'de Schelde beschermen Van en zoolang
«ie Engelsdie troepen kunnen kinden
te Zee-Brugge en op de andere plant
een van do Belgische kust.
Zoolang Holland onzijdig is, zijn
wij gedekt langs het Noorden en liet
Noord-Oosten, en kunnen we dus al
onze krachten samentrekken in het
Oosten en het Zuid-Oosten, waar ook
dc Fransche en de Engelse!)"© troepen
ons terzijde staan.
Zou. het echter voor ons behoud noo-
dig geacht worden, dat de onzijdig
heid der Beneden-Scheid© of van
Zeeuwsch-Vlaanderen gesohtonden
wordt, dan spreekt het vanzelf, dat
noch wij, noch de Engelschen daar-
voort,ooft maar één oogenblik de hand
moéten omdraaien.
Zouden de Hollanders zich dan
met Engeland willen meten, dan
geven we hun vloot geen 24 uren te
leven, en dan kunnen ze wel voor
eeuwig afscheid nemen van hun ko
loniën in Opst-Indië.
Holland staat nu reeds niet al zijn
harten aan onze zijde. Als de nood
aan den man komt, dan heeft het er
alle belang hij, dat het ook metteïdftèd
aan onze zijde staat.
EEN VERSTANDIG WOORD VAN
EEN BEKENDEN BELG.
Roland de Marès schrijft in de
„Indépendnmc© beige":
Sommige particuliere telegrammen,
hier en daar verspreid, deden het
vermoeden ontstaan dat Nederland
zijn plichten als onzijdige mogend acid
niet stipt zou nakomen. Te. Maastricht
zouden, naar men beweerde, Duit-
6Chc soldaten, die gewapend de gren
zen waren overschreden, na van le
vensmiddelen Ie zijn voorzien met Iran
wapenen naar Aken zijn teruggezon
den.
Hiermede ware inderdaad de onzij
digheid geschonden; iedere militair
van een oorlogvoerende mogendheid
moc-t, als bij op onzijdig gebied, ver-
schijnt, ontwapend en in verzekerde
bewaring gehouden worden. Deze
dwaling is echter reeds rechtgezet
de Duitsche soldaten, die van hei.
Belgisch gebied zijn verdrongen naar
HoMandsch Limburg, werden wel de
gelijk ontwapend. De Nederlandscbe
autoriteiten hebben derhalve hun 011-
Eijdigheidsplicht vervuld en wij mee-
nen bovendien te weten, dat het Ne-
derlandsche volk niet zou dulden dal.
van dezen plicht tot onze schlaide zou
worden afgeweken. De stelling, die
vóór den oorlog soms werd verkon
digd en volgens welke het doortrek
ken van Duitsche troepen door IIol-
landsch Limburg als geen onzijdig
heidsschennis mag worden beschouw d
Is een valsche stelling. Een onzijdig
land moet zijn onzijdigheid verdedi
gen over de geheele uitgestrektheid
van zijn gebied; en zóó ivordt het ook
'door Nederland begrepen. Mocht Ne
derland, door onvoorziene omstandig
heden, bemoeilijkt worden in de'na
koming van zijn plicht, zijn neutrali
teit te beschermen in lloilandsch Lim
burg, dan zouden wij ons ook aan die
zijde moeten dekken en krachtige
maatregelen dienen te nemen om,
met eigen kracht, ons te verdedigen
tegen dit nieuwe gevaar. Maar wij
herhalen dat, zooals thans de zaken
staan, geen enkel stellig feit van
neutraliteits-schennis aan Nederland
kan worden ten laste gelegd! Dit ge
vaar bestaat niet en wij meenen te
mogen vertrouwen op do loyauteit
van onzen nabuur en vriend, en dat
het gevaar zich ook niet zal voordoen.
BE NEDERLANDSCHE KOLONIE
TE BRUSSEL.
Een aantal te Brussel gevestigde
Nederlanders heeft een beroep gedaan
op de overig© leden der Nederland-
sci«e kolonie tot oprichting van een
ambulance. In den oproep wordt o.a.
gezegd:
,,Onderget©ekeiïden meenen, dat de
Nederlandsche kolonie te Brussel niet
onverschillig kan bijven bij devreese-
lijke 'rampen, welks het land treffen,
waar wij gastvrijheid genieten. Drin
gende bulp is noodig."
PROCLAMATIE VAN DEN
BURGEMEESTER VAN ANTWER
PEN.
De burgemeester van Antwerpen
vaardigde op 7 Aug. de volgende pro
clamatie uit:
,.De burgemeester acht het zijn
plicht nogmaals de bevolking tot
kalmte en koeib'oedighcid te
marien. Het is volstrekt noodzake
lijk, dat zij doordrongen vveze van de
erge gevolgen, die elke gewelddaad
op. het leven of de eigendommen der
Duitsche of Oosten rij iwclie onderda
nen zon kunnen medebrengen Zij die
zich laten overt-can tot deze laakba"e
feiten, stellen zich aan ernstige ver
volgingen b'oot, en verwekken voor
het vaderland de zwaarste verant
woordelijkheden
Voor wat de feilen van spionnee-
ring aangaat, is de krijgsoverheid
alleen gemachtigd om deze te oordee-
len. Zij zal de wet toepassen in al
imar strengheid, liet is duis onont
beerlijk dat de bevolking kalm blijve
en op haar hoede weze tc-gen de strek
king om lieden lichtvaardig van spi-
onneering te beschuldigen of te ver
denken, terwijl cr tegen deze perso
nen soms geen enkel bewijs noch ern
stige aanduiding kan ingeroepen wor
den.
Er worden insgelijks valsche ge
ruchten verspreid nopens de houding
van een naburige en bevriende natie,
die uit hoofde van haar toestand ge
houden is toi onzijdigheid, maar die
in de zittingen van haar parlement
en m de orgunen, die haar openbare
meening uitdrukken, de wezenlijkste
betuigingen van sympathie tot België
richt. Ik kan mijn medeburgers niet
genoeg aanraden van zich voor der
gelijke betoogingen ton opzichte van
bedoeld land te onthouden, ten einde
onze betrekkingen van goede gebuui-
schap niet te schaden en geen verwik
kelingen te bewerken, die, vooral in
deze omstandigheden, hoogst betreu
renswaardig zou'den zijn, des fe mcêr'
daar op dit oogenblik de gedwongen
Belgische uitwijkelingen cr onderko
men vinden en de Ilollandsche bla
den in hun kolommen inschrijvingen
openen tot elcun der familiën onzer
gekwetsten."
De Belgische ..Soir" schrijft dat het
uur gekomen is om eens ampel de
volgende vraag te bespreken Het ge
rucht gaat dat de Duitschers in aan
zienlijken getale de Ncderlandsche
grenzen hebben geschonden Neder-
land moet er op verdacht wezen, zijn
onzijdigheid te verdedigen, want in
dien Limburg werd doorgetrokken,
zou Duitschland waarschijnlijk met
Nederland evenals met België hande
len, namelijk - doortocht vragen met
bedreiging hem met ge we hl door te
zetten in geval van weigering. De
„Soir" wil niet aan de noordelijke
buren de beleediging aandoen te ge-
looven dat zij in staat zouden zijn
om den doortocht der Duitsche leger
machten over hun grondgebied toe te
staan, doch daar zulk een doortocht
in het uiterste Zuiden van hun land
zou plaats hebben, doet zich de vraag
voor of de Nederlanders er zich met
alle macht tegen zouden verzetten.
De „Soir" twijfelt niet aan de eer
van de Nederlandse beo fficieren, die
de schande, een lijdelijke houding te
hebben aangenomen, niet zouden
kunnen doorslaan.
De onzijdigheid van Nederland loopt
var. de zijde der Duitschers gevaar.
Zijn onze noordelijke vrienden ge
reed, elften indringer krachtig aan
te vallen?
De ..Soir" beantwoordt deze vraag
bevestigend, want het blad vertrouwt
op de oprechte vriendschap van Ne
derland voor België. Wij verwach
ten vervolgt de „Soir" dat de
Nederlanders, als hun onzijdigheid
wordt bedreigd, zich dadelijk zoo
krachtig te weer zullen stellen als de
toestand vereischt.
Met ons, Belgen, zijn het Frank
rijk, Engeland en Rusland (dat wil
zeggen de volkeren die in den tegen-
wooi'digen strijd, welken loop die ook
moge nemen, zeker zijn van de over
winning) die hen voorgaan en af
wachten wat zij zullen, doen.
Het blad besluit: antwoordend op
bovenstaande vragen heeft de Nc
derlandsche gezant, jonkheer Van
Woede, ons deze formeelc verklaring
afgelegd: „wat er ook gebeure, 'wij
zullen onze onzijdigheid ongerept
handhaven."
Dit is afdoende, zegt dc „Soir".
UU den Elzas.
De Franschen hechten veel waarde
aan de overwinningen in den Elzas
Over de inneming van A'tkirch en
Mühlhausen wordt het volgende ge
meld -
AUkirch, <le eerste plaats die in de
handen van de Franschen is geval
len, ligt zoo meldt de „N. R. Ct."
aan den spoorweg van Belfort naar
Mühlhausen, liet. is een stadje met
3400 inwoners. Mühlhausen is de be
langrijkste fabrieksstad van Elzas
met ongeveer 95 000 inwoners, die puch
nooit door Duitschgczindheid onder
scheiden hebben. Van 15""5 tot 1798 be
hoorde de vroegere rijksstad tot het
Zwitserse he verbond. Na de inlijving
bij Duitschland was de protest-partij
er zeer sterk, vooral omdat de grooto
fabrieken tijdelijk schade leden, De
stad ligt aan den spoorweg van
Straatsburg naar Bazel.
Een bijzondere correspondent vnn
het „Journal de Bruxelies" meldt
Zaterdagavond uit Gïvet, de Fran-
sclie grensvesting, het volgende
Om kwart over twaalven bevestigen
officieren van den Franschen staf of
ficieel aan de pers, dat de Franschen,
Mühlhausen zijn binnengetrokken en
voegen aan de reeds bekende bijzon
derheden nog de volgende toe
„Aan de oostelijke grens, in de
buurt van Belfort, overweldigde het
153ste Fransche linie-regiment het
156ste Duitsche linie-regiment met
125 mitrailleurs. Het 10de regiment
Fransche jagers verloor 80 pCt. van
zijn effectief. Er werden in het ge
heel 15.000 Franschen gedood of ge
wond en 33.000 Duitschers. Vierdui
zend gevangen genomen Duitschers
zijn naar Poitiers gezonden. Gene
raal Amade was <le bevelhebber van
de troepen, die Mühlhausen binnen
rukten."
'T D'UITSCllE VOLK WORDT
NIET VERONTRUST.
In ons 'and ontving nien eindelijk
weer eens eenige Duitsche bladen,
me sial oude, van 1 Augustus tot 5
Augustus, en een paar nieuwe „Kól-
nische Zeitungen". Maar de mededee-
lingen daarin over de ki ijgsgebeur-
tenissen zijn uiterst sober. De Duit
sche regeering schijnt er streng de
hand aan te houden, dat niets wordt
gepubliceerd, wat eenigszins van in
vloed kan zijn op de stemming in
Duitschland. Een Amsterdammer, die
Zondagavond uil Leipzig terugkeerde
na een reis van drie dagen ver
nam aan deze zijde van de grenzen
de eerste medeiieclingcn over de ge
vechten in België, bij Vise en Luik.
De Duitsche b'aden, die hij had gele
zen, deelden, daarvan niets mede.
Slechts de berichten dat Luik gevallen
was en generaal Van Enimich de
Orde pour lc Mérite had ontvangen,
varen in de Duitsche bladen, opge
nomen.
DuitsohBand-RusIand,
De „Times" meldt uit Petersburg,
dat de Russische voorpoxeii Stallu-
ponen hebben bereikt, tachtig mijlen
westelijk van Eydltkuhnen. Donder
dag is ex bij Eyd'tkuhnen duchtig ge-1
vochten, de strijd eindigde met een
volkomen nederlaag van heil tweede!
bataljon vurt het 33e Duitsche regi
ment, De Duiischore verloren 100
dooden en een machinegeweer.
Engeland-DugfscfaBQnd.
DE DOOD BRENGT VERZOENING.
Maandagmiddag werden te Har
wich vier Eritsclie matrozen van de
,.,Amc>h-on" en vier Duitschers van
de „Ivómgrii Luis©", die aan hun
wonden gestorven waren,, in hetzelfde
graf bijgezet. Voor dc DuitsCho.s ge
scbicdden dezelfde eerbewijzen bis
voor do Eijgelsclioii. De vlaggen
waarvoor zij gestreden hadden, d k-
ten de kisten.
VAN DÏE ZEE.
Uit Londen wordt aan de N. R. Ct.
geseind.
De Duitsche duikboot, die in den
grond is geboord, is do U '15. I-Iet
smaldeel bestond uit kruisers. Geen
verdere bijzonderheden worden door
de admiraliteit gegeven, z/dfs dé
plaats is niet aangeduid.
Zij d.e voorspeld hebben, dal de
gioote Duitsche schepen zich op den
ac-htcrgrond zouden houden cn de
ondei.wc-booten zouden trachten
schade aan de Engelsohe vloot, toe "c
brengen, schijnen door dit wapenred.
gelijk te krijgen. Deze eersite ervaring
zal wellicht ook die Engelschen 'ge-
msH stellen., die getwijfeld hebben
aan de bruikbaarheid van liet pan!:-
serechip tegenover de duikboot.
EEN DUITSCH SUCCES.
De van Belton, in den Boven-Elzas
naar Mnlhausen door'godironsen.
Fransebé troepen, naar hot schijnt
het zevende Fransche legercorps, en
een 5nEnri.terie-diivisie van <le bezet
ting van Belfort zijn heden door onze
troepen uit een versterkte po.-ilie ten
westen van Miilhausèn in zuidelijke
richting teruggedreven.
Onze verliezen waren gering, meldt
dut be iel it, dat uit Berlijn afkomstig
ANDERE DUITSCHE BERICHTEN.
Volgens de „Kreuzzeitdn.g" reken-
dis men er in België op bet Duitsche
leger bij Luik drie- tot vier weken o.p
te houden. Des ie groot er zal dus in
de geheele wereld de indruk zijn van
liet snélle succeu, dat liet stou.tmce-
dilgc Duiteche leger bij diit eerste wa
penfeit w is. te bereiken.
Uit Frankrijk temgkcerende be-
woners van den Elzas zijn hoogst
verontwaardigd over de slechte be
handeling. van Fransche zijde on
dervonden. Men trachtte hou over tc
halen om tc blijven., en mishandelde
de vol trekken den op schandelijke
w ijc.e.
Het bericht van den intocht der
Engelse-lid troepen in Lomec is door
de. pers en de openbare meening koel
ontvangen.
Do ..Lokal-Aiifceiger" schrijft,,IIct
is kenschetsend voor het verschil
tosschen Duitechers en Engelschen.
dial het cei-ste wapenfeit van Enge
land is het binnentrekken in, een on
verdedigde plaats in een afgelegen
koloanie, terwijl onze matrozen op eon
handelsvaartuig offensief opj raden
in de krachtig verdedigde Loaiden-
s«he haven.
De Russische ""dreadnought ,,St.
Andreas" zou volgens berichten, van
uit Finland teruggekeerde Duit
schers hij Hangoo aan den grond zit
ten. Het schip werd door Russische
loodsen gestuurd,
GUSTAVE HERVé.
De lieor Gustavo Hervé, redacteur
vnn do Guerre Socio.!©'' is met naai
de grenzen vertrokken daar presidc-nt
Poinca, verklaard heeft dat hij
„mét zijn pen meer kooi tril stand
brengen dan nier. een zwaard". Do
zoon van den heer Hervé is in mili
tairen dienst getreden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
k 30 Cts. per regel.
Men weiger© verhoogde prijzen Ie
betalen.
Gen. Agentsch. Sanatogen Amsterdam
op RIJWIEL., RIJTUIG, co AUTOBANDEN
waarborgt tolldllrll.
Fabriek Hevea. Hoogezand (Oroningon.)|
Binnenland
Centraliseerlnq van
Stennrerieesiny.
Op iiiiliatLef van de Koningin is
Maandagmiddag in de Trèv es-zaal te
's-Gravenliage, in tegenwoordigheid
der Koningin, een bijeenkomst go
houden ter centraliseering van de
stéunverieening in Nederland.
Aan doz© vergadering, geleid door
miniA.er Treub. namen deel de le
den van don Werkloosheidraad, de
bestuur steden van den National en
Vrouwenraad, de- leden van het Al
gemeens Aimencomité, do voorzi-lner
ei: de secretaris van den Tuinbouw -
mad, liet Nederlandsche Landbouw-
comité, de Maatschappij van Nijver
heid, de plaatselijk© steuncomité s in
Amsterdam, Rotterdam, 's-Graven
liage en Utrecht. Ook waren tegen
woordig do oirecleur-genoraal van
landbouw, de hoer Van Hoeft, van
den arbeid, do heer Van. IJsselsteijn,
en de hoofdinspecteur der visscherij,
de heer Bot-en. anno.
Dc Koningin
opende ue bijeenkomst met de. volgen
de rede
„De berichten, die tot mij komen
omtrent de stoornis of den stilstand
in bedrijven, oritsVian ten gevolga
van den oorlog en het ten onzent be
staande oorlogsgevaar, doch bovenal
de kommer en de zorg, die mij aller
wegen -tegemoet treden, waar ik mij
beweeg te midden van mijn volk, ver
vullen mij met groote deernis voor de
velen, die in zoo benarde omstandig
heden verkeeren. Het is daarom, dat
ik een beroep doe op al mijn landge-
nooteii, die tot helpen in staat zijn.
ten einde met mij eendrachtig de
handen ineen tc slaan om plannen te
beramen en uit te voeren, opdat aan
,den nood, voor zoover dit in ons ver
mogen Lgl, het hoofd worde geboden.
Daartoe heb ik genieend in de eerste
plaats de medewerking te moeten in
roepen w, den Worklöoshéidst'ftod,
van de algemeene armen-commissie,
van dén nationale» vrouwenraad, van
den tuinbouwraad, van liet landbouw-
comité, van de Maatschappij van Nij
verheid en van de plaatselijke com
missies, die zich te Amsterdam, Rot
terdam, 's-Gravenliage en Utrecht ge-
vol-iid hebben, en naar ilc honp in an
dere plaatsen nog gevormd zullen
worden, om in overleg te willen tre
den. Doch ik wil uitdrukkelijk ver
klaren, dat iedere verceniging. die tot
hetzelfde doel wenscht samen to wer
ken, met instemming zal worden be
groet, en dat ik dus bij den oproep tot
deze vergadering* geen voorkeur heb
willen toonen voor enkele commissies,
met achterstelling van andere. Mei
groote waardecring heb ik kennisge
nomen van de alom getoonde hulp
vaardigheid. Zoo vertrouw ik, dat het
hier te stichten comité het middelpunt
zal vormen van de pogingen, die al
lerwegen gedaan worden tot leniging
van den nood, en dat wij allen een
maal de blijde voldoening zullen sma
ken, dat menig bezorgd hart ver
ruimd zal kunnen kloppen. Den Mi
nister van Landbouw. Nijverheid en
Handel mijn oprechten dank voor
zijn bereidverklaring, do leiding van
deze vergadering op zich te nemen.
Ik verzoek u thans, onder voorzitter
schap van den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel, uw be
raadslagingen pan tc vangen, en ver
trouw, dat gij met, den Minister een
kern-comité zult vormen."
Minister Tranb aan bet woord.
Nadat H. M bovengemelde oproe
ping had nitgeproken, hield do heer
Treub, minister van landbouw, ban
dol cn nijveiTei'd, <le volgende rede:
Majesteit.
Gaarne aanvaard ik de leiding van
deze bijeenkomst, door U aan mijn
handen toevertrouwd. De tijden zijn.
hor-gut ermkig. Ook al zucht ons volk
niet onder de recht streek sche ver
schrikkingen van don oorlog, en al
mogen wij hopen, dat die rechtstvcék-
sOhe verschrikkingen, aan ons zullen
voorbijgaan, toch is de toestand zorg
vol; Ook voor Nederland. In liet mo
derne economische leven vervul'; liet
'internationale verkeer zulk een over
wegende rol dal dc plotselinge stil
stand van dit verkeer alle landen
voor moeilijkheden plaatst, waarvan
zij zich nog geen juiste voorstelling
kunnen maken.
Hen, die moeiten levari van do op
brengst van hun arbeid, stelt die
plotselinge stilstand voor het bange
vo'oruitziclv; in ongekend groote en
mét den dag 1 odnemend© benardheid,
hun een.'gc bror van inkomst te zien
bedreigen.
Heit economische leven is als liet
ware ine; één slag uit zijn voegen
gerukt. Voor maar al te vele onzer
medeburgers beteek ent diU gevaar
voor honger, Van verschillende kan
ten is gevoeld dat men tegenover oen
zoo dreigend en zoo ernstig gevaar
niet mocht blijven stil zitten, van
daar d© oprichting ran steuneoniité'g
in eenige groote steden, vandaar ook
plannen van verschillenden aard tot
leniging van den nood in bepaalde
gevallen of voor bepaalde kringen
der bevolking.
Uwe Majesteit, dip dezer dagen
nveer. dan ooit met Haar volk geleefd
en een.,op©n oog heeft voor dc geva
ren, die het nie: alleen van buiten af
bedreigen, heeft gevoeld, dat, indien
er niet spoedig eenheid kwam in da
pogingen tol voorkoming of tot leni
ging van nood, versnippering van
krachten daarvan het onvermijdelijke
gevolg zou izijn, en dionteiigevOlye
zij, dis bedreigd worden, mee half
zoo goed ztudian worden geholpen,
als het geval zal zijn bij onderlinge
samenwerking tusseben alle oomité's
en vereenigingen, die zich vormen
om van Nederland het hongo-gevaar
of te wenden.
Ik stei er prijs op ie verklaren, dat
dit juiste inzicht in hetgeen thans
nood'ig is, niet van buiten, of tot Uwe
Majedteit is gekomen, maar dal hot
een uiting is van wat er thans om
gaat in Uw eigen hart en in Uw
eigen hoofd. Da gedachte van deze
bijeenkomst eon de daad ervan door
Uw tegenwoordigheid en door Uw
woord leiding te govern zijn uitslui
tend van Uwe Majesteit afkomstig.
Hel volk heeft recht dat te weten,
en Gij hebt recht, dat Uw volk hert
wiete, al zoudt Gij mij niet veroor
loofd hebben liet hier openlijk te zeg
gen, indien Ik U vooraf toeMteniming
daarvoor gevraagd hud. Zeker zou
ik het niet gewaagd hebben, hic-r een
mededeeling ce doen, die door Uwe
Majesteit niet is gewild, indien ik
niet besefte, dat. de wetenschap bij
heel hert volk. dat liet werk, hetwelk
wij slaan te beginnen, te danken is
aan Uw eigen persoonlijk initiatief
in hooge mate moet ;en goede konten
aan het door Uw beoogde doel, en
indien ik niet mocht vertrouwen,
daarin bij Uwe Majesteit zélve ver
ontschuldiging te vinden.
He), werk, wat ons te doen staat, is
zwaar, en alleen dooi vereende krach-
tem, door de nauwste samenwerking
zal het kunnen gelukken, de taak,
die vervuld worden moet, zoo le ver-
vullemi, als de omstandigheden dit
vereasohen. Tijd van voorbereiding is
er niet. Er moert gehandeld worden
zonder verwijl. Maar he, dringende
dar behoefte, het onafwijsbare van
den erisch tot tegemoetkoming daarin
doet bij ieder onzen- de hersens snel
ler werken ren naait bij ons allen, den
wil en de kracht, onverwijld ten uit
voer te brengen, wat snelle overwe
ging als noodig heeft aangewezen.
Bij hat volk, dat onze krachten
vraagt, vinden wij wel aansluiting
bij maatschappelijk werk, dat ook in
normale tijden geschiedt. Maar toch
'ia er een fundamentaal verschil lus
sohen dat normale maatschappelijk
werk, inzonderheid tussehen de ar
menzorg en hetgeen thans van ons
gevraagd wordt. Armenzorg err an
der maatschappelijk werk gaan er
vanuit, dat in onze hedendaagstdie
maatschappij alle goederen gewaar
deerd worden naar hun handelswaar
de.
Voor een gjroot deel der goederen
geddli. d'it ook thans nog, zelfs onder
de zeer buitengewone omstandighe
den, waaronder wij verkeeren. Maar
voor een aantal goederen, inzonder
heid voor levensmiddelen komt on
der den drang der omstandigheden
een andere maatstaf naar voren;
voor de levensmiddelen wo.dt fhons
de directe gebruiksvv
larde
hoofd-
zaak on dit te moer, m
ook de
regee-
ring on wetgever g
dwong©
n zijn
doorhuil maatregelen
toe bij
le dia
gen. dat d© gewone rc
gelen v
n hot
handelav&rkcer op vers
chillend
pun-
ten buiten werking
orden
cdc ld
of in abnormal© honen
word:
geleid.
Vóór levensmiddelen
is hot
thans
niét de vraag, of zo verkoopbaar,
maar of ze eetbaar zijn.
Dit is geen thcorethis-eho beschou
wing; voor theoretische beschouwin
gen heeft thans nteniand onzer tijd.
Hét is dc aanwijzing van een der
ei on dal age li, waarop ons werk moet
rusten. Terwijl in normale tijden dc
armenzorg voor oen groot doel kan
volstaan met giften in geld, zal thans
he'. steunen in geld wiel niet terzijd©
gesteld behoeven lc worden, maar
zal toch veel meer dan in gewone om
standigheden de steun in beschik
baarstelling van levensmiddelen moe
ten bestaan. Daarbij komt, dat nu
mu" toevoer van buiten af plotseling
Met meer in bcteokenende mulo ge
rekend mag worden, een eerste pliclut
is. er nauwlettend op toe te zien, dat
van wa>, er eetbaar is in Nederland,
niets teloor gaat, onverschillig of het
verkoopbaar is of niet.
Indien ntet snel en krachtig wordt
ingegrepen, verrotten cn bederven.'
verschillende ra in bouw producten,
omdat Hij' als handelswaar het pluk-
loon niet waard zijn; weet nieii met
sommige producren van de visscl'nerij
geen raad, omdat men er geen ltoo-
peos voor vinden kan; dreigen fabrie
ken van levensmiddelen, die in den
regel voor export werken en wier pro
duct thans voor binnenlandse li ver
britilc hoogs, welkom, zoo niet on
misbaar kan zijn ik noem slechts
onze cacaofabrieken te worden,
stopgezet.
Dat alles moet verhinderd worden.
Op de voorkoming daarvan moet de
organisatie, die wij staan in hot le
ven roepon, in de eerste plaats be
dacht zijn. Voorts inoefen degenen,
die steun behoeven, worden door
drongen. van liet besef, dat hun voed
sel thans vaak van anderen aard zal
moeten zijn dan dot, waaraan zij ge
wend zijn. De aardappel zal soms
vervangen moeien worden door de
©cn of an eter© gvot-n.e, het brood zal
bij sommige maaltijden plaats heb
ben te maliën voor rijstepap, enz.
Men zal thans liet volk morton
doen beseffen, dat bet niet meer kan
aankomen op wait men graag lust,
maar alleen urn uitsluitend op wat
riicn krijgen kan en welke waarde het
voedsel heeft.
Daartoe kunnen vooral de ontwik
keld© vrouwen in Nederland veel bij
dragen. Landbouw-comité, Tuinbouw
raad en Maatschappij van Nijverheid
zullen in het op te richten comité de
rol hebban te vervullen, van foura-
geurs. Zij zullen het comité hebben in
te lichten, waar en hoe Jond- en tuin
bouwproducten, alsmede artikelen
van voedingsnijverheid, die niet of
moeilijk verkoopbaar zijn, verkregen
kunnen worden en welke prijzen men
er voor besteden kan, eenerzijds zon
der de te vormen kas te spoedig uit te
putten, anderzijds zonder nieuwe
slachtoffers te maken door hun, die
deze producten .voortbrengen, zelfs
niet een bescheiden heloonijig te
geven voor hun moeite. Op hen rust
dit deel der intendance, die wij gaan
inrichten, dat de noodige levensmid
delen beschikbaar stelt.
Voor de verdeeling van de produc
ten, alsook voor den steun in geld,
daar waar met dezen kan worden
volstaan, zal op de andere organisa
ties, die door I-I. M. tot deze bijeen
komst werden opgeroepen, een beroep
vyorden gedaan. Dat. hierbij de armea-
coiriiïussies nuttig werk kunnen doen
door niet liaar ervaring en met haar
organisatie ten dienste te staan,
spreekt wel van zelf, Vandaar de uit-
neodiging aan de algemeene urmen-
commissie, die als het war© de verte
genwoordigster is van het gansclie
Node rland sc ho arm weze n.
De nog zoo jonge Werkloosheids-
raad, die werd ingericht lot voorko
ming en leniging van nood door werk
loosheid, heeft zelf nog wel geen er
varing, maar liet feil, dat deze instel
ling na nauwgezette studie speciaal
met dat doel werd georganiseerd, mag
doen vermoeden, dat ook zij goede
diensten zal kunnen bewijzen,
Vooral is dit, het geval, omdat zij in
verschillende opzichten nauwe aan
raking heeft met den werkenden stand
en omdat de vakbonden van verschil
lende politieke en godsdienstige kleur
in den Werklooshcidsraad vertegen
woordigd zijn, zoodat het comité door
de medewerking van dit college tevens
liecfl'-den raad en de daad werke
lijke hulp van de vakorganisaties,
een raad en ©en hulp, waarop het co
mité zonder twijfel bij voortduring
een beroep zal moeten doen.
En dat hier, waar zooveel en zulk
een buitengewone nood te lenigen
zal vallen, vrouwenwerk in overvloed
noodig zal zijn, zal wel door niemand
worden betwijfeld.
De National© Vrouwenraad zal door
zijn vertakkingen, door liet groote
getal vrouwenvereenigingen, die llij
tot zijn leden telt, in staat zijn aan
hel comité de vrouwenhulp te verze
keren, waaraan het zoo dringend be
hoeft© zal hebben.
Daar in tegenstelling met hetgeen
ik zooeven noemde den dienst der
foura.geer.iug, het onderzoek naar de
gevallen, waarin steun wordt ge
vraagd, de zorg dut de steun werkelijk
wordt verleend, waar-hij noodig is,
en do verleening en uitkeeririg van
dien steun zelf uit den aard van de
zaak plaatselijk geregeld moeten zijn,
is de medewerking van de reeds op
gericht© en nog op te richten plaatse
lijke steun-comité's van zelf aange
wezen.
Op mijn verzoek heeft de directeur-
generaal van den arbeid zich bereid
verklaard de leiding van het ulgc-
meen secretariaat van het comité op
zich te nemen. Dit liceft het voordeel,
dat daarmee ook zijn over het geheel©
land vertakte, met de industrie in zoo
nauwe aanraking staande dienst, aan
welke stoornissen in bepaalde bedrij
ven niet kunnen ontgaan, voor het
werk van het comité ter beschikking
staat.
liet zal echter wel gewensebt zijn
voor het special© doel, dat hier moet
worden nagestreefd, het secretariaat
van liet comité aan te vullen met
eenige personen buiten do ambte
naarswereld. die 1:nnnon worden
kozen uit het grooie aantal vun hei,
die aan het'ministerie vuil Lnndbo^
in dezo ernstige tijden bijna (l,^
lijks hun diensten kómen aanbieden
/oo aanstonds zullen wij gelegen,
beid hebben dc organisatie van hei óp
te richten comité moer in bSjzon%j
bede-.] uit te vouwen en de werk ver-
dealing t© regelen.
Ik heb echter gemeend, goed te doop
de hoofdtrekken hier hiel enkele bra
de lijnen aan te geven. De taak, dip
ons Wacht, is zwaar, maar met ver.
eende krachten zullen wij haar we
ten te vervullen.
Hoe ernstig ie naaste oecenc-
ruisclie toekomst ook moge wem
er mag geen Honger wordengt
leien in Nederland en er zi
geen Iiongor worden geleden ii
Nederland.
Dal tvij niet onze organisatie zoo
bijtijds gereed staan, dut wij ook lnj
deze mobilisatie niet te laat. komen,
hebben wij te danken aan Uwe Majos.
teil, aan Haar helder inzicht. Ilc hoop
dan ook, dat Uwe Majesteit ons de «r
zal willen aandoen met recht de kroon
op onze in het leven te roepen organi
satie te zetten door het ecre-voorzi|.
terschap van liet comité te willen
aanvuurden.
Overtuigd te handelen namens alle
aanwezigen, van welke kleur of rich,
ting ook, bied ik liet U aan eensdeels
als erkenning van Uw Initiatief in
deze, anderdeels omdat Uw «ere-
voorzitterschap niet nalaten zal groo
te kracht bij te zetten aan den oproep
tot het Nederlandsche volk, dien hol
comité, in aansluiting aan Uw Ko
ninklijk woord, zal hebben te. doen.
Toen dc Koningin de zaal verliet,
riep geheel de vergadering „Leve rlc
Koningin I", gevolgd door daverende
hoera's.
Van het uitgeleide van II. M. terug,
gekeerd in de zaal, ging men over lót
regeling van werkzaamheden.
Onder applaus werd door den heer
Treub met machtiging van II. M. me
degodeeld, dat II. M. 7 20.000 beschik-
■baar heeft gesteld als bijdrage in het
véi'teeneri van steun.
DE WERKZAAMHEDEN.
Tot bijstond aan den secretaris-
generaal, den heer Van IJsselstein,
verklaarden zich als secretarissen te
reid en werden benoemd mv. Van
Waterschoot van der Gracht, jhr. nir,
W. -VI. de Brauvv, rnr. De Wilde ei)
Albavda, lid van de Tweede Kamer.
Als algemeen thesaurier van hei
comité zal worden uitgenoodigd hel
agentschap der Handelmaatschajipfj
alhier.
Stadsnieuws
CENTRAAL GENOOTSCHAP EN
ROODE KRUIS.
Men schrijft oris:
Het dagelijksch bestuur van hel
Centraal Genootschap voor kinder-
herstellings-en vacantiekolonies heeft
de koloniehuizen van dit, Genoot
schap met vollen inventaris geheel let
beschikking gesteld van het Roods
Kruis en zal op eerste aanvrage de
huizen .door de kinderen doen ontrui
men.
Het personeel heeft zich reeds voor
een goed deel bereid verklaard hulp
té -verleencn bij de verpleging,
Rubriek voor Vragen
Geabonncerden hobbon bot voorrecht,
vragen op vorechülond gebied, mits tooi
beantwoording vatbaar, in to ronden bij dl
Redactie van Haarlem's Dagblad, Grooli
Houtstraat 68.
Alle antwoorden worden geheel bostalooi
gsgoven on *oo spoedig mogelük.
Aan vragen, dia niet volledig naam
woonplaats van den inrender vermsldi:
wordt geen aandacht gosohonken.
VRAAG. Heeft een dienstbode,
van 7 1/2—4 uur in betrekking zijn
de, recht op een Jcermisfooi, nu de
kermis weggegaan is?
ANTWOORD. Ja, een week loon,
VRAAG. Maandagavond werden
wij ontslagen daar er geen werk meer
was. Hebben wij nu nog recht op
toon? Zi o ja, hoe lang?
ANTWOORD. Gij hebt recht op
een week loon.
VRAAG. Mijn zoon is 15 jaar
oud, bij een baas en met de week ge
huurd. Hij is, omdat hij voor zijn
baas werk dat hij doen moest niei
goed genoeg deed, weggestuurd,
Heeft hij nu bet recht op 1 week loon?
ANTWOORD. Neen.
VRAAG. Is het een Nederlan
der, 28 jaar oud, vrij van militieplicht,
geoorloofd in deze dagen liet land 'e
verlaten (naar Engeland)?
ANTWOORD. Hij kan gaan
waarheen hij wi'.
VRAAG. Ik heb tegen 1 Septem
ber eeu juffrouw aangenomen, maat
kan dez© wegen© de slechte tijden
niet meer plaatsen. Kan ilc deze juf
frouw afschrijven zonder schadever
goeding aan te bieden? Zoo niet, xveDt
dee] van haar salaris ben ik ver
plicht, te betalen, indien zij P?(
maand betaald wordt?
ANTWOORD. U moet haar m
dienst nemen of schadevergoeding b'-
talen. Het bedrag der schadevergoe
ding hangt af van den tijd. wedren
de dienstbetrekking zou duren. I'
deze voor onbepaalden tijd aange
gaan, dan is u een maand salfth?
verschuldigd.
VRAAG. Een dienstbode is
jaar in een dienst en is gewoon 10'11
koffie in de keuken te krijgen. VU-
geus de zuinigheid krijgt zo dit niet
meer. Hierover heeft ze woorden He"
had, waarop mevrouw haar met 8
weken den dienst opgezegd beeft
Heeft zij nu recht op schadevergoe
ding en kostgeld? Had ze ook i'ccht
op een kermisfooi?
ANTWOORD. Alles hangt er van
af, in hoeverre de dienstbode bij oe
„woordenwisseling" brutaal is ?c'
weest, Het schijnt ons al buitenge
woon onredelijk toe, dat een dienst
bode in de tegenwoordige omstandig
heden er aanmerking op maakt, «at i
een zuinigheidsmaatregel wordt "H
gevoerd. Ieder, hoog en laag, oud e3j
jong, moet in deze moeilijke tijden .t-j
gemoc-tkomend zijn
