O© oorlog en de crisis In Europa. DERDE BLAD. HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1914 la Rusland voortgaat met zijn mobilisatie, neemt ook Dnltscbland voorzorgen, ïuropa wordt geheel bewapend, lal Engeland party kiezen? )e Engelscbe vloot voor Vllssingen en Ostende. 3e onderhandelingen om den Enropeeschen oorlog te vermijden worden nog voortgezet. Naar das Earopaesctien oorlog. wilde zekerheid heb de bedoelingen van Duitse hl and ten, omtrent Rusland. Het heeft die gekregen. De Russi- jchc gezant te Petersburg meldde dot ic mobilisatie van het gcheele Russi sche leger en van de Russische viool bevolen is. 5 De Duitsche keizer heeft daarop er 1U aard, dat de toestand van drei- end oorlogsgevaar aanwezig is. Hit ïan de aanleiding worden tot afkon diging der mobilisatie van het gehee- le Duitsche leger. Een gedeeltelijke ïnobilisatie is niet mogelijk, wijl Duitschland zich naar twee zijden tal moeten wapenen. Zelfs als Rusland verklaart pen plannen te hebben, om Duitschland ban te vallen, dan nog zou Duitsch land genoodzaakt zijn zioh te verzet- tan tegen een Russische mobilisatie, 'die legen zijn Oostenrijkschen bond genoot is gericht. Daardoor is de mogelijkheid ac-n Európeeschen vrede te bewaren, zoc goed a's verdwenen. Dal is het gevolg van de reeks bona genootschappen, die legen elkaar wer drn opgericht en die nu dienen om elkaar mee te slaopen, in hel verderf. Frankrijk is vredelievend, a ia Duitschland; het wil geen oorlog, maar zal gedwongen worden thanf zijn troepen te inobiUseeren om tei hulp te komen aan zijn vriend. Dit is het begin van den algemee nen Europeeschen oorlog. Sedert jaren hebben al'en zich tot 3e landen gewapend om Uien te voor komen. Thans zullen zij, juist door die bewapening, eri door de onderlin ge combinaties gedwongen, dien nioe- Pasjitsj ontvangen, die juist eene de- pêche ontving, welke hij liet lezen. Daarin stond „Mobiliseer in elk ge val voordat gij het antwoord aan de Oostenrijksche regeering overhan digt." Pasjitsj liet zich vermoeid in een stoel neervallen en wischte zich het zweet van het voorhoofd. Hij behoor de niet tot, de drijvers naar den oor log en had eene in verzoenenden geest vervatte nota opgesteld, waarop de goedkeuring van den kroonprins was verkregen, maar die door de militaire partij verworpen was. De Inhoud der nota wasnii ter goed keuring naar Petersburg overgeseind. Toon dr. R. om half zes weder aan het ministerie van buitenlandsche za ken kwam, vernam hij dat op Pas- jitsj's nota de goedkeuring van Rus land niet was verkregen. Pasjitsj begaf zich naar den Oostenrijkschen ge zant met eene nota, die te Petersburg was opgesteld. Oostenrijk': Dr. Dillon, de bekende correspon dent van de „Daily Telegraph" schreef over de plannen van Oosten rijk Oostenrijk eischt voor zichzelf geen gebiedsuitbreiding, maar het is over tuigd, dat, de verdeeting van de pro vincies, die- in do Balkanoorlogen aan Turkije ontnomen zijn, zoo on rechtvaardig was en zoo tegennatuur lijk. dal het beslist in strijd is met de rust, die het noodïg heeft aan zijn grenzen. Dit beginsel zou het willen erkend zien als grondslag van elke regeling, hetzij die tot stand korne door de goc- telegrafie, spoorwegen, enz, In het 'ang van het militaire vervoer. Bij dreigend krijgsgevaar volgen dan; verklaring van den oorlogstoe stand voor de gezanten in het Rijks gebied, verbod van publicatie van troepenbewegingen en verdedigings middelen. De afkondiging van den krijgstoe- stand i3 gelijk aan die van den staat van beleg te Pruisen, volgens art. 8 der Rijksgrondwet. Nader wordt door do „Telegraaf" en de ,,N. R. Ct." uit Berlijn verno men, dat de mobil isatios in Duitsch land in vollen gang z ij n. Verder meldt Reuter aan het „Alg. Handelsblad" Op de verkeerswegen naar het bui tenland wordt streng toezicht gehou den. Er is door de militaire autoriteiten een maatregel getroffen, waarbij aan de bewoners van Elzas-Lotharingen verboden wordt, zich naar Frankrijk te begeven, De kroonprins is benoemd tot com mandant der eerste garde-divisie. Het internationale treinverkeer in Duitschland is gestaakt. Uit dsn Duitschen Kroonraad. Omtrent den Kroonraad, Donder dagmiddag in Potsdam gehouden, verneemt het „Kbhl," de volgende bijzonderheden De militaire autoriteiten, ministers van oorlog en marine, chefs van den generalen en admiralen staf, aan wier zijde zich de kroonprins -schaar de, waren voor een onmiddellijke mobilisatie van het Duitsche leger. de diensten van vreemde staten, of. Juist in de snelheid van een absoluut als resultaat van een gelukkig gevoer- j betrouwbare doorvoering van deze politieke belangen wor den strijd. mobilisatie zagen zij een g Want de den geleidelijk achtergesteld bij de militaire; de vredelievende staatkun de wordt ovethoop gereden door de eischen van de troepenbevelhebbers Oostenrijk wordt- door zijn militai re belangen genoodzaakt, te trachten strijd. Servië mag niet revolutionaire denkbeelden te kondigen, die de regeering van niü onmogelijk maken. Wanneer ae ogendheden, die pogen door be groot voor in staat zijn deel voor het rijk, dat verloren zou ver- j gaan wanneer men gedurende de on- Bos- derhandelingen anderen landen, in j de eerste plaats Rusland, gelegenheid zou geven, dezen zeer belangrijken middeling den vrede in Europa te be- Duitschen voorsprong op de mobilisa- zoo spoedig mogelijk een beslissing waren, ^ie voorwaarden aannemen, j tie in te halen, geheel of gedeeltelijk, te -zoeken in Servië, om daarna het die de Monarchie1 voor haar levensbc- De Keizer, wiens vredelievendheid te zoeken tn Servië, om daarna grootste deel van zijn troepenrnacm beschikbaar te hebben tegenover Rus- land. Militaire overwegingen dwingen Rusland om zoo spoedig mogelijk een aanzienlijke troepenmacht bijeen te brengen aan de GaUicïsche grens, ten einde een tegenwicht te vormen te genover Oostenrijk. En militaire overwegingen leiden Duitschland tot mobilisatieplannen, au het blijkt dat Rusland zich wapent tegen Oostenrijk, dan 'langen onmisbaar acht, strijd spoedig gedaan. Maar zij kunnen niet aan een a mi ter worden onderworpen, noch aan leiding geven voor academische be sprekingen lusschen staten, wijl zij voor Oostenrijk een conditio sine quo Oostenrijk wil dus een nieuw even wicht in den Balkan tot stand bren gen, waardoor de resultaten van den oi.langs gevoerden Balkanstrijd zul len worden gewijzigd. En dat is het punt wat Rusland niet kan aarivaar- Keeft Rusland 't onbevredigende, (ien, en wat het beschouwt als een Servische antwoord aan Oostenrijk geheel opgesteld? De Rheinisch Westfalische Ztg. ont vangt van Br. Iv. Reppmau eene be schrijving van den toestand te Bel grado, voordat Zaterdag j.l. het ant woord op de Oostenrijksche nora aan fi.-n Oostenrijkschen gezant weidt ve regeling onder den dekmantel van een bcsLraffingsexpe- ditie naar Servië. En daardoor zou de moeilijkheid tusschen Rusland en de Duitsche staten toenemen, en de gcheele antagonie tusschen de Slavi sche en de Germaansche quaestia worden blootgelegd. overhandigd. Hetil Belgrado verkeerde m ongi ruslheid. Allerlei geruchten deden ue ronde, zoo o.a. dat Rusland Servie ia den steek zou laten. De kroonprins zou. door een lid van de militaire par tij, die in het paleis nog meer ge vreesd wordt, dan de Oostenrijkers, zij verwond. Om drie uur 's middags heette het, dut aan de Oostenrijksche eischen zou worden voldaan, Wel was het mobili satie-besluit reeds afgekondigd. Maar mes had immers nog drie uur tijd om die zaak weer in het reine le bren- Om vier uur begonnen verschillende Lcluogirigen voor de gezantschappen. Eerst verluidde het, dat Italië de redder in den nood zou zijn, toen Frankrijk. Maar op de gezantschap pen kon men den menschen geen hoop geven. De nieuwe Fransche gezant sprak slechts van sympathie voor Servië, muur daarmede waren de be- toogers niet gerustgesteld. De verte genwoordiger van Groot-Dritlannié was niet te spreken. N i naar het paleis Dat was ech ter d. or militairen afgezet, een met het oog op de verdeelde stemming onder de bevolking zeer noodige maatregel. Voor het postkantoor heerschte in- tusschen een ontzettende drukte. Er waren goen beambten genoeg om allo telegrammen, die uit Rusland binnen kwamen en waarin er op aangedron gen werd om niet toe te geven nemen en ook geen bezorgers genoeg om ze aan de geadresseerden te doen toekomen. Men plakte de telegram men aan en las den inhoud voor. Men kreeg weer moed „Weg met Oostenrijk! Dood aan de lafaard: klonk het uit duizenden kelen, laatste bedreiging gold den aanhan- gers van den troonsopvolger, van wien gezegd werd, dat hij tot toege ven bereid was. Intussclien waren ook de leidei'3 der oppositie ten paleize ontboden om de zitting van den ministerraad bij te wonen. De leider der progressisten, N'owokowitsj, had nog kort te voren aan dr. Reppman verzekerd, dat hij niet geloofde aan een gewelddadige oplossing van het geschil. Toen hij uit het paleis terugkeerde, dacht li ij er heel anders over, omgepraat blijk baar. Door wien Door den kroon prins in geen geval, wel door de rno- bilisatiepartij. Toen dr. Reppman het besluit los voor de algemeene mobilisatie, begaf hij zich naar het ministerie van bui tenlandsche zaken, vergezeld van een Servisch journalist. Zij werden door Keizer, wiens vredelievendheid, tot het uiterste bekend is, had ooren voor deze argumenten, scheen ge negen over te gaan tot het mobilisa tie-bevel. Maar de Rijkskanselier, de heer v. Bcthmann Hollweg, verklaar de, de verantwoordelijkheid niet op zich te willen nemen voor een derge- 1 ijken maatregel, wanneer niet het allerlaatste middel tot voorkoming van don oorlog aangegrepen werd. De Kroonraad besloot toen een aan vraag te richten tot Petersburg, wat de mobilisatie aan de Duitsche grens te beteekenen had. Van een ultimatum is geen sprake, maar deze aanvraag was toch gesteld in vrij scherpe be woordingen. 't Gevaar van mobilisaties. De „Berliner Böraen Courier" schreef Vrijdagmorgen: Op zichzelf heeft de mobilisatie van twee landen niet de beteekenis van een oorlog. In de laatste jaren heb- i.11.. in ue minste jaren nen- OOStCnryk-HOIlgSri]8 IS op all6S bon wij beleefd, dat Oostenrijk-Hom voorbereid. Een medcdeeling in den „Pester- IJoyd" meldt, dal Oostenrijk-Honga- rije op alles voorbereid is. Het blad zegt De meest uitgebreide gevolgen vein het optreden tegen Servië zijn reeds to voren overdacht en overwogen, en, nonarehie tot dezen stap is overgegaan, kan de bevolking er van overtuigd zijn, dat men alle even- tueele gevolgen van dien stap met de wapens in dè hand kan tegemoet zien. Oostenrijk deed zijn stappen te Bel grado in het. volle bewustzijn van de mogelijke gevolgen er van, en, zoo te. werk gaande, geschiedde dit met de overtuiging dat de beste kansen tot succes aan zijn zijde waren. Terwijl nog eens de bewering, dal de monarchie op den besten voet met Rusland wenscht te leven, onder streept wordt, spreekt het communi qué tegen, dat deze wensch er Oosten- rijk-Hongarije ooit toe zou kunnen voeren, om „bevrediging te zoeken op den weg, die er den staat toe brengen kan de veiligheid der grenzen op te offeren." Dan concludeert de mededeelLng Wij weten dat wij de kracht bezit ten om onze levensbelangen onder al lo omstandigheden te doen eerbiedi gen. Dit ia ongetwijfeld geen geheim voor andere staten, die zeker goéd in gelicht zijn omtrent de kracht enden toestand van de monarchie. Indien wij ondanks dat, de localiseering van het conflict met Servië steunen, geven wij daarmede een nieuw bewijs, dut onze zorg voor den wereldvrede niet minder is dan die van eenigon ande ren Enropeeschen Staat. Wat 't wil zeggen da toestand van dreigend oorlogsgevaar ln Duitschland. Vrijdagmiddag Heeft, de keizer vol gens art. G8 van de Grondwet Duitsch land in oorlogstoestand verklaard, hetgeen echter niet gelijk staat met mobilisatie. Het bedoelde artikel 68 der Duit sche grondwet zegt: „Der Kaiser kaun, weiun die öffent- liche Sicherheit in dein Bundesgebiet wird bedroht, einen jeden Teil des Landes in Kricgszustand erklaren." Tot de militaire maatregelen, die bij het afkondigen van het gevaar voor oorlog in aanmerking komen behoo- ren hoofdzakelijk alle maatregelen aan de grenzen en ter bescherming der spoorwegen vervolgens beper king van het verkeer voor posterijen, garije en Rusland hun 'egers op voet van oorlog aan beide zijden van de grens weken lang gehouden hebben, en dat zij deze legers zonder een oor logsconflict weer terugtrokken,. Dif zou echter bij een Duitsche mobilisa tie niet mogelijk zijn. Duitschland is door zijn geografische ligging in het hort van Europa blootgesteld aan bij zondere gevaren, en heeft daarom bij zondere plichten voor het handhaven van zijn veiligheid. Duitschland heeft twee grenzen van groote afmetingen ie beschermen, die ver van elkaar lig gen. En het zal daarom niet in staat zijn in te gaan op de taktiek van een mobiele macht-bluf. Wanneer Duitsch land door de provocaties van Rusland gedwongen zou worden zijn leger te mobiliseeren, don zouden in een kor ten tijd de militaire operaties begin nen. Van 't oorlogsterrein. liet oorlogsnieuws ia zeer schaarsch, 1 hetgeen niet anders te verwachten was, daar er voorioopig slechts spra ke is van voorposten-gevechten, en daar Oostenrijk, niet wetend, of en wanneer de loculisatie eindigen za', zijn troepen bewaren wil voor ern stiger werk. Uit Semlin werd Donderdag aan de Vossische Zeitung" geseind: „Om half acht 's avonds kwam het tot een oorpostenguvecht aan de Save. Het geweer- cn machinegeweer vuur wer den steeds sterker. Bij hot ge-vecht deed aan Oostenrijksche zijde de ar tillerie krachtig mede. Bij het donker worden verschenen plotseling boven do vesting van Belgrado en daarna in de Save-streek op groote hoogte Oostenrijksche vliegmachines, die mot reflectoren de Servische stellin gen verlichtten. Spoedig daarna werd het vuren van Oostenrijksche zijde gestaakt. Om half tien 's avonds ging de laatste trein uit Semlin weg. liet station ligt thans in diepe duisternis, daar beschieing van Servische zijde voorkomen moet worden. Heden schoten de Serviërs over de Save her haaldelijk op de „Draisine", die on der de vlag van het Roodo Kruis stoomde. Uit Weenen wordt gemeld: Eon afdeeling grensjagers sloeg een aanval van een sterkere afdeeling Servische troepen terug hij Klotjevao, zonder zelf verliezen te lijden. De Serviera verloren 1 officier en 22 De „Tageszeitung" te Berlijn ont- zware nederlaag leden bij Foteja in Herzegowina op ruim 20 kilometer van de Montenegrijnsche grens gele gen. Twee Servische divïsiën zouden daar door de Oostenrijkers zijn terug gedreven met een verlies van 800 doo- den, terwijl de Oostenrijkers 200 man zouden hebben verloren Bij den te rugtocht der Serviërs zou één hunner division, zijn omsingeld en gevangen genomen. Er is nog geen bevestiging van dit bericht. Het „Central News"-agentschap ontving uit Rome bericht dat blijken3 een mededeeling uit het Servische hoofdkwartier, de Serviërs in een ge vecht tusschen Lesnitza en Ratsja aan de Save, waarbij zij tot den te rugtocht werden genoodzaakt, een verlies van vele honderden leden. Over de bewegingen der Oostenrijk sche troepen in het oude sandjak No- vibazar verkeerde men ilog in het on zekere. Ook, van deze mecledeelingen is geen bevestiging gekomen. Lesnitza en Ratsja hierboven ge noemd zijn gelegen in den noordwes- telijken uithoek van Servië. Mislukte D o n a u-o v e r- gangvanOosteD.rijk. Een „Central News"-bericht uit Rome maakt nog melding van de mededeeling uit het Servische hoofd kwartier, dat de Oostenrijksche troe pen zware verliezen leden bij een poging om den overgang van den Do- nau bij Semendria te forcecren. De poging mislukte ten gevolge van den krachtigen tegenstand -der Serviërs. De Servische ver.dadi- g in gastel ling. Uit Sofia wordt aan de „Berliner Zeitung am Mittag" geseind: „Vol gens de tot nu toe ingekomen berich- f ten betrekt de spits van de Servische troepen ten zuiden van Belgrado bij Adala de eerste verdedigingsstellia- gen. De hoofdmacht wordt, lusschen Arangelo'walsj en Usice samengetrok ken, waar de eerste groote slag zal geleverd worden. Dg positie van Engeland In den krijg. In een vorig nummer plaatsten we het telegram van den Londenschen correspondent van de N. II. Ct., waar in verslag gegeven werd van een on derhoud dat hij met een liberaal par lementslid over den Europeeschen toestand had. Dat lid was, zooals men weet, van rneening, dut Engeland geen reden had, om zich nu dadelijk reeds in een vastelandech conflict te mengen. Engeland's tusschenkomst zou pas noodig zijn, als de uitgeputte strijders over den vrede gingen on derhandelen. Er zijn in Engeland j echter marine-deskundigen die hocl anders denken over Engeland's rol. De N. R. Ct. laat er een aan het woord: „Op het eerste gezicht zou het kun nen lijken dat macht ter zee maar weinig te zeggen zou hebben in een conflict, waarin, als het. tot liet erg ste komt, alle groote naties van Eu ropa betrokken zullen worden. Het zelfde had men kunnen zeggen van het Napoleontische conflict en toch is men liet er over eens, dat de macht ter zfee toen het pleit beslcht heeft Laten wij trachten den toestand te ontleden. Rjisland, dut zeer machtig te land is, maar langzaam in zijn mo bilisatie en zwak ter zee, dreigt ten behoeve van Servië tegen Oostenrijk tussclicnheido te komen. Duitschland, dat een leger heeft hetwelk snel ge mobiliseerd kan worden, waarschijn lijk in getalsterkte gelijk aan het le ger dat Rurland voor den dienst in Europa beschikbaar heeft, heeft ook op een na de sterkste vloot van de wereld. Maar Duitschland's tusschen komst ten behoeve van Oostenrijk zou ook ten gevolge hebben, dat Frankrijk zijn Russischen bondge noot bijsprong. Maar dan zou de c a- sug foederis, wat Italië betreft, introden, en kan men verwachten dat het als dorde lid van het Drievoudig Verbond zijn rol zal spelen. Als men Turkije en do overige Bul- kanstaten buiten beschouwing laat, 1 inoei men nu de positie van Engeland, dat do grootste vloot van de wereld maar een heel klein leger hoeft, over wegen. De marines van Fr ank ijk en Rus land samen zijn veel minder sterk dan do zeemacht van het„Drievoudig Verbond. Indien Engeland zicli ter zijde hield, zou do toestand in de Middellandscha Zee vrijwel gelijk zijn. In elk geval zou het overwicht daar- ten gunste van Frankrijk slechts gering zijn. Het zou in elk geval geen „niargo" hebben om Rusland tegen de zeemacht van Duitschland te steu nen. Als Duitschland echter het in oorlog naar twee fronten wil win nen is het voor haar noodig om van naar superieurs snelheid van mobili satie zooveel mogelijk partij te trek ken. Een directe aanval op St. Pe tersburg door een gecombineerde strijdmacht to land en tor zee biedt haar de beste kans op slagen.De ex peditie zou gedeeltelijk over zee en gedeeltelijk langs de kust kunnen Aan den anderen kant zouden de Engelscho en Fransche vloten sa men de heerschappij in de Middel- land3Che Zee bezitten, en do bedrei ging van Italië rnet een inval van Frankrijk zou het grootste gedeelte zoo niet het gelieele Italiaansche le ger imnobiliseeren. Men zal du3 begrijpen, dat Enge- land's vertoogen in de tegenwoordige moeilijke onderhandelingen gewicht dn do schaal zullen leggen. Bij een oorlog naar twee fronten, zou Duitsch land niet aan een inval in Engeland kunnen denken en dus ook hel Engel scho leger vrijkomen." E»n brag opgeblazen. De „Berliner Zeitung am Mittag" ontvangt uit Myslowitsj het volgende telegram ,.ln den nacht van Donderdag op Vrijdag heeft men hier uit.de richting van do Russische grens verschillende ontploffingen gehoord. Men zegt dat soldaten 'snachts, om half drie de spoorbrug, die do verbinding vormt tusschen het Russische grensstation Granilza en het Oostenrijksche sta tion Sehakowa, opgeblazen hebben. Van de drie stellingen der brug zou den er twee vernield zijn. Wanneer dit bericht bevestigd wordt, dan is 't verkeer op den Warschau—Weenen spoorweg verbroken. Het station Gra- nitza is door alle ambtenaren verla ten, slechts een klein detachement Russische militairen is er achterge bleven. Het spoorwegverkeer naar Oostenrijk gant nog slechts via Oclwi- cien naar Losnowice. Op Russische grensstations op de Russisch-Duitsche grens komt rnen nog slechts met de grootste moeite. Waarschijnlijk zal het D u i tsc h-R ussische grensverkeer spoedig geheel ophouden. Het bericht van het opblazen van de brug over de Przemsa wordt door een telegram, dat bij een der groote banken hier ter- stede is binnengekomen, bevestigd. Volgens dit laatste telegram zou het opblazen niet het werk van militai ren, maar van revolutionairen zijn. Over deze brug hebben Donderdag nog troepentransporten plaats gehad. Het is nauwelijks aan te nemen, dat het Russische legerbestuur zijn eigen slrategischen sjworweg zou gaan ver nielen. Volgens officieele berichten uit Myslowitz wordt bevestigd, dat do Russen ae op Oostenrijksch gebied gelegen spoorwegbrug tusschen Gra nilza en Sczakowa in de lucht lieten vliegen. De koning van Montenegro. Uit Athene wordt geseind: Donderdagmiddag kwam plotse ling te Korfoe het jacht van den ko ning van Montenegro. De comman dant van het jacht verklaarde, dat hij ;asr Antivari wilde begeven, toen hij op korten afstand van de ha ven een Oostenrijksch schip zag, dat de Montenegrijn des nachts verboden. De bevelhebber, over deze schepen zijn gewaarschuwd dat er op ieder vaartuig, dat deze or ders in den wind slaat, gescholer mag worden door do torpedóbootén die in de haven patrouïlleeren. De politie, die in de dokken en df marinewerven van Portsmouth pa trouilleert, is sterk bewapend. Zi; werden versterkt door een afdeeling politie uit Londen. Heden zulen troepen naar verschil lende richtingen worden uitgezonden. De kustwacht, is opgeroepen orr dienst op de schepen te doen. P,ecd* zijn de noodige toebereidselen ge maakt om de haven van Portsmouth geheel en definitief te kunnen sluiten. zal voorioopig in Koning George Londen blijven. De suffragettes. De suffragettes hebben, bekend ge maakt, dat zij wegens de crisis voor ioopig haar militant optreden staken Een Engeisch eskader voor Vllssingen. Reuter seint aan liet „Hbld." uit Brussel De algemeene malaise op de Beurs is verergerd door het gerucht, dat een duel van een Engeisch eskader kruist lusschen Ü3tende en Vlissingen. Het gerucht werd spoedig bevestigd. NaderDe „Patriote" deelt mede, dat een eskader van Engelsche krui sers het anker heeft laten vallen op do bank Schouwen tusschen Ostend. en Vlissingen. De dagbladen melden dat (wees'che pen, die Antwerpen waren uitgevaren, naar Antwerpen moesten terugkeerer. wegens de aanwezigheid van een vloot op de reede van Vlissingen. Het Persbureau Vaz Dias seint ons dat het bevestiging gekregen, heeft van het bericht, dat tusschen Vlissin gen cn Ostende Engelsche kruisers liggen. Vreemd komt hel ons Voor, dut de schepen uit Antwerpen weer in de ha ven teruggekeerd zijn. Er is toch geen reden om aan stremming vau het scheepvaartverkeer te denken. Vermoedelijk waren dit Duitsche schepen. De houding der Fransozen. Vrijdagmorgen werd uit Parijs ge meld „De Fransche regeering doet a' haar best om onder het publiek de kalmte te bewaren, die dit tot dus serre getoond heeft. De communiqués die van de ministeries van oorlog ei- bïnnenlandsche zaken verspreid worden, vermelden met nadruk, dal de maatregelen, die Frankrijk neemt, niets zijn dan elementaire voorzorgs maatregelen, en dat van mobilisatie, van oproeping of consigneering vai. »lu*ÜM%UMr£ '"«P™ sprake nl i.jn, - krachtda dig tegeu Frankrijk optreden, indiou haar kusten tegen een aanval be schermd zijn. Bovendien kan zij al leen den Corniche-weg laugs de Fransche Riviera gebruiken; haar eenige lijn van opmarsch zal moei lijk zijn en door Frankrijk met zijn Alpentroepen en een klein ge deelte van haar leger gemakkelijk gestuit werden. Maar de Corniche- weg is langs zijn gelieele lengte var zee uit aantastbaar. Indien de heer schappij ter zoo in Fransche handen is, zouden de moeilijkheden voor de Italianen dus zeer groot zijn. Stel nu, dat Engeland niet de twee ander mogendheden van de Drie voudige Entente samengaat. Dan overtreffen Engeland, Frankrijk en Rusland het Drievoudige Verbond ge makkelijk in sterkte ter zee. Do weg door de Oostzee naar St. Petersburg wordt onmogelijk cn de opmarsch langs de kust gevaarlijk met oen lan ge verbindingslijn en een steeds aan ving bericht, dat do Serviërs een groéïenden vijand in de flank. liet jacht wijzigde onmiddellijk koers om de Grieksche wateren tc bereiken, tevergeefs gevolgd door twee Oostenrijksche torpedojagers. Be houding yae Enge'antl Onder den titel„Wanneer Frank rijk bedreigd is zullen wij weten, wat. ons te doen staat, wij zijn eensge zind," schrijft de „Times": In het manifest van den keizer van Oostenrijk hooren wij veel over de. eer en de waardigheid van de mo narchie, doch nergens méér dan in Engeland worden deze hoog gehou den, en geen land is Ifnlscher dan wii. op deze attributen van groot heid. Maar toch herinneren wij ons met trotsch en voldoening, dat. wanneer deze ook al eens bedreigd waren door een incident dat landgenooten het leven kostte, wii ons niet in een oorlog geworpen hebben, die den Eu ropeeschen vrede kon verstoren. liet blad herinnert in verband hier mede aan het incident met Rusland, met den door der visscliers uit Huil, en vraagt of arbitrage, zooals in dat geval ingeroepen werd, zoo vernede rend is voor een rijkhet is betrei aardig, dat Oostenrijk deze op offering niet gewild heeft, en direct iiar het zwaard greep Indien Frankrijk bedreigd wordt, of de Belgische grenzen waarvan wij 'ligheid waarborgden in 18~0 dan zullen wij iveten wat ons te doen staat. kun Frankrijk door Duitschland vernie tigd wordt, als Duitschland kan dul den dat Rusland Oostenrijk bedreigt. .1 de quaes tie door de wapenen beslecht moeten worden, dan zullen onze vrienden en vijanden merken, dat wij denken en handelen als één man. De „Times" zegt dat Engeland's plicht meebrengt de vrienden te steu nen. De dagen van schitterende af zondering zijn voorbij! Terwijl de „Daily News" zegt: Onze eer en onze belangen schrij ven ons voor om de absolute neutra liteit te handhaven in het betreurens. waardige geschil, waaraan Engeland part noch deel heeft, indien het oor log onder de Europeescho machten brengen mocht. Engeland neemt maatregelen. Londensche „Tel."-correspon dent seint Ik ben er in geslaagd, achter de uitgebreide militaire maatregelen in dit. land te komen, die hier niet gepu bliceerd mogen worden. Ten eerste zullen de afdeolingen voor bijaonderen dienst van de land weer in liet geheele land onder de wapens worden geroepen. Ten tweede zal de noordelijke kust van Ierland zeer streng worden be- wuakt. Ten derde en dit is nog veel be langrijkerwordt menige haven fei telijk geheel gesloten voor particuliere vaartuigen, die alleen maar me ankeren op sommige nader aan wijzen plaatsen, maar de haven in geen geval mogen verlaten zonder of ficieel verlof. Manoeuvres van particuliere vaar tteer Duitschland eerst zou hebben gemobiliseerd." Vrijdagavond was in Frankrijk nog geen bevel tot mobilisatie gegeven. Aanslag op een tunnel. Uit Lagny wordt geseind: Er is Vrijdagmiddag een poging ge l daan om de tunnel te Chalyfort in dt j lucllt te laten springen. Êen schild wacht heeft geschoten op drie per j soneu, die op de vlucht gingen. (De spoorwegtunnel van Chalyfor is gelegen in het departement Seint el Manie, op geringen afstand van d< Fransche hoofdstad.) Sn ander*© landen. Turk ij c, Dc Russische gezant heeft de Portc naar do door haai aan te nemen hou ding in het huidige conflict gepolst. De grootvizier antwoordde, dat Tur kije rnet het conflict niets uitstaande heeft. Bulgarije wapent zich. Uit Sofia De. regecrlng legde aan de Sobranji een wetsontwerp voor, waarbij eei crediet van 150 ïnilliüen francs word' gevraagd voor het uanschoffen var oorlogsmaterieel. 1e verdeelen ovei vier jaren. De Sobreuje zal eerstdaagr haar zittingen afbreken de minister president verzocht derhalve, dit voor stel, waaraan sedert geruimen tijd wordt gewerkt, zonder verwijl goed t< keuren. Op do eenstemmige aanne ming van het omwerp kan wordei gerekend. B u 1 g a r ij e. heeft zicli in don oorlog Oosteiirïjk- Scrvië streng neutraal verklaard. Ook bij eventueel* verdere verwik kelingen? Japan treedt op. officieuse blad „Hosji-Sjim boen" is van meaning, dat in geva van een Europeeschen oorlog de dcei neming daaraan door Japan, al bondgenoot van Engeland, mogelijk is. s ee i ander bericht wil Ja pan aan Oostenrijk steun vorleenei tegen Rusland. Uier is geweldige tegenspraak! Bel giè. De Belgische bladen ontveinzei zich geenszins het gevaar, dat lie land bedreigt bij een evenluceie bol sing tusschen de groote mogendheden Van militaire zijde worden alle maar regelen genomen, waartoe geen mach tiging van het parlement noodig is Hel vredvs-effectief is versterkt, d' forten der Maasliuie zijn bewapen en bezet. Waarschijnlijk is de inobili satie al in gang. Uit Antwerpen, wordt aan de „Tel geseind Een enorme paniek overweldig ganseh het laud. In alle banken k< men duizenden hun geld weghalen Er hccrscht algemeen wantrouwe ten opzichte van de bankbiljetten e effecten in het Walenland. Dondei dag kochten speculanten stadslotei staatspapier en zelfs bankbiljetten b gen de helft der waarde en minde. tuigen in de haven zijn bij avond cn Aan de loketten in de stations t

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1914 | | pagina 9