven als die der
kloosterscholen, voor wezenlijke te
.houden eiri te vergoeden.
Spr. wees op de consequenties van
de leer der katholieken, dat.mén aan
do socialisten geen ambten kan- toe
vertrouwen, omdat zij hun leeT van
elders ontvangen. Van Mara oi van
Rome liet staat gelijk. Wat sp£, te
Utrecht deed was alleen: wijzen op
het onhistorisch aanwassen van Ro
me's macht in ons land. Vroeger ver
trouwde mea nog dat do Christ,
Histooischen een breidel daartegen
zouden blijken; men is teleurgesteld
cu daardoor waren in 1913 de
protestanten voor ceh groot de-el naar
de liberalun overgekomen.
Na enkele spot lend-dan ken de woor
den aan den vorigen spreker, wees de
heer Aalberêe op de merkwaardige
verschuiving van de kieuriooze mid
denstof naar de uiterste linkerzijde,
o nul ut men rechtsche kabinetten ten
onrechte voorstelt als reactionnair of
conservatief. Spr. ontkende int vis
sollen dat de aanwas van 't socialis
me moet leiden tot een andere partij-
groe peering, waarbij de heeren Ros
en spr. en de hoeren Dooff en Tyde-
man zouden moeten samengaan', Spr.
verlangde voor de katholieke .partij
een eigen, geen partij-standpunt, geen
arbeiders-, geeft middenstands-, geen
plattelands-politiek beoogend, maar
het belang van dé geheel© katholiek©
bevolking en gericht op een practisch'e
oplossing, ook van do a.rbeidsquaos-
tics als die nopens den arbeidsduur.
Toch erkend© spr. dat als er een an
dere partij formatie mocht kernen, de
katholieken bet meest tot de v.rïjz.-
democraten zouden neigen, vooral nu
deze, door den stem van het geweten,
van hun verkeerd standpunt zijn te
ruggekomen tot de oud© leer dér vrij
liberalen op 't gebied van Staatsbe
moeiing .kiesrecht enz. Doch spr.
wees er op dat het program dezer
Reg. niet op den organ ischcn grond
slag stoot. Hij vroeg deswege ophel
dering.
Nadat de heer Nierslrasz breedvoe
rig de bezwaren had uiteengezet te
gen de wijze waarop het contofinto
van onze spoorwegen wordt opge
maakt, betoogde de heer Beumer, on
der hilariteit, daj, de ontwerpen der
Staatsbegroottng"onwettig waren, om
dat zé niet volgens de grondwet bij
Kon.'Boodschap, noch door een Com
missie zijn aangeboden. 1-lij nam 't op
voor ons constitutioneel staatsrecht
de grondwet moet, ook wat de formu
les, ook wat de spelling van 't woord
„saluut" of salut" in de Kon. Bood
schappen betreft, trouw worden na
geleefd.
De laatste rede van gisteren was
een ontboezeming van den heer Lief-
tinck, een verdediging van de vrijmet
selarij tegen de aanvallen van den
heer v. Wijnbergen en tegen 't verwijt
anti-religieus zijn.
Hij kwam met verontwaardiging opi
tegen den eisch van een onderzoek!
naar den invloed der vrijmetselarij
bij de verkiezingen; dat was inquisi
tie.
i Spr. ontleende,,met; leedwezen, want
i hij wilde dat 't anders ware, dat de
Loge meer had gedaan clan (door
tiaur individueele leden) rnéê te wer-,
J ken tot de zegepraal der concentra-
-tiedoch als zij haar streven, dat
spr. met verwijzing naar art, 1 der
i statuten, uiteenzette, als ethisch ge-
r nootschap zag bedreigd door de curie,
[die haar met een banvloek vol ver-
j wenschingen had getroffen, dan had
f zij zeker recht van verweer.
Wat de heer v. Wijnbergen uit een
op slinksche of heimelijke wijze ver-
kregen Tijdschrift had geciteerd, was
Juist, maar dit kon alles den toets
doorstaan er was niets lasterlijks in,»
't was alies even haalcsch en met pas
ser en winkelhaak gemeten.
liij weersprak vooral 't beweren dat
I de vrijmetselarij anti-religieus is. Ter-
1 wijl men in dc: kath. kerk godsdienst
en eerédsi-cnèi; religie en kerk ver
moogt en verwart, terwijl men 't volk
verdeelt en gemengde zang- of han-
deisverecri igirigen (zelfs voor den
verkoop vau eierenj verbiedt; deel
neming aan de local optiori-ho-
weguig afkeurt en tegengaat, ter
wijl mon van dien kant bidt voor de
verkiezingen, zoekt de Vrijmet.se;
larij te verec-nigan en alle tweedracht
t;e. keeren. In de Loge te Haarlem
w'^rd. nog dezer dagen uitgemaakt dat
wetenschap- zonder godsdienst, niet
voldoende is voor den menach. De
Vrijmetselaar wordt aangenomen in
naam van den Opperbouwheer des
lleolals; in elke Loge prijkt, voor elk
zichtbaar, het Alziend oog. Heeft men
dan recht v'a-n anti-gods-cLiensitige ge
zindheid te spreken of onderzoek te
vra-gen? Daartegen protesteerde de
spr. met kracht.
Tegen (i uur vroeg de heer Ankerman
nog T woord, doch de zitting werd
toen tot liedennjürgen verdaagd.
In den loop van de zitting van giste--
ren is ingekomen een schrijven van
•den heer Lasonder (Rotterdam III)
waarin hij wegens den staat van zijn
i gezondheid, ontslag neemt als did der
Kamer.
Eindelijk zij vermeld dat gisteren
voor de pauze is gestemd over het
amencL-üe Monté VerLoren c.s. op
art. 14 der begroeting van Waterstaat
(salarissen vau ingenieurs). Dat
amend, oni dien post met f 4233 te ver
minderen, is met 53 tegen 15 stem
men verworpen. Het art. is goed
gekeurd,
In d© vergadering van de afdeelin-
geri van de Tweede Kamer, welke
Donderdag a.s, te vier uur wordt ge
houden, zullen de volgende ontwer
pen worden onderzocht
Vérhooging van hoofdstuk XI der
staalsbegrö'üting voor 1912 (kosten
landmacht Suriname- en Curagao)
wijziging vau hoofdstuk IV der
staatsbegi'oof.iug voor 1912 (diver.se
•onderwerpen) verhooging en wijzi
ging van de begroot.iug der algemeen©
landsdrukkerij voor 1913 (kosten
Staatscourant en Handelingen) na
turalisatie' van G. W. Lamp© ©n 7 an
deren venklaring van het algemeen
nut der onteigening voor een rangeer
terrein langs den staatsspoorweg
Meppel—Groningentusschen de sta
tions Do Runt en Haren vérhoo-ging
vau hoofdstuk. LL der staatsbêgrooting
voor 1912 (diverse.onderwerpen) wij
ziging uii' véi'hoógmg van hoofdstuk
Vil 13 der staatsbêgrooting voor 1912
(diverse onderwerpen) verhooging
der begroolirig voor het fonds voor de
uitvoering van de Tiendwet voor 1912
(bureel kósten tiendcoinmissiën, kos
ten vau aankondigingen)begrooting
voor liet fonds voor de uitvoering van
de Tiendwet voor 1914 goedkeuring
vuil dun onci'erliandscheh verkoop aan;
de goineeii te-Deventer van bet voor
malige militaire, terrein buiten de
voormaigo Noordéiibergpoort aldaar;
góedkeuring van den onderhandschen
verkoop aan hel. hoogheemraadschap
De Bunëchöter Veqn- en VekUmdijk t.e
Antergfopft van voormalige, batterijen
te Spakenburg wijziging van hoofd
stuk IX der .staatsbêgrooting voor
1912 (diverse onderwerpen) vérhoo
ging ©n wijziging der begrooting van
Curasao voor 1912 (diverse onderwer
pen) nadere wijziging van bet Vide
hoofdstuk der staatsbêgrooting voor"
1912 (divers© onderwerpen)begroo
ting der algemeen© landsdrukkerij
voor 1914; voorziening in het kas
tekort van den Indischen dienst in
1914wijziging ©n verhooging van
'hoofdstuk V der staatsbêgrooting voor
1913 (diverse onderwerpen) wijziging)
van hoofdstuk I en wijziging en ver- j
hooging van hoofdstuk II der begroo-
ling van uitgaven van Nederlandsch- 1
Indië voor 1912 (divers© onderwer
pen) aanvulling en vérhooging van
INGEZONDEN MF.DEDEELINGEN ft 30 Cts. per regel.
pz-cxvride-ï/sis&w st
-octocixr sVïKrcs-
<z*cxny
dali-ytey s&desrts/C&rt' std.
y-y/Cc-iï
hoofdstuk III der staatsbêgrooting
voor 1912 (divei-se ondei-werpen); wij-.-
ziging van hoofdstuk V der staaksbe-
grooting voor 1912 (diverse onderwei- r
pen)vérhooging en wijziging der
ïvoionial© huishoudelijke begrooting s
van Suriname voor 1912 (diverse ou-j:
derwerpen)vooi-stel van den lieer
Ros c.s. tot wijziging van het regie-
ment van orde der Kamer verkla-
ring van het algemeen nut der oat- k
eigening ten behoeve van den aanlegt
van een spoorweg van Roeramnd
naar de Belgisch© grens, in de rich
ting van Kessenich verklaring van
liet. algemeen nut dcc onteigening ten
behoeve van een uitbreiding van de
halte Kropswolde.
ART. 369 INVALIDITEITSWET.
Naar het Vad. meldt, zijn tot nu toe
voor het ge'heele land 81.000 renten
van twee gulden 's weeks door-de
rijksverzekeringsbank betaalbaar ge
steld. De kosten zullen dus voor,-1914
ongeveer 81/2 miiliocn bedragen.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij koninkl. besluit zijn benoemd'
tot on tv. dir. bel. en ace. te Oude Ton-
ge, A. J. van Ierse], id. te Noordwelle;
tot id. te Heerlen, J, M, H. van de
Ven, ontv. dir. bel., invoerr. en acc,
ie Delfzijl; tol ontv. dir. bel. eri acc te
Ondcrdendam, J. W. van der Willi
gen, id. te Zuidlaren; tot id. te Zeven
bergen, ,T. v. d. Veen, id. te Eist; tot
ontv. dir. bel., invoerr. en acc. te
Iloogeveen, S, D. Bijlsma, id. te
Gramsbergén; tot ontv. dir. bel. en
acc. te Winschoten (buitengem.), J. J.
van Heel, ontv. -dir. bel., invoerr. en
acc! te Coevorden; tot ontv. dir bel.,
invoerr. on acc. to Zutphen, E. F.
Manden, id. te Hoorn tot ontv. dir.
bel. en acc. te Oosterland, M. de Beer,
surnumerair uit de directie Utrecht.
Is, niet iftg. van 1 Jan. benoemd tot
leeraar in de scheikunde bij het Kon.
Instituut voor de Marine te Willems
oord, A. Slingervoet Ramondt, tech
no!., thans tijd. in die betr. werk
zaam.
Ts, voor het tijdvak van 8 Dec. 1913
tot 1 Maart 1914, benoemd tot leeraar
middelb. kol. landbouwschool te De
venter, dr. Z. Kamerling, te Leiden.-
Bij res. v. d. Min. van Kol. is dr. J.
Boeke, hoogl. te Leiden, ter besch. ge
steld van den G.-G. van Ned.-Indië,
ten einde voor den duur van het aan
den heer Th. G. Vogelpoel, leei'aar aan
de school tot opl. van inl. artsen te
Batavia, met ing. van 8 Jan. voor den
tijd van tien maanden verleend verlof
naar Europa, met de waarn. van die
betr. te worden belast.
Stadsnieuws
Faastavond voor do Wet-Talraa.
Dinsdagavond trad de heer Oudegeest
op in de groote zaal van de soc. Ver-
eeniging, waar de Haarl. afd. der
S. D, A. P., een leestelijke samen
komst had belegd, oni de invoering
van de overgangsbepalingen van de
wet-Talma te vieren, omdat zij haar
vreugde wilde bet-oonen, wijl nu, pp
dezen Oden December .het eerste stukje
Staatspensioen was in werking getre
den.
De belangstellenden waren in ruim
getal bijeengekomen: de. gelieele zaal
was bijna beast.-. Op de voorste rijen
had men de rentetrekkers histori
sche personen nu geplaatst.
Er waren velen hunner opgekomen,
waardoor het vocr-in-de-zaal niet uit
zag als gewoonlijk in politieke ver
gaderingen vau deze soort. Nu zaten
er de oudjes, mannetjes en vrouwtjes,
met de uiterste inspanijing toeluiste
rend naai- 't geen de heer Oudegeest
hun kwam vertellen.
De spreker, die door den hen- J.
Joosten het woord kreeg ijeschreet
krotten-ellende en ouderdonis-rnisiire,
waaruit op dezen dag 81.000 Neder
landers waren weggekomen, om de
eerste pensioenguldens' in ontvangst
te neinon, niet met de hand-op, als
aalmoes, maar met rechten rug, als
recht, zich grondend op een tang leven,
arheidens ten' dienste der gemeen
schap.
Volgde eeu beschouwing, van d© po
litieke partijen, en haar houding op
't* stuk vau pensioen-beschouwing
ais grondslag voor het betoog,, dut al
leen de sociaal-democraten de bren
gers van het Staatspensioen gaan
worden, omdat zij, naar cte heer Üude-
geest meende, de .partijen hebben
voortgedreven tot aan -liet punt, waar
rneri nu reeds staat en dal zij nog ver
zullen voorbij-moeten, wanneer de
sociaal-democratie maar aansterkt, en
dus scherper voortjaagt wie zonder
dien dwang niet vooruit willen.
Vooruit moet men om don pensioens-
leeftijd te verlagen, om den pön-
sioeriskring uit te breiden en om 'liet
pensiounsbedrag to verhoosen.
De leeftijd moet verlaad worden,
omdat aoo weinigen maar dien leef
tijd halen en de meesten vroeger dan
op 70-jarige* leeftijd versleten zijn,
om voldoend loon te verdienen. Het
perisioensbedrag moet verhoogd wor
den, omdat./2 en 3 te weinig is om
van te leven. De pensioenskring moet
uitgebreid worden, omd-at niet alleen
loonarbeiders recht hebben op ouder
domspensioen.
D-e schoonvader van den beer Oud-e-
gecst, een oude typograaf, krijgt de
ouderdomsrentemaar z'n 81-jarigö
moeder nioL, omdat die alleen, maar
kamei-s verhuurt.
De pauze werd gevuld met strijd
liederen, die met een geweld door de-
zaal schalden, dat de oudjes vóór-in
de-zaal ©r beteuterd van opkeken.
De heer Oudegeest vervolgde zijn
rede met een hekeling van de pensi
oenen van de Nederlandsch© officie
ren ©n civiele ambtenaren, van wie;
niet, wordt gezegd, dat hun karakter
wordt bedorven, door het vooruitzicht
op pensioen, gelijk men zegt, dat ge
schieden zal bij de arbeiders.
A'ly men zegt, dat. het geld er niet,
is voor het staatspensioen, dari ven-
giisl men zich. Op uitgaven voor leger
en vloot ©n op de sa'arissen van de
hooge amtbenaren kan bezuinigd wor
den en uit de nalatenschappen der
rijken kan men meer geld afzond-eren
voor het ouderdomspensioen.
De heer Ouclegeest herinnerde aan
de motie-Troeletra inzake de afzon
derlijke invoering van art. 357 van de
Wel-Taima en aan het amondement-
Duys, om dit artikel, na zes maanden
in te voeren, welk amendement, na
dat minister Talma dit had overgeno
men, dóór de Kamer werd aangeno
men.
-Thans is dit artikél in werking ge
treden. Dit is nu pas het begin van
het staatspensioen, dot aan allen ou-;
den -een .pensioen zal verschaffen,
waarvan zij naaT belmoren zullen
kunnen leven.
De lieer Oudegeest besloot met een
betoog over de. noodzakelijkheid van
het Staatspensioen, ook om de cori-
curvemli© in de loonvakken te ver
minderen cu -om 't instituut van on-
derkruipers-bij-werkstaldng te ver
nietigen ©ft hield ten slótte een plei
dooi voor aansluiting bij de S. D. A.
P. in de eoc.dem. vakbeweging.
De spreker werd, ook onder zijn
rede, druk beapplaudisseerd.
EEN NIEUW STUK VAN JIIR.
VAN RIEMSDIJK.
Door de N. V. „Tooiieelvereeniging"
is ter opvoering aangenomen een
nieuw sfi.uk van jlir. A. W. G. van
Riemsdijk, dat aan Louis Bouwmees
ter is opgedragen.
MILITAIRE ZAKEN.
De tot kapitein bij het le regiment
linf. benoemde le luitenant P. A. ,T.
van Tienhoven van liet 10e regiment
inf, le Haarlem, komt te Assen ih gar-
Ilinder w e t.
Op 23 December kunnen bij B. en
W. bezwaren ingebracht worden te
gen 't verleenen der volgende ver
gunningen
Aan de irma Dyserinck Zonen, ver
gunning' tot. oprichting van. een door
een verplaatsbaren electromotor van.
5 P.K. te drijven inrichting ten dien
ste van liet op- en overpompen van
niet-vluchtige oliën op de open ruim
te achter- en in de vetsmclterij met
bergruimte aan het Zuider Buiten
Spaarne no. 65 b
aan M. J. van Leuven, vergunning
tot uitoreidtng van de kleereriwas-
sehcrij en drogerij, gevestigd achter
het perceel Kampersingcl no. 58, door
het vergrooten van het ketelhuis en
bot; daarin bijplaatsen-van ecu stoom
ketel met oen verwarmend oppervlak
van 52 M£ en 7 atm. druk, en het bij
plaatsen van een wasclunachine.'
VEUEENIGING VOOR VROUWEN
KIESRECHT.
De afdeeling Haarlem dezer vero©-
niging iliad Dinsdagavond een verga
dering belegd in de bo venzaal van de
Vereeruging, ter pro.pagandeering der
oegiriselon voor Vrouwenkiesrecht.
Do niet zeer talrijke aanwezigen,
bijna allen dames, werden welkom
geheeteu dooi- de voorzitster, mejuffr.
Hoevenaar. Zij "wees op de be
langrijk© gebeurtenissen op politiek
gebied, in 't laatste half jaar voorge
vallen d© bijeenkomst van den Inter
nationalen Vrouwenraad te 's-Gra-
venhage; de Tentoonstelling de Vrouw
J,813—1913 de protest/vergadering
door do .Vereeniging voor Vrouwen
kiesrecht tegen de Grondwetsvoorstel
len van Minister Heemskerkd©
Tweede-Kamerverkiezingen de stille
betooging der vrouwen bij de opening
van de nieuwe Tweed© Kamer. Al de
ze gebeurtenissen beteekenen een Iw-
Langrijk© vooruitgang in liet. streven
der vrouwenbeweging.
Jonkvrouw Sop hi© Wie'h era
droeg enkele gedichten voor, ©enig©
van mevrouw Ilenriëtte Roland
Holst„O zwakke zusters, die me
aanzien, moed!" en „Mijn broeders
met-gezellen op den weg", en van ©e
onbekend dichter „Na den atriid".
De verdienstelijk voorgedragen
dichten hadden veel succes.
Daarna was 't woord aan mevrouw
Van I_to.ll ie—Van Embden,
die een causerie hield,, getiteld „Ci
nema", daarmee bedoelend enkele
beelden uit de vrouwenbeweging voor
het geestesoog der aanwezigen te la
ten voorbijtrekken.
Eerst werden ecnige greepjes uit de
historie gedaan, om aan te toonon,
dat het. moeilijk is en dat 't tijd noo
dig heeft, om iets tot voll© ontwikke
ling te brengen. Zoo is 't ook met de
beweging der vrouwen.
Het hooft strijd gekost om Vel© be
roepen voor de vi-ouw open te stellen.
Nu vinden we het niet vreemd, dat er
dokterossen en onderwijzeressen en
winkeljuffrouwen zijn, maar we den
ken er niet meer aan, dat de eerste
pioniers op dit gebied zeer veel tegen
stand ontmoet hebben. Het. is nog geen 1
menschenleeftijd geleden, dat, een
Am sterol amsche winkelioi; de eerste
Winkeljuffrouw' in dienst, nam en
daarmee onder dames een boycot-
ihiweging' tegen zijn winket in 't leven
riep.
lia vrouwen strijden voor het ge
zonde principe, dat mnii en vrouw
voor gelijken arbeid gelijke bezoldi
ging moeten ontvangen.
Overheid en particulieren zijn daar
van nog niet geheel doordrongen. Ge
lukkig gaan iix vele landen de ideeën
vooruit, maar ook in ons land is het
noodig, dat liet rijk en cte gemeente
voorgaan, opdat de particulieren zul
len volgen. Een laag vrouwenloon
drukt ook de loonen der mannen.
Een rijik 'heer kocht te Amsterdam
een schilderstuk, dat hij 'en zijn ken
nissen zeer bewonderden. Toen hij
later hoorde, dat het stuk door een
dame geschilderd was, zei hij „maar
dan heb ik er te veel voor 'betaald
Eenige kijkjes werden gegeven in
landen w-aar liét vrouwenkiesrecht
reeds is ingevoerd, o. a. in California.
Amerika telt thans al 10 staten,
die vrouwenkiesrecht' hebben inge
voerd. Dit heeft strijd gekost, maar de
zegepraal is daar behaald en dat be
zielt de strijdsters in 'staten, waar
voor de overwinning nog gevochten
moet worden.
Hierop werden eenige portretten
van bekende personen uit de vrou
wenbeweging geteekend;
Behalve voorstanders werden te
genstanders voorgesteld. In Amerika
en Engeland vinut meu Anti-Vrou-
wënkiosrechtbonden. Die bouden wij
zen er op, dat de vrouwenkiesrecht
beweging veld wint, er worden pas
anti-bonden opgericht, als de p r o-
oepden kans hebben om te winnen.
Rpreekster roomde de tentoonstel
ling „o© Vrouw", die ook eon veolbc-
teekenead mijlteeken is geworden in
a© beweging der vrouwen.
Tenslotte werd nog een kijkje ge
geven op politiek gebied. Het vorige
ministerie was tegen de vrouw, mi
nister Heemskerk hëeft gezegd „de
vrouwen willen geen kiesrecht, ik zie'
geen vrouwen".
Van het nieuw© ministerie is meer
te wachten. Er zijn reeds eenige be
sluiten van de regeeringstafel geko
men, die bewijzen dat- deze ministers
veel gevoelen voor gelijkstelling dei-
vrouw. Dit ministerie wil reeds de
beletselen tegen het vrouwenkiesrecht
uit de Grondwet wegnemen. Maar de
vrouwen mogen van de - Concentratie
én dit Ministerie verwachten, dat in
de Grondwet 't woord V r o u \v n-
ki os recht genoemd wordt. Komt er
dan, voordat het vrouwenkiesrecht is
ingevoerd, woer een rechtsch ministe
rie, dan zullen de rechtsche minis
ters niet meer kunnen zeggen „wij
zien geen vrouwen".
De vrouwen moeten er voor ijveren,
dat bij de aanstaande Grondwetsher
ziening opgenomen wordt de bepa
ling „de wetgever zal het. vrouwen
kiesrecht bij afzonderlijk© wet rege
len.'
Daarna droeg Jonkvrouw W'ichers
noij enkele gedichten voor.
De voorzitter bracht dank aan bei
de dames voor 't ten gelioore ge
brachte.
Rechtszaken
EEN ONTROUW HOOFDCON-
.DUCTEUR.
Reeds geruimen tijd kwamen bij de
administratie der H. IJ. S. M. klach
ten in van passagiers, die hun goed
in den bagagewagen van trein 248
hadden afgegeven, dat er voorwerpen
op de lijn AmsterdamUtrecht ver
mist werden.
Ook een marinier uit Amsterdam
had een klacht ingediend, toen'liem
gebleken was, dut uit oen koffertje
mét waschgoed, dat hij op gezette tij
den naar zijn zuster an Utrecht stuur
de, ééns een zak met suiker cu ééns
oen rijksdaalder (cadeautjes voor zijn
zuster) verdwenen was.
-Om eindelijk den dader te. ontdek
ken, verstopten de rechercheurs Mul
der en Zoetmulder zich op 7 Nov. 1.1.
in het privaat van den bagagewagen,
na eerst in de deur eenige kijkgaatjes
gebooi-d te hebben. Onderweg tusschen
Amsterdam en We esp zagen zij .toen,
hoe de. 63-jarige hoofdcond notour, die
reeds 33'jaren bij de maatschappij lil
dienst is, 'n bos sleutels te voorschijn
haalde en daarmee het kpffertjo van
den marinier, dat juist weor mééging,
opende en er een tulband uithaalde.
In Utrecht werd d© man terstond
gearresteerd, doch hij ontkende hel
koffertje met een valsehen sleutel ge
opend te hebben; volgens zijn zeggen,
was het koffertje reeds open;
Tli'aus stoiid naar de. Tel. meldt
deze hool'dcoiiducteur voor de Aiu-
sterdamsche rechtbank terecht we
gens diefstal met een valsehen sleu
tel. Ilij ci'kende de tulband te heb
ben weggenomen en ook nog meer op
zijn kerfstok te hebben. De valsche
sleutels had hij echter niet bij zich,
om daarnioo koffers te. openen, doch
die gebruikte hij, om liet dienstlristjo
te openen, wanneer de sleutel soms
"ni-et aanwezig wa3.
De beide rechercheurs waren,echter
pertinent ip hunne verklaringen en
zeiden duidelijk gezien te- hébben, dat
bek!, met den sleutel het koffertje
opende.
Als getuige A décharge verklaarde
tvyèe bestuursledert laat de Vereeni
ging van Spoorwegbeambten „Rond
van Orde", dal de be-kl. aks .penning
meester van een onderaf deel ing steeds
zeer eerlijk en stipt zich gedragen
had.
De onderafdeelingschef der H. IJ,
S. M., J. Ilartog, had liet-opzicht over
d© dienstregeling van het treinperso
neel en verklaarde den belcl. van 1881
af als een éérlijk man te kennen. Het
dienst-straffenregister van belcl. is
zeer gunstig en nimmer was er reden
lot ontevredenheid over het gedrag
van dezen bckl.
Het O. M., noemde in zijn requisi
toir het. gepleegde feit. ernstig en zeer
strafwaardig, zoowel uit maatschap
pelijk oogpunt als met het oog op den
persoon van den dader. Waar dé fei
ten vast staan, wilde spr. alleen' do
strafmaat nader rnotiveereh.
Van iemand als ée-n conducteur mag
zeker ih de eerste plaats eerlijkheid
geëischt worden, omdat zoo iemand
urenlang bij goederen wordt gelaten,
aan zijn zorgen toevertrouwd.
Bovendien had bckl, een behoorlijk
inkomen en een goede positie, zoodat
hij niet handelde int geldgebrek. Bo
vendien gaf békl. een slecht voorbeeld
aan zijn kinderen, die- eveneens bij de
maatschappij in dienst zijn.
Belcl. heeft zich schuldig gemaald
aan een misdadig bedrijf, want dit
feit is een daad uil, vele. Hij hield er
zelfs een stel 'sleutels op na, om voort
durend koffers te kunnen openen, die
hïj-da.n geregeld doorzocht.
Een zwar© straf Is daarom op-haar
plaats: nl. drie jaar gevangenis
straf wegéns diefstal.
Mr. Mendels pleitte clementie.'
DIEFSTAL EN UITLOKKING
TOT DIEFSTAL,
De Amslerdairiscbe rechtbank deed
uitspraak in de zaak van een drietal
jonge mannen, die terechtgestaan
hebben wegens diefstal van eéniga
zakken haver en eenige baaltjes lijn-
meeL uit den kelder cener opslag
plaats aan de Baarsjes te Sloten, en
in de zaak van den 23-jarjgen steen
zettersbaas uit Sloten, beklaagd dat
hij dezen diefstal door beloften heeft
uitgelokt (n.I. dat, hij' de haver voor
het mud /.uu koopeu),
I-Iet O. M. had tegen de dieven on
derscheidenlijk geëischt één jaar,
11/2 jaar en 11/2 jaar gevangenis
straf en tegen den steenzettersbaas 3
jaar gevangenisstraf.
De rechtbank veroordeelde de die
ven ieder tot tien maanden en den
steenzettersbaas tot een jaar gevan
genisstraf.
HOOGE RAAD.
V#or eten lloogeii Raad i.s bei cas
satieberoep b&liandeld van W. J, J.,
kruidenier te Bussuin, tegen het ar
rest van het gerechtshof te Arnhem,
waarbij hij is veroordeeld tot twee ja
ren gevangenisstraf, met aftrek van
de preventieve hechtenis, wegens
brandstichting, in zijn woning aan de
Langstraat te Russurn, terwijl zijn
familie d'ie woning had verlaten ten
einde de Kerstdagen bij familie te
'8-Gravenhage door te brengen, ©n
waarna ook hij naar den Ilaag ver
trok waar hij zich, zoogenaamd; uil
Bussuin, één telegram deed toezenden
met verzoek om na.ar Bussum, zijn
woonplaats, over le komen.
Gel ijk-inent zich zal herinneren was
bekl. aanvankelijk door de rechtbank
te Amsterdam en door het- hof aldaai
tot drie jaar gevangenisstraf veroor
deeld, maar werd het arrest van dal
hof door den H-oogen Raad vernie
tigd, op grond van gebrekkige nioti-
veering, en werd de zaak voor een
nieuwe feitelijke behandeling verwe
zen naar het hof te Arnhem.
Tegen liet arrest van dit. hof' nu
ontwikkelde mr, van Gigch Jr., uit
Amsterdam, drie cassatiemiddelen.
Ueriiuierende a-nn den z. i. belang
rijken grond waarop indertijd de Hoo
ge Raad hel. arrest van liet Amster-
damsche hof vennietgde, 'n,l. dat niet
voldoende was gemotiveerd, dat da
brand 16 uremia hot verlaten door
requirant van zijne woning daarin
ontstaan'door requirant is gesticht,
voerde pleiter voorts aan, dat z. i. uit
het arrest van liet Aniheinsche liol
niets meer blijkt met betrekking tot
dat punt dan uit bet door den Iloo-
gen Rand vernietigd© arrest van het
Amslerdamsehe hof. En dit achtte hij
in deze van groot, belong in verband
ook met een meeulngsvorsehit, dat
zich beeft geopenbaard omtrent d©
waarde van de bewijsmiddelen, waar
op. het ten deze zou aankomen. In
verband hiermede stelde pi. thans
weder een middel voor, hierop go-
grond, dat uit de bewijsmiddelen goen
aanwijzingen kunnen worden geput
voor het bewijs, .dal requirant dc da
der Is van het 'hem ten laste gelegde.
Pers-Overzicht
ONDERWIJS EN GRONDWETS
HERZIENING.
De Standaard schrijft:
In zake het plan, om ze)f eeu revish
van Art. 192 in te dienen, maanden
we tot de grootst denkbare voorzich
tigheid.
Ons advies strekte niet, om or ia
geen goval too over le guau, maar
om, eer men er toe over ging, wel lo
wikken en te wegen wat men deed, en
zoo men liet deed, scherp toe le zien
op de manier waarop men hel. deed.-
Of we thans meen en, na weit do
'Nederl. en ©en tweetal R. C-ath. on
gapen opmerkten, onzen raad to.
groote voorzichtigheid .terug te kur
uen nemen?
Stellig Sliet.
Eer riionen we ons atet ontveinzen/
