Eigen Telegrammen.
Nederland en de Oorlog.
Weerbericht
MEDEDEEL1NGEN VAN IIET
K0N1NKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorin. 10.50 uur).
De Bildt, 9 Sept. 1914.
Hoogste barometerstand 708 4 m.M.
to Hernosand; laagste 759.6 m.M. te
.Vllssingen.
Verwachting tot don avond van
10 September
Wind: zwakke tot matigen Zuid-
Oostelijken tot Zuidelijken wind.
Gesteldheid van de lucht: gedeelte
lijk bewolkt,, waarschijnlijk enkele re
gen- of onweersbuien.
Temperatuur: eenige dalidg.
BAROMETERSTAND TE HAARLEM.
uur 765 m.M.
Achteruitgang.
Vorige stand te 2 uür 785 m.M.
OPGAVE VAN
JOH M.SOHKflIDT-Optlolen
QED. O. GRACHT 47- MAARL.EM.
Thermometerstand
9 September
Hoogste gisteren F. 76
Laagste heden nacht. F 62
Hedenmiddag 12 uur F. 78
HOOG- en LAAGWATERSTANDEN
10 September
Hoog water.
IJmuiden va 5 u. 59m.; nm. 6 u. 15 ai
Katwijk va 5 u. 84 m.; nm. 5 u. 60 m
Petten ven. 6 u. 19m.nm. S u. 35 m
Laag water.
IJmuiden va lu, 69 m.; nm. 2 u. 16 m
Katwijk vm. lu. 89m.;nm. 1 u, 55 m
Petten vm. 3 u. 29 nu; nm. 8 u. 46m
Het aansteken der lantaarns vnn
rijwielen, automobielen en andere
voertuigen moet te 7 uur 7 minuten
geschieden.
180, Uitgeest 509, Velsen 2950, Wijk
aan Zee en Duin 83, Zandvoort 750.
Iu een overzicht tot inleiding Ver
klaart het Comité zich over het re-
sultaat tevreden. „Was het doorge
gaan zooals Gust begon, met Hm lp
van Sobnetas, don zou ongetwijfeld
het aantal liaindtcekeningen met
duizend© vermeerderd zijn".
Hot Comité betuigt dank voor den
ondervonden steun en vestigt er de
aandacht op, „dut op verscheidene
plaatsen de comité1© zijn tot stand
gekomen onder medewerking van
kerkeraden cri allerlei politieke en
maatschappelijke vereenlglngen; dat
de Ned. ïïcrv, Kerk en de Gerefor
meerde kerken officieel hun. instem
ming betuigden; dat enkele politieke
partijen, niet name de S. D. A. P.
en de Chr. Sociale partij zich als ge
heel voor do beweging verklaarden,
terwijl de antirevohitionnair© partij
door haar pers krachtig ten gunste
der beweging heeft gewerkt".
liet hoopt, dat dit ook door de
Regeering ernstigto rekening zal
gebracht worden.
II. M. de Koningin lieeft zich be
reid verklaard, het adres op de Sep
tember audiëntie te aanvaarden, en
liet Comité te ontvangen. Van elke
provincie zullen één of meer perso
nen de doozen rnet handteekoniugon
dragen en aanbieden.
'Ten slotte beveelt het Comité de
invoering van plaatselijke keuze nog
cons aan en protesteert tegen bestrij
ding, „waaruit onwaarachtigheid
en gebrek aan ernst ieder tegen-
straalt". Het ziet thans met belang
stelling uit naar het verder verloop
der dingen.
Jeugdorganisatie.
Door de Ilaarlemsche Jeugdorgani
satie der S. D. A. P. wérd reeds ge-
ruimen tijd getracht, gelden te verza
melen voor een vaandel. Op lijsten
was daarvoor reeds een bedrag van
45 verzameld. Besloten werd even
wel, dit bedrag ter beschikking te
stellen van het Par tij bestuift der
S, D. A. P.
VOOR DE MILITAIREN.
Vrijdagavond wordt voor de mili
tairen een zangavond gegeven door
het Nederlandach Verbond, afd. Haar
lem, Daar zal ook het lied van Dr.
Schepers en Philip Loots worden ge
zongen.
Benoeming.
Naar men ons mededeelt is tot con
cierge aan de Doopsgezinde school ia
de Ripperdastraat alhier, benoemd
lie heer S. Steenstra, alhier,
Oe V. Vo o rwer pen.
Terug te bekomen bij:
H. Nederkoorn. Leldsclie straat no.
38 rood, eon portemonnaie. .T. van
Gunst. Jordensstraat 72, een cein
tuur M. Strik. Westergracht 111 rood,
een taschje. F Damstraat no. 10,
een horlogeketting. A. v. d. Vc'dt,
Oranjeboomstraat 59, een rozenkrans.
J RIankwater. Esschilderstraat nö.
3, een colbertjas en een rozenkrans.
J. Bakker. Generaal Cronjéstraat 28,
een rozenkrans J. Schaap, Zij'weg,
82. een ring. C. Israel. Saenredam-
ftlraat 92, een broche. M. Bakker,'
Gasthuislaan 13(i, een zak met in
houd. Hulpbureau Leidsche plein,
een houten burie. A. Beeselaar, Paul
Krugerstraat 45. een handschoen G.
Boting. Rozenprléelstraat 23, eea
hondenhalslmr.d.
Uit de Omshtlcen
HEEMSTEDE.
Bidstond.
Eerstdaags zal, naar wij vernemen,
Ds. A. S Talraa, predikant te Ben-
nebroek, ten tweeden male in de
Ned. llcrv. Kerk alhier een bidstond
houden. Hij is dan voornemens meer
in het bijzonder te spreken over het
onderwerp: „Do oorlog in verband
met den Christel ij ken arbeid in de ge
meente."
Eongevaarlijkeplek.
Gebeurt het overdag wel eens een
enkel© keer dat automobielen of fiets
rijders in onzachte aanraking komen
met den tolboom aan do Leidsche
Vaart bij de Zimdvoortschelaan, in
dezen tijd dreigt daar 's avonds ter
plaatse voortdurend gevaar.
De lantaarn, die don boom ver
licht, is uit een oogpunt van zuinig
heid gedoofd, zoodat ieder, die niet
goed op de hoogte is met den toestand
niets vermoedt, als hij van de brug
of uit de Zandvoortschelaan komen
de, de Leidschevaa'rt op wil rijden.
Vooral als men de hoog© brug of-
komt is het gevaar groot, dat men
een hotsing niet vermijden kan.
Hot zou in het belang van do veilig
heid zeker wel aanbeveling verdienen,
als men op dezen hoek voor wat licht
zorgde. Desnoods kon dan de lan
taarn, die vijftig meter verder op de
Leidsche vaart niets te verlichten
heeft dan een, mooien effen weg ge
doofd worden.
SCHOTEN.
De 15-jarige L Bouwmeester, dien
26 Augustus op den Schoterweg een
auto-ongeluk overkwam, en die toen
ter verpleging naar St. Johannes de
■Deo werd overgebracht, heeft die in
richting hersteld' verlaten.
Tot commandant van de vrijwilli
ge brandweer alhier, is in de plaats
van den heer Abspoel, die wegens
drukke werkzaamheden bedankte, ge
kozen de heer J. Muller.
HILLEGOM.
„Oranje-vereeniging",
De Staatscourant bevat de statuten
van de IliUcgomsche „Oranje-veree
niging", wier doel is, jaarlijks een
volksfeest te organiseeren en het
vreemdelingenverkeer te bevorderen.
Da voreeniging, die bestaat uit leden
(minimum-leeftijd 18 jaar), donateurs
en eere-leden, stelt zich voor het laat
ste gedeelte uit haar doelomschrij
ving te bereiken dbor. het verblijf in
de gemeente te veraangenamen, te
strijden tegen misbruiken waaraan
zij, die tijdelijk of duurzaam in de
gemeente mochten verblijven, moch
ten blootstaan en mede te werken
rnet andere vereenigingen die in deze
richting werkzaam zijn.
ZANDVOORT.
IIET VERDRINKEN VAN DEN
JONGEN CAZANDER.
Een vcyi ken, die Zondag in zee zijn
gegaan om den drenkeling to redden,
is het niet eens met de beschouwing,
door een dame in ons vorig nummer
over deze zaak gegeven, „Als de men-
schea", zoo zei hij, „een rij gevormd
hadden, dan zou ae ramp nog veel
grooter zijn geweest, want die het
verst in zee waren, zouden tegen den
sterken stroom met staande gebleven
zijn."
We praatten over waarschuwings-
teekensn, over toezicht en snelle hulp.
„Waarschuwen", zei onze zegsman,
die een goed zwemmer-ia, „zou on
mogelijk viezen, orndat de stroom
soms heel sterk is en dan weer niet
ik heb Zondag bij do badkoetsjes ge
zwommen en daar was de stroom niet
hinderlijkeb en vloed, hot omloopen
van den wind kunnen er invloed op
hebben of de zee trekt of nieter is
geen peil op te trekken."
Hij verouder®' ride, dat de dame
die in on6 vorige nummer hare be
schouwing inzond, het geval van de
duinen of althans van ver af zou
hebben gezien dan lijkt de afstand
gering, maar in werkelijkheid was hij
dat niet. Een bootje is van Zandvoort
af komen aanvaren, ma or toen was
de jongen al verdronken.
„Vergeet niet, dat ten zuiden en
ten noorden geen toezicht is. Wie toe
zicht wenscht, moet bij de badkoetsjes
blijven en het tarief betalen, wat
voor vele menschen veel te duur is.
Langzamerhand komt in ons land
neiging om te zwemmen. Wil. het ge-
raeentabestuur van Zandvoort dat
aanmoedigen, dan moet liet zuidelijk
en noordelijk gelegenheid geven tot
kosteloos zwemmen met toezichteen
paar flink© kerels, die zwemmen kun
nen, een paar bootjes en de noodige
reddingslijnen.'!
Het donkbeeld lijkt ons practisch,
zoodat wij er hiermede publiciteit aan
neven. Dat er voor een badplaats als
Zandvoort voordeel in zit, al is er
rechtstreeks niets aan te ver
dienen, spreekt van zelf. Hoe meer
zwemmen algemeen wordt, des te
meer liezoekers trekt een badplaats.
Hier valt du3 een schelvischje uit te
gooien, om een kabeljauw te vangen.
Het Mobilisatielfed.
Zooals onze lezers weten zal dezen
avond, bij de muziekuitvoering in
den I-Iont, voor de eerste maal het
mobilisatielied worden uitgevoerd,
dat door Dr. J. B. Schepers is gedicht
en door den heer Philip Loots gecom
poneerd.
MeJ. Fieisehmann, aan wie hot
opgedragen is, heeft van den lieer A.
Roozen de hoffelijke uitnoodiging
ontvangen, de uitvoering met haar
helpsters bij te wonen in een daar
voor gereserveerd gedeelte van zijn
höiel, waar aan do dames thee zal
worden geschonken. Natuurlijk heeft
iiiL-j. Fieisehmann de invitatie gaarne
aanvaard
Telegrammen
De onderstaande telegrammen
zijn ontleend aan bet Algemeen
Handelsblad.
DE SOCIALISTEN EN HET
LEGER.
BERLIJN, 9 September. (VV. B.).
Do in Frankrijk gevallen socialisti
sche leider, de afgevaardigde in den
Rijksdag Franje, had in een brief aan
een vriend zijn dienstneming als vrij
williger in het Duitsche leger aldus
gemotiveerd
„Do reden waarom ik dienst nam.
was, om door een daad te toonen, dat
ons besluit van 4 Augustus niet voort
kwam uit. een uiterlijke taktische
noodzakelijkheid, maai- uit een inner
lijke behoefte, en dat het ons dus
met den plicht, om het vaderland to
verdedigen, bitter ernst was."
DE POST NAAR ENGELAND.
OS TEN DE, 9 Sept. (Reuter). De
post vertrok lieden morgan niet, daar
mijnen zijn gelegd bij liet lichtschip
door Duit scha vIsscheiEstuarSuigen
vermomd als Belgen.
De post zal morgen naar TilbuTy
worden over go) wacht.
Reizigers te Ostende aankomende,
zeggen Duitsche verkennnors gezien
te hebben bij Brugge.
DE INVLOED VAN DEN OORLOG
OP DEN HANDEL.
De opgaven van den Board of Tra-
de over het handelsverkeer in de
maand Augustus tonnen hoezeer de
invloed van den oorlog zich ook" in
het Engelse he handelsverkeer heeft
doen gevoelen. Wel zijn na een eerste
periode van diepe inzinking weer
normale toestanden teruggekeerd,
maar zooals de Engelsche bladen op
merken, de eerste slag is toch zeer
hevig geweest
Dat blijkt uit de volgende cijfers.
Terwijl in Augustus 1913 de invoer
een waarde bereikte van 55.775.704
p.st, bedroeg deze in Augustus 1914
slechts 42.362.034 pd.st een vermin
dering dus van 13.41 '3.670 pd.st De
vermindering van de waarde der uit
voeren was nog grooter, zij bedroeg
19.899.456 pd.st (44.110.729 pd.st in
Augustus 1913 en 24.211.271 pd.st. In
Augustus 1914).
Voornamelijk werd de uitvoer van.
industrie-waren getroffen (ijzer ui
staal, machinerieën, schepen, katoe
nen en wollen garens en stoffen), ter
wijl d© uitvoer van kolen en cokes
met 50 proc. verminderde. De ver
mindering van den invoer betrof ook
voornamelijk mij ver heidsprOdti eten,
iu granen en meel, katoen en ertsen
nam de waa'rdo van den Invoer zelfs
eenigszins toe.
HET ENGELSC1-1E LEGER.
DEN HAAG. Vanwege het Britsche
Ministerie van Oorlog wordt het vol
gende medegedeeld
300.000 man hebben zich gevoegd bij
het staande leger, sedert de oorlog
begon. De begeerte om te teekenen is
merkbaar gestegen sedert de Britsche
troepen met den vijand in gevochten
gew ikkeld zijn geweest.
DE STRIJD IN FRANKRIJK.
Mededeel in g van het Britsche Mi
nisterie van Oorlog van 8 September.
De algemeen© positie blijft bevre
digend, do bondgenoot en. winnen
grond langs de lijn van de Ourcq en
van. de Petit Morin. Do Britsche troe
pen hebben dien vijand lu&r tien mij
len teruggedreven; gevechten wer
dén geleverd verder op den rechter
vleugel langs de lijn Montmiral-le-
j>--tit' Sonipuis. Aan gjeen van beide
zijden werden voordeden behaald.
Vorder rechts en nah|'J Vlitrey le
Francois tot Seri of as. les Rain is de
vijand teruggedreven'in de richting
von Reims.
Iu de nabijheid van Luneville is
een poging der Duitschera om voor
uit te komen afgeslagen. De aan
drang op den vijand duurt steeds
voort.
Over het gokeelö front der bond-
geirooten is de Britsche legermacht
den gebeden dag in actie geweest.
Do vijand bood weerstand, doch trok
nia een hardr.ekkigen tegenstand te
rug cm. trekt thans naar liet Noorden
van de Manie. Het Vijfde Franecbe
legerkorps heeft aan de Ourcq een
hengen strijd geleverd, doch hier is
eveneens de vijand teruggedreven.
Het Duitsche leger heeft zware ver
liezen geleden langs de geheel© li
nie, doordat hun poging om voor lit
to komen overal hardnekkig bestre
den weid. De Britsche Legermachten
hebben wederom verliezen geleden,
dóch het aantal ia gering met be
trekking tot den aard van liet ge
vecht. De uitslag van het tweedaag-
seh© gevecht is zeer bevredigond.
Mededeeling van de Fransch© re
geering van 8 September:
De Dritsch-Fnanache legermachten
hebben veel gevangenen gemaakt,
waaronder een bataljon infant er na
benevens mitrailleuses en veel cais
sons.
GEEN DUM-DUMS.
Mededeeling van het Ministerie
va oi Bui tent a r.dsche Zaken in I on-
di-ii. Er kan geen geloof worden ge
hecht aan verklaringen, dat in car-
tonnen doosjes verpakt© dum-dum-
kogels zijn uitgereikt. D© officieel©
verklaring, door de Britsche rogeo-
ring afgelegd, is in all© opzichten
juist. Minister Grey.
DE VAL VAN MAUBEUGE.
BERLIJN. Uit het groote hoofd
kwartier wordt nog gemeld over da
capitulatie van Maubeuge, dat men
in Frankriik eü in de Franscha hJa-
dm Tiet gewicht van hV( bezit vSn
Maubeuge zeer hoog ste'de, daar het
een kruispunt is van de verbindingen
met verschillende landen en vooral
daar het. de verbinding naar Belgis
beheersoht.
Thans worden In Maubeuge lal van
Fransche gevangenen en gewonden
verpleegd. De Duitsche be'egerings-
troepen, welke voor Maubeuge heb
ben gelegen, worden thans reeds
voor andere doeleinden gebruikt.
BERLIJN (Part. EMen is er
hier van overtuigd dat Engeland Ja
pan aanspoort om troepen naar
Frankrijk te zenden. Tegen den zin
van Frankrijk en Rusland moet En
geland hebben doorgezet dat Japan
500.000 man naar Europa zal zenden
op voorwaarde dat Frankrijk Ton-
king en Anam aan Japan zal afstaan.
Het antwoord der Fransche regeering
zou nog worden verwacht.
Binnenland
BROOD VAN GEMALEN TARWE
EN TULPENBOLLEN
Naar de „Nieuwe Courant" meldt
zijn goedgeslaagde proeven genomen
met het bakken van brooden, ver
vaardigd voor 2/3 uit gemalen tarwe
en voor 1/3 uit gemalen tulpenbollen.
De bakker heeft een bezoek gehad
van den directeur van den gemeente
lijken keuringsdienst- van eet- en
drinkwaren te Leiden, dr. J. J. van
Eek, die hem verzocht de proeven
voort te zetten en ten behoeve van
den keuringsdienst eenige brooden
te vervaardigen, met verschillende
soorten bollenmeel bereid. Daaraan
heeft de bakker voldaan Eén gedeel
te van het brood is vervaardigd van
den bol „La Reine", een ander van
„Rosé gris de lin" en nog oen ander
van een crocusbol.
De kleur van het brood is wit, gee1-
cn blauwachtig, naarmate het van
een der iiierboven genoemde bonen
soorten afkomstig is. Het ziet er heel
goed uit en de smaak valt bijzonder
Met liet oog op het voornemen der
bollonhandelaren, om 1/3 der hollen-
voorraden te vernietigen, in 'verband
niet een drukking der prijzen voor 't
volgend jaar door overproductie, acht
de Leldsclie Bakkerspntroonsvereeni-
ging, in overleg waarmede de bakker
ie Valkenburg zijn proeven heeft ge
nomen, het wenschelijk, dat de aan
dacht van de Regeering op dit voor
nemen wordt gevestigd, opdat dit
hangende het onderzoek niet ten uit
voer wordt gebracht.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per regie!
i BLOEDARMOEDE
en al ilc bokende gevolgen daarvan worden
bet bo«t bestreden door 't gobrulk van
HAEMATOGEENWIJN.
Hot le aengenaam om in te nomon, ver
sterkt de ion uwen en bevordert den eotlusL
PrJ|t por flnoon f I.—®A!om verkrijgbaar on
bij den Fnbrlknnt J.BOL. Apotheker, AnuL
Burgerlijke Stand
HAARLEM.
GETROUWD
8 Sept, T. Bruijn met A. Willems,
BEVALLEN
5 Sopt. M. van Eijkern—v. Beek, z.
6 Sept. A. Snoek®Bok, d.
OVERLEDEN
6 Sept. B., 13 m., d. van C, Ver
dam, Raainsteeg. 7 Sept. J. v. d.
Salrn, 74 jaar, M v. lleemskerkstraat.
E. Koster, 20 jaar, Eendj'espoortstr.
li. Oud, 22 j., Kinderliuisstraat.
ONDERTROUWD:
9 Sept. C. Kiiesels en M. C. van
Meel. II. J. J. Janssons en G, Koppen.
T. S.' man en H. Schema geL A.
•Scli aap en R. P. Mees.
GETROUWD:
9 Sept, L. J. Versteeg en M. Carpen-
tier. J, P. Jukes en A. A. C. IN'ieuw-
stad, W. C. Hoos en J. W. Verkerk.
T. van Putten en F. A. Kobs. A. Rons
en P. C. Feijea. C. F. van Wanrooij
en D. Scheidlier, W. H. Stoffen© en P.
J. van Harem A. II. Rap en A. J.
■Lamm©,
BEVALLEN:
8 Sept.: W. BchiltnianBier© z, J.
J. M. Roest—v. cL Hoop d. 9 J, Jaski—
Kasteleijn d. H, B. F. L. Verhems
v. d. Roer z. 9. T. Brouwer—Popma
z. 8 A. M. Passchier—v. d. Plas z.
OVERLEDEN:
9 Sept. C. A., 4 m., zoon van A. D,
v. Krieken, Brouwerskade, 8 T, H.
Stouten, 60 j.St. Antoniesteeg.
SCHOTEN.
GETROUWD:
li. Uijtenbogaardt en M. J. van
Vlijmen.
BEVALLEN:
T. Stam—Deen, z. J. Raams—
Bosch, z. P. Rietbroekde Gro
ninger, z. D. R. Booms—Benink,
z. J. C. van den Merkenhof—Tij
huis, z.
OVERLEDEN:
C. M. Framssen, 8 maanden. J.
G. Lomans, 7 m.
DE GEVLUCHTE NEDERLANDERS.
Men meldt ons uit Amsterdam
Hedenmorgen werd in het gebouw
van Handwerkers Vriendenkring een
vengaderin ggehoudon van uit Ant
werpen uitgeweken Nederlanders.
D© voorzitter der vergadering sohet-
st© in korte trekken, hoe de toestan
den ln Antwerpen waren toen de oor
log uitbrak.
Vel© Nederlanders, die in 'Antwer
pen woonachtig waren, werden ge
dwongen hun huis te verlaten. Over
liet algemeen hoeft men hot huis moe
ten verlaten met achterlaten van al-
lern
Doel dezer vergadering is, om door
middel van den NecleiTondschen Mi
nister van Buitenlundsche Zaken ze
kerheid te verkrijgen van behoud van
inboedel en anderszins.
Door verschillende aanwezigen Wer
den mededeelingen gedaan, dat men
ecu schrijven had ontvangen van de
resp. huïsheeron, die, indien men niet
betaalt, niet aansprakelijk kunnen
zij u voor de achtergelaten huisraden.
Zelfs zijn er reeds inboedels op straat
gezet, zoodat de eigenaren niets meor
bezitten.
Herinnerd werd, dat op het oogen-
hhk in Antwerpen een moratorium
bestaat. Niettegenstaande dit feit,
hebben dezer dagen zeer velen een
aanschrijven gekregen, zoodat zij, die
niet binnen drie dagen hun huishuur
betalen, het moeten aanzien, dnt hun
inboedels óf op straat zullen gezet, óf
in beslag worden genomen.
Na een geruststellend woord van
den heer Wijn perl, uit Antwerpen,
werd besloten tot de oprichting van
eon comité, dat dan voor die getroffe
nen zal optreden.
Het adres van dit Comité is Jon
gens-armenschool, Rapenburgerstraat
Amsterdam.
IIET FONDS VOOR LANDSVERDE
DIGING.
In het September-nummer van
„Vrede door Recht" komt voor;
Het is dringend noodig. dat eenige
zekerheid verkregen worde over de
ware bestemming der gelden, die ge
schonken zullen worden aan het
Fonds voor Landsverdediging.
Uit sommige berichten zou men
kunnen afleiden, dat het bestemd is
voor dekking van 'eRijks buitenge
wone uitgaven, in deze tijden voor
het behoud onzer onafhankelijkheid
gemaakt. Is dat zoo en zal dus het
Fonds dienen om door de vrijwillige
giften der vermogende Nederlanders
c-cn op het gelieele volk drukkende
zware extra-belasting le vermijden,
dan verdient dit Fonds de grootst mo
gelijke aanbeveling.
Indien daarentegen de bedoeling is
hierdoor den eersten stap te doen op
den weg van toenemende bewape
ning, dan geve vooralsnog géén lid
van „Vrede door Recht" ook maar
één cent aan dit Fonds: Want dan
beoogt liet een voortgang op den ou
den weg van Internationale bewape
ningspolitiek, een weg, die, wordt zij
na dezen vrede opnieuw ingeslagen,
weder zal leiden tot drukkende be
wapeningslasten en voorldurend oor
logsgevaar. Of deze weg opnieuw zal
worden betreden, zal bij en na den
vrede, die op dezen oorlog volgen
moet, worden beslist. Een vredelie
vend land, als het onze, ga echter
niet reeds thans vóór op dien nood-
lotUgen weg, elichte niet thans reeds
een Fonds tot versterking der Lands-
vcrdedlging, daardoor a's van zelf
epvekend verklarend dat de politiek
van vreesaanjaging en wantrouwen
opnieuw onveranderd zal worden
voortgezet, als hadden de volkeren
door dezen oorlog niets geleerd! In
dien de groote Staten op de oude wij
ze willen voortgaan, is het tijd ge
noeg hen te volgen, Zoolang dit on
heil nog niet vaststaat, moeten ech
ter aUe kleine' Staten onverpoosd
werken voor een nieuwe toekomst 1
HET GEWAPENDE VOLK.
De oud minister van Oorlog Colijn
schrijft onder dezen titel eert artikel
in „de Jonge Man", waarin hij er o.a.
op wijst, dat zeker ons leger het al
leen tegen een groote Europcesche
maóht niet op kan nemen. Maar zoo
moet men de zaak ook niet. stellen,
Van zuiver militair
standpunt bezien was het
voor Duitschland - noodzak©-
1 ij' k om over België naar Frank
rijk te trekken en daarom was
het betreden van B&lgié's bodem
door de Duitsche legers nagenoeg
lot zekerheid geworden. Met lie-
trekking tot Nederland kan alleen
van w e n s c h e 1 ij k h e i d ge
sproken worden. Het bezit der
spoorwegen over Maastricht en
Roermond zou de 'Duitsche opera
ties zeer vergemakkelij kt
hebben, maar 't kon ook zonder
dat.
En dan geeft de te verwachten
tegenstand den doorslag of men
't al of niet doen aal. Die maakt
dan uit of 't dan nog voordeelig
h 1 ii f t een legenstunder meer te
scheppen.
Zóó staat de zaak en niet an
ders.
Men kan ovor dat alles treuren,
maar men heeft het fel t te aan
vaarden.
En daaruit volgt dan ook onver
biddelijk dit, dat men zich te
krachtiger jvapenen moet, naar
mate het voor een der grootmach
ten verleidelijker is om het grond
gebied van een uaburigen kleinen
etaat voor zijne operaliën te ge
bruiken,
Hoe grooter kracht die kleine
huurman ontwikkelen kan, hoe
minder kans, dat hij in den oor
log wordt meegesleept.
Met de mobilisatie op 31 Juli wa3,
naar de schrijver betoogt, de Regee
ring op tijd, maar geen dag te vroeg.
Vrijdags word door ons gemobili
seerd, maar den volgenden dag vloog
het mobilisatiebevel langs alle dra
den door liet Duitsche Rijk en werd
het neutrale Luxemburg door Duit
sche grenstroepen op vredesvoet be
zet, werd ook aan Belgiö de eisch van
vrijen doortocht gesteld,
Aan den avond van denzelfden
dag, dat dit ultimatum te Brussel
was overhandigd, was de op
komst van militie en landweer bij
ons een voldongen feit. Zeker, er
viel nog veel te doen, maar als
het op haren en snaren gezet had
moeien worden, dan had den vol
genden dag d. i. 2 Augustus
raeit de concentratie van de gemo
biliseerde weermacht een aanvang
gemaakt kunnen zijn. Indien aan
ons deczelfde eisch gesteld ware
als aan België, dan zou bij ge
mis van vestingen aan de Maas
den 4den Augustus 's morgens het
Nederlandsche veldleger op zijn
post zijn geweest.
„Wie zal nu zeggen", zoo gaat de
heer Colijn voort, welken invloed deze
houding op onze naburen heeft ge
oefend In een algebraïsche formule
is dat niet uit te drukken, maar wel
raag gezegd, dat ©en vastberaden hou
ding, gepaard aan het vermogen om
van zich af te slaan, ons gevrijwaard
hebben voor molest.
En dat is nu juist het punt
waarin de onntachtzeurders zich
altijd vergist hebben. Zij hebben
zich blind gestaard op de tien
tegen hondetd, de honderd tegen
duizend. Ze hebben uit het oog
verloren, dat het bij de tegen-
woordige groepeering der mo-
gendheden vooral hierom ging, of
Duitschland ons gaarne naast
Engeland, of Engeland ons gaan
ne nRnst Duitschland zag optrek,
ken I Want één van tweeën zon
toch f eitel ij k het geval zijn,
Indien een der twee tegenstan-
dera onze neutraliteit opzettelijk
schond.
Zoo kunnen we dan, oordeelt do
schrijver, alleszins tevreden zijn over
de bij den aanvang verkregen xesul.
taten. Bij den aanvang, want
nog is het einde er niet.
Hij somt dan op, hoe wij nog in
dan oorlog zouden kunnen worden
getrokken bijvoorbeeld wanneer een
w ijkend leger over onze grens komt
en ontwapend moet worden vooral
wanneer het daarbij door liet vijan.
delijk leger wordt achtervolgd. Dan
blijft verder het gevaar voor opzette
lijk© neutraliteitsschennis bestaan,
Men zij in zijn oordeel daarover
voorzichtig en billijk. De nu aan
gevangen worsteling is de ge-
weldigste die de wereld ooit aan
schouwde. Het is voor de vier
continentale grootmachten er op
of er onder en waarschijnlijk voor
goed. „Het einddoel van dozen
kamp" zoo schreef de „Ham
burger Nachric-hten" van- 11 Au-
gustus j.l. „is ©ene nieuwe re
geling van de machtsverhoudin
gen in het centrum van Europa,
en daardoor eene wijziging in
den bloedsomloop van het geheel©
politieke organisme der oude we
reld." Daar gaat het inderdaad
heen I
Men bedenke, betoogt de heer Ce
lijn, wat dat zeggen wil en vrage zich
dan dit eens af indien de zaken voor
Duitschland b.v. eens zóó komen la
staan, dat let winnen kan door b.v.
een half millioen zijner reservetroepen
snel in Noord-Bclgiê te werpen, en
dat liet verliest wanneer zulks te laat
geschiedt, wat zal het dan doen
Dan zal het alleen vragen wal
grooter t ij ds verlies met zich
brengthet Nederlandsche leger
op zij dringen of een omweg ma
ken ten zuiden van Limburg. Ea
liet zal den weg nemen, die liet
minste tijd kost. Men kan volko
men dezelfde vraag stellen met
Intrekking tot Engeland. Het is
nog onmogelijk te zeggen, hoe het
verloop zal zijn. Iedere dag, ja,
ieder uur kan nog nieuw© wen
dingen brengen.
En al dien tijd moet liet leger
wachten, gereed tot daden I
Ten derde bestaat de mogelijkheid,
dat Nederland in Azië meegesleept
wordt in een krijg tegen Engeland's
bondgenoot Japan wat zullen daar
van de consequenties zijn voor onza
houding in Europa?
Ten vierde ligt in de toepas
sing van art. 7 van het Rijnvaart-
traclaat, dat aan Duitschland vrijen
doorvoer waarborgt, een oorzaak van
mogelijke conflicten en eindelijk kan
het gewenscht zijn, dut wanneer aan
het einde van den oorlog een geheel
nieuw© kaart van Europa geteekend
moet worden, Nederland ook zijn
slem doet hooren; dan zijn een paar-
hondordduizend man verschc troepen
aan het eind van een grootcn oorlog
driemaal zooveel waard als in 't be
gin Ook daarom moet het legerwach
ten, gereed tot daden.
De heer Colijn eindigt als volgt
Ga zoo is ons aller bede d©
oorlogsgeosel aan ons Land en
aan zijn Koloniën voorbij I Wij
begecren niet anders dan een be
scheiden plaats onder de zou,
dan een onafhankelijk volksbe
staan en de getrouwe bewaring
van wat ons door Gods voorzienig
bestel in den loop der historie ia
toevertrouwd. Evenwel, komt bet
anders uit, dan zal het gewapen
de Nederlandsche Volk zijn plicht
doen, dan zal blijken dat „Das
.Volk in Waffen niet alleen voor
Duilschers geschreven werd.
Tot zoolang wachten
Bidt God, maar houdt het krui!
droog I
WERKLOOSHEID IN DE VAK
BONDEN.
Het Nederlandsch Verbond vul
Vakvereeriigingen deelt mede:
Onmiddellijk na de hoofdbesturen
vergadering van 9 Augustus jl. heb
ben de bij het N, V. V. aangesloten
bonden een onderzoek ingesteld raai
den omvang der werkloosheid in hun
afdeelingen. Van deze enquête ia
thans het g'rootst© deel der gegevens
verwerkt.
De 26 bonder, wier antwoord ïeeda
thans overzichtelijk is samen le vat
ten. tellen op, of omstreeks 1 Augus
tus j.l. 81.549 leden. Een achttal dezM
bonden, waaronder d© drie bonloa
in het bouwvak, die der haven urn ei-
de'rs, der typografen en van het huis
personeel, konden niet liet juist®
werkloozental per 1 Augustus vast
stellen, ten gevolge van de eigenaar
dige omstandigheden in het bedrijf*
Van de overige 18 bonden hadden er
zes op 1 Augustus geen werkloozen.:
Daartoe behoorden de arbeiders m do
drankindustfie, de gemeente-werklie
den, d© kuipers, het spoor- en tram
personeel, de textielarbeiders en
arbeiders in den landbouw, enz. lü
12 bonden met 36.715 leden kon wor
den vastgesteld, dat zij op 1 Augus
tus t© zamen 6120 vverklooz© le'lC
hadden. Van dit aantal kwam op r*
kening van den A. N: D. B. alleen
4381. Zondert men den A. N. D. B. uit,
dan hadden d© overig© 11 bondN»
met 26.930 leden op 1 Augustus 173i
werkloozen of 6.46 pcL van hun te
dental.
Blijkt uit deze cijfers, dat in
