luKurs kits
Voor Eer en Recht.
TWËEDE BLAD
Woeasdaa 13 Mel 1914
OM ONS HEEN
No. lesi
Een ernstig woord over de
Scdouwitara'Seheeking.
Het is nauwelijks oen weck ^lo
den, dat de burgemeester in den ge
meenteraad de Lekende mededeeling
deed over de schenking van 250.000
gulden voor een nieuwen schouw
burg, en het schijnt one, of deao tij
ding al wel een ma anti oud is.
Dat komt door de stroomen van tri
liek, die oven liet plan zijn \iilgesUWt.
Wanneer de schenker van de 21/2
ton een proces tegen de gemeente had
aangespannen, om dit bedrag van
haar te eischen, zouden ternauwer
nood zooveel onvriendelijkheden tot
hem gericht zijn kunnen worden, nis
thans hot geval is, nu hij met milde
hand deze groote 90in ten bate van
Haarlem heeft willen schonken. In
aansluiting met de beschouwing, die
ik daarover gaf in het nummer
Donderdag 7 Mei, wil ik. trachten,
mijn overcrilischo medeburgers te
brengen tot wat in mijn oogen een
juister inzicht van de zaak is.
In de eerste plaats dan iet© over
het doel, waarmee de schenking is
geschied. liet is hoogst eigenaardig,
dat, terwijl de gever Haarlem met
een schouwburg heeft willen verrij
ken, tal van personen allerlei andere
bestemmingen voor het kwart mil-
lioen naar voren hebben gebracht, en
het hem min of meer kwalijk nen
dat hij 't nu juist voor een schouw
burg en niet voor hun lievelingsdenk
beeld heeft bestemd. Mij dunkt, dat
hij toch volkomen het recht bezit, om,
waar hij een dergelijk bedrag aai
gemeente schenkt, het doel, waarvoor
het besteed zal worden tevens aan te
wijzen. Zelfs is uit het oog verloren,
dat niet één categorie van personen,
maar medeburgers van eiken rang en
stand van een modernen schouw
burg zullen kunnen genieten. En niet
het minst merkwaardige van bet ge-
heele veiloop der zaak is dit, dat de
critiek die tot dusverre vaardig was
over de bestaande schouwburgzalen,
in een soort van verheerlijking daar
van omgeslagen is, zoodot ik in ernst
heb hooren beweren, dat zij bijna
het volmaakte jiadden bereikt. Het
heeft geen zin dé groote fouten, die
hun aankleven, hier breed uit te me
ten: eenige gebreken van den schouw
burg aan den Jansweg heb ik reeds
in mijn eerste artikel genoemd, en
wat De Kroon aangaat: ieder, die
daar wel eens een voorstelling, b.v.
van de Jtalraanscho opera, lieofl hij-
gewoond, zal moeten toegeven, dat
bot tooneel daarvoor allerminst ge
schikt is, terwijl de zaal zelf onge
twijfeld eveneens gebreken heeft.
Wanneer men dus beweren mocht,
dat Haarlem aan een modernen
schouwburg geen behoefte heeft, wil
men den werkelijken toestand niet
tien.
Er zijn er, die dit geen bezwaar
achten en van oordeel zijn, dut onze
gemeente hei met de bestaande be
scheiden localileiten wel dtoen kan
wie iets beters begeert", zoo zeggen
2ij, „gaat toch naar Amsterdam". En
ziehier nu juist, waarom, naar mijn
vaste overtuiging,- Haarlem aan een
modernen schouwburg groote behoef
te heeft, niet alleen voor de Haarlom-
iners zelf, maar ook voor de talrijke
bomiddelde bewoners van onze om
streken, Bloemen,daal, Santpoort,
Velsen, Aerdenhoul en Heemstede,
die wel degelijk geneigd zijn, naar
onze stad ten schouwburg-bezoek te
gaan, wanneer dat geschieden kan in
een aangename omgeving en in ieder
opzicht gunstige omstandigheden. Al
wie niet mij eens is, dat w ij Haarlem
Aantrekkelijk' moeten maken, öp'dal
velen zich hier en in do omstreken
komen vestigen, is verplicht mede te
strijden, voor den nieuwen schouw
burg-bouw. En onze gemeenteraad
zou blijk geven van groote kortzich
tigheid, wanneer hij, uit overwegin
gen van den tweeden rang, liet go-
schenk mocht afwijzen. Zelfs kornt
het mij voor, dat de raad er niet voor
zou behoeven terug te deinzen, wan
neer de uitvoering van liet plan een
jaarliiksche bijdrage uit de gemeen
tekas vorderen mocht.
Ik kom hiermede vanzelf tot do fi-
nancieëele quaestie. Wat zal het de
gemeente kosten? In liet schrijven van
den schenker wordt de voorwaarde
gesteld, dat de gemeente Haarlem
voor haar rekening neemt hel meu
bilair en de tooneelbenoodigdlieden,
voor zooveel noodig; uit de
gespatieerde woorden blijkt, <Jot de
schenker veronderstelt, dat een go-
deelte van de hiervoor benoodigde
som in de 2 1/2 ton zal kunnen wor
den gevonden. Natuurlijk moet hier
bij gerekend worden oen niet al te
karig bedrag voor onderhoud. Reeds
zijn hieromtrent cijfers genoemd, diio
naar mijn meendng evenwel niet, allo
veel vert.rouwen verdienen, omdat
een dergelijke financieel© bereke
ning volledige kennis van de details
vereischt Hot zal geraden zijn hier
over niot te fantaseer en, maar een
voudig hot prae-advies af to wachten
van B. en W., waarin zeer stellig
deze belangrijke zaak uitvoerig zal
w-orden behandeld. Wanneer dit ad
vies versohenen is, is er stellig nog
gelegenheid genoeg om beschouwin
gen te leveren over de houding, die
do raad, ten opzichte van wat van de
gemeentekas zal worden gevergd,
heeft aan te nemen; ik herhaal dat in
het welbegrepen belang der gemeente
over een jaarlijksche bijdrage oven-
goed zou kunnen worden heengestapt
als over het subsidie, dat b.v. aan
Haarlemsch Muziekkorps verleend
wordt.
Dat de plannen en teekeningen rui
me aanleiding tot lie- en veroordeelen
zouden opleveren kon ieder, die do
toestanden kent gemakkelijk voor
zien: het is in Nederland nu eenmaal
dot, wanneer een kunstenaar
iets ontwerpt, onmiddellijk vokgo-
nooten gereed staan, om het werk,
liefst anoniem, scherp te critiseeren.
Men, kan niet zjond'er glimlach
lezen, wat de heer IJ. IJ. in hot week
blad Architeclura over de pionnen
;hrijft, vooral niet, wanneer hij liet
dxmkbeeld oppert, dal do gemeente-
rand door een wedstrijd lusschen de
architecten van Nederland zeul laten
uitmaken, wie voor liet geschonken
lxxlrag den besten schouwburg ma
ken kon. Is IJ. IJ. werkelijk zoo on
bekend met de praktijk, d'at hij niet
weet, dat dan pas juist goed de strijd
er wat het beste en mooiste is, los
brandt? Heeft de ervaring hem nog
niet geleerd, dat het bekroonde ont
werp dan juist het minst van allo in
aanmerking had behooren te komen.
Weet hij niet, welke bittere verwijten
dan. aan de rampzalige leden van de
jury worden gemaakt? Nu reeds
Wordt in de Brieven over Bouwkunst I
in de N. R. C. de wijze van voorstel
en teekenen van de projecten al
lertreurigst. genoemd, terwijl dit toch
een ondergeschikt punt mag heeten.
Deze schrijv er doel ook de vraag, die
door anderen gesteld wordt: waarom
op het Wilsonsplein, c-n niet elders?
Ik zou daartegenover willen vragen:
kent men een geschikter plek, al is
het er slechts éëne, in Haarlem, waar
de noodige ruimte is en die aan een
tramlijn is gelegen? In locale kennis
behoef ik waarschijnlijk voor den
schrijver van deze brieven niet on
der te doen, maai- ik wil eerlijk be
kennen, dat mij geen andere plek in
de gemeente bekend is.
Overigens veronderstel ik, dat de
schenker het Gemeentebestuur niet
zóódanig aan hel ontwerp heeft wil
len vastleggen, of hij zal wel willen
goedkeuren, dat practische wijzigin
gen, indien de deskundigen van het
gemeentebestuur die mochten vven-
Ech'ën, In overleg mét den heer Van
der Steur, zullen kunnen worden aan-
gebracht.
De redactie van het Algemeen Han
delsblad maakt bij het overnemen d'
opmerkingen van IJ. IJ. de zeer juiste
aar.teekcning, dat een dergelijke cri
tiek den lust tot schenken niet ver
meerdert. Sommigen hebben zich er
over verwonderd, dat de schenker on
bekend wenschte te blijven, maar
rnen krijgt bij het zien van dezen
stroom van critische opmerkingen
den indruk, alsof de milde gever zijn
Pappenheimers wel kent, en, een for
tuin afstaande in het belang van on
ze gemeente, althans zijn persoon
aan deze critiek heeft willen onttrek-
.ken.
De bedoeling van deze regelen is,
mijn medeburgers op te wekken to:
grooter waardeering van zijn edel-
moedige daadhet is thans vooral
zaak, de groote lijnen te zien en niet
af te dalen in nietige details, eri cri
tiek op nog niet vaststaande finan-
ciëele gevolgen, waarmee do beste be
doelingen in een ongunstig daglicht
worden gesteld. Ik heb mij, ronduit
gezegd, in de laatste dagen meerma
len verbaasd over de wijze, waarop
dit milde aanbod door een gedeelte
van de burgerij is ontvangen en ik
vlei nnj inderdaad, dat zij, bij nadere
overweging tot beter inzicht en der
halve tot grooter waardeering zal ko
men. Er inoet niet van ons gezegd
kunnen worden, dat wij een edelmoe
dige bedoeling niet naar waarde we
ten te schatten.
J. C. P
Buitenlandsch Overzicht
Mexico.
Om T aUi pi c o.
Uit 'New-York wordt geseind, dat de
beslissende strijd om rampico :u;-
schen de troepen van Huertu en de
constitutions listen is begonnen. l)e
rebellen-generaal Gonzales gat Zon
dag last, tot den aanval op dc stad.
Te voren had hij den vreemden con
suls te Tampico verzocht hunno l.'.nd-
gen<xiten in veiligheid te brengen,
daar Inj de stad wilde bombardoeren.
Acllt zware kanonnen zijn door
Gonzales in stolling gebracht. Vluch
telingen van verschillende natiën
vonden eon toevlucht op den Brit-
solion kruiser „Hermione". Do Ameri-
kaansohe stoomboot „Mexico" is van
Vera Cruz naar Tampico gezonden
ter opneming van vluchtelingen.
Te Vera Cruz kwam een trein aan
met meer dan honderd Duitechers en
Franschen, zeven Amerikanen en
driehonderd Mexicanen uit de gegoe
de klassen van de hoofdstad, die voor
hun leven vreesden. De in do hoofd
stad gebleven DuitscUiêrs en Engel-
schcn hebben maatregelen ter verde
diging getroffen. De Engelschen or
ganiseerden een bewakingstroep en
hebben in het gezantschap munitie en
maxims opgelegd. -
Do Arnerikaansche generaal Fuii-
ston to Vera Cruz ontkent in een naar
Washington gezonden rapport, dat hij
zijn linies heeft vooruitgeschovon.
Aan de „N. 11. Ct." wordt geseind
Generaal Zaragoza, die <le Mcxi-
caanscho regeeringstroepcu te Tam
pico aanvoert, heeft gemeld, dat dc
opstandelingen Zaterdag Tampico
hadden aangevallen, doch met groote
verliezen waren teruggeslagen.
Volgens een ander bericht duurt het
gevecht evenwel nog voort.
Nog een ander bericht maar dat
is het onwaarschijnlijkste wil, dat
Tampico al door de constilutionul.s-
ten is ingenomen en door do bomls-
troepen is ontruimd. Dit is verteld
door <300 Spaansche vluchtelingen, die
niet een stoomschip te Vera Cruz aan
kwamen.
Admiraal Howard seint uit Mazat-
lan, dat er een gevecht heeft plaats
gehad tussclien bondstrocpen en vol
gelingen van Zapata op 20 mijlen uf-
stonds van Acapulco, waarin 1(3 Zu-
patisteu gesneuveld zijn.
Het gevecht bij Muzatlan duurt
voort.
In vrijheid gestold.
De „N. R. Ct." meldt
De Amerikaanscth© consul to Vera
Cruz heeft gemeld, dat Marchanio, dc
consulaire klerk te Sallillo, in Vera
Cruz is aangekomen. Volgens zijn be
weren, was hij uit de gevangenis ge
haald en onder bedreiging van te
wordon doodgeschoten, geleid naar
het consulaat, waar hij do brandkast
moest openen en het archief van het
consulaat moest overleveren aan den
bevelhebber der regeeiingst roepen.
Ook' de aanwezige Eoslliaarlieden,
waaronde.* geld en juweclen, moest
hij afstaan.
De Braziliaanse!!© gezant te Mexico
berichtte, dat de Mexicaanscho re
gering de onmiddellijke invrijheids-
stelling gelastte van den Amerikaan-
schon vice-consul Silleman te Sal-
tillo.
Naar de hoofdstad?
Er loopt een hardnekkig gerucht,
dat generaal Zapata oprukt naar do
lioofdstad. Mocht dit gerucht waar
blijken, dan wordt die stad bedreigd
door een vrceselijke ramp, want Za
pata wordt geteekend als een man,
die zich zeer wreed tegenover zijn
tegenstanders betoont
Zapata respecteert ook geen buiten
landers.
President Huerta aan 't
woord.
De correspondent van de „Daily
Telegraph" te Mexico heeft een lang
durig onderhoud gehad met Huerta
„Het lot heeft gewild", zoo zeide
deae, „dat in mijn hnnden de beslis
sing zou liggen over de quncstie van
leven of'dood van onze nationale on
afhankelijkheid. Ik heb hel recht niot
ter wille van mijn eigen rust die on-
afhankelijkheid op hel spet te zetten.
Mijn jiJicht is te strijden tot het laat
ste Wij zullen de wereld toonen, hoe
het heilige beginsel der nationale sou-
verciinleit verdedigd moet worden.
Wij zijn slechts zwak, vergeleken
met de mogendheid, die ons beslaan
bedreigt, wij hebben echter vertrou
wen in de toekomst. Wat er niet mijn
rogcering ook moge gebeuren, haar
plicht is op haar post ie blijven en
pal te staan tegen Arnerikaansche
willekeur. Ik sta midden in een
storm, maar ook in een storm moet
ihet schip nog bestuurd wordon. Wij
zijn in den muit van den leeuw, wij
zullen dezon liet verslinden echter niet
gemakkelijk maken. Ben strijd voor
ons leven en onze onafhankclijklieid,
ook al is die zonder succes, iieeft toch
zijn nut. llij wekt gevoelens van va
derlandsliefde en geeft een voorbeeld,
dat een bron zal worden van kracht.
Wanneer ik toegaf, zou ik verdienen
door latere geslachten vervloekt te
worden als een verrader, ik kan niet
wijken, onverschillig welk voordeel
daardoor kan worden bereikt. Wan
neer het gaat om het beginsel der on
afhankelijkheid, is al het andere
slechts van ondergeschikt belang.
Geen opoffering is te zwaar voorde
handhaving van dat beginsel en wij
zijn liereld tot alle offers.
Do verovering van Mexico zal een
moeilijke taak zijn voor Amerika. Zij
zal heel wat meer eischen dan men
daar vermoedt en dan misschien nog
niet gelukken. Zelfs als de hoofdstad
genomen moeht worden, zou hier van
de hoornen in het park nog gescholen
•den en er zou een eiudclooze
guerilla volgen.
De revolutie in ons land is niets
anders dan een verkapte Anierikaun-
sche oorlog. Amerika heeft aan do
rebellon niet alleen wapens en muni
tie geleverd, maar ook manschappen.
Te Torreen streden gdheele compag
nieën Amerikanen, in uniformen van
de Vereenigde Staten met de opstan
delingen onder bevel van Villa.
To" Gomez Palacio, Ciardo en op
andere plaatsen zijn meer dan twee
honderd lijken van Amerikanen ge
vonden lmn bebloede kleederen met
do regimentsnummers van het leger
der Vereenigde Staten zijn op mijn
last bewaard. En ook in de hulpdien
sten, ziekenverpleging, trein, enz., is
door de Vereenigde Staten voorzien.
De ESaikanvulkaan.
Albanië.
Do ooi respondent van de „Frankf.
Ztg." te Athene meldt, dat va Coriec
wordt bericht, dat Zographos, liet
hoofd van de voorloopige regeering ju
Epirus, bij het begin van de onder
handelingen met de interna tionale
commissie van contröle de volgende
eischen zou hebben gesteld Verlor
ning van volledige autonomie, waar
onder ook Kcrytza zou moeten vallen;
instelling van een landdag voor
Neord-Epirus en opneming van een
Christelijk symbool in de Albuneesche
"ag \u;i Noord-Epirus.
Balk aiHj u a e s l i e s.
Do quaeslie kwam ter sprake in de
llongnursohe delegatie. Minister
HereJitold wees er, wat de Epirotisclie
Quae-stie betreft, op, dat in iict onder
houd met Venizc-los beide staatslieden
uitgingen van de opvatting, dat vrien
delijke betrekkingen lusschcm Alhunic
en Griekenland wenschclijk zijn en in
beider belang. De wedei-zijdsohe ver-
zekeim'gen geven recht tot goede ver
wachtingen, maar niettemin is de
toestand in Albancesch gebied nog
volstrekt niet verhelderd, al is ook
een weg naar een minnelijke oplos
sing wellicht gevonden.
In dezen geest zal de regeering ook
erder in overeenstemming met Italië
•n op den grondslag van de besluiten
der Londensclie conferentie werken.
Ton aanzien van Albanië en Klein-
AzfC zijn te Abbazzia geen bijzonder
ver-strekkende overeenkomsten go-
troffen.
Voorts zei de minister, dat de
quaestio van de Griekscho eilanden
voorloopig nog slechts theoretisch is
besproken.
Ten aanzien van de verhouding
lusschen de monarchie en Rusland,
merkte hij op, dat zich wel versohil-
len van meening hebben voorgedaan,
maar dat deze steeds op welwillende
wijze zijn besproken, zoodat er geen
roden is om te vreezen voor een on
vriendelijke houding van Rusland.
Met zijn oorlogstoerustingen volgt
Rusland slechts het voorbeeld var.
andere mogendheden.
De minister van oorlog, die daarna
het woord voerde, verklaarde dut,
met uitzondering van enkele politici,
de geheelc natie voor het Drievoudig
Verbond is.
De bewering, dat het departement
van buitenlandsche zaken er slechts
naar streeft het tegenovergestelde te
doen van hetgeen Rusland doet, is
onjuist. De regeering en de openbare
meening in Hongarije wenschen beido
een goede verstandhouding met Rus
land.
Allerlei
De Ulster quaeslie.
In het Lagerhuis heeft minister As-
quith, in antwoord op een gestelde
vraag, verklaard, dat de regeering
besloten heeft geen strafvervolging in
te stellen tegen de lieden, die Lij de
wapeijsniokkelarij in Ulster betrok
ken waren. Maar, zeide de minister,
zijn andere stappen gedaan, die ik
■liter gewenscht acht niet mede to
deel en.
Nader wordt geseind
Eerste minister Asquith deelde in
I el Lagerhuis mede, dat de regee
ring van plan is een wetsontwerp in
te dienen tot wijziging van de hóme-
rule-wet, in de hoop dat, zoo daarom
trent overeenstemming wordt verkre
gen, beide ontwerpen tegelijk wet
zullen worden.
Binnenland
MONTERO RIOS.
Do oud-ministei-president van
Spanje, Montere Rtos, is overleden.
KAMERVERKIEZING TE
KATWIJK.
Do sociaal-democraten hebben can
did.ia t gesteld den heer Rodriguos de
Miranda, te Amsterdam.
ARTSEN VOOR IN Dié.
„Een doktersvrouw'schrijft aan de
Ik zit me iederen avond te ergeren
aan do wijze, waarop alle mogelijke
meuschoii de doktoren durven beoor-
declen. Omdat er zich niet in eens 20
art-sen aanmelden voor een zeer matig
■talaris naar Indië te gaan, vinden
.och abonnó", een arts van het plat
teland cn anderen het noodig allerlei
heloedigende insinuaties naar het
hoofd van de doktoren in liet alge-
meen te gooien. Waren al die schrij
vers en schreeuwers maar dokter, dan
hadden we er zeker al 20 bij elkaar.
Denken al die lui, dat er zooveel dok
toren rondhoemelcn zonder iets tc
doen, zonder practijk, zonder ver
plichtingen tegenover hun gezin, zon
der vrouwen, die er hen van terughou
den een jaar van hen weg te gaan en
hun leven te wagen.
Er zullen zeker jonge dokters ge
noeg gevonden worden, maar Hol
land is klein, dus zal het eenigen tijd
duren eer ze bij elkaar zijn getrom
meld en een dokter moet evengoed
uan de toekomst deul.cn als ieder an-
BO U W AD V1ESB L li EAU KLEINE
GEMEENTEN.
Met het oog op het feit, dat in klei
nere gemeenten uitbreidingsplannen
meestal geheel onibrc-ken en dat de
ontsiering ten plattelande door on
oordeelkundig en niet met schoon-
Jieidseieciien rekening houdend bou
wen, steeds grooter wordt, heeft dc
Vercenighig van Nederl. gemeenten
in onderzoek genomen de mogelijk
heid der oprichting van een bouw-
adviesbureau voor kleinere gemeen
ten.
GREEPJES.
'n TRAGEDIE.
Do laatste dramatische enseènec-
ihig van de beroemdste artisten der
Vitagraph Company is „Het Kinder
hart" of „Do tragedie van een kind.'
Een merkwaardige film!
De bioscoop is zóo'n groote rol gaan
spelen op 'Aarde, en de Koningin on
zer planeet toont er reeds zóó groote
belangstelling voor, dat ik mag ver
onderstellen dat de tijd niet ver meer
is, waarin sommige bladen met even
veel scherpen crilischen geest als
thans op 't tooneel wordt losgelaten,
verslagen van cinéma-premières zul
len gaan geven.
Over vijf of tien jaar zal er ook een
bioocoop-Barbarossa wezen, aange
vochten door de beroemdheden van
do HoHandia-filmfabriek, de Vila-
graph Company, Patlié Frènes en do
overigen wegens zijn t e felle !>e-
schouwingen
Ik soilicilcer niet naar deze functie,
maar niettemin veroorloof ik mij
thans reeds een paar kleine bemer
kingen op de nieuwste tragedie.
t Is metéén een natuurfilm, en
zelfs een bijzonder mooie, want wo
krijgen een sledevaart in een prach
tig berglandschap te zien, en do
tweede acte speelt haast onafgebro
ken in die omgeving.
Maar de iragedie-zelf heeft psycho
logisch- zwakke eigenschappen, waar
van do schuld evenwel voor een groot
deel bij t\e explicatrice kèn liggen.
Kan! Want i k weet niet. h-oo de
schrijver van dit drama 't precies be
doeld hoeft.
Het kmd, dat do hoofdpersoon van
t stuk is, krijgt nadat zijn moedor
bij de bovengenoemde sledevaart is
omgekomen, een tan-.e als verzorg
ster, maar kar. liet niet met haar
vinden, verzet zich meermalen tegen
haar en geeft aan z'n v-Ier duidelijk
to koTinen dat thdj tante niet als twee-
do moeder accepteert. Dit laatste wil
tnnto nu juist worden, maar zo legt
het zóó dom aan, dat het kind 't huis
tvlucht. Een pleegzuster brengt
het terug, en bhjft om den jongen te
vei zorgen. Hij w ordt ziek, en in z'n
koorts omhelst hij zijn vader en de
zuster, maar vergeet tante Elia.
Waarop vader plotseling de tante
bliksemende blikken toewerpt, en de
laatste éven plotseling overtuigd ia
dat zij instantelijk moet afreizen.
Dit is vreemd. Toen liet normale
kind zijn afkeer te kennen gaf, trok
vndor er zich een schijntje van aan
inaar toen dc jongen T in een koorts
bui deed brak zijn verontwaardiging
los...
De feut kan ook aan de expJicatrice
liggen, die mij bovendien niet in een
dramatische stemming heeft kunnen
krijgen, en mijn buurman nog min
der.
Die de ongeiukkige 1 lachte....
De expliealnce daarentegen klaag
de.
Zij begon in hoogsten dramatisclien
pathos, hield dit vol en eindigde er in.
Het bezwaar was niet alleen, dat be
gin en einde van het stuk niet dra
matisch waren, maar bovendien zag-
j<> bij iedere gebeurtenis al in ge
dachte dat liet misliep, door dien
somberen tuon).
Toen de sledevaart begon "en Je
explieutrice vol wanhoop, met sidde
rend© stem, eerst do moeder had laten
uitroepen: Ilhhhaaans, wat
zhhhhüllen w ij ons vermhhaken --
lihhhcins zeien wij in de zaal al
tegen elkaar „Dat kon wel eens niet
meevallen", en m'n vóorbuurman
hoorde ik tegen z'n meisje zeggen - -
Reken maar van no!
En toen zij daarna mama, terwijl
deze op do slede stapte deed jamme
ren: En nnhhiiu.... Ilhhhaiismet
ue sihhhééé.... naar benhètéédon...
vroeg do nian-naast-me kalm
Wèdden dat ze in een ravijn vallen?
Dank je zei ik (want ik ver-
w uchtte T ook}.
Het geschiedde, maar alleen Hans'
oeder kwam om. II ij bleef onge
kwetst.
Waarop de cxpliceerende dame een
vriendelijke poging deed, om het
hoogtepunt van smart en tevens dat
van bi•-;<:< verlichting te geven in
Johhhhitnnhiihci is dhhóódd... en klei
ne Hhhbttrms is ongedééeerd}.
Het mislukte volkomen-
Het hoogtepunt der ellende was im
mers ut Ixveikl ia „Wat zullen we
ons vermaken" en in dien toon
bleef het
l)e vader was daarin, toen hij tot z'n
koetsier betreffende tante Kll.i do
nuchtere opmerking uitkreet
Mlihhórgggcn halen wij haar aadaff 1
En Hans, die vond dat do oogen
van de zuster op die van z'n moeder
ie kon, iiad wel wat meer blijdschap
daarover kunnen toonen dan door Je
wanhoopsklachtDddhhütt
zhlihijnn.... de hh-óóóogen.... vhhaim
nihhliócdei'....!!
In Greepje nr. 4!) zei ik, dat de Nc-
derlandsohe taal een moeilijk ding is.
In Groepje nr. 50 moet ik 't zelfde
ten opzichte van de dramatische cx-
piiculio conelndeeren.
ERPAY.
FEUILLETON
Ionian van O. Elsie r
10)
Zooals gezegd, mij gaat dut fei
telijk niets aan, maar ik zou u toch
deu goeden raad willen geven, uan
uw tegenzin niet door uitspattin
gen, als drinker en speler, lucht te
geven. Ik spreek als oud vriend tot
u, mijn beste Born ik ken uw zeer
goachten vader, het zou me spijten,
wanneer hij van deze dwaasheden
hoorde. Dat wilde ik u zeggen, Boni.
Als u echter, wanneer uw diensttijd
is afgcloope», weer bij mij in dienst
wil treden, dan staat u niets in den
weg, ik zal do betrekking voor u
openhouden. Adieu voorloop wij
scheiden tenminste als goede vrien
den, niet waar?
Hij reikte Fritz de hand en klopte
hem glimlachend op don schouder.
Denk er nog eens over na, zeide
llij vriendelijk en liet Fntz gaan.
Ontdaan ging deze heen. Wie hem
wel op zoo'n lage manier bij den ba
ron had belasterd? /.oker, hij kwam
vaker ia het café dan vroeger en het
gimr er vroolijk toe uf en toe, zelfs
werd er wel eens gekaart, doch oen
onschuldig gezelschapsspel. Fntz
had er een enkele maal wel eens aan
meegedaan hij kon het niet ont
kennen. Maai- boven zijn verdiensten
had hij nooit geleefd en daar hij
bovendien van zijn vader, die ri k
wa>nog een aardig zakgeld kroeg,
hoefde hij zich geen verwijten to ma
ken, wanneer hij eens een paar gul
den verloor. Het hoog© spel dat
eeiuge jongelui uil den omtrek speel
den, interesseeide hem niet en daar
aan had hij nimmer deelgenomen,
llij wist wel. waar do bixni van
deren laster te vinden en wanneer
hij thans den nieuwen volontair te
gengekomen was dan was 't zeker tot
twisten tussclien hen beiden geko
men.
llij beefde van ergernis en toorn.
II j moest een ©ogenblik gaan zitten
om woei- fmeester over zaohzelf te
worden. Hij was in liet vortrek der
barones, waardoor men in do leut ner
val. den baron (kou komen. Er waa
weliswaar ook nog eón directe loo-
gu ng tot de werkkamer van den ba
ren, maar Frits had zich in. zijn op
gewondenheid in de deur vergist cn
was zco in de kamer der barones te
recht gekomen. Bijna zondor tc we
ten, waar hij was, liet hij zich op
ren sl.oc-1 vallen, die naast ©on sier
lijk darneischrij.bureau stond, waar
op allerlei voorwerpen Ineen. Il'ü
steunde den arm op tafel en liet zijn
voorhoofd op zijn ann rusten, llij
voelde zich diep beschaamd en onge
lukkig.
llij merkte niet, hoe do portiere
van een aangrenzend \ertrjk open
ging en de barones naar binnen trod.
Verbaasd bleef a j staan, toen zij
Fritz voor haar schrijfbureau zag
zittei l
Meneer Born, wat doet u hier?
vroeg ze op eenigrszins strengen io.ui.
Fritz stond op, ecu vuurroodo bits
ov&rloog zijn gelaat.
Pardon, barones....
Hoe komt u hier?
Ik ik ik was bij den ba
ron... ik heb me in de deur vergist...
ik vraag u wel excuus...
Met deze woorden snelde hij heen
cm herademde eerst, toen hij goed en
wel buiten stond.
Wat voor nieuwe domheid had hij
nu weer uitgeliaaJd! Te gaan zat!oil
in. de kamer der barones en zich daar
to laten snappen!
Dat was niet alleen onhandig, dat
was dwaas. I-lij bad zich bespottelijk
gouiu-ukt en hij hoorde reeds d:e spot
tende opmerkingela van Prokowski,
als de barones heim zijn wondii'lijk
gedrag vertelde.
Nu was ei- geen denken meer nan
blijven, llij wilde weg, zoo mogelijk
den volgenden dag.
llij liep naar de rentnieestoi-swo
ning. II ij zag hoe een vreemde man
aan liet luinhek stond en nieuwsgie
rig den tuin bezag. De man zag er nu
juist niet org betrouwbaar uit. Zijn
klcedij was afgedragen en uit de mo
de; ecu vuil grijze baard omgaf zijn
sluw geelachtig gelaat, waarin twee
groenige oogen listig fonkelden.
Toen hij Fritz gewaar werd, kwam
hij met een beleefden groei op hem
toe.
Pardon, meneer, begon hu, kon
ik meneer vou Prokowski ook spre
ken?
Die lieer woont bier wel in
gindsch huis. Of hij echter thuis is,
weet ik niet.
Ik dank u... ik zal op hem waeh-
tan, als hij niet thuis is.
Fti'itz werd nieuwsgierig. Wal
mocht deze kerel, die er hall als ecu
bedelaar uitzag!, mot Stanislaus tie
spreken hebben?
Wat wilt u van dien heer? vroeg
hij onwillekeurg. Komt u voor zaken,
dam moet u zich tot dan rentmeester
wenden.
De vreemde lachte sluw.
Zeker, ik koan voor zaken, zeide
hij. De rooimeester zal ecliiar geen
zaken met me willen doen.
Doet u misschien in oude kleo-
ren?
Wel mogelijk, meneer. Ilebt u
soms wat te veakoopen?
Noen, doch hier In 'den tuin
kunt u niet wachten.
Dan zal ik naar het café „Het
Witte Paard" gaan en meneer von
Prokowshi doen weten, dat ik hem
daar wacht
Poe u dat...
Friz wendde zich af cn ging naar
zijn kamer, zonder zicli verder om
den vreemdeling te bekommeren.
Lang kon hij hei oei iter op zijn ka
mer niet uiihouden. Een kwellende
onrust lag over hem. Hij wildo een
brief aan zijn vader schrijveu, <loch
hij kon maar eeru'gc regels op papier
krijgen, llij wilde lezen, doch dat kon
liij hoelemaaJ niet. Hij ging derhalve
weer uit, om de velden eens langs tc
wandelen, die daar verlaten t-u stil
lagon, daar het Zondag was. Deze
stilte drukte hem echter teen eer. liet
was hem, als rustte een centenaars
last op zijn borst en belette hem vrij
adem te holen.
1 boeiloos dwaalde hij rond. Toen
hij togen den avond wilde tei-ugkoo-
ren, kwam hem in een tentwagentje
twee jonge lui tegen, die hij oen paar
maal in „liet Witte Paard" had oivt
moet.
Waarheen gaat de reis, menoer
Bom? riep Albert Languor hein too.
de zoon van een rijken grondbezitter,
waarmee liij tegelijk onder dienst
was geweest.
Naar buis.
Ach wat, riep Langner lachend.
Kom mee naar „Het Witte Paard"
daar is 't vana\ond een gezellige
boel.
U moe', me vanavond veront
schuldigen... Wees toch verstandig
stap iiL Hier vriend Wietholz bij
Sloeg daarbij zijn makker, een diklij-
vigen grondbezitter, op den schouder
heeft tien fies&chen chamjxigne b;j
een weddenschap verloren en dm zul
len wij vanavond opdrinken.
U is van harte welkom, meueci
Bom, noodigde Wietholz uit.
l-'ritx stribbelde niet langer tegen.
Wat moest hij ook den heelen langen
zomeravond alleen op zijn kamer
doen? Of zou hij misschien naar do
iontmee9terfamilie gaan, die hem
toch maar met schele oogen aanzag?
Een oogenblik dacht hij aan de
waarschuwing van den baron
Langner en Wietholz waren juist de
genen die steeds de kaarten in haii-
.1,11 hadden doch een glas wijn
kon hij toch meedrinken lxwondieu
morgen pakte hij immers zijn biezen
cn keerde liet kasteel llamhach den
rug toe.
llij stapte dus in en snel rolde de
wiipan over Iden Weg naar „Hei
Witte Paard", waar zich reeds een
vroolijk gezelschap had vergaard.
(Wordt vervolgd).
