33 1 Ml li m mm kim mM. NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. iii©uwjaarswen§cherc. Nieuwjaarswenschen. 31 e Jaaraang No. 9361 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen, WOENSDAG 24 DECEMBER 1.913 A ABONNEMENTEN PER DE<1B MAANDEN: Voor Haarlemf 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente)1.30 Franco per post door Nederland1.65 Afzonderlijke nummersC.02K Oeïiiustreerd Zondagsblad, voor HaarlemH 0.37 H de omstreken en franco per post 0.45 Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. Directeur J. C. PEEREB00M. AD VERTENTIËN: Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regei meer 10 Cts. Buiten hef Arrondissement Haariem van 1—5 regeis 1.elke regel meer ƒ0.20. Reciames 30 Cent per regel Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij: Zuider BQitenspaorne 12.„Telefoonnummer 122. v'de plaatsing var» advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Builenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 767S, Amsterdam. T^iephoon interc. 6229. Evenals vorige jaren stellen wij het publiek weder in de gelegenheid, in het nummer van dit blad, dat 3 t December r.s. wordt verspreid, een f'Üieuwjaar'ssroet te plaatsen a 25 cent bij vooruitbetaling. Het steeds toenemend aantal van deze advertentiën bewijst wel, dat deze gemakkelijke en goedkoope wijze van gelukwenschen aan clientèle, vrienden en bekenden uitstekend voldoet. De nieuwjaarsgroeten bereiken dan ook een zeer aitgebreiden kring van lezers Deze advertentiën kunnen aan onze Bureaux GROOTE HOUTSTRAAT 53 of ZUIDER BUITENSPAARNE 12 ter plaatsing worden afgegeven, doch uitsluitend 4 contant. Ten gerieve der geabonneerden wordt hieronder een bon «fgedrukt, die kan worden ingevuld en afgegeven. DE ADMINISTRATIE. DIT UIT TE KNIPPEN EN ONS TOE TE ZEGDEN. GROOTS HOUTSTRAAT 53. De ondergeteekende verzoekt de Administratie van HAARLEM'S DAGBLAD den onderstaanden Nieuwjaarsgroet voor bSJgaaasd© SÖ.2S te plaatsen in het nummer, dat op den avond van 31 December a.s. verschijnt: Lu NUMMER B-STAAT UIT TIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. Wegens h«i Kerstfeest verschijnt bel eerstvolgend nummer Zaterdag 27 December a_s. AGENDA VRIJDAG $6 DECEMBER. Schouw huig: Matinée, Hans en Grieije, 2 uur. Schouwburg: Mollige Jauus. boe. Vereen iguig: Pluunvedienioon- Blelling. De Kroon: Biosc. voorstelling. Broagebouw: Brosc. voorstelling. Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor stelling. Apo.io-'niealer: Biosc. vooisteliug. l\i. Vereeniging: B.osc. voorstelling. Rusthoek, Bloemen daal.: Concert E 1, l en 7 3/4 uur. ZATERDAG 27 DECEMBER, De Kroon: Matinée Clir, Doorman, 2 1/2 uur. Schouwburg: Dooi' Inspanning Uit- spanning. Groote Stadslucht. Broiigebou.v: Optreden der Tooneel- ver. L'e Damiaten. Soc. Vereeniging: Pluim veetentoon stelling. De Kroon: Biosc. voorstelling. Biosc. Theater', Gr. Markt: Voor- si; Hing. Apollo-Theater: Biosa Voorstelling Stadsnieuws Om Ons H e e n. In liet i wteeue Blad van dit num mer vinden onze lezers een artikel „U\er frisse lie lucht eu tocht" (11) in de rubriek Om Ons lleen. Het Spoi-examen. In de Tweede-Kamerzitting van Dinsdagavond heeft de ni.nister van ooriog up. heer Bosboom, geantwoord op de opmerkingen inzake het examen voor verkorten dienstplicht. Aan 't verslag in t Handelsblad ('t kort. verslag van avondzittingen ver- pp 'ijnt eerst een dag later) ontleenen we: Het raunort over den korten oefen tijd zal spr. met aan de Kamer over leggen. De heer Ter Laan kan bel ais der Lögercommissie kr ijgen, maar spr. wensent, dal de officieren in liun rapporten onbevangen zijn en dus we ten, dal hun oorueel niei in openbaar' debat komt. Oordeelt de Legercoin- niissie het noodig aanhalingen uit zoo'n lapport te doen, dan zat zij z> ker met o\ er. eg ie werk gaan. De vooi geoefendheid dient ais equivalent voor de dienstverkorting niet twee maan den. Hoofddoel was voorts de volks ontwikkeling. Daarvan zou het leger de vruchten plukken, maai- het volk nog meer. De uitslag van het voorge- oefendlieid-examen was ook voor den Minister een groote teleurstelling. Hij bedroeft er zich over, dat zoo weinig jongelui voldeden aan de eischen, die toch werkelijk niet te streng waren. Men vertrouwt de militaire examina toren en autoriteiten niet. Doch ('e massa van de officieren zou niets lii ver rio li, dan dat velen aan de eischen van lichamelijke voorgeoefendheid voldeden. Waar er,misschien tegenzin is bij de autoriteiten, moet men dien trachten uit te roeien door geloof te hebben in de voorgeoefendheidsrege- ling. Die tegenzin bestond, zeer zeker, óók tegen het reservekader, maar is geslonken en slinkt steeds meer. Is het programma te zwaar? Het programma is opgemaakt door de voormannen op gymnan. "1> on door een paar officieren. Eerst na rij pe overweging zijn de eischen vastge steld. Men zal toch moeten bewijzen, dat de eischen te zwaar zijn. Er is trouwens dadelijk bij gezegd, dat de eischen zwaar zijn, en dat jaren oefe ning noodig zou zijn Er kwamen adspimnten, die de oefeningen noe nooit, uitgevoerd hadden, en ook geen begrip hadden van de eischen. Veel beier figuur maakten zij, die jaren lang gymnastiek hadden gedaan. De he>?r Ketelaar: En die liet. men juist zakken! De Minister, de heer Bosboom Daarover later Spr. citeert dan nog nader uit het rapport over de aspi ranten. Voor steenstooten werden (50 pCt. afgewezen. De heer Marchant interrum peert, dat die andere 40 nC.t. de slecht ste gymnasten kunnen gewee-t zijn. De Minister, de heer Bosboom, zegt, dat dit waar kon zijn; hij zegt natuurlijk toe de zaak te onderzoe ken. De vraag is, hoe kunnen wij de oorzaak ontdekken, dat deze zaak kwijnende is, hoe kan men voor dit plantje den bodem verbeteren? Daar .iaat liet om. Men kan toch niet dit plantje wegnemen, en een minder! zang cn orgelspel en de aanwezigen soort geven, dat wel in dezen bodem I werden verblijd niet oen .ardt. Spr. meent van niet. Met taaie scheurkalender olhaiding moet men zich aan deze. Ten slotte werd een collecte gohou- zaak geven. Het dak is er: de oplei ding van boven af. Maar nu moet men voor de steen en van het gebouw der lichamelijke geoefendheid zorgen. 't Rapport belreffende de weerbaar- lieidsvereenigingen is bij den Minis ter nog in onderzoek. Hij meent in die richting een spoor te kunnen vin den om te komen tot zorg voor de li chamelijke oefening van de oudere en de jongere jeugd. -Spr. zou dan voor elk geoefendc-n jongen een premie willen geven. Een vermindering van eischen is 'van den Minister niet te verwachten. Wèl wil hij de inrichting van het examen wijzigen en een her examen instellen, waarbij de betrok kene dc keuze van den dag daarvoor krijgt. Voor de jongelui die thans niet slaagdon, laat de wet geen nieuw exa men toe. e heer De Jong repliceert en dient eer. motie in van ongeveer den olgenden inhoud: De Kamer. gehoord de discussies over de resul taten van het examen ter verkrijging van het bewijs van voorgeoefendheid. •an oordeel dat de toepassing van eischen van het examenprogram j onredelijk streng is geweest, in meening dat de eisch van „vol doend" voor alle oefeningen dient te ervallen, dringt aan op een ruimere toepas sing. De V oo r z i 11 e r stelt de motie te gelijk met deze begrooting aan de orde. Ten opzichte van de motie-De ong herhaalt de minister, dat hij ;n ernstig onderzoek heeft toege- :gder zal een handleiding gegeven, orden om richting te geven aan hei derwijs. Spr. doet nu een beroep op et vertrouwen der Kamer, dat hij pogen zal een volgend jaar reeds ver betering te krijgen. Heden werd de beraadslaging over deze zaak in de Tweede Kamer 'her- 'at. De heer Eland meent dat de mo tie-De Jong c.s. kan worden ingetrok ken, als de Minister toezegt den eisch van te voldoen aan alle oefeningen niet te zullen handhaven. De Minister zegt dat hij de ge vraagde toezegging niet kan doen. Hij moet eerst deze aangelegenheid on derzoeken. De heer De Jong trekt desniette min zijn motie in. A a n r ij d i n g. Om kwart vóór tienen gisterenmor gen wilde een 11-jarig meisje, M Muonen, wonende Wijde Geldelooze Pad, achter een auto om het Hout plein oversteken. Daarbij kwam zij te recht onder een motorfiets. Het meisje werd door Dr. Fa^ee Schaeffer verbonden. Zij had ontvel lingen aan bovenarm, schouder en voet. MUSEUM VAN KUNSTNIJVERHEID. In de Rotonde van hot Museum van Kunstnijverheid zal op de beide feest dagen de reeks plaatwerken, betrek king hebbende op de Volkskunst van verschillende landen, worden voortge zet met de afdeelingOostenrijk en Hon garije. Ook hieronder vinden we voor werpen, stammende uit de oudste tra dition van beide volkstammen, «lie zeer origineel zijn en zeker de alge- meene .aandacht zullen trekken. NATIONAAL KWARTET-CON COURS. Men meldt ons: In het regiement voor den Kwartet- wedstrijd, door het Typo- en L't'i Mannenkoor „Kunst na Arbe d" it Haarlem te houden op 25 en 26 April en 3 Mei 1914, zijn de volgende wijzi gingen aangebracht. De datum van inschrijving is thans definitief vastgesteld op 1 Februari 1914, <le loting 15 Februari d.a.v Tram vertraging. Dinsdagmiddag omstreeks vijf uur geraakte bij de Liede brug een bela den expeditiewagen van een Haarlem- sciien expediteur in den wegberm De v.-agen sloeg om en kwam op de elec- 'trischo tramlijn terecht. Spoedig stond een lange reeks van Amsierdin komende trams te wachten. Met ver eende krachten wist men den wagen weer te verwijderen. De tram kreeg 20 minuten vertraging. Kerstfeesten. „Hulp lenigt armoede" hield haar jnarlijksch Kerstfeest ten huize: Z. B. Spaarne 4. Deze naai krans die zich ten doel stelt goederen te vervaardi gen voor de armen in de wijk Weener, kon ook weder dit janr bo gen op een veelbeteekenend werk. Jaarlijks worden tal van kleed ing- stukken afgeleverd, die de behoeftig •n ten goede komen. De avond werd doorgebracht met den voor hel tehuis „Annette" te Am sterdam. De Nationale Chr. Geheel-Onthou- dersvoreeniging afdeeling Haarlem, Vrijdagavond (2en Kerstdag) haar jaarieest vieren in liet Blauwe Kruis. Hedenavond zal de Knapenvereeni king „Beth-El" haar Kerstfee ;l vie ren, onder ie ding van broeders K u hie rna y er en Vermeulen. De Geref. Zondagscho ol ver eeni-ging ,,-ja-chin" zal haar Kerstfeest vieren op den 2en Kerstdag, irt iiet kerkgebouw. Xiein Heiligland 40. R o o d e Wee k. De dooi de aideeiing Haarlem der S. D. A F. gehouden Lcotie v. eori, need tot resultaat gehad dat een 25-tal nieuwe leden verden gewonnen. Protestantenbond. Eerstdaags vergadert de afd. Haar lem van den Ned. Protestantenbond, tol het verkiezen van 3 bestuurs leden, inplaats \an de heeren B. P. Plantenga en D J. A. Westerveld, d.e bedankt hebben en van den heer T. C. A. Bölger, die zijn benoeming toi secretaris niet aangenomen heeft: ook moet een lid in de Comm. voor de le zingen gekozen worden. Het Leesmuseum. Op de vergadering van 17 Januari zal door hot bestuur worden voorge steld het Leesmuseum te ontbinden Herhaaldelijk is daarvan reeds spra ke geweest, doch steeds heeft men hei opheffen van deze instelling weten te om-komen. Nu is dil blijkbaar niet meer.mogelijk. Van de 5U leden heb ben er dit jaar weer 11 bedankt. De 39 overblijvenden zouden juist zooveel aan contributie-opbrengen, dat de kos- concierge, verwarming, ver lichting en andere huishoudelijke on korten gedekt zouden kunnen worden, dan blijft er geen geld meer over om tijdschriften aan te schaffen. De geest des tijcis leidt er toe. dat het publ.ek niet meer naar een derge lijke leeszaal wil, doch zijn lectuur thuis wenscht te ontvangen. Daartegen kan moeielijk iets ge daan worden hei voorstel, om het mu seum ie ontbinden, wordt aaugeno- zal hel bestuur voorstellen doen. te voorkomen, dat de schat van boeken, brochures en tijdschriften, die den loop der 52 jaren verzameld zijn, niet verloren zai gaan, maar in zijn geheel in wezen zal Rijven. Vooral de collectie brochures, moet zeer waardevol zijn. Zij vindt haar edergave in ons land niet. szn cl isirijdeo Voetbal. F. C.'s TOUR. iieeft vanmorgen de reis aanvaard. In plaat- van Oei maakt Mesman de tour mede. E. D. O.—H. F. C. II, We ontvangen een verzoek van het E. D. O.-bestuur om nog even te wil len wijzen op den wedstrijd E. D. O. H. F. C. II, een vriendschappelijke ontmoeting die op 2en Kerstdag op 't Edo-terrein plaats heeft. Er is dan in Haarlem niets anders op voetbalge- bied gaande, en voor de velen die an ders naar het H. F. C.- of Haarlem- trekken is er dus alle aanlei ding om eens naar deze match ie gaan. E. D. O. komt op haar sterkst uit, terwij de leiders der reserve eer ste klasse vermoedelijk als invallers paar afwezige 2e entailers eerste klasse-krachten zullen hebben. Het belooft een goede match te worden. Tentoonstelling. In de Academie van Beeldende linn en te 's-Gravenhage wordt Vrijdag, Zaterdag en Zondag een tentoonstel ling gehouden van de geschiedenis der Tuinkunst uit de verzameling van den Haar omschen tuinarchitect Leo nard A. Springer. Tentoonstelling. De onderafdeling der V. P. N Haarlem en omstreken belooft door vele schocne inzendingen op Pluim- veegebieclen konijnen op hare grooie nationale tentoonstelling, te houden in het geitouw der Sociëteit Vere ging, iets zeer aantrekkelijks en be zienswaardigs. Door de ijverige bemoeiingen den secretaris-penningmeester, den heer B. A .Dammers, zal de N. V. derlandsche Konijnenfokkerij de Pels- producem, Dir. J. Dibbels, te Apel doorn, er Stertegenworodigd zijn. De ze nieuwe fima zal eene uitgebreide collectie pelterijen, uitsluitend vaardigd van koniinenhuiden, toon stellen. e heer Dibbels is bereid tot het ven van inlichtingen tot verbetering der konijnenteelt en het kweeken van schooné vellen. Vooral niet het oog op het vele nut tige dat het konijn kan leveren is dit van belang, daar er tot lieden zeer weinig gedaan is om het vel van het konijn zoo te behandelen als het ver dient {Zie vervolg Stadsnieuws op tweede pagina) Hit de Omstreken HEEMSTEDE. Gasfabriek. Tot klerk aan de Gemeentegasfa briek is benoemd de heer P. Dekker, te Haarlem. OVERVEEN. Woningbouw. Door een dertigtal leden werd be sloten over te gaan tot een woniu- fioiiwvereeniging; benoemd werd een ;ie, beslaande uit de heeren: Aardweg, J. G. -.an Kessel, Prinsenbeig en G. J. v. d. Veldt. SCHOTEN. De heer W. van Schie, 59 jaar oud, van hier, is Dinsdagavond, le Haar lem aan een groot gevaar ontsnapt. Op bei Kennemerplein werd liij om kwart over tienen door een auio uit uiden met zijn fiets omvergereden De lieer Van Schie kwam er echter ongedeerd af, doch de fiets was ge heel vernield. - SLOTEN. Tot gemeen le-arc li itect is benoemd de. beer H. A. Rübeiikamp ie Heem stede. AALSMEER. Dinsdag is na eeu ongesteldheid van eeuige maanden overleden de lieer J. G. Heyóauus, burgemeester dezer gemeente. Genoemd ambt werd hem 26 jaren vervuld. INGEZONDEN in ing'tioaiPm siuklen, gsplaatsi of geplaatst, wordt de kopie den iniender teruggegeven. lor den inlioüd dezer rubriek stelt de Ëedectie rich niet aansprakelijk. DE GEBOUWTJES AAN DE HOUTBRUG. Het lot der beide wachthuisjes aan :1e Houtbrug is beslist. De Haar'.em- scbe Gemeenteraad heefi ze met T-oote meerderheid van stemmen ver oordeeld. Zij zullen vallen I Wij zijn er van overtuigd, dat deze beslissing iater ernstig zal worden betreurd. Er dient toch nog eens te worden gezegd, dat met het afbreken dezer beide gebouwtjes eene daad wordt ge- gd, welke men voor de toeWmst niet verantwoorden kan. Stelselmatig werd eeü strijd er te gen gevoerd; de openbare meeriin; d bewerkt en op een dwaalspoor gebracht De onschuldig vercordeel- den slaan thans op kunne executie waditen en gten enkele beschermende hand, behalve die van „Heemschut' :'t zich over hen uitgestrekt Into gentled, teneinde zo te doen verdwij- werd een groot aanial redenen, aangevoerd. De gebouwtjes leverden gevaar op voor het verkeer, ze waren lèeiijk, de beide dobbelsieenen, de cu- bussen, ze hadden geen reden van be staan, waren overbodig;* derhalve ze moesten worden opgeruimd. Dil alles werd in het midden ge bracht, zonder ernstig- onderzoek men ook maatregelen kon treffen om tegemoet te komen aan het gevaar voor het verkeer, dat velen zoo bui tengewoon ter harte ging eu dat uit sluitend den dooislag gaf. In andere plaatsen, vooral in het buitenland, waar meer eerbied voor het verleden, meer liefde voor het stadsschoon heerscht, zou men zich zeker meermalen bedenken, alvorens een dergelijk besluit te nemen en alle maatregelen toepassen om bet gevaar, indien hei bestoud, toi een minimum terug te brengen. Hier was het ..La mort sans phrase", en tocb werd het vraagstuk, waarmede vooral een rui mer verkeer werd beoogd, daar de brug in afzienbaren tijd niet zal vvori den verbreed, slechts ten dee Ie opge lost. Op andere drukke verkeerswegen in l de stad staat men voor dezelfde moei lijkheden, waaraan men toch ook op andere wijze tracht tegemoet te ko men. „De gebouwtjes zijn leelijk en zon der karakter," wordt er gezegd; hier tegen willen wij opmerken, dat ze een tijdperk vertegenwoordigen, waarvan nog slechts enkele specimina in Haar lem aanwezig zijn en wel het laatste tijdperk eener kunstrichting, waarop het algemeen verval geleidelijk volg de, een verval, waaraan wij ons tot op heden nog niet geheel hebben kun- ontworstelen. Ze zijn goed van verhouding, bescheiden van vorm en hebben indertijd aan het doel, waar voor ze werden gebouwd, volkomen beantwoord. Deze hoedanigheden zijn toch zeker wel voldoende cm op een milder oordeel aanspraak te mo ten maken. Zié: hoe mooi ze zich met hun hekwerk bij de brug aansluiten en welken rustigeu indruk ze maken. Ofschoon ze in het begin der 19e eeuw naar klassieke voorbeelden wer den gebouw d en derhalve op geen hoo- gc-n ouderdom aanspraak kunnen ma ken, moet men toch bederven, dat ook dit tijdperk eenmaal eon 3chake! zal vormen in de geschiedenis der bouwkunst, waarvan de proefstukken nie; moedwillig mogen worden ver nield. Indien men, van den Hout over de brug komende, zich een oogenblilt voorstelt, dat de gebouwtjes wegge broken zijn en men den blik op do zij- ren der beide hoekwoningen richt, dan zal men zich levendig kunnen in denken, welk een treurigen en arm zaligen indru'; het zal maken, als ze werkelijk verdwenen zullen zijn, ter- ijl thans het bouwkundig geheel der Groote Houtstraat, dat werkelijk niet schitterend is, op waardige en rustige wijze wordt afgesloten. In verband de tegenwoordige omgeving ia het dus allerminst aan te bevelen ze te doen verdwijnen. Laat men toch het merkwaardige,- het fraaie en schoone ontzien. Wij hebben waarlijk bij en in Haarlem niet veel meer te missen. De eenmaal zoo bekoorlijke oevers aan het Noor- der-Spaarne zijn voor goed bedorven. Het Zuider-Spaarne, de Stadskroon, verliest al zijn glans en schittering als daar, naar het gerucht gaat, eene fabriek wordt gebouwd. En binnen de muren is het niet veel beter gesteld. Van de oude monumenten, van de deftige burgerwoningen, welke hei verleden onzer stad levendig houden, is zeker reeds genoeg onder do han den van den slooper gevallen. Wat betreuren wij onze oude poorten, wel ke de stad eenmaal omringden, deze nationale monumenten, waarop we trofsch konden zijn; en al vertegen- 'oordigen de wachthuizen bij de Houtbrug niet den bloeitijd onzer Ne- 'lerlandsche bouwkunst, toch hebben ze voldoende artistieke waarde en zijn ze van genoegzame historische beiee- kenis om in eere te worden gehou den. Stelt men op het oogenblik niet alle mogelijke pogingen in het werk om te redden hetgeen van monumenten en dergelijken nog '.e redden valt. om te behouden, wat cenicszins bouwvallig is? Men bedenke toch. dat liet de steenen archieven zijn welke ons volk dagelijks onder de oogen krijgt en wij hebben niet het recht eene bijzon dere !e doen en één tijdperk uit te schakelen. Wij willen derhalve de hoop koeste ren, dp.t de uitvoering van hei be sluit nog langen tijd oo zich zal laten wachten en het plan om de gebouwtjes te doen verdwijnen nog lang za! wor den uitgesteld. Haarlem, 24 December 1913. Cb. van de Poll. E. A. von Sober. Ch. Enschedé. W. Thöne, J. A. G. v. d. Steur A. H. Broos. F. Teding van C. J. Gonnet. Berkhout J. W. A. Beynes. J. L. Tadema. NL N. Beets. P. G. v. Tienbovea Binnenland KAMERVERKIEZING. De kiesvereeniging „Vooruitgang" in Rotterdam III heeft ook tot candï- daat gesteld Prof. dr. B. D. Eerdmans, CONFLICT VI3SCHERIJ-BE- DRIJF TE V LAAR DINGEN OP GEHEVEN. Na een conferentie tusschen het be stuur van de reedersvereeniging ea het bestuur van de zeemansvereeni-' ging „Volharding", waarbij de ree- ders eeuige verbetering, bedragend®

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1913 | | pagina 1