De Europsesehe Oorlog.
D£ BOOSDOENERS.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1914
De gevechten Is Noord-Franferyk duren voort. Een nlenwa beslissing is
nog niet gevallen.
Een beschrijving van den terugtocht der BniiSGhers.
Nieuwe gevechten in België. De Duitscbers trachten de Belgen van een
aanval op ban verdedigingslijnen at te houden.
De Rassen dringen de Oostenrijkers steeds verder in 't nauw. Alle strijd
bare mannen in Oostenrijk worden opgeroepen.
De Duitscbers verzekeren, dat volgens een vooriooplge schatting bij de
gevechten in öost-Praisen 150.000 Russen zynomgekoM.n. Bovendien
zijn 150.000 Kussen gevangen genomen.
De uitbreiding van de Duitscbe vloot.
Het Engeische leger telt een half mililoen strijders.
De Duitscbers zullen de kunstschatten in België voortaan ontzien. Een
kunst-adviseur is aangesteld.
Van hes Westelijk
Ooriogs aire n
In Frankrijk.
Er zijn weer eenige officleele be
richten waarvan de korte inhoud is:
dc strijd duurl voort I
Uit Ber'ijn wordt gemeld:
In den nacht, van 16 September be
proefden de Franechen, niettegen
staande den sterken regen, eenige
kleine vorderingen te maken, zij
slaagden daarin echter niet.
Daarentegen gelukte het de Duit-
sche cavalerie op den uitersten rech
tervleugel door onverwacht fel op
treden een wapenpark en munitie-
colonnes der verbonden legers af te
snijden en mede te voeren.
In hel midden der gevechtslinie, die
sedert eenige dagen aan Duitsche zij-
:1e belangrijk versterkt is, golft de
strijd heen en weer.
Bij Verdun weiden een aantal bui
tenforten bijna geheel in elkaar ge
schoten. Men verwacht elk oogenb'ik
de capitulatie.
1-let slechte weder vertraagt de ont
wikkeling van den Duitschen op
marsch.
De Fransche troepen zijn door de
geforceerde marschen uitgeput en
worden geteisterd door ziekte.
Duitsche vliegers hebben 16 Sep
tember over Parijs bommen uitgewor
pen, die groote schu.de aanrichtten
Zij werden mei Fransche mitrailleu
ses beschoten doch kwamen onge
deerd terug.
Een Fransch communiqué van Don
derdagmiddag luidt
Op onze linkerzijde houdt de tegen
stand van den vijand op de hoog
ten aan de Aisne aan, schoon op en
kele punten een lichte Inzinking valt
te bemerken.
In het centrum La do situatie onge-
wijzigd.
Tusschen Argonne en de Maas ver
schanst de vijunü zich op de hoogte
van Montfaucon. lu Woëvie (hut
landschap rechts van de Maas) heb
ben wij aanraking gekregen met vor-
scuiliende vijanueujke detachementen
tusschen Etam eri Tniaucourt.
Aan den rechtervleugelLotharin
gen en de Vogezen geenerlei veran
dering
Samenvattend de slag wordt
voortgezet over het gcheele front tus-
senciT do Otse en de Maas. De Duit
schers nemen defensieve stellingen
in met zwaar geschut. Onze voort
gang kan slechts langzaam zijn,
maar de offensieve geest verlevendigt,
onze l roepen, die blijk geven van
kracht en vuur. Zij staan de tegen
aanvallen, die de- vijand dag en nacht
beproeft, af.
DE DUITSCHE TERUGTOCHT.
De correspondent van de „Times"
zendt uit de omgeving van Melun,
•dd. 13 September, nadere bijzonder
heden over den Duitschen terugtocht:
Er waait een orkaan. De regen
vult m stroornen, regen die de svegen
gecselt en diepe sporen er in nalaat.
Over de sombere velden jagen zwa
re wolken, de mist liungt in de top
pen der booinen. De beekjes 'angs
den weg zijn tot kleine stroompjes
gezwollen, de meertjes zijn waterval-'
len geworden., en hoewel de aarde ge
roosterd was in de jongste dagen van
tropische hitte, is a'les nu door
weekt. De groote meren stroomen
troebel, wild tusschen de oevers.
Dat ie het Frankrijk van den groo-
ten terugtocht een Frankrijk zoo
onderscheiden van het lachende land
van de vorige week aJs maar met
mogelijkheid i« te verbeelden Toen
was alles rustig en aanlokkond De
„veroverende" bonden van den Duit
schen Keizer trokken over de wegen,
hard en gelijk voor de wielen van
hun transportwagensde groote be-
tegerinigskanonnen met hun groote
bespanningen rolden snel voorbij de
mooie velden; de hoeven der paarden
weerklonken op den vasten weg.
Kunt gij u nu die wagens voor
stellen zooals mij thans hun toestand
is geschilderd? De groote wielen gaan
niet meer over gelijke wegen. De we
gen zijn nu tot rivierovergangen ge-
worden. De wielen zinken weg in de
d.epe wagensporen en de oververmoei-
'j de trekdieren moeten hun uiterste
krachten inspannen. De begeleiders
schreeuwen en gebruiken onbarm
hartig de zweep. De groote dieren
steigeren en worstelen in heldhaftl-
ge poging, maar de wielen zinken
dieper. De groote kanonnen slingeren
en zwaaien. Een ruiter nadert:
„Gauw, gauw, de Engelschen ko-
menl" Weer da'eu.de natte zweepen
neer. Weer die vreeselijke spanning
dér treklouwen! Tevergeefs; de wie
len zitten vast. Soldaten snijden de
touwen door. De bevrijde paarden
rennen weg.
De terugtocht gaat langzaam voort
in de duisternis een eindelooze
stroom, vermoeid, afgemat, hongerig,
zonder munitieen in de verte vertelt
het geluid der kanonnen van den
slag die steeds voortduurt, waar men
maar waagt stand te houden en
zoo alweer een kanon voor de bond-
genooten, alweer een zandkorrel in
den zandloopèr van het lot gevallen.
Dat is het drama op eon der ontel
bare wegen, leidende naar het noord
oosten van het gebied van de Mame.
Ga terug over het bruine veld, en ge
ontmoet een troep Engeische ruite
rij Zij komen met een nfdeeling van
den vijand een cavalerie-afdeellug
vluchtend in het donker. Boven de
wolken, die zich van tijd tot tijd ope
nen, schijnt flauw do piaan juist
genoeg licht gevend om de omtrek
ken te onderscheiden. Een oogenb'ik
eu alles is voorbij De terugtocht gaat
voort in den nacht,
Maar denk nu eens verder. Geloof
eu het is een goed geloof dat
de zonnige uren die hem naar het
zuiden lokten, noodzakelijk kwamen
voor den donkeren tijd die zijn terug
trekkende beweging vergezelt. Ver
beeld u de uitgestrekte vlakten tus
schen de groote rivieren en de rivie
ren gezwollen tusschen de oevers
de rivieren die overgetrokken moeten
worden, terwijl er geen bruggen zijn
en terwijl do kanonnen van den vij
and op de hoogten eiken overtocht
beheerschen.
De terugtocht der Duitschers is be
gonnen. lleoie treinladingen Fran
sche en Britscho troepen worden naar
de zwakke punten van (ten teragtrek-
k end en vijand gezonden.
FEUILLETON
(Naar het u g 1 s c h),
13)
Eu waarom zou 'ik u niet verla
ten, veronderstold dat gij mij werke
lijk liefheid? Ton mijnen koste heb ik
u lief, eu ik wil niet -langer die da
ge! ijksdic- vernedering dragen om
iuij/.elf, de anno Duitsche gezelschaps
juffrouw, diio niets dan haar schoon
heid heeft, achteraf te zien gezet tor
wille vuu iemand, die ik ook liefheb?
Gij zegt, dat gij mij licfhebt, en
vraagt mij of ik wil blijven; wortel
mij dan nu eens wat uwe plannen
zijn ten opzichte van inij. Ik weet,
dat gij geld bovendo Engelschen nooit
erg hoog opziot togen families, die
geen gold hebben; dat Ls och tor bij
ons geheel unbers, en ofschoon gij
het oen mésulliunco zoudt noemen om
mot mij to huwen, zou ik daarente
gen volstrekt niet trolsch rijn op
huwelijk mot u. Gij moet weten, Phi
lip, dat mijn© voorvaderen van
vorstel ijken bloede waren., toen de
uwen nog zwijnen hoedden 'in deze
bosschen. Ik kan meer dan dertig
kwartijnen op mijn wapenschild too-
iwj.ni, elk het blazoen van edelen stam,
en ik v il niet do eerste zijn om or eon
bufgerbalk aan te brengen. Ik
hob nu duidelijk gesproken, mis
schien onkicusch, en er ka-ii nog
slechts een woord tusschen ona wor
den gewisoeld, en dat woord is vaar
wel, on. zij strekte haar hand uit.
Hij scheen her, niet te zien, ja zette
had hij nauwelijks het laatste gedeel
te van wat »ij zeido gehoord. YVeldira
hief hij zijn gelaat op, en het droeg
do sporen van oen vreeeelijken, in-
nerlijken strijd. IliJ was doodsbleek,
en groote zwarte kringen vertoonden
zich om zijn angstige oogon.
Hilda., zeido hij met heeadve
stem, ga met heen, ik kan u niet
laten gnau. Ik wil met u huwen.
Denk bij hetgeen gij zegt, Philip,
en handel met to overijld. Jk vwnscli
u niet tot een huwelijk over to halen.
Gij hebt het geld lief. Vergeet niet,
dut Mary mot al hare bezittingen
mets liever wiil dun uw vrouw wor
den, en dat ik volstrekt ridete heb don
mijn naam en mijn goed uiterlijk.
Zij deed toevallig 'n stap zijwaarts en
trad in 't volle maanlicht dut tusschen
de hoornen doorstraalde en stond nu„
terwijl haar gestalte duidelijk zicht
baar was, voor lvorn in al haar over
weldigende schoonheid met de scha
duwen van den avond als achter
grond, die hare bekoorlijkheid nog
moor deden uitkomen.
Het netwerk vdn spoorwegen ls in
het voordeel van de geallieerden, die
dit gevechtsterrein hebben gekozen.
Het centrum van deze spoorwegen is
Parijs. Men ia in staat, zoo vlug mo
gelijk troepen op <lon vijand te wer
pen op elk punt, waar dit noodïg
blijkt. Voedsel en munitie kunnen het
leger gemakkelijk bereiken. De Duit
schers echter zijn ver van hun basis
verwijderd. Ik zag treinen vo-1 met ka
nonnen en pontonbruggen. Op dit
oo gen blik trekt ongetwijfeld het le
ger der geallieerden over de rivier
met behulp van deze pontonbruggen
en ondier dekking dor kanonnen om
den vijand schaakmat to zetten.
Dun aag ik breinen, versierd met
bloemen. Fnarsche treinen vol bloe
men; kransen van rozen en chrysan
then hingen aan de portierknoppen;
bouquetten waren ter weerszijden van
de locomotief aangebracht. Ileele
tuinen wanen geplund-erd om de trei
nen een wool ijk aanzien to geven.
In een anderen langen trein zag ik
de in khaki-umiform gestoken Brit
scho troepen. De militairen zongen
populaire vader]andsehe liedjes.
Ik heb een soldaat gesproken, die,
gewond, van een vervolging wa.s te
ruggekeerd.
„De Duitschers", vertelde hij,
„vluchtten in wanordelijke haast.
Stel u een weg voor, bezaaid met pa-
tronengordels, machinegeweren, ki
lometers ver. Ik zag wapens en uit
rustingstukken van allerlei soori,
Duitschland heeft, op deze wegen voel
dooden gelaten 's Nachts «s het een
vreeselijke aanblik. Daar liggen,
langs d,e wegen, de honderden lijken
opgestapeld, wijl alle geSegenlheïd
ontbrak die lijken te begraven. Er
waren immers geen handen om dtie
menschelijke overblijfselen op te rui
men. En boven deze doodenvolden
vlogen de doodeavogels: zwermen
kraaien, als cubed]spellende voortee
kenen-
Hyena's van het slagvcüd slopen
rond en Ik hob gehooid van gruwe
lijke bex-oo vingen.
In België.
AANVAL OP DENDERMONDE.
Uit Antwerpen wordt geseind;
Donderdag hoeft een Duitsche le
germacht, 7000 8000 man sterk, op
nieuw Dendermonde gebombardeerd,
blijkbaar met liet doel de stad weer
te bezetten en het Belgische veldle
ger iu zuidwestelijke richting van de
vea-bliiKlinigslijn der Duitschors af te
trekken.
De Belgen trokken tegen den vijand
op, die voor 'n krachtigen stormaan
val week, na zware verliezen te heb
ben geuedeiK
Officieed werd Donderdagavond ge
meld, Woensdagavond zijn de Duit
sche. troepen uit Brussel naar Den
dermonde teruggekomen. Een onon
derbroken kaïwuinade heeft tijdens
don nacht plaats gehad. Dondeidag
werd een artillol iegevecht geleverd
tusschen die troepen en Belgen, die
den uitweg Noordwaarts verdedigen.
Do Duitsche infanterie, gekomen voor
de door de Belgen vernielde brug,
werd ontvangen door heftig vuur uit
Philip was gaan zitten of liever
was neergehurkt op oen gevelden
boomstam, die buiten den koepel Lig,
en bedekte zijn gelaat met zijne hand
alsof de schoonheid van deze vrouw
meer was dan hij kon verdragen. Nu
echter sloeg hij zijn oogen op en liet
zijn blik rusten op haar gelaat vol
verent wa a rdiging.
Ik zou liever, zeido hij lang
zaara, mijn leven willen verliezen
dun u; ik heb u zoo lief, dat ik u
zelës zou willen winnen ten koste
van mijn eer. Wanneer wilt gij met
mij huwen?
Wat, hebt gij uw besluit zoo
spoedig genomen,? Weet gij dat wel
zeker? Ban en zij veranderde ge
heel en al van toon eiu houding en
strekte hartstochtelijk hare a nu en
ruaar hem uit liefste Philip, mijn
leven, mijn lieveling, ik trouw met u
wanneer gij wilt.
Morgen <lau?
Morgen, als gij 3v>t. wenscht,
Gij moet mij eerst iets beloven.
Eu wat dan?
Dat gij het geheim zult liouden,
en tot den tiood van mijn vader een
anderen naam zult drogen. Doet gij
dat niet, dan zal hij mij hoogstwaar
schijnlijk onterven.
Ik ben met uw voorwaarden
niet ingenomen, Philip. Ik houd niet
van geheime huwelijken; door mij te
v"wen verwerpt gij echter zeer veel,
mi trail leuzen en trok in wanorde in
de stad terug.
De poging der Duitscbers om op te
trekken werd niet hernieuwd.
Van 't Oostelijk
Oorlo^stoonee!.
Duitschland, Oostenrijk-
Rusland.
De Russische legatie te 's-Graven-
hage ontving de volgende inlichtingen
over de krijgsverrichtingen van de
Russische legers
le. De Russische troepen vervolg
den over het gchoele front met succes
de op de vlucht geslagen achterhoeden
der Oostenrijksche legers, nieuwe ge
vangenen makende en kanonnen en
schietvoorraad buit makend. Deze
Russische aanvallen breiden zich uit
tot op den linkeroever van de San.
2e. In Oost-Pruisen hebben alle po
gingen van het Duitsche legor, om een
deel der Russische troepen om te
trekken, door het optreden van laatst-
bedoelden gefaald.
OOSTENRIJKSCHE RESERVE.
Do „Neue Freie Pressc" kondigt de
oproeping oan dor lichting voor het
volgende jaar, evenals alle reservisten
van de lichtingen '93 en '94.
DUITSCH OVERZICHT VAN DEN
TOESTAND.
Een telegram van het Duitsche mi
nisterie van buitenlandsche zaken
aan tiet consulaat-generaal te Am
sterdam, d.d. 17 September, luidt
De Rijkskanselier meldt uit het
hoofdkwartier
Tegenover de in de Fransche en
Engeische pers verbreide berichten
constateer ik, dat op geen enkele
plaats Duitsch grondgebied in hel be
zit is van Fransche of Russische troe
pen.
Op het Elzas-Lotharingsr.he front
zijn de Franschen op de Moezel terug
geworpen zij slaan aan de Boven-
Maas reeds achter <le daar aangeleg
de spervestingen. Al hunne pogingen,
tusschen de Midden-Oise en de Mid
den-Maas de Duitsche stellingen aan
te lasten, mislukten en rnet zware
verliezen.
Volkomen orde heersoht in België.
Van het leger onder Samzonow
(Naref-leger) zijn de geringe frag
menten, die zich uit de vernietigende
nederlaag bij Tannenberg hebben
Kunnen redden, gedesorganiseerd
over de Naref gevlucht.
Het leger van Rermenknmpf (Nie-
men-leger) leed een dergelijke neder
laag ten zuiden van Inslorburg en
kon wat nog was overgebleven alleen
door een overhaaste vlucht over de
Niemen achter de vestingen Olita en
Kowno redden. Volgens voorloopige
schattingen zijn alleen bij Taunen-
berg en in de Masurisch© moerasseri
honderdvijfligduizend Russen omge
komen.
Tot gisteren zijn in Duitsche kam
pen binnengebracht 260.000 gevange
nen; waarvan 5000 officieren. Het ge
zamenlijke aantal gevangenen loopt
ruim over de driehonderdduizend,
waarvan meer dan de helft Russen.
Meer dan tweeduizend stukken ge
schut zijn buit gemaakt.
EEN DUITSCH OORDEEL.
Majoor Morat-h, militair medewer
ker van het „Berl. Tagebl.", schrijft
„Evenals onze bondgenooten (de
Oostenrijkers) in Galiciê, hebben wij
ons op het oogenblik in Frankrijk te
verdedigen langs een Unie van onge
veer 200 K.M. Daar wij verwend zijn
door de snelle overvvinningeu in de
eerste weken, begrijpen velen niet
goed, dat onder zeker© omstandighe
den de verdedigiug even zoo gerecht
vaardigd is al3 de aanval.
Wij hebben slechts weinig verno
men omtrent den algemeeuen toe
stand, er zijn echter reeds tusschen-
tijdsche successen te vermelden ge
weest, als het afslaan van aanvallen
der Franschen en het slagen van te
genaanvallen van onze zijde.
Tw» dingen zijn eohter tot dusver
re aan het Fransche oppercommando
nog niet geluktlo. De insluiting van
onzen arideruittrekkeriden rechter
vleugel, en zoo door ons front te bre
ken.
Dat wij onze oorspronkelijke posi
ties tusschen Parijs en Verdun om
strategische redenen hebben verlaten,
is op zichzelf niets ergs. In oen strijd,
die vele dagen aanhoudt, wisselen
terrein-winnen en terrein-verliezen
elkander af. liet komt echter alleen
aan op het eindresultaat.
Zoolang de slag nog onbeslist is en
de mogelijkheid van aankomst van
nieuwe strijdkrachten steeds grooter
wordt, terwijl de tegenstander zich
door voortdurende aanvallen uitput,
zijn de kansen voor de Duitsche legers
beter dan voor de Fransche.
zoodat ik veronderstel, dat ik ook
wel iets moet toegeven als ik met u
huw.
Uwe plechtige gelofte, dat niets
u zal bewegen om u mijne echtge
noot© te noemen alvorens ik u daar
voor vergunning geef?
Ik beloof liet u tenminste wan
neer gij er mij niet toe dwingt nis
liet een© zelfverdediging moet gel
den.
Philip lachte,
Daarvoor behoeft g|ij niet be
vreesd te zijn, zeide hij. Hoe zul
len wij echter afspreken wat liet hu
welijk betreft?
Wij kunnen elkaar in Londen
ontmoeten.
Zeer goed. Ik zal er morgenoch
tend in de vroegte heengaan, en mij
een volmaoht verschaffen, dan kunt
gij mij Woensdag komen opzoeken,
waarna wij kunnen trouwen
Zocals gij wilt, Philip; waar
zal ik u kunnen vinden?
HÜj noemde tiaar een ad ree, dat
zij zorgvuldig opschreef.
En nu moe; gij gaan, toide zij,
want het is laat. Ja nu moogt gij mij
een kus geven. Zoo, is liet nu goed.
Het volgende ©ogenblik was hij ver
dwenen.
Ik l«b het spei gewonnen, mom
pelde zij, arme Mary! Het spijt mij
voor haar, maar misschien ls zij er
nog het best aan toe. Ziij zal er wel
Een beschouwing van
Russisoh standpunt.
Onder den titel „Het keerpunt in
den oorlog" schrijft kolonel Sjoemski
een der verdedigers van Port Ar
thur in den Russisch-Japanschen oor
log In de „Börsen Zeilung" een
artikel, waarin hij critiek levert op
de fouten van de Oostenrijksch-Duit-
sohe strategie.
Hij schrijft: D© beteekenis van de
overwinning door ons (Rusland) op
het oor!ogstoonee! in Galiclë behaald,
ligt in het feit, dat zij op een zeer
gelegen tijdstip werd behaald. De
overbrenging van Duitsch6 troepen
van het Westen naar de Oostelijke
grens, heeft het doel niet bereikt Met
uitzondering van verschillende regi
menten die in de huurt van Breslau
ter beschikking van de Duitschers
stonden, was de Duitsche staf niet in
staat tijdig hulp te zenden aan de
verslagen Oostenrijkers.
In het rapport van den staf van
den opperbevelhebber wordt er op
gezwozen, dat om den tegen Oost-Prui
sen go rich ten slag af te weren, hot
Oosten rijksche leger op 25 Augustus
het offensief begon. Daar de Oosten
rijksche mobilisatie op 28 Juli begon,
volgt daaruit dat tot 25 Augustus 28
dagen waren verloopen een zeker
aanzienlijk te achten tijdvak.
D© Oostenrijksche legers waren on
getwijfeld 'reeds eerder geconcen
treerd.
Tot 1897 waren buitenlandsche mi
litaire senrijvers van meening, dat de
Oostenrijkse!! - Hongoa rsch© concen
tratie in 12 a 18 dagen kon zijn vol
tooid. Sedert dien hebben de Oosten
rijkers echter hun net van strategi-
scho spoorwegen uitgebreid en naar
alle waarschijnlijkheid konden zij nu
in elk geval op den twaalfden dag na
de mobilisatie gereed zijn. Van den
twaalfden, veertienden, uiterlijk van
den vijftienden dag af konden de
Oostenrijkers dus beslissende ©jsera-
tiën beginnen.
Op clien datum namelijk op 13
Augustus was onze (de Russische
dus) ontplooiing nog onvolledig, zoo
als blijkt uit het officieele rapport,
waarin wordt verklaard, dat we zelfs
nog op 15 Augustus niet gereed hier
mede waren. Verder wordt in dit
officieele rapport er op gewezen, dat
we eerst op 4 September het offensief
begonnen, d. w. z. o den 38sten dag
der Oostenrijksche mobilisatie. Het
was dus mogelijk, met het oog op het
niet gereed zijn van ons leger, dat
de Oosten'rijksche opmarech succes
zou hebben gehad indien hij op 13
Augustus was begonnen.
„De Oostenrijkers echter maakten
geen gebruik van deze kans, maar
wachtten 12 dagen eer zij tol het of
fensief overgingen. Ja de ©pmarsoh
scliooii toen nog zelfs weer beïnvloed
door oen reden van buiten ai, nL do
noodzakelijkheid om de Russische ac
tie in Oost-Pruisen af te Leiden. Dat
beteekent dat de Oostenrijkers tot den
opmarsch werden gedwongen door de
Duitschers, terwijl ze zeil blijkbaar
geen begeerte hadden om vooruit te
gaan.
Den algemeenen toestand op d© ver
schillende oorlogstoon eel-en nagaan
de mogen we ooncludeeren dat onzo
successen aan het Oostenrijksche
front en onze beweging in Oost-Prui
sen de feitelijke oorzaken zijn van de
overwinningen der Eiigelsch-Fran-
sche wapenen. De slagen door de
Russische legers toegebracht waren
zoo geducht, dat de Dutischers wer
den gedwongen een deel van hun
troepen uit Frankrijk terug te roe
pen, w aardoor de taak der Franschen
werd verlicht.
De beteekenis van onze schitteren
de triomfen bestaan in strategisch
opzicht vooral in de verzwakking van
do positie onzer tegenstanders. De
Oostenrijksche legers zijn uiteenge
slagen en verspreid en met aanzien
lijke verliezen gedreven in den drie
hoek door San on Weichsel gevormd.
De Duitsche troepen zijn verspreid
over de drie oorlogsvelden in Frank
rijk, Oost-Pruisen en Oostenrijk. De
hoofdmacht der Duitschers op het
Oostenrijksche oorlogstooneel heeft
mot de Oostenrijksche vrienden de ne
derlaag geleden.
De Duitsche legers in Frankrijk
verkeeien in kritieke positie
De Duitsche vloot heeft zich tot dus
ver onderscheiden door actie op
overheen komen maar mijn lot is droe
vig; ik heb hem lief maar ik vcsrlrouw
den man niet, dien ik liefheb. Woar-
©m moet ons huwelijk geheim ge
houden worden? Hij kan niet reeds
verloofd zijn mot Mary, want dan
zou zij het mij reeds hebben veirtekl.
En zij strekte hare armen uit in de
richting van het pad, waarlangs hij
lwvar had verlaten, eri riep toen over
luid in de taal van haar geboorte
land. di© zoo liefelijk van hare lippen
klonk O, nujn lieveling! als üc u
loon vertrouwen zooals ik n lieifheb,
wat zou ik dan ian avond gelukkig
zijn.
HOOFDSTUK VIL
Hot bazoek van den squire.
Er kwam niets tussehenbeide in
het plan, IL-eranmd door Hilda en
Philip; geen ramp kwam hun voor
nemen i «6.1*0 tteii. ïn tegen deel, nog
geen acht en veertig uur na het ©n-
deriioud In het vorige hoofdstuk ver
meld, waren zij zoo volkomen en on
herroepelijk man en vrouw ais een
aja-icial© volmacht, cn de predikant
van een der kerken met behulp van
den koster en een kerkeknecht, dat
konden bewerkstelligen.
Nu volgdo een kort tijdstip van ge
luk, dat een verblijf in Londen in
kleine, Ptoffige kamera, hetgeen men
plaatsen waar niet te vechten viel.
Al deze omstandigheden hebben tot
de mislukking der Oostenrijksche
plannen bijgedragen. Deze fouten
echter, afgescheiden nog van onze
uitnemende manoeuvres en den tradi
tioneelert heldenmoed onzer troepen,
zouden niet voldoende zijn geweest om
de Oostenrijkers lang tegen te hou
den met de onvoldoende beschikbare
krachten. Toen, omstreeks 2 Septem
ber, dank zij buitengewone energie,
onze staf en de spoorwegen elke be
schikbaren man naar het Oostenrijk
sche front zonden, was de opmarsch
van den vijand eerst beslist belet en
kon ons leger op zijn beurt het offen
sief aanvaarden. Dat oogenblik was
het keerpunt m den grooten millioe-
nen9lag. D© Oostenrijkers hadden de
leiding der operatiën niet meer in de
hand. Wij ontnamen hen de staf van
den leider en begonnen het offensief
naar onzen wil, de Oostenrijkers
dwingend zich tegen ons te verdedi
gen.
Het mag wel worden gezegd, dat de
Duitschers rechtstreeks in onze kaart
speelden door troepen te zenden, niet
daar waar de toestand ernstig was
en het lot van een geheel millïoen le
ger in gevaar was, maar daar waar
slechts verschillende onbelangrijke
steden waren bedreigd. De Duitschers
zonden te weinig hulp aan de Oosten
rijkers, of kwamen te laat om den
toestand te redden.
De schrijver meent dal de Duitsche
strategie onjuist is geweest, op grond
van het feit, dat ze in Oost-Pruisen
gingen ageeren op een tijdstip dat nan
het Oostenrijksche front ernstige
rampen hun bedreigden. De Russen
echter, zegt de schrijver, hebben een
geheel ander© taktiek gevolgd. Ze heb
ben Oost-Pruisen eenvoudig gelaten
voor wat het was en begrepen dat. aan
het Oostenrijksche front de groote be
slissing moest vallen.
Op hei Zuidelijk
Oorioostooneei.
Servië-Oostenrijk.
Te Nisj is een officieus rapport ver
schenen over den oorlog met Oosten-
rij k-Hongarije, waarin we lezen:
„De beteekenis van den slag van
Jadar en de door ons leger daar be
haalde schitterende overwinning over
een veel sterker vijandelijk legor is
van bijzonder belang, met alleen om
dat dit de eerste groote overwinning
was in den tegen woord igen strijd,
maar ook orndat een leger van een
der groote Europeesche mogendheden
volkomen werd verslagen het leger
van een mogendheid, die zelf het
meest gunstig lijkend oogenblik voor
de uitvoering van haar plannen had
gekozen, vertrouwend op de uitput
ting van Servië na twee oorlogen, en
na een strijd tegen Aibnneeschen op
stand.
Oostenrijk-Hongarlje had tegen.
Servië zestien divisies in hel veld ge
bracht van de 48 die zijn leger vor
men, d. w. z. een derde van zijn ge-
li-eele macht, nl. ongeveer 350.000 man.
Dit moderne leger had aan niets ge
brek; belegeringsgeschut, kanonneer-
bo o ten, zoeklichten en aeroplanes
werden meegevoerd, om het succes te
verzekeren. Maar de vijand had niet
gerekend met den eersten factor van
de overwinning de moed, waarde
on dapperheid van den soldaat.
Op 12 Augustus, 's middags, trok de
vijand de Save en Drina over.
In de komende dagen werden de
Oostenrijkers evenwel door 200.000
Serviërs verslagen.
De vijand werd volkomen verslagen,
en werd vervolgd langs het gcheele
front van Kroephene tot Tser.
De vijand onderging een volslagen
ramp bij zijn vlucht; hij dacht slechts
er aan zoo 3poedig mogelijk de brug
gen te bereiken, die hij over de Drina
had geslagen, zelfs vergetend ze na
den overtocht te verwoesten, voorna
melijk bij Losnitza, bij het eiland Ste-
patza.
De aanzienlijke verliezen van den
vijand waren een gevolg van zijn mas
sale formatie en do wanorde tijdens
de vlucht. De Oostenrijkers hadden
10.000 dooden, van wie 6000 in do
Tser. In een klein dorp werden meer
dan 600 lijken van vijandelijke sol
daten begraven en het aantal gewon
den moet belangrijk grootor zijn dan
daar moet verwachten in het midden
van den heeten zomer, in een aaixisch
paradijs kan herscheppen, waann
helaas! de slang zonder eenige moei
te zich toegang kon verschaffen, liet
was evenwel niet meer dan natuur
lijk, dat toen de eerste glans vun hot
groote geluk begon te -werflauwen,
het jonge paar over hun toestand )>e-
son na te denken, en daarin svcdor-
koedg verscheidene dingen ontdekte,
die hun niet aanstonden. Voor Phi
lip in het bijzonder waren het ang
stige overdenkingen, want voor hem
aas de toestand zeer ingewikkeld.
Ton eerste was hij in het gehem ver
loofd met Mary Lec, waarvan naar
men zich aal herinneren, aijn vrouw
niets vist, en hetgeen voor e©n ge
huwd man natuurlijk een allerhcche-
lijkste positie opleverde, ixvadim
was het hoogst noodzakelijk, <i*t hij
zijn huwelijk met Hilda strikt geheim
hield, om niet te spreken van de
noodzakelijkheid om den meoMen tijd
van zijn vrouw verwijderd te zijn.
In aijn beste ©ogenblikken gevoelde
hij duidelijk, dat hij een groote
schurk was.
Zijn eenige troost was, dat liij geld
genoeg had voor zijne vrouw om van
is leven, want van den diag af, dut
hij Oxford had veils ton, lied zijn va-
der hem een jaargeld toegestaan van
i d ulzend i>ond.
i Wórdt vervolgd.)
