Humus Dagbus
TWEEDE BLAD
Zaterdag 9 Met 1914
Haartemscfae
Handeisvereeniging
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit
van 12 Nov. 1892 No. 29 en gewij
zigd bij Koninkl. besluit van 21
Mei 1897 No. 58 en van 13 Juli
1909, No. 52.
Bureau: Jansweg 11, geopend alle
werkdagen van 9—5 uur.
Telephoon No. 403.
Op 10 Mei 1892 werd bovengenoem
de Vereeniging hier ter stede opge
richt met hei doel de belangen der le
den op allerlei gebied te behartigen,
doch allereerst de belangen hunner
handel of bedrijf te bevorderen en
wel speciaal door het verstrekken
van informatién en het incasseeren
van dubieuse vorderingen.
Voor posten welke men de vereeni
ging ter invordering m handen stelt
op buiten de stad woonachtige per
sonen moet 10 ct, porto worden be
taald, terwijl van alle vorderingen
doo- do vereeniging geïnd 3 pet. pro
visie wordt geheven.
In Januari eu Februari 1914 zijn 32
vorderingen tot een bedrag van
f 1203.81 betaald; 32 vorderingen wor
den afbetaald, 17 vorderingen zijn
uitgesteld.
Bovendien hebben de leden het
redbt op het hun gratis te verstrek
ken advies van de rechtsgeleerde ad
viseurs der vereemging, de heeren
Mrs. Th. de Haan IlugenholLz en A.
H. J. Merens, Spaarne 94 alhier, die
desgewensebt ook in proceduren en
faillissementen gratis voor hun op
treden. natuurlijk echter alleen voor
zaken betreffende den handel of het
bedrijf der leden.
Bij elke vordering der rechtsgeleer
den in banden gesteld moet 10 cent
voor porto worden gevoegd, terwijl
van de bedragen der langs dezen
weg Ingevorderde posten 5 pCt. moet
worden betaald. H.H. rechtsgeleer
den hebben het recht in geval van ge
rechtelijke vervolging het door hun
noodig geoordeelde voorschot te vra
gen aan den inzender der vordering.
Over in de stad woonachtige per
sonen geeft de vereeniging gratis
mondelinge of telephonische inlich
ting; verlangt men de informatie
schriftelijk dan wordt 25 ct berekend,
terwijl voor information op buiten de
stad wonende personen f 0.60 pl.ra.
5 ct. portovergoeding moet worden
betaald.
Aan het kantoor Jansweg 11 zijn
coupons k 10 ct verkrijgbaar, waarop
men aan het bureau van den Burger
lijken Stand op het Raadhuis inlich
tingen kan bekomen over de adressen
van hier ter stede op het bevolkings
register ingeschreven personen.
Verder zijn voor de leden verkrijg
baar legitimatiekaarten, waarop zij
persoonlijk information kannen vra
gen. in andere plaatsen bij de daar
gevestigde en bij den Ned. Bond van
Onderl. Infor. en Schuldinvordering-
bureaux en Handelsvereenigingen
aangesloten vereenigingen.
Deze informatiSn worden gratis ver
strekt indien ze onmiddellijk zonder
verder onderzoek kunnen worden ge
geven. Is een nader onderzoek noo-
dig, dan bodragen de kosten daar
van 20 cent.
Nieuwe leden voor 191-5/15 ktuimen
nu reeds tot de vereen ijzing toetreden
en genieten alsdan tot 1 Mei e.k. alle
voorrechten als een gewoon lid.
Het Is noodig er nog eens uitdruk
kelijk op te wijzen t'nt good inforinee-
ren, vooral naar nieuwe eliënten eene
bepaalde noodzakelijkheid is gewer
den, waar zoovele geheel onbekende
personen zich in onze stad en aan
grenzende gemeenten komen vestigen.
Onder alle k ore n is kaf.
Bovengenoemde Bond, waarbij 18
veneenïgingen in de voornaamste
plaatsen van ons land gevestigd zijn
nnht"><5!-'t<>n geeft uit eene tweemaan-
delijksche lijst van namen van per
sonen omtrent wlen men wordt aan
geraden Inlichtingen te vragen voor
dat men met hen in handelsbetrek
king trepdt, waarvan het geheim on
geschonden moet blijven en die als
waarscriu wingsmiddcl uitstekende
diensten bewijst.
Waar eene vereeniging die hare le
den al deze voordeelen en gemakken
aanbiedt, slechts f 3 50 jaarlijksche
contributie vraagt, is dit zeker een
zeer bescheiden eisch te -^men.
meer daar al het opgenoemde niet het
eenige is wat de Haariemsche Han
deisvereeniging doet; steeds heeft zij
een open oog gehad voor alle zaken,
die hare leden in 't bijzonder en onze
gemeente in 't algemeen betroffen e
altijd heeft zij daarvoor gesproken.
Het zou te ver voeren alles op te
noemen, waarvoor zij opkwam, alieen
dient nog vermeld, dat het hare be
doeling is. in deze richting krachtig
voort te gaun.
In verband hiermede zijn in het be
stuur drie comtiiissiën gevormd en is
daarvoor liet bestuur uitgebreid. Van
deze commissn n bemoeit eene zich
met het Informatie- en Tncassowczen
een-.- met algemecne Mid "enstandsbe-
latigen en is er eene voor Gemeente
belangen
Alles te zamen genomen roepen wij
allen toe. handelaar of particulier:
Steunt deze onze vereeniging door lid
te worden, het werk, dat zij doet en
tot stand brengt verdient uwe sympar
tlhle en de contributie, f 3 50 por jaar,
kan geen bezwaar zijn. Hoe sterker
zij is in ledental, des te meer kan
de Haarlemsche Handeisvereeniging
doen.
Sluit u bij tiaar aan ten bate van
aller belang, dus ook in uw eigen be
lang.
HET BESTUUR".
Parijsche Brieven
CCCCXXI.
Eindresultaat van do enquête van
„Le Journal'- betreffende het kies
recht der vrouw 505.972 Fran?aises
hebben er zich vóór, 114 tegen ver
klaard. Vijfhonderd zes duizend vrou
wen, die zich de moeite heb lie n gege
ven om te antwoorden op de door ge
noemd dagblad gestelde vragen. Ne
men wij aan, dat want vrouwen
zijn erkentelijker dan mannen „Le
Journal daardoor 5000 getrouwe le
zeressen méér krijgtVerdiend
heeft, dat orgaan het wèl. De meeste
enquêtes van dagbladen en tijd
schriften zijn onbeduidend of „bêtes";
deze daarentegen getuigde van groote
intelligentie en van journalistieke
flair.
VVoidt eenmaal aan de Fransche
vrouwen het kiesrecht bij de wet toe
gekend, dan zullen velen hunner, se
rieuzer en serieuzer wordend, zich
wellicht langzamerhand, minder be
zighouden met de duizend en een dé
tails van mode en elegantie, die ook
hun bespottelijke zijde hebben en den
geestigen caricaturist Sem aanleiding
hebben gegeven tot het schrijven van
het vermakelijke en tevens leerzame
boek „Le vrai et le faux chic", dat,
zooals wel te voorzien was, oen enorm
succes heeft, in weerwil van het feit,
dat Sem allesbehalve teeder is voor
de toonaangeefsters der mode.
Nu kunnen kokette vrouwen inder
daad wel eens mal doen. Een mijner
kennissen van de schoone sekse ver
klaarde mij onlangs, dat zij voor de
verrijking van haar gaven en de ver-
hooging van heur dislinctie lessen
i bij een „professeur d'indiscré-
tlons"'
Ik schrikte bij liet vernemen van dat
woord. Hoe nu Was er iemand, die
les gaf in indiscrete dingen, en nam
zij les bij hem
Mais si 1
Maar "waaruit bestaan dan die
.indiscretions"
Luister goed, mijnheer. Wij,
mcnschcn, zijn nu eenmaal geen vol-
uakte wezens. De wreede en ironi
sche nutuur legt zelfs den meest aes-
tlietisch aangelegdcn onder ons ver
achtingen, waaronder dagelijksche,
op, waarvan zij zich. willen zij tot de
geciviliseerden worden gerekend, met
hot uiterste raffinement moeten lee-
ren kwijten. Er zijn triestige levens-
iigen, die men moet verhullen,
ig :.?ren «f verstikken. En dat
moet men inet elcgantio en distinctie
Jeercu doen. Dat nu leert de „profes
seur d indiscretions" zijn leerlingen
op geniale, onovertroffen wijze. Be
grijpt u
Niet goed, mevrouw.
Voor mannen is een half woord
blijkbaar nooit genoeg. A propos
kunt u aestheüscli snuiten en niezen
Ik ben nooit verkouden.
Onzin Kunt u zóó gapen, dot
menech er aanstoot aan neemt
Noen, beslist neen. Welnu, dat alles
leert ons onze professor.
Heeft hij veel leerlingen?
Ik hen op oen cursus vau onge
veer dertig dames.
Zijn er ook heeren, die...
Ja. Die zijn op oen anderen cur
sus .Natuurlijk is het aantal lesne-
mende heeren minder groot. Want de
professor zegt terecht„Wat in een
gentleman onaangenaam is, stoot bij
oen lady af." Hij is trouwens heel
'geleerd, onze prof, weet u Hij weet,
hoe Socrates snoot, wanneer hij met
zijn leerlingen wandelde....
Kolossaal!
Hoe Plato, Cathérino de Medicis,
Henri IV, Louis XIV, enz. enz., hun
„ïndiscrétions' verrichtten. Op mees
terlijke wijze bootst hij dan de ver
schillende gezichtsvertrekkingen, ge
luiden en handbewegingen na.
Interessant
Nietwaar? Indertijd heeft hij
koning Sisowath behoorlijk leeren
snuiten en niezen....
Ah
- Gelooft u het niet
Zeker.... En wat betaalt u, als ik
vragen mag, voor dit klassikaal on
derwijs?
Twintig francs per maand, voor
twee keer per week Goedkoop, niel
De cursus duurt drie maanden.
Men ziet, dat ovorly scha ving een
raar ding is, dat handige lieden er
gebruik van weten to maken, om hun
beurs te spekken, en dat er geen zot
is, of er zijn altijd nog grootero zot
ten, om Jiem te bewonderen.
Nu ik het toch over zotheden heb....
Nadat, ,n het arrondissement van
Mamcrs do heer d'Aïllières het met
een v: schil van ongeveer 1450 stem
men had afgelegd tegen zijn mede-
candidaat Caillaux, richtte de versla-
gene den volgenden open brief tot
zijn kiezers
„Bijna elfhonderd kiezers hebben
hun vertrouwen in mij willen blijven
stellen, waarvoor ik hun mijn dank
met vurmte betuig.
„Dal doende, hebben zij hun onaf
hankelijkheid getoond en bewezen,
dat er in het arrondissement van Ma
nier» een ontzagwekkend aantal moe-
dig© mannen zijn, niet geneigd om
ooit do misdaad goed le keuren cn de
coinpromitteerendo betrekkingen tus-
schen een minister en een schurk.
„IIuil blijf ik geheel toegewijd en zij
zullen altijd op mij kunnen rekenen.
„Dat zij vertrouwen hebben.
„Hel land zal niet lang wachten met
hun gelijk to geven en te toonen, dat
men in Frankrijk niet ongestraft het
nationale geweten trotseert."
De heer Caillaux oordeelde dien
Open bi ief niet slechts belecdigend
voor hom. doch ook, en nog méér,
voor degenen, die hun stem op hein
haddon iaten vallen. Dezen zon hij
dus verdedigen. Er moest bloed
1' vloeien. Na lange discussies tussclien
de getuigen van weêrszijden, waarbij
zelfs arbiters te pas kwamen, kwam
men overeen, dut do tegenstanders.
van elkander geplaatst, elk
een pistoolschot zouden lossen. Resul
taat, ten aanschouwen van wel vijf
honderd nieuwsgierigen, journalis
ten en cinématographische opnemers:
taonsieur d'AillièreS schoot, even te
vroeg, con kogel in den grond „hij
begroef oen kogel op twaalf pas ai-
stands", zei heel aardig oen der jour
nalisten monsieur Caillaux, op
tijd, schoot in de lucht.
Na het schot gelost te hebben sprak
Caillaux met luider stemme
Ik heb in de lucht geschoten.
Waartoe zei hij dat? Allen hadden
het imitie 's duidelijk gezien.
Geen verzoening
Een andere zotheid ten slotte.
In den Salon van de Société des Ar
tistes Francais heeft de beeldhouwer
Antonin Mercié, in zijn hoedanigheid
van voorzitter dier vereeniging, een
marmeren buste van keizer Wilhelm
II, van de hand eens Berlijnsehen
beeldhouwers, geweigerd onder bet
voorwendsel, dat do aanwezigheid
die buste aanleiding zou kunnen
geven tot manifestaties, lu de kunste
naarswereld, waaraan alle „revan
che" en dergelijke ideeën vreemd zijn,
Is men verontwaardigd over Mercié s
besluit, dat niets met ae6thetfek te
maken heeft. Waar zou het ook heen
moeten, indien Frankrijk meer Mer-
cié's telde De Groote Opera zou
Wagner en Strauss niet meer mogen
opvoerenhet standbeeld van Guten
berg zou vernield moeten worden
men zou geen „choucroute" meer mo
gen eten, geen „Munich" meer mogen
drinken, enz. enz. Gelukkig, dat het
chauvinisme van Antonin Mercié vrij
wel een uitzondering is in dit gast
vrije land.
OTTO KNAAP.
Tan de Residentie en haar
heven »r8.
CCUI.
Met 22 tegen 14 stemmen heeft de
Raad besloten, dat het niet strafbaar
aal woorden gesteld ais aemacud tijdens
tot In beweging zijn van een tram op
of van een bal con springt. Een vorig
maal hadden de stemmen over dit ge
deelte van de wijziging der Pohtiever-
ordening gestaakt, ondanks het klem
mende betoog van den burgemeester
om het voorstel aan te nemen. Thans
liet de Raad zijn voorzitter geheel in
den steek.
Het eigenaardige van deze beslis
sing is, dat een ra ad Slid het voorstel
van B. en W. bestreed met het argu
ment, dat een verbod een inbreuk zou.
zijn op de persoonlijke Vrijheid!
De persoonlijke vrijheid! Ze ia al
heel wat misbruikt, maar wellicht
zelden zoo stérk als ditmaal!
Waarom zou do P.nad iemand ook
beletselen in den weg leggen bij een
poging om den nek te breken? Wat
drommel als een dwaas lust krijgt
'om achter een tram in vore vaart aan
to hollen om op het bakon te sprin
gen, bij welke lofwaardige prestatie
hij 50 kans loopt een ongeluk te
krijgen, moet de overhead dat gaan
verbieden? Daar is todh geen. enkele
reden voor. De persoonlijke vrijheid
gaat boven alles.
De Raad deed dus, goed beschouwd,
wel verstandig, want sloeg hij dezen
weg eenmaal in dan zou hij tenslotte
liet geheelo verkeer wel willen gaan
regelen, en dan ware het met het
bandeloos gerij in onze straten uit 1
En wat bleef dan over van de per
soonlijke vrijheid van karrenbestuur
ders en fietsrijders Het eenige wat
verbaast is, dat bedoeld raadslid
den burgemeester niet heeft uitgenoo-
digd do verkeersagenten weer naar
huis to zenden, want, goed be
schouwd, zijn de bevelen, door de wit-
gestokte politiedienaars gegeven,
even zoovele inbreuken op de vrij
heid, welke dit raadslid zoo na aan
het harte ligt I Wellicht bemerkt hij
nog bijtijds zijn inconsequentie en
riclit hij in een volgende vergadering
een dergelijk verzoek tot den burge
meester.
Sinds een paar weken is do hoofd
verkeersweg van oud naar nieuw Den
Haag, de Pnnsestraat, opgebroken,
omdat herstellingen moeten geschie
den aan de tramrails. Met de bekende
liaagsche langzaamheid wordt dat
werk uitgevoerd tot groot ongenoegen
van de urn wonen do winkeliers, die
eindelijk in een adres aan den Raad
uiting hebben gegeven aan hun ver
ontwaardiging over het nadeel, dat
hun zoolang wordt aangedaan.
Zonder reden is het adres werkelijk
niet vorzonden. In de geheele straat,
zeker een paar honderd meter lang,
waren begin van dezo w eek totaal 3
ma.il. zegge drie man, bezig en dat
terwijl de rails aan oen. zijde over de
volle lengte is losgemaakt.
In een van de bladen deelde een ver
Amerika anscht© Hollander mede, boe
ze zulk ten karwei in de nieuwe we
reld opknappen, maar zonder tot die
maatregelen over t> gnan, die ze daar
toepassen, zou da straat toch al lang
in orde geweest kunnen zijn, indien
oen beetje meer poctaan ge-peeld was.
Het langzaam herstellen van as-
phaltstraten ia bier in den Haai
gewoon erschijnsei. Zoo werd een
aantal jaren terug de Vccnestiaat
eens opgebroken midden in het Vreem
del iagen seizoen en de Spuistraat eens
tegen Sint-Nicolaas. In zekeren zin
hebben de winkeliers in de Prinse
straat dus geen reden tot klagen.
Waarom echter aan asphaltstraten
steeds maar gewerkt wordt door an
derhal ven man en een paairdeikop,
een gewoon bui-ger weet er geen ant
woord oj) te geven en officieel aan
bangig is de zaak nog nimmer ge
maakt.
De liaagsche courantenwerc-id heeft
een verlies te boeken. Het „Nieuws
blad A'ooruit" heeft, zijn naam on
eer aandoende,, het leven gelaten,
reeds langen tijd ziek te zijn ge
weest.
In dc stad zelve werd het betrekke
lijk weinig gelezen; in de omstreken
meer en daar zal zijn verscheiden
wellicht gevoeld worden.
Mijn voorspelling dat het Hcijer-
mans in het Louis Bouwmeester thea
ter niet naar der: vleoze zou gaan. Js
uitgekomen. Zelfs op Zondagavond
werd voor een handjevol toeschou
wers gespeeld.
SINTRAM.
li
ladsnieuws
De Weerbaarheid
van Nederlanders.
Do luitenant-kolonel T. L. van
Wagtendonk heeft op verschillende
plaatsen in onze omgeving een voor
drecht gehouden over dit onder
werp. Wij deelen teSeronder het v i-
gende uit deze voordraclit mee.
Door den Minister van Oorlog is
ij opgedragen om propagau I x te
maken voor volksweerbaarheid in
het onder mijn bevel staande land-
weerdïstrict, aktus ving de heer Van
Wagtendonk aan e>n vervolgde don.
Jongens en mannen! Gij hebt het
recht den naam van Nederlander te
dragen.
Deze naam zegt u, dat go behoort
tot het volk, dat zijn land onowoï-
Btedd heeft aan de zee en daarna zijne
vrijheid heeft ontwrongen oan .-roem
de overmacht an dwingelandij
Het recht, dien naam te dragen,
legt u plichten, op.
Gij moet u gereed maken om als
man te arbeiden voor uw land en uw
volk.
Gfj moet, wanneer uw arbeid zal
zijn afgeloopen, uw land, met ver
trouwen, aan het na u komend ge-
skicht kunnen overgeven.
De taak, u gereed to maken voor
w werk als man, is daarom hoogst
gewichtig.
Neemt die taak ter hand.
Bedenkt dat slechts hij man is, bij
ien een gezonde ziel woont is een
gezond lichaam.
De heerlijke, vrije natuur brengt u
belde.
wij widen u helpen om u te
w ijzen wat de natuur u in haar les
sen leert. Wij willen u helpen vor
men tot een man, die zichzelf kent
en gevoelt en die in oogenbi.kken
an ontbering zich weet te behelpen
•n met een helder oog, strelend van
vertrouwen, de toekoruM inziet.
Zelfkrocht, zach zoo noodig zc4f
weren, vertrouwen op zichzelf heb
ben, m alle uren van gevaar.
Weerkracht, zich to weer stellen,
waar noodig, niet wijken, niet terug
vooruit, aaneengesloten met gébeelle
samenwerking.
Zich verdedigen, krachtig, man aan
man, zoo noodig door aan te vallen
niet afwachten, kordaat optreden.
Bedenkt altijd dat de vijand slim
mer is, daardoor tracht ge nog slim
mer te worden. Acht hem nooit te
licht, wacht u voor zijne verrassingen
Daarom oefent u te voren, in de gvm-
•tiek, doet daar vee! en geregeld
aan. Het staalt uwe spieren cn houdt
jong en lenig. Uw oog blijft helder
uw hand wordt vast.
En deze, oog en hand, hebt gc noo
dig bij het verweren, want go ver
weert u met uw groot em krachtig
wapen: het geweer.
Een geweer in handen van zulke
geoefend en geeft kraai it aan. de mos-
doet den vijand staan. Leer dus bij
lenig maken rustig en zuiver
schieten. Oefen uw hand, oefen uw
oog.
Hebt ge geen geweer bij de hond
om u te doen oefenen, doet dit dan
met bal of bijl, neemt een doe!, tracht
dat te treffen, moeilijk is hef, doch
de aanhouder wint, oog on hand wor
den vast.
Zoo i6 de eenling, die zie!* oefent.
En al die eenlingen te zanien maken
een volk uit en zij zsulien beseffen dat
door dien groeten voorraad gezond
heid, wilskracht en zelfstandigheid
een klein volk groot moet wezen,
wanneer liet nationaal bewustzijn en
tucht tot samenwerking kweekt.
Eik soldaat heeft een vcldmaar-
schalksta f in zijn ran sell Elke IIol-
landsche jongen, met ccü gezond li
chaam, Éieeft een flinke dosis moed,
die incest in toevallige omstandighe
den blijkt.
Ik kan niet, bestaat niet. Alles kan,
waar een wil is, is een weg.
Ziet naaf de groote mannen:
der do Groote, Hannibal, Cé sar, Na
poleon, Lincoln Edison, Gen. van der
Heijden, de Ruyter en anderen. Be
denkt dus, dat ge niet voor niets op
de wereld ziit. Gij allen hebt in het
leven een plaats te vervuilen, of deze
hoog of nederig zij. Bedenkt dan, dat
karakter, tact cn gezond verstond liet
drietal vrienden uitmaakt dat u bij
uw dogelijksch werk moet steunen en
dat een stamboom, rijkdom, een di
ploma ja zelfs talent u ér oileen niet
brengen kunnen
AA eest gehecht aan de plek- vva
zooaio ons volkslied zegt,
gebaren werd en waar eens uw
graf zal zijn. Bedenk, dat liJet uw
plicht is, uw vaderland in goeden
staat over te geven aan hen die
u komen.
Hebt ge uw vaderland werkelijk
lief, zijl ge bereid er voor te arbei
den on ervoor te teven, ja, zoo noo
dig er voor te sterven? Zoo ja, don
moet go u ook onwillekeurig verban
den gevoelen aan die hoogo familie,
(lie door alle tijden heen zooveel voor
uw land deed. Onae Oranje-familie
ons Oranjehuis. Een met het tolk
van Nederland.
Vrijheid, ja, in ons land is men
vrij. Men mag zijn gedachten vrij
uitspreken. Doch vrijheid mag niet
ontaarden in ruwheid, een fout die
minder ontwikkelden en would be
onverschilligen zoo gaarne, soms ook
onbewust, inaken. Tucht en gehoor
zaamheid zijn onmisbare eigensc::ap-
pea voor hem, die zich als man een
plaats in de maatschappij wii ver
werven.
Orde moet er zijn. Begfnt deers in
het huisgezin: daar waar orde
heersebt, vaart men wel. Verder op
de sdholen, in het leger, in de groote
menschwnnassa, de maatschappij.
Geen tucht, geen gehoorzaamheid1,
geen orde, welnu, dan ook geen maat
schappij, zonder die drie kan die niet
beslaan Men verkrijgt een chaos van
woestheid, luwheid en zedeloosheid.
Het volk dat die drie mist, verzwakt
meer en meer en gaat met ras«e
schreden naar den ondergang of
toont zich te zwak zichzelf te regee-
ren, zoodat krachtiger buren de teu
gels moeten in banden oetnen, daar
het anders een lastige en dolle na
buur wordt.
Doet uw plicht Bedenkt (Lot de
schildwacht die zijn plicht niet doet,
oorzaak kan zijn dat de slag verlo-
wordt, dat de vesting valt, dat
het schip vergaat.
Trouw op zijn post. Toen ge daar
geplaatst werd, deed men dat. met
vertrouwen, omdat ge soldaat, man,
aan de beurt waart. Beschaamt dit
vertrouwen nooit, maar geeft u ge-
tbeeL AV'ocst bescheiden, zonder te
huigen, knipmessen gaan zoo gauw
dicht. Behandelen personen u ut de
hoogte, laat hen in hun domheid be
gaan, ze willen in een andere omge
ving trachten te leven, ze voelen zich
anders gesoixtpen dan gij of ik, Iaat
kunnen dat vaak niet helpen.
Blijf gij man en toon uw mannelijke
trots.
Spreek do waarheid. Een man, oen
soldaat die de waarheid steeds voor
oogen heeft, zul in zijn rapporten ook
zuiver zijn. Men kan op hem staat ma
ken, men vertrouwt hem.
Een man van eor is altijd te ver
trouwen; hij liegt niet en stelt zijn
plicht boven alles.
Wanneer het schip op het punt is te
vergaan, en allen zich in de booten
zoeken te redden, is de kapitein dc
laatste, die het wrak verlaat. Het
wrak is een reddelooz© massa ijzer en
hout, en de kapitein liet vrouw en
kinderen aan den wal, die angstig
zijr. thuiskomst verwachten.
AAaarom verlaat hij dan bet schip
het laatst?
Omdat het zijn schip is; hij weet dat
hei zijn plicht is dit niet to verlaten,
vóór dat voor anderen is gezorgd. Hij
stelt zijn plicht boven eigeri \eilig-
hetd. Dat is zijn eer.
Ik erken volmondig, dat zonder de
aanwezigheid in onze samenleving
van gezondheid, karakter, geschikt
heid tot, aanpakken en volbrengen,
zedelijkheid, gemeenschaps- en natio
naal gevoel van geen militair-weer
baar maken sprake kan zijn.
Maar omgekeerd staat historisch
vast <lat een opvoeding, die bovenge
noemde beginselen behartigt, elk volk
lieizij groot of klein ook zonder
kazerne altijd weerbaar maakt, om
dat het zich bewust wordt van zijn mo
rcele en physieke krachl. als natie, en
liet die zelfbewuste kracht op elk ge
geven oogenblik voor de militaire ver
dediging gebruiken kan.
Zooals do maatschappelijke weer
baarheid gegrondvest is op do natuur
lijke, zoo wortelt de militair© weer-
baarhoid in de maatschappelijke.
Haar samenhang is zoo innig, zij zijn
in wezen dermate één. dat men zo we-
derkecrig nis waardemeter kan go-
bruiken. Dit is niet alleen in mate
rieel opzicht het geval, maar ook mo
reel. Het gevoel, het bewustzijn van
kraebt op het eene gebied, geeft het
ook op een ander. Gevoel van kracht,
van zich weerbaar gevoelen, in welk
opzicbl dan ook, is een opwekkende
eigenschap, niet slechts individueel,
maar ook als gemeenschap, uls na
tie..
vrede maakt rb-h bovendien
opnieuw het denkbeeld van den
gen vrede van do menschen meester
en eiken dag worden nieuwe gronden
uitgedncht, om de mogelijkheid daar
van te bctoogen. Dan staan in don
regel vooral in die ianden, waar 'Ie
militaire verdediging liet slechtst In
orde is, twee partijen tegenover el
kaar, van welke de eene vóór, de an
dere tegen militaire uitgaven strijd
voert. De laatste krijgt niet licht de
overhand, maar «le eerste bij haar po
gingen om de militaire kracht te on
derhouden. meestal slechts gesteund
door nu cn dan dreigende oorlogee-
varen.
Dus in liet algemeen, hij ingdn
rigen vrod© afk.v-r van de militaire
voorbereiding buiten de weermacht
en m die weermacht een neiging, om
zich min of meer van de samenleving
af te zon«iercn, van die samenleving
slechts een zekere som gehls cn een
bepaald aantal jonge mannen te vra
gen, en t dun verder op eigen houtje
met c«io weerbaarlieid klaar te spelen.
Men gaat dun in volk en leger de mili
taire weerbaariiei'i als een afge
scheiden IK-grip beschouwen, als iets,
dat met de maatschappelijke weer
baarheid, met liet gewone leven dpi*
nschen eigenlijk niets te rnnkea
heeft. Niet alleen door kleed in g en
vormen, maar in elk opzicht tracht
men ir. het leger als het ware een sa
menleving in de samenleving te stich
ten, en in stand te houden, met een
eigen eer, eon eigen tucht, een eigen
moed, een eigen deugd, «jeu eigen
wetenschap, enz.
Hoe langer nu het v redestiulperk
duurt waarin zulk een leger zich mag
verheugen, hoe meer Je opvattingen
daarin achter blijven bij die der sa
menleving, Niet, dat wij hiermede
aan de tra«litie elke deugd, elke zede
lijke waarde ontzeggen, lnu acndeel.
Maar wij vvensclien geen traditie ten
beste van het gezond verstand.
Geen inslapen, en o-k nie: al
dus: „bij mijn grootoudere, ouders,
ging hot ook zoo," „zoo moet het maar
blijven." Geen Jan SaÜcc rt, geen
dommelen, maar meega.«n. j3. zelfs
voorgaan met je tijd. Niet slapen,
laar wakker zijn als de tijd daur is.
Treedt toe, mannen en jongens van
Nederland, en vexzamclt u. Oefent u
u te weren, neemt we\ aan «port,
lichaamsoefeningen, schieten. Maakt
u gezond, maakt u krachtig. Doet di'
met alle kracht die in u is en ge zult
er wel bij varen in de den van ge-
Binnenland
VRIJZINNIGE LANDDAG.
Op Hemelvaartsdag zal te Doc!in
ch em op initiatief van liet centraal
comité der concentratie een vrijzinni
ge landdag worden gehouden. A'i
spiekers zullen het woord voeren.
MINISTERIEEL BEZOLK MIJN-
Dltl BiCl.
He; bezoek van den M n.ster van
Landbouw, Nijverheid cn Handel aan
mijndirtrict zal op iJ Mei tn vol
gende dagen plaats vinden.
De Minister is voornemens één der
staatsmijnen en één der particuln i e
mijnen in oogenschouw te nemen cn
zich ook van de administratie van het
bedrijf op de hoogte te si- ikn.
HET RECORD VERBEI l.lil).
Wij ontleenden aan de „Dordtsclie
Courant" het geval van een mevrouw,
die in 4 jaar tijde 43 dieiisil"'d u had
„versleten'.
Een Hbld. lezer d •-:! mede, dut
hem een geval bekend is van een Am-
sterdamsche dame, die in drie inunu-
ntijds 10 dienstboden versleet!
iliSTOiUBCHE ONTDEKKING.
Bij graafwerk aan de muziek-.- nt
op bet eiland in den grooten vijv«r
van Sonsbeek is men gesiuit op muur-
resten. De rentmeester der gemeente
Jijke eigendommen te Arnhem,
heer G. A. Kuyk, ziet hierin oer: hc-
estiging van zijn meening, dat <-p
dit eiland gestaan heeft het huis „Gul
den Spyker", dat door flcrtog Kau l
van Gelder gebouwd werd op een
door hem in 1524 aangekocht, eiiui.d,
maar waarvan de juiste plaats onbe
kend was. Uit oen in het archief van
het gemeentelijk museum ie Arnhem
bewaarde teckenmg .waarop een stuk
der gemeente in beeld wordt gebracht,
had de lieer Kuyk reeds afgeleid, dav
bet oude hui6 op het eiland ui Sols
beek moet hebben geste;..-., m v,-.ho
meening bet thans gevond< t.c lu-m
versterkt
Deze stelling :s .i-ui nauw. Niemand
minder dan Goethe zag in de gceteld-
hei'i van dc rechtspraak en die der
weermacht de weerspiegeling van die
der natie.
Max Jahu zeide in een rede, doelen
de op de stelling van Goethe:
„De waardemeting doer middel van
de weermacht zal nog zuiverder zijn,
dan die door middel van de recht
spraak. Gedurende langen lijd kun
nen natiën voortleven met een verou
derde rechtspraak, zonder haar be
staan onmiddellijk in gevaar te bren
gen. A'orkeerl. echter do militaire ver
dediging in staat van verwording,
dan wijst dit op zoodanig algemeen
gebrek aan kracht en weerstandsvei -
mocen, dat de eerste de beste stoot in
staat zal zijn de natie ten onderste bo
ven te werpen. De toestand der nnJi
taire weerbaarheid beslist direct en
indirect over haar waarde of onwaar
de. Hiervoor levert de geschtedenis
van elk volk het bewijs.
In „Het land van Rembramit «egt
Buskén Iluet: „De geschiedenis leert,
dat ten allen tijde slechts die volken
in do eenmaal door hen veroverde
stelling zich wisten to handluiven,
wier toenemen in zedelijke eu weten
schappelijke beschaving hand aan
hand is gegaan met voortdurend uit
breiden hunner militaire macht ter
zee en te land."
Onder alle liemelstreken en in alle
tijden ziet men de door militaire tucht
sterkere volken de minder sterke over
heersclien; en <le sterkere hebben, wat
een bepaalde soort van eigenschap
pen betreft, aaoleg de beste, te worden
De Fransche burger, minister van
Oorlog, de Freycinet, verklaart, de
stelling omkomende, nog korter:
„Tel |>euple, telle armée!"
Met deze, <p de historie gegrond
veste uitspraken van uitnemende
mannen, wordt, al zijn :-.ij niet nieuw,
ook in Nederland ui het algemeen
evenmin door het volk als in de weer
macht rekening gehouden.
In het hij zonder met in dc weer
macht.
AA'at do historie van volk en van
weermacht ons eveneens kan leereu
Reeds meer dan een halve eemv ge
leden verklaarde een bekend militair
geschiedschrijver. Worden staten
langen tijd n:et aangevallen, dan f
bruiken zij voortdurend waarden
krachten voor de instandhouding v
een wisseling het leger zond
dat dezo ooit rente afwerpt. Dit is
een toestand, die den nunschen niet
aanstaat; die instandhouding van mi
litaire kracht schijnt nutteloos en
men verzet zich tegen nutteloze uit- exposanten en verdere bennqs.'-i'
gavcn. I den m de in 1915 l© San I-rancho v
Gedurende die lange tijdperken van houden wcreMtentoonstelhn.
•"[.ONGELUKKEN TE AM
STERDAM.
Op den Haarleaiineidijk had cn
tram-ongeluk piae'.s. Ec:. 13-j.vns
meisje wel van de tree-p'.unk van c
tram en kwam onder den wagen. In-
dig Lh-kneusd werd int tii"isj<- -r.
een apotiieek binnengedragen cn vun
daar door den geneeskundigen dien:l
naar liet gasthuis vervoerd
Op den N„ Z. Voorburgwal uij <1«'
Gravenstraat werd een bejaard mar
door een wagen van lijn 3 aang> re
den. Hij werd aan het hoofd gewond
en bewusteloos binnengebracht in een
apotiieek.
DE .BOM" TE AMSTERDAM.
Uit het onderzoek door den com
missaris vau politic-, den heer Duvscr
de Uarenne, ingesteld, is g«.-h!i h. n,
dat de bomriiengcschiedenis vnn ge
heel oitschuldigen aard is geweas!.
De „boni" bevatte niets outplofbiais.
wel zand, eenige spijkers, oen siga
rettendoosje enz. De drie stakers, die
voorloopig naar het bureau pverge-
bracht waren, werden dan ook vvctr
op vrije voeten g-.steld De „bom
aanslag", waarvan ook de officier van
justitie mr. Baart de la Faille en de
rechtercommissaris mr. A'erscheure
in kennis werden gesteld, bliikt <lns
niets anders dan een flauwe aardig
heid te zijn geweest
TEN TO
ON STELLING TE SAN
}- R AN CISCO.
A.s. Maandag zal te 's-Graveuhaga
onder voorzitterschap van Mr. j C.
A Everwijn. c«»ef van de afdeciinv
handel van het «lepart- rm-iu van
Landbouw, Nijverheid en Handel, een
bijeenkomst worden gebonden
exposanten
