Amors BsiLi
VIERDE BLAD
Zaterdag 11 Juli 1914
Amsterdamsche Kout
CXXX.
Om en bij den Raad.
In mijn vorigon brief, de kwestie
der vacantia voor de gemeentewerk
lieden besprekend, wees ik op den
drang, die op wethouder Wibaut
wordt uitgeoefend, en ik sprak de
verwachting uit, dat bij de behande
ling in den Raad de belanghebbende
mannetjes in dichte drommen op de
publieke tribune zouden zitten.
Die verwachting is niet beschaamd.
De vroede vaderen hebben Woens
dagmiddag en -avond vergaderd voor
een „uitverkocht huis". Vóóraan op
do publieke tribune zat het bestuur
der federatie van gemeentewerklieden
en buiten werd gemanifesteerd.
't Is, voor zoover ik mij her inner, de
eerste maal, dat op het Prinsenhof
vóór- den aanvang der raadszitting
gedemonstreerd wordt. Eon paar hon
derd man 's avonds waren -liet er
ongeveer 350 stonden met groot©
kaarten, waarop „108 uren verlof
50 toeslag."
De raadsleden keken met zeer voel
belangstelling naar do manifestanten,
vonden 't, geloof ik, wel eer-vol en een
beetje revolutic-achtig, maar stapten
parmantig binnen, vast besloten te
stommen zooals zo het zich hadden
voorgenomen en zich niet te laten be
ïnvloeden.... En of!....
De manifestatie rs intusscheiï niet
zoo groot geweest als verwacht werd.
De directies der verschillende bedrij
ven namelijk hebben den wer klieden
het gevraagde verlof geweigerd. Zoo
konden b.v. bij do gasfabrieken van
de tachtig werklieden, die verlof
vraagd hadden, het er slechts 25 krij
gen. En dezen weigerden dit toen on
der protest. Zoodat geen gasman mee-
manifestoerde.
De behandeling in den Raad is een
groote teleurstelling geworden, en
heeft in de kringen der gemeente
werklieden een ditmaal zeker zeer ge
rechtvaardigde ontstemming gewekt.
Het heeft, Iaat rk dit eerst even op
merken, do aanduclu getrokken, dat
do burgemeester de zitting, waarin
deze belangrijke kwostio aan de orde
kwam, niet zelf heeft gepresideerd.
'Het was do eerste belangrijke voor
dracht, die door wethouder Wibaut
zou worden verdedigd en van ver
schillende zijden was oppositie te ver
wachten, ook zelfs ©enigermate van
den wethouder bevriende zijde. Er
was dus alle grond om aan te ne
men, dat, juist in deze zitting krachti
ge leiding voor alles noodig was.
Op dat criticke moment is de voor
zitter er niet. Hij'laat de leiding over
aan den ouden heer Serrurior, die,
dit was te voorzien, daar niet tegen
op kon.
De heer Serrurier is een hoog
Jelcwaani en ijverig man. Maar hij
ls een man voor de studeerkamer en
voor kleine comitéto. in het open-
baai- kan hij niet spreken. Hij is be
deesd fluistert, doet verlegen er
een allesbehalve krachtige figi
Dat hij. de leiding niet aan zich kon
houden bleek Woensdagavond aan
bet einde, toen inderdaad de leiding
was overgegaan op Professor Fabrus.
Het is een weinig vruchtbare zL-
ting geweest, die van Woensdag.
Do geheele middag is volgepraat
over een voordracht van wethouder
Jitta, die... aangehouden werd en
een stuk van den avond ging om al
weer met een voordracht van wet
houder Jib.a, die, alweer aange-
houden weid. Deze wethouder krijgt
er zoo ongeveer nooit meer iets door,
Wat, 'tegenvallers? riep, natuur
lijk de heer I-Iondrix, dat' staat nog te
bezien. H'ij somde een aantal posten
op en zeldd, dat nu nog maar eens
blijken imioost of 'het inderdaad tegen
vallers waren, of verkeerde begroo
tingen. Hij vroeg om nadere gegevens
en om de voordracht aan te houden.
De voórdiraefrt werd aangehouden.
Standje nummer twee voor wethou
der Jitta.
i inmiddels wadhtten de gemeen
te-werklieden...
Dat is te zeggen, hun zaak kwam
3, laat in den avond, in behande
ling.
lik zal op de gevoerde discussdefc
niet ingaan, te meer waar slechts en
kele sprekers het woord hebben ge
oord wethouder Wibaut was daar
nog niet bij en men tot geen resul
taat is gekomen.
Jammer is het, dal de voordracht
zoo laat is ingediend. Het is nu al
zoo wat midden Juli, 'reiken daar nu
nog den noodigem tijd voor Ihiet uitstel
Verdere bdhandélihg bij esrri de
mooie dagen om van vajcaniie te ge
nieten zijn voorbij. Wat helpen nu de
mooie woorden over het nut en de
noodzakelijkheid van vacantia ook
voor de werklieden? Wat baten nu de
theoretische beschouwingen ove'r den
langoren of korteren duur; over meer
of minder toeslag en over do vraag of
die toeslag moet worden gegeven te
besteden onder controle of met?
Do mooie dagen zijn voorbij.
De discussies hebban wei aange
toond dat, principieel, de Raad niet is
tegen verlenging van het verlofDat
zaj wal gaan. De groote kwestie gaat
om den toeslag. B. en W. zeggen f 10,
de vrijzinnig-democraten f 15. De
ÜLtristelijk-Uislorlsche heer Ter Haar
wil heelemaai geeiu toeslag geven,
evenmin al» do heeren Sutorius en
Hendrix.
Kleine winkelierp willen ook wel
eens naar buiten, zei de lieer Ter
Haar, maar zij hebben geen gemeente
kas. Toeslag is verkeerdzei de heer
Sutontus. Do loomen moeten good zijn
Maar toen do hee'r Klaas de Vries
hem toeriep er dan een voorstel van,
te mokeri, zei do heer Sutoriu» nraar
gauw dat dit niet aan de orde was.
Dat was het gemakkelijkste.
Ton slotte maakte de Ihoer Fabins
aan do discussies een einde door te
zeggen, dat een fatsoenlijk 'raadrslid
om elf uur naar huis behoort te gaan
Ze gingen, en nog wachten de
meentovverkLieden!
AMSTERDAMMER,
N.B. Deze brief was reeds geschre
ven, toen mij bekend weird da.t reeds
zoo spoedig een raadszitting was uit
geschreven, Deze voortvarendheid
juich ik natuurlijk van harte toe,
AJa dit schrijven mijn lezers onder
de oogen komt zuilen zij zeker elders
in dit blad llnet resultaat van die ver
volg-zitting kunnen lezen.
AMSTERDAMMER
Buitenlandsch Overzicht
Na den moord op den Aartsbertog
Het, ondersoek naar den aanslag.
De Weensche bladen melden, dat
dadelijk na liet eindigen van het on
derzoek naur den aanslag te Seraje-
wo het materiaal publiek zal worden
gemaakt. Een deel van het materiaal
zal ter kennis van de Servische re
geering worden gebracht, met vei-
zoek een onderzoek in te stellen ter
opsporing en. bestraffing der schul
digen.
Het is te verwachten dat zoo Ser-
v'iö officieel iedere gemeenschap
In de middagz7ttinVkwam',aaSf dft ,tie aau hoogverraad grenzende agita-
den bouw van. i 1:6 in Bosnië verwerpt, ook voor die
Wilhofminagast-Serviër» een licht zal opgaan
orde do kwestie
barakken bij lief
huis.
B. en \V. stellen voor op de terrei
nen van lvet Wilhclanina-Agasthois I tolden,
twee verplaatsbare barakken te doen! ,:)e Neu,; lv
bouwen. Nu moei men welen, dat tor-
wijl de commissie van onderzoek in
zake het ziekenhuis-vraagstuk haar
rapport nog niet gepubliceerd heeft,
en van de resultaten van haar onder
zoek nog niets bekend ia, B. en W.
plotseling komen met een zoo Ingrij
pend voors.el. en dat zóó geweldig
duur is.
B. en W. w:llen nl. twee barakken
bouwen, die f Si.000 moeten kosten.
Dr. Neijens stolt voor drie barakken
te bouwen voor f 21.000 het stuk, dus
samen f 63.000, In deze barakken is
dan plaats voor JU, terwijl in de ba
rakken door B. en YV. voorgesteld,
slechts 84 bedden zullen komen.
Geen wonder, dat de Raad in des
heeren Jit:a's voordracht geen trek
had en vroeg om do cijfers nog eens
goed onder de oogen te mogen zien.
Men begreep die ontzettend lioogo
raming niet. Het was do heer Hen-
Irix, die de e ij fores fiks aan critiek
onderwierp. Zoo wordt er, om iets
te noemen, een bedrag van f 20.000
geraamd voor gasaanlcg in die twee
barakken. Daarvoor kun je de ge
heele gasleiding van het YVilhelmina-
gasthuis verbeteren zei de heer Iton-
dvtx.
Ja, zei Wethouder Jitta. 't Js mis
schien precies, zooaJs u zegt. Dat
moeien we dan nog maar-
der bekijken.
Do voordracht werd aangehouden
en de wethouder kon het standje op
strijken, dat hij niet beter gedocu
menteerd voor den dag kwam,
En inmiddels wachtten de gemeen
tewerklieden...
's Avonds, in den aanvang, was het
van hetzelfde laken, een pak.
Het gold de voordracht om het
voorschot,, verleend aan de N. V. tot
exploratie van het badJiuis-Obélt
met, f 34.5:.I0 te verhoogen.
Vroeger lieetto hel, dat het voor
schot. „ten hoogsle" zou bedragen
f 125.000. Nu wordt de Raad voor een
fait accompli gesteld en moet er
plocseling f 34.500 boven op.
Vriendelijk glimlachend erkend©
wethouder Jitta, dat llnet miet pleizie-
rig was voor B. eu W. met deze voor
dracht te moeten komen. Maar ziet u,
tegenvallers...
die
zegt; „Alle be
schaafde mogendheden staan aehte:
monarchie. Builen Servië is overal
scherpste veroordeeling van de
verheerlijking van den moord uitge
sproken. liet geheele Duitsche volk
staat aan de zijde van Oostenrijk.
Het Groot-Servische woeien wordt
in liet Duitsche rijk uls een ondermij
ning van den Europeeschen vrede ge
brandmerkt. Het blad gelooft, dat
Italië dezelfde meening koestert.
Engeland' zal zijn grooten invloed'
gebruiken, om Servië tot bezinning
te brengen, en de beteugeling van
het Groot-Servische gevaar te bewer
ken."
de Hongaarsclie
In het llongaarsche Huis vai
gevaardigden hield graaf Andrassy
een interpellatie over den moordaan
slag te Scrajewo; hij zette daarin
uiteen, dat het misdadig was, den
troonopvolger naar Bosnië te laten
gaari, wijl men wist, dat daar de
grond voortdurend wordt ondergra
ven door de groot-Servische bewe
ging. JIct'achterwege laten van alle
voorzorgsmaatregelen door de auto
riteiten is onbegrijpelijk lichtzinnig,
en dit valt te 'meer in t oog, door
dat men na den aanslag van Tsjabr
nowitsj niet de straten deed ontrui
men.
De op den moord gevolgde anti-Ser
vische betoogmgen veroordeelde An
drassy, vooral wijl daardoor nieuwe
vijandschap tegen de monarchie is
j gewekt. Ilij wil vooral weten, of de
draden van den aanslug werkelijk
Servië zijn gesponnen, opdat niet het
1 land, zooal» in de zaak-Prohaska,
zonder eenigen grond in een oorlogs
zuchtige stemming wordt gedrev*
De buitenlandsche politiek van de
monarchie noemde graaf Andrass
onjuist: zij wekt in Servië een uan-
grooiende haat tegen Oostenrijk-IIon-
garije, terwijl de monarchie, in het
binnenland machteloos is tegenover
de Groot-Servische beweging.
Do minister-president Tisza, deze
interpellatie beantwoordende, zette
f uiteen, dat de troonopvolger niet on-
j der curateele stond, en dat niemanc
I hem dus kon beletten -de voorgeno
men reis tc ondernemen De a'raten
werdén na den eersten aanslag niet
ontruimd, omdat inen daardoor on
der do loyale bevolking, di© don
aartshertog toejuichte, slechts ont
stemming zou hebben gewekt. Wat
Servië betreft, de verantwoordelijke
personen kennen hun plicht, zoowel
van het standpunt der levensbelan
gen van do monarchie, als wat haar
prestige betreft. Zij zullen ln kalme
beslistheid bun plicht vervullen.
Een wijziging van het bestuurs-
stelsel in Bosnië is onnoodig, daar
geen reden is voor gevaar te vreezen;
maar de autoriteiten moeten wel mid
delen hebben, om de groot-Servische
beweging tc bestrijden en de propa
ganda in de scholen tegen te gaan.
Doch do Servische bevolking ln Kroa
tië en Hongarije is, op enkele uitzon
dcringen na, loyaal.
I-Iet is volkomen onjuist (zeide Tis
za) te denken, dat de toestanden in
Bosnië gevaarlijk zijn, of dat het
land aan den drempel der revolutie
staat. De veiligheid! in Bosnië is door
de daar gelegerde troepen volkomen
gewaarborgd.
Over diplomatieke stappen bij de
Servische regeering kon Tisza zich
niet uitlaten, doch hij wilde wel zeg
gen. dat alle factoren, die bij de bui-
tenlandsclio politiek betrokken zijn,
do grootste zorg hebben om de 'be
langen der monarchie tc behartigen,
en daarbij den vrede te bewaren.
Graaf Andrassy bleef er bij, dat
do regeering den troonopvolger had
moeten beletten naar Scrajewo te
gaan, en dat do autoriteiten hun
plicht niet hebben vervuld; de keuze
lusschen den moord op don aartsher
tog en de ontstemming der loyale be-
'olking bestaat niet. De veiligheid
.11 Bosnië berust op de kracht van
het. leger, niet op de loyautoit der be-
ilking.
D>© BaJkanvulkaan
De stryd in Albanië.
De loesland.
In afwachting van den terugkeer
an Ks&ad loopen zijn Mirdictei
Malissoren, met wien de gendarmes
gemeene zaak maken, iederen nacht
met troepjes over naar de opstande
lingen, zoodat ondanks de aankomst
au een vijftigtal Roemeensche vrij-
llligers de sterkte van het garni-
jen in Durazzo dagelijks ïfneemt.
De Roenieensche regeering zou,
volgens een bericht uit Durazzo, den
bankier Christescu hebben opgedra
gen de financieele middelen te ver
strekken voor hc-t aanwerven van
eerr 3000 man sterk Roemeensch vrij
willigerskorps. Maar uit Petersburg
wordt tegelijk gemeld: Een militaire
hulp van Roemenie zal door Rusland
niet worden geduld.
Eu terwijl do opstandelingen de
stad ingesloten houden en hunne
gelederen dagelijks zien versterken
door deserteurs uit de stad, hebben
de Epiroten van de gelegenheid ge
bruik gemaakt, om geheel het gebied,
dat door de conferentie to Londen
Albanië was toegewezen en dat
door de Grieken ontruimd wa-s, te
heroveren. Zij werden daarbij door
•ïekschc troepen gesteund. Enkele
plaatsen slechts schijnen nog niet
genomen te zijn maar de bezetting
érvan, overwegend) dat ze toch niet
te houden zijn, verlaat ze en trekt
noordwaarts.
Zooals wij reeds mededeelden is
Gorytza door de Epiroton genomen
er de staat van beleg afgekon
digd. D'e Nederlandseho officieren
kregen vergunning naar Va Ion a
ffaan- X,
De Albaneesche troepen in Noord-
Epirus zijn, voor de verdediging van
Durazzo, naar de hoofdstad ontbo
den, en zoodoende is er voor den te
genstand tegen de Epiroten, die door
Grleksche troepen worden ge-
steud, geen voldoend© troepenmacht
beschikbaar. Het verdrag van Kor-
foe scheen voldoende aanleiding, om
te vertrouwen, dat Epirus niet zou
worden aangevallen, De Epiroten heb
ben zich echter aan het verdrag niet
gestoord, het bestaat voor hen niet.
meer, Zij zagen de gelegenheid open
liet verlaten gebied te bezetten en
Gorytza te nemen; zij hebben die ge
legenheid niet verzuimd.
zoo moet in Albanië na een
half jaar alles weer van voren af
aan beginnen.
IreK van Polr.caré op den lbcn 'de'
Kamfer tijdelijk op reces zal gaan, om'
na do terugkomst van den President,
einde Juii, opnieuw aan hot werk te
tijgen. Op presbdenrt Poincaré zou
dan het odium ruston door zijn reis
naar Rusland den parlementairen ar
beid onderbroken t© hebben!
In elk geval geeft deze moeilijkheid
een nieuw s-'.aultje van den meedoo-
gonl'oozen strijd, die tegen don Presi
dent van de Républiek gestreden
wordt.
Ulster.
De eerst© vergadering van de voor-
loopige regeermg in Ulster, door sir
Edward Carson bijeengeroepen., had
Vrijdag te Belfast plaats.
Do beraadslagingen waren niet
openbaar. Zij werden gehouden in
Ulsterhal], dot door een macht van
vierhonderd gewapend© volunteers
werd bewaakt.
Onder de aanwezigen waren o.a.
de hertog van Abereont, de markies
van, Lomdonioerry en de IJl stoïsche
U u i o nistlseh© parl emenlsileden
Officieel wordt meegedeeld, dat de
Raad van Regeering in Ulster een
resoluli© heeft aangenomen-, waarin
hij verklaart bereid le> zijn alle voor
stellen in overweging te nemen, die
do rechten van Ulster onder het Rijks
parlement handhaven, maar wan
trouwen uitspreekt in de goede trouw
dor regeering. Daardoor is do Raad
gedwongen to blijven volharden in
zijn tegenstond (ogen het opleggen
van h&t Home Ruleparlemont~aan
Ulster.
Do Raad gaf in overeenstemming
hiermede instructies uit.
Voorts word nog een resolutie, aan
genomen, waarbij de bevolking werd
gevraagd, evenals tot dusver, liet
noodige zelfbedwang in acht, te ne
men bij het uitvoeren van de stappen,
waartoe de uitvoerend© macht zal
besluiten.
Het D eensche Landthing.
Bij de verkiezingen voor het Land
thing zijn gekozen 20 candidatcn van
rechts, 5 vrij conservatieven. 20 link-
sclion, 5 radicalen, 4 socialisten. De
rechtschen verliezen 5 zetels. Van de
12 door den Koning benoemd© leden
zijn 9 voorstanders van do door de
Regecrinig ingediende grondwetsher
ziening. Ito nieuwe Landthing be-
9 to at mi 38 voorstanders en 28 te
genstanders van het iv-geermgs-ont-
werp. In do ontbonden Kamer ston
den d© voor- en. tegenstanders in ge
lijken getal© van 33 tegen elkander
over.
Mexico.
Over Berlijn komt het bericht, dut
generaal Villa door èen vrouw zou
zijn doodgeschoten. Van dit bericht
werd reeds in de Engelsche bladen
melding gemaakt. De later ontvan
gen telegrammen uit Washington
Mexico meiden echter van zulk
een aanslag op den rebeilen-aanvoer-
ler nies. Vermoedelijk zal het be-
'ioht dus wel onjuist zijn.
Uit Durazzo wordt geseind:
De toestand is onveranderd,
vijandelijk© stellingen, wordt des
nachts levendig© beweging waarge
nomen.
Generaal Do Veer meldt, uit Durazzo:
Verhaiblt en Roimers zijn in goede
welstand, zullen naar Sjiak worde
gebracht. D© commissie zal hun n
vrijheidstelling ©ischen, welke waai
snhijntijk zal worden verleend. Mid
delerwijl worden zij goed behandeld.
Allerlei.
De Kameren Poinca
reis.
Uit Parijs wordt aan het Iibld. ge
seind:
Men vraagt zich af, of de tegenstan
ders van den President van de Repu
bliek, die hem steeds zoo heftig be
strijden, waarlijk wei de voldoening
zullen hebben, dat zij hem althans
zijn Ptóersburgscho reis bed er
Een eerst© poging werd daartoe
dernomen door Ja-ure», di© enkele
gen geleden sprak tegen d© spec
credietem, di© voor de reis naar I
laiul noodig zijn.
Het plan leed toen schipbreuk om
dat d© Kamermeerderheid den Presi
dent tegenover het buitenland niet
afviel.,
Maar dit heeft d© socialisten niet
afgeschrikt, die een nieuwen aanvul
gaan ondernemen, welk© wel succes
zou kunnen hebben.
Wanneer inon de begroeting, die
eergisteren van den Senaat terugge
komen is, onmiddellijk was gaan t>o-
h'andele/ni, zooals dat gebruikelijk is,
zonder Algemeen© Beschouwingen,
en alleen di© punten besprekende,
wolk© door den Senaat veranderd wa
ren, dan had men gemakkelijk vóór
don 14e» gereed kunnen zijn. Maar
nu heeift men zoowaar tot nieuw© Al
gemeen© Beschouwingen besloten, en
daarvoor zijn reeds veertien sprekers
ingeschreven. Ito is niet te zeggen,
wanneer het debat eindigen zal, en
men verwacht, dat thans bij liet vor-
Uit de Ctestrefrcn
an hetgeen 'die iPeercn in ;lat tflds
©rlóop hebben' gedaan.
Dan .va» er de zaak van de grens
regeling, die. veej moeilijkheden ver
oorzaakte.
Do heer Hooy dieelt me-Je thans een
overzicht te willen geven van de ge
beurtenissen. sedert 1900.
Hot onderworp 13 niet amusant),
maa'r wel interessant voor degenen,
die de ont,wikkeling van liet Sclioier-
kwaVtier hebben meegemaakt.
Het was in 'niet jaar 1900, toen het
landgoed „Ito Kloóstordoor coin ex
ploitatie-maatschappij werd aange
kocht., om or een liaarlemnch arbei-
derskwartier to stichten. Dat liep an
ders.
I11 1901 is men met do bebouwing
bGgonnon. Van datzelfde jaar dateert
de gTenSregeliiigskwcötie. Ook w'erl
een overeenkomst geslotc-n, om do
kmd'oi011 uit Schoten o© Haarlem te
laten ©choolgaan voor 1 1/2 maal het
schoolgeld. Dei gemeente Schoten be
taalde één derde van diit schoolgeld,
In September 1993 werd hot rapport
ovfer do grensregeling aan Gedep,
Staten aangeboden. In Dec. 1904 l>e-
dankt© de Burgemeester Ilaitöma
Muller, omdat het ambt van Burge
meester te Schoten niet tot tl© gemak
kelijkst© behoorde, gelijk d© heer Mu-
er aan den heer Louwers© tot ant
woord gaf.
D© heer Teeuwen nam toen een
half jaar de funotto van den Burge
meester waar.
In'1904 trad Burgemeester FUbrlhop
en het volgend jaar traden do heen-
De Graaft en spreker als Raadsle
den op.
In d© eerste zitting werd dooir do
nieuw© leden geïnformeerd naar den
toestand van de onderhandelingen
over gaslevering, waterleven 11 g ©n do
grensregeling.
I-Iaarlem wilde gas leveren, maar
Binnenlandse!)©, die eigenaresse
was van den grond van 't Schotor-
kwartier, weigerde buizen in dm
grond te dulden, omdat di© heer Beo
cari la tea- zelf concessie wilde vra
gen voor ©en gasfabriek. Dit. werd
geweigerd. Omdat Haarlem niet
wist, of zij voor zichzelfwel water
genoeg bad, kon deze gemeento geen
water leveren.
De heer Hooy ging nu na, welke
pogingen werden aangewend, om in-
lidalingen te verkrijgen over de han
gende grensregeling.
Bezoeken werden gebracht bij dan
Minister en bij talrijke Kamerleden.
Op 25 October 1906 doelde de heer
Führhop aan den Raad mee, dat ue
grensregeling van de baan was en
Schoten dus als zelfstandige gemeen
te zou moeten georganiseerd worden.
Spreker ging nu 11a, welke stappen
gedaan worden orn t© komen tot den
bouw van een gasfabriek, een Raad
huis cu ee i school, verder de voorbe
reiding tot het overnemen van de
straten in het Schoterkwailier.
SCHOTEN.
Do Raadsverkiezing.
Na don bouw vnn de g:: .l tok
heeft de lieer Bóxs het gemeentebe
stuur beschuldigd, roekeloos Ie heb
ben omgegaan mol het. gemeente
geld. Dat zat zoo. Men had berekend,
dat d© gasfabriek f 204.000 zou kos
ten. Maar dat bedrag steeg tot
ƒ271.000. Dit kwam, doordat na het
maken der plannen de gemeente
Schoten zich. uitbreidde niet 1500 in
woners en talrijk© nieuwe straten.
Bovendien, niet 60 pCt. van de bevol
king vroeg aansluiting aan de gas
leiding, docli 80 pCt. Daardoor moes
ten de werken belangrijk uitgebreid
worden, zoodat do uitgaven stegen.
Dat d© gasprijsvoi'hooging in 1912-
niet tot stand kwam, is niet te dan
ken aan do sociaal-democraten, gelijk
betoogd is. Spreker lieert 11a een na
der onderzoek in den Raad voorge
steld, om niet over to gaan tot gas-
prijsverhooging. Do cokes waren to
gen een lagen prijs verkocht, de voor
raad kolen was in 1911 te ruim bere
kend eu bovendien had over 1911 het.
gasverlies 9 pCt. bedragen, terwijl
dit verlies hoogstens 5 pCt. mag be
dragen/ Daarom was over 1911 verlies
geleden.
Spr. sZöld© toen voor, om den gas-
pnjs niet to verhoogon, omdat voor
1912 geen der drie ongunstige facto
ren meer aanwezig waren. Het gas
verlies was meer normaal geworden,
eu do ander© factoren werden beter
gesteld.
Daarom kon spreker voorstellen,
om de gaspi ijsverhooging niet door
te laren gaan. Sprekers verwachting
werd vervuld. Er werd in 1912 f 7099
winst gemaakt, hoewel het verlies
over 1911 van f 2000 was afgeschre
ven.
Hoewel do heeren Verton, en Ver-
kooij aan sprekers zijdo hebben ge
daan, is liet niet alleen to danken
ra'n do heeren Verton en Verltooij,
dat de gasprijs niet verhoogd werd.
(Applaus).
Wat do financier: aangaat, de per
centages van den II. O. sedert 1905
0 8 pCt., 0.65 pCt., 0.9 pCt., 0.9 pCt.,
0.7 pCt., 1 pCL, 1 1/2 pCl., 1 1/2 pCt
2.2 pCt. en nu 2 pCt.
Dat men nu liet percentage ver
laagd heeft, moest geschieden, om
dat d© belasting een sluitpost is en
deze niet hooger mag gesteld wor
den, dan door do uitgaven gevorderd
ward'k
Daarom moest het percentage we*'
verlaagd worden. (Applaus).
D 6 b a t.
De heer V 0 r t o n merkt op, dot
de soc. democratische dobu'ers zich
rno&ten beperken tot het onderwerp
van den spreker, waardoor geen be
ginselen tegenover elkaar kunnen
worden gestold.
Over die onderwerp behoeven do
kiezers niet meer ingelicht t© wor
den, want dezo hebben bij de vorige
verkiezing reeds ondubbelzinnig over
het Rechtsclr bewind geoordeeld,
door ine', een belangrijk© meerder
heid de sociaal-democraten te ver
kiezen. (Applaus).
Waf ter, stand is gekomep, doet
niet zóózeer ter zake. immers, wal
er verricht is, rnbfest verricht wor
den-, omdat de gcinecnt© zich uit
breidde. Daarom is h&t ni&t van be-
Vbor den ^uw ccner gasfubi'êk was iaiY® -'at, maar-hoe het to - stand ia
"©ld noodig. Men wilde oen goldlo©- gekomen. Debatei ciitisceit het
-ïr, fSWAPOfl sluiten. Gedeou- YYerkhedemcgloment 1910. Het loon.
Schoten gaat voor don dorden keor
probeerem, om dien Gemeenteraad vol
ledig te maken. Two© malen, is die
poging nu ai mislukt door ïnformal!-
bij de verkiezingen. Na moet
'1 Dinsdag voor d© derd© maal gepro
beerd worden.
Daarom zit men thans to Sclnoten
1 do warme dagen weer in een
drukke verkiezingscampagne.
Dat er belangstelling voor den dag
van Dinsdag bestaat, bleek wol hier
uit, dat Vrijdagavond al voor achten
de zaal van den hoer Slot aan Ih-et
PreteriapJiaüi geheel gevuld was, toen
uaar oen v érkiezingisvorgad ea'ing
houden werd. Men kous d& wa
al di© echter góed geventileerd
as boven een wandeling buiten
dezen 'heaiTij'ken zomeravond.
Do vergadering, di© geleid werd
dooi- don hoer Hafkenscheidi,
uit van d© Rechtscho loiesvea-ec-
nigingan.
Naottegenstaande dat kon men aan
de bestuurstafel de sociaal-democra-
txs&é Raadsleden Vorkooy en
V ei'to.ii zfen zitten.
Zij waren door het bestuur dór kies-
voreeargiag uitgenoodigd om t© ito
batteeren.
heer II a f k n s c li i d t
opendo d,e vergadering met een kort
gebed en verwelkomde daarop d©
aanwezigen.
Hij lciddo nu don Jioer Th. G. C.
Ilooy in, di© spreken zou over do
ontwikkeling van d© gemeente Eoho-
teu sedert 1991.
Do heer Il^oy, met applaus be
groet, verzocht 0111 te maken, dat de
ze vergadering een kalm verloop zou
hebben en er zidai geen boonooleu
zouden voordoen, als bij een vergade
ring, waarin 'vxvriieden ja ai' Mi'. Jan
van Best sprak.
Omdat hét zoo warm was, verzocht;
de hoer Hooy biet voorbeeld van do
Lngelsciio Pai'te.iiüUiöteacn io mogen
volgen dooi' zijn jus uit te trekken.
Zoo opgelucht, zette do heer Hooy nu
zijn redevoering voort.
De lieer Hooy hierop lot zijn onder
werp overgaande, gaf oen opsomming
van hetgeen eu- in 1901 aan het ge-
moentebelieer ontbrak op liet gebied
van poli ui 0, bouwvei'ordeniinig, ver-
jiilchting, brandweer, werklieden- en
ambtenarenreglement, armenzorg,
onderwijs, waterleiding enz.
Twee zaken waren etc di© vooral
nioe.il ijkiiecton brndbten. Do heer
Haitsma Mul tor Had af als Burge
meester, juist ln een ©ogenblik, toen
d© gemeente in moeilijke omstandig
heden verkeerde. D© wothoude'rs
Teeuwen en Van Schie liobben toen
gedurende een half jaar do gemeente
beboerd. Daarvoor brengt spreker ook
nu nog gaarne oen woord van huid©
ning van ƒ294.000 sluiten. Gedepu
teerd© Staten weigerden do goedkeu
ring cohter, omdat Gedep. d© ge
meento te arm vonden om een derge
lijke» schuldenlast op zich ie riemen.
van f 12.59 was re laag. Geen scheids
gerecht werd ingevoerd, alleen een
commissie van advies, di© onvol
doende was. D© regeling der schor-
1 hoofden van
nrwiu stiiuiuoiiuwi, 1 li w
Daarop werd een onderhoud aange-siug door li. en VN
vraa-d en vorkragen met den toen- dienst werd eveneens met juist gero-
maligen voorzitter vaii Gedeputeerde gdd. Een vemek cmeen m.mmum
Staten, Mr. G. van ïïenhoven. Bij
een tweede aanvraag aan Gedepu
teerd© Staten bleek, dat er geen be
zwaren meer bestonden.
I11 1903 werd de grond aangekocht
voor de gasfabriek en voor de reini-
ging-
TieiThoven. Bij j toon van f 13.29 werd geweigerd
ir CAdi>nii. De heer 1-Iooy zeide, dat hij demo-
aat genoeg was maar aan een loon
van f 15 nie'- kon meewerken. Ook d©
Roomsch-Kath. arbeiders oordeelden
een loon van f 15 vvenschelijk. Zij
waren hc-t dus niet met den heer
inu. het crisisjaar werd in 1908 ook Ilooy eens.
een workloozenfonds gesticht. Een 1 D© gemeentekas heeft nog geen
werklieden- en ambtenaars-reglement uad&elen gevoeld van een
kwam tot stand.
Do pogingen om een eigen postkan
toor to krijgen, hadden tot resultaat,
dat ie Schoten (dorp) een klein post
kantoor lew am en voor hel stads-
kwartier het kantoor in do Frans
Halsstraat.
Na do mislukking van de plannen
voor do gemeenschappelijke waterlei
ding wer d aan Haarlem concessie ge
geven.
Haarlem kreeg ook concessio voor
het leggen van electpische kabels.
Eveneens kwam lot, stand de overeen
komst met Haarlem inzake den keu
ringsdienst.
D© straatbelasting werd ingevoerd.
Deze was niet do oorzaak, gelijk ge
zegd is, dat do huishuren stegen. Di©
stijging werd veroorzaakt, doordat do
hypotheken duurder worden.
Een voorstel van de sociaal-demo
cratisch© Raadsleden, óm progressie
in te voeren, werd met algemeen©
stemmen, behalv
Iers, verworpen.
Door de samenwerking van sociaal-
fabriek. maar t is d© vraag of de
gemeentenaren r/iet benadeeld wor
den.
Haarlem levert voor 4 1/2 cent gas
aan Velsen. Schoren, heeft dus niet
zooveel voordeel van een eigen fa
briek.
Wat de gasprijsverhooging betreft,
liet vorige jaarverslag bewees, dat de
fabriek er goed voor stond. De heer
Ilooy had dus dadelijk zijn stern
kunnen bepalen en had niet eerst be
hoeven te sten n.cn \óór gasprijsver
hooging. Bij spr staat nog vast, dat
het "standpunt der soc.-democraten
de oorzaak is geweest, dat de gas-
prijsverhoogirrg niet, door is gegaan.
Een Raadslid houdt rekening met de
opinie van do ingezetenen. Toen na
do soc.-democraten op feil© wijze zijn
opgekomen, togen de gasprijsverhoo
ging, waardoor gisting in de ge
meente is gekomen, heeft de heer
Hooy zijn voorste] gedaan, om het
di© der voorstel- j besluit, inzak© gasprijsverhooging
niet door te laten gaan. De gisting
onder de bevolking is d© oorzaak ge-
democraten en rechtacli© raadsleden j weest, dat men op dit Raadsbesluit
in 1913 eindelijk de bouwveror- i iS teruggekomen. Dit bewijst, dat d©
tot stand, een zeer belangrijk© Jgeheel© Rechterzijde vnn den Raad
den in g
sociale regeling.
Spreker concludeert uit. eeo-en-
ander, dat geen partij-politiek is ge
voerd, maar een politiek, gericht op
'algemeen belang.
Wat de scholenkwesti© heireft, spr.
gaat 11a hoe men getracht Heeft om
do schoolruimte te vergroolen. Eerst
werd de school to Oud-Schoten onder
handen genomen. Deze werd van
drio tot zes klassen uitgebreid. Deze
uitbreiding was wei nier geheel goed,
maar men koos van twee i.wude,
haar oorspronkelijke meening
is teruggekomen.
Rechts heeft niet gesteund lmt voor-
stel van de sociaal-democraten, om
den gasprijs te vertogen.
De financieele loesland van de gas
fabriek was in 1913 wel zoodanie. dat
men den gasprijs kon verlagen.Al zou
dan daardoor do Hoofd. Omslag ge
stegen zii"> zOU Vbringing van den
gasprijs' ;och ren democratisch©
maatregel zijn. Iemand met f 600 in
komen zon 40 ceif.s Hoofd. Omsla r
beste- Èen uitbreiding van deze I meer hebben moeten betalen,
school tot 12 klassen mislukt© op de minder aan gas, indien hij, zoo-
weigering van den Minister om meer als mei veel arbeiders het geval is.
subsidie te geven. 500 M3. tot 000 M3 per jaar zou gebrui
Daarom word in het Scliotcrkwar-ken.
tier een hulpschool gebouwd, omdatD& eerste gemeenten, die Werkloo-
nien wilde zien, waar men het best de zenfondsen instelden waren o.a,
sclmol zou kunnen stichten. Over* die Utrecht en Amsterdam in 1906. Scho-
nieuvvo school zal spoedig beslist moe- ren kwam eerst in 1909 on wel door
ton worden. den noodtoestand, waartoe de ontc
Een overeenkomst w©rd met Haar- j wikkeling der gemeente dreef,
lom aangegaan, 0111 te maken, dat 1 In 1908 was reeds door het II. A S.
voor d© Schoteiischo leerlingen van geadresseerd om steun aan vverkloo-
Haarlerascbe inrichtingen van M. 0. zen te verleemen. Dit werd gewei
en II. O. minder schoolgeld zou moe górd. Toen heeft men s:ellig inge-
len betaald worden. zien, dat iets gedaan moest worden.
Het 7de leerjaar en do cursus' De onderwijspolitiek was niet zou
Fransch weidon ingevoerd, 0111 een onschuldig, als do heer Hooy wel
verbmdingsschakel to verkrijgen tus- wilde voorstellen. Door den onder-
schen d© lagere scholen te Schoten en wijzersbond was or opgewezen in
d© Haatlenscho xnEtellingou van ©11- 1908, dat d© to bouwen hulpschool
dorwjja. op het Preioriaplein. te klein was.
