DIS TELEFOON-ELLENDE TG
AMSTERDAM,
f. de N. H. Ct verneemt, heeft
<i "teister van waterstoet in ver
te;:.d me: klachten, welke bij hem ln-
ijkt: waren van personen buiten
Viii.tcrdam, die intercommunaal met
«f. hoofdstad vrenschten verhonden to
«rden, en daarbij moeilijkheden on-
i onden, ten gevolge van de slechte
[binding tusschen het Noorder- en
/.M'demet. ingegrepen.
Dezer dagen heeft de burgemeester
rij. t den minister over deze aangelo-
g '.iicid geconfereerd.
RBG EER ING SOP DRACHT.
Nu ar ..Het Volk" verneemt, heeft de
rcg.'cring het lid der Eerste Kamer
\.ni Kol de opdracht verleend, om
vir haar een reis naar Japan te on-
d' M.imen, ten einde daar do groot
industrie te bestudeeren.
JEUGDIGE AVONTURIERS.
De ,.N R. Cf meldt:
li zestienjarige A G in dienst bij
d lieer J. van der Spek. dia in de
Prof ïssnr Kaiserstraat in Den Haag
een bakkerij heeft, ia er, gelijk ge
nt -id, de vorige week Dinsdag met
71van zijn patroon, in gezelschap
van een veertienjarigcii vriend, van
doiir gegaan. De beide jongens zijn
Zaterdagavond in de bosschen van
Kennies, in de provincie Utrecht, go-
pikt. /ij werden daar opgemerkt door
veldwacmcr, vue uen jongsten
knaap kende- deze heoft daar vroo-
g bij een naos gewerkt.
S un de ƒ715 was nog een bedrag
v.i 579 over ;het overige hadden zij
hrsjeed allereerst voor het koopeil
v in revolvers, daarna van nieuwe
kleeren. Het geld hadden zij in een
zakdoek geknoopt, uien ue jongens,
Uien zij gearresteerd waren, in het
water wierpen, maar die later werd
opgeviscM.
.Maandagmorgen zijn do knapen
nnar 's-uraveniiago overgebracht om
voor dan officier van Justitie te wor
de u geleid.
DE WADDEN.
Naar de „N. R. Ct." verneemt, be
slaan er weer plannen om de Wad
den ten Zuiden van Ameland droog te
leggen. Een concessie-aanvraag van
de naaml. vennootschap Betonijzer-
maatschappij Sanders moet reeds ee
nige maanden geledon bij den minis
ter van waterstaat zijn ingekomen.
Stadsnieuws
four Ain—"-9ii Yrouwinklesrecli!
Do groote zaal van de sociëteit Ver-
em.iging was reeds uitstekend bezet,
toen de heer J. Joosten, voorzitter
van de Haarlemsche afdeeling der S.
D. A. P. Maandagavond de böeen-
komst opende, die uitging van de
Sop -Item Vrouwen-Propagandaclub,
welke, in samenwerking met Do
Stern de* Volks" een propaganda-
«vond had georganiseerd voor het al
gemeen vrouwenkiesrecht, welke de
monstratie dezer degen in vele lan
den wordt trehouden.
De heer Joosten sprak over het doel
dezer samenkomst en suoorde aan
tot tcokening van het Vniksnefitinn-
nament.
l)o „Stem des Volks" zette de zaal
li» geestdrift, door het zingen van
fvni'.'t) socialistische strijfPlederen
De heer W. A. Kwnntos was niet zoo
goed, of hij moest voldoen aan 't ver
zoek, wonrran de heer Joosten de tolk
v.'ns. om een hisje te doen geven.
W.nu Pet applaus, dal uk de zaal
was opgestegen, daverde door. totdat
het koor weer op het podium stond en
z-cli gereed msn'rte. om het slotlied
te herhalen
Na d»n rang de voordracht.
De heer J Sternheim, uit Amster
dam, begon met een fraai-gedicht
vars van C. S. Adama van Scheltema,
Zaterdag verschenen ln „De Proleta
rische Vrouw" en getiteld ,,De Vrou-
W'ij komen uit duister verleden,
Uit land van ellende vandaan
Hoor, hoe onze ruischendo schreden
Naar t land van de toekomst gaanl
Naar 't land, dat zoovéél vrouwen
(zagen
Aan den rand van hun horizont,
Toekomst, dl* hen 't heden deed
(dragen
Maar die geen moede voet vond.
Zij zonken in de afgrond der tijden,
Naamloos in een naamloos verleên
De weg, dien zij voor óns bereidden,
Günt. over haar harten heen.
Dc declamator deed het zware ge
huil van Scheltema'a vers op krachtig-
sterke wijze uit hel lied komen.
Hij oog-Ue veel succes, ook met
twee gedichten van Van Kollutn, ge-
titeld: ..De lompensorteerders" en
„Waar er genoog van zijn".
Mevrouw E. Sanne s—S a n n e s,
uit Groningen, sprnk over het alge
meen Vrouwenkiesrecht
De spreekster verheugde zich over
de toeneming van de belangstelling
van de vrouw.-n voor de zaak van de
sociaal-democratie en beschreef, hoe
dezer dagen in allo beschaafde lan
den der wereld dezo Vrouwendag
wordt gehouden in Nederland ook in
elko plaats van eenige beteekenis.
Het algemeen kiesrecht voor man
nen en vrouwen Is van belang voor
den klassenstrijd. De stem van den
arbeider kan er dan su-rker ln het
Parlement weerklinken en het stem
biljet brengt ook de arbeidors meer tot
nadenken, ook de vrouwen.
Wie stemmen gaat moet nadenken
over de keuze, die hij doen zal. Hij
zal daardoor tot een njper inzicht in
de maatschappelijke erhoudingen
komen. Er gaat een wijde perspectief
voor den denker open en hij eindigt
mee te strijden den etrljd der sociaal-
democratie.
De propaganda onder de vrouwen
is moeilijker dan die onder de man
nen. Deze zijn, door het geringe ou
derwijs niet zoo sterk ontwikkeld.
Maar dc vrouwfen leeren nog niet half
zoo vee', als de mannen. Na den
schooltijd, gaat hei arbeidersmeisje
in een dienst of op een atelier, waar
zij geen fïmiitschnj-r-Djkc kt-:: iS
meer opdoen
Vroegi-r bleef dc vrouw ln haar ge
zin. maar de mffchln» fieeft vrouwen
en kinderen uit het gezin gehaald,
daar dezen de machines konden be
dienen.
De arbeiders, booa over deze concur
rentie, kwamen :n opstand om da fa
brieken en da machines te vernielen.
Mi'ir men kon den gang van het we
reldgebeuren niet koeren. De machine
was dun ook niet dc oormak, rnaar
het kapitaal, dal er achter zat. Daar
tegen werd de strijd nu aangebonden.
Men ging zich organDeeren in vak-
vereen tgin gen. Ook do vrouw.
De vrouw is do ioonrirükster voor
den man. Dit is een reden voor den
man,, om de vrouw klnasehewust to
maken. Deden zij dit, dun zouden cle
vrouwen n.et meer voor een gering
loon gaan werken.
De vrouwen zijn gedwcèor en ko
men langzamer tot het inzicht, not
men haar vrij moet maken. Maar zijn
tij eenmaal oiUwuakt, dan is zij een
nog* wel hartstochtelijker strijdster
don de man.
Ouderweische huisvrouwen meen en
dat zij geen kiesrecht noodig heeft.
Maar maakt zij dun niet, evenals de
man deel uit van de arbeidersklasse?
Ook in haar huis zwoegt de vrouw,
die nooit klaar io, door hot geringe
loon van haar man, ten bate van liet
kapitaal.
Do arb&ider.-gezinnen leven onder
meer onhygiënische omstandigheden.
De helft van de arbeidersklasse wordt
niet ouder dan 20 Jaar. Ulo niet strijdt
om daarin verandering te brengen,
Ixsgaat een groote zonde tegen haar
klasse.
De slechte toestanden veroorzaken
de groote zuigelingen sterfte, doordat
de moeder het kind niet goed kan
voeden.
Dat is een zaak, die de vrouwen
aangaat Ook de duurte der levens
middelen, die do spreekster toeschreef
aan do trusts. Hieruit blijkt, dat de
vrouw wol terdege zioh heeft to be
moeien met de Regeerlngsoaok.
Ook de wetten, die door de Rog co
ring worden gemaakt zijn van belang
voor de arbeidersvrouw. Nu dé
zaak van het onderwijs. De arbeid ars-
kinderen krijgen maar not genoog
ontwikkeling, terwijl do kinderen der
rijken de fraaiste cn best ingerichte
ecliolon hebben.
Spreekster gaf een staaltje, hoe on
gunstig het werk in de sirooka-rtm-
fabrieken is voor do gezondheid der
arbeiders. De werklieden zijn reeds
Oi) middelbaren leeftijd afgeleefd.
Toch schrijft het Regeoringsver-
slug. dat de strookartonfabrieken met
de aardo-rvpehn eel fa brieken een bron
van groote welvaart zijn voor alle
klussen der bevolking.
Dergelijke dingen moet de vrouw
helpen veranderen. De belastingen
drukken.op de minder-bedeelden. Niet
alleen do directe belastingen, maar
ook de indirecte belastingen. Immers,
wie een pond suiker koopt, betaalt
13 cent belasting.
Spre3k=ter protesteerde ook krach
tig tegen het militarisme. Zouden de
moeders, die do kan* hebben, hun
zomen te zien wegvoeren naar do
slagvelden, niet vurige strijdstere
worden tegen het müitairismo
Het kleseciit zal wet kunnen helpen
tegen al die kwalen. Kiesrecht is
geen pmkpd. (Gelach).
Muar het kan er toch t-os bijdragen,
om veel dezer dingen weg te nemen.
Naast algemeen mannen kiesrecht
moot er dus algemeen vrouwenkies
recht konten. De S. D. A. P. heeft een
voorstel ingediend bij liet Parlement,
om bet algemeen kiesrecht vast te
leggen in de Grondwet
Principieel is geen dor politieke
partijen behalve die der Rechter
zijde mïssdrfen tegen algomoen
vrouwenkiesrecht Zijn zij er tegen,
dan is dit uit sleur.
De arbeiders zijn in aantal mach-
lig. „Heel het raderwerk staat stil. als
uw machtige arm dat wil". Daarom
moeten de arbeiders zich aaneenslui
ten, om de kolossale macht te vor
men, die bef. kapitalisme er onder zal
brengen en ons geven zal het ideaal
het Socialisme T«w bet Socialisme!
(Langdurig applaus).
Na de pauze droeg de heer Stern-
heim nog eenige verzen voor van don
dichlor Van Kollnm „Het heil van
Genemuiden" cn „Het gebed te Wuul-
wijk", boide schilderende Je ellende,
dio door de buis-industrie over de
vrouwen komt. De heer Sternheim
besloot zijn toegejuichte voordracht
mot zegging van Dirk Troelstra's
„Moeder, ga voor je kindje staan".
Om aan 't begeerig publiek te vol
doen. gaf de heer Sternheim tot be-
aluit ,De Daad" van Adama van
Scheltema.
Er brak uit de zaal herhaalde ma
len een enthousiast applaus los.
De heer S. C. Rodrïgues, uit
Amsterdam, was do tweede spreker.
Spreker wilde zich beperken na het
geen dezen avond te genieten was
gegeven. De heer Rodrigues betuigde,
dat het veel jaren heef! geduurd, eer
men de vrijzinnige partijen voor alge
meen kiesrecht warm kreeg;. Spreker
herinnerde aan de betoogin-gen el
ders. Te Berlijn werueu Zonuag 36
van deze vergaderingen gehouden,
vergaderingen, die zoo druk waren
boz/>cht, ais nooit te voren. (Applaus).
Dat de S. D. A. P. aanvankelijk
sceptisch stond tegenover vrouwen
kiesrecht, kwam hierdoor, dat de
vrouwen zoo schaars in de S. D. A. P.
kwamen.
De heer Rodrigues wekte op tot tee-
kening van het petitionnement. l>e
burgerlijke vrouwenbeweging is ze
ker te loven, maar de burgerlijke
vrouw wil door het stembiljet do vol
heid van de voordeeJen van het kapi
talisme verkrijgen. De proletarische
vrouw staat op een ander standpunt.
11.t yru-eiiiiiaat heeft voor de klein
ste dingen strijd te voeren. Daarom
moeten de vrouwen den man mee
helpen in den strijd. Vooral ook de
rrouw, die niet opgenomen is in oen
eeoonomisch milieu. Vele vrouwen
zijn sta-in-den-weg's voor de mannen,
die opkomen willen voor hun rechten.
Zij houden .hen af van vergaderingen
en van het contribuieeren der vereeni-
gingen.
Met liet slembiljet zal de vrouw leo-
r -li, e z'j groote dingen kan lot
stand brengen. Getuige wat in Fin
land gebeurt, waar veel goede sociale
maatregelen zijn genomen.
Voor de firiwing der roofale her
vormingen is algemeen kiesrecht noo
dig. De LiM-Talen waren tegen vrou-
wemïjeawcfit, omdat zij voor de een
heid vun het gezin Vreesden. Dit mog©
in de kapitalistische gezinnen het ge
val zijn, niet alzoo in de proletarische
gearmen, waar de vrouw naast den
maa zal strijden.
De ka man tot Invoerring van alge
meen vrouwenkiesrecht besprekende,
betoogne do l»eer Rociriguee, dat,
wordt ho programma der Regeer.'ng
op dit stuk verwezenlijkt, dc proleta
rische vrouw het klesrech axtot zoJ
krijgen.
Met een opwekking tot veroentgiing
besloot sp'reker zijn redo voering,
waarop veel gejuich weerklonk,
Mei algeinecne stommen word nu de
voJgend©
motie.
gestold door hoi Partijbestuur der
S. D. A. P. en tiet bestuur van den
Bond van van Soc.-Dem. Vrouwon-
chiJrs en vooigotozeu door don heer J.
Joosten, aangcitwrneuv
De vergadering, gehouden door dc
Haarlemsche afd. der S. D. A. P. en
den Bond v. S.-D. Vrouwen op 9 Maart
1914 in de groote zaal van dc Soc.
Vierreeoigiïng tc Haarlem,
overweginde, dat do politieke rechte
loos'e;l dor vrouw Ln s'eida scharpdr
wordende tegenstelling komt te staan
met de maatschappelijke ontv./. c-
ling die de vrouw in snel toenemende
mate Ln litt maatschappelijk arbeids
proces hel rekt;
o%erwe3erul«, dat de politieke cmt-
vow'^'T \w»r d® ^-ro-rw^n <*<v- arbei
dersklasse bovendien een noodzakelij
ke voorwaarde is om tien volle te kun
nen deoinemen aan den strijd voa'r de
bevrijding van lK>t proletariaat;
eiseht zonder vorder citejol, de toe
kenning van he. vnou .yank-ear edit,
niet verzwakt door eisc-hen vam maat-
sohaptpekjken welstand in dnectón of
indu'öcten vorm;
en roept de arbeidsrakHaisse, die de
eenige macht, is \v elke iiei groote bo-
ginsel van het Algemeen Vrouwen
kiesrecht ka-n verwezenlijken, op om
den strijd \vxxr tvet -Vgemcen ,^v!u-
wenkaesreebt, gewaarborgd tn de
Grondwet, mot alle kracht en geest
drift te voe'ren.
De Stem des Volks besloot den avond
met eon good» voordracht van „Mor
genrood" en den „SocialrstPJirnarsch
welke liederen v e tooge-
iuidh't wc-rdoti.
SUBLIMAAT-PASTILLES.
Voor den Iloogen Raad its ..laanda-j
conclusie genomen, in de zaak van
den Haarlemsclien drogist, die door
de Haarlemsche "Rechtbank was ver
oordeeld tot een boete van f 10 of 1
dog hechtenis wegens verkoop van 10
sublimaat-pastilles, zijnde een hoe
veelheid minder dan het vereisrhte
getal van 100.
i Door den verdediger Mr. Tideman
1 was aangevoerd: lo. dat noch uit-
drukkeiijk nucu implicite aan be
klaagde ten laaie is gelegd dut hij
de sumiUiaet-pi.stilles iieeft verkoent
als gëneosnuddüI2o. uat len onrech
te door de Rechtbank subiimaalrpas-
tilles zijn gelijk gesteld mei hun op
lossing ld waier3o. dat noch „su
blimaat," -pasiilies, noch hun oplos
sing door hei bpraaagéuruik als ge
neesmiddelen worden aangemerkt
en 4o. uat ontoelaatbaar is hel beroep
van de Rechtbank op door bekl. s
raadsman overgelegde gedrukte stuk
ken.
De adv.-generaal mr. Tak achtte de
beslissing van de rechtbank op de
vier punten door den verdediger aau-
gevallen, juist, maar concludeerde
ambtshalve, op grond van een aantal
vormverzuimen (o.a, de niel-aunha-
ling van het arukel dat den onmid-
dellijlten grondslag der veroordeeling
vormde) tot vernietiging van liet von
nis en verwijzing der zaak naar het
gerechtshof te 's-Gravenhage.
Uitspraak 6 April.
Hinderwet
B. en W. van llaarlem brengen tor
kennis, dat bij hunne beschikking van
5 Maart j.L aan J. A. H. Clous vöt-
gunning is verten«1 lot uitbreiding
van de kleeren vossen erij en drogerij
in het perceel aan de Brouwersvaart
no. 134.
B. en W. brengen ter kennis, dal bij
hunne beseiiMtuig van 5 ü.a.,uct j.l uom
de firma. Droste en Go. vergunning is
vönleend tol opricUliinig van eeite in-
ndhting tot het Ln beweging etcLlen
van eene kift, godrei?en door eenen ie
plaatsen eleebramotoT van 8 P.K., in
het perceel aan de Hai-menjansstraat
no. 10.
AANBESTEDING.
Te Monnikendam is door dijkgraaf
en hoojheemraden van Waterland
aaobest J het maken van een ver
zwaring van den WaterlancLchen Zee-
d jk te Durgerdam. Van de 8 ingeko
men biljetten werd het laagst inge
schreven door W. Blankevoort Cz. te
Haarlem voor f 45,980.
MAANSVERDUISTERING.
Wij brengen Ln herinnering de
maansverduistering, die is aangekon
digd voor den nacht van 11 op 12
Maart, tusschen 2 uur en 6 uut.
Sléchts een deel van de maan
zij 't ook een groot deel 0.915 van de
maansdiameter zal worden verduis
terd neemt zijn weg door de aard-
schaduw. Onzichtbaar wórdt dit ge
deelte dus ook niet, immers tusschen
den waarnemer en da maan komt
geen hemellichaam te staan, dat de
maan geheel of gedeeltelijk aan zijn
blik onttrekt.
De observator aan de sterrenwacht
te Utrecht, J. van der Bilt, schreef
over deze zaak o.a. het volgende in
eon populair, door ,,'t Nut" uitgege
ven boekje over: „De verduisteringen
van zjon en maan'
De aarde is omgeven door haar
dampkring van lucht en zonnestra
len, die daardoorheen hun weg ne
men, ondergaan een verandering van
richting, waardoor z<e in den scha-
duwkegel der aarde terechtkomen, In-
plaat van er buiten te blijven. De
maan, welker baan zóó dicht om de
narde Is gelegen, dat zij' die Hclilslra-
len nog kan opvangen, treedt dus niet
in een volkomen van licht verstoken
ruimte en wordt dus niet geheel on
zichtbaar. Vandaar, dat bij den aan
vang van een maansverduistering de
schaduwrond eerst een vuil groen
zwarte tint heeft en de maanpartijen
onzichtbaar zijnde ruaan heeft dan
hel door ".- zen dampkring gebogen
licht nog kunnen opvangen. Spoedig
echter gaat deze tint over in een ros
sige koperkleur, veroorzaakt door het
licht, dat onze dampkringslagen is
doorgetrokken, De hoeveelheid van
dit, licht hangt, zooula van zelf
spreekt, in hooge male at van den
toestand van onzen dampkringis
dezo zoodanig met stofdeeltjes go-
vuld. dat hij nagenoeg geen licht kan
doorlaten, dan wordt de verduisterde
maan tevens onzichtbaar. Dit is o.a
gescmed korten tijd na de vulcanische
uitbarstingen van Kxakatau (iu 1883)
en Uen Mont Peiée (ui 1902}, on nog
eukelo malen in vroegere eeuwen. In
tegansteiliug daarmede, laat onze at
mosfeer somtijds zooveel licht door,
dat tyaeiift een eclips de muon nau
welijks den indruk maakt van ver
duisterd to zijn.
Behalve over do tint van den rand
der aartlschaduw, als deze op de
maan zichtbaar wordt, willen wij 'n
enkele opmerking maken over zijn
gedaante Doze is onder alle omstari
tiigheden en van alle punten der aar
de bekeken cirkelvormig, hetgeen al
leen mogelijk i6 voor de schaduw
van een boL Zoo levert dus elke
maansvt niuistering een aarischouwe-
l jk bewijs voor den bolvorm der
aarde I
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te l>ekomen bij:
G. Veldhuizen, Twijnderalaan 49,
een taschje met inhoud; II. v. d. Berg,
Adriar.n Loosjtaftroat 4, con leerboek;
J. van Doorn, Ra am steeg 1, een kerk-
boekje; II. Sprik, Telterodestrnnt 36,
een paar handschoenen en ceintuur;
J. v. Overdijk, Gen. do Wetstraat 8,
een horloge; VV. Zwart, Broost,raat 24.
een hond; M. Wijnands, Ainrierdam-
itrant 3 x, een rozenkrans; J. Voor-
dehake, Paul Krugerstraat 30, Sclio-
ton, een broche
Rubriek voor Vragen
6eabonne«i<l»n heblwm het voorrecht,
vragen op voracliiileuu gebied, mits voor
beantwoording vatbanr, in tc xenden bij de
Redactie van Haarlem'? Dagblad, Groote
Hont straat 53.
Allo antwoorden wordon geheel kosteloos
gegeven en «oo epoedig morelijk.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaats van den inzender vermelden
wordt goca aandacht geschonken.
VRAAG Kunt u mij ook d(a
actre sen noi men van eenige groote
blade n in België? Het is voor het
plaatsen van adverteutiën om een
Handelsagent te aoeken.
ANTWOORD. U doet hot beste u te
wenden tot een advertentiebureau
Daar kun men u meteen de kasten
mededeel en.
Bekende Belgische maden zijn:
„L'E.o.lc Beige", „Le Soir", Brus
sel; „Handelblad van Antwerpen" en
„Petit Bleu".
VRAAG - Or id." ■- welk dopo rteraent
ressorteert de Staatscourant?
ANTWOORD. Onder hot Ministe
rie van Binnenlandsohe Zaken.
VRAAG. Kimt u mij ook inlieh-
t ngen geven omtrent den cursus
„Eerste Hulp bij Ongelukken'?
ANTWOORD V. end u tot den
heer 44*. Waalewijn, le secretaris van
de Eerstehulpvereeniging „Sneb-er
band", Schotorweg 49 E rood.
VRAAG Mijn dienstmeisje woont
buiten dc stad. Moet ik hear nu reis
geld en kostgeld geven als zij voor
eigen pleizier naar die plaats gaaf?
ANTV'OORD. Is er geen nfspraak
gemaant omtrent vacantie van het
dienstmeisje?
Gewoonlijk lean een dienstmeisje
van button de atad tweemaal 8 dagen
vrij krijgen; zij ontvangt dan reisgeld,
geen k<>: tgokl.
VRAAG. Mijn zuster is ais vaste
werkster in dienst. Heeft zij nu nog
recht op eenige vergoeding, als me
vrouw 5 of 6 woken de stad uitgaat?
ANTWOORD. Neen.
VRAAG. Mijn dochtertje is 15
Juni 13 jaar en zit in de 7de klas. er
z-jn 8 klassen, mo.g ik haar nu met
Augustus van school nemen als ze
niet verhoogd wordt? Het - met April
vsinooging
ANTWOORD. Ja.
VRAAG Augustus 11. was ik
aangenomen op f 12 in de week. Met
November zei mijn patroon mij du.1 hv
niet meer dan f 9 kon geven. Noodige-
<1 won-gen heb ik dat goedgevonden,
we hebben den geheelen winter volop
werk gehad. Toen ik den vorigen
week weer om mijn oude loon van
f 12 vroeg, zei de haas, dat ik mijn
ontslag kon krijgen. Kan ik hem nu
dwingen mij van November af tot op
h vden f 3.in de week te betalen?
Wat moet ik dan doen?
ANTWOORD. Gij hebt in de ver-;
mindering van het loon toegestemd
en kunt hierop niet terugkomen.
VRAAG. Wij hebben een buur,
die ons erg plaagt en belastert, kunt
u mij ook zeggen, wat wij daartegen
kunnen doen?
ANTWOORD. Vea-huizen.
VRAAG: Hoeveel jenever wordt ar in
Nederland volgens de laatste statis
tiek per hoofd en per dag gebruikt?
ANTWOORD: WIJ kennen geen cijfer
voor jenever alleen. Aan gedestilleerd
wordt per jaar in Nederland voor on
geveer 70 mitlioen gulden gebruikt,
d. L per dag ongeveer voor f 200.000.
Aan gedestilleerd, wijn en bier te zo
men wordt voor 120 miilMoeri gulden
gebruikt d. L dus vo-ar f 333.000 per
dag ongeveer.
VRAAG: K-unt u mij odk zoggen tot
wian lk mij moei wenden, om les te
krijgen van do Toynbee-vereeniging?
ANTWOORD: U moet u vervoegen
aan het gebouw aan het Donkere
Spoamo.
VRAAG: Kuilt n mi] ooït zoggen wlo
den hoogslen prijs voor lui ar geeft
ANTWOORD: Handcls.adrcssen ge
ven wij niet op; dezo traag boort on-
ddr de advertenties thuis.
Uit de Omstreken
BLOEMENDAAL
Oaderwij j-versUg.
Aan het verslag over hot lager on
derwijs m dc gemeente IMoom endaal
over 1913, uitgebracht door de com
missie van toezicht, dait we gisteren
reeds aankondigden, is het volgende
ontleend:
Horinnorrd wordt met blijdschap;
a an de opening van de nieuwe school
to Vogelenzang, cn aan den bouw
der nieuwe M. U. L. O school. Dc
open'ng zal eerst in het na jaar kun
nen geschieden. Met veel gunoegdoe-
n.ng wordt geschreven over dé be
noeming van den heer IJzerman als
hoofd dezer sehooL
Zij schrijft daarover hot volgende
„Hot was der commissie zeer aange
naam om den heer IJzerman, die het
leerplan feitelijk ontworpen luid, aan
B. en W. te kunnen voordragen als
Hoofd der M U. L. O. School, en de
dom- Uw College gedane benoeming
met algemcene stemmen getuigt zon
der twijfel van de waardeering, die
u met ons voor dit schoolhoofd deelt.
De M. U. L. O. School, voorrende in
een zeer dringende behoefte, zal.
waar vooral opzet, inrichting en leer
plan zoo voortreffelijk zijn, een insti
tuut worden van den eersten rang en
als zoodanig een sieraad voor ons
Openbaar Onderwijs. De naam van
den heer IJzerman waarborgt ons,
dat de geost der school er een zal zijn
die orole, beschaving en ontwikkeling
met zich brengt; wij vertrouwen even
wel, dat de bekoring, wellce thans
nog van de O. S. te Bloornor.daal uit
gaat, niet met hel vertrok van den
heer IJzerman en het openen der M.
U. L O. SuiR'ol zal verminderen. De
Bloemendualsclie Op unbar o School
zal natuurlijk tek-sachool worden
bij uitnemendheid, doch wij rekenen
erop, dat het Gemeentebestuur onze
commisoie zal steunen in liar© pogin
gen om deze school haai- hooge peii te
doen handhaven. In de eerste plaats
zxi daartoe kunnen dienen liet be
houd van voortreffelijke leerki ach
ten naast de vele aantrekkelijkheden,
die de schooi in den loop der jaren
vorkregeu heeft."
Er wordt op gewezen, dat nu de
verbetering van de school te Overveen
aan de beurt is. De verbouwing van
1911 was weinig afdoende en de fou
ten aan 't geixuiw zijn van dien aard,
niet niet anders dan een heel nieu
we school, op e>en andere rustige
plaats geicgeu, afdoende uitkomst
brengen kan., en deze plaats lean,
naar het der commissie voorkomt, het
terrein in Kwcekdum zijn. De voor
naamste lonten, welke de school
aankleven zijn;
de gehoorigheid in de lokalen ten
gevolge der houten en glazen afschei-
uingeu;
ue slechte atmosfeer in gangen en
lokalen;
het gebrek aan bergplaatsen der
leermiddelen;
en „lasi not least" do groote liindcr
welke liet ouderwijs ondervindt van
het straatrumoer.
ITet als 't ware met den dag druk
ker wonlende verkeer op den Tette-
rodewog werkt in de hoogste mate
storend cn de commissie heeft her
haaldelijk geconstateerd, dat het on
derwijs óf moet woiden afgebroken,
of onmogelijk tot zijn recht kon ko
men teUfcevmge van nel geraas. Het
stelsel van tw t© klassen iu écu iokuu-,
op zJciiseJl reeds af kou reus waardig,
is in deze onrustige omgeving be
paald verderfelijk en ^telt aan de on
derwijzers buitengewoon zware ei-
sckoJi. ook omtrent de nieuwe ver-I
harding \oJi het scnoolplem kan Let
oordehl Iliet gunstig luiden: bij regen
achtig weder wordt liet plein zeer
glibberig cn vuil, waardoor gang en
lokalen in niet geringe mate veront
reinigd worden. De gebreken der
school vinden voorts hun uitdrukking
in de opheffing van do voorbereiden
de ki.isse :L net vervormen .an de
éénjii: i.,v iLlassse tot eou 9-moandscne.
Gevraagd wordt om iu 1914 te Jxv
sla-ten to. do slicht.ng eener nieuwe
schooi voor Overveen.
De Fransche curmssou ie ihoeuien-
daui en Vogelenzang voldeden goed.
In tegensteiling me'. Vogelenzang
en Bloouieudaal was do belangstel
ling voor den Fransclien cuisus te
Ovcjvcen uiterst gering, zoodat bij
raadsbesluit van 29 October de cursus
word opgeheven. De commissie meent
deze geringe belangstelling aan ver
schillende oorzaken te moeten toe
schrijven, rnuar voornamolijk aan den
ongunstigon algemeenen toestand der
school, waardoor zij niet die leerlin
gen trekt, welke voor onderwijs in
eon moderne taal in aanmerking ko
men. Ooke in deze l ichting zou een
reorganisatie gunstig werken.
Het willekeurig schoolverzuim is
met noemenswaard, terwijl het ge
wettigd verzuim ten behoeve van
land- of tuinbouw zeer afnemend is;
Vogelenzang bericht nog een gemid
deld percentage van 3 1/2, terwijl
ons uit Overveen de gunstige tijding
bereikt, dat iu het afgeloopeu jaar
dit verlof niet meer gevraagd werd.
Het Ilorhalingsonderwijs verkeert
in een Icwijnenden toestand; in Bloe-
inendaal bestaat er geen belangstel
ling voor, zoodot het niet wordt gege
ven, in Overveen wordt liet door 13 en
in Vogelenzang door 18 leerlingen ge
volgd en de ojikom t -<-viijnt n et zoor
gerepo'd te zijn.
Het hoofd der school te Vogelen
zang geeft als reden op, dat de meis
jes 's avonds moeilijk thuis gemist
kunnen worden; deze opmerking
heeft dieperen ernst, dan men aan
vankelijk zou denken. Er is een ge
val bekend (niet in onze gemeente)
van oen leerling, die gedurende cie
herhalingsles in siaojp viel on..„ cie
onderwijzer liet hem slapen. De mees
ten, die liet herhalingsondorw ijs vol
gen, hebben een heelo dagtaak aolitor
den rug; ze hebben vador on moeder
moeten helpen „verdienon" en men
vraagt zich af, hoe zulko kinderen
frisch het onderwijs kunnen volgen,
liet gevolg is, dat op dc meeste her
halingsscholen het verloop schrikba
rend groot is; dit verloop is mede toe
te schrijven aan de ondoelmatigheid.
Indien de jongens en meisje - onder
wezen worden in de vakken, die ze in
l»un latere leven, hetzij in een beroep
j»f in 't huishouden noodig hebben,
ongetwijfeld zou ec meer gebruik v in
gemaakt worden.
I)e schooi te Bloemeudaal telt 29.3
leerlingen, die te Vogclenzan; 133
leerlingen en die te Overveen 138.
Te Bloetnendaal waren er dit jaar
19 meer, te Vogelenzang 9 niecr en lo
Overveen 5 n indor dun hot vor,..e
Jaar.
De school dor Blocmendaalsclio
schoolvereeDiging talde G8 leerlingen
togen 70 in 1912; do Christelijke
school voor M. U. I.„ O. te Bloemen-
dftid had 205 leerlingentec,en 190 in
1912 De R. K, school te Overveen
telde 116 leerlingen tegen 119 in 1912.
Haar het der commissie voorkomt,
worden in deze school paxallelklus-
sen gevormd van gegoede en minder
gegoede ouders; of zulk uit paedu.-o-
gisch oogpunt te verdedigen is. worde
hier in net midden gelaten.
Aan het verslag is toegevoegd een
Conoepteplon voor do M. U. r.. O.
School te Bloem endaai.
Vannoer het gebouw .u gebruik ge
nomen v ordt, heeft Bloemenciaal )>e-
hoefte aan eene school voor meer uit-
gebroid lager onderwijs, die tevens
opleidt voor het middellxnar en liet
gymnasiaal onderwijs. Zij zal behoo-
ren te bestaan uil zes leerjaren net
drie vervolg klassen; doch na het vijf-
de 1 for jaar worden de leerlingen ge
splitst in twee zesde klasren. Ktessa
Vla sluit s?c> aan hij hla'-o V'I, het
eerste leerjaar van het eigenlijke M.
U. L. O. Klasse VIb bevat de leerlin
gen, bestemd voor H. B. S. of Gymna
sium; he< onderwijs in <teïe klitte
dus is bepaaldelijk gericht op het toe
lating examen dezer inrichtingen.
Wanneer do nieuwe school na da
groote vacantie begint, dan zal ze
hoogstwaarschijnlijk besrtaan uit d»
klaseen I, II. TII, TV, V. VTa VIb, en
VIL De vijf lokalen op don beganon
grond zullen dan worden bezet door
do eerste vijf leerjaren. De klasse Vla
en VIb worden gehuisvest op de eer
ste verdieping in de beide lokal-n,
rechts van de tcekenzan1, terwijl het
Vilde leerjaar het alleen-liggend io-
kar>! liriks bez-d. De re-loerende twee
vei'trekken, links van de teekenzaal,
blijven disponibel voor de leerjaren
VIII en IX.
Door deze schikking worden de I100-
gcre leerjaren op de bovenverdieping
gebmcht, dus in de nabijheid van rte
zalen voor tcekenen en natuurkunde.
De jongere leerlingen blijven gelijk
vloers.
7/OoaJa blijken zal, begint voor de
klassen van het M. U. L. O. de namid
dagschooltijd om half twee, terwijl
het onderwijs dor overige klassen om
twee uur aanvangt. De groepeering
van de drie M. U. L. O. klassen bij
elkander in een afzonderlijk deel der
school zal ten gevolge hebben, dat in
deze klassen het onderwijs ongestoord
kan doorgaan. wanneer de andere
klassen 's nainiddnv= tei school ko-
men.
Het onderwijs in de Fransche taal
begint met het lVde leerjaar.
Hot onderwijs m het Hoogduit -cn,
de Algemeens Geschiedenis en do
Wiskunde vangt aan met het Vilde
leerjaar, terwijl met het Eugelscli be-
gonnen wordt met de tweede heLft van
dit leerjaar. De twee uren, aan dit
vak besteed, worden dan onttrokken
aan bot onderwijs in hot Nedor-
Iandsoh en het Fransch.
Waar het Meer Uitgebreid Onder
wijs vier nieuwe vakken van onder
wijs brengt, moet het aantal uren
per week vergroot worden. Dit ge
schiedt door den middagschooltijd
met 1/2 uur te verlengen; de school
beglm voor de leerlingen, die dit on
derwijs genieten, om 1 uur 30, in
plaats vun om 2 uur. (Het vervroegen
van het beginnen vun den morgen
schooltijd is voor Bloemen daal niet
aan te bevelen met tiet oog op den
grootou afstand, dien vele kinderen
moeten afleggen.)
Do schooluren zijn dus:
a. Voor alle leerjaren 's morgens
van 9-12 uur; uitgezonderd voor leer
jaar I (van 9-11 uur).
b. Voor de leerjaren I tot en met
Vla en VTb, 's namiddags van 2-4 uur.
c. Voor de leerjaren VII, Vin en IX
's namiddags van 1 uur 30 tot 4 uur.
Het onderwijs in alle vakken valt
onder deze schooluren.
De Woensdag- en do Zaterdagmid
dag zijn vrij
ZAJND VOORT.
Onbestelbare brieven.
Gedurende de tweede helft van do
maand Februari zijn aan het Post
kantoor alhier de navel'gen de brieven
en briefkaarten bezorgd, die wegcna
onbekendheid van do geadresseerden:
niet bezorgd konden worden.
Brieven- Mej. M. HoneTlier, Amster
dam.
Briefkaarten: G. dc Lange, Amster
dam.
Rechtszaken
AANVAL OP EEN VER
PLEEGSTER.
Ter zake mishandeling met vooi
bedachten rade, was voor de Haag-
sche rechtbank gedagvaard J. B v.
B., oud-leerling-verpleger in het St-
Joris Gasthuis te Vrijenban, thans
winkelbediende te Delft.
Horn is ten laste gelegd, dat hij ia
den avond van 2 Januari onder Vrij
enban de hoofdverpleegster, mejuffr.
Sclmicrman, werkzaam in genoemd
gesticht, met een 2 1/2 meter langen
afsluitboom een hevigon slag heeft
toegebracht.
't O. M. eischic 3 jaar gevangenis
straf.
NICHT RAUCIIEN.
In hooger beroep he«ft de Utrecht-
echo rechtbank (naar de Tel. meldt)
uitspraak gedaan in de zaak tegen
den Utrechtscheu student A. J. V
die wegens het rocken in een spoor-
wcgafdoeling, welke het opschrift
„Nicht rauchcu" droeg, door den kan
tonrechter te Bfcukelrn tot betaling
van een geldboete was veroordeeld.
Dc veroordeelde was in hooger beroep
gegaan, omdat naar zijn mcening op
Nederlandsch grondgebied een derge
lijk verbod in de Nederlandsche toal
behoort te zijn gesteld.
De rechtbank heeft het vonnis van
don kantonrechter bevestigd.
