Hhm's Ssiaa
McPHISTO
TWEEDE BLAD
jJsadartlag 8 Januari 1914
binnenland
EERSTE KAMER.
Men seint ons:
Bij de voortzetting van het debat
«ver de Indische Begroot!rag bracht de
heer Bavinck hulde nan den minister
tooi- zijn standpunt tegenover de zen
ding. In 't onderwijs keurde ttiij af,
dat subsidieering zeer afhankelijk,
wordt van willekeur der ambtenaren.
De zending mag geen partijzaak wor
den. cultuur en missie moeten samen
gaan en kunnen dit ook van liberaal
rttuirtpimt. Zij moeten ook financieel
worden bevorderd, ter bestrijding der
gevaren van Ocsterscho cultuur en
godsdiensten.
P heer Laan drong bij den minia
te in op een gunstige beslissing in
z -k- t p'an van een radiotelegrafi-
f erbfrifling met Indie.
D" Kuvpcr bracht den minister hulde
en sympathie wegens zijn buitenslui
ten nu politiek in Indië's beheer Toch
had spreker eenigo rese.rve op zes
punten: le. verhouding tot den gouv.-
gon speciaal ministers weigering tot
overlegging van telegrammen, met
den heer Idenburg gewisseld, waar
de r bij het publiek den schijn ge
wekt is, alsof de heer Idenburg is om
gedraaid. Persuitingen en verkiezings-
speech van den minister dwongen tot
v taring, ten einde 'bet prestige van
den heer Idenburg hoog le houden.
Spreker stelde de vraag of toegezegde
me ewerking is verk regen door com-
prorr.ls in strijd met bet karakter of
beginselen; ?o. omtrent dc resoling
foor FV." ;s °»l Cr-mbT
Spreker erkende de firmeele fout in
de regeling, maar daaronder heeft 't
prestige der Indische regeering niet
geleden 3e. de circulaires tegen over
bodige zendingssubsidit'n, waarin
spieker geheel met 's Ministers oor
deel instemde4e. betreffende de Sa
rikat Islam, waarin de minister te
recht het beleid van den gouverneur
verdedigt; 5e. de zendingsscholen De
minister wil de heslaandp regeling
handhaven ®n wenscht facultatief
godsdienstonderwijs, juist als de an
ti-revolutionnairen. De rechterzijde
was dus zeer tevreden. De misleiden
in Indie, die 15 mille zouden om alles
te veranderen, zijn bedrogen uitgeko
men en moesten hun geld terug krij
gen 6e. De Indische Partij, uitspre
ker van het verlangen naar een zelf
standig volksbestaan voor Indië, acht
te spreker niets afkeurenswaardigs.
De w.jze waarop wettigde de inter-
neering, maar als bekeering blijken
mocht, kon clementie toegepast wor
den. Dit moet men aan den G.-G.
overlaten. Spreker verdedigde daar
na de handhaving onzer politiek van
voogdij over Iudië, in tegenstelling
met vroegere exploitatie-politiek, in
het licht van Azië's ontwaken. Spre
ker schetste de plichten die tegenover
de bevolking op ons rusten Hij ont
wikkelde de noodzakelijkheid vat
vakscholen, ter verkrijging eener
kleinindustrie, zoomede credieiwezen,
bestrijding van opium, decentralisatie
en aankweeking der Nederlandsche
taaL
(Reeds in een gedeelte van een vo-
ricre onlaag onswomouV
Nadat Dr. Kuyper gisteren bij de
voortzetting der discussie over de In
dische begrooting op een zestal pun
ten zijn gevoelen nver 't Koloniaal be
leid had uiteengezet en nog even had
doen uitkomen dat, als wij niet voor
een behoorlijke verdediging onzer ko
loniën zorgden, ons "t lot van Spanje
zou treffen, behandelde hij, na de
gewone pauzo nog de quaestie van de
opvoeding der inlandsche bevolking
tot hooger cultuur. En daarbij be
pleitte hii de oprichting van een ur.I
versiteit in Indië, even goed als ande
re kolonies die bezitten. Dit is noodig
om de Indische cultuur niet te deua
tureeren. Maar bovenal moest door de
zending de hoogere cultuur in Indië
worden gebracht, tegenover animis
me. hindouïsme en islamisme. De Is
lam kon. spr. waardeeren tegenover 't
paganisme, maar ze kon geen cul
tuur brengen in Indiëdeze noet
worden geïmporteerd, en nu is de
vraag alleen; van waar en door wie?
Door Nederland als Christennatiede
cult inr moet niet rationalistisch
maar religieus zijn vandaar dal de
Keg. de zending moeet steunen en niet
per; ij moest kiezen voor een neu
trale opvoeding des volks. Het parti
culier initiatief znoe6t vooral gesteund
worden en dat was 't voordeeligst,
wijl de zending geen geld vraagt, geen
rijkdom zoekt. Spr. deed vooral uit-,
komen dat wij als voogd voor Indië
moeten zorgen, gelijk 't eiken voogd
betaamt. En vroeg men, de vergelij
king doortrekkend, wie dan de toezien-
de voogd is, die toch niet ontbreken
mag, dan antwoordde spr. dat God
die toeziende voogd is.
Nadat de heer Van der Does de Wil
lebais, namens de katlhWÜeke fractie
instemming betuigende met 's Min. po
litiek tegenover de zending, doch nog
eenigc verduidelijking had gevraagd
op het punt van het onderwijs en de
heer Van Wassonaer van Roeande met
een kort woord krachtig gepleit had
voor een deugde';jke verdediging van
Indië, kwam de Minister, de beer
Pleyte aan bet woord.
Hij zette, na een woord van donk
voor de wijze waarop hij was ontvan
gen, allereerst zijn verhouding uiteen
tegenover der. Gouv.-Gen. De Min vos
alleen verantwoordelijk voor ziin ei
gen doen en laten en voor de daden
van den Landvoogd, voor zoover hij
ze voor zijn rekening nam. Het was
een quaesï'e van staatsbeleid, niet
van staatsrecht. Uitvoerig bdtoogde
de Min. dal de RegCering en de zen
ding eigenlijk hetzelfde doel nastre
ven, mnar langs verschillende wegen;
e! lagen der zending achtte lij
voor de Reg. van het grootste belang,
maar de Staat heeft geen voorieur
voor e pi >i ge frdlorf «belijden is en moei.
derhalve alleen liet maatschappelijk
werk der ronding steunen, zich van
alle religieuec propaganda onthouden
de.
In den breede beantwoordde hij
vervolgens veel van 't gesprokene
over de Ind. partij, de Sarikat Mam.
enz. latende liggen, de beschouwingen
van den heer Van don Berg. war. bij
hij 't beginsel van rechtsgeldigheid en
uniformiteit van recht, voor zoover mo
gelijk, verdedigde Voor de unifica
tie werden dan ook reeds ontwerpen
gereed gemaakt, een nieuw inlandse';
pclkie-regloment was bij den Ra.
van State aanhangig. Eindelijk stond
de Min., den hoer Van Kol beantwoor
dend, stil bij de financiën, zich vooral
vereenigende met het verlangen naar
beperking van 't opium-gebruik, ter
wijl hij ten slotae nogmaals de ver
houding van de overheid lot let on-
- i-v-kendc volkomen vrije keu
ze, ondersteuning van de christelijke,
voldoe'de voorziening in gouverne-
ments-scholen en f acuTtatief-stellin.g
van godsdienat-onderwiis op de ge
subsidieerde scholen.
Na een paar replieken (van de hee-
ren Van den Beng en Van Kol) gaf
de Minister den heer Laan nog te
kennen dat 'höj. sympathiek gestemd
voor alle verbeteringen in 't verkeer
tusschen Moederland en Koloniën,
zoodra mogelijk de aanvraag om het
plan der radio-telegrafische verbin
ding zou onderzoeken.
De vier hoofdstukken der Indische
begrooting zijn daarop zonder stem
ming aangenomen.
Heden en morgen vergaderen de af-
deelingen nu w r hel onderzoek van
de Slaatsbegroo ting. voor zoover
gereed zijn. Vrijdagmorgen komt de
Kamer rog even WJeen, om de ante'
ning voor don aanleg van een ri
wen verkeersweg in den Haag te be
handelen. Dan gaat de Kamer voor-
ioonig weer op reces.
TE WATER.
Men schrijft uit Culemborg aan 't
d. D.
N.
Een ernstig ongeluk had hier plaats,
I dat. gelukkig nog al goed afliep.
ACHTERUITGANG ZIELENTAL.
Hot fc? eigenaardig dat de twee
grootste steden van Zeeland. V.issin-
gen en Middelburg, in 1913 beide in
zielental achteruit zijn gegaan. VEs-
singeu was Juist de laatste jaren
steeds vooruitgegaan. In het afge'oo-
pon Jaar ging de bevolking terug van
21.80? tot 21.584, dus met 2?3 perso
nen Er vertrokken 1573 personen, ter-
er slechts 1021 inkwamen. Er
werden 521 kinderen geboren, terwijl
slechts 192 personen overleden.
In Middelburg is men de laatste ja
ren Btecds daling gewoon cn hier is
het dus mirtd'-r onverwachts dat weer
142 minder inwoners in de sród zijn.
Op 1 Januari 1913 waren er 18.925 cn
op 1 Jan. 1914 IS 783 Ilier kwamen 1133
personen in, 1402 vertrokken. Er wer
den 356 kinderen geboren, terwijl 229
sterfgevallen plaats hadden.
STEENKOLEN.
Na cene zoutlaag van 200 Meter door
boord te hebben, heeft nier bij de
Rijkróoring naar ddfetorfen uium
tl Winterswijk) op ©ene diepte van
1145 de steenkolenlang bereikt
VAN' 1 HOFF-MONUMENT.
Naar de Maasbode verneemt, zal
begin Februari een aanvang worden
gem oak t met de fundeeringswerken
voor het standbeeld ter nagedachtenis
an Van 't Hoff op den 'a-Gravendijk-
»al, te Rotterdam.
Do onthulling van het monument is
gedacht in het begin van September.
UNIFORM DER JOHANNTTER-
ORDE.
De St.-Ct. bevat een besluit tot vast
stelling van de beschrijving van de
veld-uniform van de Commanderij
Nederland der Johanniter-Orde en
van de Nederlandsche afdeeling van
de Ridders van Malta.
tc willen leiden, dat den gemeentera
den meer macht worde toegokc-ikl in
zake de benoeming van onderwijzers,
daar bij de bestaande regeling noch
liet college van B. en W., noch re ge
meenteraden de niacin beziiteii hun
wens-ben le dezen opzichte te verwe
zenlijken .omdat de goheeie macllt bo-
rust bij den districtsschoolopziener.
Aanleiding tot dit verzoek is
zoo melai i»ot Hbd. - het gebeurde bij
de laatste benoeming van een hoofd
der school te Enipe bij Brommen Een
algemeen geacht onderwijzer to
Drummen, bij ontstentenis van oen
■hoofd roecis drie-maal achtereen met
de waarneming belast, wordt bij sol
licitatie opzettelijk stelselmatig ge
weerd zonder dat daarvoor geldige re
denen bestaan. Op het onrechtmatige
■daarvan gewezen, heeft de districts
schoolopziener geantwoord, dat hij
geen onderwijzer uit de plaats zelf
wenscht benoemd te zien tot hoofd.
Adressant vestigt de aanlacht van
den Minister op deze z. i onrecht
vaardigheid, waardoor het voor lede
ren onderwijzer in het geheelo dis
trict van den school opzie i. 01" onmoge
lijk Is in de plaats, waar hij werk
zaam Ls er. waar zijn kansen het gun
stigst zijn, tot hoofd te worden be
noemd.
DE WATERVOORZIENING
VAN AMSTERDAM
Men meldt ons uit Amsterdam:
Voor de gemeenteraadszitting van
Woensdag was de behandeling aan
gekondigd van de verschillende oor-
stellen die nopens de watervoorzie
ning bij den Raad aanhangig zijn ge
maakt.
B. en W. stelden o.a. voor te be
sluiten
voor de toekomstige watervoorzie
ning van drinkwater irrigatie der
duinen met Lekwater toe te passen,
tenzij het omtrent de plannen-Kui
pers in te winnen advies van het
Rijksbureau voor Drinkwatervoorzie
ning aanleiding geeft om aan die
plannen de voorkeur te schenken;
WEST-FRIESCHE CENTRALE. j Burgemeester en Wethouders uit
In den Raad der gemeente Zwaag te noodigen aan den Minister van
(N.-II) heeft de voorzitter meege j Binnenlandsche Zaken te vragen
deetd, dat de „West-Frieselie Electr. machtiging te verleenen om door het
Centrale'' niet tot stand komt door Rijksbureau voor Drinkwaters oorzie
den onthouden steun van hooger j ning op kosten der genu.-. m advies
hand, die ,,De Kennemer" wèl steunt, j te doen uitbrengen over de plannen-
Kuipers;
INBRAAK. j Burgemeester en Wethouders uit te
Den 2Gen December verliet de fami- noodigeri nan den Minister voornoemd
lie Blocinendaal, Hoogeweg te Wa- te verzoeken intusschei. zonder ver-
tergraafsmeer, voor eenige dagen die tra ging de voorbereiding te doen
gemeente. Woensdagmorgen kwam plaats hebben van een Lckwaterlei-
men tot de ontdekking, dat er vreem- dii.gplan, gebaseerd op de levering
den in hun woning hebben huisge- aan Amsterdam van hot benoodigde
houden. Zij hebben zich toegang lot irrigatiewater voor de duinen on-
de woning verschaft dooreen ruit uit <jer voorbehoud, dat de gemeente vrij
de keukendeur te snijden Na een blijft zich terug te trekken, wanneer
vluchtig onderzoek werd niets ver- I zij besluit aan do plannen-Kuipers
mist dan een marmeren pendule. j de voorkeur te geven onder aan-
bieding de kosten dier voorbereiding
COLLECTIEF ARBEIDSCONTRACT tot het tijdstip van de definitieve be
VOOR HET DRUKKERSBEDRIJF. I sljasing der gemeente te dragen, met
Dinsdagmiddag is te Amsterdam het. dien verstande, dat deze kosten later
collectieve arbeidscontract voor de ty- zullen worden teruggegeven, indien
pographie in Nederland geteekend het Rijk besluit tot oprichting dei
door bet hoofdbestuur van den Ned I onderneming of tot voortzetting van
Bond van Boekdrukkerijen eenerzijds, het onderzoek
en anderzijds door de hoofdbesturen j Burgemeester en Wethouders uit te
van den Alg. Ned Typografenbond, noodigen voor te bereiden maatrege-
van den Ned R.-K. Typografenbond, leh, om, met het oog op de irrigatie,
van den Christelijken Typografen- te geraken tot den eigendom der ver
bond in Nederland en van den Ned. eischte duingronden, zoo noodig door
Bond van Plaatselijke Typografen- J onteigening.
verecniglngen. Door het Raadslid Lambrecht-
Het contract is terstond in werking een van Ritthem was een voor-
getreden en gesloten voor drie jaar. stel bi) den Gemeenteraad Insediend hSl
breedvoerig ever de verschillende
voorstellen gesproken. Het ging voor-
a om Let al of niet urgentie der voor
zieningen. De rncen'ngen bleken zeer
verdeeld te zijn.
De heer Hendrix merkte o.a. op, dat
er geen -urgentie kan zijn "m roo spoe
dig meer water te krijgen, want zon
der bezwaar is !n der i listen tijd
goed gevonden water to leveren aan
Heemstede en Zandvoort.
De verdere beraadslaging werd
uttgesteld tot do volgen do vergade
ring.
N. O. G.
liet hoofdbestuur van het N O. G.
Is voor 1914 als volgt samengesteld:
W. P. Spa&renburg. Amsterdam, voor
zitter; M. Mi era* Jr., Beesd, vice-
voorzitter; II. J. Bon, Amsterdam, le
secretaris, rnej. E. Wecveringh, Am
sterdam, 2e secretaresse; 1). Voerman,
Amsterdam, le penningmeester, >1.
H. van der Horst, Kaatsheuvel, 2e
penningnic*. tv.\V. G- Brandeiihuig,
Botterdam, 3-: penningmeester; R. Kie-
Êtrt, Amstenlam, archivaris; J. B-
Gronnigenf, S;. Dijkstra,
Enschede en W. Kooiman, Hilver
sum.
GEMEENTELIJKE TLT.N'LOKAI.LN.
De minister van binnenlandsche
zeken heeft aan alle gemeenteraden
het verzoek gericht om gemotnte.ijke
turnlokaïen zooveel mogelijk gratie m
bruikleen af te staan aar. gymnastiek
verenigingen, in het belang der li
chamelijke opvoeding van ons volk.
UITSLUITING SCHILDERS-
GEZELLENBOND.
Men meldt uit Steen wijk aan de
Tel.:
Door den Nederlandschen Schildersgo-
zellenhond, afd Steen wijk, is dezer
dagen aan dc verschillende patroons
te dezer stele een lijst verzonden,
waarop voorkomen tal vtixi nieuwe
eischen, in hoofdzaak betreffende
lonsverhooging, arbeidsduur, ver
goeding voor overwerk, reiskisten
voor werk buiten de gemeente, enz.
Naar wij vernemen hebben de bazen
de eischen grootendeels ingewilligd.
Thans wordt hun de verplichting op
gelegd, om met het bestuur van ge-
noemden bond te vergaderen ie.*i tin-
de de zaak te bespreken.
Kt verkiezen de werkgevers niet,
wel wil «der met zijn e gen knechts
in overleg treden.
Fen gevolg van dit verschil In mee
ning is. dat allen hun knechts het
werk hebben opgezegd.
De uitsluiting omvat alle gt-.vüen,
aangesloten bij den Ned. Schildersge
zel! ?n bond.
GASONTPLOFFING.
Gistermiddag heeft in den winkel
van G. L handelaar in kramer ij n te
Bergen-op-Zoom. een gasontploffing
plaats gehad. Alle ruiten
brijzeld en eenige deuren ontzet. Voor
bijgangers bekwamen lichte Uw
ren. De eigenaar was afwezig. Diens
vrouw werden de haren verschroeid.
Eon begin van brand ontstond, maar
kon onmiddellijk gebluscht worden.
De muur van het Ixvlendende perceel
moet gestut worden, daar deze inge
drukt is.
EEN BIOSCOOPVERORDENING
TE AMSTERDAM.
Naar vernomen wordt is ten Stad-
huize te Amsterdam sedert geruimen
Naar goed gemotiveerde schatting om, naar aanleiding var, de-
zullen lm gevolge van de invoering dracht van B en W voor de toekom-
van het contract de loonen der ty stjge voorziening in het tekort aan
pog ra fen in het land per jaar f S00 000 drinkwater te benutten gezuiverd ri-
verhoogd worden, hetgeen op de prij- vierwater.
l-, jiVoorts om B. en W. uit te noodigen,
nan den Minister van Binnenlandsche
zaken te vragen machtiging te ver
kenen, om door het Riïksbureau voor
drinkwatervoorziening op kosten der
gemeente advies te doen uitbrengen
over de keuze, in het belang van de
gemeente Amsterdam tusschen
a. een door Amsterdam te maken en
tc beheeren waterleiding uit den
Rijn bii Amerongen, voerende het
water direct naar Amsterdam in het
laagreservoir aan den Haarlemmer
zen van het drukwerk zijn invloed
niet missen zal, zoo meldt 't Hb!d.
HEREXAMEN VOORGEOEFEND-
HEID.
Naar vernomen wordt zullen zestig
personen deelnemen aan het herexa
men voorgeoefendheld. dat heden te
Utrecht in de centrale gymnastiek-
school zal worden afgenomen.
ge daarvan overleden, llij was 30 jaar de irrigatie van het duingebied, nabij
oud, gehuwd, doch zonder kinderen. - - - -
ONGELUKKEN.
De Tel. meldt
Dirk 't Lam en familie, uitmakende De voerman Driessen te Enschedé, w
een zevental personen, gingen met die eenige dagen geleden bekneld b. een waterleiding uit de Lek, in
paard en wagen van Zijdorveld naar geraakte tusschen een aanrijdenden samenwerking met, den Staat der Ne-
hier, om boter en eieren te markter., vrachtwagen en een muur en daar- derlanden, voerende het water via
Ter hoogte van 't Zand schrikte het bij een arm brak en ernstige invven- Leiduin, te zamen met het duinwater,
paard, naar men wil voor de neerval- dige kneuzingen bekwam, is tengevol- naar Amsterdam, zonder voornfen."-
lende sneeuw. Het beest maakte een
zijsprong, waardoor mensch, dier en
materiaal in een sloot terecht kwa
men, boter en eieren over den wagen
heen vlogen en ongeschikt werden
voor boterham en eierdop. De meeste
personen waren echter spoedig op
het droge en konden anderen hulp
bieden Daar de dames nu niete meer
te markten hadden, togen ze maar
huiswaarts om zich van droge klee
deren te voorzien Den mannen ge
lukte het na inspannenden arbeid
paard en wagen behouden op den
weg te brengen.
Allen kwamen met den schrik en
een nat pak vrijde materieele scha
de is echter vrij aanzienlijk.
beeld van het ontwerpen eener bios
coop-verorden ing. De bc-doeUng zou
zijn het bezoek aan bioscopen door
kinderen, beneden een bepaalden
leeftijd te verbieden.
Zooals men weet, bestaat een der
gelijke verordening sedert enkele
maanden te Rotterdam.
Pers-Overzicht
ten, orr. '-.ot
de aandacht
te brengen.
De vraag in hoeverre nu de radio-
telegrafio te verkiezen is boven <1©
kaïn-I telegrafie, moeten wij ter oplos
sing overlaten aan dc vaklieden. Prof.
Van der Bilt, «Je wnrrne voorstander
via de radko-tetog --c'-oj verbin
ding. somt als voor i lm voor dezo
wc ze van selngcving o;> dat de lang©
onderzeesche telograafkal»* is siechts
een beperkte eeinsnollioid toelaten en
do teekons altijd eenig>zuis vervormd
overkomen, waardoor zij aanleiding
tot fouten kunnen geven. De Duil-sch-
Nederland6ch« Telegraaf maatschap
pij moet zelf onlangs een boekje heb
ben uitgegeven, getiteld Telogram-
Verminkingen, ten einde het publiek
een leiddraad te geven om zelf voor
komende fouten te ontdekken. De
verbin-
tidié
denken
do lek-
eg wel eens
ïisch opzi
del schijnt over deze Du
d;ng met Nederlandse
Kiachtu door do vort rag
verminkingen niet guns'
en ook wij Itebben ons
grommen langs dvzeu
te beklagen goliad.
Dat de radw-telegrafi
afstanden ook in oecon-
concurrecren kan. zou hieruit blijk
da» de tarieven bij den dienst Clifdcn-
Giace Bay voor gewone telegrammen
reeds thans 3>J j^rcent eoedkoopci
z;i an bij de kabel telegrafie.
Nu heeft bet meergenoemd Neder
landsche comité in liet begm van het
vorige jaar concessie r ang -magd tot
oprichting van een krach-ig di vl-
loos telegrnafstatiou op Wcrt-Javi.
Alleen reeds voor deze concessie dus
is de medewerking van de regeoring
noodzakelijk Voorts is haar steun na
tuurlijk noodig voor het aansluiten
van de draadlooze verbinding bij lo
ovej-larideche kabel lijnen in Neder
land of In Indië, willen de afzend- i9
den weg naar de adressanten kun
nen vindon.
Tusschenstations zouden worden
gevestigd te Tripoli, Massowah cn
ColornlK» Voor de eerste '.wee hMt
de Italiaansche regeering liaar mede
werking reeds toegezegd voor liet
station te Colombo verw
zelfde van <lc Engelsche
tusschen zal dit stott'in
lijk onnoodig blijken, a
vertrouwt over een afit.
kiassowah—West-Jova d
nen seinen, wat r.a h—N
het seinen o\ or gri.-.
Ijti.U-n medege-eeld^ uit
derlijk kan hceten u<- o
bindingen Sla vanger - B
tinique—Marquises ziin
De koluuiul'
it men het-
jcering. Tn-
vaarschijn-
gezien men
i als van
et te kun-
GEBED IN DEN RAAD.
VAN AMSTERDAM.
Bij den gemeenteraad is .r.gekomen
een adree van de afd. Amsterdam van
do vereeniging De Dageraad, om het
gebed in den Raad af be schaffeu.
D,t adres is ter visie gekgd voor de
leden van den Raad.
ONDEKM LIZERSBENOE.M1NGEN.
Leiduin
c. een waterleiding als bedoeld sub
b met toepassing van irrigatie vnn *n
die! van het duingebied
Eindelijk om B en W. uit te noodi
gen voor te bereiden de mietregelen.
om. met het oog op de belangen der
jirise-d'eau in de duinen te geraken
j tot den eigendom der daartoe ver-
I eischte duingronden, zoo noodig door
onteigening.
Het raadsüd De Man heeft ver-
I klaard zich te vereenigen met het
De heer J. H. van Balen, wethouder voorstel om door irrigatie der duinen dan één opzicht van de medewerking
van Drummen, heeft zich tot den mi- met Lekwater in de behoefte to voor- j van de regeering afhangt, verkeert. Boe: .-e gezonden, z'u.fen alles;
nister van Binnenlandsche zaken ge- zien. Inmiudeis m;ig in het groote beiang, staat zijn, het rumoerige vo.X;c
wend met tiet evrzoek, het daarheen In de middag- en avond it:ing werd dat met de onderneming gemoeid ;s. bedwang le ::"i.-a'.n
EEN NATIONAAL PLAN.
De „Nieuwe Rott. Ct.' schrijft
In het Voorloopig Verslag va
Eerste Kamer over de ontwerpei
wet lot vaststelling van de indisclie
bc^i-ooliug naduen vele leden nun be-
langstelling betuigd uiet hei plan van
een radio-lelcgruusche gemeenschap
tusschen Nederland en Nederlandsch
Ooób-lndié, ais ontwikkeld in een ar-
tl.-,el van prof. L. A. van der Bilt in
„uo Ingenieur". Met bevreemding
bauaen uic leden vernomen, dat do
vorige regeer mg de uitvoering van
dat plan met m het belang van den
lande had geacht. De minister heen
oaareip geamwoord, dat het comité,
dat de dJaidlooze verbinding beoog
de, zich sedert tot hem had gewend
met het verzoek, op die afw ijzende
beschikking terug te komen, maar de
gelegenheid cm do zaak grondig te be-
stu' ren. had den minister nog ont
broken.
Dit is het stadium, waarin het plan,
de verwezenlijking iu meer
t zoo verwon-
i.'worpen \cr-
-t-:n en Mar-
reeds langer,
afische dienst
dun slechts (wee steunpunten
hebben, beide c.p Ih-Uaansch gebied,
wat alleen al uit p- i' oogpunt te
verkiezen is.
De regeering zal zich naar haar
eigen toezegging tot oen onderzoek
zetten on het belang van het land ,j:j
het tot stand komen van de onderne
ming den doorslag doen geven. In elk
geval zal zij leden hebben niet het
vooibeeld van do vorige regeering ie
volgen, die haar weigering niet heelt
gemotiveerd. Dat verder voor een der
gelijke weigering nooit het belang va.i
een bestanndo particuliere kalx!-
ma.-uschappij overwegen;! kan zijn,
spreekt welhaast vanzelf.
De opzet vuil de om. er neming hoeft
iets eigens, een nationaal karakter.
Overwogingen van staat kunnen L.er
mede zeker niet in stzijd ziin, terw d'
een mogelijke verdere u'rtbew van
de verbinding aan de ougo-stoorde '-
moenschap niet onze koloniën m t
den van ooriog slechts nog meer a
goede kan komen.
Men zou dus haast geneigd zijn to
zeggen een plan. waai oor ook derc-
geering zicli warm kan maken. Mat
ook zoo mooi van het plan ïs, en Iki
als het ware kenmerkt; dit is
oens iets. vvaarvoor.. g->en subsidie
wordt gevraagd.
Koloniën
ONRUST OP BOEROE.
Onze lezers zullen zich waarschijn
lijk herinneren het telegram van den
resident van Amboina omtrent een
voorgevallen relletje op Boeroo.
Dit relletje wordt in sommige bla
den opgeblazen tot een oproer. r
de demping waarvan vyaarsciiijiiijJc
een expeditie van Java uit zal worden
uitgezonden.
In militaire kringen lacht mcr. wat
met deze onheilspellende berichten.
Waarschijnlijk zijn d ze ontstaan ui',
de hoop, da: er werkelijk eens iets z- 1
gebeuren dat een expeditie zal i:"-od:g
maken. Doch ieder militair die de .M-
foereu heeft lt-ercn kennen, weet
welk een zwak en nietig volk z:j vor
men. Bovendien is het getal „o; s*.a:;-
delingen" uiet gr-.>"ur Jan hoogs' i s
tweehonderd. Het lijdt dus geer. twij
fel of de militairen, door der. r.-a t
van Amboina ter versterking
EUiLLETON
Vrij naar het Duitsch
EDWALD AUGUST KÖNIG.
21)
Hij was omringd door menschen, die
zich zijn vr.enden noemden, maar m
werkelijkheid hem alleen gebruikten
oin klap te loopen en hunne zakken
te vullen. Van tiet vaderlijk vermogen
was ..t.dia geen plennig meer aun-
wez.g, uu weiden ei sciiuldeu ge-
ïiia.nvt, de kunst bracht ook niets op,
wij moesten ons schamen over onzen
biueder en vvajinooptcn aan de moge
lijkheid, oen hem op een beteren weg
te brengen. En zie. daar verklaarde
hij op zekeren dag, uit eigen bewe
ging dat hij hel land verlaten en in
een ander werelddeel zijn geluk be
proeven wilde, en hoe ongaarne wij
hem o k lieten Tuan, zoo moesten wij
toch erkennen, dal dit de eenige weg
was, langs welken hij gered kon wor
den. Wij hebben hem van al het noo-
d.ge voorzien en zijne schulden be
taald, hij nam met de beste voorne
mens van ons afscheid en «vind* heb
ben wij
meer van hem verno-
- iets
zich
Liet hij nooit int
hooien? vroeg Paula.
Nooit! antwoordde de stadsraad
Gestorven en verdorven! zeide
zijn echtgenoote, het liet zifch im
mers met zekerheid voorzien.
Met zekerheid kan men dat thans
nog niet weten, mama! antwoordde
Eduard kalm, het is geenszins on
mogelijk, dat oom Ferdinand nog eens
op een goeden dag te voorschijn komt
Dat hoop ik niet, hernam zij, den
zoon een toornigen blik toewerpende
want dan zou de vrede weldra uit
ons huis verdwenen zijn!
Dat geloof ik ook, sjiotte de kan
tonrechter. met open armen zoude
hij zeker wel niet ontvangen worden.
Eu bij jou denkelijk ook wel niet,
luidde het bitse antwoord van me
vrouw Hoppe.
Dat hangt er van af, hoe de man
mij bevalt, zeide hij schouderopha
lend, wij zouden wellicht goede
vrienden kunnen worden.
Spreken wij er maar niet meer
over, nam de stadsraad thans het
woord, die opgestaan en naar de ta
fel getreden was, waarop de geschen
ken lagen; zooais ik reeds zeide,
het zijn onaangename herinneringen,
laten wij dlc dus rusten. Wanneer
Ferdinand eenmaal terug mocht kee-
ren, dan zullen wij niet vergeten, dot
hij onz? broeder is. doch ik geloof niet
aan deze mogelijkheid. Waar toch
mijn vriend Staudinger blijceu mag?
Hij is nog ieder jaar op dezen dag
persoonlijk gekomen, om mij geluk te
wenschen en een glas wijn met ons te
drinken.
Zijn zoon had ook wel eens kun
nen komen, zeide mevrouw Hoppe met
een vorsehende blik op Elza, die, de
zen blik ontmoetend, schielijk liet ge
laat afwendde' Wanneer men aan
spraak maakt op de rechten eens
vriend-, dan moet men ook do plichten
daarvan vervullen.
Ik dank voor deze vriendschap,
antwoord oom Frans.
Waa om? vroeg zij op scherpen
toon. Wat hebt gij tegen den jon
gen mijnheer Staudinger? Wel is
waar is tnj nog maar boekhouder,
doch met het groote verinogen njiis
vaders kan hij lederen dag zelfstan
dig worden, en ik voor inij neb, om je
de waarheid te zeggen, een flinkan
koopman liever dan al die gestud'
de heeren!
Ge denkt zeker, dat hij zich beter
voegen en pu>oien zal, zeide de kan
tonrechter niet een sarcastischen lach;
daarin kondet ge u echter wel eens
vergissen, ik ken kooplui, die hunne
schoonmama's wel in het graf geër
gerd zouden hebben!
Balthazarl waarschuwde Paula.
Met Jou valt eigenlijk gezegd niet
te redeneeren, zeide mevrouw Hoppe
woedend, je zoekt overal ruzie, wijl
je zonder deze nu eenmaal niet leven
kunt. Over.gens is het mijne zaak, wie
ik in mijn huis ontvangen en mijn
vriendschap schenken wi! Waarom
dank je voor die \riendschap zwager?
Ik zoude gaarne de redenen eens wil
len weten.
Redenen? viel do rentenier haar
bedaard in de rede. Och, schoon
zuster, wat een goede haak wil wor
den, dat kromt zich bijtijds. Ik hel»
alle reden om tc geloovcn, dat de
jonge Staudmger er even spoedig het
vermogen van zijn vader doorge'y acht
zal hebben als onze broeder Ferdi
nand zijn erfdeel!
En waarop grondt ge dit scherpe
oordeel? vroeg zij met on «nljdende
stem.
De kantonrechter had tot een ant
woord geen gelegenheid, daar oen
dienstmeisje binnentrad en den stads
raad een kaartje overhandigde
William Chamberfort. las d
oude heer, en een blijde trek gleed
over zijn goedig gelaat. Laat mijn
heer binnen, hij is welkom! Nu zult ge
een 3 een interessanten man iecren
kennen, wendde hij zich tot zijne fa
milie. toen het meisje de kamer we
der verlaten had, een gentleman
van top tot teen.
William Chamberfort verscheen op
den drempel der kamer, hij bleef een
oogenbl-k aarzelend stilstaan, toen hij
het. gezelschap zag, waarop hij niet
voorbereid scheen te iiin. doch de ren wil. kan ons slechts welkom zijn.
stadsraad ging hem terstond tegemoet
bood hem met een hartelijke begroe
ting de hand en stelde vervolgens zijn
familie voor, die met vorschende blik
ken den vreemdeling opnam.
Paula reikte hem eveneons de hand,
die hij met een diepe buiging aan zijn
Lippen bracht.
Ik had reeds in den afgeloopen
herfst het genoegen u in Ostende te
leeren kennen, zeide zij met een be-
tooverenden glimlach. Ge spraakt
er destijds niet van. dat Ik u hier zou
de wederzien.
Dat is ook zoo, mejuffrouw, ant
woordde hij kalm, en een vlammende
blik uit zijne donkere oogen trof haar
daarbij; ik wast echter niet of dat
weerzien u aangenaam zoude zijn,
des te meer dan ook verheugt mij jw
vriendelijke ontvangst.
Zijt ge al lang hier in de stad,
vroeg zij terwijl rij door een wenk
hem uitnoodig.Je om naast haar plaats
te nemen
Eerst siuds kort. Mijnheer Hoppe
was zoo vriendelijk om mij een
dere kennismaking waardig te keu
ren, en daarom betreur ik het
dat k juist heden ais spelbreker...
O, volstrekt niet, integendeel, gij
zijt ons zeer welkom, viel mevrouw
Hoppe hem met haar vriendelijksten
glimlach in de rede. Wie vieren
heden den geboortedag van mijn man,
iedere vriend, die dit feest met ons vie
Gij zijt wel vriendelijk, mevrouw!
zeide hij, terwijl hij met een buiging
het glas aannam, dut zij hem .ver
reikte, mag ik de eer hebben met u
klinken. Ik wensth mijnheer uw
echtgenoot de vervulling van al zijn
wenschen toe, en u in het bijzonder,
dat gij dit feest nog menigmaal ir. dert
genoegelijken kring uwer iiOOgges-:; »t-
te familie vieren ut oogt.
Wederom rinkelden de glazen, me
vrouw Hoppe was iu de wolken, haal
echtgenoot knikte glimlachend dc zij
nen toe, oven alsof hij daarmede vra
gen wilde, of hij niet trotsch i a-ról
zijn op dezen nieuwen vriend, alleen
oorn Frans bleef crust g en lieduard,
terwijl het gelaat van den kanton: j li
ter zélfs eenig wantrouwen verri
Ge zijt van Ostende naar Lnz>
land gereisd? vroeg Pauia. •-.
Eduard de glazen weder vulde.
Om u te dienen, juffrouw ant
woordde Chamberfort. Ik dacht
daar langer te blijven, doch het kli
maat kon mij niet behagen, en daar
mijne positie mij veroorlooft tc kun
nen wonen, waar het mij belielt, zoo
bedacht ik mij niet lang en aanvaard»
de reis naar Duitscblan i.
(Wordt vervolgd,'.
