Hiuiars Sagelab
Voor Eer en Recht.
TWEEDE BLAD
Donderdag 28 Mei 1914
Buitenlandsch Overzicht
D© Balkanvulkaan
Uit Albanië.
van Albanië weinig nieuws. Men
is in afwachting van de resultaten
der onderhandelingen met do opstan
delingen en voorloopig heerscht er
weer rust.
Intusschtn houden de mogendhe
den zicli bezig mot do vraag of oen
interventie der mogendheden noodig
c:i wenschelijk is. Ken gemeenschap
pelijke actio van Italic en Oostemijk-
llongarijo is met mogelijk, men wan
trouwt elkaar en mon meent het dus
wel het besto dat Europa, dat voor
de orniine van den staat Albanië
verantwoordelijk ia, nu ook zal zor
gen, dat do anken daar weer ut net
reine kom on. Maar onder de mogend
heden bestaat toet» volstrekt geen
geneigdheid on*, zich in het Albanee-
sclio wespennest to steken. Men
schijnt niet verder te willen gaan
dan door de landing van een inter
nationaal detachement troepen d9
veiligheid van de vorstelijke familie
en van de internationale controle
commissie te waarborgen.
Volgens een le Home ontvangen
bei icht ;sde Pussischeregec-
r i n g n iet voornemens deel
te nemen aan de uitzen
ding van een landings di
visie naar Albanië.
Maar Rusland zal zich niet verzet
ten legen de deelneming van Enge
land en Frankrijk.
De onder handelingen.
Het agentschap Stefani meldt: De
commissie van controle begaf zich
naar Kavuja. De Italiaansche gezant
Aliioti vertrok naar Sjiak om een
overeenkomst te sluiten mot de op
standelingen.
Een Internationale In
terventie in Albanië?
Aan de „PetK Parisieo,'* wordt uit
Weenen geseind, dat tot een iiitenut-
ionale interventie in Albanië l>e;lo-
ten is. Men geiooft algemeen, dal l et
internationale bezettingsleger zal be
staan uk 20.000 man, en geplaatst
zal worden onder bevel viui een
Britsch generaal.
De eisclien
De opstanden nger. deden aan de
controle-commissie een schrijven toe
komen, waarin zij als doel vun de
volksbeweging Je volgende wonsclien
noemen: 1. De Albaneesche souve-
rein bevorder© het godsdienslondór-
jjdat grondslag is van ©os geloof.
2. De personen, aau wie de st-uverein
<1© r eg een ngsruacht overdroeg, zijn
lieden die sedert lang het volk ver
volgden en nog vervolgen. Toen w.j
ons doel wilden uiteenzetten, wilden
bloedverwanten van de regeerings-
pei sonen legen ons kanonnen gebrui
ken, daardoor werden onze veiligheid
<ju ons vertrouwen geschokt.
Wij wenschen dus zooals vioeger tot
he Oltomaansche rijk te behooi en.
3 Indien de bereiking van dit doel
onmogelijk zou zijn. stellen wij onze
zaak :n handen dei groote mogend
heden om van de tegenwoordige re-
geering gered Le worden. Wij verzoe
ken in dezen geest te willen hande
len en althans indien onze eischen
geen resultaat mochten hebben, ons
togen de regeenng en bare helpers
te beschermen.
De slachtoffers.
De verliezen van de opstandelingen
in de laatste gevechten met de re-
geeringstroepen moeten zeer aanzien
lijk zijn geweest. Hoewel daarover
hot diepste stilzw ïjgen in acht wordt
genomen, vertelt ir en, dat zij meer
dan honderd docdcn en gewonden
hadden. Do regeeringstroepen en de
vrijwilligers kregen twintig dooden
en gewonden.
De macht der opstande
ling e n.
Volgens overeenstemmende berich
ten dor to Sjak in gevangenschap
verkeerd hoL-kendo vreemdelingen,
concentrocren ziclt opstandelingen uit
Kruja. Tirana, Sjak, Pekiiu en Ka
wala. De eigenlijke leiders dor bewe
ging, die zich te Tirana bevinden,
blijven onzichtbaar.
Do gevangenen konden vaststellen,
dat zich onder de opstandelingen vijf
tien goedgekicede Turken bevonden.
Zij zagen ook uitstekend ingerichte
officiersenntiric-vvagens, doch geen
officieren.
Ook bewoners van katholieke dor
pen nomen deel aan, de bew eging.
Naar Kawala zijn 700 regeerings-
gezinde Albaneezen op marsch.
Onder do opetordelingen bevinden
zich lieden, die eigenlijk op de hand
van den vorst zijn, terwijl anderen
weer zich voor den Sultan verklaard
hebben.
Het meerendeol beeft echter nog
geen besliste keuze gedaan.
U.t Weenen wordt aan de „Temps"
geseind: De diplomatieke vertegen -
wooidiger van Albanië verklaarde
aan do redactie van de „Neue Froie
Presse', dut de strijdmacht onder be
vel dor Nederlandsche officieren veel
te gering in aantal is rn dat er min
stens 5 tot COX) tran noodig zijn.
Verder ze:do hij nog: ,,De commis
sie van controle moet de leiding der
■/aken op zich nemen onder oppertoe
zicht van den vorst.
De opstand heeft een Mohame-
daansch karakter en is tie jen de
vreemdelingen gericht, maar niet te
gen de christenen.
Het zou gevaarlijk zijn Essad terug
- to roepen in de meening, dat men
daardoor de veiligheid van den yorst
zal bevorderen.
j De v orst moet zich sterk betoon en
en Durazzo met verlaten',
j Het vorrolijk paleis te Durazzo
1 wordt bewaakt door CO Oostenrijksch
Hongaarse he matrozen en con gelijk
i- aantal Jtaliasnsche.
De vorst ontbood de leidors der Ma-
lissoren en dankte hen voor hunne
bereidwilligheid om voor de veilig
heid van zijn persoon te waken. Hij
verzocht hun thans naar hun woon
stede nterug te keeien, daar geen ge
vaar voor zijn leven meer bestond.
Do Matissoren zijn naar Skoetari
afgema reb te rd.
't Albaneesche volk.
De correspondent van do Matin"
te Durazzo zendt ;>an zijn blad het
volgende bericht: „Gij hebt zeker ver
nomen, dat do opstandelingen, zich
eindelijk door do Commissie van Con
trole hebben laten overhalen tot on
derhandelingen op den grondslag van
eerbiediging van den Moliumedaan-
sahon godsdienst, de instelling van
een plaatselijk bestuur en de be'ofte,
dat er verder geen geweld tegen hen
zou worden gebruikt.
Hot voeren dier onderhandelingen
werd ten zeerste bemoeilijkt doordat
de opstandelingen geen leider had
den. De vertegenwoordigers van Ita
lië, Engeland en Oostenrijk, die zich
naar Sjiak hadden begeven om te on
derhandelen, stonden daar voor een
ongeorganiseerde bende zonder hoof
den en bij welke ook nog verschillen
de stroommgen vielen op te merken;
sommige nblekcn nl. zeer vredelie
vend gezind te zijn, terwijl anderen
blaakten van wraak- en moordzucht.
liet was een zeer moeilijke taak om
deze menigte aan liet vorstand to
brengen, dat de drie vreemdelingen
de vertegenwoordigers vvarcax van
Europa, l'oen do meer ontwikkelden
idat eindelijk hadden begrepen en het
ook aan de anderen duidelijk hadden
gemaakt, drongen allen er op aan,
dat de gedelegeerden aan Europa
zouden mededeelen, dat do Albanee
zen weder onder Turksch bestuur
weiischten te komen.
Op de mededeeling, dat dit een on
mogelijkheid was, zagen zij vreemd
op en zeiden zij: „Als Europa zoo
machtig is, waarom kan het dan niet
doen wat bet wil?"
Ook hete geval-Essad was liun xiiol
recht duidelijk. „Ons is verteld" zoo
zeiden zij, „dat Essad ons heeft ver
raden door in dienst van een chr s-
tenkoaiing te gaan en nu zien wij,
dat onze vijanden de Noord-Alba-
neezen hen kwaad hebben willen
doen en dat die vijanden ons hebben
beschoten met dezelfde kanonnen,
waarmede zij zijn huis gebombar
deerd hebben. Zijn vijanden zijn dus
de onze en hij was dierhalve onze be
schermer".
De gedelegeerden kregen uit bot
verder onderhoud met eenigo der op
standelingen den indruk dat deze
woeste menigte niet te houden zou
zijn geweest, wanneer Essad om het
leven was gebracht en dat dan in
Durazzo geen steen op den anderen
zou zijn gebleven.
Het gelukte ten slotte de opstande
lingen aan hot verstand te brengen,
dat van een vereenigimg met Turkije
t geen sprake kon zijn, waarop zij ver
klaarden, dai zij bet dan aan Europa
overlieten ©ver hun verder lot te bc-
i slissen, mits cp de reeds vermelde
voorwaarden.
I Zij lieten zich ook overhalen de
150 man die door hen gevangen v n-
ren genomen, en waartoe o.a. be
hoorde prins Stoimlza, attaché van
de Roemeensche legatie en twee Ne-
0erland6che officieren, lo« te laten
en gingen toee uiteen, maar nomen
de beide kanonnen mede, die zij den
vorigen dag hadden buitgemaakt Zij
plaatsten echter op verschillende
plaateen schildwachten, die hen rroos
ten waarschuwen, wanneer hot noo
dig mocht zijn den aanval op de stad
te hervatten.
T Servische leger.
De groote credieten voor de nieu
we en betere uitrusting van 't leger
zijn door de Servische Ka mei in eer
ste lezing aangenomen met B7 tegen
1 stem.
Mexico.
De „Horald"-correspondent te Vera
Cruz meldt zoo lezen we in de Tel.1
- dat, volgens een aldaar uit Mexico
City ontvangen bericht, generaal
Iluetrta. aim het Congres een verlof
van aes weken wegens ziekte heeft
gevraagd, in te gaan op 1 Juni as.
Het Congres heeft liet verlof toege
staan.
Generaal Huerta zal zich te Vera
Cruz inschepen met bestemming naar
Europa. Men gelooft, dat in d-en
tuesehentijd. d.w.z. gedurende Huer-
tia's verior, óf de Amerikaansehe of
do revolutlorrairo troepen Mexico
City zullen hébben ingenomen.
Uit Juarez wordt geseind, dat, ge
prikkeld door do bonchten uit Was
hington, volgens welke de bemidde
laar- zich Imssten Om een vergelijk
Lusschen de Vereni gde Staten en
Mexico tot stand te brengen, voordat
de rev< luli&i.radreu Mexico City zou
den hebben bezet, generaal Villa be
val heeft gegeven tot het onmiddellijk
oprukken van het geheele, bij Tor-
reon geeoftf entree ld o, leger tegen dc
hoofdstad. Op weg daarheen zal Villa
San Luis de Potosi en Zaca'ecos be
zetten.
De ,,H« raid'-correspondent te Nia
gara Falls seint, dat een personnage
„dat do vcii.an.dulJUigen van zeer na
bij volgt" zeer waarsdhijril ijk een
der beide Amerika arische gedelegeer
den ile tegenwoordige pliase der
conferentie ais volgt hceft gedeci
meerd:
„Een wedloop tusscben de bemid
deling en het dictatorschap van Vil
la". Een wedloop, voegde hij hieraan
toe, waarbij de bemiddeling het win
netnj zal.
De Z u id - Aïr, ea'i kaonsche bemidde
laars, zojt de correspondent veider,
zijn ook overtuigd van een spoedige
regeling van het conflict en zij voor-
spéllen, <l-u het vredesprotocol bin-
nen tien «lagen geteekend zal zijn.
Rechter Larnar. een der Ameri
kaanse!; ?g edelcgoeiden, vertrouwde
den „Herald'-murr toe, dat, terwijl
verscheidene punten nog in tliscue-
eie zijn, er tot nu toe geen noemens
waard verschil van opvatting bestaat
tusschen de Amerika anscho en Mexi-
caanscbe gedelegeerden. Hij, Lamar,
verwacht oen spoedige regeling van
het geschil.
Te Niagara Falls houdt men de na
men der personen van wie sprake is
als leden «Ier eventueel te benoemen
vooriooiiigo regeering te Mexico City
Strikt geheim. Een voorbarige be
kendmaking daarva n zou vreest men
de pogingen der bemiddelaars kun
nen doen falen.
Uit Berlijn wordt aai» de Tel. ge
seind:
Van Amerika ansche zijde gaat men
voort over den toestand 1e Tampico
allerlei sensationeel® berichten to
verspreiden. Zoo wordt thans ge
meld, dat de rebellen aldaar nog
steeds pogingen aanwenden, de bui
tenlanders te brandschatten en «lat
zij van den Duilschen consul een be-
«li-ag van 100.000 pesos geëisebt zou
den hebben, welke deze echter wei-
gorde te betalen.
To Berlijn is van een dergelijk
voorval niets bekend en merkt men
op, «lat Duitschland te Tampico geen
eigen beroepsconsul heeft.
Allerlei
Uit deSpaansche Kamer.
Oe (ropubiikemsche) afgevaardigde
Pablo Igiesias verklaarde in de Ka
mer:
„Wij hdhoeven niet te denken, dat
bijaldien wij ons terugtrokken uit
Marokko, het evenwicht in do Mid-
d eilandsche Zee verbroken zou zijn.
„Mocht dit evenwel toch iiet geval
zijn, dan zouden do socialistische ari-
beidens een internationale botsing
wel wieten te verhinderen.
,.Wa,t wij thans uitgeven voor Ma
rokko", zoo vervolgde hij, „moesten
wij besteden ter verbetering van do
toestanden in ons eigen schiereiland.
Igiesias verklaartie verder, dat hij
bad hooren zeggen, dat de bezetting
van Zelouen uitsluitend was ge
schied op bevel van den koning (Mau
ra riep daarop uit„Dat is niet
waar'', anderen schreeuwden„hel
is juist")
Igiesias vervolgde: De koning oe
fent invloed uit op de internationale
politiek. Iedereen weet wat in Span
je is geschied na de revolutie in Por
tugal. De koning verleent de macht
en ontneemt ze ook weer.
De ministers protesteerden.
Igiesias hield echter vo1, «lat in
Spanje een pes-sv-on^jk' bewind
heerscht.
De republikeinen, die op de ban
ken waren gaan etaan, riepen zoo
luid zij konden: „Dat is juist." Allen
schreeuwden door elkaar. Er ontstond
een hevig rumoer. Eenige ministeri-
eele gedeputeerden begaven zich
naar voren om «ie republikeinen te
tarten en riepen..Leve de koning,"
terwijl de republikeinen riejien„Le
ve «le republiek."
Dc president sloot «le zitting. In do
wandelgangen duurde het tumuli
echter nog eenigen tijd voort.
Stadsnieuws
REDt J. E. W. DUY8.
In de groote zaal van de Sociëteit
Vereeniging (tot liet laatste plaatsje
cp «iozen «vond bezet) heeft Woens
dagavond tie Iwr J. K. W. D u y s,
lid van de Ivveeue Kamer tier feitueu-
Generaal, wethouder van Zaandam,
gesproken met het onderwerp„Rood
Zaandam".
Dc voorzitter der afdeeling, de lieer
J o os te ii, opent de vergadering met
<-r op te wijzen, dat er tegenwoordig
wel geen plaatsje in ons land xs, dat
zóó de aandacht trekt als Zaandam.
De pers maakt zïCh druk tot zelfs ovei
zulke belangrijke «juaesties «Is de
vraag, of een paar el viaggedoek al of
niet uit eau dakvenster hangen. Er
w orden over dat Zaandam ook we!
eens jokkentjes ten beste gegeven, en
daarom meent dc afdeeling Haarlem
der S. D. A. P., dat zij nu eens iets
daarover moet mededeelen, door
Days die zéker wel op dc hoogte is
te laten spreken over Rood Zaan
dam.
De heer Joosten geeft verder in zijn
openingswoord een opwekking voor
de a.s. Ilaarlemeche raadsverkiezing.
De heer Duys, zijn rede aanvan
gend, deelt mede dat hij „Rood Zaan
dam" zal bespreken mede in verband
met de Haarteir-sche Raadsverkiezing.
Véél heeft, spreker over Zaandam te
zeggen, en daarom zal bij weinig tijd
kunnen besteden aan meer principiöe-
le vraagstukken.
De sociale taaie der gemeen tebestu-
ren is zich meer en meer aan liet w ij
zigen, en dat komt doordat de bedrij
ven zulk een groote rol zijn-gaan spe
len. De macht der gemcentelxeslurcn
grijpt meer en meer in het belang der
burgerij. Er wordt haast geen wets
ontwerp gemaakt in «1e Tweede Ka
mer, zonder dat een of ander deel ter
v. ii voering aan de gemeenten is over
gelaten.
Epreker noemt Jiet schandelijk, dat
vandaag nog in den Haarlemsthen
Raad het scheidsgerecht is afge
stemd met 16 tegen 13 stemmen. Zelfs
een man als Moiloo heeft tegenge
stemd (gefluit.) en verschillende
vair.de lieeren Unie-liberalen hebben
niet anders gedaan.
Maar spreker «ui daaraan niet te
veel tijd verspillen Hij wijst er op,
dat er zooveel lasterpraatjes worden
gehouden ever wat er in Zaandam
gebeurt, en betoogt dan het groote
belang dat de arbeiders hebben bij
een betere regeling van het onder
wijs. Ze kunnen nu alleen het lager
onderwijs 'genieten li. B. S., gymna
sium en universiteit zijn voor de kin
deren der bezittende klasse. Ook op
de voordcelen van progressieve belas
ting wijst spreker, liet in Haarlem
aanhangige voorstel der hoeren Xagt-
zanm en Poppe aanbevelend.
Daarna tot zijn eigenlijk onderwerp
overgaande, betoogt de heer Duys,
dat hij zich volstrekt niet de illusie
maakt dat allen, die de Zaandamsche
raadsmeerderheid gekozen hebben,
socialisten zijn. Lang niet. Maar de
reden, «lat ook een allegaartje van
menscben uit andere partijen op de
socialisten gestemd heeft, zit 'm daar
in, dat uie menschen bij geen enkele
partij baat.hadden gevonden en daar
om maar zeiden We zullen hot
eens met de socialisten probecren
Dut bewijst dan toch in ietler geval,
dat de andere partijen het volk niot
hebben voldaan.
De clericale en vrijzinnige bewinds-
leden, die vóór dezen lijd in Zaandam
in den Raad zaten, beschouwden het
volkomen als een eerebaantje. Som
migen sneden pas hun stukken open
als ze in den Raad kwamen, en of do
boeren vorstand van de zaken had
den, kwam er niets op aan. Toen spr.
pas in den Raad kwam bleek hem,
dat ze weinig van de grondslagen van
hel socialisme wisten. Eén zei, dat
spreker het kapitaal wou afschaffen,
en zoo, en liet beste leek den heer
i Duys oni oen partij brochurotjes van
1 dr. Gorter over „De grondslagen van
bet socialisme" mee te nemen.
Sprri r herinnert er aan, dat «le
gemeente Zaandam oen ton heef! ver
loren doordat uit een commissic-
vergadetiDg aan «le hout kapitalisten
verraden was, dat hun grond voor <lc
havenplannen noodig was. Dat
hadden w ij eens moeten doen 1
roept spr. uit.
Indertijd is er zoo kinderachtig ge
bakkeleid in den Zaandamschen
Raad, dat de lielfl soms wegliep
het >f en toe noodig was dut Mendels
Mendels, de socialistde orde
lierstohle (Vreugde).
Zaandam heeft vele schadeposten
gekregê.i door het kapitalistisch he-
wind. De haven levert nu een nadeelig
saldo van f 25.000 op in.pl aats van het
verwachte voordeel, en de creosóteci'-
inrichtingen van de H. IJ. S. M. zijn
niet in Zaandam gekomen omdat als
er twoo honden vechten om een been,
een ander er mee heen loopt.
Een nieuwe school werd gebouwd,
maar er waren geen kinderen voor.
Een fout van «Ie kapitalisten, om die
school op dat moment te bouwen! De
burgemeester zei in den Raad, dut
bet vermoedelijk kwam omdat liet
een slecht kinderjaar geweest was
(Daverend gelach). En de
school stond een lijd renteloos.
De gasfabriek is indertijd onjuist
voorgesteld door allerlei vervalschln-
£en in do balans en de winst- en
verliesrekening dor fabriek. Daardoor
werd het leveringscontract met Koog
aan de Zaan niet bona fide nageko
men. Toen de 20 jaren van 't contract
voorbij waren, richtte Koog aan de
Zaan dientengevolge een eigen gas
fabriek je op.
6000 werd uitgetrokken omdat dc
Koningin één enketen middag in
Zaandam kwam, en om «te begroeting
sluitend te maken werd BtKXI van de
subsidie van het Burgerlijk Armbe
stuur afgehaald.
Spreker valt zeer heftig verscheide
ne malen de „Nieuwe Haftrlemsclie
Courant" aan.
Daarna verder gaande over Zaan
dam, memoreert spreker, dat op een
goeden dag in. «Je Raa«lszitling een
gedrukt stuk kwam, dal 's avonds om
8 uur behandeld moest worden, en
strekte tot aankoop van. «te sociëteit
van de vrijzinnige heeren. Het ding
was nog f 20.600 waard, maar moest
de gemeente f -W.O00 kosten. Verder
moesi zij li*» M2. bouwterrein be-
scnikbaar stellen, en tie totale historie
kostte «le gemeente 137.(MJ.
Alle raadsleden, die tevens li«i van
de sociëteit waren, stemden natuur
lijk voor. Eu een diefstal aan de ge
meente was begaan 1
Een aannemer uit Haarlem, die fun
deeringen voor de gemeente maakte,
had dat werk voor ÏO.CKW aangeno
men. Maar 'i viel niet mee hij inoesi
allerlei extra-werken volvoeren, en
declareerde ƒ3000 méér. Dat laatste
vonden de vrijzinnige heeren te veei,
en daarom paelen ze een tactiek toe,
waartegen spreker in de meost krasse
bewoordingen protesteerde. Ze wilden
de 10.060 nu ook niet betalen, en lie
ten de zaak maar slepen, in «te hoop
dat de economisch-zwakkere zou tce-
geven, omdat hij zijn rekeningen nie*
kon betalen. Precedeeren durfden B
en W. niet. De aannemer hield het
evenwel vol, en tenslotte moest men
wel een scheidegerecht benoemen
Daarop eischte bet gemeentebestuur
i>Ai borgstelling, uat de aannemer,
aan ivimi liet ló.OOd schuldig was,
uitspraak van hot scheiusgerecht zou
nakomen Een Auisterdamsch advo
caat werd zóó woedend toen hii liet
hoorde, dat h ij zorgde dat die 5w
bij het gemeentebestuur kwamen. Lu
Jiet scheidsgerecht stelde met alge-
meene stemmen den aannemer inliet
Dat er ailijd tegen voorstellen vau
spr. gestemd' werd omdat ze van een
socialist kwamen heeft hij oónmaal
den Raad duidelijk bewezen, toen de
onderwijztfrsjaarwedden werden be
handeld. Het maximum was f lloO en
de Bond van Ned. Onderwijzers vroeg,
het op 1 1300 te stellen. Spr. stelde du
laatste bij amendement voor. Het
werd met 17—2 stem men verworpen.
Daarop stelde hij een amendement
voor om het op f-1200 te bepalen.
Weer klonk feet: Tegen tegen --
tegen tegen... 17 tegen 2!
Meneer do voorzitter! (had spr
toon gezegd). lk wil er uit zien te
kloppen wat mogelijk is. Dan stel ik
voor, om het maximum op f 1100 le
stellen!
En weer ging het: Tegen te
gen... tegen... legen
16 togen 31 Verworpen! (d a v o-
rendgelacii).
Eén Lid stemde ook nog voor, en dat
was «lo laatste, die het begreep, toeu
hij zag dat spr. en zijn partijgenoot
Prins zoo ontzettend lachten!
Toen spr. wethouder werd was er
een begrooting die met een tekort van
f S70C0 sloot, waarvan f 80.000 door
de bezittende klasse was veroorzaak!.
I Daarna kregen de socialisten juist de
meerderheid, en intens gemeen noemt
f spr. lief, da! teen de begroeiing (n
I September in don Raad non de cr-le
kwam, «ie rechteche bladen riepe'.
Kijk, daar heb je nou he! social: -
tische bewind. Dat moet beginnen m-
do belasting met f SO.WO te verliru
gen! liet bedrug is toen gevonden
door bet op vorscriillende belastingen
te verhalen (op hn\enge'd, op tónnen-
bekxsting, op hoofdelijken ontslag de
helft). Dat was een voorstel van H.
en W., en spr. w as de eenigo rocial -'.
in het college. Ën verschillen ie l
langhtsbbenden kwamen los c-n •.'-
den weer op «1e socialisten. Maar te
schuld was het wanbeheer van «Ie
heeren!
Laat men (zegt. spr.) ons Maar eens
anderhalf jaar deu tijd geven.
Verdergaande, vertelt spr. dat h
binnenkort weer voor de Haarlwn-
sche redbtbank terecht «al staan - -
omdat hij een vrijzinnige beleerfigd
heeft.
Dat zit zóo: Snr. s partijgenoot. Du-
nia, wethouder van Zauuduru, fs eon
gewoon arbeider. Op oen goeden «iu-:
wordt hij opgebeld, en een octitpp r
raagt hem: L> liet -vuur, da*,
havengeld met 100 verhoogd is?
Neen (antwoordde hij) Alleen '.«-•
binnenhaven-geld is verdubbeld.
Er word van gemaakt, dat de heer
D. ftwul gesproken van „bavengold" en
dat hij dus niet wist dat „100 mee.
en „het dubbele" hetzelfde is, en d->
heele pers vermeldde liet geval. Ite
heer \V. O. A. Koster, secretaris ra
den Vrijz.-Dem. Bond, zette er bcra.
„Zaandamsche rokenkonete'Spr.
liet zich daarover wat kras uit 'c H t
Volk. dc heer Koster werd er boe
ener en spr. za.l nu moeten terec'u
staan. De heele affaire raakt zijn
koude kleeren niet; hij wil mededee
len, da; dezelfde heer Koster een stu
zóo vol beleedigendo dingen tegen
hem had geschreven, dat de heer K.
vast vervolgd zou zijn als spr. er in«.<i
naar Mr. Pélcrin of Mr. Hoy ér was
;eloopen.
De iicei' Duys gaat verder over ilea
Zaandamschen Jtnanciericii boeetand.
De belastingen zijxi er tot dusver ieder
jaar verhoogd, en spr. gelooft te mo
gen verwachten, dat hei op de a.
begrooting voor tiet eerst zal geluk
ken aan de socialisten, om den rioof-
delljken omslag u i e t te vertioogcu.
Uitvoerig de beteeken is au tet
uiteatigen van de nationale lag o.
eprefeend, geeft de heer Duys -K-
zijn meeuing 'te kermen «lat t'ri -
JuJiana en Prins Hendrik geen miu le
beteekcuis in ons Staatsiecht n«. i
De Koningin wèl. Hij meent bovei.
dien dat een sociaal-democraat bes.
roodvvitblauw kan uithangen, wan:
hij is teoli ook Nederlander nt tav
alléén kan hij het, als er door de
gen standers van die vlag geen snij <-
wapen wordt gemaakt.
Spr. heeft wèl in bet college van li.
en \V. voorgesteld, om dit jaar de
roode vlug op 1 Mei uit te steken u
het Raadhuis, maur «xok z n partij-
genooten hel «ben tegengestemd. Spr.
meent dat ze dal gedaan hebben om-
dezen stakingstijd niet onnoo-
dig moeilijkheden veroorzaakt moe
ten worden, en hij kan dnt ee:.ig~z -
billijken. Hij criliseeit evenwel i.
optreden der kinderen van de bijzon
der© schooltjes eix van die der kapi-
tal is ten in Zaandam die zich ml -
dragen hebben \\)ör het h van bu- -
gemecster Ter Traan.
Van de benoeming van den onder-
wijzer Peerüsamj), van wien spr. d.«
schrv,oiêuosie getuigenissen tiad ont
vangen, heeft liij nog air. niet do
minste spijt.
In verband met de staking in tiet
ixoutbedrijf huldigt spr. het optreden
van burgemeester Ter Laan, die zijn
politie thuishoudt omdat de stakings
leiders er voor instaan dat du wet r.i-.
overtreden zal worden.
Spr. wekt op tot toetreding tot k
I. D. A. P. Wou jullie nou in
Haarlem nog achterstaan bij Schoten'?
- roept hij uit.
Onder daverend applaus eindigt de
•neer Duys zijn rede.
De VOORZITTER deelt mede. dat
alle politieke partijen in Haarle.it
debat zijn uit-genoodigd. Allem de
anti-revolutionairen tiebben gotui".-
woord, cn wel afwijzend. Spr. vraagt,
of nu misschien nog iemand hot
woord verlangt.
De heer JOH. VISSER meldt zich
aan.
Rumoer.
Besprekingen vun den voorz:'.;-.::
met de hoeren Duys en Visser, ite
VOORZITTER roept iets de zaal i.i,
FEUILLETON
Roman van O. E1 s t e r.
22)
Toch moet dat. Jou trots roept
bij je mama ook trots wakker en
terecht, want je mama heeft recht op
vertrouwen en teed«riieid en mag dm
van je verlangen. Leg je hort toch
voor je moeder bloot, je mama wil
Immers slechts je geluk je welziju
misschien langs een verkeerden
weg wijs haar den rechten weg,
niet door trots en een koppig zwij
gen, maar door eeriijke vertrouwelijk
heid hel zou vreemd zijn, wanneer
een kind op deze wijze niet den weg
naar het moederhart zou kunnen vin
den.
Misschien hebt u gelijk, zei Eri-
ka peinzend.
Zeker, heb ik gelijk en dat is het,
wat ik je zeggen wilde. Handel vol
gens mijn woorden, je mama wil
slechts het beste voor je- geloof me
zeg haar, dat je Stanislaus niet
kunt liefhebben en zij zal ook niet op
«en verbintenis blijven staan.
Dat zou slechts de helft ziin van
datgene, wat ik haar te zeggen heb,
antwoordde Enka, licht blozend.
Wat heb je nog meer te zeggenï
Dat ik dat Lk dien ander lier
heb, süet Erika uit en eloeg harts
tochtelijk snikkend de handen voor
het gelaat,
Erika, dat mag je niet zeggen,
sprak miss Bayley bijna streng.
Maar liet is de waarheid o,
lieve miss Bayley, help mij.
Weenende sloeg zij de arinen om
den hals barer gouvernante, die fee
der en zorgvol Erika's haar streelde.
Ik weel niets van deze liefde,
6prak ze met bevende stem. Het is
reeils lang geleden, dat" ik jong was
en hoopte het is lang, lang gele
den, Ik weet nauwelijks nog, of hel
eens waar was, wel weet ikr dat men
hem, dien men lief heeft, ook moet
kunnen hoogachten.
Erika hief zich op.
Dat is het juist, miss Bayley,
riep ze, waarom ik liet mama niet zeg
gen kan Zij veracht Fritz maar hij
verdient deze verachting niet.
Weet je dat wel zeker, Erika?
Ja, hij verdient de hoogste ach
ting. ik zweer op zijn eer als op de
mijne.
Arm kind.
- Wat wilt u daarmee zeggen'
Vraag uw moeder maar eens. Ik
mag het niet zeggen cn mijn zaak
is bet ook niet, een steen te wcrucn
op mijn medemensch, want ook dc
misdadiger is nog altijd mensen.
Erika was doodsbleek geworden.
U beschuldig: Fritz van een mis
daad? vroeg zij met bevende stern.
Ik niei dat verhoede God
Maar vraag uw moeder eens daarna.
Dat zal ik doen, daarop kunt u
u verlaten, antwoordde Erika xiu met
vaste stem Maar dat verzeker ik u,
miss Bayley, zelfs wanneer mijn moe
der hem van <seu misdaad beticht, ik
geloof er niet aan eerder geloof ik,
dal ik zelf een misdaad heb bedreven.
Ongelukkig kind!
Noem mij mei zoo. Ik ben geen
kind meer cn ongelukkig ben ik
ook niet meer, sinds mij duidelijk ge
worden is, wat mij te doen staat. Ik
dank u, dat u mij den goeden weg
hebt gewezen. L' zult u niet in mij
vergist hebben, ik zal niet meer zwij
gen e:t morren als een ondeugend
kind, ik zal spreken en handelen als
een vrouw, die optreedt voor de rech
ten van e«-n man, dien zij lief neeft
en miss Bayley hoogacht.
Wees toch kalm, Erika.
lk zal het zijn maar oin deu
leugen, den laster te treffen, daar
voor moet men stevig en ruw aanpak
ken en ik beloof he'. u, ik zal zoo zijn,
wanneer kalmte en zachtheid niet
baten.
Zii stond voor de oude jongejuf
frouw. stram opgericht in haar jeug
dige kracht en schoonheid. Alle angst,
alle twijfel was van haar geweken,
haar wangen gloeiden en haar-oogen
te' ikeJikm.
Oh, wat wil je doen? kiaagde
miss Bayley. die met schrik zag. wat
haar woorden hadden aangericht.
Ik zal doen, wat mijn plicht Ls en
wal ik mijn vader in zijn stervensuur
heb beloofd. antwoordde Erika
trotsch Maak u maar niet bezorgd
over mij.
Met deze woorden ging zij heen,
miss Bayley in groote opgewonden
heid achterlatend.
HOOFDSTUK XIII.
Zoo slim u'hs rent moes ter Grupo hut
volgen» zeggen van von Prokowsk-j
gemaakt bad, was het met het kleine,
fraai gelegen en door vruchtbare vel
den en goede weiden omgeven ridder
goed „Neuhof niet, dat Fritz Born
net steun van zijn vader had gek«>cht.
Andere zou de oude, pientere Born
zijn zoon zeker niet het geld voor «le
zen aankoop ter beschikking hebben
gesteld, 't ls waar, du lichtzinnige en
luie Hugo Wiotholz had het slecht be
stuurd en het eerste jaar zou voor
Fritz geen noemenswaardig voordeel
opleveren, daar hij den veestapel uit
breiden en verscheidene andere
beteringen moest aanbrengen, maar
velden cn weiden waren zoo vrucht
baar, wanneer ze systematisch wer-
«teu bebouwd, dat reeda hel tweede
jaar ecu goeden oogst beloofde, zoo er
geen bijzondere onigt-lukken zich
voordeden.
De gebouwen van het fraaie ridder
goed waren, op eenige kleine repara
ties na, in goeden toestand, bet oude.
laYiggcstrekle witte heerenhuis met
het hoog© geveldak en hei eenvoudige
maar deftige front, zag vriendelijk cn
vertrouwelijk ui; het groen van een
ouden, ©enigszins verwaarloosden
tuin en maakte een zeer innemenden
indruk, vooral omdat mevrouw Born
voor haar „Freddy" de kamers net cn
gezellig had ingerich:.
Het liefst zou ik hier bij je blij
ven, Freddy, zei de oude dame, maar
papa kan mij niet missen en je zus
ters zijn nog le jong, om voor papa
het huishouden waar te nemen. Je
moet je dus met Minna, onze vroegere
huishoudster vergenoegen, tot Je een
vrouw hebt gevonden.
Fritz lachte ieiwat droefgees.ig.
Dat heeft nog allen tijd, mama,
anwoordde hij.
Zeg dal niet. Op het land is een
vrouw dubbel noodig. Of wil hei beeld
der freule nog altijd niet verbleeken?
Ach, moeder, ik denk, dat dat
niet zoo gemakkelijk gaat.
Mevrouw Bom streelde haar beve
ling langs dc wang.
Al terstond, toen jo mij ie Üefde
voor Erika von llambach toever
trouwde, mijn lieve jongen, zei zij
ernstig en innig, vermoedde ik r«eos,
dat deze liefde in smart zou eindi
gen. En je ziet, dat ik gelijk heb ge-
hadl Wat heeft je je vriendelijke bn- f
aan dc barones geholpen? Niels
zelfs geen antwoord heeft ze je gezon
den en toen wij haar onlangs voorbij
reden, wendde zij op demonstratieve
wijze het hoofd ter andere zijde. Ik
zou haar gaarne een bezoek hebben
gebracht, maar in deze osnstandigh' -
den is het mij onmogelijk en ook j -
moet een trotsche terughoudendheid
in acht nemen.
Als ik inaar wist, boe ik haar
loom zoozeer heb opgewekt.
Haar gedrag is mij zeer begrijpe
lijk. Zij heeft je genegenheid voor
Erika gemerkt en wil je nu duidelijk
toonen. dat je niet de minste hoop
hoeft te koesteren.
Ja, zei Fritz zuchtend, dat moet
het zijn.
Maar breek je hoofd daar niet
over en verlies den moed en je werk
kracht niet. Je hebt nu een lief. eigen
huis en een dankbare levenstaak, doe
je plicht en God zal voor al het an
dere zorgen.
Wees maar niet ban-, zoo ge
makkelijk iaat ik den moed met zin
ken, en wie weet, wat m s-chien nog
eens gebeurt.
(Wordt vervolgd)
