MUM'S no
DERDE BLAD
Woensdag 4 Maart 1914
OM ONS HEEN i
No. 1398
Ons Schilderijsnuicseum en het
groote pusiiek.
Z<1 fa toen het nieuwe museum van
schilderijen verleden Jaar pas geopend
■wae en men dus denken zou, dat
nieuwsgierigheid menigeen er heen
zou drijven, is het aantal buitenland*
f. he bezoekers veel grooter geweest,
dan liet getal der kijkers uit Neder
land. Wel te verstaan op de week
dagen, wanneer de,bezoekers in den
regel hun naam ln het register
schrijven.
Natuurlijk kwamen er duizend©
il.idgénooten en andere Nederlanders
r, den Zondag, als de toegang vrij Is j
.•I heel stellig zullen velen daarvan
genoten hebben van onze mooie i
Hbiiderijen. Maar zou er niet nog
«éér van ie genieten zijn? Halen we
in «Je groote bron van kunst, die ons
Museum is, wel alles wat er in zit
Ijet eens op de menschen, die een
Klirlderijenmuseum doorloopen
waartoo gevoelen zo zich het meest
aangetrokken? Tot do stukken, waar-
i de voorstelling boeiend is
een zeeslag of een griezelige voorstel
ling uit de oudheid of iets van dien
«ard. Hei Stadhuis gaf vroeger in
dat opzicht voel te genieten, omdat in
de groote hel het Beleg van Haarlem
ng, met al zijn val© gezichten van
belegerden en stroomen van kokende
maarzonder kunstwaarde
dii moois versiert thans de voorkamer
an het Prinsenhofin de wochtka-
neï" op het Stadhuis hangt do voor
ttelling van Seleucue, wien de oogen
worden uitgestoken, op welke vroo-
lijke afbeelding jongelui kijken, die
iu de tweede klasse in het huwelijk
treden.
Bal soort van voorstellingen is voor
vele bezoekers van een museum de
incest aantrekkelijke. Portretten van
veel grooter kunstwaarde loopen zo
stilletjes voorbij en oen van mijn
tienden pleegt te zeggen, dat van de
honderd bezoekers negentig de schil
derijen van Frans Ilals niet zouden
oankijken, wanneer ze niet wisten dat
zo.... zooveel geld waard zijn Ik laat
d'o stoute bewering voor zijn reke-
g, maar geloof toch ook, dat de
groot© meerderheid van de bezoekers
iel zou kunnen zeggen, waarin liet
geniale van Hals" stukken schuilt en
waarom, als er dan toch quaestle van
geld moet wezen, de Amerikanen er
graag millioenen voor over zouden
I lebben.
Wat is eigenlijk de bedoeling van
ons nieuwe Museum geweest Toch
niet, dat het enkel ©p alleen een ar
chitectonische bergplaats zijn zou
voor de stukken? Een middelpunt van
kunstbeschaving moet het worden, er
moet eigenlijk geen (goede) tentoon
stelling van schilderijen in onze stad
meer gehouden worden, dan in ons
Museum. Dat gebouw op 't Heiligland
moet de menschen niet afwachten,
ar aanlokken. En in de opvoeding
van het groote publiek kan ons Mu
seum een belangrijk aandeel krij
gen.
Waarom zou niet aan eiken bezoe
ker op den Zondag kosteloos een soort
i beredeneerden catalogus uitge
reikt worden, waarin op eenvoudige
en bevattelijke manier een overzicht
rdl gegeven vOn* de voornaamste
schilderijen, hun kunstwaarde en be-
teekenis en van de schilders Dat zal
wat geld kosten, natuurlijk, maar "het
Museum kost eenmaal geld en we
hebban altijd gehoord, dat het geen
zaakje moet worden, maar een kunst- j
schat waarop Haarlem trotsch wezen
moet. Terecht. Maar dan kan ook een
paarhonderd gulden voor een verkla
rende beschrijving van de schilde
rijen geen bezwaar opleveren dan is
het ook gedaan met het doelloos dwa-
i langs dc mooie stukken en het
gretig uitzoeken van de „belangwek
kendeeen enkelen keer wel eens iet
wat prikkelende voorstellingen.
Dit kan voor den directeur, den
heer Gratama, geen zware taak we
zen hij kent het Museum en zijn
Inhoud volkomen en heeft daarover
meermalen gesproken en geschreven,
zij het ook m een vorm die voor wat
ik bedoel, niet passen zou, hij zal
er geen bezwaar tegen hebben, het
zelfde op beknopte en populaire wij3
mee te deelen. De resultaten zullen
zeker l,et werk loonan.
Maar moet het daarbij blijven
Zoo n geschriftje kan en rnag niet an
ders wezen, dan zeer klein en be
grensd, omdat uitvoerige uiteenzettin
gen de menschen afschrikken het be
zoeken van een museum is toch al een
vermoeiende bezigheid. Dieper kan
op de zaak ingegaan worden door
lezingen voor belangstellende men
schen Menige Zondagbezoeker zal.
denk ik, meer willen weten van de
schilderkunst in 't algemeen 'en onze
Haarlemache schilderijen Ln 't bijzon
der.
„Theorie", zullen velen zeggen,
„idealisme. Zooveel bekommeren de
menschen zich immers om schilders
en schilderijen toch niet P Ja, wie
zoo redeneert wekt ook nooit de be
langstelling op in wat, zoo ten on
rechte. droge onderwerpen genoemd
worden. Jarenlang heeft bijvoorbeeld
do heer Sueijs voor een publiek van
eenvoudige menschen lezingen gehou
den over aardrijkskundige aangele
genheden en dingen, die daar ver
band meo houden een droog onder
worp, als men wil, maar waar do toe
hoorders dan toch buitengewoon veel
schik in hadden.
Wat een aardig en dankbaar werk
moet het wezen, om den menschen
algemeen© begrippen over kunst bij
te brengen.
Maar waar en hoe Ik heb mij liet
mooie zaaltje met bovenlicht gedacht,
veranderd ln een gehoorzaalwaar
do 3öiiilderijcn, die de spreker behan
delen wil, aan den wand zijn opge
hangen I Helaas, dat zal een Iteraen-
schim blijken to wezen, de angst voor
licht en brandgevaar (een enkele be
zoeker komt misschien met een bran
dend eindje sigaar binnen) is groot,
soms wat te groot, zoodat te voorzien
is, dat zulke lezingen buiten het Mu
seum mootou worden gehouden. Daar
heen de schilderijen te slepen gaat
niet aan, zoodat lichtbeelden hun
plaats moeten vervangen. Dat is iets,
maar niet hetzelfde.
Men zal zeggen, dat de directeur
van het Frans Hals Museum geen in
structie als redenaar heeft gekregen,
maar de taak behoeft ook niet zonder
passende vergoeding aan hem te wor
den opgedragenmisschien zal een
ander bezwaar wezen (we zijn zoo rijk
aan bezwaren) dat een gemeente
ambtenaar niet in het openbaar over
zijn tak van administratie moet gaan
spreken. Maar ik heb voor deze vrecs-
achtigen, gelukkig, twee precedenten:
de directeur van de gasfabriek, die
meermalen in 't openbaar optrad en
zijn collega van publieke werken, die
een kort© rede hield bij de opening
van het Museum, evenals trouwens dc
heer Gratama zelf.
Zeker, het plan zal geld kosten, niet
zoo bijzonder veel, maar geld. Hier
kan niemand tegen hebben, die iu het
dubbele denkbeeld een gelegenheid
ziet tot volksontwiukeling en tot gees
telijk-productief maken van onze
sctnluorijen-ver/ameling in haar
mooi gebouw, die (ik herhaal het)
Haarlems trots uitmaakt en tot eer
strekt en dus al het nut moet i pie-
veren, dat er maar van te halen is.
Men gaf wel duizenden voor oen
pluche bekleeding, die de schilderijen
beter tot hun recht doet kouien
waarom daa ook met een som, opdat
er kennis en ontwikkeling moe ver
spreid worden
J. C. P.
uiiiïlZlllQ.UU
voegen doze go vallen vormen niet
den regel.
„Als regel heb ik gevonden, dat óf
het ziektegeval ernstig genoeg was,
om de indicatie voor ziokenhuisbehan-
deling te wettigen, 6f gebrek aan hulp
en hulpmiddelen in de moest primi
tieve omgeving bestond.
„Meer dan eens heb ik zieken,
waarmede ik door bijzondere omstan
digheden in aanraking kwam, be
zocht, voor wie eerst op mijn aan
drang de aanvraag om plaatsing g->
scbïedde.
AMUNDSEN
heeft Dinsdagavond te Amsterdam in
't Concertgebouw dat met een zeer
talrijk publiek gevuld was een voor
dracht gehouden over zijn tocht naar
de Zuidpool in 1911.
De lezing werd door mooie licht
beelden verduidelijkt.
TWEEDE KAMER.
Opcenten.
Thans is bij de Tweede Kamer in
gekomen een wetsontwerp tot heffing
van opcenten op do vermogcnebelas
ting en op de belasting op de bedriifs
en andere inkomsten.
Er worden geheven aldu3 luidt
art. 1 van het ontwerp twintig op
centen op:
a. de aanslagen ln do vermogensbe
lasting over het belastingjaar, loo
pende van 1 Mei 1914 tot en met 30
Aprii 1915;
b de aanslagen in dc belasting op
bedrijfs- en andere inkomsten over
het belastingjaar, loopende van 1 Mei
1914 tot en met 30 April 1915, op te
leggen aan de sub a en c—k van art
1 der wet op die belasting bedoelde be
lastingplichligen, alsmede aan do so
ciëteitcn.
Er worden geheven 60 opcenten op
de aanslagen en de belasting op be
drijfs- en andere inkomsten, op te
leggen aan de sub b. van art. 1 der
wet op die belasting bedoelde belas
tingplichtigen, behalve de sociëteiten
wegens uitdeelingcn als bedoeld in
art. 5 par. 1 dier wet, betrekking heb
bende op een boekjaar, welks einde
valt in liet hiervoor sub a genoemde
belastingjaar.
Artikel 2 bepaalt Van de opbrengst
wegens de volgens het voorafgaande
artikel geheven opcenten wordt 2/3
toegevoegd aan de middelen ter goed
making van de uitgaven, begrepen ic
de Staatsbegrooting voor het dienst
jaar 1914.
Ter toelichting wijst de Minister
van Financiën er op, dat nu hij de 11
lusie heeft moeten opgeven, dat de in
komstenbelasting bereids voor bet
dienstjaar 1914/15 zou kunnen gel
den, door hein tijdelijke maatregelen
moeten worden voorgesteld tot dek
king van het geraamde tekort op den
gewonen dienst over het dienstjaar
1914. Waar de uitvoering van de artt
369 en 370 der Invaliditeitswet voor
1914 een uitgaaf cischt, welke volgens
de thans beschikbare gegevens op
10.230 000 is te stellen, d.i. 7-400 000
meer dan aanvankelijk werd geraamd
kan de Minister zich uit den aard der
zaak tot zijn leedwezen niet, evenals
zijn beide voorgangers, beperken tot
een voorstel tot heffing van 10 opeen
ten op de vermogena- en bedrijfsbe
ladingen.
De Minister constateert dat de op
brengst van de middelen A.-L. over
het jaar 1913 zeer buitengewoon ge
uoemd mag worden. Na aftrek van de
sommen welke niet onder de midde
len kunnen worden geboekt, d w. i.
van ƒ3.702.710 van de opbrengst van
den accijns op het gedistilleerd en
voorts van hetgeen van de bedrijfsbe
lasting aan Indië zal zijn uit te kee
ren en hetwelk dc Minister op 14
millioen meent te mogen stellen is
de totaal-opbrengst over 1913 volgens
den niiddelenstaat over December
195 520.711, zijndo 10.831.911 meer
DE ADELSVEREENIGING.
Mejonkvrouwe A. M. C. van An-
I ijl, 6IJ1IUU I XU.UOL.OXX 1ÜUCI
dringa de Kempenaar, dezer dagen tedan de raming dor middelen A..L, voi
s-Gtaverihag© oveileden, hoeft, naar i gens de Middelenwet voor 1913 (na
men verneemt, tot eenige erfgenamo toevoeging van 2'3 der opcenten over
van haar uanzienlijk vermogen on-| 1913/ü die later zijn gevoteerd).
der'don last van uitkeering van ver-Aangenomen voor een oogenbiik
schillende legaten aangewezen do Ne- da{ de raming van de middelen voor
derlandsche Adelsvereeniging, die ten 4944 tn werkelijkheid met een gelijk
doel heeft hulpbehoevende leden van bedrag overschreden wordt als de ra
den Nederlandschen adel t© onder- ming voor 1913, dus eveneens met
steunen. 10 832000, dan zullen de gewone onb
vangsten in 1914 stijgen tot
r»?' ^umfvrï^-9-^sfo 228.846.000. Bij een cijfer der gewo-
Dh GAS THUISVERPLEGING ne uitgaven dat. gelet op dc bedragen
Bovenstaand onderwerp wordt door waarmede de verschillende hoofdstuk
den directeur van den Geneeskuxidi- ken der begrooting sedert September
gen Dienst te Amsterdam, dr. Wort-J zijn verhoogd en rekening houdende
man, in een zeer uitvoerig artikel in met een „besparing" van ƒ1700000
„Het Ziekenhuis" behandeld, in ver- op 239.490 679.17 kan gesteld worden
band met do bekende quaestie over z°u er> zelfs bij die zeer gunstige on
plaatsgebrek in de Ainsterdamsche derstelling omtrent den loop der mid
ziekenhuizen delen, nog een tekort op den gewonen
Dr. Wortman schrijft 0. a. dienst van ƒ10.644.000 overblijven.
„Gemakzucht der geneesheeren, om Vandaar de noodzakelijkheid van
alle min of meer ernstige ziektegeval- de aanvrage van een belangrijk groo-
len uit de praktijk, die extra tijd en 'er óeorag aan 1 ijdelijkc middelen
moeite kosten, naar gasthuizen te dan 111 de vori?e Jarcu 18
verwijzen, zou aan den gespannen I M opcenten op de vermogensbelasting
toestand niet vreemd zijn. I en °P de belasting op de bednjfs- en
„De huisartsen daariegenover be- j andere inkomsten over het belasting-
weren dut men noch aan de gasthui-1 Jaai! a-
zen. noch elders oordeelen kan over Wat de. bedrijfsbelasting aangaat
wacht cn dat binnen enkele dngen
zijn departement zal verlaten, zoo tij
dig tot wet zal kunnen worden ver
heven, dat. er ook uit dien hoofde nog
5 k 600.000 aan dc middelen van het
jaar 191-4 ten goede zal komen.
Stadsnieuws
ZESDE BACH CONCERT.
Wanneer in den rei der Bach-concer
ten van du seizoen, ook het 6e dat
gisteravond gegeven werd rnol e?re
zijn plaats m neemt. zal dit we! in de
torst© plaats moeten worden toege
schreven aan de ongeëvenaard schitte
rende uitvoering van Tschaikovvsky's
Si triphome „Pathétique".
iu dit werk dat, in afwijking van
do gewoonlijk gevolgde wijze van pro-
grainma-snmenetellin,g, niet in 't !>c-
gin, maar als slot van den avond
werd gespeeld heeft Mengelberg
mot zijn orkest weer eens w tre won
doren vorncht Wonderen van .^amen-
spel on van klankcoloriot. E11 hot
heerlijkste wonder was wel de warme,
innig muzikale voordracht bezield
on be teek-en isvol tot in de onbedui
dendste détails. Ja, Mengelberg is een
(lirigeer-virtucos. Maar dat dan c-ok
in don al lei-besten, hoogste» zin van
'ANTWOORD: Neen, dat loon wordt
verrekond met dc schadevergoeding,
door u verschuldigd.
VRAAG Een milicien ligt in hol hos
pitaal, hij heeft een breuk, maar wil
zich niet laten opereer eo. Mag men
hem nu den taeelen diensttijd in liet
hospitaal houden?
ANTWOORD: Dat is wal lang en
dan ook we' niet gebeuren. In deo re
gel is ongeschiktheid voor den dfcnst
het gevolg van dit gebrek, behoudens
enkele uitzonderingen. Aangezien de
voorschriften moeten wonden nage
leefd, zal ook ui tlzt geval man zich
daar wel aan 1 «ouden.
VRAAG: Rij wien en waar moet Ik
aanvraag doen voor ouderdomspen
sioen, ik Jksii 72 jaar?
ANTWOORD: Wend u lot den beer
A. Nagtznain, Langend ij kstnaat 25.
ïlit de Omstreken
BLOEMENDAAL.
>u„ Moj. A. M. Knottenbelt alhier staat
het woord. Een die de geweldigstei °P voordracht voor leerares
klankmassa's weet to kneden als *-') de BrigcLche taal aan het gymna
week© was en de subtielste kteurscha- sium te Zwolle.
keeringen nooit verwaarloost. Die met
scherper, blik weet door te dringen tol' SANTPOORT,
de ziel van het kunstwerk en zijn' REDE Mr. L. N. ROODENBURG.
hoogste eer er in stelt ons die in haar Vanwege '1© afdeelt ng Santpoort
innigste, zuiverste wezen openbo- van den Vrijz. Dem. Bond heeft liet
Zoo heeft hij ons tv der ivond Tweede-Kamerlid voor Beverwijk
-mahonie een der belangrijk- Mr. L N. Roodenburg. hier Dinsdag
se. zoo met hc-i belangrijkste onder avond in Café Enxeruik gesproken
de werken van oen Russ schen toon- over„De politieke toestand".
22SS,- S^LS'rli"n wn De m«I is eivol als do voorzitter,de
•keel i' lijn redo laai aan.on-
Spreker criüsecrt het optreden der
orkest en zijn geniolen aanvoerder
dankbaar voor deze grootsche nraes
lotto, „iel minder miSeï wij hitS TWyrom*'? oplxMen der
do meesterlijke Vertolking X- dïï
Beethoven's Egmonf-ouverture die Uit iwV wrst als
concert inleidde. Zóó mëeslopend en ^taan cm Zt toenail
electri see rond als ©hit hno"niiiiihAipn 0 dat men, toen de kiezers
S-JS «sHsï «S3£
zege behaald hebben memoreert mr.
lloodenburg do m eeningsve i-sch i i len
tusschen socialisten en vrijzinnigsle-
mocraltm, die nochtans in belaugrij
ke hervormingspunlen samengin
lijk dat de lauw ei-krans die men bet „ena-nu ne
orkevt bj zijn laatste optreden in dn a^l^lmre do
concertjaar had toebedacht, juist na 0
dit nummer werd oveihandlgd.
Als verdere zelfstandige reüestnum-
mers hoorden wij ©en paar kleine
stemmingstukjes van Fredcihk Doli is
respectievelijk getiteld: „On hearing
the first cuckoo in spr.ng" en „Sum-
mernjght on the river". Mij dunkt de
man dio zoo iets schrijft heeft een
fijn gevoel voor natuurstemmingen en; zin.v:„„n ^..-.37 rènu-
jes neei De«ooriijK. .Maar bet /al co|veej «x-iaij^n in de Kamer achtte
hoewel in de verkiezinEKcampame
herhaaldelijk op min of meer aange
name wijze tusschen l»on gedebatteerd
is. Spr. !f he©ft dat steeds in
district gedaan.
vraag zijn of wij ons in de toekomst
voonl khnlt HWta prortuus miuge„ ,'J fcjJk Eu dut bkuk ook
>V««* oogonblik goe.i Ite-juIst lc tijn| llajU htl vcrtr«4di w>
ter als de bier loepep.v.te zullen de oploasirs van den crisis. De eoeia
\ertiom\ il en bevrieucl inukeii. oor t lllct om ,„ini.lor
gewild. i wieri als kabinetefonnateur door de
Als sol,sim liadden wy desui avond Kroon „..mine mn een Ministerie
eau Violist den heer Lucien Canet en ujt de linkerzijde was oinre-
•u-n altist, den beer _Al!red ras means. I kwam aanbieden.
de sociale omstandigheden, waar-
onder de zieke zich thuis bevindt en
die goed© verpieging en verzorging
aldaar veelal uitsluiten.
11IlUbU tlUDi O UU1 UOTidlI IXa 11 Vtt 1 Vdi L
een belangrijken factor, die zieken- niet uitzondering van belgeen
huis-oimcuiiiiK infiuenceei t BeJegen Seheven wordt wcgcis uitdcelingen
nuis-opnemuig ïnnuenceeu, geitgeri doof naamlooze vennootschappen,1;
ereenigingen enz. Ten aanzien van
deze heffing kan het aantal opeen
te, naar liet den Minister voorkomt
ook in vergelijking mei de belasting
„liet W33 teil mogoluk on,, staand» t d[ Iaka >n ,frscUiie„de I.ndeS
tussctien de gasthuizen en huisartsen. h zonder bezwaar op 60 wor
objectief rn.jn wanrnemu.gon te doen 3CU Bcste,d Het tarieI van da bedoel.
en een Jnlftl hegnp te vormen over do uitdeelingen wordt dan in werke-
Ulteenloopende zienswijze. lijkbeid i ln bel ontwerp-inkom-
„telkens wanneer eenige aanlei- stenbelastinnr is een percentage voor
ding daartoe was, bezocht ik aan gesteld van 5
eigen woning zieken, voor wie zieken- Door deze tijdelijke middelen ver-
huisopnoming aangevraagd, een Wacht de Minister over 2/3 jaar een
enkele maal ook - de aanvraag door extra opbrengst van ƒ4 170.000.
do gemeente-geneesheeren geweigerd xen sloUe betoogt de Minister dat
was. Het resultaat van deze onderzoo- de bezwaren verbonden aan tijdelijke
kingen en van ervaring, langs ande- middelen, ten aanzien van de voorge
ren weg verkregen, toonde mij, dat sjeide middelen geacht mogen worden
voor do beide bovengenoemde opvai- jn mindere mate te bestaan, wanneer
tingen reden van bestaan aanwezig zij- VVOrden gevolgd door een verhoo-
wu3. ging der belastingen in hoofdsom,
„inderdaad worden patiënten naar hetgeen het geval zal zijn wanneer de
gasthuizen verwozen, die niet ©enigen inkomstenbelasting tot stand komt
goeden wil thuis genezen kunnen, Wegens den grooten druk en de
wanne-er aan hen door den genees- practiscbe moeilijkheden welke een
heer en do huisgeuooten de uoouige opcentenheffing op andere belastin
zorg wordt besteed. Sprekend© voor- gen zou meebrengen, meent de Mi-
beelden leveren de gevallen, waar pa- uister zich tot de voorgestelde heffin-
tienien. na eenige weken te hebben gen te moeten beperken,
gewacht, bij ontvangst van het bo- Echter vleit hij zich met da ver
richt, dut zij m een gasthuis geplaatst wachting, dat een wetsontwerp lol
kunnen worden, antwoordden metverhooging van den accijns op het
„onnoodlg, wij zijn al beter I" bier, waaruit een grootere opbrengst
^Maar ik haast mij er aan toe te van ƒ1.200.000 per jaar wordt ver
die eerst een Symphonie concertante
van Mozart en later een Air van L.
Gapet, beide onder medewerking van
het orkest voordroegen. H^t driede
lig Concertant van Mozart is een stuk
mooie, natuurlijke muziek, die ons
geen nieuwe Mozartsch© eigenschap
pen openbaart, behalve dan dat Mo
zart van de in zijn tijd nog veelal
stiefmoederlijk behandelde altviool op
veel meer dan de gebruikelijke
wijz© wist partij te trekken. Of die
fijne zin voor klanktimbie ook aan
den componist van liet ge peelde Air
mag worden toegeschreven -s mij uit
deze compositie niet duidelijk" geble
ken. Het stukje klonk anders volstrekt
niet slecht, maar het bleef wat heel
gelijkmatig van stemming cn de beide
!-x>!ö-Instrumenten schenen mij tot die
stemming niet ineer bij t© dragen dan
elk ander der bij de uitvoering betrok
ken instrumenten. De beide solisten
toonden zich zeer vaardige en artis
tieke bespelers van hun instrument-
De moo e, warme toon van de altviool
die dikwijls aan een violoncel deed
denken trok bijzonder de aandacht.
PHILIP LOOTS.
HET HILDEBRAND-MONUMENT
TE HAARLEM
Naar wij vernemen, zijn de navol
gende plaatselijke comité's opgericht:
Te 's Hertogenbosch: mr. P. Phaff,
Jhr. mr. F. van Rijckevorsel, d© heer
Eekhout en mevrouw Ilenri van de
Mortel, geb. jkvr. De la Court, het be
stuur van het Alg. Ned. Verbond, de
heer A. Deeertine Jr., voorzitter dar
Jongeliedenafdeeüng van het Alg.
Ned. Verbond, de heoren Fr. Rouppe
van dor Voort, mr. It. 'Liman, mr.
Fr. van Lanschot en A. 11. J. V. M.
Desertine.
Te Helmond: de heeren M. van Hout
burgemeester, mr. J. Fraucken, kan
tonrechter, P. van Steppen, leor.-vu
E. H. Begemann, industrieel, N. Om-
soliug, journalist
Kubriek voor Vragen
Gcabonoeerden hebben het voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, in te renden bij de
Redactie van Haarlem': Dagblad, GrooU
Honisiraat 53.
I Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en aoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig
dragen, z© hun kwarn aanbieden.
De contoitlralie w eigerde, met haar
minderheid een vrijzinnige regeering
te aanwaaiden, en de opdracht aan
Minister Cot i van Linden, om een ex
tra-pexleinentair kabinet te vormen,
volgde.
Hoogst merkwaardig noemt mr.
Roodenburg het dat de socialisten, die
een parlementaire partij zijn, zich
overvallen verklaarden door het aan
bod van de ministei portefeuilles. Dat
geschiedde m Zwolle. Bovendien was
hot toen nog een open vraag of de
lieer Cort v. d. Linden in de vorming
van z'n Kabinet zou slagen, en welk
program dat Kabinet zou hebben.
Tenslotte is het, zooals jhr. do Mu
ral! in dr; Kamer zei, „met dat minis
terie-Gort nogal meegevallen", en dat
is een gevleugeld woord geworden.
De S. 1>. A. P. heelt het belang van
d© sociaoi-ileinoorati© gesteld boven
dat van het volk, dat algemeen kies
recht en staatspensioen eïschte.
Laiter is door hen beweerd dot de
vrijzinnigen bet niet beter hadden
kunnen treffen dan met het extra
parlementair kabinet, waaraan ook
zij hun liefde verpand schijnen te heb
ben. Nu het mmisterie-Gort van dor
Linden meegevallen, maar in 't alge
meen is er ernstig bezwaar tegen do
vorming van dergelijk© extra-parle
mentaire kabinetten, die hun eigen
koers volgen. Ze kunnen de uitspraak
van de kiezers volgen, en ze kunnen
het nalaten. Dat ia uit een democra
tisch oogpunt ©en ernstig nadeel.
Blijven de socialisten op hun stand
punt, d an komen w e tot don on moge-
lijken toestand dait de liaksche par
tijen geen van ailie regeeren kunnen,
waarop de Kroon natuurlijk zegt:
Als de heoren "t niet kunnen zullen wij
ze wel een Kabinet geven! Op dez© wij
ze dient de socaal-democfratie de reac-
tiwinoiren, ten slotte zitting genomen.
VYèl vond de Standaard het erg jam-
mor dat er geen Eerste Kamerleden in
konden komen, want daannoe werd
dr. Knyper van hot lidmaatschap uit
gesloten.
Dc positie van de Eerste Kamer in
het staatsleven besprekend, zegt mr.
Roodenburg te itopen, dat conflicten
tusschen Eerste en Tweede Kamer
zullen uitblijven, omdat die alleen
maar de positie der Eerste Kamer
zouden kunnen verzwakken. IXU zou
liet eenige resultaat zijn.
De vrijzinnigen Wenscben thans in
de eerste plaats het algemeen kies
recht veilig te zien gesteld, wértSélièn
verder dat de regeoring mei voorstei
len tot evenredige vertegenwoordiging
zal komen en willen op dien has is ver-
dar werken tot een goed resultaat
Spr. eindigt onder applaus zijn rede.
Er wordt tien minuten gepauzeerd,
waarin gelegenheid bestaat om zich
op te geven voor het
Debat.
De eerste debater, is bet sociaal-de
mocratische Velsensche Raadslid, rle
heer Landeweerd, die meent dat
de spreker zijn rede verkeerd heeft
opgezet, omdat hij méér in hot verle
den heeft gezien dan in den polilieken
toestand van het oogenbiik. Spreker
critiseert het. dal Mr. Roodenburg
zoo veel opiief van do crisis en de wei
gering der ministerportefeuilles door
do S. D. A. P. heeft gemaakt, en v. ijst
er in het verdere van zijn betoog spe
ciaal op. dat (le sociaal-democraten
de groote militaire uitgaven bestrij
den. Dergelijke uitgaven zegt hij
zijn voor landen als Engeland en
Duitschland, die een grooten concur
rentiestrijd voeren, nog te plaatsen,
maar vooreen landje als bet onze is
het doelloos orn grootmogëiulheidje te
willen spelen.
Do tweede debater, de lieer De
Wolf uit Amsterdam, critiseert o.a.
de wijze waarop van links de verkie
zingsstrijd is gevoerd, en betoogt dat
liet volk door de vrijzinnige strijd
wijze misleid is, dat de linksche over
winning niet alleen door de strijdleu
zen „algemeen kiesrecht" en „staats
pensioen" is behaald. Verdere voert
hij aan, dat toen de herstemming aan
do orde was en dit noodig bleek, de
vrijzinnige hond en d© sociaal-demo
cratische kat ineens samen in één
mandje konden slapen.
Ook wijst hij er op. dat dr. Kuyper,
nu al 25 rnaal van links „dood ver
klaard", toch nog maar steeds door
de linkerzijde als boeman wordt ge
bruikt
Mr. Roodenburg repliceert uitvoe
rig.
Daarna wordt de zeer drukbezochte
vergadering gesloten.
HEEMSTEDE.
M ilitie.
S. A. van Steijn, loteljng dezer ge
meente (lichting 1913) is uit den mili
tairen dienst ontslagen wegens li
chaamsgebreken. ontstaan buiten den
dienst
IJ MUIDEN.
V isec her ij-exa m e ns.
Te 's-Gravenhage zijn geslaagd als
stuurman op stoomvisscliersvaartui-
gen K Prins, IJ. van der Vis, S Lang
broek, A. Kuiter, allen te IJmuiden.
Letteren ea Kunst
«v. poltl Koosen, oa
tie, en sommige socialisten in Neder- Opera te Parijs,
land erkennen dat ronduit De heer B. en W. en
DE STEENGRACHTs IN IIET
MAURITSHU1S.
De N. R. Ct. meldt:
Naar wij vernemenheeft de minis
ter van binnenlandsclie zaken beslist,
dat de vijf schilderijen uit de oolleclde
Steengracht, door hot Rijk gekocht,
een plaats krijgen in liet Maurito-
buis.
Dit museum komt daardoor voor het
eerst in het bezit van een Ilohbema,
namelijk van diens Twee Watermo
lens.
Verder heeft het rijk ge>kocht: het
Vroolijk Gezelschap van Jan Steen,
Moederlijke Zorgen vau Ter Borch, De
Voikensdrijv er van J. van Ostnde en
het Grachtje van Berckbeyde.
Het rijk heeft 4 ton voor deze stuk
ken betaald aan de Vereenlging Rem
brandt, die er 5 1/2 ton voor had ge
geven en dus, daartoe gedeeltelijk
door giften in staat gestold, 1 1/2 ton
scheukt
ANNA SABLAIROLLES
heeft Dinsdagavond te Amsterdam bij
Royaards haar tooneeljubiló gevierd.
Er waren veel bloemen. Vereerders
boden een zilveren bcugeltasch en al
bum aan.
EXPLOITATIE HAAGSCHE
SCHOUWBURG.
B. en W. steLlen voor een overeen
komst te 6luiten met den heer Leo
pold Roosen, baryton aan de Groote
en de Schouwburgcom-
in een ar-missie meenen, dat Roosen geheel op
Sozialistiscbe hoogte is van do eischen aan Fran
eche opera's te stellen.
Rechtszaken
DE VERORDENING TOT HEFFING
VAN BELASTING OP DE OPEN
BARE VERMAKELIJKHEDEN.
Dinsdag werd voor de rechtbank te
Amsterdam gepleit iu de procedure
van de Nederlandscbe Tooneelveree-
niging tegen den burgemeester van
Vliegen heeft l»ot ze'.f
tikel in do Duitsche
Monatshefte.
Spr. hoopt dat de socialisten zullen
inzien dat ze zedelijk verplicht zijn bot
een andere opvatting te komen, on
d mei. Tuucui M met de burgerlijke partijen moeten sa-
plaits' Tan den Iniender rerraeldsn J men werken.
wordt g«en aandacht gsachoukon. Van rechis beweert men, dat de oor-
VRAAG.- Wij hebben in huis heel van. «fderiaag dar kerkelijke
veel vlooien, vermoedelijk komen zij Partijen t© wijten zou zijn aan unfaire
uit het hout. Weet u ook een middel vertoiezinigspraktijkeai van links. Spr. „ie,„e
ter verdelging, of moet ik mij tot ©en noemt dat klein. De oorzaken waren Amsterdam, tot terugbetaling
zuiverinrichting wenden. Kunt u mij heel andere. I ƒ2.8,684,66 wegens gedurende de jaren
ook zoggen of er in Haarlem een is? Aanvankelijk heeft de rechtërxijde, 1894 tot 1912 onverschuldigd betaalde
ANTWOORD. Herhaaldelijk den toeu de j^mme Kamer optrad, laten I belasting, geheven krachtens de ver
grond boenen met creolino in water, doonschemeren dat zij een tksi pos- órdening op de heffing van belasting
-Uimis-poliuar mu ix>tgao."dOOT te °I'OP™!»" v„rmt,ltri(ikliedo„
Mr. dr. C. A. Valllant deelde in zijn
vetgeren een grondwetettercemng. pl,,jdooi mede dat do N>d Tooneel.
die het kiesrecht betrof, te steunen als vereeinging in den zomer van 1912
het onderwije-artikrt niet gewijzigd failliet werd verklaard, inet benoe-
werd. Van de leidend© recbtsche ining van nirs. L. S. G. de Hartog en
staatsleden, van de Katholieken b.v., J. C van Kempen tot curatoren.
VRAAG: Ik ben werkzaam op een heeft men er later in de Ka- Kort vóór de verificatievergadering
atelie'r. Na een woordenwix*cliog met nier niets van gehoord. In de Staats- %VL'rd door oude vrienden van de er-
"ffTÏ ik ?i' ,TOe? I CT?:' "N. Ilrt "SS. ten einde'der Tereonigng;
mij of ik nog wilde werken, maar in stuk, die een buitengewoon moeilijke eervo|je begrafens te bezorgen. Dt
hel» geweigerd. Heb ik nu recht op de taak heeft. Iwbben alle recMsclse par- homologatie van dut accoord werd
vier dage» loon, die ik gewerkt hefty tijen, ten laatste óok de anti-wohi- door de Rechtbank geweigerd, maai
VRAAG. Kunt u mij ook de be-
standdeelen van Yoghurt opgeven?
ANTWOORD. I« een reincultuur,
dus een bacterie T© verkrijgen bij
verschillend© firma's.
