NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
3le Jaargang No. 9379
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 17 JANUARI 1914 A
ABONNEMENTEN A D V E RT EN TIN:
Voor Haarlem per drie maanden: féls JUVan 1-5 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cis Buiten het Arrondissement
Voor de dorpen'ln' dot 'omtrek wa'ar 'een Agent 'gevestigd te ('kom 'der' Bif Abónneménf aSn^k rabal'™" 30 C"*
Franco^er^post' door* Nederland' i i| 50*2^31,00800,3 p«r Ftatetag;
Afzonderlijke nummers0.02 H V ^Tm V'
üeillustreerd Zondapblad, voor Haarlem0.37yt Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per posj „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaorne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
liMMLK BES'I AA 1 UIT
- BLADZIJDEN.
EEKSTE BLAD.
AGENDA
ZONDAG 18 JANUARI.
Soc. Vereniging: Matinée Iiaarl.
Muziekkorps.
Schouwburg: Arnsterdamscli Too-
neelgezelschap, ,,De oude Konwraal
De Kroon: Optreden van liet Rotter
dam sch Operette-gezelschap.
Brongebouw: Muziekvereen. „De
Post harmonie". Uitvoering.
Brongeboiiw: UolSandsch Tooneel
gc-zelschap. 2 uur
Café „De Pooi' Concert.
Soc. Vereeniging: Bioscoopvoorstel
ling-
Biosc. Theater, Gr. Markt; Voor
stelling.
Apo.lo Theater: Biosc. Voorstelling
KI. Vereenig ng: Biosc. Voorstelling
Biosc. Theater Urnon, Schoten
Voorstelling.
Rusthoek. Bloemendaol: Concert
2 1/2 en 7 3/4 uur.
MAANDAG 19 JANUARI.
Café Brinkrnann: Ned. Bond. van
Vrouwenkiesrecht. Cursus-avond.
Café .,Dc Pooi": Concert.
Biosc. Theater ,Gr. Markt: Voor-tel
ling.
Apolio-Theater: Biosc. Voorstelling
KI. Veivcn gng: Biosc. Voorstelling
Stadsnieuws
GEEN WEDSTRIJDEN.
De Alg Secretaris van den Nederl.
Voetbalbond verzoekt ons mede te
deelen, dat wegens de vorst de voor
Zondag uitgeschreven wedstrijden
geen voortgang zullen hebben.
HET IIAARLEMSCHE LEES
MUSEUM.
Als dit nummer den lezers onder de
oogen komt, zal het besluit lot ophef
fing van het Leesmuseum wel geval
len zijn. Het is nauwelijks denkbaar
[lat de ledenvergadering van heden
middag het noodgedwongen voorstel
van het Bestuur zal verwerpen. Hoop
volle vooruitzichten die het wegens
verval van krachten ten doode opge
schreven instituut nog zouden kun
nen redden, zullen wel niet geopend
worden. En dus- inoritururn te salu-
tat. de etervende groet u Deze groet
is vol weemoed, want de ruim 52-
jarige instelling is velen der nog le
vende oud-leden in den lande, de
kleine schare van getrouwen in Haar
lem niet liet minst, lief geweest,. Aan
haar ontstaan (op een bijeenkomst
den 3den Mei 1861 in de Concertzaal),
haar opening (op 3 Januari 1862),
baar voortgang, bloei cn daling bin
nen de gastvrije muren van het Prin
senhof is een gansche reeks van be
kende nainen verbonden, wier dra
gers voor korter of langer tijd hier
een deel van hun geestelijken teer
kost vonden. Onder de eerste leden
'rchoorden o a. Busken Huct. burge-
xieesier Fock, lvrelage, Quack, Tiele,
Staring, T. C. Winkler, Sybrandi.
Voor ecu stad als Haarlem kon het
Leesmuseum in het laatste kwart der
19de eeuw met zijn 160 leden een
bloeiende instelling heeten Met de
niouwe eeuw zakte de belangstelling-,
van 174 leden in 1890, daalde het ge
tal tol 100 in 1904. In t906 moest aan
opheffing gedacht worden, maar
door propaganda werd tiet voor een
paar jaar nieuw leven toegevoerd.
Maar hierin lag geen nieuw verschiet,
en het bestuur, dat toen zijn schou
ders er onder gezet had, heeft moe
ten ervaren dat de levenbrengende
belangstelling te ver te zoeken vielen
dat de geslonken inkomsten (van nog
geen 40 leden) geen voortzetting
doogden. De omstandigheden zijn ove-
rïcons het Leesmuseum niet ongun
stig geweesteen gezellig zaaltje in
't hartje van de stad aan een rustig
pleintje „gelegen in het Pand, dooi
do stad Haarlem welwillend afge
staan', eischte geen huur; gesala
neer tie beambten te zijnen laste had
het slechts één: de kastelein van hei
Prinsenhof, die met het rondgaan der
boeker: was belast en de lokaliteit
verzorgde Een bezwaar was zeker,
dat iro n van het zaaltje verjaagd werd
als oe Staten der Provincie of de
Raad van Haarlem in de aangrenzen
de za.ll van liet Prinsenhof bijeen
kwam dan word het Leesmuseum
Gooi deze lichamen als ontvang- of
doorgaiigktimer opgeëischl, en kon
men er vaak eerst s avonds weer te
recht.
Gelukkig dat nu liet Leesmuseum
z-If ophoudt ,.op weinig kostbare wij
ze aan zijn»; kden gelegenheid to ge
ven tot het lezen dor voornaam-:c
buiten- cn binnenlandsche lod-chrif
tv: zi|n in den loop van een halve
eeuw gegroeid boèkhezlt van brociui
res t' d-chriftenreekson en een uit
ongeveer 61HJ0 deelen bestaande boe
kerij, niet te loor gaat en niet ver
strooid wordt. In den geest van art.
29 van de oudste Wetten vaD het
Leesmuseum te Haarlem (1861) zal
nu zijn tijd gekomen is het eens
zoo nuttige instituut zijn dank voor
meer dan 50-jarige gastvrijheid aan
de gemeente bewijzen:
„Bij ontbinding van het Leesmu
seum zullen alle boekwerken, wier
verkoop tot betaling van nog ver
schuldigde geiden niet noodzakelijk
is, het eigeiiuoin worden van <ie stads
ouiuouieok van Haarlem".
CHRISTELIJKE ÜRATORIUM-
VEREEN1GING.
liet inoet een ukhiiijk.ieid zijn een
weik geschreven le hebreu als „Die
Seiiopiuug '- Jamnier voor Haydn,
,uj liet niet veertig jaren vroeger heeft
gedaan. Wat een voldoening zou hei
uem zijn lange leven door gegeven
nebben. Maar toch ook weêr met jam
mer'; immers in zijn jonge jaren zou
hij 't nooit zoó goed hebben kunnen
doen als hij t nu op zijn ouden dag
gedaan heeft. Want behalve dat hem
toen nog niet die schitterende instru
mentatie-kunst resultaat wel van
zijn veeljarig experimentoeren met
kleinere en grootére orkesten zou
hebben ten dienste gestaan, iiiogen wij
wel aannemen, dat de invloed van zijn
grooio jongere tijdgenooten Mozart cn
vooral Beethoven niet vreemd is ge
weest aan de latere verwijding van
zijn muzikalen horizon zooals, om-
gc- v ei d, te voren z ij n genio de ont-
..ikkeliug van zijn gemaie jonge
kunstbroeders had beïnvloed. Iloe het
zij, er zijn in Haydn's „Sohópfong*
ut.igenbliii.Ken van waarlijk Beethoven-
st:ie groojheid. Om er maar een paar
te noemen tiet overweldigende „Und
es ward Licht"het koor „Dio Him-
inel era&hlen" meit zijn al geweldiger
stijging hel duet met koor „Von
denier Güt" enz.
Het was ons een zeer groot en ge
heel onvermengd genot, dit onsterfe
lijk meesterwerk gisteravond weer to
kunnen hooren. Te meer nu daarvan
door onze Christelijke Uiaionuiuver-
eenigmg onder leiding van den heer
Julian schounuerbeek een vertolking
weid gegovon, die ik niet aarzel een
model-uitvoering te noemen. Niet dat
er niet hier ol daar eens eep kleinig
heid viel aan te merken. OeJi ja, som
mige orkestrale effecten hadden wat
geraffineerder kunnen zijn en een
heel enkele maal intoneerde het koor
wat laag (jammer genoeg gebeurde
dit juist op het bei-oenide C-dur-
akkoord„Licht"). Maar van een
model-uitvoering mag hier gesproken
worden, omdat niet alleen de techni
sche verzorging van 't geheel zoo uit
nemend bleek, maar wat bij koor
uitvoeringen nog altijd zeldzaam blijft
LHiioat er van ueze vertolking zoo n
wanne en veiwarmenue bozielnig uil-
ging. Er iel den geiieeleir avond door'
bij ue lutvoeixieis geen enkel oogen-
blik van verflauwde stemming waar
to nemenbezwaren van tecJimscheu
aard, uie zoo vaak een vrije gevoels
uiting belommeren, bleken hier
dank ue uitmuntende voorbereiding
met aanwezig. En zoo konden wij
ons geheel ongestoord verlustigen
aan deze bij aJlt.i eenvoud zoo diep
aangrijpende, en ondanks haar hon
derdjarigen ouderdom zoo jeugdige
muziek Wij en ongetwijfeld al die
velen die de uitvoering bijwoonden
hebben gisteravond in de Vereeniging
een paar gelukkige uien doorge
bracht.
Om dezen algemeenen indruk al
thans cenigs/.ins le délaillecrcn ver
meld 'uk hier de namen der solisten.
Ze waren mevr. Alida Loinan, so
praan, Jac. van Kempen, tenor, en
Geruru walsman, bas. zaj gaven alle
uire.net l>-sLe waarover zij te bceomk-
ken hebben. Meer behoof ik cr niet
veitiomiu aan liet, wat versterkt,
ilaui .e...sr MuzieKKorpsr Meeiinaieu
reeds heelt üit korps zijn uchtens- J
waardig»? veidiensi-cji iUs begelei-
-1.135-ci.MSi uoen erkennen; dituiaal
meen ik wel te mogen zeggen dat bet
z.ch huefiloffen. Blijkbaar speelt
het niet voorliefde onder een zoo nni-
meeiende leiding als die. van Johanj
Schoonderbcek, zooals ook het. koor
en de solisten zich gaarne volgzaam'
toonden voor zij,n artistieke intenties
Behoef! hel. glorieus welslagen van
deze ,,Sch(ip'urig"-uitvoértiig dan 110.3
te verwonderen
PHILIP LOOTS.
Gouden echtpaar.
Men schrijft ons-
Den 3cn Februari hopen Hendrik
de Leeuw, oud 76 jaar, en Cornelia
van D*jk oud 77 jaar, wonende Ro-
zemarfinsteeg 10. den dag te herden
ken. waarop zij vóór v .ftig jaar in
het huweM-k zijn vereenigd
Ofschoon de inan nog flink cn ge
zond is. is de aanstaande gouden
bruid zi' keliik en zwakm-ii hopen
dat d" da? voor hen niet ongemerkt
voorbij zal gaan.
15 JANUARI.
Wij lezen ln het WeekbL voor
Bloemb. Cultuur:
Met verklaarbare belangstelling zal
ongetwijfeld zijn uitgezien naar de
gevolgen van de in December tot stand
gekomen contributie-verhooging.
Thans kan een deel dier gevolgen
worden overzien. De termijn van op
zegging verstrijkt heden en hertialve
kan men zich thans een indruk vor
men van het aantal leden, dat ge
meend heeft wegens het genomen be
sluit de vereeniging te moeten verla
ten.
ln dit nomrner komt een lijst voor
van degenen, die na de aankondiging
van de verlenging van den opzeg-
gïngsterm n voor Het lidmaatschap
1.ebben bedankt. Het zijn er, in een
rond cijfer, 225.
Eene nadere beschouwing van de
op die lijst voorkomende namen leert
echter, dat een groot gedeeke ervan
behoort tot die leden, voor wie de con
tributie niet verhoogd zou worden.,
zoodat hun uittreden uit de vereeni
ging of niets met de gewijzigde con
tributie te maken heeft, maar tot het
gewone verschijnsel van bedanken bij
het einde van tiet jaar toehoort, of op
eene misvatting hunnerzijds berust.
Sommigen hebben bij hun bedan
ken uitdrukkelijk medegedeeld, dat
de nieuwe contributieregelhig lien
daartoe genoopt had, van anderen
kan dit worden vermoed, aJ zal de
kennisneming van sommige namen,
die men daarop zeker niet had ver
wacht, eenige bevreemding wekken.
Wij vermoeden evenwel, dat voor
zeer velen der uitgetredenen de
scheiding met onze vereeniging skcl'.tB
van tijdelijken aard za! zijn. Als een
maal de tijd der bloemen keu ringen
daar is, en zij kunnen ze niet bezoe
ken, en ervaren, dat hun collega's
daardoor beter op de hoogte blijven
dan zij; als de beurs weder geopend
is en zij kunnen er niet verschijnen;
als het opgaan hun ontbreekt of
slechts in één exemp'aar bij een groo
te firma voorhanden is, en zij dus
op allerlei manieren het ongerief en
de ontber ng zullen ondervinden, die
zij zid; door het bedanken voor het
lidmaatschap vrijwillig oplegden,
dan zuilen er ongetwijfeld onder hen
zijn, die gaarne op hun besluit zou
den terugkomen,
l.aat dan geen valsche schaamte
hen weerhouden! Wij zullen bun die
terugkeer niet bemoeilijken; ook zon
der oproep in de bladen in den geest
van „Geliefde broeder, keer tot uw
diepbedroefde familie terug. Alles Is
vergeven en vergoten", zullen wij de
afvalligen te zijner tijd gaarne weder
in ons midden opnemen.
Alles bijeengenomen is dus het aan-
laJ van en. die wegens de contribu
tie-verhooging bedankt hebben, van
zeer gering beteekenis. en 1U de ver-
eenigiiig er geen noemens,vaardigen
financieelen invloed van ondervinden.
S. P. A. P.
Vrijdagavond bad in het lokaal van
dèii inLi vuu Dij.., ivitme iiuuisiraat,
een vergaueruig plaats van de afaeo-
ling Haarlem ucr S. D. A. P., onder
voorzitterschap van den heer J Joos
ten.
.„edegedeeld werd dat een groot
aantal nieuwe leden zicli sinds de
vorige vergadering heeft aangemeld.
De sinds kort opgerichte jeugd-orga-
nisa.ie staat thans onder leidinc van
een viertal afdeeliugsleden.
Door de afdeeling zai geleekond
worden op de circulaire, te versprei
den door de plaatselijke commissie
voor t'iaatseiijKc Keuze luzake ue de-
zei- dagen te noudeu petitioniienicuis-
uctie ook vvorut een Oeurag van 15
ungetroKaen voor uit Comité.
itenigo verslagen werucn uilge-
braciit en goeugukeurd
De lieer L. J. u. ï-oppe behandelde
daarna het onderwerp„Het vraag
stuk dor Gemeentebelasting
in verband met ue zeer waarschijn
lijk binnenkort in den Raad der ge
meente ter spruke komende belasting-'
voorstellen In-handelde spreker aller
eerst. de h las'ingheffing, zooals die
thans door de wet is geregeld. Door
u-a in,L. uitgaven, u.e uu gemuni-
:»m t.ians nohbeu te noen, naartoe ge-
nuouzuakt uoor de metfiueic outwnv-
keiiug, öiiz.. moei de belasting vaak
..den verhoogd
Spreke. 3.L.... uitvoerig sui o.j net
rapport, uitgenracht door de Staats-
voor ue Gemeentebeiaslin-
gen.
ihans, zegt spreker, zijA er vele
sommen, uie de gemeenten moeten
uitgeven voor het rijk, zooals politie,
^gedeeltelijk) kosten voor Tweede-
Kamerverkiezingen, enz. enz.
Tenslotte werd de aandacht geves
tigd op het feit, dat ook de gemeente
Haarlem haar winsten uit de bedrij
ven beschouwt als een soort belasting,
evenals recognitiën, enz., en herinner
de aan het belastingvoorstel, door de
sociaal-democraten aam den Raad op
gezonden omtrent de verhooging van
opcenten.
Door den voorzitter werd daarna
den spreker een woord van dank go-
bracht en de vergadering gesloten.
DE LOONACTIE DER STU
KADOORS.
Men schrijft ons
Reeds zeer geruimen tijd is de af
deeling Haarlem van den Alg Ned.
Stukadoorsbond cn de afdeeling van
den Ned. R -K. Kalk- en Steenbewer-
kersbond doende om de arbeidsvoor
waarden te verbeteren en vast le
leggen in een Collectieve Arbelds- I
overeenkomst.
De afdeeling van den Stukadoors-
Patroonsbond verzette zich niét te- 1
gen een Collectief Contract, en de on- j
derhandelingen hierover werden In 1
den zomer van 1913 geopend
Doch ten slotte stuitte alles af op
een enkel artikel.
In het concept-loonartikel van de
patroons staat o.m,
„Inzake verhoogingen van uurloon
wordt bepaald, dat telkens wanneer
het uurloon der 'Timmerlieden wordt
verhoogd, het minimum uurloon van
een bekwaam stukadoor met een ge-
lijk bedrag wordt verhoogd."
Dat was de steen des aanstoots. De
gezellen zeggen tot de patroons „Gij
moet in uw bedrijf zelfstandig hande
len; wij kunnen ons nies vastleggen
aan de activiteit van andere gezellen-
organisaties."
Alle daarna gevoerde corresponden
tie bracht de zaak niet verder.
Gisterenavond vond een gecombi
neerde vergadering plaats van hoofd
en afdeeling6besturen der betrokken
bonden. Daar werd de volgende con
clusie genomen
„De gecombineerde vergadering
enz.
kennis genomen hebbende van den
fitand der Ioonaclie te Haarlem
van oordeel, dat van de zijde der ge-
zellenorganisntios voortdurend con
cessies ziin gedaan ten behoeve van
de patroon®
overtuigd, dat niet kan worden in
gegaan op den eisch der patroonsor
ganisatie om de uurloonverhoogingen
vast te koppelen aan wat in dit op
zicht in het. tïmmerbedröf misschien
tot stand zal komen, dringt nogmaals
bij de patroonsorganisatie er op aan,
om het uurloon van een stukadoor
te stallen op 32 cent, van een witter
op 28 cent en van een opperman op
24 cent,
om deze loonen op 1 Januari 1915 en
1 Januari 1916 telkens met 1 cent per
uur te verhoogen,
en aan arbeiders die niet het
etandaardioon verdienen verhoudings
gewijs dezelfde verhooging van loon
te betalen,
om tevens, (zooals trouwens reeds
is toegegeven) het minimum tarief
voor vlak-pleisterwerk te stellen op
12 cent per M2 en voor rietwerk op
13 cent per M2 (uitgezonderd trappen
met wrongen),
en 0111 verder te bepalen dat de
werktijd in den zomer 10 uur per dag
zal zijn (loopend tusschen s morgens
6 en s avonds 6 uur),
en in dm winter (November, De
cember en Januari) 8 uur als arbcids- 1
tijd zal gelden, eindigende 'b avonds
half 5.
De vergadering verklaart, dat, als
deze minhnum-wenschen worden in- j
gewilligd de orgunisaties nog steeds j
bereid zijn een en ander in een Col-
lectief Contract overeen te komen.
Verwacht van de patroons dat de
zen den ernst van den stand van za
ken zullen inzien, dringt er dan ook
op aan dat de patroonsorganisatie róó(
2 Februari a s. antwoord zai geve:
op het bovenstaande
«preekt de verw achting uit, dat ozc
doende het nog mogelijk za! zijn op
vredelievende wijze tot overeenstem
ming te komen.
en gaat over tot de orde var, d n
dag."
ORGELBESPELING
ln de Groote- of St. Bavokerk alhier,
op Dinsdag 26 Januari 1914. des nam.
van 1—2 uur, dc>or den heer Lou.9
Robert
Programma. 1. Praelud um et Fu
ga C gr. i, J S. Bach; 2. Sonate II,
F. Mendelssohn— Bartl- dy, Grave,
Adagio, Allegro maestoso e vivace.
Fuga, 3. Tonslück no. II Allegretto;,
Niels \V. Gade. I Pour la toussaint,
Gabriel DupoiM; 5. Marche dc la
sympi onie-enntate 4r:ane, A'.ex.
G-uilmant.
DE PLANTSOEN ARBEIDERS.
Door N Boogaard en 8 anderen I*
aan den Raad oprechten dank bo
iuigd voor het den 7den dezer geno
men besluit. -
VOORDRACHTAVOND.
Men meldt ons
Vrijdagavond trad voor de adspi-
ranten-afdeelins van den Alg. Nederl,
Typ Bond de hoer Voening op met
een:?* aardige voordr.-irhtci. «He al(4
In den smaak violen der jonge tv po's.
Te ruim kwart over tienen sloot da
voorzitter deze vertrad»- g. die jam
mer senoea maar mat?-.* vvas. D/
wegblijvers hadden ongelijk.
Douchebadhui zen.
In het douchebadhuis aan den Kon-
dt-nhorn zijn in de afgeloopen week
616 en in dat aan het Lcidsche plein
914 baden genomen.
