HyRLEMs üiseun
DERDE BLAD
Vrijdag 2 Januari 1914
Buitenlandsch Overzicht
Do ëSalkanvulkaan.
Versterking van de Turk-
sche vlo ot.
liet voor Braziliaansche rekening op
een werf te Elswick gebouwde slag
schip „Hio de Janeiro is door Brazi
lië aan Turkije verkocht
Het heet dat de koopprijs 2,340,000
p st. bedraagt, van weik bedrag al on
geveer de helft door Turkije is betaald.
Voor de munitie zou Turkije nog een
kwart miilioen p.st moeten geven.
Dreigt een nieuwe oorlog?
De 'fcmps doet een beroep op de
Fransche en de Engelsche regeering
en met name op de ministers van fi
nanciën Caillaux en Lloyd George, om
door liet sluiten van de geldmarkt
voor Turksche leeningen het gevaar
van een derden Balkanoorlog nog bij
tijds te bezweren.
Turkije zegt het blad verbergt
geensz.ns zijn plannen om Grieken
land in April a s. den oorlog te ver
klaren. teneinde de eilanden Mitylene
en Chios, door de mogendheden aan
Griekenland toegewezen, te herwin
nen. Italië steunt die plannen dooi
de teruggave van de eilanden, die het
tijdens den TripolitaaiiBChen oorlog'
heeft bezet-, uit te stellen. Op die wij
ze beletten Italië en hét Drievoudig
Verbond de mogendheden het Balkan-
vraagstuk voorgoed te regelen. Zij
verschaffen Turkije den tijd zijn vloot
en zijn leger te versterken.
De bedoelingen der Fransche en der
Engelsche regeering mogen hoogst lof
waardig zijn, maar beide regeering m
maken een eenigszins belachelijk fi-
sruur, nu de Fransche bankiers Tur
kije geld leenen om oorlogsschepen te
bouwen en Engelsche scneepsbouwers
daartoe hun goede diensten verleenen;
De correspondent van de Daily Man
te KonsUiutinopel is al even pe-s!iius-
lisch gestemd als het Parijsche blad.
lhj zegt dat de aankoop door Turkije!
van het BrazïïiaahscKe slagschip R.oj
de Janeiro het evenwicht in de Mid-
dellandsche Zee verplaatst en schrijft
Turkije het plan toe om niet alleen de
Engelsche eilanden maar ook Saioniki
te heroveren.
Het Bulgaar sche Kabinet.
De koning toekende een besluit,
waarbij het ontslag \an den m nister
van huitenlandsche zaken Ghenad.ef,
wordt aanvaard. De minister--presi
dent Radoslawof wordt ad interim
met de portefeuille van bu tenland-
scne zaken belast.
bit de Bulgaarschc So-
b r a n j e.
De Sobranje werd Donderdag door
den koning geopend.
Toen deze de vergaderzaal binnen
kwam, nep een socialistisch afge
vaardigde: „Weg met de monarchie!"
De afgevaardigden van de andere
partijen en het publiek op de gale--
rijen trachtten door toejuichingen
den man tc overschreeuwen.
De socialisten verlieten de zaal,
waarop de kon mg de troonrede voor
las.
De crisis in Sèrviö.
Er is blijkbaar alle kans, dat '1 mi
nisterie zijn ontslagaanvrage intrekt,
alleen de minister van oorlog zou dan
plaats- ruimen voor een opvolger.
De Sultan van Turk ij e.
is van zijn z.ekte geheel hersteld.
Allerlei
Dcrevolutiein Mexico.
lïeri telegram uit Presidio (Texas)
meldt, dut een gevecht geleverd wordt
tusschen de rebellen en de bondstroe-
peri bij Ujinaga, dat reeds 30 uren
duurde en nog niet geëindigd is.
Naar gemeld wordt nemen 5000 re
bellen en 40 JÜ man bonds troepen aan
dit gevecht deel; aan beide zijden is
een groot aantal manschappen gedood
of gewond.
De rebellen maakten zich meester
van de buitenwijken der stad, de
bondstioepen trokken in de stad uji
naga terug.
Uit Vera Cruz wordt nog geseind:
De rebellen hebben een trein met
bondstioepen op 170 K.M. ten zuid
oosten van Mexico-Cïty op de inter-
oceanische lijn. die de hoofdstad met
de kust verbindt, door m.ddcl van dy
namiet in de lucht laten vliegen.
Slechts drie van de vijftig so-ldaten
hebben er het leven afgebracht.
Uit Laredo (Texas) wordt geseind,
dat de rebellen eon hevige» aanval
hebben gedaan op Nuevo Laredo
(Mexico), waarbij zij 200 inan verlo
ren. Aan beide zijden werd gebruik
gemaakt van machinegeweren. De
bondstioepen leden zware verliezen,
een geheele compagnie werd vernie
tigd.
De rebellen hielden 's avonds op met
vuren. Men verwacht, dat zij den aan
val zullen hervatten.
Italië in Tripolis.
Uit Tripolis wordt geseind:
Kolonel Miani had besloten om al
vorens met zijn colonne in de buuit
van Murzuk te gaan operecren, de
mahallah van Mohammed ben Abdul
lah, die zich te Maharuga en Gurda
verschanst had, te verjagen.
Op 2-1 December leden de Arabieren
een volslagen nederlaag en rij lieten
een groot aantal dooden op het slag
veld achter, o.a Mohammed ben Ab
dallah en verschil lende notabelen.
Aan Italiaansche zijde sneuvelde
één offic.er en werden \.er officieren
gewondi terwijl bovendien dertien
Erythrcërs en vier Lybiërs gedood cn
zestig Erythreèzs en zestien I.ybiërs
gewond werden.
serg té en de koloniën.
Bij de receptie ten paieize zeide de
koniug van België m antwoord op de
toespraak -.an den vice-president ci
Kamer: „Ik acht het mijn plicht aan
de Kamer mede te deelen, dat het
dringend noodig is, dat in de grond
wet der kolonie wijzigingen worden
aangebracht, De minister zal u een
desbetreffend wetsontwerp ter over
weging aanbieden, dat rekening houdt
met den werkelijken boestand.
Het is beslist noodig om ter plaatse
een regeering in te stellen, aan wie
door de wetgeving van het moeder
land werkelijk effectieve bevoegdhe
den worden verleend. De sterke voog
dij van het moederland over het plaat
selijk bestuur mag voor het Afrikaan-
sche gebied niet voortduren. Een
autonome, verantwoordelijke autori
teit moet in staat worden gesteld zich
te kunnen doen gelden onder directie
en controle van de regeering van het
moederland.
Het land zal te beoordelen hebban
of aan dé kolonie niet zekere compen
saties op financieel gebied moeten
worden verleend en of het niet ver
standig zou handelen door haar al
thans den steun van zijn crodiet te
verleenen".
Nieuwjaarsrede van
P o i n c a r
Uit Parijs wordt aan de N. R. Ct.
geseind:
Poincaré heeft het diplomatieke
korps ontvangen.
De Engelsche gezant verklaarde, dat
ailes doet gelooven, dat de vrede in
1914 niet zal worden verstoord.
Poincaré antwoordde: De wenschen
voor liet behoud van den vrede be
antwoordden aan de standvastige
meaning van de Fransche regeeung.
Sedert vele maanden heeft Frankrijk
niet opgehouden met de andere mo
gendheden samen te werken voor het
behoud of het hei-stel van den vrede.
De president zeide verder te hopen
dat alle naties ten slofte in veiligheid
den dageraad van vrijheid, om le
werken aan de ontwikkeling van <le
economische betrekkingen en den
vooruitgang van de beschaving, zou
den mogen aar-schouwen.
't Russische hof.
De correspondent van de „Times" te
Petersburg verklaart dat de berich
ten over den gezondheidstoestand van
de Tsarevvitsj onjuist zijn. Wel is de
knaap onlangs bij het spelen gevallen
maar slechte gevolgen deden z ch niet
voor.
Binnenland
MOTOR- EN RIJWIELREGLEMENT.
De minister van waterstaat heeft,
beschikkende op het adres van den
heer D. A. de Groot, arts te Leeuwar
den, waarbij naar aanleiding van het
noodlottige orfgoiuk, enkele maanden
geleden den heer L. Tijrnstra te hel
ium overkomen op den Groninger-
straatweg onder Leeuwarden, in over
weging werd gegeven te bevorderen,
dat wijziging worde gebracht in het
Motor- en lOjw-iolreglemênj, en wel
uitdien zin, dat bij het inhalen van.
rij- of voertuigen het voorbijrijden
zal moeten geschieden aan de rechter-
en tnet, zooals thans moet plaats heb-,
ben, aan de linkerzijde, gezien de in
gewonnen ambtsberichten aan
adressant te kennen gegeven, dat liet.
niet raadzaam moet worden geacht,
dat de door hem voorgestelde wijzi
ging in het Motor- en Rijvvieireglement
worde aangebracht.
DE SPOORWEGRAMP.
De Prov. Gron. Crt. schreef Maan
dagavond naar aanleiding van het
spoorwegongeluk bij Bellen:
„En hoezeer wij ook prijs stellen op
voorlichting door ambtenaren van de
S.3 het definitieve, objectieve, het
publiek geruststellende antwoord op
deze vragen kunnen dezen niet geven
Die vragen zijn
Is men met het oog op de veiligheid
verantwoord, wanneer men
a. sneltreinen van 15 tot 19, 20 wa
gens, meest zwaar materieel, laat loo-
pen?
b. In. die sneltreinen naast zwaar
boggie-materieel lichte wagens kop
pelt?
c. Die wagens achteraan koppelt?
d. Groote zware sneltreinen met mo
derne sneltrein-locomotieven iJum-
bo's) laat loopen over een bovenbouw
als er op de lijn GroningenMeppei
in hoofdzaak nog is?
e. Zijn er ui hei hoofdspoor Gronin
gen,Meppei uitsluitend moderne
wissels, die bij het passeerea van ten
trein niet over kunnen gaan er. zoo
neeji heeft men het recht die wis
sels daar Dij uitsluiting ie eischen?
f. Zijn er in het bedoelde hoofdspoor
nog wissels, die alleen met de hand
ter plaatse worden omgezet en zoo
ja moet men niet eischen dat alle
wissels in dit hoofdspoor uit een
tralen bediend worden?
g. Staan de hulptremen steeds ge
reed, voorzien van materiaal als bo
ven-bedoeld (ambulance-wagen, bok
wagen, verlichtingsmateriaal, enz,) en
zoo neen behoort daarin dan niet
onverwijld verandering te worden
aangebracht?
h. ls het Rijkstoezicht op de spoor
wegdiensten voldoende?
Speciaal ook tie laatste vraag ver
dient zeer de aandacht. Er is herhaal
delijk betoogd dat dit niet het geval
is, dat de hoofdleiding te veel als si
necure beschouwd wordt, dat do in
spectie niet zelfstandig genoeg staat,
dat de locale ambtenaren, onder wie
uitstekende werkers, te weinig zelf
standig zijn en niet behoorlijk gesala
rieerd worden, dat er dus te veel mu
tatie is.
Nu ons de groote gevaren van het
spoorwegverkeer weer zoo geweldig
voor den geest staan, moet noodig
van hieruit de aandrang komen tot
verbetering van dezen toestand."
Het blad heeft deze vragen aan
mannen van de practijk voorgelegd,
aan ingenieurs, die beter dan het blad
daarover kunnen en mogen oord oo
ien. Een deskundige zei ons reeds
dat we zie ons blad van Maaiylag
als Asscliepoes behandeld werden
waar 't de zoo hoognoodzakelijke
nauwkeurige veiligheid op de spoor
wegen betrof.
Een ander spoorwegingenieur acht-
te het laten loopen van een groot aan
tal wagens vraag a niet gevaar
lijk. Het onder b genoemde ook niet,
wanneer de wagens maar voor den
dienst berekend waren (is dat geble
ken? Red.) achtte zich voor het be
antwoorden van vraag d niet compe
tent, vond den wissel hier wel vol
doende doch voegde er bij niet te we
ten hoe de situatie daar wasvond
het onder f genoemde ook geen be
zwaar, en geloofde dat een wagen met
materiaal wel altijd gereed stond, d.
w. z. geen ambulance-materiaal, maar
werktuigen om bij ongevallen den
6poorweg vrij te maken
Dc-ze deskundige achtte echter het
Rijkstoezicht op de spoorwegdiensten
zoo boven allen lof verheven, dat wij
volgens hem gerust de andere vragen
niet hadden behoeven te stellen; hij
voegde er tevens bij dat de S.S. fair
genoeg is om wagens, die niet voor
den dienst meer geschikt zijn, af te
keuren.
Maar een ander ingenieur-deskun
dige, die zoo welwillend was zijn mee
ning omtrent de vragen ons mede te
deelen, denkt er anders over.
De eerste vraag verklaart hij niet
te kunnen beantwoorden Wat de
tweede en derde vraag betreft acht hij
het tusschen voegen van lichte wa
gens uit den booze. Hij verklaart zelfs
zeer positief dat de lichte bouw van
deze wagens en hun ouderdom het ori
verantwoordelijk maken ze te laten
meeloopen in sneltreinen zo geraken
dan heel gemakkelijk aan 't slingeren
on loopen daardoor gevaar uit de rails
te geraken. Nu is het gevaarlijk ze
achteraan te koppelen, omdat do ach
terste wagens het meest kans loopen
te gaan slingeren. Doch worden ze
voorin gekoppeld dan loopt men de
kans dat ze toch gaan slingeren en
de andere wagens- eveneens aan 't
slingeren brengen. Van deze twee
kwade kansen doet men dus 't bcste
ze te omgaan en liet lichte materieel
uit de sneltreinen te weren.
Door het kantelen wordt de boven
bouw van den onderbouw (het raam)
gerukt. Men kan dat voorkomen duoi
het maken van stalen wagens, zooais
die in Amerika loopen waarbij boven
en onderbouw één is.
Wat de vraag d betreft, geloofde
deze deskundige niet dat de boven
bouw op dergelijke treinen berekend
was. Men ueeft nu trouwens voor de
tweede lijn ook zwaarder materieel.
e. De wissels zijn zeker niet mo
dern. Wissels, die bij 't passeeren vui.
een trein niet over kunnen gaan, be
6taan wel degelijko.a. is er een aan
gebracht op de lijn Groningen—Leeu
warden, bij Hoogkerk. De flensen van
de wielen drukken dan een plaat
naar beneden en zoolang die naar be
neden wordt gedrukt is het onmoge
lijk dat de wissel wordt verzet.
f. Het is zeer vvenschelijk dat wis
sels van uit ceutraleu bedie nd wor
den, en het is gevaarlijk wissels, die
met de hand worden omgezet aan te
brengen bij een wegovergang, zoo
als hier het geval is.
Wat de vraag betreft, het ver
baasde onzen deskundige dat men
niet geleerd heeft door de ramp te
Ruïnerwold. De hiilptreinen staan
niet gereed. Ambulancemateriaal is
niet voorhanden is het dan wel
noodig vraag h te beantwoorden?
F,r behoort toch ook allereerst voor,
goed licht gezorgd to worden, dat men
gemakkelijk krijgen kan met een klei
ne dynamo, die door een benzine mo
tor wordt gedreven. Daaraan kan
men toch den stroom ontleehcn voor
een aantal looplampen, waardoor
men overal en op de lastigste plaat
sen het licht kan brengen.
Deze deskundige was het met ons
eens. dat deze ramp heeft doen zien,
dat lang niet alles in orde is, heel
veel nog verbetering eischt. Hij was
wel bij de plaats van de ramp ge
weest, maar men had hem den toe
gang daarop geweigerd Zai nu een
enquéle-counnissie grondig onderzoek
doen en zal men ooit de oorzaak van
deze ramp te weten komen en bekend
maken vroeg deze ingenieur, en hij
hoopte dat wij onze vragen bij herha
ling zouden stellen, zoolang tot zij be
antwoord zouden worden op een zoo
danige wijze dat het publiek er door
bevredigd zal zijn.
ZWARE MISHANDELING.
Te Breda werd op Nieuwjaarsdag
's avonds half zeven vrouw A. F-
Claassen—Loonen op straat gevonden
Ladende in haar bloed. Door voorbij
gangers werd zij bij <lr A B Mijnen
binnengedragen, waar bleek, dat met
een mes een slagader in het dijbeen
was doorgesneden, llaar toestand is
levensgevaarlijk. De dader, haar
man, werd door de politie gearres
teerd. De vrouw is moeder van vijf
kleine kinderen.
EEN ZELDZAAM GEVAL.
Als een bijzonderheid wordt door de
Tel. gemeld, dal te Goes een moeder
en zoon beiden de ouderdomsrente
trekken. De zoon is reeds 5 jaar bo
ven den 70-jar-igen leeftijd en zijn
moeder, de 101-jarige vrouw 11. uit het
Oude Mannen- en Vrouwenhuis to
Goes, hoopt in stilte nog menig jaar
tje van de goedgeefschneid van den
siaat der Nederlanden te kunnen pro-,
fiteeren.
STOOMTRAMONGELUK.
Donderdagmiddag is de tram Nij
megenWameJ nabij laatstgenoemde
gemeente gederailleerd. De machinist
bekwam zoo ernstige brandwonden,
dat zijn toestand hopeloos geoordeeld
wordt.
11 ij is, nadat dr. Van Ilaagen de eer
ste geneeskundige hulp verleend had,
naar liet ziekenhuis vervoerd.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij koninklijk besluit is aan rnr. A.
W. Romkes, te Groningen, op ziiu
'verzoek, met ingang van 1 Febr., eer
vol ontslag verleend uit zijn betrek
king van Rijksadvocaat binnen het
ressort van het Gerechtshof te Leeu
warden.
Is benoemd tot gewoon hoogleeraar
in de faculeit der letteren en wijs
begeerte aan de Rijksuniversiteit te
Leiden, om onderwijs te geven in het
Sanskrit en zijn letterkunde en in
de Indische oudheidkunde, dr. W.
Calaud, buitengewoon hoogleeraar
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht.
Is dr J J. G. Viirtheim, rector van
het Erasmiaansch gymnasium ie
Rotterdam, benoemd tot gewoon
hoogleeraar in de faculteit der lette
ren en wijsbegeerte aan de Rijksuni
versiteit te Leiden, om onderwijs te
geven in de Gricksche Laai en letter
kunde.
MEDEDEELING VAN I1ET
RIJKSBUREAU TOT ONDERZOEK
VAN HANDELSWAREN.
In den laatsien tijd wordt veel re
clame gemaakt voor zoogenaamde
brandstofsparende middelen in de
biaden kan men herhaaldelijk adver
tenties dienaangaande aantreffen en
verschillende winkeliers ontvangen
aanbiedingen voor den alleenverkooji
dezer producten, die onder allerlei
nietszeggend© fautaisienamen aange
boden worden. Jlet zijn stoffen, die,
indien aan de haar vergezellende be
schrijvingen geloof mag worden ge
hecht, slechts in kleine hoéveelheden
aan groote kwantiteiten brandstof,
als steenkolen, behoeven te worden
toegevoegd, om allerlei fraaie resul
taten te verkrijgen, als: betere ver
branding der kolen, besparing aan
brandstof, verbetering van de kwali
teil van slechte kolen verhinde
ring van het „opkomen" van roet en
sintels en dergelijke.
Het is misschien niet ondienstig
eens iets omtrent dergelijke middelen
mede te deelen, opdat eengszins be
oordeeld kan worden wat men met
dit soort producten eigenlijk koopL
Meestal treft men in deze stoffer,
mengsels van allerlei goeókoope zou
ten aan, als keukenzout, glauberzout
bitlerzout, gips, salpeter enz, lerwij.
het geheel gewoonlijk door toevoe
ging van iets ïjzeroxyde (doodekop.
ijzermenie en dorg.) rood gekleurd is
Van eenig nuttig effect tengevolge do
zer zouten is bij de verbranding dei
kolen geen sprake, met uitzon-dering
van het salpeter, waarover later. Al
leen hebben enkele dezer zouten de
eigenschap de vlammen geelrood tc-
kleuren, waardoor voor leeken dt
schijn van een betere of meer felle
verbranding zou kunnen gewekt wor
den. Daarentegen drogen deze zoutei.
bij lot een vermeerdering van de asch
en is dus de mogelijkheid, dal zij in
het vuur stoffen omwikkelen als b\.
zure dampen, waardoor de nietaai
deelen van ovens cn kachels aange
tast worden, allerminst uitgesloten
Het eenigste zout, dat nog iels nul
tig effect kan teweegbrengen, is hel
salpeter, gelijk'hekend een stof, die,
door haar vermogen om zuurstof tc
kunnen afgeven bij verhitting, de
verbranding bevorderen kan. Doch
gaat men de hoeveelheden salpeter
eens na, welke, bij opvolging dar bij
do producten gevoegde voorschriften,
voor de opgegeven hoeveelheden
brandstof gebruikt worden, dan zal
men zien dat liet kleine beetje salpe
ter veel te gering is om een merk
baar effect te weeg te brengen waar
bij dan nog geheel afgezien moet wor
den van de mogelijkheid, dat ook sal
peter voor de metaaldeelen schadelij
ke stoffen zou kunnen ontwikkelen
Nemen wij als voorbeeld eens een
zoogenaamd brandstofsparend mid
del, gelijk aan het Rijksbureau in
den laatsien tijd nogal eens ter on
derzoek is aangeboden en dat zich
van zijn êoortgeuooten nog gunstig
onderscheidt, doordat het gehalte aan
salpeter vrij hoog is. Dit middel be
vatte ongeveer BU salpeter, onge
veer 20 krijt cn verder vocht en
verschillende andere zouten als gips,
keukenzout en wat Ïjzeroxyde in klei
nere hoeveelheden. Volgens de ge
bruiksaanwijzing is één theelepel van
de stof voldoende voor een emmer ko
len, of één origineel busje voor (100
Kilogram kolen Een dergelijk busje
bevat, indien het goed gevuld wordt,
hoogstens 30U gram mengsel: daar
van is 60 salpeter, hetgeen dus op
180 gram salpeter kamt. Wordt alle
zuurstof, in deze 180 gram aanwezig,
inderdaad voor de verbranding van
kolen gebruikt, dan kan die zuurstof
doen verbranden ongeveer 40 gram
kolen, indien de verbranding volledig
is en de meeste warmte zal geven, of
ongeveer 80 gram bij onvolledige
verbranding, dus hoogstens nog geen
vol ons kolen. Op een hoeveelheid
van 600 Ii.G, is dit een vrijwel op-
merkbare hoeveelheid. Neemt men
daarbij in aanmerking dat bij deze
berekening alles op de meest gunsti
ge wijze is voorgesteld, en dat daar
entegen door liet gebruik van een
dergelijk busje de asch vermeerderd
wordt met ongeveer 200 gram, dan
ziet men wel in dat het nuttig effect
van c-on dergelijk mengsel practisch
nihil is Bovendien kunnen sommige
der zouten van het mengsel nog dam
pen cn gassen ontwikkelen, waarvan
de schadelijk© invloed op metaal dee
len van ovens cn kachels niet buiten
gesloten is.
Het behoeft niet te verwonderen
dat de prijs van dergeijke middelen
allesbehalve in overeenstemming is
met de waarde. Van eon busje als bo
ven genoemd is de verkoopprijs 30
cent, hetgeen ook ongeveer de prijs
is van een Kilogram salpeter in het
klein.
Ten slotte moge hier nog gewezen
worden op het verslag der vereeni-
ging lot bevordering van rookvrij
stoken over 1912, waarin vermeld,
wordt dat practischc proeven met
dergelijke kolenbi aarders genomen
zijn Uit die proeven bleek dat de
stoffen vrijwel waardeloos zijn en als
kwakzalversmiddelen kunnen be
schouwd worden tegen liet gebruik
ervan wordt ook g waarschuwd. Zie
Tijdschrift van de Mij. van Nijverheid
van Maart 1913.)
Men zij derhalve voor dergelijke
fraaie middelen op zijn "hoede!
Stadsnieuws
N1EUWJAARSWENSCH.
In het Brongebouw werd Nieuw
jaarsavond na een voorstelling van
het „Hdliandsch Tooneclgezelschap".
directeur W. 'lier en Th van Dijck
de gebruikelijke vvonsclt uitgesproken
door Thomasvaer en Pieternel
Thomasvaer, de samensteller van
het vers, was de hoer 1 A. de Haas ou
Pieternel Mevr. A. Ilart, die in hot
alouds costuum den bloementuin op
't tooneel binnenwandelden.
In de samenspraak werd herinnerd
aan vele gebeurtenissen, die in 1913
voorvielen; de kiesreehtvrouwen, de
Balkau-oorlog, ongelukken met on-
derzeebooten, de vliegeniers, staats
pensioen enz.
Ook over Haarlem waren eenige
coupletten ingelascht, die als volgt
luidden i
Thomasvaer.
Er trekken heel wat vreemdelingen
Des zomers naar deez' hoofdstad
heen.
Dit zag je aan d' onafhankelijk
heidsfeesten....
Pieternel.
Wat? Feesten, 'k daclit hier wa
ren er geen.
Ik meende dat veel booze geesten
Die pret niet hadden toegestaan...
Thomasvaer.
Piet, dat zat zoo: De Raad was zui
nig
Weigerde v ijf-en-twintig honderd
pop.
Maar dank zij drie heel flinke hee-
ren
Zette men den Rand 'n slaapmuts op
Voor Schmidt, voor Slims, Rinkema
Daarom driemaal hiep, hiep. hoera'
Aan deze drie toch is 't te danken,
Dat alles vlot van stapel liep:
Harddraverij, verlichting, optocht
En vuurwerk! Bewijs dat geen
van dneén sliep!
Pieternel.
't Is in den Raad niet a'.lijd slapen.
Hoor voert De zaak eens omgekeerd:
:nt was men altijd aan 't gapen
Was d' Anegang mot geasfalteerd!
Je z et dat jij 't zco wis verbruit.
Want werkelijk Haarlem gaat
vooruit!
Thomasvaer.
Da's waar, je kunt het ieder vragen
Vooruitgang merk je aan elke zaak:
Zelfs de belasting is opgeslagen
Hé Pieternel, dal beurt niet vaak!
Pieternel.
Ik was vanmiddag aan het zoeken,
Naar het Museum van Frans Hals;
Maar hoe 'k ook keek in alle hoek-n
lk vond het niet! dat was toch
valsch!
Thomasvaer.
Dat komt, Piet, jij bent uit den
vreemde
En weet bier n et zoo good den wog.
Op t Groot Heiligland, daar moet je
wezen,
Ont.hou nou goed wat ik je zeg!
Weet je wat in' ook is opgevallen
Toen 'k in den Hout kwam bij de
tent?
De fontein hoeft men daar wegge
nomen.
Ik hoordé ook van 'n agent,
Dat zekere huisjes gaan verdwijnen
Aan de Houtbrug; nou, je k*nt ze
weL
Pïeternel.
Of ik z-e ken» dat zou ik meenen.
Ze staan daar loei ijk in de knel
Die zoccennarade Dobbelsteenen" -
Thomasvaer.
Ook komt hier nog 'n standbeeld hij
Voor Hildebrand en wel op 't einde
Ginds van „de Dreef'.
Pieternel.
Zou die ook in de bloemen kommen
Als Lourens Cosier denk je vaer?
Thomasvaer.
Dat kost al 'n heeleboel „mesomme"
En die blijven er staan het heele
jaar.
Lourens Janszoon Cosier heeft nou
pret:
Want „d;e het de blommetjes bui
ten gezet!"
De wensch luidde als volgt
Pïeternel:
Vooruit dan met den Heil wensch,
vent 1
Thomasvaer:
Top, Plet I Maar eerst ons compli
ment I
P ïe t e r n el
Als vrouw kan ik liet beste wen
schen.
De Kóningin, Haar Ma. bet Kind
Dat God hen allen lang nog spare
Door het Nederlandsche volk be
mind.
Thomasvaer:
De Prins, M Luiste is al te ga der.
Gemeenteraad en Burgervader,
Unz beste wenschen in dit jaar I
4 oor allen onze zelfde beden
„Dat God hen jaren lang bewaar
P ie t e r n el
Do Directie van het Brongebouw
Geregeld voel bezoek I
Dat geldt ook ons, begrijp 1©, vaêr?
Thomasvaer:
Ja, Piet, ik snap die koek I
Uok gij geiuk, o, onderaardse f ié
geest,
Dio steeds onz' steun en helper «zij:
geweest I
Maar talen wij toch niet sergeren
Hen, die steeds naar ons zien
Ui© nu weèr vóór ons ziju gezeten.
Hun aandacht ons steeds bièn
Aan alten onze beste v. onschen
Wordt nimmer arm of ziek I
Samen:
Daarvoor zijn jullie te beste inen-
schen t
Leve het llaarlemsche publiek
Het publiek hoorde met voel genoe
gen de samenspraak aau.
Door de ruiten.
Een handwagen werd Woensdag
door een paard-cn-wagon, die niet tij
dig konden stoppen geduwd door de
ruiten van perceel Lange Annastraat
na 5.
De schade is vergoed door den koet
ster van het rijtuig,
Brandje.
Oudejaarsdag is er nog een brandje
geweest in perceel Soaarmvouder-
straat 54, bewoond door Mej. W. Ver
hoef, doordat een vitragegordijn u a
den tocht in oarak.ng kwam met dé
kachel. Het gordijn verbrandde. r,eO
raamkozijn en een stoel schroeiden.
De huisgenooten bluschten de vlam
met eenige emmers water.
RAAD VAN BEROEP.
Gedurende de maand Junuari is de
Ilaad van Beroep (Ongevallenverzeke
ring) te Haarlem, behalve uit Voorzit
ter en Griffier, samengesteld uit de
heer en: J. Bakker Dz. en E. J. Bok,
leden-werkgevers, W. R. Zits en P. P.
Hartendorf, leden-werknemers, allen
•woonachtig te Helder.
NEDERL. OPERETTE ENSEMBLE
„DE MASCOTTA".
Bovengenoemd© operette werd den
eersten dag van het jaar opgevoerd in
De Kroon, voor een stampvolle zaal-
Eer. echte, mooie Fransche operette,
uitgevoerd in een gezellig-volle zaal,
doet altijd goed aan,
De compositie van den in 1842 te
Lyo'n geboren Edmond Audran, is een
allerliefst werk, dat steeds boeit door
de schoone, opgewekte muziek en
waarvan de behandeling geen oogen-
blik verveelt. De damesrollen waren
in goede handen en de zang was van
liet begin tot liet einde voortreffelijk.
De heeren maakten niet spel alles
goed, wat er aan zangkunst mocht te
kort komen. Het Duo van Bettina en
Pippo (le acte) werd zeer goed weer
gegeven en oogstte veel bijval evenals
liet slot van dit deel
In de 2e akte was Fritellini goed op
dreef en deed zlju beschaafd zingen
aangenaam aan. In ieder gedeelte van
deze operette kwarn men tot de over
tuiging, dat men met zeer goed©
krachten te doen heeft. Vorst Laurent
hield ons den gebeelen avond prettig
bezig rnet zijn geestig spel. trouw bij
gestaan door Rocco. In het 3e. bedrijf,
waar de in armoede vervallen vorst
met zijn dochter en Rocco als reizen
de muzikanten ten tooneele verschij
nen, werd zeer goed gespeeld. De niet
groote rol van de waardin was ook op
haar plaats en wekte zeer den !>ch-
lust op.
Het geheele werk is dan ook een
aaneenschakeling van aangename,
lieve, muziek met dito spel. en de di
rectie komt eer: woord van lof toe
omdat zij met deze operette het jaar
is begonnen. Dat zoo eene het wint
van de nieuwere, bewezen do volle
zaal en het tevreden publiek, dat niet
naliet, om, waar gelegenheid was. dit
te laten blijken door handgeklap, en...
men heeft gelijk. De opere'les van den
laatsten tijd, een paar uitgezonderd,
kunnen niet in de schaduw staan van
werken als boven beschreven.
Het niet groote orkest kweet zich op
loffelijke wijze van zijn niet gemak
kelijke taak, eu aan deze kleine groep
komt ook een groot gedeelte van liet
succes toe, want waar de ontbrekende
instrumenten door de aanwezige-
moeten worden vervangen hebben de
zen dan ook een dubbele verantwoor
ding, de pianist in de eerste plaats.
In de 2e acte sprak de heer Jan
Grootveld een gepaste Nieuwjaars-
wensch, waar te beginnen met act
Koninklijk Iluis, de Kamerleden. Ge
meenteraadsleden, de Pers, de lieer
Briukmann e. a. in bedacht w erden,
om ten slotte hei publiek de 100.000
uit de Loterij toe te wenschen, met
verzoek het Operette-Ensemble dan
niet te vergeten.
Ik besluit deze welgemeende wen
schen van den heer Groo{veld door de
Directie van het Ensemble een goed,
voordeelig jaar te wenschen, en dun
een orkest volgens de partituur met
den kranigen accompagnateur v. d.
Naaten als dirigent.
NUTS-SPAARBANK TE HAARLEM.
Vergelijkend overzicht over Decem
ber 1913—1912
Aantal behandelde posten 1256 (v.
j. 996).
Aantal inlagen 840 (v. j. 647).
Aantal terugbetalingen 416 (v. j.
349).
lnselegd: 41 169.11 (vorig jaar
36.218.26).
Terugbetaald 38,340 30 (vorig jaar
f 38 480.60).
Meer irirelesrd (2828.81 (vorig jaar
minder ƒ2262.34).
Aantal nieuwe boekjes 88 (vorig
jaar 64).
Aantal afbetaalde boekjes 23 (vorig
jaar 24).
Spaarbusjes op 31 December 1913 in
omloop 275.
Geledigd in December 1913 66 bus
jes, met totaal ƒ536.5319.
Aantal in bewaring genomen boek
jes op 31 December 1913 115.
25-j a rig ju bi leu m.
Donderdag 1 Januari nebben de
agenten van politie der 1ste klasse
alhier J. B. Iyon en E, N. Selhorst
den dag herdacht, waarop zij 25 jaren
geleden hij de politie in dienst zijn
getreden.
In den ochtend zijn zij per landauer
bespannen met 2 paarden door de
agenten van politie II. H. Oppelaar
en G. Kruyswijk, resp. voorzitter en'
secretaris van de politievereeniging
„Verbetering zij ons streven", waar
van de jubilarissen lid zijn, aan hun
woning afgehaald en naar het hoofd-
bureau gebracht, alwaar hun onder
hartelijke toespraak van den voorzit
ter der politievereeniging in tegen
woordigheid van ©en groot aantal
agenten huishoudelijke cadeaux zijn
overhandigd.
Onk van hun superieuren hebben zij
vele blij keu van belangstelling onder
vonden.
Zij waren verder den dag vrij, om
in lmiseüjken kring het feest te her
denken.
Uit de Omstreken
LIMUIDEN.
De staking.
Woensdag zijn weer drie stoom
trawlers \an IJinuiden naar de vis-
sober ij vertrokken.
HILLEGOM.
..Jong Dorcas
\lhier is wjericht co vereeniging
..Jong Dorcas", voor meisjes die de
Zondagsschool der Ned. Herv. Ge
meente doorloopen hebben. De jonge
vereeniginc slaat onder leiding vaii
mevrouw Pot.
