De Europeesche Oorlog.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 2© AUGUSTUS 1914
Be Baitschers behalen belangrijke overwinningen. Gp versehillende pnnten
betreden z(j het Fransehe grondgebied.
Bnltsehe bladen voorspellen dat 't Bnltsehe leger 2 September voor Parijs
zal staan. Ge Dnitsehers zijn m nog 1G0 K.M. van deze stad verwijderd.
Be Fransehen vertrouwen dat hnn legers, door de Engelschen gesteund,
in de versterkte posities zullen stand honden. Voorts verwacht men
in Parijs veel van den aanvat der Rnssen op Dnttseh grondgebied,
waardoor da kansen op 't oorlogsveld zullen keeren.
Be onde en prachtige stad Leuven verwoest.
QfffücSeeie verkSaringen
ever '4 verBoop van dan
krijs.
D ui tech.
De gehceJe verklaring door den
Duitschen gen er alen staf afgelegd,
luidt
„Het Duitsche westelijke leper
drong negen dagen na de voltooiing
van zijn opmarsch onder voortduren
de zegenrijke gevechten op Fransch
gebied door. Van Kamerijk tot de
Vogezen is de vijand overal versla
gen.
Hij bevindt zich in vollen terug
tocht. Do grootte van zijn. verliezen
aan gevallenen, gevangenen en tro
peeën kan nog niet geheel worden
overzien door de reusachtige uitge
strektheid der slagvelden in een voor
een deel onoverzichtelijk bosch- en
bergland.
Tiet leger van generaal Von Kluck
vlier p het Engelse he leger bij Mau-
heuge terug en viel dit leger ten
Z.W. van Maubeuge met een omtrek
kende. beweging opnieuw aan.
De legers van de generaals Von Bü-
low en Freiherr von Hansen versloe
gen ongeveer acht legercorpsen dier
Fransehe en Belgische troepen tus-
fcclien de Sambrc en Namen aan de
Maas, in gevechten, die eenige dagen
•tuurden, volledig. Zij vervolgen ze
thans oostelijk voorbij Maubeuge.
Namen viel na een beschieting van
twee dagen.
De aanval op Maubeuge is begon
nen. Het leger van hertog A'brecht
•an Wurtemberg vervolgde den ver-
Magen vijand over de Scmois en trok
de .Maas over.
Het leger van den Duitschen Kroon
prins nam dé versterkte stelling van
Jen vijand voor Longwy, dat geval
len is.
Het-leger van dgn Kroonprins van
Beieren werd bij een vervolging in
lotharingen door nieuwe vijandelijke
troepen uit de positie van Nancy en
ïit, zuidelijke richting aangevallen,
doch sloeg dezen aanval terug.
Generaal v. Heeringen zet, de ver
volging in de Vogezen naar het zui
den voort.
De Elzas is door den vijand ont
ruimd.
Uit Antwerpen deden vier Belgi
sche divisies een aanval op onze ver
bindingen in de richting van Brussel,
•lie tot afsluiting van .Antwerpen wa
ren achtergebleven. De Duitsc-hers
versloegen deze troepen, maakten ve
ie gevangenen en namen kanonnen.
Do Belgische bevolking nam schier
overal aan de gevechten deel. Daar
om werden de strengste maatregelen
gcn'omen ter onderdrukking van dit
fronc-lireurs en bendewezen. De ver
zekering der etappenliniën moest tot
dusver aan de legercorpsen worden
overgelaten.
Daar deze echter dc voor den verde
ren opmarsch met dit doel achterge-
'aten troepen noodzakelijk in het
front moeten gebruiken, beval dé
Keizer de mobiliseering van den
landstorm, die dienen zal ter verzeke
ring der etappen!ini.cii en van de be
setting van België.
Haariemmer Halletjes
EN ZATERDAG AVONDP RAATJE,
Vrijdagochtend kon niemand, die
ie bureaux van Haarlem's Dagblad
in do Groote Houtstraat voorbij kwam
en even staan bleef om de oorlogs
berichten te lezen, kon niemand, zeg
Ik. nalaten even te glimlachen. Je
wist liet van te voren, Ze kwamen
aaiJoopen, Lazentwee minuten
inter, of vroeger, al naar de knapheid
inn d'e menseden in het ontcijferen
Van geschreven schrift, ontspande
zich ook het strakste zorg-gezicht in
«en vraolijken trek. "t Duurde maar
zen oogenblik. Dan gingen ze weer
voorbij.
Wat van die vroolijkheid de aan
leiding was? Een berichtje van niet
meer dan twee regels: „Vandaag ia
het een jaar geleden, dat het Vredes
paleis in Den naag plechtig geopend
Werd."
liet feit ia waar. 't Lachje galgen
humor. Als we de redevoeringen nog
«ens opslaan, die bij deze gelegen
heid gehouden zijn, de verwachtin-
S«n, die d&cirvan gekoesterd werden
maar neen, do barmhartigheid
schrijft voor dat niet te doen. En
•och, toch zou ik niet willen voorste
len, hot Vredespaleis maar te sioopen.
Kr zijn meer menschen, die een vll'a
hebben laten bouwen, waarvan, toen
die klaar was ze merkten, dat hun
middelen nog niet toereikend waren
ont haar te bewonen. Zoo gaat het de
fiiensch'Kéïd nu ook. Maar er zal oen
Dit onder Duitsch bestuur komende
land zal gebezigd worden voor alle
legc-i'behoeften om het eigen land te
ontlasten."
Een later bericht meldt
„Het Engelsche leger, waarbij zich
3 Fransehe divisies territoriale troe
pen hadden aangesloten, is ten Noon-
den. van St. Quentin geheel versla
gen en in vol'en terugtocht over ge
noemde plaats. (St. Quentin ligt pl.m.
60 K.M. van hot meest nabij gelegen
punt van de Franscli-Belgische grens
op Fransch gebied.)
Verscheidene duizenden gevange
nen, 7 batterijen veldgeschut en 1
zware batterij zijn in onze handen.
Ten Z. O. van Mézières (Westelijk
van Sedan, aan de Fransehe Maas)
zijn de Duitsche troepen na voortge
zette gevechten met een breed front
de Maas overgetrokken,
Onze linkervleugel heeft, na gedu
rende 9 dagen slaags te zijn geweest
in het gebergte, de Fransehe berg
troepen teruggedreven tot ten Oosten
van Epinal (Westelijk van de Voge
zen, 45 K M. van de Fransch-Duitsche
grens) en rukken nog zegevierend
op."
De Duitschers verzekeren dus op
drie plaatsen het Fransehe gebied te
zIin binnengevallen.
Vrijdagavond berichtte do Duitsche
generale staf nog: dat Dadomiller
(ten oosten van LunévDle), het sterk
ste sperfort den* Fransehen, in han
den der Duitschers is gevallen.
Fransch.
Het Engelse lie leger werd door een
groote overmacht aangevallen en
moest over een korten afstand terug
trekken, na een schitterenden te
genstand. Op den rechtervleugel be
hielden onze legers hun positiesver-
schillende aanvallen werden door de
Fransehe troepen in het Maasgebied
afgeslagen, waarbij een vaandel werd
veroverd.
De Belgische troepen, die deelge
nomen hebben aan de verdediging
van Namen en een Fransch regiment,
dat hen steunde, moesten op de
Fransehe stellingen terugtrekken.
Het Belgische veldleger in de stel
ling Antwerpen ging tot den aanval
over en hield! verschillende Duitsclie
divisies bezig.
In de Vogezen hernamen de Fran
sehe troepen het offensief tegen de
Duitschers, die hen Donderdag tot
den terugtocht hadden gedwongen.
Tusschen N'ancy en do Vogezen
wordt de Fransehe aanvallende bewe
ging, zonder onderbreking, geduren
de vijf dagen voortgezet.
De Duitsche verliezen zijn belang
rijk ten zuidoosten van Nancy wer
den over een front von drie K.M.
2500 gesneuvelde Duitschers gevon
den elders (over een front van vier
K.M. 4500 dooden.
De Duitschers bombardeerden en
plunderden de open stad St. Dié.
Longwy, een oude vesting, waar
van het garnizoen een bataljon was,
is gebombardeerd en heeft zich na
een tegenstand van 24 uren overge
geven.
De helft der bezetting is gedood of
gewond.
De luitenant kolonel D arc lm. gou
verneur van Longwy, is benoemd tot
officier in bet Legioen van Eer, als
belooning voor zijn heldhaftig gedrag.
VREUGDE IN DUITSCH LA ND OVER
DE OVERWINNINGEN.
In opgetogen bewoordingen wor.lt
in de Duitsche bladen het officieele
bericht over de successen van het
Duitsche leger nan de Belgische grens
eai in Frankrijk besproken.
De ,,B. Z. am Mitt&g" zegt, dat ze
ven D'uitsche legers deze operatics
hebben uitgevoer d en dat de negen-
daagsche gevechten, waarin liet
Duitsclie leger steeds zegevierend
bleef, in be teekenis' den volkere-nslag
van Leipzig en olie veldslagen t'.er
wereldgeschiedenis ver overtreffen.
De beweging der vijf legers aan de
Belgische grens vormde één groote,
samenhangende operatie, die geleid
heeft tot de omv atting van den noor
delijken Fransehen vleugel.
De bladen achten het thans mede
gedeelde succes van zoo groote waar
de, dat. zij de meening uitspreken,
dat daarmede de veldtocht op bet
westelijk oorlogstooneel gewonnen is.
De Duitsche troepen bevinden zich
op 100 K. M. van Parijs. M e n v e r-
wacht van Duitsche z ij d e.
da t op 2 September het
Duitsohe leger voor Pa-
rij s z 1 z ij n.
De Berg Lokal Anzeigefr meldt nog
iets naders, namelijk:
„De legei's van v. Bulow en baron
Hauser drongen vervolgens bet
Bolgiach-Franselie leger, ter sterk to
van ongeveer acht legerkorpsen, uit
den dtriehloek nSambre—Namein—
Maas m oostelijke richting voorbij
Maubeuge, zonder zich voorloopig om
die vesting te bekommeren. Eerst
toen de slag geslagen was, werd be
gonnen met den aanval op Maubeu
ge
NADERE GEGEVENS UIT FRANK
RIJK EN ENGELAND.
Vrijdagavond is geen officieel
Fransch legeVbericlit uitgegeven. Wel.
deelde de Engelsehe legatie te 's Gr.i-
venhago Vrijdag mede:
„De Fransehe krijgsoperalién welke
zich over een afstand van ongeveer
250 mijlen uitstrekken, hebben eenige
wijzigingen noodzakelijk gemaakt in
de opstelling der Engelsehe troepen,
welke thans een sterke linie bezetten
ten einde de Duitsohe voorhoede af
te wachten, aan beide flanken ge
steund door het Fransehe leger. Het
moreel der beide verbonden legers
blijkt uitstekend te zijn en er is gen
twijfel of zij zullen zich kranig hou
den m de stellingen welke zij thans
innemen."
Minister-AsquiMl las in !l Engelsehe
Lagerhuis het volgende telegram
voor van den Engelseken opperbevel
hebber Sir John French: „In het ge
vecht van Woensdag j.l. werden ce
Britsche troepen aangevallen door
vijf •Duitsche legerkorpsen, twee cava
lerie divisies, een reserveko'rps gar Ie
cavalerie en een twee cavalerie-divi-
sie. Een gedeelte van ons leger had
zwaar te lijden onder den cavalerie-
aanval, een ander van ouze leger
korpsen, dat op den 'rechterflank
werd aangevallen, bracht den vijand
zware verliezen toe. De bonding der
Britsche troepen was in alle opzich
ten bewonderenswaai dig en de Fran
sehe legerbevelhebber Joffre heeft oiis
telegrafisch zijn gelukweuschen aan
geboden en liarteHjkèn donk gebracht
\oor onzen krachtigen steun, aan de
Fvanschen".
(De mededeeling werd met luide
toejuichingen begroet).
EEN MILITAIRE BESCHOUWING.
De militaire deskundige van de N.
R Ct. schrijft:
Geen van beide partijen schiet op.
Ongetwijfeld zullen de Duitschers
met kracht trachten door te dringen,
maar de Fronnchen weten hen blijk
baar nut even veel k-.acht te keeren.
Wel zijn, overal de Fransehe aanval
len gestuit, maar dat wil niet zeg
gen, dat de Frai:9chen defensief niet
volkomen tegen hun taak zijn opge
wassen. We schreven het al eerder,
het Fransehe leger rechtsomkeert op
een holletje nianr Parijs, 't is te
dwaas er van te spreken. Theore
tisch moet do aanvaller sterker .(in
aantal) zijn, dan de verdediger, wil
hij zijn doel bereiken. Immers, de
aan/v a ll er s*.oet vooruit, zich meer
bloot geven, dan de verdediger, die
zioli in het terrein, gedekt kan opstel
len. De verdediger heeft dus groot ere
doelen om te bea u ren, dan de aanval
ler, om over andere bijkomstige voor-
dealen niet te spreken. Hij zal dus
meer verhezen toebrengen dan zelf
lijden. Theoretisch is dit waar, maar
de praktijk leert, dat de meeste ge
vechten gewonnen zijn door de zwak
ste partij. De reden hiervan is te zoe
ken in andere factoren dan getal
sterkte, factoren echter, die, meencn
wij, in. dezen krijg tusschen Duit-
sohevs em F ran Rich en, geen overwe
genden invloed ziuHen uitoefenen. Hel
feu sacré, het. élan, we vinden het
aan beide zijden.
Geen, wonder dtv», dat er zwaar ge
streden moet worden, om vooruit te
komen.
Modern^ veldslagen kunnen dagen
lang duren. Theoretisch was dit
feeds te verklaren, de oorlogen van
den laatstcn tijd hebben dot vermoe
den bevestigd. We leven niet meer in
de tijden, toen de wederzijdschs
krijgsmachten elkaar op enkele hon
derden meters naderden en na een
kort vuurgevecht tot den bajonetaan-
val overgingen
Indrukken van slrlideri op '1
oorlogsveld.
Do lichtgewonde soldaten die uit
do vuurlinie terugkeeren worden de
voornaamste bronnen van krijgsver
halen die wat meer impressionistisch
zijn dan de van officieele zijde ver
strekte communique's.
Een correspondent van. de „Daily
Telegraph'' verbaalt van een gewon
den soldaat uit een den- Fransehe
Linieregimenteni, die niet minder dan
vijf schotwonden, in het lichaam had,
waarvan er geen enkele complicaties
van beenfracturen, of aderdoorsnij-
dingen vei toonde. In een maand zou
de vijfvoudige getroffene weer strijd
vaardig zijn.
Eén van zijn kameraden zeide tot
den vertége 11 woord i g er van do
„Standaard
Zes en dertig uren sporen, dan
ni.archeeren, 's nachts in het kamp,
koffie om half aas des morgens, in
do vuurlinie om haJf negen, na vijf
minuten een schot in mijn, voet, ge
volgd door da akelige gewaarwor
ding dat ik den steun van mijn voet
verloren had... dar is alles wat ik
mij van den krijg lier inner... Ze zeg
gen dat ik mijn voet zal behouden,
of misschien ook niet, in ieder geval
zal ik vijf maanden, vijf jaren of vijf
tig jaren lang met een kruk moeten
loopen. Ik ben. 22 jaar oud"
De „Manch. Guard" bevat het ver
haal van een. Fransch journalist die
Ie velde getrokken is, en nu gewond
in een veldhospitaal ligt. zooals hij
dat aan een Londenschcn vriend
sch reef.
Nadat bij zijn tevredenheid betuigd
heeft over de goede verpleging door
een allerliefst verpleegstertje, ver
haalt hij van zijne ondervindingen
te velde.
„Wijt gingen ilar.pn een broeden
zonnigen weg, aan bade zijden waar
van hier en daar boeren en meisjes
bezig waren als in vredestijd.
Dan sneller, wij de heuvels op, en
leggen ons op den top gekomen
plat op den grond; op de heuvels te
genover- ons z on w ij de Dmtschc,
artillerie, de kanonniers zien wij
duidelijk om hunne -tukken bewe
gen. In bet dal is het gevecht in vol
len gang..
Uit een, der kanonnen schiet .en
felle vuurstraal, en de donderende
slag die daarop volgt k inkt na lus
se hen do heuvels.
Dan.is het alsof de kogelregen ons
in. oen soort kooilstoeetand brengt,
w ij staan op, loopen. vooruit en val
len weer neer achter la-re bescher
mingen. Rechts van mij valt een ka
meraad zonder e>en kreet voorover,
door oen schot in de borst getroffen,
een man vóór mij wierp zijn armen
in do hoogte, viel, stond even op. en
viel weer.,. „c'ost r:i' waren zijn
laatste woorden.
Met z'n twaalven waren wij zoover
gekomen, toen ik even om mij heen
durfde t,e kijken alles wat ik zag
was zóó verschrikkelijk, dat het mij
een begoocheling lijkt. Vlak bij
sprong een granaat, en het volgend
oogenblik klonk een luide gil, vijf
van de onzen Jagen dood, vlak bij
elkaar. Eén hunner had beide bee-
nen verloren en smeekte ons nog bom
te dooden.
Ren. officier snelde voorbij, bleef
staan, en, na een korte aarzeling
schoot hij hem door het hart. Ca
va-ut mieuxzeide bij„pauvm dia-
bi e".
Toen wilde Li ij een commando ge
ven, maar juist toen hij den mond
opende sloeg hein een kogel tegen de
tanden; tweemaal draaide hij zjcli
om, en viel toen neer, vlak naast mij.
Toen ik de heuvelkam bereikte,
voelde ik een lichten schok in den
linkerschouder, en even daarna oen
brandende pijn-, ik voel mijn arm
zwaar afhangen.... l-.oit dnaiop be
vond ik rpij in het veldhospitaal, bij
mijn lachend verpleegstertje.
BOMMEN.
Een uit Rome door de Tel. ontvan
gen telegram meldt, dat de Fran
sehe vliegers onder de Duitsche be-
volkinlj, voornamelijk in den Elzas
groofjen schrik verspreiden. De av ia-
tours ondernemen nachtelijke vluch
ten on werpen dam met bommen. Op
schillende plaatsen is hierdoor
brand ontstaan. De Duitschers heb
ben bevolen, dat "s nachts de lichten
gedoofd moeten worden. Zelfs do
treinen rijden met kleine olielam
pen.
BIJZONDERHEDEN OVER DEN
VAL VAN NAMEN.
Van Ostende naar de Fransehe
grens terugkeerende, ontmoette do
„Daily MaiF-correspondemt to Niew-
poort twee auto's met Belgische col-
daten, die via Frankrijk uit Nauvtn
waren gevlucht. Zij waren vrijwilli
gers van goede familie. Zij vertelden,
dat de Duitschers Namen aanvielen
tijdens een dichten miet. liet bombar-
dement duurdo twee dagen en richt
te in de stad gioote schade aan, Vele
inwoners werven gedood. Het zware
Duitsche belegeringsgeschut bracht
de forten Cornelée cn Marchovelette
tot zwijgen. Do Duitsche granaten
waren de grootste en zwaarste, die
zij ooit gezien hadden.
Aan dezen versckrikkelijken aan
val der Duitschers was reeds twee
dagen door do Belgische troepen
weerstand geboden, toen het 1-lSste
Fransehe régiment uit Givet Namen,
onder het spelen der Marseillaise,
binnenrukte. Maar toen was het
reeds te laat.
To middernacht werd het bevel tot
den terugtocht .gegeven. De terug
trekkende troepen weiden zwaar ge
teisterd; velen werden gevangen ge
nomen.
Ke-eren we tot de ambtenaren teru.<,
van wie ik zeggen wil, dat zij hun
op dit oogenblik bevoorrechte positie
erkennen en zich flink gedragen, nu
er gebrek komt, of is, bij velen van
bun medeburgers. Het is toch gem
kleinigheid, een vast percentage van
je bescheiden salaris regelmatig voor
steun van anderen af to zonderen.
Menschen met heel w at hooger inkom
sten zouden er vast en zekér niet aan
denken.
Helaas, hun werk is abnormaal ge
worden: Jie-t is niet verminderd, maar
veranderd. Allerlei dingen, waaraan
zij bezig waren, zullen daarentegen
tot betere tijden kunnen blijven lig
gen. Er zal, ook wanneer deze moei
lijke dagen voorbij gegaan zijn. wel
wat anders te doen wezen, dan het
stichten van een openbare- leeszaal of
van een spoorweghaven in het Noor-
derspaarne. Intusschen, laat ons niet.
zwaartillend en somber worden, maar
liever eens constateeren, dat het ge
in centebestU'or van Schoten schijnt te
leven onder een rampzalig gesternte.
Nadat het completeeren van den
Raud langen tijd onmogelijk is ge
weest, zijn nn de twee pas benoemde
wethouders weer afgetreden, omdat
er bezwaar is gemaakt tegen hun be
noeming op grond dat een van de
Raadsleden, dio onder de wapens is,
de Raadsvergadering niet heeft kun
nen bijwonen, waardoor misschien
een andere uitslag is veirkregen.
Er is wat voor 't bezwaar te zeg
gen en ook voor 't aftreden van deze
wethouders, daar het niet plezierig
moet wezen, op een stoel te zitten,
waarvan een aantal collega's den
ken, dat die je niet rechtens toekomt.
Maar het geval is dan toch, dan na-
DE STRIJD BIJ MECIIELEN"
De volgende officieele lezing om
trent liet gevecht bij Mechelen wordt
tc Antwerpen gegeven:
Wat bij Mechenm is voorgevallen,
is een strategische beweging van
groot belang geweest, vooral van
groot belang voor onze bondgenoo-
tcn, die wij Min een groote druk
king ontlast hebben, daar wij toch
een geheel Duitsch legerkorps heb
ben opgehouden.
De slag van Mechelen werd uitge
lokt door ons door den uitval van
de Antwerpse lie bezetting en beeft,
geduurd zoolang wij gewild hebben
dat dezen duurde, dat is te zeggen
lot het doel was bereikt.
Dit bewijst onweerlegbaar dat het
totaal verkeerd zou zijn daarin een
tegenslag of nederlaag voor de Bel
gische wapens te zien Het is stel
lig, dat onze legeroverheid nooit op
de gekke gedachte gekomen zou zijn
een uitval uit Antwerpen te
doen om de Duitsche door Frank
rijk oprukkende strijdmachten te
gaan verpletteren, noch om Brus
sel te willen heroverc-n. noch om
eenig ander dergelijk plan. De uitval
is geschied niet een vast, bepaald en
afge-teekend doel en wat de uitval op
het geheel der krijgsverrichtingen
heeft, uitgeoefend, kan van zeer groot
gewicht zijn op het verder verloop
dc-r Krijgsverrichtingen.
Niets werkt nu meer ontzenuwend
dan te hooren zeggen uit den volks
mond. dat de krijgsverrichtingen, die
het. beoogde doel bereikten, op een
mislukking uitliepen. In het onder
havige geval is dit niet het gevaler
mag dan ook niet gezegd worden dat
onze wapens een nederlaag hebben
geleden. Het tegendeel is waar en
dient door het volk als de waarheid
te worden aangenomen. Tegen de lo
gica kan niets worden aangevoerd
en de logica bewijst, dat. met den uit
val bereikt is, wat men er mede heelt
wi-Uen bereiken.
De stad Leuven verwoest
Zooals we Vrijdagmiddag al per
bulletin meldden, is Leuven ver
woest.
Omtrent deze verwoesting, die vol-
gens de Duitschers plaats had omdat
de bewoners de Duitsche troepen had
den beschoten, bericht de oorlogs
correspondent van de „Voss. Zei-
tung
,Op hetzelfde oogenblik, dat de uit
val mt Antwerpen plaats had, opende
plotseling de tot dusverre kalme be
volking van Lêuven uit alle vensters,
uit kelders, van de daken af een ge
weer- en pistoolvuur op de geen
kwaad vermoedende Duitsche schild
wachten, colonnes en doortrekkende
troepen. Er ontstond daarop een
vreeselijk handgemeen, waaraan de
geheele burgerbevolking 'deelnam.
Binnen korten tijd slaagden de Duil-
scho soldaten er in, meester van den
toestand te worden. Deze verraderlij
ke aanval beeft echter bloed gekost.
De oiseh van zelfbehoud vorderde, dat
op de zware schuld, die Leuven op
zich had geladen, dadelijk de straf
volgde, zoodat thans van de stad, die
zooveel schatten aan architectuur en
kunst bevatte, niet veel meer over zal
zijn."
Van andere zijde wordt gemeld, dat
de stad Leuven in brand gestoken is.
De Berl. Lokal Anzeiger merkt op
„Niet te begrijpen is, dat de burger
bevolking iu België de militairen nog
steeds aanvalt. Dat dientengevolge
de oude, prachtige stad Leuven is ver
woest, is niet de schuld van het Duit
sclie leger, zooals in het buitenland
wordt beweerd, maar blijkbaar van
de bevolking zelf."
Een verdediging van de
houding der Duitschers.
De volgende bekendmaking is ver
schenen
Het Duitsche legerbestuur teekent
.protest aan tegen de berichten, ver
spre,<1 door de vijanden van Duitseli-
land, over wreedheden, waaraan de
Duitschers zich in den oorlog schul
dig zouden hebben gemaakt.
aar hardheden en strenge maat
regelen noodig zijn geweest, waren
deze het gevolg van liet feit, dot do
bm ■."ibevolking, ook vrouwen, do
Duitsihe troepen verraderlijk ovcr-
datu Schoten geen volledigen Raai
bezat, bet nu geen compleet dage-
lijksch bestuur meer heeft!
Het is nog erger dan Bloemend.ml,
dat in vroeger jaren zich met één
enkelen wethouder heeft moeten ver
genoegen, omdat een tweede niet te
kr.jgen was. Dat is lang voorbij en
hel gemeentebestuur is zoo compleet
mogelijk, alleen regeert en adminis
treert het zonder publieke opinie,
't Is merkwaardig hoe weinig open
baar leven er in zoo'n groote en wel
varende gemeente bestaat. Is dat de
schuld van de ingezetenen, die ge
deeltelijk voor Bloemcndaal als ge
meente weinig voelen en de plaits
eenvoudig beschouwen als een gele
genheid, om mooi en prettig te wo
nen? Mij dunkt, het ligt ook wel'aan
't gemeentebestuur, dat zoo weinig
aanraking zoekt met de burgerij ct.
bijvoorbeeld niets van zijn plannen fa
denkbeelden vooraf publiceert, ter
wijl felsen en Heemstede toch ;;e-
drukte voorstellen uitgeven, waarvan
de ingezetenen kennis kunnen neme:).
Ik wil de lezers aan 't slot von dit
weer weinig vroolijke Zaterdag-
avondpraatje niet bedroeven.
Mftar wij hebben dezo week weer
een geduchte tegenstelling beleefd.
In hetzelfde nummer van Haar
lem's Dagblad, waarin melding ge
maakt werd van dulzende dooden en
gewonden, stond een uitvoerig ver
slag ovt'r deze rechtsvraag: of het
lichaam van één dooden monscli in
Nederland had mogen worden i er-
brand, ja of neen.
Deze lijd is wel rijk aan sterke co:v
trasten,
F1DELIO.
tijd komen, dien de nu levenden mis
schien niet zullen zien, waarin de
middelen van Europa, haar kapitaal
aan rechtvaardigheidsgevoel, aan
zachtheid en menschenliefde, haar
inslaat zullen stellen in dit huls te
wonen tot in eeuwigheid',
Het lachje van spot van de voorbij
gangers in de Groote Houtstraat zal
dan voor een lach van vredig geluk
hebben plaats gemaakt.
Overigens lachen we op dit moment
weinig of niet.. Of het moest wezen
om den heer Otlo, wien ik niet altijd
ge'ijk kan geven, wanneer hij zijn
meening over de publieke zaak ten
beste geeft, maar die toch wel aan
het rechte eind trok, toen hij, tegen
over de aanmaning van 't gemeente
bestuur aan do burgerij, om toch
voorzichtig te wezen met duinwater,
de verspilling stelde, die het gemeen
tebestuur zelf in, zijn openbare fon
teinen bez'ig is met datzelfde water
te begaan. Dag en nacht loopen die
apparaten, zij het ook met een beza
digd straaltje, door en al wil ik graag
gelooven, dat de lieve jeugd er wel
eens baar oprechte dorst aan 'esclit,
meestal ie zo bezig er wat mee te mor
sen, zoodat er niet zooveel kwaad ge
beuren zou, wanneer de gemeente, in
deze omstandigheden, de fonteinen
sloot. De kinderen moeten dan maar
zoolang thuis, bij moeder, gaan drin
ken. Het geval is onpleizieriger voor
paarden en honden, voor wie de s'ui-
ting van de fonteinen wel eens neer
zal komen op in 't geheel géén -drink
water, Maar daar deze brave dieren
niet met een almanak in den zak
plegen te loopen, zal de sluiting op
hen alleen den indruk maken, dat de
winter op 't punt staat in te va'len.
„Wat is die zomer gauw om!" zullen
ze tot elkander zeggen.
Evenwel, als twee Itetzelfde doen is
het daarom niet hetzelfde. Wat is er
niet. gespot met en afgegeven op de
menschen, die in do eerste dagen van
den oorlog vol angst om te verhonge
ren, allerlei inslag gedaan hebben bij
de leveranciers om eetwaar te heb
ben voor den kwaden dag. Hoeveel
zakjes meel er duf geworden zijn,
bij de menschen in den kelder,
hoeveel ongeopende blikken op de
plank In de provisiekast staan, za'
niemand ooit hooren. Maar ik herin
ner me dut een bekende firma te
Haarlem baar winkel, kantoor en
pakhuis vol knopende huismoeders
had, die, mot potlood en papier in de
hand, leunden tegen meubelen en
koopwaar of een rustig plaatsje zoch
ten op de trap.
Het einde zal de last wel gedragen
hebben, ten minste wanneer de le
veranciers gebleven zijn bij hun be
sluit can wat eenmaal geleverd was,
niet terug te nemen. Maar nu de par
ticulieren bedaard zijn, gaan de ge
meenten een voor een inkoopen doen,
om hl geval van nood graan voor be
scheiden prijs te verkoopen aan de
ingezetenen. De bedoeling is voor
treffelijk. Even goed als die van de
huismoeders, die dachten, dat zij hun
gezin voor gebrek moestem bewaren.
Maar is dan in 't groot noodig, wat
naar de algemee-ne verklaring in 't
klein overbodig is geweest?
Er is, gesteld dat het graan zou
opraken en het meel niet meer aan
komen, nog rijst in Nederland, voor
twee jaar. Misschien was 't niet
kwaad, als wij dat voortreffelijke
voedsel wat meer leerden waardee-
renl
De meest benijde menschen zijn
op dit oogenblik de ambtenaren: hun
salaris is vast en de betaling verze
kerd. Andere menschen, die gewend
zijn aan hoogere inkomsten uit han
del en bedrijf, maar zich ook op
grooter voet hadden ingericht, ge
voelen dc onvastheid van deze bron
van inkomsten nu maar al to goed.
En misschien is er menigeen, die de
verzuchting slaakt: „had ik in goede
jaren maar wat meer gespaard!
Er is een vak, dat ik niet noemen
zal, maar waarin de grondstof ge
kocht wordt op een crediet van twee
maanden, terwijl het product uit
sluitend A contant wordt geleverd; nu
verlangt de leverancier contante beta
ling en zit menig afnemer op eens vast.
Firma's met heel nai naam tobben nu
met hun betalingen. Met andere
woorden: zij dreven tot nu toe zaken
met het geld van den koopman en
hebben in de goede jaren geen kans
gezien, genoeg over te leggen om een
kwade kans, zooals die zich nu voor
doet, te overwinnen. Als ze wat een
voudiger geleefd hadden... Maar ik
ga niet zcdeprecken, want opge
schroefd hebben we onzen levens
standaard allemaal en do weg naar
de spaarbank ward niet maar door
één klasse van menschen vergeten...
