Nsdsriani en de Oorlof
25
KWARTJES-
ADVERTENTIËN
Weerbericht
MEDEDEELINGEN VAN IIF.T
K0N1NKL. NED. MET INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur)
De Bildt, 11 Aug 1911
Hoogste barometerstand 7710 in
ie La Hague; laagste 756.2 m.M. ta
ITuparanda.
Verwachting tot den avond van
12 Augustus
Wind: meeat zwakke veranderlijke
wind.
Gesteldheid van de lucht: licht tot
half bewolkt, waarschijnlijk droog
weer.
Temperatuur' warm.
BAROMETERSTAND TE HAARLEM.
Barometerstand hedenmiddag te
2 uur 772 m.M.
Vooruitgang.
Vorige stand te 2 uur 768 m M
OPGAVE VAN
J OH M. SCHMIDT -Optician
GEO. O. GRACHT 47. HAARLEM.
Thermometerstand
jl Augustus
Hoogste gisteren F. 75
Laagste heden nacht. F 61
Hedenmiddag 12 uur P. 78
HOOG- en LAAGWATERSTANDEN
12 Augustus.
Hoog water.
IJmuiden va 6 u.39 m.; am. 6u. 56 ai
Katwijk vin. 6 u. 13m.;nm. 6u. bl m
Petten va 6 u.69 m.; na 7 u. 16 m
Laag water.
Ifjnuiden vm. 2u, 39 m.; nm. 2 u. 56 m
1 afwijk vrn. 2 u. 18 m.; nm. 2 u. 36 m
Petten vm. 3 u. 9m.;nm. 4 u. 26m
Het aansteken der lantaarns vnn
'rijwielen, automobielen en andere
voertuigen moet to 8 uur 7 minuten
geschieden.
Daarna strooiden de aanwezigen
bloemen op de kist.
De zoon, kapitein der veld-artille-
r;e, dankte ten slotte voor de eer, zijn
vader bewezen.
VREDE DOOR RECHT.
Het hoofdbestuur van dien Neder).
Bond „Vrede door Recht" heeft een
circulaire rondgezonden, waarin iiet
tot zelfbeschuldiging komt.
„Ons aller arbeid voor de geleide
lijke ontwikkeling der international®
rechtsorganisatie op papier heeft al
te veel onze krachten onttrokken aan
den veel dringender en noodzakelij
ker arbeid, om zoo spoedig mogelijk
tot stand te brengen een hechte inr
ternationale organisatie van alle le
vende nienschen van goeden wil, die,
goed geleid, wellicht den gtooien,
oorlog nog had kunnen voorkomen.
Dat wij, pacifisten van alle landen,
die de moi.scbheid den gruwel van
dezen oorlog hadden willen bespa
ren, niet voorzien hebben, hoe drin
gend lid gevaar was, geeft ook ons
een gevoel van schuld welke slechte
verzacht wordt door de ondenkbaar.
Iteid, dat de menechen elkander
waarlijk zouden aandoen datgene
wat thans geschiedt".
De snelheid, waarmee het gevaar
ontstond, zich uitbreidde en tot fort
word, heeft de voorstanders van den
vrede verrast en hun optrediotn ver
ijdeld.
Wat er nu. in dezen gespannen
f'-eatand. aan wederkeerig hulpbe
toon geschiedt, word1; door het ho-ofd-
liestuur zeer geprezen. En het ideaal
van den vrede blijft onaangetast, al
dient de strijdwijze te worden her
zien.
Boven het lijdelijke verheven, zul
het ook in de somberste oogenblikksn
blijven het lichtpunt, waarheen ons
st even te richten. Wanneer wij zelf
niet het geluk mogen hebben te oog
sten wat wij en zoovelen vóór ons ge
zaaid hebben, wij zullen onvermo id
niet zaaien voci la aan., ten bate van
hen die na one komen en die hun
beschaving niet meer door een vol.ke-
renkrijg als dezen zullen willen le-
zoedelen Wij zijn gereed om, zoodra
de omstandigheden het toed a ten., met
méér vuur en méér toewijding dan
ooit. zij het wellicht op eenig.sz.inB
andere wijze het vredeswerk te her
vatten.
STAAT VAN OORLOG.
Een te middernacht verschenen
buitengewone „Staatscourant" beval
een Koninklijk Besluit, waarbij met
ingang van 11 Augustus in staat van
oor'og worden verklaard: de provin
cies Limburg, Noord-Brabant en Zee
land, benevens het gedeelte van de
provincie Gelderland bezuiden de ri
vier de Waal.
Een tweede groep gomterneeirdien
kwam Maandagavond van Maastricht
op do doorreis naar het intemeerings-
kamp to Alkmaar aan hot Centraal- j
station te Amsterdam aan.
Het was ditmaal een groep Belgi-
isclio lanciers van 24 man met hun
luitenant Albert de Selliers de Mornrv-
villo zoon van den oommandant van
het Belalsche loser die, zooals bo- 1
reids gemeld is, na een dwaaltocht
onze grenzen overschreden hadden en
door onze troepen daarop ontwapend
waren. Bovendien kwamen nog drio
andere geïnterneerde Belgische
daten mede. Do officier reisde onder
geleide van een Ncderlundschen col
lega, do manschappen, onder geleide
van een bewakingsdetachement
infanterie.
Do Belgische militairen werden aan
het Centraal-Station ontvangen door
den kapitein-adjudant Mossel en den
stationschef Krapels, terwijl mede
aanwezig waren Prins de Ligne, le-
gatieraad van het Belgische gezant
schap te 's-Gravenhage en do hoer G.
v. d. Aa, consul-generaal van België
te Amsterdam.
Dank zij goeden zorgen, mede van
den stationschef Krapels, behoefden
de manschappen niet door do stad
geleid te worden naar hun nacht
kwartier, maar werden zij voocr dozen
nacht in de examenzaal van het Cen
traalstation gelogeerd, waar tevens
het noodigo voedsel verstrekt werd.
Prins de Ligne sprak zijn landge-
nooten hier een kart, sober woord toe.
hen op hun plicht tot goed gedrag in
ons land wijzende.
Heden ging de reis verder naar
Alkmaar.
ROODE KRUIS.
Jhr. F. H. P. J. G.. te 's-Gravenha
ge, heeft aan het Roode Kruis /10.000
geschonken.
PROFESSOR GUSTAVE COHEN
SOLDAAT.
Aan het „Hbld." wordt medege
deeld, dat professor Gustave Cohen,
hoogleeraar in de Fransche taal- en
letterkunde aan de hoogeschool te
Amsterdam, is ingedeeld bij een
Fransch infanterie-reglment te
Evreux, 28e compagnie. Hij zou he
den Dinsdag bij zijn regiment aan
komen.
EEN SCHENKING.
Da „Nieuwe Gazet" deelt mede, dat
de heer Koes Valkenstein uit Maarsen
de som van f 500, hem toegekend als
eersten prijs in den prijskamp voor
tooneellelterkunst, uitgeschreven door
de stad Antwerpen, ter beschikking
het Belgische Roode Kruis heeft
gesteld.
DE OPPERBEVELHEBBER.
Luitenant-generaal Snijders, op
perbevelhebber van zee- en land
macht, is benoemd tot generaal.
GODSDIENSTOEFENING.
Indrukwekkend was Zondag de
godsdienstoefening voor Protestant-
©ehe militairen in do Ned. Heirv. kerk
te Scheveningen, waarin de uniform
van res. lo luit. der grenadiers ds.
J. Barbas, uit Hengeloo (G.) sprak
er Psalm 4G. De kerk was geheel
gevuld met militairen, onder wie
comandanten. Aan het eind werden
staande twee verzen van het Wilhel
mus gezongen.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE
ZEIL- EN ROEIV ERE ENIG ING.
Bestuurderen der Koninklijke Ne-
derlandscliG Zeil- en Roeivereeniging,
overtuigd dat de leden gaarne bereid
zullen zijn hun jachten ter beschik
king der Regeering te stellen, ten
behoeve van 's lands verdediging of
van het Roode Kruis, hebben hun bo-
middoling daartoe aangeboden aan
Z E. den Vice-Admiraal, Directeur cn
Commandant der Marine te Amster
dam, waarbij zij van Z E. de verze
kering mochten ontvangen, dat zulle
een aanbod op prijs zal worden ge
steld en gaarne door hem aan de
Regeering zal worden overgebracht.
Bestuurd eren stellen zich voor, dat
In de eerste plaats een nuttig ge
bruik za! kunnen worden gemaakt
van motor- en stoomjachten, doch dat
de mogelijkheid niet le uitgesloten,
dat ook zeiljachten min of meer be
langrijk© diensten zul'en kunnen be
wijzen.
Ook van de persoonlijk© diensten
der leden, die zich daartoe aanmel
den, zal wellicht gebruik kunnen
worden gemaakt, hetzij aan boord
der zeiljachten hetzij op andere wij
ze. Vooral bekendheid met de biunen-
land.sehe vaarwaters kan daarbij van
veel nul zijn.
Jlet beschikbaar stel'en van jachten
of persoonlijke diensten behoeft nog
niet noodzakelijk een onmiddellijke
oproeping ten gevolge te hebben.
Ook niet-leden der vereeniging,
eigenaren van jachten, worden, In
verband met het bovenstaande uit-
geaoodigd, zich aan te melden aan
het secretariaat Raadhuisstraat 29,
Amsterdam.
V ERPLEGINGSCOMMISSIE.
De Verplegingscommissie in de
stelling Van Amsterdam heeft verno
men, «at de landbouwers in de mee-
ning verkeeren, dat er z©er veel haast
i-s om tarwe aan de markt te bren
gen De Commissie kan den landbou
wers daaromtrent gerustetellen. Er
is loorloopig tarwe en meel genoeg.
De eenige moeilijkheid is te zoeken
in de bezwaren, aan een juiste ver-
deeling verbondon. In elk geval moe
ten de boeren wel overwegen, dat de
inwoners binnen de stelling van Ara-
sterdam tijdens een mogelijk© bele
gering voor eoii groot deel zullen moe
ten leven van de tarwe van den nieu
wen oogst. Deze moet dus vóór alles
droog bijeengebracht en droog ge-
dorscht worden, aangezien hij anders
noch bewaard, noch gemalen, noch
gebakken kan worden.
liet tarwemeel van den nieuwen
oogst moet in de maanden Augustus,
September, October en November be
schikbaar zijn en dat kan hot niet
zijn, indien de tarwe na t bijeengere-
deü of gedorscht wordt.
ZEEVERKEER.
Do VUssingsche dagdienst over
Folkestone ia de eenigo reisweg, weL
ke nog tussehen Engeland en Neder
land gehandhaafd blijft. De dienst
over Harwich is geslaakt en over
Queenboro mag nipte moer vervoerd
worden. De vaetelandsche diensten
worden in eenigo landshavens gecon
centreerd Dal zijn de zoogenaamde
„geoorloofde havens".
Letteren en Kunst ?3r?oig Stadsnieuws.
N E DE RL. TOON KUNSTEN A ARS-
VE RE EN IGING.
Do 35ste jaarlijksch© examens der
Nodei'Iandsche Toonkunstoiuuirsv
êeiiiging zijn heden te 's-Gravenhage
voortgezet en geëindigd. Na de vorige
opgaten zijn nog geslaagd: Van de l
candidaten: mej. J. 4, M. Dies. Mid
delburg, H. J. v. d. Bergli, Rotter
dam; twee afgewezen, één afgeschre
ven.
In het geheel hadden zichi aange
meld 78. Voor piano (M.O.) 2, voor
piano (L O.) 13. Voor piano (M.O.)
Voor viool M.O.) 2. Voor koorzang (on
derwijskunst 17), solozang (onderwijs
kunst) 17. Voor theorie onderwijs
kunst 1, waarvan geslaagd: voor
piano ó.L.0.) 113. Voor piano (M.O.)
1, voor viool (L.O.) 5, voor viool (M.O.)
2. Voor koorzang (onderwijskunst), 6.
voor solozang (onderwijskunst 13.
Voor theorie 11. Vijf candidnte.n na
men niet aan het examen deel.
De commissi© van examinatoren be
stond uit de heeren: mr. Henri Viotta
i's-G'ravejxhiag©) en M. W. Petri
Utrecht) afwisselend als voorzitter;
S. van MiU'igen, (Amsterdam), A. IT.
Aniery (Arnhem), Ant. Averkamp, I.
L. van den Broeke, Sem. Dresden,
I. M. Sel, Hendrik C. van Oort, Ant.
II. Tierie, Fel Togni (Amsterdam), K
G. K. van Aaken (Amersfoort), Henri
Uoytze, Mevr. Wilh. Heytze ter Brum
al el er (Arnhem), mevr. Mina M. Steyn
Purvévan Maanen (Deventer), L.
Angenot, IL W. Hofmeester, Ch. van
Isterdael, Carol Oberstadt, Arnold
Spoel, K, A. Textor, H. v. Yolimar, C.
L, W. Wirtz ('s-Gravenhfigö), P. C.
Koerman (Leeuwarden), mej. Harry
an der Horst (Leiden), Leon C. Bou-
man (Nijmegen), I. H. Besseloar,
Louis Schnitzler, A. de Vogel, Gerard
Ph. Zalsman (Rotterdam), W. Petri
Ut recht), Jan Rijken, 1st© secretaris
;Deventer).
Plaatsvervangende leden waren mej.
C. VV. v. Oudheusden, de heeren H. B.
J. Spaanderman, Gouda. W. Andries-
en, F. Vink, den Haag, Jan Vel, Nij
megen, J. de Veer, J. Vinoent, Am
sterdam en J. RuygTok, A'mhem.
TOONKUNST.
Examens Nederlandsche Toonkun-
stenaars-Vereeniging.
Gravenhage, 8 Augustus. Van
5 candidaten zijn geslaagd voor
piano (lager onderwijs) mej. C. M. L.
Meyer, 's-Hertogenbosch, en mej. C.
M. Cremers, Hilversum.
KUNST.
1 regeering heeft een© subsidie van
f 5500 beschikbaar gesteld voor het
restaureeren van den ouden toren te
ssen (Geld.)
„ARCHITECTURA".
liet genootschap Architectura et
Amicitia te Amsterdam heeft pr ijs-
ragen uitgeschreven.
a. voor een garage met chauffeurs
woning op een landgoed;
b. voor een brug over een stads-
■acht.
Gedacht is een brug, breed tussehen
de leuningen 26 M,, met drie door-
aarten, over een gracht van 25 me
ter breedte.
Voor beide prijsvragen zijn sommen
an f 100 beschikbaar.
INGEZONDEN
Van iugsionden Btukk«n, foplosls» ol
Uiet geplaatst, wordt de kopie den ineen der
niet teruggegeven.
Voor den inbond deur rubriek stelt de
fiedaaUe slab niet aansprakelijk.
Haarlem, 11 Aug. 1914.
Geacht© Red ootid
De Kamer van Arbeid voor de C011-
fecUebedirijven Alhier, verzoekt u
Jaarne eenige ruimte voor liet ciu-
eirs taande.
De Kamer besloot in hare vergade
ring van 10 dezer zich. tot het Haar-
lemsche publiek te wenden, ten einde
zoo mogelijk een noodtoestand T-e
oorkonten, waarin d© ai'beddiera
.iters) Ln de vakken. onder deze Ka
mer ressorteer© ncto, spoedig zullen
e rli oer en tengevolge der huldig© om
standigheden.
D:e arbeiders (stère) zijn zij, die
we. Jczaamhedien verrichten lm d© da-
mets- en heerewklieedermakerij',
•cl'.oenmakerij, wosch- en Strij kiin-
richtimgen, chemische waseicherij- en
ververij,, zadelmakerij, bontwe-kerij,
da meelt voeden m a keri j en conifeötie-
ai'bï'iid,
Mét aandrang noodigt de Kamer
het werkverschaffend publiek uit,
zooveel mogelijk arbeid te willen ver
strekken aan de patroons in. genoem-
do bedrijven, opdat door eene prak
tische verdeelimg van den arbeid de
arbeiders(stere) geregeld aan den
mg kunnen worden gehouden.
I-Iöt behoef?, onder de gegeven om
standigheden geen nader betoog, dat
spoedige hulp hier dubbele hulp is,
waarom de Kamer dan ook een vrij
moedig beroep op do ingezetenen
doet om allo genoemde arbeiders
(eters) te steunen in hun moeilijken
strijd om het beg'uan.
De Kamer van arbeid voor de
Goiuf ectiebed'rjj ven:
D. MIEZéRUS Jr.. Voorzitter.
Ed. A. VAN BILDERBEEK,
Secretaris.
Koloniën
WESTERAFD. BORNEO.
Blijkens een uit N ederl andsch - In-
die ontvangen telegi'am omtrent de
jeregeïdJi eden in de residentie
\Ve.-te.afdeeling von Borneo is in
Montrado een Europeesch sergeant
onlxMuidend gewond-, terwijl een
Aiiiboneeach fuselier zwaar gewond
en een iutandsch fuselier gesneuveld
Staatspensioen.
Ten aanzien van dé belooging voor
Staatspensioen, te houden op 13 Sep
tember a.s.. heeft de vergadering van
het Partijbestuur der S. D. A. P.
besloten om deze betooging uit te
stellen.
Beëediging.
Heden trokken de bataljons van het
10e Reg. infanterie alhier uit tot het
houden van oefeningsmarschen in de
richting van Zandvoort. Om half elf
waren de troepen vereenigd bij Ma-
rienhof waar ook aanwezig waren de
nieuwbenoemde officieren zijnde do
2e luit.-k\vartierm. II. G. Horn en dc
2e luit.-kwartie'rmeester J. Blokhuis,
J. J. Six Dijkstra, C. J. B. Boekwijt
en P. H. Oudt.
Deze officieren werden daarna door
den luitenant-kolonol Smit beëedigd
en keerden na afloop der plechtigheid
eder naar de kazerne terug.
Landstorm.
Vanavond heeft een bijeenkomst
plaats van de Vrijwilligers, die zich
hier ter stede tot een corps hebben
vereenigd.
De vergadering heeft plaats in een
bovenzaal van de Soc. Vereeuiging.
ORGELBESPELING,
in de Groote- of St. Bavokerk alhier,
op Donderdag 13 Augustus 1914, des
namiddags van 2—3 uur, door den
Heer Louis Robert.
Programma: 1. Fantasia et Fuga c
kl. t, J. S. Bacbi 2. Choral-Vorepiel
und Fu,ge über: O Traurigkeit, O
Herzeleifl", Joh. Braluns. 3. Ave Ma
ria, Max. Reger. 4. Sonatina, Sigfrid
Karg—lEle'rt. Allegro moderato. Cia-
cona, Tripelfughetta.
STUKKEN VAN DEN RAAD.
Ter voorziening in de vacature v-an
onderwijzer aan de opleidingsschool
voor jongens- ontstaan door hot ver
leende eervol on tela g aan den onder
wijzer der school J- J- Klimbie, heb
ben B. en W. de volgende voordracht,
opgemaakt-,
1. H. J. Sarink, te Zutphen,
2. D. J. A. Koekebacker, ie Delft.
3. H. v. d. Horst, te Le-euwai'dem.
Door uitbreiding van klassen aan
de Opleidingsschool voor jongens en
meisjes, is het noodig, dat tot be
noeming van een onderwijzeres wor
de overgegaan. B. en W. hebben
daartoe de volgende voordracht op-
geinaaki:
1. Mej. M. P. E. de Weege-r.
2. Mej. A'. P. van Vliet en
3. Mej. C A. J Meulenhoff, allen
to Haariern.
Van het Bestuur der Haarlemsclio
Huishoud- en Industi lesohoo 1 is een
schrijven ingekomen, waarin het vol
gende aan den Raad wordt medege
deeld:
luen 12-jarige ervaring heeft het
Beatuuir geleerd, dac het handwerk-
onderwija op de Openbare Lagere
Scholen zeer verschillend wordt ge
geven en dat het wen schel ijk is, hier
in verbetering te brengen. Dit woedt
ook erkend door het Damescomité
van Bijstand voor de Handwerken.
Hdi Bestuur meent, dat reeds voel
zou kunnen bereikt wonden door een
cursus in do methodiek. Een derge
lijke cursus wordt medb jarenlang
van gemeentewege te Rotterdam ge
geven. Het volgen van dien cursus
is verplichtend gesteld voor de onder
wijzeressen der O. L. S. Hot onder-
wijs staat te Rotterdam dan ook op
zieer lioog peil.
J-let Bestuur zou wenschen met Oc
tober eeu cursus te openen als boven
genoemd. Een hiervoo-r benoodlgde
leerkira/cib't is aanwezig;. Harwlwork-
onderwijfzoresöon gouden kosteloos
den ouröUiS kunnen volgen. Het Be-
'tuuv vraagt thans een toelage per
cunsus van f 150.
B. en W. deel en mede, dat ook zon
der oprichting van een dengel ijken
cursus op doeltreffende wijze meer
dere eenheid in het harwhveikonder-
wijs kan verkregen worden-, rul. door
de bemoeiingen van. het Damescomité
van B-ij-stand en praeadvieeert dus
afwijzend.
DE GEMEENTEREKENING OVER
1913.
B. en W. deelcn mede, dat de ge
meenterekening over 1913 sluit met
een NADEELIG SALDO van f12.935.60
De inkomsten bedroegen f6.161.691 84J
De buitengewone dienst sluit met
©en n-ade-elig sloft van f 61.263.82 1/2
(ontvangsten f 2.582.853,53 1/2) en de
gewone diienet met een batig saldo
van f 48.328,22 (ontvangsten do som
van f 2.640.102,13 1/2.
Op den dienst van 1915 wordt over
gebracht van het saldo detr gewone
ontvan-gsten een bedrug van f 43.828,
waarvan f 18.6&J.14 tzal bestemd
worden voor buitengewone aflo-sing
van de 4 pGte. geidleciiing van 1901.
de gezelligheid. Heï was er Zondag
avond stampvol.
We verniamen. dot góede lectuur of
tijdschriften voor onze jongens en
huisvaders voor deze gelegenheid
dankbaar zullen worden aanvaard.
Een ieder zie zijn boekenkast eens
na; men kan hier een goed vve'rk ver
richten door onze militie- en land
weermannen zooveel mogelijk het ge
mis van hun thuis te vergoeden.
Misschien offert do een of andere
Meerbewoner zelfs wel graag een kist
je sigaren of tabak voor onze jongens.
Wie draagt een steentje bij?
Uit de Omstreken
Wij vestigen de aan
dacht op onze
van Vraag on Aanbod.
Ieder die een betrekking
1 zoekt of heeft aan te bie
den, die iets wenscht te j
huren of te verhuren, te j
koopen of te verkoopen, j
doet verstandig met voor
slechts
25 CE^TS
een Advertentie, groot 6
regels te plaatsen in
i HAARLEM's DAGBLAD,
3 maal voor 50 Cts. bij
vooruitbetaling. Postze-
j gels worden aangenomen.
HAARLEMMERMEER.
Militairebezetting.
Van de zijde van de burgerij te
Hoofddorp wordt al het mogelijk© ge
daan om het den velen militairen
eenige honderden die hij de bur
gers zijn ingekwartierd of in de forten
gelegerd, zoo aangenaam mogelijk te
maken.
Nu weer is het mooio gebouw der
Sint-Jozefsgezeiien door de goede
zorgen van pastoor Soepnel voor alle
militairen opengesteld. Consumptie en
ververscbingen zijn verkrijgbaar ge
stold voor uiterst lagen prijs; liet ma
ken van winst is geheel buitengeslo
ten.
Kosteloos kunnen de mannen gé
bruik maken van verschillende spelen,
als dam- en dominospel enz. Papier
en enveloppen worden gratis ver
krijgbaar gesteld. Het is er des avonds
een rocht gezellig „Militair Tehuis".
n-anJtamerorgel v©rhic>ogt nlot weinig
INDRUKKEN UIT BELGIë.
Een bewoner van een der kleine
plaatsjes bij Brussel geeft in
„Vlaamsche Gazet" zijn indrukken
eer:
En als het avond wordt in miin
dor)>je4>ij-Brussel dian gaan de hori
zonnen toe ©.ra de geest gaat open
oor schrikbeelden. En dan speü er
en roode zorinenondergang bloed, en
een purperen maan achter zwarte
walken, brand. De mensclien sluiten
zich op in hun huisjes, beproeven
vijfmaal ieder slot en tienmaal el leen
grendel, en stutten deur en vensters,
en spijkeren vast wat neg er.cens
leuterde. En de nacht komt. Soms
schiet de boer angstig wakker bij t
voortbijzoeven eener auto, of een ver
klaroengeschal, of de klokke die mid
de-macht klopt.
De morgen komt En zoodra de
>gen opengaan, treedt weer het som
bere beeld van den oorlog voor, dat
men voor enkele uren vergat, de oor
log die siai, over en onder do zeden,
die dondert over en onder het land.
die knalt in de lucht, boven de hoof
den; dat loeiende monster dat opge
doken is in dié barbaarsche berglan
den van het Oosten en nu zijn vuur
en zijn dood spuwt tot in onze stre
ken.
De menschen van mijn dorp wer
ken weinig of bijna niet meer. Ze
bidden. Ze trekken in zwarte reken
naar de kerk die roept, ze bedevaar
ten, ze knielen ganscho uren ntjer,
hun smeekgebeden prevelend. Soms
hoort men nog den tingling van een
smidshamer of liet geknars eener
schrijnwerkerfzaag. O, dat geluid,
dat zoete geluid uit den. Vrede!
Brussel wacht kalm nu. De goede
tijdingen komen en laten hopen. Het
vertrouwen is in de gemoederen en
de zielen. Vanmorgen stapten linie-
soldaten in onze tram. Ze kwamen
van ginder, van Luik. Gehavend, be
vuild, bemorst, handen zwart van 't
kruit en toch manhaftig, glim la
chend, opgewekt. „Men moest ze in
triomf door de stad voeren, op de
handen en niet' in do tram", meen
de een vrouwtje, dat van aandoening
verbleekte. En juist las ik in mijn
blad hoe Engeland roemt over onze
helden: „Dat kleinste, land zol de
grootste eer bekomen!" Wat erder
stophe een dikke dame op 't platvorm
en zei onnoozel weg: „maar 'k cn be
grijp ik ons lamd niet de Duit-
schera vragen beleefd om door to
mogen, en wij willen niet!' Doch
dadelijk kwam 't antwoord: „Mar
dam", zei een heer „ik vraag u be
leefd om uw beurs... Wat antwoordt
gij?"
Do dame antwoordde niei's zij had
verstaan.
Thans klinkt hel zenuwachtig ma
kend geroep der' dagbladvente-s niet
meer zoo hoog: deze ook bedaarden,
hoewel het volk niet minder graag
de kranten verslind', nm hun groo
te. sensatie-makende titels.
De vaandels wapperen steeds, de
wind droogt ze op terwijl de kieuren
wegens den regen, ineenloopen. De
winkels maken de nieuwsgierigheid
niet, meer' gaande: geen jongelui meer
vóór misselijke alchtkaarten geen
dametjes meer vóór modemagazij
nen.
Wie denkt, nu nog op feestvieren?
Geen liedje weerklinkt meer en de
■straatjongen heeft zijn fluitodcuntjo
verleerd.... Daar komt een hoop kleu
ters aan, geen voet hoog: te wuiven
met onze vlag; do moeders stoppen
de driekleur als speelgoed in de haa
den harcir zuigelingen, 'k Vergat het
bijna: Het Móédei ken uli lie: Dqrpje-
bij-Brn-soI kreeg weer nieuws van
haar zoon. Hij is te Pcrwcz nu! „Och.
riep ze, ach! hij leeft nogl 1-Iij leert
nog!' „Ja. Moederken, voegden
wij erbij, en ge zult hem weerzien,
ongedeerd en beladen mee roeni
en eer!"
Soms trekken dé gebogen schonken
der terugkeerende Fransch mans door
onze straten. Ze stappen daar trang
voort met hun dikke pakken op rug
en borst, en de wapens van den vredo
en van 't leven op aan schouder;
„pikke en zeis."
Daareven kwam Willem hinnen. I
Struisehe, jonge kerel. Dichter. „Ik
ga, zei hij, ik ga er ook heen! Nu
heeft 't land ge-en droom ere noodig,
maar mannen! To-t, weerziens!' Hij
gaf ons de gulle hai d en dat was
zijn eenvoudig, roerend, grootsch
vertrok naar de streek waar 't vad
derland bloedt.
Dozen namiddag bezochten wij c-en
tot hospitaal ingerichte school. Voor
den ingang stonden burgerwachten.
Toen wij de deur open-raken, znocn
wij voor de gapende overdekte koer, j
het groote, witte roodgestreepte ia-
ken dat daar indrukwekkend neer
hangt En daarachter staan de rijen
bedden, met sneeuwblanke lakens,
en met al hel noodige voorzien. Een
dertigtal gekwetsten rusten daar. Ge-
kwerst? Heel weinig! Eén wonde aan I
de linkerwang: „Zoo haast genezen, I
keer ik terug!" Een doorboorden
arm. Een gekneusclen knie. Een
verpletten voet. De overigen overver
moeid. 't Is er stil en gezellig; men
krijgt er niet den griczeligen indr -k
der hospitalen. Sommige soldaten
ziften op hun beddeononde en lezen
kranten. Andere kuieren traag rond.
liet valt op dat in al de gezinnen
nog steeda de vrouw, de moeder al
leen arbeidt. 7.ij kookt nog en naait,
zij alleen vindt nog de ziielesterk'-ie
om haar gewoon gesleur voort te zet
ten. De man teek, of gaat uit, of
bespreekt met zijn gezel den oorlog.
Met hun beidjes beslissen ze over de
veldslagen, en jagen den Duitscher
over de grenzen.
Geen bezoeker komt binnen of weet
wat nieuws, of heeft een „spioen"
helpen aanhouden, of sprak met een
soldaat, die uit Luik kwnrn. of had
speciaal, uiterst gewichtig nieuws
over de veldslagen vernomen....
„Och! antwoordt daarop dan het
oude meetje, dat 1830 bijwoonde en
ln 1870 de kanonnen hoorde bulde
ren. Och de oorlog, men woet hem
te beginnen, men weet hem niol te
eindigen!'
De briefschrijver van de „Chroni-
que." schrijft uil Leuven
Het nieuws van de terechtstelling
van spionnen te Leuven had bij do
bevolking hevige ontroering verwekt.
Door soldaten en politie op een af
stand gehouden, was de menigte or
toch in geslaagd de plaats te omrin
gen, waar men wist dat do veroor
deelden zouden gebracht worden.
Toen dezen verschenen werd een le
vendig gemompel gehoord.
Eensklaps weerklonk de stem van
een officier, zich tot de menigte wen
dende „Ge gaat de terechtstelling
bijwonen van twee spionnen maar
dit is niet alanderen zijn aangehou
den morgen zullen ze eveneens ge
fusilleecd worden. Er zijn voorbeel
den noodig We zijn in oorlog I"
En de menigte, de woorden van den
officier beamend, juicht toe.
Eindelijk ziet men de schuldigen.
Het zijn groote en forsche mannen,
die zich gedwee door de gendarmen
laten leiden. Ze hebben de laatste
sacramenten ontvangen en geven
brieven af, welke aan hun familiën
zullen overgebracht worden.
Onmiddellijk daarna komt het pelo
ton, dat de terechtstelling uitvoeren
moeteen uitdrukking van voldoe
ning schijnt op hun gelaat te lezen.
Van alle kanten hoort men van
soluatcn luidop zeggen, dat zo gaarne
waren aangewezen om die akelige
taak te volbrengen.
„Halt De mannen staan. Men
blinddoekt de oogen der gevangenen
en ze worden voor een muur ga-
pl aatet.
Een knal.... en 't is gedaan I
Recht is geschied
UIT OOSTENRIJK.
De „Gazeta Poranna" bericht uit
Krakau, dat achthonderd Oostenrij
kers onder aau\ nering van kapitein
Frank, des nachts bij Mjechow, ten
noorden van Krakau in Russisch Po-
ongevoer duizend slapende ko
zakken overvielen. De strijd duurde
eenigo uren er. eindigde met een vol-
ledig-en terugtocht der kozakken, die
ongeveer vierhonderd dooden en ge
wonden hadden. Aan. Oostenrijksche
zijde worden honderd veertig man ge
wond. Mjechow werd door de Oos
ten 1 ijkers bezet.
Uit Lamberg wordt aan de „N'euo
Freie Prease" bericht: „De afdeeling,
die Mjechow nam, zette in noordelij
ke richting draii opniarsch voort naar
Ksiaz, dut nu oen korte schermuteo-
lhiK word bezet. De Pushen lieten
vele dooden en gewonden achter, be
nevens een grooteu voorraad pro
viand.
.Het gerucht gaat. dat ook Militza
©n Kïelce (Russisch Polen) door de
Russische trioepon zijn ontruimd.
Onder de jonge Poolsche vrijwilli
gere heerscht gioote geestdrift.
Op de geheeie grens van Oost- en
Midden-Galieié vernieuwden do Rus
sen gisteravond do v-ergeefsche po
gingen op Ooslenrijksch gebied door
te dringen.
Door de Oostenrijksche grenstroe
pen werden tot het verrichten van
bijzondere opdrachten kleine tochten
op Russisch gebied godaan, die alle
met succes werden volvoerd.
De ambassadeur van Oostenrijk i»
gisteravond te 7 uur 15 uit Parijs
vertrokken.
Telegrammen
KEULENUit Boekarest wordt aau
de „Kölnische Zeitung" getelegra
feerd; Naar het Eegeeringsldad
meldt zijn koning Carol, de leiden
van verschillende politieke partijen
eii de overige officieren er van over
tuigd, dat slechts aansluiting bij don
Driebond Roemenië van Rusland kan
redden. De Ministerraad heeft beslo-
