f)c politick in Europtl. In antwoord op geruchten, omtrem •on nieuwe vioot-overeenlcomst tus- i-chrn Groot-Brittanniê en Rusland, herinnerde minister Grey in het En i' "sche Laserhuis aan de door As- quith in 1913 afgelegde verklaring, da: r geen overeenkomst bestond die ri- vrijheid van regeering of parlement om uit te rnaken of Groot-BriWanniS al of niet zal deelnemen aan een Eu- ropeeschen oorlog beperkt of verkort, Deze verklaring geldt ook thans nog Er worden geen onderhandelin gen gevoerd en er zijn geen overeen komsten gesloten en het is ook Diet waarschijnlijk, dat zulke zal geschie den. Ulster. Eerste minister Asquith heeft ver klaard. dat zoo de leiders der opposi tie in het Iloogerhuis zulks wenschen, het ontwerp tot wijziging van de home rule wet nog ingediend zal wor den, voordat de tweede lezing van de ze wet in het Hoogerhuis in behande ling komt. De regeering en de suffragettes in Engeland In den loop van het debat over de begrooting van binnenlandsche zaken verdedigde minister Mc Konna de houding der regeering tegenover de wandaden der suffragettes. Hij was van meening, dat de vrouwen. die de/? misdaden begaan, betaalde agen tessen zijn en hij sprak de hoop uit, dot hij bewijzen zou kunnen aanbren gen, waardoor de regeering in staat zou zijn een civiele en misschien ook een strafrechtelijke actie te beginnen tegen degenen, die bijdragen aan de fondsen der militante suffragettes. Wanneer deze civiele actie 6ucces heeft, zullen zij, die bijdragen hebben gegeven, persoonlijk aansprakelijk zijn voor de aangerichte schade. De ze inschrijfsters zijn grootendeels rij ke vrouwen, die de andere overhalen tot het plegen van misdaden, waar voor dan die slecht betaalde agentes sen straf ondergaan, terwijl tij zelf in weelde leven. Wanneer tengevolge van de actie, die de regeoring van plan is te begin- nen de bron van inkomsten van de „Womens" Social and Political Union" opgedroogd zal zijn, zal er spoedig een einde zijn gekomen aan de macht van mevr. Pankhurst en haar vrienden. Het Fransche ministerie. De groep der geunifieorde socialis ten, die vergaderde, besloot bij de be handeling van de motie, die zal wor den ingediend bij de interpellatie over de algemeene politiek, togen de regee ring te stemmen. Echter zal de groep geen stelselmatige obstructie voeren tijdens de debatten. Stadsnieuws Kiekjes uit de Rechtszaal. (V ervolg). Terechtzitting van Donderdag.) Diefstal. Een Zaaudammer bad pian om kip pen te gaan houden. Kippen moeten eten. Do man leefde zóó in de toe komst, dat hij zn hoofd al „brak" over de vraag hoe later aan het voed sel voor de gevleugelde vrienden te komen. Do Zaandammer werkte als losser op do booten. Hij was bezig een Eu- gelsch stoomschip, geladen met 'rijst, te lossen. 's Avonds nam hij li zak paddie mee nu ar huis. Wat zouden de kippetjes, dio hij nog moest koopen, lekker eten! Maar een politie-agent, die hem zag loop&n, kreeg achterdocht en toen de man geen ronde verklaring gaf, nam de dienaar der wot hem ■uoe naar het bureau. De Zaandammer beweerde van den wacbtsman op *t schip verlof ver kregen te hebben, orn de paddie mee te nemen. Maar 't bleek, dat de kippanlief- hebber goen Engelsch kant en de wacbtsman geen Hollandsch! Die omstandigheid bracht den man in de war. Hij begreep mi, dat z'n verhaal onwaarschijnlijk werd. Bovendien heeft de wacbtsman aan den inspecteur van politie verklaard, dut hij van nieta wist. De politieman vertelde, dat de los sers vaak iets meenemen van de schepen. Ze komen dan met een grooto drinkenskruik, die bij het naar huisgaan gevuld wordt met rijst. Eenige dieven zijn zoo op heeter- daad betrapt. De beklaagde, door den p ran dent ondervraagd zei: Ik lieb bet beetje rijst weggenomen. President: Een beetje, 't waa 150 pondl Het O. M., er op wijzende dat be klaagde overigens goed bekend staat, nam aan dat de man een zwak oogenblik gehad beeft Daar hij nog nooit veroordeeld is, wilde het O. M, hem nog niet in de gevangenis brengen. De eisdh luidde dus: 30 gulden boete. Vechtlustige n. Een paar Santpoortsclie jongelui nadden te veel potjes bier gedronken, 't Kwam zoo iets gebeurt vaker! tot een vechtpartij. De een sloeg den ander met een klomp een blauw oog. De klap kwam zóó aan dat de klomp brak. t O. M. wilde dit blauwe oog wre ken met 5 dagen gevangenisstraf. Een eend doodgeschoten. Een zaakje dat speelde in Lands meer. Natuurlijk was 't dus een een denhistorie! Een Landsmeerder werd beschul digd een eenrl van z n buurman, d.o in den voederbak van m Kippen smul ue, doodgeschoten te hchben. Nu beweerde do schattor ©venwel, dat hij... alleen op ratten schoot. De eend moet toevallig door een ver dwaald lmgelkorrcltje geraakt zijn. De getuigen goioofdon daarvan niets, 't Openbaar Ministerie trouwens ook niet, want de elsch luidde 50 guldon boete of 10 dagen hechtenis. Do beklaagde was 't daarmee niet eons. Hij mopperde zoo, dat de pre sident hom door don deurwaarder uit de zaal liiot zetten. Vechtpartijtjes. Een 20-jarige werkster to Vel sen die nu in t beklaagdenbankje stond, een hoed op met een reuzen - pleu reu - se' moest zich verdedigen op een aanklacht haar buurvrouw mishan deld te hebben. De lezingen van het geval liepen heel ver uit eikaar. De getuigen gaven alle schuld aan de jeugdige werkster, die lui ar buur vrouw heet erg had toegetakeld. liet meisje vertelde ev enwel, dat de buurvrouw oeret tiaar moeder gesla gen bad. Ik vroeg toen: „waarom sla je m'n moedor?' Ze kwam toen mot een mes op me af en wou me steken. Natuurlijk heb ik me verweerd" zoo vertelde de jeugdige schoon©. De president Vroeg eens nader en toen zei het meisje nog bovendien: „Ja, Y was een pas geslepen mes!' President: Zoo, zoo, 't wordt steeds erger... Uit liet getuigenverhoor bleek, dat er ook sprake was van een 2-jarig kindje, dat tijdens de worsteling op den grond bij de kachel gevallen was. De veldwachter vertelde, dat de mishandelde een 22-jarig heel zwak vrouwtje is, een moedertje van 3 of 4 kindertjes, dat veel te lijden heef' van hanr drinklutstigen man. 't O. M. tot beklaagde: liet is een schande zoo'n schepseltje nog zoo te slaan! l>e eisch tegen de werkster luidde een week gevangenisstraf. Dat vied haar niets mee! Als govolg van deze burenruzie zijn odk twee Velsenaa'rs elkaar in de hu ren gevlogen. Tegen den man die z n jeugdigen tegenstander het eerst een klap toebracht, word een tientje boe te geeisent. Een der getuigen kwam uit Yel len op... witte gummi schoentjes. En dat bij dit regenachtige weer met do alijkerige wegjen! Beleediging. Een reeder in IJmuiden had een werkman ontslagen. De ontslagene beweerde nog 7 gul den gage te vorderen te hebben, maar de reeder verzekerde, dat dit slechts 3 kwartjes was. Toen de werkman op "t kontoor kwam wilde de patroon hem de 3 kwartjes laten uitbetalen, maar de ontslagene eisch te de 7 gul den. De patroon heeft den werkman toen ecmige keeren gelast het kantoor gebouw te verlaten. Eerst mijn geld, aohoft, zwijn! zoo riep de ontslagene. ..Vu stond de man tereolul wegens huisvredebreuk en beleediging. Het M. eischte 25 gulden boete. In alia zaken werd de uitspraak bepaald op Maandag a.s. KEES. UITSPRAKEN. J. J. S., werkman te Zaandam, ver nieling, 1 maand gevangenisstraf. J. J., werkman te Zaandam, mis handeling, f 15 boete of 14 dagen tuchtschool. A. M. Z., loopjongen te Schoten, verduistering 14 dagen gevangenis straf. G. K. en A. V., voegers, te Haarlem de le 7 dagen gevangenisstraf, de 2e vrijgesproken. A M., zonder beroep te Hil- legom, beleediging, f 3 boete of 1 dag hechtenis. E. NV., arbeider te Haar lemmermeer, diefstal, f 5 boete of 5 dagen hechtenis. H. J., werkman te Westzaa», dief stal, een week gevangenisstraf. W. V., vischven'.er te IJmuiden, diefstal, 7 dagen gev.etraf M. P., matroos te Noordwijk aan Zee, desertie, 7 dagen gevangenis straf. J. v. d. Ji„ werkman te Noordwijk aan Ze©, desertie, 7 dagen gevange nisstraf. E x a m o n s vrije- en ordeoefenin gen. Opgeroepen 5 vrouwelijke can didates. Geslaagd A. de Vries en J. de Vries, beiden Den Helder. Verkiezingsfonda In de gehouden vergadering van liet verkiezingsfonds, gevormd uit perso neel van de Centraio werkplaats der der H. IJ. S. M.. zijn als bestuursle den gekozen de heereri M. do Blaser, Verkruisen en J. Steen. Verlof Drankwet. Ingekomen is een verzoekschrift van H Vondrik, om verlof tot het verkoo- pen ran alcoholhoudenden drank an deren don sterken drank voor gebruik ter plaatse van verkc-op in de gelag kamer van het perceel aan de Jan Steenetraat na 15. S to u n De steun, voor de s'akenden te Al melo eri Zaandam, verzameld door den Huarlemschen Bestuurdersbond, bedroeg deze week totaal f 124.12, welk bedrag zal werden opgebonden aan liet bestuur valk het Nedorl. Ver bond en Vf-kvëreeiii'gingeu to .Amster dam. staatspensioen. Door die afd. Haarlem der S, 1). A. P. zal op 26 Juli oen openlucht-Mee ting worden gehouden ten gunste van tiet Staatspensioen. Eveneens zal dat op dien datum plaats hebben in een 20-tal andore plaatsen in hot gohcele land, om daarna door een groote Moe üng gevolgd te worden te Amsterdam op 13 Sop:eir.l>er. (de Zondag voor de lvamcr-Opening). Tot deze betoogingen zullen het Nod. Verbond van Vakvereenigingen worden uitgenoodigd, dus ook de ver schillende bestuvrdorsbonden, die on- derafdeolingen zijn van het N. V. V. BIOSCOPEN. NAPOLEON. Gisteravond draaide voor het eerst hier te Haarlem in den schouwburg aan den Jansweg, de film „Napo leon", blijkens de affiche de grootste film, die tot op heden vervaardigd werd. Het moet geen kleinigheid zijn, iets, als we thans zagen, in elkaar te zenen. We woonden op verzoek een voor-op voering bij, waarbij de directie het aardig idee had gehad, de inwonen- den van alle godshuizen hier ter ste de uit te noodigen. De film, die een week long het glanspunt van het programma zaï vormen, duurt 11/2 uur, het aantal medespelenden bij de opnemingen, bedraagt ongeveer 20.000, terwijl ver scheidene opnemingen op de histori sche plekjes geschiedden. De Xapoleonfiguur is heel mooi ge speeld. Verdere hoofdpersonen, die het geheel© stuk door blijven, zijr. er met. Wel krijgt men natuurlijk verschillende krijgs- en staatslieden uit dien tijd te zien. De film bestaat uit drie gedeelten en een voorspel. Allereerst wordt het leven aan het hof van Napoleon op het doek gebracht De overige drie be drijven toonen alle het streven van den grooten keizer naar uitbreiding van zijn macht. Bij het begin van de eerste acte wordt de tocht naar Egypte vertoond met het historisch oogenblik, waarop Napoleon zijn soldaten toeroept: Sol daten! bedenkt, dat van de toppen dezer pyrainiden veertig eeuwen op u neerzien! De kroning van Napoleon tot kei zer is zeer mooi weergegeven. Mer. weet. dat deze kroning in de Notre Dame te Parijs plaat6 had, in welke prachtige kerk de film een mooi kijk je geeft. Verder ziet men Napoleon's tocht over de Alpen, gevolgd door zijn ver dere krijgsbedrijven, totdat de ramp zalige tocht naar Rusland voor den Franschen keizer op eenmaal onver wacht verkeerd afloopt en het begin blijkt vezen van het einde Voc.!-. de tocht naar Rusland is zeer mooi in beeld gebracht. Vele op nemingen ervoor geschiedden op de historische plaatsen. We herinneren ons hierbij den dood van ccn oud 6oldaat bij de gar de, ria een vorigen veldtocht door Na poleon zelf gedecoreerd. Waarlijk een heel treffend stukje! Ten slotte wordt dan Napoleon ge dwongen, afstand van den troon te doen. Te St. Cloud onderieokent hij het geschrift, waarbij hij ter wille van het zoozeer beminde Frankrijk geen aanspraken meer op het land zal doen gelden. Te Fontainebleau neemt hij af scheid van de Oud* Garde, waarbij de keizer zoowel als de geharde srior- rebaarden hunne ontroering niet kunnen verbergen. In het laatste bedrijf wordt de laat ste poging gewaagd. Napoleon komt weer in Frankrijk en levert korten tijd na zijn landing den slag bij Wa terloo, die, zooals bekend is, voor hem de genadeslag is In het kleine vertrek op St. Helena zien we den keizer dan op liet eind zijner dagen; hoe hij in de eenzaam heid visioenen heeft van hem groe tende legers, en ten laatste hoe hij omringd van de hem trouwgebleve- nen, den Inatsten adem uitblaast. We twijfelen er niet aan, of deze film zal niet nalaten, publiek te trek ken. Vooral in dezen tijd, waarin zoo veel gehoord en gelezen wordt van wat ongeveer esn eeuw geleden ge beurde, is een film als deze wet op haar plaats. Programma van het concert op Zondag 14 Juni 1914, 's avonds 81/4 uur te geven door de muziekvereniging Harmo nie dir. C. F. Weruecke, In de socië teit Trou moet biyeken. 1 Salut au Drapeau, marset», J. de Wolf. j 2. Ouverture Le Calife de B3gdad, Gh, Boieldieu. 3. La Housarde, valse militaire, L Ganne. 4. Fantasia de l'opéra Zampa, F. Hérold. 5. Marche Triomphale, Ch. de Car- mont. G. Ouverture De Zoon der Duisternis, Joh. M. Coenen. 7. Brünetten Walzer, L. Ganne. 8. Fantasie de l'opéra La Flüte en- chantée, W. A. Mozart. Het volgend concert zal gegeven worden: 16 Juni door het strijkorkest der Concertvereeniglng Haarlem's Muziekkorps. HET MUSEUM VAN KUNSTNIJVER HEID. Aan. het jaarverslag van liet Mu seum van Kunstnijverheid ontke nen we, dat dat aanvangt, met. oen klacht over gebrek aan plaatsruimte. De commissie van hot Museum moet afwachten, maar heeft aan do Re geer: ng gevraagd om do localiteiten, thari6 in gebruik voor het Hande'.s- museurn van het Kolomiaal Instituut, onmiddellijk na vrijkom ing bij het Museum te mogen trekken. Do behoefte aan reorganisatie doet zich dan ook dringend gevoelen en uitbreiding Is voor het Museum een Leven squ a est ie gewerden; de Commis sie zal derhalve geon gelegenheid la ten voorbijgaan om vermeerdering van localiteit te verkrijgen en do be schikbare middelen te doen toene men. Het valt niet te ontkennen, dat z ch roods sedert gemimen tijd do inzien- ten, aangaande do organisatie van musea, dm speciaal als leerschool voor da decoratieve «xi de arobachts- knnst zijn bestemd, aanmerkelijk heb ben gewijzigd en genoemde organi satie bij do de:kundige vaklieden een ernstig punt van overweging uit maakt. Ter toelichting volgen in het ver slag enkele beschouwingen over de decoratieve- en do ambachtskunst, alsmede over hunne hedondaag^che ontwikkel.ng. Zoodra de ]<eschikking over moer- dero plaatsruimte za! zijn verkregen, zullen allereerst eenige aaneenslui tende lokalen worden ingericht ten botioeve der Orientaal&che kunst uitingen; werken in motaal, hout, 'voor en andere materialen, kerami sche producten, textiliën. vlechtwer ken, weefsels, gt-borduurde s'offcn enz. uit Nederlandscli- en Britsch- IndiS, Perzië, Japan en China, waar voor reeds eon aanzienlijk materiaal aanwezig is. Bovendien verdient het aanbeve ling eenige lokalen boschildmar te houden voor do hedendaagsche kunst, teneinde eeno docrloojiendo tentoon stelling te organ?scoren van werken op allerlei gebied om onze kunste naars in de gelegenheid te stollen hun werk te doen kennen, terwijl het Museum, in zooverre de middelen daartoe beschikbaar zijn, jaarlijks eenige dezer werken In zijne verzame ling dient op te nemen. De verzameling van het Museum werd gedurende 1913 door aankoop uitgebreid met een groot aantal voor worpen, waarvan de lijst in het ver slag vooikomL Het Museum ontving verschillende geschenken, maar geen voorwerpen in bruikleen, want dat liet de plaats ruimte niet toe. Tot haar groot leedwezen moest de Directie een zeer aannemelijk voor stel van den mijningenieur Renicr D. Verbeek van de hond wijzen, die zijne Ixslangrïjke er. uitgebreide verzame ling oud Oostersch porselein en aar dewerk in bruikleen aan het Museum wilde afstaan. De boekerij verzond over 1913 naar verse!lillende plaatsen van ons land 2226 boek- ca plaatwerken. Zij be wijst goede dier sten aan velen in den lande, en onivat nu pl.m. 4500 boeken en brochures, en verder pla- ieu en rijdschriften. Dit jaai werd voor den aankoop van boekt/u, plaatwerken cn tijd schriften een bedrag van f 649.40 uit gegeven, v.aardoor do verzameling, behalve de tijdschriften, met 270 boek en plaatwerken werd uitgebreid. De Commissie stelt het op hoogen prijs, dat ook dit jaar velo geschen ken in boek en plaatwerken aar» de Boekerij worden toegezonden. Een groot aantal tentoonstellingen hadden plaats; 6623 [K-rsonen bezoch ten het Museum in 1913. I1ET ONGELUK MET DE E. S. M. Op 23 Juni zal voor do Rechtbank te Amsterdam dienen do zaak van liet ongeluk der Haarlemse ho tram te Sloterdijk op 3 April j.L DOOR ONVOORZICHTIGHEID. Men schrijft ons: Gisterenavond waren eenige jon gens aan hei spelen met een bal in de Kindorhuisstraat, toen de bal op 't dak terecht kwam Een jongen .T. de W. genaamd zou den bal er af halen. Toen hij bij hot dak gekomen was, brak de pijp af waaraan hij zich vasthield en de jongen viel naar be neden. Hij werd in hot Militaire hos pitaal verbonden en door zijn vader naar huis godragen. Rubriek voor Vragen Geabonneerden bobben liet voorrecht, vragen op veriohiilend gebied, mits voor beantwoording vatbaar, in to zenden bij de Redactie van Haarlem'? Dagblad, Groote Houtstraat 58. Alle antwoorden worden geheel kostelooe geneven en soo spoedig mogelijk. Aan vragen, die niet volloaig Daain en WOODpiaats van den inzender vermelden wordt geen oandaoht geschonken. VRAAG. Wanneer gaat de loons- verhooging der schildersgezellen te Haarlem in? ANTWOORD 1 Juli 1914. VRAAG. Kunt u mij het adres opgeven van den heer Druyvcstein. ingenieur van den Rijkswaterstaat. Hoe moet ik hem aaiioclirijven? ANTWOORD. Schrijft u aan den Wol Edelgest ren gen lleor W. F. Druy- vcnstem,~ Koninginneweg 45. VRAAG. Waar moet ik mij ver voegen om geplaatst te worden als kajuitsjongen op een passagieis- of koopvaardijschip? ANTWOORD. Wend u tot de Ar beidsbeurs, Nieuwe Gracht 3. VRAAG. Wanneer een dienslJxi de 1 Mei den dienst opzegt om over 6 weken te vertrekken moot zij dun tot 15 Juni blijven, of op den avond ver trekken wanneer de 6 weken om z;jn? ANTWOORD. Zij mag op dien termijn niet heengaan. De dienstbe trekking eindigt pas aan hot eind van hot kwartaal, dus 1 November. VRAAG. Kunt u mij uok zeggen,, tot wi-ii ik mij moet wenden, om lid to worden van de Ned. Botanische Voreeniging te Haarlem? ANTWOORD Wend u tot den heer Dr. A. A. Blauw, Hazepaters- laan 5, Haarlem. VRA-XG. Voor welk doel worden de verbruikte tramkaartjes in Am sterdam gebruikt? Weet u ook het adres waar zij naar teeg0»/,ouden moeten worden? ANTWOORD. Die worden wel oens ingezameld tea bate van liefda dige doeleinden ineenen wij, maar adressen kunnen wij u niet geien. VRAAG. Weet u liet adres van de geheelonthoudersvorecniging af deel ing Haarlem? ANTWOORD. .Afd. Haarlem vin don Volksbond tegen Drankmisbruik, Secr. M. v. d. Boon, Overvoem Ned Ver. tot Afsch. van alcoholh. dran ken, Secretariaat Adriaan Loosjes- atraat 8. Nat. Chr. Geheel-Onthouders Vareeniging, Secr. J. v. d. Watoren, Eendra chtstraaL VRAAG. Kunt u mij inlichtingen verschaffen, waar ik mij moet vervoe gen voor do een of andere betrekking op een boot AN i wuOTW TTend n fbt den directeur van de Arbeidsbeurs, Nieu we Gracht no. 3. VRAAG. Een dienstbode is per 3 maanden gehuurd. Nu is zij met me vrouw overeengekomen tot November te blijven, waarvoor zij een door me vrouw geschreven briefje geteeAend hoeft. Is dit briefje geldig, of kan zij den dienst met 6 weken opzeggen ANTWOORD. In elk geval mag een dienstbode slechts opzeggen tegen het eind van hot kwartaal, dus in dit geval pas tegen November VRAAG. Moet een jongen van 17 jaar, wanneer zijn ouders dit van hem verlangen, na 7 uur des avonds thuis blijven ANTWOORD. Natuurlijk Uit de Omstreken HAARLEMMERMEER. Centrale Merriekeu- r i ng e n. Onder zeer groote belangstelling hadden Woensdag te Hoofddorp de centrale merriekeuringen voor N.-H. plaats. Van heinde en, ver waren laridbou- wou-s-poardenfokkers opgekomen om disaze keuringen, die op het gemeente lijk sportterrein plaats vonden, bij te Ook vele leden van de regel ings- commissie voor de paardenfokkerijen in N.-H. waren aanwezig. Voor de keuring van 1-jarige mer- riën (tuigpaarden) waren 23 stuks in geschreven. Premiën van f 40 werden toegekend als veljrt: Avan, eigen. L. Zijlmans, Ilaarl'meer. Anzella, eigen. Johs. Verkuijl Haar- Tmeer. Alpa, eigen. Gehr. v. Gulpen. Spaarndorn. Ada, ragen. A. Colijn. N. Amstel Premiën van f 20 werden toegekond als volgt: Mieke, eigen. Gehr. van Gulpen, Spaara dam. Riekje, eigen. R. Tos, Ilaarl'mecr. Adeline, eigen. B. Bies heuvel, Haarl'meer. Norma, eigen. II. Schoo, Haarl'meer. Vos, eigen. B. Verhulp, Haarl'meer. Voor de keuring van 2-jarig© mar- ricn waren 20 stuks ingeschreven: Premiën van f 50 werden toegekend als volgt: Emma, eigen. W. J. van Gulpen, Haarl'meftr. Laura, eigen. J. D. Bulk, Haari meer. Paulina, eigen. A. Zijl man, Hoarl'meer. Emma, ©igen. O. de Kok, Haar! meer. Willy, eigen. A. C. Pruisseri, Haarl'meer. Premiën va i f 25 werden toegekend als volgt: Annie, eigen. Gebr. van Gulpen, Spaarndum. Kee, oigen. G. .1. Tie- rnons, HaaiTmeer. Pastra, eagen. J. D. Bulk, Haarl'meer. Nog werd een premie van f 25 toe gekend aan een 2-jarige merrie (trek paard) eigen. J. Noordam. Haarlem-, mer meer. lieden voortzetting der keuring vaji 3-, 4-, tot 7-jarige merrién, zoow el van tuig- als van trekpaarden. Leger en Vloot Blijkens bij het Dep. van Marine ontvangeu bericht is Hr. Ms. Gelder land 9 Juni jl. van Christiania ver trokken. Letteren en Kunst HET TOONEEI. TE AMSTERDAM. Mid zo m ©machtsdroom van Shakespeare door ,,Hot Tooneel". De groote l>eleekenis van Willem Roy aards voor ons vaderlandsch too neel heeft zich bij de opvoering van „Midzomernachisdroom" opnieuw op verblijdende wijze geopenbaard. Hij heeft de belangstelling voor onze dra matische kunst weder weten op te wekken bij een groot gedeelte en zeker niet het minste deel van het publiek, dat langzamerhand onver schillig voor ons tooneel was gewor den. Men voelde hot Woensdagavond on middellijk bij het binnentreden der zaal: deze première werd door het in tellectueel© en artistieke Amsterdam als een gebeurtenis beschouwd. Wat onze hoofdstad aan intellect en kunstenaars bezit, was opgekomen om deze eersle opvoering van Shakes peare's fantastisch werk bij te wo nen. Deze verhoogde belangstelling voor ons tooneel is naar onze meening in de eerste plants te danken aan ds ge lukkige wij/e. waarop Royaartls de dramatische kunst met de zii^ter-kuit aten de muziek en de plastiek heeft weten te verbinden» In ons land. dat zoo goed als geheel verteken is van muzikaal-dramatische kunst, werd deze combineering misschien nog meer gewaardeerd dan overal el ders. Wij betw ijfelen dan ook zeer, of de opvoeringen van Adam in Balling schap. Lucifer en Gysbrecht van Aeui- lel hij het publiek ooit zulk een groot succes zouden (hebben gehad, wan neer Royaards deze werken zonder muziek had gegeven. Bij de opvoering van Vondel's treur spelen was echter de vraag gewet tigd, of muzikale ondersteuning nood zakelijk, en bijv. bij de reien zelfs wel wen schei ijk was. Het fan tastisch droomspel van Shakespeare vraagt echter hij een verbeelding als vanzelf om muziek en nooit te voren hebben wij het samengaan der drie zusterkunsten meer toegejuicht dan bij deze opvoering. Ilier werd een ar tistiek en harmonieus geheel verkre gen, dat blij cn denkbaar stemde. Do teere. broze muziek van Men delssohn—Ba rtholdy voortreffe lijk uitgevoerd door de Ainhemsche Orkestvei eeuiging onder de superieu re directie van Peter van Anrooy verhoogde in belangrijke mate de stemming van de zeer poëtische ver tooning. De bekcr.de ouverture bracht ons dadelijk roeds in do sfeer van dit rag-fijne sprookje, waarin wij den geheelen avond dank zij het fan tastische spel zijn gebleven. De groote verdienste van Royaards' regio i3 geweest, dat hij nooit de stein in ing van den „droom" heeft verbro ken. Men moge het met enkele dé tails bijv. over de opvatting van hot apel dar acteurs in Pyramus en Tiiisbc niet geheel eens zijn, men zal moeten erkennen, dat over liet geheel een waas van zeldzame pocz o hing. Heeft dit acliimrnenspel mishaagd, Denkt don, dat ge in sluim'ring ioagt, En 't u dan vergeelt gij Y wis, Als gezicht verschenen is. Gispt het niet, dat deze nacht U een droom, niets anders, bracht. zegt Puck in zijn opiloog. Als oen „schimmenspel", oen droom is Shakespeare's werk onder Royaards' leiding voorhij ons ge gaan. Alles werkte daartoe mede de muziek, het fijn-gestemde, droomerige spel, het lichte, „zwevende" dansen der elfen en boschgeesten, de „etheri sche" door Noil Brengers ontworpen costuums alleen het kleed van Obe ren vonden wij minder gelukkig en het met maanlicht overgoten bosch-decor. Want ook Frits Lensvolt heeft ons blijkbaar bij het ontwerpen van dit décor de illusie van den droom willen gevenhet was zoo irrecel, dat vv't bij „het licht van den morgenstond", toen wij ontwaakten een beetje ontnuchterd werden. Het was schreven hot reeds een prachtig harmonieus geheeL Royaards hoeft met zijn streng© let ding oen groote eenheid in het spel weten te brengen. Men voelt bij een opvoering van een werk als „Mid- zom©machtsdroom" sterker dan ooit de artistieke maar ijzeren hand van den regisseur. AI de spelenden zim sujetten, die werken, zooals de reme dit verlangt. Zijn troep is voor Royaards een orkest, dat hij bespeel!. Hierdoor gaat a.les langs een vaste, zuiver-gotrokken lijn cn wij werden door deze voorstolling er dan ook wel terdege van overtuigd, dat er slechts één verantwoordelijk was voor allen de man, die in dat sprookjes bosrh daar als Oberor, zijn geesten-wereld domineerdeWillem Royaards. Slechts aan heel enkelen, de werke lijk groote artiesten, gelukt het bij een dergelijke „straffe" leiding hun in dividualiteit te behouden en een per soonlijk© creatie te leveren. Dat za gen wij aan Jan Musch. Een wonder I noemden wij dezen acteur onlangs in een onzer kritieken en wij holten niet te voel gezegd. In de rol van Puck heeft hij weer op verbluffende wijze zijn veelzijdigheid bewezen. Wie zal in dezen water-vluggen l>oschgeest, die nu eens als oen tel in de rondte draaide, dan weer over zijn kop bui telde en telkens beweeglijk als kwikzilver over het tooneel hipte en tipte, den acteur hebben herkend, die zoo waardig den ouden Tiresïas in Dedipus speelde of den veiloopeu dronkaard A'exandrow in „Het Le vende Lijk"? En hoe beiiocrsehte hij b al dat vermoeiend t jbuitel toet» steeds zijn stem, hoe zuiver tii raak bleef voortdurend zijn dictie I liet was een creatie vol rijk© fantasie. Welk een medewerker van onschat bare waarde hc-eft Royaards toch aan Jan Musch Mevrouw Royaards-Sandberg stond met Musch op één lijn. Zij gal ats Titania, de koningin der elfou, al de graii© en poëzie, die wij van haar kennen. Haar spel en haar sprekcu was steeds van een broze, fijn© teer heid, zooals het in dit droombeelt paete. Rojyaards was een koninklijke Ol» ron; hij beheerschte ook in zijn spel deze wereld van elfen en gees ten volkomen. En hij dwong z;ch blijkbaar voortdurend om toch steels de „koning uit hot sprookje' te blij ven. Van de vele overige medespelenden viel nog in liet bijzonder op mev'rou .v Meunier—NagtegaaJ, die ons verras te door taaar innig, warm spel en haar zeCr melodieuze stem. De looneeien, waarin do bant werkslieden optraden hoe scherp ei. geestig geeseit Shakespeare hot gelielhebber op de planken in Bos- torn en. zij'n vrienden lmddcn bij het publiek telkens een uitbundig lachsucces. Toch wilde het ons vooi komen, dut vooral in de vertooning van Pyramus en Thisbe hun ri<>?u we! eeiu> wat opzettelijk grappig was. Dat voor Royaards en zijn mede werkers waartoe ook mej. Cathui i- na van Kermes, die de zeer mooie cn karakteristieke dansen der elfen had ingestudeerd, behoort de opvoe ring van Midzomernachtsdroom eon zéér groot en welverdiend succes werd. hebben wij in het blad van gis teren reeds geconstateerd. Als twee jaar geleden bracht de maand Juni ore» "li e t evenement vau het tooneel- seizoen en evenals toen is het weer Royaards geweest, aan wiens enor- gie, durf cn kunstzin wij dit te dan ken hebben. Wij kunnen ten slotte nog luedetlee- ten, dat ér kans bestaat, d»at „Mitiz*>- mernaebtsdroom" in het volgend sei zoen ook in Haarlem zal worden ge speeld. J. B. SCHUIL. Binnenland KONINKLIJK BEZOEK. De Koningin hoeft liet voornemen, in den loop der maand September het olficieol bezoek aan Amsterdam le brengen. HET CONFLICT IN HET BOUWBE DRIJF TE AMSTERDAM. Patroons en werklieden blijven nog steeds hoen en vvoer schrijven over beëindiging van bet conflict- De bouwvak-sjouwer- en opperlie- denvereeniging schreef nu weder, dat zij hot voorstel van do patroons onvoorwaardelijke erkenning van hun 'recht om aan le nemen cn te ontslaan wie zij vvillcu mot kuunon aanvaarden, „omdat daaidoor de be staanszekerheid van elk arbeider af- imnkelijk gesteld wordt van elke wil lekeurige handeling van den werk gever. Dit kan nooit bevorderlijk z ;c aan do door U zoozeer gevvenschu 'erdo en rust in bot bedrijf.' Zij ver klaren zich ais nog bereid hunne

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1914 | | pagina 6