H»« Sm
MEPHISTO
TWEEDE BLAD
Dinsdag 6 Januari 1914
Buuemanüsch Overzicht
Uit Zaberc.
Het i>i«« „e.,Kolonel
Vo n Reuter.
Dc kriitóiiuiu ju -e divisie te
Zabern behandelde in het open
baar lid zaak tegen kolonel Von Keu-
ter van het 99ste regiment infanterie,
wegens vrijheidsberoovnig en aanzet
tins uaartoo.
m l«w- ...ollUe iou zich wederreen
telijk de u.tvociende macht m Zabern j
hebben toegeëigend.
iegelijk met hem stond terecht de j
22-i an so luitenant Schadt, beschul-
£gu van vmaviusiK.cc.uig, mishan
deling en huisvredebreuk. j
Er waren 11» gemi-gva'cu d.
ue lu ijsjsi aim is samengesteld uit
een generaal en drie kolonms.
Dc benanuelng zal vermoedelijk
drie dagen duren.
v ele vonegeiiwooruigers uer pers in
binnen en buitenland woonden het
■roces bii.
V.Nauat net besluit urt opening der
aK was voorgelezen, verklaarde ko
lonel Von Reuter bij voorbaat en uit-
drukkelijK, uat alles wat zijn onder
geschikten houclen gedaan, alleen op
zijn bevel en zijn wensch was ge-
scineu Ilij allee i aanvaardt de ver-
aut woordel ij kUeid.
Hij schetste ua-ima ue betrekkingen,
tussclveii burgers en militairen te Za-
born, die, toen hij er een jaar geleden
kwam, eerst goed was; maar
toen de „Zabcrner Anzeiger" oj» on
behoorlijk® wijze enkele gebeurtenis-
sen ui ue Kazerne besprek en een spot-
Jleu op een ollicier ju-e een musketier
van een v re emu garnizoen» bad laien
nuai nij voor een ser
geant met geeaiueera ui-, piaaisie,
weiueii mo betrekkingen siechter. Dit
•blau ging door uiel ue cntick op do
muilaiieii. zen gevolge daarvan wei-
geiden do manschappen ue siad in te
gaan, wijl ZU zich wei aan bespotting
en vechterij wilden blootstellen.
Vei volgens kwam kolonel Von Reu
ter tut ue Wackes-zaaic van luitenant
Von Forstner, die ruchtbaar werd
dooreen artikel m uen „Zaberner An
zeiger'. Nadat du artikel verschenen
was begon de ophitserij tegen de offi
cieren. Men eischte de overplaatsing
van luitenant Von Forstner. en de
officieren werden op straat voortdu
rend uitgescholden en voor den gek
gehouden. Zoodra een officier zich
vertoonde, ontstonden er samenscho
lingen en word er gescholden. Verder
kregen de officieren anonieme dreig
brieven van zeer beleedigenden in
born.. Daarom wendae ae Kolonel zich
tot uc politie en het civiele bestuur
om bescherming, doch hij moest spoe-
rier -■ -u.tteercn, aat de politie uie
,tf,eu kou. Hij kreeg s.ecus moer
Overtuiging, dat hij zalf ue zaak In
nan de u moest nemen, omdat andere
aan liet herstel van de rust niet to
denken zou zijn.
Zoo naderue ue 27sto November,
to. i wet i' samenscholingen en relle
tjes plaats vonden en ue officieren
steeds erger lastig gevallen werden.
De kolom, gal luitenant Schadt bevel,
eventueel krachtig op te treuen en de
schreeuwers te arresteeren, daar oen
verzoek aan de politie om de belha-
ineis gcrengo.i „...lea, geen succfts
h„.. gcuau.
.vuionoi von iwmti -ivcenue met
zijn soldaten in do kazerne een ern-
siig ..uoiu le moeten spieken, omuat
ei steeds uit de kazerne gepraat werd.
Hij vei bood zijn manschappen ten
strengste, iets te vertellen san wat er
in .ion dienst gebeurde.
Den volgenden uag stond zijn loo-
spreak in ue krant. Toen zei de kolo
nel tot zi-fnzelf, dat het noodzakelijk
was. zeer siucntig op te ireuen, en Uit
gesumeuuc. Dit optreuen maakte in-
uruk, want onmiuuellij-k bleek wie do
soldaat was, uie alles overbracht aan
den „/.aborner Anzeiger".
Den ZBsteu jsovemner werd weer ge
mold, uui de menscüen samenschool
den en or werd rüeuegeüeeid, dat een
luitenant genoodzaakt geweest was,
een man te arresteeren. De luitenants
waren van bet gymnastiekonderwijs
gekomen en onderweg uitgescholden.
Er heersohten greote onrust en la
waai op straat. Kolonel Von Reuter
zag zelf, hoe achter de officieren nien-
schen hepen te schreeuwen. Weer was
ge-.. f.iKine agent van politie te zien.
De kolonel vroeg zich af, wat hij
thans doen moest ter bescherming van
zijn officieren en tot herstel van de
orde. Hij had den vorigen dag allo
bepalingen doorgelezen en ook mot
hooger geplaatsten dezé bepalingen
grondig bestudeerd. Hij bad het recht
en was verplicht, bij het verstoren
van do ordo als militair bevelhebber
to zorgen voor het onvoorwaardelijk
herstel van de rust, wanneer de ci
viele autoriteiten hiertoe niet in
staat bloken. Zoodra voor hem het
tijdstip aangebroken was van zelf
standig ingrijpen, gingen alle bevelen
tot herstel van de openbare rust van
hem alleen uit en de civiele autori
teiten hadden zich te schikken naar
hem, tot de rust hersteld zou zijn.
Na deze verklaring vroeg do voor
zitter. waar deze bepaling te vinden
.was, waarop kolonel Von Reuter ant
woordde „In de voorschriften over
het gebruik der wapens bij militai
ren."
De voorzitter „Gij bedoelt een ka
binetsorder uit het jaar 1830. Ilebt gij
nooit nagedacht over c!e geldigheid
van deze kabinetsorder?"
Beklaagde „Neen Ik dacht al
leen, dat ik Pruisisch soldaat was, en
dat voor mij alles "eldig is, wat de
koning gezegd heeft."
Kolonel Von Reuter zei verder, dat
hij gevoeld had, dat er een eind ge
maakt moest worden aan het voort
durend uitschelden der officieren, en
ciat was alleen gedaan te krijgen wan
neer zou blijken, uat het ernst werd.
Daarom uroeg hij luitenant Sehadt
op, alle schreeuwers te arresteeren,
de bajonetten op de geweren te zetten
en eventueel tot het uiterste over te
gaan.
Kolonel Von Reuter gaf luitenant
Schadt bevel uit te rukken. De straat
was zwart van de menschen, zij ston
den hoofd aan hoofd en scholden de
soldaten uit. De menigte verspreidde
zich echter, zuodra zij zag, dat do mi
litairen zich gereed maakten om op te
treden. Dc menschenmenigte bestond
uit veertig, vijftig, misschien honderd
personen die luid schreeuwden. Ko
lonel Von Reuter ging naast luitenant
Schadt staan om eventueel zelf het.
1 K-vel tot schieten te geven, daar hij
dit niet aan oen zoo jongen luitenant
wilde overlaten. Het kwam echter zoo
ver niet, daar de menschen weglie
pen.
.va deze gebeurtenissen telefoneerde
de kolonel den hreisdirector wat er
gebeurd was. Deze was echter uit
Qtu&eieii te bire-tel/ufg en ue burge
meester lag te boa, zoo dat van de ci
viele autoriteiten niemand aanwezig
was.
«relonel Von Reuter vertelde daar
na, hoe de arrestatie van de Leden van
de rechtbank en don officier van jus
titie geschied was, en hij deelde mode,
dat volgons hem deze arrestatie vol
komen gewettigd was, omdat de leden
van de rechtbank en de officier van
justitie geen gevolg hadden gegeven
aan het bevel van luitenant Schadt
om door te loopen. Hij had echter de
ze rechterlijke ambtenaren onmiddel
lijk weer op vrije voeten laten stellen.
Met de andere gearresteerden, onge
veer 30 personen, kon hij dat niet
doen, uwdat de militairen zelf eerst
uienden vast te stellen, wat de gear
resteerden gedaan hadden. Kolonel
Yen Reutor was vast overtuigd,' dat
hij alleen doordat hij de menschen
den gebeden nacht in de kazerne
hield, bereikte, dat er geen «hl us i en
op straat ontstonden en dat eindelijk
de civiele autoriteiten' ingrepen. Óp
deze wijze alleen was het mogelijk,
bloedvergieten te voorkomen.
Op een vraag van den Voorzitter, of
kolonel Von Router niet gesproken
had-met den Kreisamtmami Groff-
mann, antwoordde kolonel Von Reu
ter, dat de heer Groffmann hem ge
vraagd had, of hij het.tot bloedvergie
ten zou laten komen. Ik zei„Ja, er
kan bloed vloeien, en misschien is het
Zwei' goed, wanneer het zoover komt,
want wij verdedigen het aanzien en
de eer van het geheele leger eu de
sterk geschokte auloiiteii van de re
geering.„lk heb mij met opzei zoo
krachtig uitgedrukt, niet uit bloed
dorstigheid, maar omdat ik tot mij
zelf zeide - „wanneer ik den Kreis
amtmann zou zeggen, dat wfj het met
zoo ernstig meenden, dan zou hij het
aan do menschen gezegd hebben en
dan zouden do onlusten voortgeduurd
hebben. Ik had de overtuiging, dat
onze regeering de teugels over den
grond liet sloepen."
Kolonel Von Reuter zeide verder,
dat hij de menschen in een kelder
moest stoppen, omdat hij geen andere
ruimte had. Het speet hem zeer, maar
hij kon niet anders. Wie officieren of
soldaten beleedigt, moet de gevolgen
dragen. Hij heeft er voor gezorgd, t at
de menschen iets te eten kregen en
dat er dekens uitgedeeld werden. Tot
half twee in den uacht werden de ge
arresteerden verhoord en den volgen
den morgen om acht uur ging hij
daarmede voort.
Volgens hom was luitenant Schadt
bevoegd de huizen binnen te dringen,
wanneer daaruit gescholden werd. De
soldaten hadden de bajonetten op de
geweivn, omdat zij zich tegen aan
valler. verdedigen moesten, en toonen
dat het ernst was, en omdat de mili
tairen zich a»der.s belachelijk zouden
hebben gemaakt.
Kolonel Von Reuter was overtuigd,
dat hij de bevolking voor erger behoed
had, en dat hij verkregen heeft wat
hij wilde, namelijk dat de bevolking
begreep, dat de soldaten er niet wa
ren om zich to laten uitschelden. Do
civiele autoriteiten grepen steeds tc
laat in.
Op de vraag van den voorzitter, of
de kolonel zich niet bewust was, in
strijd met do wet gehandeld te heb
ben, antwoordde hij „Neen. Ik was
jegens den keizer verantwoordelijk,
dat erger voorkomen werd. Daarom
was het noodzakelijk, dat ik üe men
schen niet in vrijheid sieiae. Het ge
voel gehandeld ie hebben tegen de
wet. heb ik absoluut niet gehad en
heb ik thans nog niet. Ik heb gehan
deld in overeenstemming met do wet
en mijn plicht en ik geioof, dat ik in
een dergelijk geval thans ook niet an
ders zou optreden."
De voorzitter„Hebt gij na een on
derhoud met juristen niet de overtui
ging gekregen in strijd met do wet
gehandeld te hebben
Beklaagde: „Neen. Ik heb den ju
risten gezegd, dat thans alle juristerij
buiten de zaak bleef en er lag mij op
do tong te zeggenOp dit oogenblik
regeert Mars! Ik heb dit niet gezegd,
doch ik heb op eigen verantwoorde
lijkheid beslist'en volgens mijn beste
weten gehandeld Wat de juristen zei
den gaf voor mij niet den doorslag.
Zij waren partij en ik handelde als
soldaat."
Het Openbaar Ministerie vroeg, of
het juist was, dat beklaagde na liet
optreden der militairen met den Krcis-
«mtmann Groffmann onderhandeld
had, en dat deze uitdrukkelijk verze
kerd had, dat hij met alle gendarmes
en alle politieagenten zoo krachtig
mogelijk zou ingrijpen en allo men
schen gevangen nemen, die zich op
straat onbehoorlijk gedroegen tegen
over de militairen. De Kreisamtmann
zou verklaard hebben, dat hij alle ver
antwoordelijkheid op zich nam, dat
do rust en de orde op slraat hersteld
zouöen worden, zoodat een ingrijpen
der militairen niet meer noodig zou
zijn. Hierop zou beklaagde der. Kreis
amtmann verklaard hebben, dat hij
daarmede genoegen nam De officier
van justitie wilde thans weten, waar
om niettegenstaande deze verzekering
kolonel von Reuter de gevangen ge
nomen menschen niet in vrijheid had
gesteld en de zaak aan de civiele au
toriteiten overgelaten.
Hierop verklaarde de beklaagde, dat
werkelijk do Kreisamtmann hem dezo
verzekering gegeven had, en dat het
een tijd lang rustig op straat was.
Langzamerhand echter schoolden do
menschen weer samen en namen zij
tegen de officieren een dreigende hou
ding aan, zoudut ingrijpen met de
wapens noodzakelijk werd. Hij liet de
gearresteerden niet vrij, omdat hij
vreesde, dat dan opnieuw onlusten
zouden uitbreken. Kolonel von Reu
ter had het vertrouwen in de politie
volkomen verloren.
Hierna werd de tweede beklaagde,
luitenant Schudt, gehooid. Hij ver
telde, dat de bevolking trachtie de of
ficieren van de straten ie houden, dat
zij de officieren hoonde en uitschold
en dat de politie niet het minste of go-
1 ririgste deed. Luitenant Schadt gaf
verder inlichtingen omtrent de arres-
tatie van den bankambtenaar, die ge
lachen zou hebben, hetgeen echter de
I luitenant niet persoonlijk gezien
beeft, doch van anderen vernomen.
Als eerste getuige werd gehoord de
Kreisdirector Mahl, die de gebeurte
nissen van de eerste dagen alken
kent van hooren zeggen. Hij verklaar
de zich gekrenkt te gevoelen, omdat
de kolonel zich niet tot hem gewend
had. Zijn ingrijpen begon eerst, toc-n
de samenscholingen op straat plaats
hadden Deze manifestaties waren ge
richt tecfen de officieren en vooral te
gen luitenant von Forslner, wegens
de Wackes-uitlating. Deze getuige
heeft zijn ambtenaren gelast met be
slistheid op te treden en te zorgen,
dat de militairen niet lastig gevallen
werden. De getuige schilderde op uit
voerige wijze, hoe de civiele autoritei
ten opgetreden zijn tegen het pubiek.
Alle politieagenten en brandweerman
nén waren steeds klaar om zoo noo
dig, uit te rukken. Den burgemeester
werden nog een aantal gendarmes ter
beschikking gesteld. Men vreesde voor
onlusten, zoodra luitenant von Forst
ner patrouillcdienst deed.
Op een goeden namiddag, werd ge
meld, dat bij de politie een brief van
kolonel von Reuter ingekomen was,
waarin deze dreigde met het procla-
ineeren van den slaat van beleg, om
dat opnieuw officieren lastig gevallen
en bespot waren. De getuige ant
woordde, dut hij alle maatregelen ge
troffen had en nog treffen zou oin de
officieren to Beschermen. Het recht,
den staat van beleg te proclaméeren,
berustte alleen bij den keizer. De ge
tuige kreeg dezen brief eenige minu
ten later terug met de opmerking van
den kolonel, dat opnieuw menscncn
op straat samenschoolden, datde
gendarmes onmiddellijk moesten in
grijpen en dat hij zelf voldoende op
de hoogte was van zijn rechten en
plichten. Getujgo is daarna met den
burgemeester door de straten gewan
deld om de menschenmenigte te zien.
Deze menigte bestond voor driekwart
uit vrouwen en kinderen, De politie
deed enkele arrestaties. Het werkte
provoceerend op do menigte, (Jat de
officieren, omgeven door patrouilles
met de bajonet op het geweer, oe stra
ten op en neer maroheerden en osten
tatief de sabels Heten sleepen. Luite
nant von Forstner stond voor zijn
woning daarnaar te kijken, een siga
ret rookend.
Met kolonel von Reuter heeft getui
ge in deze dagen niet meer gespro
ken. Toen deze hem zag, begroette hij
hem op een zeer scherpen kazerne
toon. Hij verklaarde verder, dat ko
lonel von Reuter hem herhaaldelijk
had verzocht, bij hem te komen om
met hem over maatregelen te spre
ken. Dc getuige weigerde dit echter,
daar de stadhouder hem uitdrukkelijk
gezegd had, dat hij dit niet behoefde
te doen. Wanneer de kolonel iets van
hem hebben wilde, dan moest hij
maar bij hem komen. In opdracht van
den stadhouder heeft hij de noodige
maatregelen getroffen, de gendarme
rie nog verder versterkt en den fa
briekseigenaren medegedeeld, dat zij
- de arbeiders tot kalmte moesten bren
gen. De arbeiders dienden 's avonds
thuis te blijven, ofschoon dan te Za
bern nog minder te doen was dan
overdag. Bovendien liet hij de jonge
officieren verzoeken, zich zoo min
mogelijk op straat te vcrloonen. De
overste, die den kolonel vertegen
woordigde, beloofde dit en dit heeft
dan ook zeer goed gewerkt.
Do getuige verklaarde verder, dat
hij den 27sten November te Straats
burg bij don ciiderstaatsseer eU'i.r is tc
dlneeren was. De commamdeerendc
generaal von Deimlinig was daa.r ook.
Plotseling kwam een telegram: „Op
roer in Zabernl" Getuige wilde on
middellijk naar Zabern vertrekken,
j doek de onderstaatssecretaris zeide,
da' het toc.li te laat was en dat er nu
niets meer to doen yiéL Getuige heeft
j herhaaldelijk wjmocht naar Zabern
to mogen gaan, doch de onderstaats
secretaris Heft hen» niet gaan. Twee
maal is tijdens 'iet diner uit Zabern
geitelephoneerd, doch de endorstaa's-
j secretaris vond bet wf- na herhaalde
j aanvraag niet noodig, dat do Kreis-
dtrector ging.
Op'de vraag van kolonel von Reu
ter, waarom de Kreisdirector geen
proclamatie heeft gericht tot de be
volking, dat de officieren niet lastig
gevallen mochten worden, antwoord
de de getuige, dat hij meende dat dit
niet noMig was. Tllj »eide: ,.lk heb
alles gedaan wat in mijn macht was
om de militairen te beschermen.
Wanneer ik meer gedaan zou hebben
dan lou ik geen Kreisdirector zijn gc-
wecstj maar een lafaard. Wanneer do
menschen zooveel gendarmerie op
straat tien, zonder, dat. er onlusten
zijn, wordt or over gelachen. Mijn
collega's zeiden mij, dat ik eer te veel
dan te weinig gedaan had. Den 29en
N ovem ber heb fk kolonel von Reu tor
in opdracht van den onderstaatsse
cretaris medegedeeld, dait hij geen po
litierechten mocht uitoefenen en dat
hij zich onthouden moest van maat
regelen in deze richting, daar ik zelf
dc orde en de rust had te andhaven
en daarvoor verantwoordelijk was.
Toch werden op 30 Novomb. nog men
schen gearresteerd. Li één ge,al word
zelfs de vrijlating vao een gearresteer
de gewe gerd, omdat men zelf eerst de
gear res! eerden wiltfo hoeren. Ik zei,
dat men daartoe niet het recht had en
dat de gearresteerden onmiddellijk
aan de politie overgeleverd moesten
worden. Hierop werd verklaard, dat
kolonel von Reuter bevolen had, dat
de militairen eerst zelf do gearres
teerden moesten 'hooren. Toen gene
raal Kühn den lstcn December naar
Zabern kwam, was liet contact tus-
schen militaire en civiele autoriteiten
weder hersteld.
Do Kreisdirector gaf daarna enkele
.voorbeelden, hoe hij door zacht en
kalmeerend optreden veel gedaan
kreeg van de burgerij, hoe door zijn
ingrijpen een tijd lang rust iieersc.ii-
ie te Zabern. Doze rust werd eerst den
?26sten November verstoord, toen do
>nds laat officieren, die van een
feest in de kazerne kwamen, op straat
zich zeer luidruchtig gedroegen. Dien
avond werd de bankambtenaar Kalm
i door luitenant Schadt, die boten zijn
theewater was, gearresteerd, omdat
•hij gelachen had.
Heden wordt .T proces voortgezet.
De militaire bevelhebber hééft ee
aanklacht ingediend tegen de „Ze
berner Zeitung" wegens een artikel,
waarin luitenant von Forstner be
schuldigd wordt van mishandeling
van soldaten.
De Kroonprins.
Reeds tijdens dc debatten over do
Zabern-geschiedenis in den Rijksdag
werd bet gerucht verspreid, dat de
Duitsche kroonprins na den 2Sslen
November, toen do kolonel Reuter
do gewapende macht liet uitrukken
om het slotplein te Zabern te doen
ontruimen, en daarbij allerlei bur
gers, zelfs rechters en een officier van
Justitie, liet arresteeren en in den
kelder van de kazerne liet opsluiten.
dezen kolonel en wellicht ook den
generaal Von Deimling. den comman
deerenden generaal in Elzas-Lotharin-
gen, telegrammen zond, om hen ge
luk te vonschen met hun kranig op
treden.
Of die geruchten waar zijn, is
moeilijk te zeggen, de Parijsche „Au
torité" heeft ze publiek gemaakt.
De .Frankf. Ztg." verneemt dat de
geruchten in de omgeving van den
kroonprins niet worden tegenge
sproken.
De Duitsche troonopvolger zou dan
wel een zeer merkwaardige houding
hebben aangenomen, in een conflict
tusschen het volk en "not leger ©en
houding die hem niet alleen in bot
sing brengt met bet grootste deel van
liet Duitsche volk en van den Ehiit-
schen Rijksdag, maar ook met den
keizer, wréns besluiten in dc quaestie-
Zabern, naar men mag aannemen,
een geheel audc-ren geest ademden,
dan dien van zijn zoon den Duit-
schen kroonprins.
Binnenland
DE MINISTER VAN LANDBOUW,
Nijverheid en Handel, mr, M. W. F.
Treub, heeft zich voor H dagen met
verlof naar het buitenland begeven.
MR. H. MEINESZ.
Mr. H. Meinesz, vice-president van
d:- Arrondissements-Rechtbank te
Amsterdam, zal met ingang (an 1 Fe
bruari ontslag aanvragen. Het vorige
jaar herdachf mr Meinesz den dag,
waarop hij vóór iO jaar bij de rech
terlijke macht benoemd werd. Hij
maakte gedurende 39 jaar deel uit
van het rechterlijk college te Am
sterdam sinds 1894 vervulde hij de
functie van vice-president.
DE GRENSWIJZIGING VAN
AMSTERDAM
Naar 't Hbid. verneemt, verkeert
het ontwerp van Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland in zake do grens
wijziging van Amsterdam, in een ver
gevorderden staat van voorbereiding
en wordt verwacht, dat liet binnen
kort gereed zal zijn. Over enkele on-
derdeelen wordt nog overleg gepleegd
niet de betrokken gemeentebesturen,
o.a. ook met Amsterdam.
Zooals men weet moet, ingevolge
de gemc-entewet, dit ontwerp wor
den voorgelegd aan het oordeel vaii
den raad en van een door de kiezers
voor den raad te kiezen commissie uit
dc ingezetenen van elk der betrokken
gemeenten.
DE PORTEFEUILLE QUAESTIE.
Naar Hef Volk meldt is in de jong
ste vergadering van het partijbestuur
dar S. D. A. P. besloten tot Instelliii"
van een commissie ter voorbereid in"
van de behandeling der Portefeuil'c-
qnaest-'e on hpt c-s. congres.
Tot leden der commiss'e werden lie
nopmd: Duys, D::'igrinf. Van d-r
Goes. JeK Mende!- Oude—eest. D«
Roode, Van den Temool. Troelslr?.
Schaver, VHeg»n en Wibaut.
Zoools m»n ziet. zijn von d° ver-
cy»w>]Utide meeninron een of twee vc-
tscenwoordisers in deze commissie
benoemd, en verder eenige partijg;-
noote» uit verschillende kringen der
arbeidersbeweging.
.Ms secretaris weid de heer Mallhij
sen aan de commissie toegevoegd.
I-IOEK VAN HOLLAND BIJ
ROTTERDAM.
De burgemeester van Rotterdam
hield Maandag een eenigszins feestc-
Iijken intocht in Ifoek van Holland,
welke gemeente thans officieel door
Rotterdam is geannexeerd.
HOOFDCOMMISSARIS EN
OFFICIEREN.
Als een bewijs voor de groote ani
mo. welke onder het officierenkorps
bestaat voor do betrekking van
hoofdcommissaris van politie te Rot
terdam, meldt De Maasbode, dat in
de afgeloopen week op één dag niet
minder dan 28 officieren zich bij bur
gemeester Zimmerman voor deze
functie kwamen aanbevelen. Het blad
noemt reeds enkele namen van hen,
die ernstig in aanmerking zouden ko-
Onze Lachhoek
WOORDEN.
Wat spijt het me, dat ik gisteren,
avond mv lezing niet heb kunnen bij
wonen! zei een zeer praatzieke dame
tot den begaafden redenaar. Ik heb
veel gemist onderscheidene damea
•heb ik gesproken, die in waarheid ge
noten hebben!
Dat verwondert me, was het kal
me antwoord, want mijn lozing is, we
gens een onvoorziene omstandigheid,
veertien dagen uitgesteld.
DE ZONDAGSRUITER.
Een minder ervaren ruiter kwam
aan de Utrechtscfie manege, om eea
paard te huren; hij wilde naar Zeist
en hoopte hierdoor een onvergetelij-
ken indruk te maken op het goud-
vischje, dat hij beminde. Hij vroeg
aan den pikeur:
Ik wou naar Zeist rijdengeef
me eeD geschikt paard.
De pikeur nam het mannetje van
het hoofd tot de voeten op en vroeg
Ironisch
Ja, wal verstaat u onder een g e-
schikt paard?
En het antwoord, dat aan duidelijk
heid mets te wenschen overliet, luid
de:
Geef me er een, dat óók naar Zeist
will
EEN ONVOORZICHTIGE DAAD.
Maandagmiddag sprong een vis-
scher te Katwijk, die door de politie
naar het huis van bewaring in Den
Ilaag vervoerd werd, uit de in vaart
zijnde electrische tram, met het nood
lottig gevolg dat hij ernstig aan het
hoofd werd verwond en een been
brak.
DE DIEF SPOEDIG ONTDEKT.
Zondagmiddag miste te Wagenin-
gen de chef der firma Albert Heijn uit
zijn geldkistje, dat hij onder een kast
had staan, een bedrag van 642. Bij
onderzoek door de politie bleek, dat
de dief zich vermoedelijk in het pak
huis had laten insluiten en vervol-
5 door het achterhuis was bin
nengekomen. Het geldkistje bleek met
een vaischen sleutel geopend. Om
het de zwaarte te laten behouden,
waren er gewichten in gelegd. Voorts
bleek een boodschappenfiets vermist.
De verdenking viel op een vroegeren
bediende, te Velp woonachtig On
middellijk werd een onderzoek inge
steld en het rijwiel in de gracht van
Biljoen gevonden. De verdachte werd
ten huize zijner moeder gearresteerd
en heeft den diefstal bekend. Van het
ontvreemde geld werd ƒ640 bij hem
teruggevonden.
DE „TASMAN".
Volgens bij de directie der Kon. Pa-
ketvaart-Maatschappij ingekomeD te-
legratn, heeft hei stoomschip „Tas
man", na voorioopige reparatie te
Thursday Island, Zondagavond van
daar met passagiers on lading aan
boord de reis naar Java via Port Da-
vids en Macassar voortgezet.
VEE- EN VLEESCHKEURING.
Aan den Minister van Binnenland
se i;c Zaken en aau de leden der Sta-
ten-Gcneraal is een adres gezonden
door het hoofdbetuur der Maatschap-
rui lot bevordering der Veeartsenij
kunde in Nederland, in opdracht der
aigemeene vergadering van den 2üen
November 1913, naar aanleiding van
het ontwerp vah wet houdende bepa
lingen tot wering van vleesch en
vleeschwaren, die voor de volksge
zondheid schadelijk zijn.
Aau de hand ven een rapport (uit
gebracht door de heeren Dhorit, Kruyt
en Van der Vliet) nam de vergadering
dc conclusie dat het Ontwerp van
Wet geen voldoende waarborgen geeft
lot bescherming der Volksgezondheid
en dus niet beantwoordt aan het bij
de samenstelling vooropgezette doeL
OPENSLUITING EN DIEFSTAL.
Inbrekers hebben zich Zondagavond
met behulp van' valsche sleutels toe
gang verschaft tot de woning van den
heer G. \an G. aan den Oostzeedijk te
Rotterdam. Alle kamers werden over
hoop gehaald, kasten doorsnuffeld.
Velo gouden en zilveren voorwerpen
en een bedrag van ƒ500 werden door
de dieven meegenomen.
VERGIFTIGD.
Men meldt uit 's-Gravenliage aan 't
N. v. d. D.:
De 74-jarige juffrouw A. C. H. Kool-
inusch, weduwe van H. P. Gouds
waard is Vrijdagavond dood in haar
woning in de Cojwniicusstraat 33 go-"
vonden. In de kamer, waarin mei.
Goudswaard gevonden werd lagen te
vens de cadavere van twee katten.
Het vermoeden ligt voor de hand dat
dc oude vrouw bij het bereiden van
spijzen verkeerde stoffen heeft ge
bruikt en dat het nuttigen dezer spij
zen haar het leven heeft gekost. Van
g&slucht of kolendamp werd niets bo
merkt.
FEUILLETON
Vrij naar het Huitsch
EDWALD AUGUST KóNIG.
19)
Zeker, mijnheer Hoppe, on ik
hoop, dut het antwoord hem bevredi
gen zal. Een burgemeester, met wien
ik bevriend ben, heeft mij aangebo
den, om mij bekend te maken met al
de verplichtingen, van zijn ambt. Ik
zal gedurende een half jaar op zijn
bureau werkzaam zijn, en mij dan
voor het examen aanmelden. Kom ik
er door, dan zal ik ook wel spoedig
een betrekking krijgen, mijn infor
maties hebben mij omtrent dit punt
volledige zekerheid gegeven.
Oom Frans bleef geruïmeu tijd
in nadenken verzonken, de oude,
trouwhartige glimlach speelde weder
om zijne lippen, toen hij eindelijk het
grijze hoofd ophief.
Er zou daar veel tegen te zeggen
vallen, antwoordde hij, terwijl hij eon
Beduchten greep in zijn snuifdoos
deed,, doch een verliefde kan en mag
.men niet raden, het is een ondank
baar werk. Ge inoet zelf maar weten,
wat ge doet, luitenant, wanneer go
met ernst en volharding den nieuwen
weg inslaat, dan is het best mogelijk,
dat go het beoogde doel bereikt. Doch
het kan ook faliekant loopen, het
kleine vermogen is spoedig wegge
smolten en dan
Daar beu ik in het minst niet
bang voor, viel Egon hem in de rede
opeen toon, dieeene onwrikbare vast
beradenheid verkondigde; ik ben
geen wankelmoedige schoolknaap,
maar een man, die ten volle weet
wat hij kan eu wat hij wil.
Welnu, ik zal het baantje van be
middelaar op mij nemen, zeide oom
Frans, hem ilc hand biedende, maar
of mijn bemiddeling den gewensch-
tcn uitslag zal 'hebben, dat is een
vraag, die ik thans nog niet beant
woorden kan. Ilagen is' een stijfkop,
ge zult dat ook weten, er zal veel
overredingskunst toe noodig zijn, cm
hem in zijn besluit te doen wankelen.
Ik vertrouw op u, mijnheer Hop
pe, aan uwe woorden zal hij geloof
schenken, en wat gij hem uit mijn
naam belooft, dat za! ik ook nako
men.
Gij zijt hedenmorgen bij hem ge
weest?
Om u te dienen.
En ge hebt hem alles gezegd, wat
ge mij zcidet?.
Niet alles, hij Liet er mij den tijd
niet toe, zijne weigering luidde reeds
dadelijk zóó beslissend, dat ik' zelfs
niet eens aan het woord kon komen.
Ik kan mij dat voorstellen, cn
van zijn standpunt uit, kan ik hem
zijn weigering niet euvel duiden, her
vatte do rentenier, het is en blijft toch
een onzekere toekomst, die zijne doch
ter met u tegemoet gaat.
Niet zoo onzeker als de toekomst
waarvoor hij zijn eenigen zoon zou
hebben kunnen bewaren, antwoordde
Egon bitter. Denk overigens niet, dat
hij deze kwestie als van zulk con
groot gewicht beschouwt, hij is alleen
I bang, dat wij tot armoede vervallen
7' 'i.°n en hij voor ons zal moeten zor
gen.
Kom! Kom!
Dit beeft hij zelf mij onbewim
peld gezegd, en wanneer gij deze
vrees nu bij hom kimt wegredenceren,
dan zal hij niet meer zoo ongunstig
over onze verloving oordcolen. Zeg
hem gerust, dat mijn trots en mijn
zellachiing nimmer zullen gedoogd»,
om hem zelfs maar de geringste on
dersteuning te vragen, en dat dit
evenmin' van de zijde van mijne $cht-
genoote geschieden zal.
Welaan, ik zal hem overmorgen
een bezoek gaal: brengen, antwoordde
de rentenier, die inmiddels zijn flesch
had uitgedronken en zijne toebereid
selen maakte om boen ,te gaaD. Mor
sen kan ik-nïet, luitenant, mijn broe
der, de stadsraad, viert dan zijn ge-
boórtedag met een dejeuner dinatoire,
waaraan de geheele familie deel zal
nemen.
Nu het is overmorgen ook nog
vroeg genoeg, zeide Egon met ecu
lichten zucht. Het zou mij natuurlijk
aangenamer zijn. indien ik nog heden
avond zekerheid konde hebben, maar
thans, nu ik uwe vriendelijke belofte
heb. wil ik gaarne wat geduld oefe
nen.
En in menig geval is de onzeker
heid te verkiezen boven de zekerheid,
zeide de oude heer schertsend, terwijl
hij opstond.
In dit geval niet, antwoordde
Egon. Wanneer ik het beslissende ant
woord heb, waaraan natuurlijk niets
meer te veranderen valt, dan weet ik,
welken weg ik heb in te slaan.
Nu, nu, hel antwoord zal denke
lijk zoo ongunstig niet uitvallen, stel
de oom Frans den officier gerust, ter
wijl hij hem nogmaals dc.hand druk
te. Het best is, dat ge me overmorgen
ten uwent wacht, ik kom onverwijld
tot u. om u do uitslag mijner zen
ding mede te doelen. Heb dus tot zoo
lang geduld. En nu, vaarwel!
Hij knikte hem nog eenmaal vrien
delijk toe en ging heen. Egon bleef
nog een geruimen tijd in nadenken
verzonken zitten en verliet eind- 1 k
ook met een bid rukt gelaat bet koffie
huis.
VIERDE HOOFDSTUK.
DE FAMILIE VAN DEN STADS
RAAD.
Niet alleen in üe voorname kringen
der groote stad, maar ook bij de az
mere bevolking was de stadsraad
Horman Hoppe een zeer beminde per-
sooiüijkheid.
De kleine, corpulente heer "inet den
langen, grijzen baord en de hagel-
witte halsdas, was overal gaarne ge
zien, niettegenstaande hij nu en dun
zebr kort aangebonden eu zelfs ze*r
barsch kon zijn. Een ieder kende zijn
edel karakter, zijn opgewekt humeur,
zijne goedhartigheid en zijne bereid
willigheid om armen en bedrukten te
Itelpen. Een ieder wist dat hij zich
niet eene voorbeeldelooze stiptheid
kweet van zijn plichten als stadsraad,
en dat li ij de belangen der stad ern
stig ter harte nam.
Hot, gerucht wilde, dat hij in zijn
eincn huis echter niet naar verdienste
beloond werd, dot hij, de yroolijke en
in zijn uiterlijk zoo waardige man
daar naar de pijpen van zijn vrouw
moest dansen.
De waarheid van dit gerucht scheen
inderdaad geloofwaardig, wanneer
men de spichtige, hoekige mevrouw
Hoppe in de groenachtige oogen zag
die met hun hasiliscusblik*alles sche
nen te willen doo'rboren.
Hetzelfde gerucht beweerde ook, dat
déze dame in haar schoonzoon, den
kantonrechter Balthazar Honigmann
een meesier had gevonden, dat hij de
eenige was, die zich niet aan hare
tirannie, onderwierp, en dat zij dit
des te bitterder gevoelde, wijl liare
dochter bij dezen man geen aange
naam leven had.
Ook dit was zeer geloofwaardig,
want wie den kantonrechter kende,
had maar liever niets met hem te
doen. In het gezellige leven was hij
een eigenzinnige dwarskop, die eeu
wigdurend tegensprak en altiid het
Laatste woord moest liebben; kon hij
geen betere redenen vinden, dan werd
hij nijdig, en wanneer dan de magere
hand in den donkeren baard woelde
en de zwarte oogen achter de brille-
glazen fonkelden, dan zweeg men
maar het liefst, ten einde aan dezen
onverkwikkelijken woordenstrijd een
einde te maken. In zijn betrekking
wus hij ruw; zooals hij eenmaal een
zaak had opgevat, zoo moest zij ook
wezen, en wee dengeen, die zich ver
oorloofde een andere meening uit la
spreken.
(Wordt vervolgd.)
