NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
31e Jaargang No. 9485
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATFFDAT 53 h"EJ 1914 A
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERT ENTIËN:
PER drie maanden: |^«L "%ii& Van 1—5 regels 75 Cts.: iedere regel meer lh Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem120 <c3,w Haarlem van 1 —5 regels ƒ1 elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente)1 -30 V AdvertentiSn van Vraag en Aanbod, koogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland„1.65 (gj- «F ^0 Cts. voor 3 plaatsingen k contant
üeï?lustreertfZondagsblad,'voor'Haarlem' t t t t t t t t t tap Groot. Houtstraat 53.
„de omsteken en franco per post 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Adminlstratie724,
Uitgave der Vennootschap Lourens Cosffer. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerijs Zuider Buitenspaörne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Teiephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabonneerc-en wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokln 161, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHTTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZONDAG 24 MEI.
Schouwburg: Biosc. voorstelling.
De Kroon: Biosc. voorstelling.
Brongabouw: Harmonie-Concert.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling.
.Apollo-Theater: Biosc. voorstelling.
KI. Vereeniging: Biosc. voorstelling.
Melkinrichting Van Bruggen: Con
certen.
Rusthoek, Bloemendaal: Concerten.
MAANDAG 25 MEI.
Apollo-Theater: Biosc. voorstelling.
KI. Vereeniging: Biosc. voorstelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor-
Welling.
Korenbeurs: Dam siimultaan-
séanoe.
Stadsnieuws
Douchebadhuizen.
In het doucbebadhuis aan den Kou-
denhorn zijn in de afgeloopen week
1174 baden genomen in dat aan het
Leidscheplein 1229.
Diefstal.
Een metselaar uit Schoten vermist
22. Het geld is weggenomen uit een
werkkeet aan de Emmakade.
Arm gebroken.
Een meisje van 5 jaar, M. C. C. B.
uit de Vrouwensteeg, die bij het spe
len op een verhooging was geklom
men, is daaraf gevallen en heeft een
arm gebroken.
11 a i s k a m p.
Op 15 Juni a s. vertrekt van hier het
He bataljon van het 10de regiment
Infanterie ter sterkte van 7 officieren
en 359 onderofficieren en minderen
naar de Legerplaats bij Harskamp,
om aluuar schietoefeningen te hou..en
onder leiding van den majoor Van
Weeren, van dat korps.
Op 23 Juni daaraanvolgende keert
leze troep weder naar Haarlem terug.
liet muziekkorps gaal met den troep
mede naar de Legerplaats.
Van 23 tot 26 Juni a.s. zal in de om
streken van Alkmaar een oefening in
het terrein plaats hebben onder lei
ding van den commandant van het
21ste regiment infanterie.
Op 24 en 25 Juni zal deze oefening
worden bijgewoond door den kolonel
\Y. D. A. Ophorst, commandant der
10de Infanterie-briga.de te Haarlem,
met diens adjudant, uen kapitein C.
Webb.
Federatie van Zieken-
fondsen.
In de gehouden vergadering van de
Federatie van Ziekenfondsen werd als
voorzitter herkozen de heer Stielje.
als secretaris de heer Klein en als
penningmeester de heer Brakcl.
MUSEUM VAN KUNSTNIJVER
HEID.
In het Museum van Kunstnijverheid
zal de volgende maand eene tentoon-
stelling gehouden worden van de
werken van den lieer S. Jessurun de
Mesquite, te Amsterdam. Deze kunste
naar munt vooral uit in het weerge
ven van dieren en bloemen, welk.
onderwerpen hij met veel karakter en
een breed stijlgevoel behandelt.
In de Rotonde is thans eone kleine
verzameling reproduction der beeld
houwwerken van het „Louvre" ter
bezichtiging gesteld.
Zondag is de toegang kosteloos.
VEREEXJGDE DOOPSGEZINDE
GEMEENTE.
Met 1 Juli a.s. treden period ek als
Diakenen af de heeren Dr. J. Ti
nier, Dr. II. O. de Jong en J. J. Th fi
ne. in wie- plaatsen tot Diakenen
verkozen zijn de herren Dr. G. K. A.
Broese van Groenou uit den ouden
dienst en voor de eeiste maal de
heeren S P tea Ca,te eu P. L. Tiiie
reus, uit de Broederschap.
Ter vervanging var Mevr. A. Bin-
norts-va.n Cal cor, die aan do beurt
vun aftreden was, is tot Diacones,
tevens Regentes van het Armenhuis
wederom benoemd Mevrouw Wed.
A. S. C. Land Fontein, die deze be
noeming heettf, aangenomen.
(De Kerkbode).
ORGELBESPELING
in de Groote- of Sint-Bavokerk alhier,
op Dinsdag 26 Mei 1914, des namid
dags van 1—2 uur door den lieer
L Robert
Programma: 1. Praeludium a kl. t,
J. S. Bach. 2. Sonate op. 188 A gr. t.,
Jos. Rheinberger, Phantaaie, Capric
cio, Idylle, Finale. 3. Choral: Was
Gott thut das ist wohlgethan, Alex.
Guilmant
(Zie vervolg Stadsnieuws op de 2de
pagina).
Binnenland
VRIJZ.-DEM. GEMEENTE
RAADSLEDEN.
13 en 14 Juni e.k. wordt te Apel
doorn de jaarvergadering der ve'ree-
niging van Vrijzinnig-Democratische
Gemeenteraadsleden in Nederland
gehouden.
De volgende onderwerpen ruilen
behandeld worden:
lo. Winst bij gemeentebedrijven,
in te leiden door don heer H. Goed
hart Jr., wethouder van Arnhem;
2o. Licht-, kracht- en watervoorzie
ning ten platte lande, in te leiden
door den heer A. Roest Crollius, van
's-Graven ha ge.
CENTRAAL TESTAMENTEN-
REGISTER.
Naar de Tijd uat goede bron ver
neemt, kan zeer spoedig de indiening
worden tegemoet gezien van een wets
ontwerp tot instelling vain een cen
traal testamen ten reg i ster, een zaak,
waarop bij de hegroolingsdebatten
reeds herhaaldelijk de aandacht is
gevestigd.
ONEERLIJKE CONCURRENTIE.
Aan de Tweede Kamer is, naar Dc
Tijd meldt, door het hoofdbestuur van
do „Haorlemsche Hanze', Bond van
It.-K. Vereenigingen voor den Hau-
deldrijvendeii- en Inausiriëeien Mid
denstand in het Bisdom Haarlem, tel
lende 40 afd. met 4700 leden, bericht
gezonden, dat de Bond met instem
ming heeft kennis genomen van het
webontwerp tot bestrijding der on-
eeilïjke concurrentie, van mr. Aal-
berse, en den wensch uitdrukt, dat dit
ontwerp zoo spoedig mogelijk In be
handeling kome en aangenomen wor
de.
VERDRONKEN.
Vrijdagnamiddag Is een vijfjarig
meisje, Hendrika Meyer, dat uit
school kwam en met een vriendinne
tje langs den waterkant bloemen
plukte, onder Leiderdorp in den Rijn
verdronken. Het lijkje werd gister
avond op gedregd.
VRIJZINNIG-DEMOCRATISCHE
BOND.
Ter gelegenheid van de algemeens
vergadering van den Vrijcriinnig-de-
mocratisciien Bond zal dr. Bos her
denavond te Amsterdam een rede
■houden over de regeeriing en de par
tijen.
PROV. STATENVERKIEZING TE
AMSTERDAM.
Naar de Fakkel meldt, is dezer da
gen een bijeenkomst gehouden van
gedelegeerden uit de vrijzinnige con
centratie alhier, waar behoudens
goedkeuring der ledenvorgade-ringen
unaniem besloten is, de aanwijzing
van den ooncentratie-candidaat in
de vacature van mr. K. A. W. L. Ha-
zellmff Roelfzeina in Amsterdam V
over te laten aan de vrijzinnig-demo
cratische partij, waartoe mr. llazci-
hoff Roelfzema behoort- Als candi-
daat van vrijzinnig-democratische
zijde wordt genoemd de heer W. van
Dicseo, middenstander en secretaris
der vrijz.-dem. vereeniging te Am
sterdam.
Van sociaal-democratische zijde is
men voornemens den heer P. Voogd
candidaat te stellen.
DE VERMOED EI LJKE BRAND
STICHTING TE 's-GRAVEN-
HAGE.
Men nieldi uit 's-Gravenhage aan
de „Tel."
Thans is met betrekking tot de ver
moedelijke brandstichting in de wo
ning boven de Union-bioscope aan het
Hofspui, in verhand waarmede do
huiseigenaar S. reeds in hechtenis ia
gesteld, nog een tweede arrestatie
gedaan, namelijk van een electrician,
verdacht van medeplichtigheid aan
den langs mechanischen weg gestich
ten brand. De urrestatie geschiedde
op lust der justitie. De aangehoudene
is naar liet huis van bewaring over
gebracht.
Politie en justitie zetten hun onder
zoek voort. Nog steeds wordt gezocht
naar het jongmensch. waarmede ver
schillende personen den eigenaar van
het perceel S. in den loop van den
waarop 's nachts de brand ont
dekt werd, de bovenwoning zagen
verlaten.
PESTBESTRIJDING IN INDW.
Er hebben zich tot nu toe veertig
verpleegsters aangemeld voor uitzen
ding naar Indië ter bestrijding der
pest.
NEDERLANDSCHE COMMISSIE
VOOR DE „BUGRA' TE LEIPZIG.
Bij koninkl. besluit zijn in de Ne-
derlundsche commissie voor de Ten
toonstelling van het Boek en de Gra-
phische Vakken, welke in 1914 te
Leipzig wordt gehouden, alsnog be
noemd tot leden, de heeren mr. H. H-
R. Roelofs Heyrmans, voorz. der Ver.
van Ned. Bibliothecarissen, te Delft;
dr. T. P. Sevensma, voorz. van de
Ned. Vereeniging van BiDliothecaris-
sen en Bibliotheekpersoneel, te
Utrecht, en jhr. mr. E. van Beresteyn,
voorz. der Centr. Ver. voor Oj>enb.
Leeszalen en Bibliotheken, te Den
Haag.
DE ZEISTER BOSSCHEN.
In de raadszitting besloot de Raad
van Zeist met 10 tegen 2 stemmen
niet in te gaan op 't aanbod der N. V.
„Vereeniging Schaerweijder Bos-
achen' tot den aankoop van pl.m. CO
H A. boschterrein voor 90.000 met
het doel dit terrein als wandelpark
te exploiteeren op voorwaarde dat
ook het overige deel door de gemeen
te tot wandelpark zou worden be
stemd,
Na dit jongste besluit van den Raad
is de stand van zaken dus dezeDe
Raad is nog op geen enkel aanbod
tot verkoop ingegaan, maar er is ook
geen besluit om het geheele terrein
als bosch te behouden. Gezien echter
de liuoge eischen welke de Raad stolt,
zal een verkoop van een groot terrein
niet zoo gemakkelijk gaan.
Gemengd Nieuws
AUTO-ONGELUK.
Op de brug over het kanaal bij
Reims reed een auto, waarvan de be
stuurder voor het eerst als zoodanig
optrad. Van de andere zijde kwam
er op de brug een kinderwagen aan,
waarin een tweeling zat. De man op
de auto wilde remmen, maar hij druk
te op het verkeerde pedaal, de auto
stoof vooruit en wierp zich op den
kinderwagen, dien hij vermorzelde,
liet eene kindje werd op slag gedood;
hei andere werd nog levend, maar ln
hopeloozen toestand opgenomen, zoo
meldt de N. R. Ct.
DE SUFFRAGETTES.
Bijna tegelijkrtijd dat do aanslag
plaats had in de National Gallery,
bracht oen vrouw in de Royal Aca
demy te Londen schade too aan twee
schilderijen- Do vrouw werd in hech
tenis genomen. Da Academy is geslo
ten.
Tijdens de middagvoorstelling van
de,, Silver King" in den koninklijken
schouwburg, die door don Koning en
de Koniingin werd bijgewoond, word
door suffragettes een poging gedaan
om een demonstratie te houden.
Een der vrouwen gilde herhaalde-
1 ijdc: „Gij, Russische Tsaar", een an
dere schreeuwde voortdurend: „Stel
mevrouw Pankhurst iu vrijheid'.
Deze betoogstei had zich vastgebon
den aan haar stoel, zoodat liet twin
tig minuten duurde voor men haar
had kunnen losmaken.
De bo-toogsters, werden uit de zaal
verwijderd.
Iu de kerk te Edinburg ontplofte
een bom, waardoor een venster werd
verbrijzeld.
Te Leicester is een poging gedaan
om een huis in brand te steken.
De algemeene opvatting is, dat al
deze wandaden in verband staan met
een wijdvertakt complot.
Koloniën
EEN AANSLAG IN ATJEH.
De Bataviasche „libld.'-correspon-
dent meldt
„De civiel-gezaghebber van Tja-
lang, de le-lüllenant der infanterie,
W. van Ivregten, een korporaal en
een mindere werden in de kazerne
van de beuling Lam Ngo aangevallen
en zijn aan de bekomen wonden o
leden.
De daders, die onbekend waren, zijn
gevlucht."
De redactie teekent aan
De le-luitenant der infanterie W.
van Kreglen, die nu als slachtoffer
van wellicht eene dier in de laatste
jaren steeds zeldzamer voorkomende
wraakoefeningen van den Atjeher is
gevallen, werd in 1883 geboren. Hij
werd den 15den September 1907 van
den hoofdcursus te Kampen tot 2e-
luitenant der infanterie benoemd, den
12den Jum 1912 bevorderd tot le-lui
tenant en was gereohtigd tot het dra
gen van liet oereteeken voor belang
rijke krijgsverrichtingen met gesp
Atjeh 1906-1910.
Tjalang is de naam der vroeger
Poeloe Raja geheelen onderaf deeling
der Westkust van Atjeh.
In de laatste jaren viel op politiek
gebied steeds weinig bijzonders van
deze onderafdeeling te melden, waar
om wij aan dezen betreurenswaardi-
gen aanslag geen bijzondere beteeke-
nis op politiek gebied meenen te moe
ten hechten. Het valt toch uit het feit,
dat het civiel gezag daar nog in mili
taire handen berust, af te leiden, dat
de toestand er nog steeds niet als vol
doend geconsolideerd is te beschou
wen. En dan blijft zulk een aanslag
als deze steeds te duchten als uiting
van een nog immer onder de bevol
king voortsmeulenden wrok.
Met Lam Ngo is vermoedelijk be
doeld Lam No, de aan de Kroeng
Lambeusoé nabij de N. grens van de
onderafdeeling Tjalang gelegen
hoofdplaats van bet landschapje van
denzelfden naam.
Het feit, dat de daders onbekend
gebleven zijn, doet de vraag rijzen of
men hier niet te doen heeft gehad met
een al te groot vertrouwen op de af
wezigheid van onbetrouwbare elemen
ten, zoodot zelfs onbekende Atjehers
in de, ln een benting gelegen kazerne
werden toegelaten en daar hun slag
konden slaan.
Sport en Wedstrijden
BILJARTEN.
BILJARTWEDSTRIJD L\' DE
SOCIëTEIT VEREENIGING.
Vrijdagavond had in de Sociëteit
Vereeniging een wedstrijd grand
cadre plaats tusschen de heeren B. v.
d. Erve van de biljartclub Sociëteit
Vereeniging, en den heer Metz, lid
van de Biljartclub Haarlem, om 500
curamboles.
De heer Metz begon en miste, waar
op de lieer v. d. Erve 5 maakte. In de
eerste beurten maakten de beide spe
lers geen series, toidat in de 4e beurt
v. d. Erve een goedgespeelde 48 maak
te, die op een eenvoudigen bandbal
ontijdig eindigde Metz kon er nog
niet inkomen, totdat hij in zijn elfde
beurt een toegejuichte 30 scoorde,
waarop v. d. Erve met 17 antwoordde
De laatste was er op dit oogenblik het
best in in de 14e beurt maakte hij 45,
en toen beiden hun 20ste beurt hadden
gehad, was hij, met 106 punten, 33 op
zijn tegenstander voor, dien hij in de
21ste beurt met een serie van 23 tot 44
wist op te voeren.
Metz liet zich daardoor evenwel niet
ontmoedigen, maakte kort achter
elkander 23, 17 en 37, maar was in de
41ste beurt door een nieuwe serie van
v. d. Erve van 41 toch weer 58 achter.
De wedstrijd werd nu buitengewoon
spannend, daar v. d. Erve verslapte
en Metz er sleeds beter inkwam, zoo
dat hij in de 50ste beurt zelfs zijn te
genstander achter zich liet. daar hij
toen 390 punten had gemaakt, tegen
v. d. Erve 387. Daarop zette déze
laatste er blijkaar alles op om 1e
winnen, hoewel hij naar het selKcn
z'n zenuwen minder goed in bedwang
had dan z'n partner, die, voortdurend
sigaren rookonde, een soepel en aan
trekkelijk spc-1 te zien gaf. Vn- 'ten
Erve mankte achtereenvolgens 25. II
en 43, en behaalde daarmee en voor
sprong van 53 punten op Metz, die op
dal ougenbük 413 had gemaal'. Toch
bleef deze rustig doorspelen, 'on.-ifcte
30, tweemaal 9, een 10 en een 12, zoo-
dat tenslotte v. d. Erve in 62 i-ui'. n
niet dan niet moeite won, daar z'n
tegenstander 188 had bereikt.
Het was een spannende mat -h. <n
hoewel de moyenne, naar uien zuit.
niet al te hoog is werd er goed spel
gegeven. Van den Erve is sterker in
z'n rappels, maakt daardooi hooger
series; liet spel van Metz is evenwel
ruimer. Ilij speelt voortreffelijk over
band, en vooral z'n éenbands-halh-n
hebben dikwijls toejuiching verwek'-.
Een groot aantal biIjanliefhebbers
woonden den wedstrijd bij. die door
den heer li, Fokker uitstekend geleid
werd.
Als men nagaat, dat de heer
Erve van den heer Metz vroegere par
tijen achtereenvolgens met 150 en 50
caramboles voorsprong gewonnen
Het zul den leze'r duidelijk zijn, dat
onze teekenaar een acuten fuluris-
lischen aanval heeft gehad.
Zijn werk stelt voor een botsing
tusschen een automobiel en een fiets
rijder. Men ziet in de boog, die tus
schen beider hoofden geschetst is,
schorpioenen en slangen die treffend
typeeren hoe tul-buffer en fietser el
kaar wederzijds in gedachten ver-
wenschen. De eerste gaat zelfs ver
der en roept uit: Kaffer! Uil!
Mispunt! (een buiten de roos geraak
te schijf).
Loop naar de maaul
Deze verwensohingen komen, dui
delijk in het ontwerp naar voren.
Vóór den neus van den wielrijder
is do verwarring zijner gedachten ge-
sclietst, en vele stippeltjes zijn „ge-
styleerd" stof, dat bij de botsing op
dwarrelt.
Boven ihet hoofd van den wielrij
der ziet men zijn haren ten berge
rijzen, en een kromme lijn met de
doorgestreepte breuk 3/16 beeldt zijn
gedachte uit, dat er gëen breuk aan
z'n rijwiel geweest zou zijn als bij er
overheen gevlogen was.
De automobilist heeft z'n eene hand
aan het stuurwiel en de andere aan
z'n pet. Hij hoeft dus geen signaal ge
geven, maai- duidelijk ziet. men d«
zwarte gedachte bij hem opkomen,
om voor de rechtbank (door do weeg
schaal voorgesteld) te verklaren dat
hij wól getoeterd heeft.
Dit is de korte explicatie van hef
kunstwerk.
