Rfj deze regeling moeten de belet
selen, door ve.e gemeentelijke werk
loos'! cidsfondsen thans aan de ont
wikkeling der werkloosheidsverzeke
ring in den weg gelegd, worden op
geruimd en rechtstreeks subsidie van
xtaa'-swege aan de werkloosheidskas-
bcii der vakbonden worden toegekend,
naar regelen, welke strooken met de
behoeften «ener op nationale leest go-
sehoerde verzekering tergen werkloos
heid.
De Algcnieene Vergadering be
schouwt als voorwaarden voor cene
doeltreffende werking der rijksrege
ling;
ten eerste, dat de bijdragen van
Rijk [en gemeenten) de werkloosheids-
kussen in alle bedrijven moeten in
staat stellen, zonder overmatige con
tributies te heffen, zoowel bij goede
als slechte conjunctuur, behoorlijke
uitkeeringeö to verstrekken geduren
de een ruimen uitkeeringstermijn
ten tweede, dat, rnet behoud van de
zelfstandigheid der werkloosheidskas-
sen, de uitvoering der rijksregeling,
onder toezicht en met medewerking
van een regecringsvertegenwoordiger
en onder zoodanige waarborgen els
het staatsbelang eischt. wordt toever
trouwd aan vertegenwoordigers der
verzekerden.
De Algemeene Vergadering dringt
er bij de Regeering en de Staten-Ge-
neraal ten krachtigste op aan, onver
wijld een regeling op deze grondsla
gen tot stand te brengen, en roept de
N-derlandsch© arbeiders op dezen
eisch met den raeesten nadruk te on
dersteunen en te propageeren.
BRAND.
Te Westerhoven is afgebrand de
boerenhoeve van L. Kwinten. Vijf
varkens, een geit en een hond kwa
men daarbij om. Ook ging een partij
takkebosschen verloren. Alles was
verzekerd.
ONGELUKKEN.
Do Tel. meldt;
De heer K., opzichter bij den bouw
van een fabriek voor de firma Nooit-
gedacht te IJ 1st bij Snoek, die de vo
rige week in een kelder viel, is aan
de bekomen inwendige kneuzingen
overleden.
VERZEKERING TEGEN WERK
LOOSHEID.
Vrschenen is een lijvig rapport be
treffende den stand en de ontwikke
ling der werkloosheidsverzekering eu
over eene van Rijkswege te treffen re
geling, uitgebracht door een commis
sie, ingesteld door liet bestuur van hot
Nederl. Verbond van Vakvereenigln-
Do commissie, die het rapport sa
menstelde, bestaat uit de heeren J.
Oudegeest, voorzitter, J. Spek, secre
taris,' J. W. van Achterberg, W. F.
Dekkers, A. W. Heykoop, P. Hiemetra
I. G. Keesing, E. Kupers, H. Olden-
broek, G. J. A. Smit Jz., J. van den
Tempel, P. M. Verdorst.
Aun hot hoofdstuk: ,,Eene Rijksre
geling is urgent!" ontleenen we het
volgende: x
De regeoring moet een btaatswerk-
loosheidfonds stichten. Dit fonds
moet rechtstreeks in betrekking treden
tel do kassen der vakbonden. Deze
kassen moeten worden gevoed doqr
bijdragen van de verzekerden en van
den Staat, die zoo noodig eon deel zij
ner uitgaven kan verhalen op de ge
meenten. De steun van het rijkefonds
moot liet mogelijk maken dat ook m
vakken met groote werkloosheidsfre-
quentie, zoowel in tijd van goede als
slechte conjunctuur, aan de leden ge
durende een goruimen termijn eene
■edelij ke ondersteuning kan worden
verstrekt, zonder exorbitant hooge
contributies*!© lieffen.
Do werklooslieidskassen moeten blij
ven zuiver instellingen dor vakbon
den waarvan hot bestuur en beheer
uiisluitend door deze wordt gevoerd.
D- Staat kan waarborgen treffen dut
do gelden dezer kassen uitsluitend
worden liesteed voor het doel, waar-
som- zij zijn opgebracht, terwijl hij
zich een uitgebreid recht van .con
ti oio op (le werking der kassen kan
verzekeren.
Aau de rijksregeling moet hot be-
uistii van zelfbestuur door de verzre
U i den ten grondslag worden gelegd,
liet staatsfonds moet beheerd, worden
ti.mr eene njkswerkloosheidscorniuis-
sio. wuarvan de leden gekozen wor
den door do algemeene vergadering
van afgevaardigden der bij liet
staatsfonds aangesloten kassen. Aan
Jiel hoofd dozer commissie moet ko
men le staan een door do regeering te
benoemen voorzitter de rogeeririgs-
vir tegen woordiger in e 11 geren zin
Jio met bijzondere bevoegdheden kan
worden toegerust, Denemarken be
wijst dat bij zoodanige regeliug aan de
behingen van den Staat, zooals deze
door de regeering worden verstaan,
volkofnen recht kan wedervaren bij
voldoende ruimte voor armslag van
bol fondsbestuur.
liet niet hoog genoeg te waaideeron
«oordeel van een regeling in dien
trant is. dat bij eenheid in den alge-
meenen opzet der verzekering voor liet
gansclic land, toch aan de verschil
lende behoeften van de diverse bedrij
ven kun worden tegemoet gekomen en
de energie dor arbeiders om de verze
kering uit te breiden en to vervokuu
ken lot het uiterste wordo geprikkeld.
'/.60 aangeval zal eene aanzienlijke
uitbreiding der vrijwillige verzekering
tegen werkloosheid in den naasten
tijd niet uitblijven.
Maar, kan men vragen, vergt zulk
een regeling niet groote financieele
offers van den Staat?
Het moet grif worden toegestemd.
Ongetwijfeld /.uilen de bijdragen uit
do openbare kus bij eene regeling, als
door ons wordt bepleit, al ajxiedig liet
bedrag der tegenwoordige gonieenle-
lijke subsidies vele malen te boven
gaan. Daaraan is niet te ontkomen.
Om sociale nooden te kunnen ledigen
moeten offers worden gebracht. Maar
mag deze overweging den Staat weer
houden de slachtoffers van ons tegen
woordig productiestelsel ter hulp te
komen?
Overigens mug goen voet worden ge
geven aan overdreven voorstellingen
omtrent de lasten welke eene regeling
als werd geschetst, voor Staat en ge
meenten zou medebrengen. Verre van
dien. blijken bij nadere beschouwing
deze lasten bétrekkelijk zoo matig te
zijn, dat financieele overwegingen do
regeering geen oogenblik boliceven te
doen talmen om dit gewichtige sociale
werk na 11 te vutten De uitvoering
van andere meer kostbare sociale wet
ten kan uitstel van deze regeling niet
wettigen.
Wij zijn ons, bij de bewering dal de
lasten vooor den Staat betrekkelijk ma
tig zullen zijn, volkomen bewust, dat
de vele onzekere factoren welk© in
vloed kunnen oefenen, eene eenitrcr.
mate nauwkeurige berekening der
Sxaatsbijdrage niet toelaten. Dó moge
lijkheid evenwel om met vrij groote
stelligheid de uiterste grens van do
bijdrage uit de openbare kas in de
eerstvolgende jaren aan te wijzen,
deed ons zoo boud spreken.
Volgens de opgaven van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek wa
ren op 1 Januari 1914 bij de gemeente
lijk© fondsen aangesloten 34633 van de
in totaal 7Ö181 tegen werkloosheid er
zekerde personen in ons land. Op de
totaaluitkeerhig van f 04.968,89 aan
deze 34533 verzekerden uit de eigen
middelen der kassen werd door de
fondsen f 51.098.561/2 toeslag verleend
Bij eoiie regeling als door ons wordt
voorgestaan, zal de bijdrage uit de
openbare kas in verhouding tot den
thans verleenden bijslag per verzeker
de ongetwijfeld belangrijk stijgen.
Om meerdere redenen: a. de minste
bijdrage uit de openbare kas aan een
werkloosheidskas zal gelijk zijn aan
do bijdrage der loden; b. voor vakken
irnet groote werkloogtieidsfrequentie
zal de bijdrage van den Staat die der
leden te boven gaan; c. nieuwe vor
men van uitkeering, bijv. reisgeld,
zullen worden ingesteld; d. de duur
der uitkeering zul worden verlengd.
Daarbij moet m het oog gehouden
worden dat verdubbeling van den
duur der uitkeering slechts zelden tot
verdubbeling van het bedrag der uit
keering zal leiden en vaak slechts
eene geringe vermeerdering daarvan
ten gevolge zal hebben. Ten slotte
dient er op gelet dat thans de bouw-
vakorganisaties onder de bij de fond
sen aangesloten vereenigingen een
zeer belangrijke plaats innemen, ter
wijl juist de verzekering in dit bedrijf
groote offers vergt.
Houden wij met een en ander reke
ning, dan duiven wij ramen dat de
bijdrage uit de openbare kas per ver
zekerde allicht tot het drievoud v in
het tegenwoordige bedrag zal stijgen.
Bij 35.000 verzekerden zal dus op eene
bijdrage van plm. f 150.000 moeten
worden gerekend.
De rekening wordt nu verder een
voudig. Wanneer na korten tijd is
Irereikt dat 140,000 verzekerden bij het
fonds zijn aangesloten, zal de bijdra
ge uit de ojieiiliare kas vermoedelijk
f 600.000 bedragen. En wanneer liet
na enkele jaren mag gelukken 280.000
A 300.000 arbeiders in de verzekering
te betrekken, zal dat bedrag inisscliien
stijgen tot f 1.200.000. Aannemende
dat 1/3 der bijdragen op de gemeen
ten wordt verhaald, zal eerst na eeni-
ge jaren de Staat voor eene bijdrage
van f 800.000 per jaar komen te staan.
Wij zijn de eersten om toe te stem
men dat deze rekening zeer globaal
is. Men kan, zonder dat afdoende te
genspraak mogelijk is, zoowel bewe
ren dat de raming te gunstig als dat
zij te ongunstig ia. Onze bedoeling
met de berekening was uitsluitend,
voor zooverre dat mogelijk is, eenige
richting te geveii bij de beschouwing
van den fmancieelen kant der aange
legenheid.
DE VERKIEZING TE KATWIJK.
Men meldt one: liet Dagelijksch be
stuur van den Nationalen bond van
Proteetantsohe Kiezers, te Amster
dam vergaderd pp 5 Juni 1914, kennis
genomen hebbende van 'het feit, dat
een Proteenantsoh theoloog als Dr.
Th. J. de Visser opnieuw oen candi-
datuur' van de zijde der coalitie heeft
aanvaard, besloot dien kiezers van t
district Katwijk te adviseeren in geen
geval hun stem op dien candidaat uit
te brengen.
FEESTMAALTIJD.
Wij vtfrnemen dat aan dein feest
maaltijd welke Zaterdag a.s. door de
leden en oud-led an van liet Hoofd
bestuur van den Vrijz. Dem. Boni
aan den afgetreden voorzitter Dr.
Herman Snijder zal worden aangebo
den, o.m. zullen aanzitten Mr. Treub,
Minister van Handel, Nijverheid en
Landbouw, Mr. H. L. Dnicker, zoo
mede de geheele Kamerfractie van
den Vrijz. Dem. Bond en oud-Kamer
leden.
Hr. Ms. HERTOG HENDRIK",
welke oorlogsbodem thans nog deei-
uitmaakt van hét Nederlandscli eeka
der in do liwirsche wateren, is, naar
het „Bat. NwsbJ." meldt, bestemd om
na terugkoins' in patrra, uit te va
ren mtar Amerika, ten einde daar
Nederland c.a. te vertegenwoordigen
bij do openingsfeestelijkheden van
het Panama kanaal.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per regel.
op RIJ WIEL-, KIJTUIG. «n AUTOBANDEN
waarborgt «oUdl'.cll.
Fabriek Hevea, HoogezamKaioaingtn.))
Stadsnieuws
Ee Gimeenteraadsmklezlng.
De Roomscli-Katholiek© kieeveree-
niging had Maandagavond een ver
gadering belegd ter aanbeveling van
de Rcchtsche candidaten bij de Go-
meenteraadsverkiezing op Woensdag
a.s. De zaal van het gebouw Sint
Bavo was bijna geheel gevuld.
De vergadering werd geopend door
den heer J. II. Visser, die er op
wees, dat deze vergadering alleen be
legd was voor de Rechtscne kiezers,
waarna hij den niet-Rcchtsche kiezers
verzocht zich te verwijderen.
Toen niemand zich verwijderde, ver
welkomde hij den heer J A. de Lo
be!, den spreker van den avond, er
op wijzende, dat natuurlijk alle aan
wezigen voor de hoeren Klein en
Petrf zouden stemmen, maar dat
daarvoor deze vergadering ook niet
belegd is, maar wel hierom, opdat do
heer De Lobel van allo aanwezige
ree hts oho kiezers rechtsche propa
gandisten zou maken.
De heer De Lobel begon met op
te merken, dat gezegd is. dat het mis
liep met de coalitie. De Chrsl.-histo-
rischen in Haarlem zouden niet meer
op den Roomsch-Kathoiiek stemmen,
is gezegd Maar spr. zegt in antwoord
daarop, dat de coalitie zoo gezond is
aks een visch (applaus). Is nietdecan-
didaatslelling voor den Christ.-flist.
Dr. de Visser te Katwijk getoekei.d
door 28 Hoomsch-Katholi die geest- lij
ken? Spr. hoopt, dat de dag van
Woensdug zal bewijzen, dat do-coaü-
tie te Haarlem ook zoo gezond ia als
een visch (luide bijval).
De heer Do Lobel betoogde thans,
dat de sociaal-democraten leven van
reclame. Is Troelslra ziek recla
me gaat Bebel doodreclame
schiet een agent zijn revolver in dó
'ucllt «freclame. Alles wat er ge
beurt levert voor de sociaal-democra
ten reclame.
De menschen gcloovon. dal je alles
zult kriigen van de sociaal-democra
ten: zuigelingenkeukens, zoodat de
Burgemeester in den sociaal-demo-
crutischen staat uan de deur van het
Raadhuis zal staan mot een floschje
gepasteuriseerde melk, als cr een
moeder met een kind voorbijkomt.
De heer Matthijseen beloofde te
Schoten, volgons het verslag in Haar
lem s Dagblad, zulke keukens. Zij be
loven je alles ouderdomspensioen,
ooenbure leeszalen, nllerei ondersteu
ningen, enz
Spreker toetst de beloften der soci
aal-democraten aan de ervaring.
Tn Mühlhausen dreven zij de schuld
op van 51/2 millioen mark'lot 30 miï-
uoen mark Toen ziin de sociaal-de
mocraten er uit gegooid
1 ®e'8ië hadden zij de meerderheid
|n 80 eemeen'en. Van al hun beloften
is niets vervuld geworden. De belas
tingen zijn alleen erdrievoudigd Dat
noemen zij socialistische progressie.
De Rechtbanken moesten in het
zuiden van België telkens ingrij
pen, om paal en perk te stel
len aan de opdrijving der belasting.
De belastingbiljetten van 1901 wer
den ergens eerst uitgereikt in
Januari 1903 en die van 1902 in
Maart 1903 Het was nu wri prettig;
dat de mensehen in 1901 en 1902 geen
HfSö® behoefden te betalen, maar
in 1903 moesten zij tweemaal extra
betalen.
De gelden werden bestemd voor het
invoeren of verhoogen van de presen
tiegelden. aan subsidies aan allerlei
sociaal-democratische instellingen en
aan het bezoldigen van belrekkingen,
die vroeger eere-baantjes wareu
Natuurlijk zijn de sociaal-democra
tische gemeenteraadsmeerderheden
er weer uitgeworpen. Waar zij do
grootste overwinningen behaald had
den, leden zij de grootste nederlagen.
Wat ons land betreft; de sociaal-de
mocratische meerderheid in Goor heeft
alleen de leenïngen opgedreven; in
Enschedé verhoogden de soc.-dem.
Raadsleden de staangelden voor de
yerkoopers van de eerste levensbe
hoeften op de markt.
In Amsterdam hebben de sociaal
democraten het presentiegeld ver
hoogd van ƒ6 op 10. Voorts moeten
de heeren een tram-abonnement heb
ben en een gebonden exemplaar van
het Gemeenteblad.
De socialistische wethouder Wibaut
wijst de vermeerdering ran Zondags
rust af.
In Schoten beloofd© de heer Mat-
tlujssen, volgens het verslag in Haar
lem's Dagblad,- verkoop tegen lage
prijzen van de producten der gasfa
briek. Maar toen men in Zaandam
verlaging vroeg van den electrischen
stroom, werd men door don heer Duys
afgesnauwd met: Een goed bedrijf
treeft goede prijzen noodig.
Spreker criU'-eert de "verdediging
van „De Volksstem" van de houding
van den heer Wibaut inzake de Zon
dagsrust.
Dit noemde „Le Volksstem" een rel
letje inakeu tegen wethouder Wi
baut.
Ook becritiseerde de heer De Lobel
de brochure „Stemt Rood". Daarin
iieeft men opgesomd, welke verbete
ringen de sociaal-democraten in Rot
terdam en 's-Gravenhage hebben in
gevoerd.
Spreker citeert deze brochure. Te
Rotterdam hebben de sociaal-demo
craten niets anders kunnen doen
dan „aandrang uitoefenen' Maar tot
stand gebracht, is er niets. Wat Den
Haag betreft, daarover kon men in de
brucnure niets zeggen, dan wat de
sociaal-democraten daar „zouden'
gedaan hebben, wanneer er maar
een voldoend aantal socialisten In den
Raad waren gebracht.
Geen w-onder, dat Von Biilow aan
Bebel in den Rijksdag toevoegde: liet
ergste wat de sociaal-democraten en
u, mijnheer Bebel, zou kunnen over
komen, is dat u do meerderheid zou
krijgen, want dan zou de onmacht
der sociaaldemocraten, om te regee-
ren, uitkomen.
Mat men belooft, heeft spr. nu be
sproken, maar wat de eigenlijke kern
van liet drijven is, vertelt uien aan de
menschen niet.
Deze eigenlijke karn wordt gevormd
door drie punten: jiropaganda voor
de soc.democratie in, om en dooi
den Raad; het brengen van de bedrij
ven aan de gemeente onder den so-
ciaaldemoeraiischen gemeenteraad,
en het rood-maken van do ambtena
ren.
Met voorbeelden uil België en Zaan
dam, betoogt spr. dat de soc. dem.
gemeenteraden honderden zaken
doen, die mats te maken hebben, met
gemeentezaken, maar alleen me>t pro
paganda voor hot socialisme. Vol
gens het verslag van „Haarl. Dag-
madl.eeft do heer Duys in de soc
vereemgmg" gezegd, dat hij in den
Zaandanischen Raad is begonnen met
net uitdeolen van socialistisch© bro
chures van Gorter en Burgemeester
Tor Laan hield op 1 Mei twee malen
een redevoering over de betcekenis
van den 1-Meidag.
Zoo gebruiken de socialisten d© Ra
den om het publiek soc.-dem. te ma-
ken. D© bedrijven en instellingen wil
men eveneens aan de gemeente bren
gen, 0111 het socialisme te bevorde
ren. Daaraan doen de vrijzinnig-de
mocraten, die wa/ter-cameJk-socia-
listen znu hard mee.
Ten derde moeten all© ambtenaren
rood zijn. Dut hcofl men in België
gezien. In de 89 gemeenten waar zij
de meerderl eid hadden ©n in de 180
gemeenten, waar zij ecu sterke min
derheid ha/lden, heersehte liet partij
bestuur, dat een 'organisatie jUchtte,
wajnrvun ft!lió sooual-dtmocratische
Ra add oden lid monden zijn. Bij elke
kwestie ruoee-tcu de Raadsleden ad-
\.es vragen arui ingestelde bureaux.
Inspecteur* van hei partijbestuur
gingen rand, om te zien, of do soc.-
dem, Raadsleden zich wel houden
aam de bepalingen van het partijbe
stuur, afgekondigd in het gemeente
lijk bulletin.
Van der Goes hoeft geschreven, dat
over 20 jaar alle ambtenaren zullen
meestrijden in den klassenstrijd te
gen hot kapitalisme. In een Arboids"
beurs kari bijv. een soc.-dein. direc
teur veel invloed uitoefenen op dc po
litieke denkwijze der sollicitanten.
Wordt het systeem van Treub's
ouderdomspensioen dat uitgevoerd
zal worden met behulp dor ge meent c-
radteawvt, dan hebben do socialisti
sche rauen ook sier ken invloed op de
politieke denkwijze der pensioenge
rechtigden.
Wanneer men zijn plicht als Rechlsch
kiezer w il doen, moet men dus de so
ciaal-democraten er uit houden, en
er menschen in brengen, die wel met
hun tijd meegaan, maar goen. sociaal
democraten zijn.
Men denkt onder de Rechtsche kie
zers gebonden te zijr. aan Rechtsche
R.iads edeu, die uit den tijd zijn.
Maar d:t is niet waar. Men is wel ge
bonden aan zijn beginselen, maar
men is niet getrouwd met de zittende
Raadsleden
Dan rem beval spr! de heeren Petri
en Klein aan en hoopte, dat voor de
heeren Groen endaal on Jousten bij
deze verkiezing nog niet de dag zal
dagen. (Applausl.
De heer De Lobel sprak voorts
over Rood Zaandam.
Zaandam is eerst heioemd geweest
door zijn molens, later door zijn mos
terd, ook nog door Czaar Peter, maar
nu is Zaandam beroemd door Duys.
Spreker constateert uit de versla
gen in de Haarlcmsche bladen, dat ile
heer Duys bij zijn mie in -'noieteit
..Vereenigine" wel heeft afgegeven
oji de v: \were Lrnksche en Recht
sche Raadsleden, maar wat de so
ciaal-democraten van Zaandam nu
eigenlijk zullen doen, heeft hij niet
verteld.
Spreker citeert uit „Haarlem's Dag
blad" oenige grieven van den lieer
Duys tegen de vroegere RntHlslodea
van Zaandam.
Waarom hebbe-n de sociaal-demo
craten eigenlijk de meerderheid in
Zaandam gekregen? heeft de heer
Duy3 gevraagd. En hij heeft liet ant
woord er op geneven. O.a dat het
Anti-rev. Raadslid De Vries een ge
meentelijk geheim verraden heelt,
waardoor do gemeente een schade
heeft gehad van 1' 1OJ.Ü00.
Dat de heer Dt Vires verteld heeft,
dat er een buven moest komen,
laakt de heer De Lobel, maar wat
de heer De Vries lieefl verteld, wist
iedereen! Het was algemeen be
kend, dat er een Laven zou komen en
toeu de notaris grond kwam koopen
wisten de boeren natuurlijk waar
voor liij kwam.
lin nu is 't mooiste, dat de heer De
Vries, die op di.t oogejiblik geen lid.
van den Raad was, nadat bij dit ver
teld had... tot lid van den Raad Is
gekozen
De sociaal-democraten hebben niet
de meerderheid gekregen door de
fout van don lieer De Vries, want de
sociaal-democraten, kregen hun meer
derheid.... 8 jaar later.
De lieer De Lobel oriLiseert de be
cijfering van den heer Duys omtrent
don ver-koop der soc.etert der vrijzin
nigen te Zaandam. Dre berekening is
onjuist. Ook is liet onjuist, dat de ar
men te Zaandam benadeeld zijn door
de komst der Koningin.
Wel is tijdei ijk het geld voor
dit onverwachte bezoek uit de
kas van het armbestuur genomen,
maar de armen zijn er geen cent aan
te kort gekomen. Het was een admi
nistratieve kw estie en wat er tijdelijk
genomen is uit de kas varr het arm
bestuur is, als sweds geschiedt, aan
het eind van hot jaar weer in de kas
gestort.
De sociaal-democraten zijn door
deoe dingen n:et te Zaandam in de
meerderheid gekomen. Er zijn drie
redenen, waarom zij in de meerder-
lieid zijn gekomen.
In de eerste plaats door de reclame
en uitbuiterij van alle kleine fouten
van de tegenpartij in de tweede
plaats, dat de amlere Raadsleden
geen lust hadden langer, ten aunhoo-
re van hun arbeiders, uitgescholden
te worden maar in do derde plaats
ligt de schuld van het meerder
heid worden van de socialisten
aan Rechts.
Want spreker zal het maar
zachtjes zeggen, d© Rechtsche propa
ganda is 50 jaar ten achteren. Rechts
houdt alleen vergaderingen m zijn
kiesvereenigingen voor.... Rochtscho
propagandisten, maar de kiezers laat
men waaien. Wat de tegenpartij zegt,
laten de Rechtschen onbeantwoord. In
Zaandam wisten de Rechtsche men
schen niet eens wat Duys over de
Rechtsche Raadsleden had verteld.
Dat zijn nu de Rechtsche partijen
roept spreker uit. We zijn 50 jaar met
onze propaganda ten achter.
Nu de sociaal-democratische meer
derheid in den Zaandamschen Ruud.
Donia is een ontslagen spoorweg
arbeider uit 1903. Hij bracht 'let Volk
rond en was dus uiterst gesoh kt voor
wethouder. Dat baantje maakte uien
voor hem en gaf ham f 500 salaris Nu
hij die f 500 heeft, brengt hij liet Volk
niet meer rand, maar laat dat oveir
aan een meer ordinair Raadslid
Van der Laan is arbeider aan de
Heinbrug. Hij zag daar veel water eu
is dus uitnemend geschikt voor Wet
houder van het Havenbedrijf Nu is
liet waai', dat liij over gezonde her
sens beschikt, maar daarom heeft hij
niet alle kundigheden voor wethou
der.
Dan bestaat de sociaal-democrati
sche meerderheid nog uit vier arbei
ders aan de Hembrug, een bootwerker
en den krantenlooper van Het Volk.
Ton-slotte is er Duys nog, in wiens
hersenen alle kundigheden zijn ge
kristalliseerd.
Ook is er Burgemeester Ter Laan.
Dia haaft ^n nrolotarièrs-salarls van
ƒ3500 als Burgemeester, verder ƒ2000
als Kamerlid en dan heeft hij nog
dank-j© gezegd tegen de directie van
d© Spoorwegmaatschappij, die hem
oen abonnementskaart 1ste klas gaf,
oindal hij toch niet zitten kan te mid
den" van de proletariërs der 3de
klasse. Do lieer Duys vindt het lekker
te zitten in de lsto klasse, tussclien
ilé kapitalisten maar, zegt hij, ever
20 jaar reizen ail© arbeiders Iste klas.
Van die dingen hoor jo telkens
Terwijl in do Kamer do ellendige
toesta.id van do stuwadoors le Rot
terdam besproken wordt, gaat Troel
stra zijn drie zomermaanden te Zu
rich doorbrengen.
Overigens roemt spreker burge
meester Ter Laun, die wel vervelend-
lang in zijn speeches is, maar toch
eon man is met gezond verstand,
groote werkkracht 011 toogunkeJijk
voor iedereen.
Na de pauze waarschuwde de lieer
Do Lobel tegen overdrijving ten op
zichte van Zaandam. Er heerscht daar
geen scihrikbewin'd, alles gaat er ge
woon, als vroeger. Maar nu er geen
nieuwe dingen gebeuren, nu inen niets
ziet van den toekomststaat, is R00U-
Zaaridam een liasco. Burgemeester
Ter Laan heeft in zijn installatie rede
geen woord gerept over den toekomst
staat. Geen enkele kajritalislische in
stelling werd bestreden. De klassen
strijd is de bloei van het socialisme
maar burgemeester Ter Laan begint
de Koningin te danken voor zijn be
noeming. Hoe is dit nu te rijnion rnet
den klassenstrijd
Burgemeester Ter Laan regt de
zelfde te zijn zoo wol voor kapitalisten
als voor proletariërsmaar dat is
negeeren van het socialisme.
Wat de stakingen betreft, zal burge
meester Ter Laan de jxilitie gebruiken
als de stakers een vinger jitstckea
naar het kapitalisme.
Ter Laan beloofde ook beleefd te
zijn tegen.... de Koningin. (Applaus).
Wat moeten de arbeiders daarvan
denken? Troelstra heeft het trachten
goed te praten. Zoo vindt spreker liet
wel pleizierig, om op die manier den
klassenstrijd to voeren. (Gelach).
De achturige arbeidsdag is inge
voerd. Maar was dit zoo noodig Ge
meentewerklieden werken toch zoo
hard niet. l)io achturendag was na
tuurlijk alleen reclame. Dat grapje
kost volgens de Zaanlandscho Gon-
rant 40.000, dat is 1.50 per Zaan-
damsch ingezetene.
De salarissen zijn verhoogd, maar
dat was geen socialistische verhoo-
glng. De verhoogingen werden net
zoo gegeven als in andere gemeen ten.
De hooge re beambten krijgen daar 1
ook hooge salarissen, de lagere be
ambten lage salarissen. Dit is het ge
won© kapitalistisch© stelsel. Waar zit
nu het socialisme?
De financiën van Zaandam hadden
al een toko'rt van f 40.000. De begroe
ting is al door de socialisten opge
dreven mot f 70.000. De vrijzinnigen
'hebben de begroeting opgemaakt,
zegt de heer Duys, maar spr. zegt,
dat do soc.-dem. deze begrooting hal
den kunnen afstemmen.
In de drie maanden, dat de sociaal
democraten aan het bewind waren,
steeg d© Hoofd. Omslag met een vijf
de, nl. van f 237.000 tot f 283.000. De
bögrafenisrochten zijn verhoogd, "le
hutiT dor faecaliëntonnon is even
eens verhoogd. Die bolastingverhoo-
gingan komen uit d© zakken der uiv
beidere. Door de verhooging van den
Hoofd. Omslag slaan de huiseige
naars de huur der huizen op met
f 5.20 per jaar.
Do lieer Duys meent, dat de volgen
de hegrooting niet verhoogd hoeft te
worden. Maar de heer Feisse'r heeft
uitgerekend, dat men liet vermerüg-
vuldigimgscijfer reeds heeft ge
steld op 1.91, terwijil 'het gesteld zou
kunnen wtfrden o>p 1.85. Daaruit
volgt, dat men dit jaar reeds de be-
JasUugrerhooging voor t volgend jaar
er bij genomen lieeft- en dit natuurlijk
alleen om liet volgend jaar te kun
nen pa'radeoron met dat ndet verhoo
gen der belasting, maar ondertus-
schen hebben de ingezetenen die ver
hooging al dit jaar betaald.
Dat de heer Duys een Rooiusch-
Katrioliek heeft doen benoemen, als
directeur van d© Burgeravondschool
is geen sociaal-democratisch mirakel,
want het zou een mi-rakel zijn ge
weest, als die Roomsch-Kathoiiek
niet was beaioomd. Want de benoem
de was al leeraar aan die school. Dit
mirakel moest echter geschieden, om
de miraculeuze benoeming van den
socialist Peerlkamp, die niet op de
voordracht stond, te bedekken.
Verder de staking le Zaandam.
Duys zegt, dat het een magnifique
staking te Zaandam is, omdat je er
niets van do staking lioort. l>e sta
kers zijn zoet on zullen liet middag
dutje der kapitalisten niet storen,
hebben zij aan Ter Laan beloofd.
Daarom loopen zij op hun kousen
door Zaandam.
Je lieibt er kunstavonden van de
stakers met bloemen voor mevrouw
Anko'rsmit... Dat is nu do klassen
strijd te Zaandam.
Spr. critaseerl de uitdagende cn op
hitsende taal van den wethouder
Duys in d© Gemeenteraadszitting van
30 April. De lieer De Lobel betoogt
verder, dat de socialisten in Zaun-
dam een porcelednen orde trachten
te 'lioudhaven. Men tracht, wat er
gebeurt, te bedekken. Spr. herinnert
aan hetgeen Wethouder Kamphuys
(lt.-K.) te Zuandam heeft meegedeeld
over de relletjes te ZaaJidom.
Spr. wekt nu op tot krachtige pro
paganda te Haarlem. De IL K. Propa-
gandaclub tc Haarlem werkt goed.
Spr. hoopt, dat de Anti-revolutionai
ren en vooral de Christ.-historischen
daarbij krachtig zullen meewerken
en niet de 11 oomseh-K a the 1 i eke n al
leen loet werk zullen laten doen. S;pr.
zou voorts een goed Reclitsch week
blad te Haarlem witten bobben.
T©n slotte besprak spr. de vlaggen-
kwostie.
Als de Koningin jarig is, zal Zaan
dam wel vlaggen. Voor Prins Hendrik
niet. Dat vindt spr. niet beleefd.
Duys 'heeft bij liet lie zoek van den
Prins aan de haven met den Prins
samen champagne gedronken, maar
als de Prins jarig is, wil liij niet
vlaggen,'ook niet als Juitiaantje iu-
rig is, ofschoon zij toch ons toekom
stig staatshoofd is eu men wel voor
do Koningin wil vlaggen, omdat zij
het hoofd van den Staat is.
Dat is net, zei spr., of je tegen een
dame zegt, dat je voor haar je huis
open zei, inaar haar man cn lund
een emmer water over liet hoofd zal
werj>eu, als zij in je huis durven
komen.
Wat betreft liet vlaggen met rood
op 1 Mei, zegt spreker, dat men eens
wat zou hooren, als de Protestanten
van liet stadhuis zouden vhiggcn op
den Hervormingsdag of de Roomse •-
Katholieken op S-t. Petrus en Pau
lus.
De lieer De Lolw.1 hield eindelijk
onder herliaald en langdurig gejubel
een geestdriftig betoog ter huldiging
van d© Nederlandsoh© vlag en zei-
dé, dat zoolang er nog itechtsc.i©
kiezers in Haarlem zijn van hot
Stadhuij nooit de roode vlag zal
wapperen.
Aan het slot weerklonk een lang
durig gejuich ter huldiging van den
spreker.
De lieer Visser dankte voor Ie
vooa-dracht en logde er verder den
nadruk op, dat Red: ts Woensdag bij
eersten aanloop kan en moet winnen.
Wanneer, zei spr., 75 prooent ran
onze Rechtsche kiezers tor stembus
gaan, staat de overwinning van
Roolits vost. (Aj>pluus).
Hiorna werd de vergadering geslo
ten.
II 0 r ij k.
Op Woensdag 10 Juni heelt van
8 1/2—12 en van 1—4 uur de herijk
plaats in het lokaal Pandpoort voor
de bewoners van de Generaal de Wet
straat.
Verlof Drankwet.
B, on W. deelcn mede dat is inge
komen oen verzoekschrift van J. W.
van Dam. om verlof, ingevolge art.
34 dier wet. tot het verkoopen van
alcoholhoudenden drank anderen dan
sterken drank voor gebruik ter plaat
se van verkoop in de benedenzaal van
het perceel aan de Franketra at 39.
KOKEN OP GAS.
Maandagmiddag werd in een dei
lokalen van het gasbureau in <io
Kruisstraat een lezing gehouden dour
mejuffrouw Grinunelt, voor d© Maat
schappij: „Sanogrès" over het onder
worp: Koken op gas.
Er waren veel dames gekomen toen
Mej, Griiuinelt begon, met mede te
de el en, dat zij om den tijd te benut
ten reeds een cake in den oven had
geplaatst, die nu langzaam gereed
voor Ut gebruik werd, weJke be
spaarde tijd gebruikt werd, om la
constructie uit te leggen van hot
Sanogrès-kooktoestel. Sanogrès be
treken t: „Zonder water en zonder
vet het beginsel van deze nieuwe
kooitrnebhode.
Hot bereiden van verschillende
groenten werd besproken. Op het
menu stond een piepkuiken, een tar-
bot, roasfcbeaf etc.
Tegen overmatige warmt© worden
de spijzen behoed doordat ze gepakt
worden in papieren zakken, welke
zakken eveneens voorkomen, dat dio
stoffen, welke andei-S door verdam
ping enz. verloren gaan, uit de spij
zen verdwijnen.
Hierdoor was het mogelijk, dat te
gelijkertijd in één oven en bij gelijk©
warmte een kuiken gebraden en visch
gekookt werd.
Hiertoe deed do ïnleidster om do
viscjh twee papieren zakken, wat ten
gevolge had. dat de visch een warm
te tc verduren had, 20 graden minder
dan het kuiken.
Een kopje rijst werd mot twe©
kopjes water (clus beduidend minder
dan in gewone omstandigheden op
gezet) in een zak gewikkeld en even
eens in den oven geplaatst, evenzoo
een pannetje met bloemkool en een
ander met abrikozen.
Toen dit alles in den oven slond,
werd do cake, die er méér dan sma
kelijk uitzag, te voorschijn gehaald.
Terw ijl deze afkoelde, nield mej. G.
een zeer gezellige causerie over het
toestel, waarbij nog medegedeeld
word, hoe in den Haag ongeveer 19
ongetrouwde heeren zich een Sano-
grès-tocstol hebben aangeschaft. Een
reclame voor hel toestel, daa'r speci
aal celibatairs een goede tafel ge
wend zijn.
Daarna werden d© bereide apijzen
vertoond en de aanwezigen verzocht
Hun oordeel over de spijzen uit t©
spreken.
Het bleek, dat het bereiden van dit
alles op 5 1/2 cent aan gasverbruik
gekomen was.
Kubriek voor Vragen
HS?S!^,d.n «i.
'TrAVT rS.T.ffi rïl
Ïïïdfïiï
VRAAG. Wanneer ik niet een ge
scheiden vrouw trouw, wier
X, WlcM van den voo?d„raad
staan krüs ik dre dan tot nnjn last?
ANTWOORD. - Do moeder blijft
verplicht hare kinderen te onderhou.
den; gij wordt hiertoe niet verplicht.
VRAAG. - Heeft een dienstbode
voor dog eu nacht, die niet contrac
tueel verbonden is. recht op ver;-,m
duif van kostgeld, als Z1J '5
i° nu wie ze mc-t goedvinden
ouders, bij wu z.e,
van haar mevrouw, tengevolge
71 Mi te eenige weken vei ,oeU.
ANTWOORD. Neen, zij hee.t ai
leeu recht op haar loon en vrije ver
pleging.
