'tc-rilnle de pantsergor'dcï strekt
zich ovenwei niet over <le geheeld
lengte van het schip uit de 152 in.M.
leder der schepen heeft vier echoor-
Bteenen.
De boxetting van do drie echopen
bedroeg ongeveer 24CO man, van wie
denkelijk drie-vierde is verdronken.
DE AANKOMST DER SCHIPBREU
KELINGEN TE IJ MUIDEN.
Een verslaggever van het „Alg.
Handelsblad"' seint uit IJmuiden
Om kwart voor vieren Dinsdag
middag kreeg men in IJmuiden be
richt, dat de „Flora" in zicht was en
even later stoomde de boot binnen en
moerde vlak bij hel gebouw van „Het
.Vitte Kruis" aan den buitensteiger.
bracht 258 Britsehe matrozen aan
in 27 officieren.
De mannen moesten eerst voorzien
worden van het hoognoodige klee
ding, en werden gebracht naar het
Roode-Kruisgebouw, waar den schip
breukelingen ondor- en bovenkleeren
werden verstrekt uit den grooten
voorraad, die daar In reserve lag en
dio nog v erd aangevuld door wat van
het fort werd gehaald, en wat goede,
bcsto IJmuidenaren nog inderhaast
bij elkaar zochten en naar het Roode-
Kruisgebouw brachten. Do mannen,
die niet gewond waren en wien, dank
zij hun enorm uRitoqdingsverrnogen,
de angst, de spanning van den aan
val en de uitputting van het rond
drijven in zee gedurende drie A vier
uren, met hadden goueerd, werden
versterkt met warme melk, met Mie©
en cognac en mot hot noodige voed
sel, dat het Roode Kruis verstrekte.
Ook werden zij geschoeid met laar
zen, die het Britsehe consulaat ter be
schikking had.
Daarop werd gezorgd voor huisves
ting <ie gezonde jongens in verschil
lende hotels van IJriuiiden, in het
lokaal van de Jongelingsvoroonigmg
en op liet landgoed van den heer J. T.
Cremer, „Duin en Kruidberg". Do
heer Cremer liet per automobiel acht-
en-dertig matrozen en twee offictoren
naar 2ijn buiten brengen en daar,
onder bewaking van Hollandscho mi
litairen, zeilen ze tot Woensdag blij
ven dan vertrekken ze per trein naar
het in ternee ring skainp. In het Witte-
Kruisgebouw werd één gewonde ina-
roos opgenomen, in het Roode-Kuns-
gebouw zijn twee-en-twintig gewon
den ondergebracht.
Daar, voor het lage gebouw, ston
den de groote zwarte automobielen
van deu lieer Cremer, waarmee een
aan lal matrozen wegreden naar liet
groote buiten. In een der wagen» zat
een blonde Enge!sc.he jongen, een wit
verband om het hoofd.
Hij zat er in het blauwe artillerie
pakje \an onze Hollandsche soldaten.
En nog veel meer zagen we er later,
toon ze uit de doorweekte pakjes wa
ren gekomen er waren er bij, die
zonder eenig kleedingstuk door de
„Fl< ra" waren opgenomen, ouzo uni-
for n dragen, omdat men geen kleeren
genoeg had voor al die arme, ver
kleumde Jantjes, die nu kwamen uit
rusten op Hollandschen bodem.
Do groote reflectoren van de ge
weldige acetyieciiUuitaariis wierpen
stralende i.chijiitkken m de duister
nis, welke heeischie voor het itoode-
Krutegebouw en ze belichtten den ar
beid van een aantal soldaten, die de
kens on bossen stroo samen pakten en
binnen droegen.
Duarbinnen liggen de zieken, de
gewonden, de uitgeputten. We zijn
doorgegaan tussehen de ledikanten
van do mannen met de gebruinde ge
zichten en de donkere snorren. Er
waren er bij, die rustten in een zwa-
ren, diej>en slaap - een slaap, die
hun redding, hun behoud zouue zijn,
zooais dr. Van der Horst mededeelde.
Niets, niets kon hen storen. Noch het
heen en weer gaan der zustere, noch
het praten der bezoekers. Regelmatig
cn zwaar ging hun ademhaling onder
de wollen dekens. En naast die man
nen waren er anderen, die opzaten in
hun beu, den rug gesteund door een
kussentje. Ze hadden een plankje ge
vraagd, en een briefkaart, en oen
potlood. Want zij hadden niet willen
gaan slapen, vóérdat ze naar het va
derland hadden bericht, dat zij waren
blijven leven, dat zij. Godlof niet be
hoorden tot de vele honderden, die
hun graf hadden gevonden daar
ginds, toen de schepen werden getor-
pilleenl. Ze wisten het wel, dat de
Britsehe officieren, dadelijk toen ze
in Uitluiden waren gekomen, een lijst
hadden opgemaakt van de geredden
en dat alle namen dadelijk naar En-
Eeland waren geseind maar een en-
et lettertje, gekrabbeld op een brief
kaart, zou toen eerst de geruststelling
volkomen maken. En een der arme
kerels was, onder liet schrijven van
een groet naar het huisgezin, in slui
mer neergezonken. Hij lag met breede,
zwarte randen om de oogen, het ruw
houten plankje vóór zich, het stompje
potlood en den onvoitooiden groet
tussehen de vingers. Zoo lieten de
zusters en de dokter hem slapen
droomen missohlun van huis en
haard of van de doorgestane ver
schrikking.
VERHALEN VAN GEREDDEN;
Een der geredde Engelsche matro
zen lussohen twee bedden, waarop
twee van zij d kameraden lagen te
slapen, vertelde toen van dozen kor
ten zeeslag, welke oen veria es van
drie Britsehe pantserkruisers ton ge
volg© had, de volgende bijzonderhe
den:
In den vroegen morgen, omstreeks
half zee, waren de „Aboukir", de „Ho-
guö" en de „Cressy" op een afstand
vun 3ü mijl uit de Hollandsche kust
ter hoogte van deu Nieuwen Water
weg.
liet was mistig weer.
Plotseling klonk oea hevige ont
ploffing- oen groote waterkolom spat
te omhoog en enkele oogenblikken la
ter zag men, dut de Aboukir" over
helde. V au do beide andere schepen
werden de sloepen gestreken, om de
drenkelingen van do .Aboukir" te
redden Maar terwijl men daarmee
bozig was, klonken in de nabijheid
van de „Hogue" nog eons drio ont
plof fin gen. Dezo torpedo-aanval had
ei a half uur luter plaats. Jin cm go-
veer oen kwartier daarna spoot op
nieuw het water in twee reusachtige
kolommen op; ock do „Greasy" was
gc.orpilleerd door do onzichtbare v:j-
aniton, 'dié ifaar ondor waïcr op fran
prooi loerden. Spoedig zon kon do
drio pantserkruisers on dreven er na
don aanvul van do Duitsche onderzee-
booten slechts enkele sloepen op do
zee rond vol rnot drenkelingen. Men
pikte enkele gewonden op, doch het
iiKoren deel van do bemanningen der
drie kruisers kwam jammerlijk om.
Voor de reddende booten naderbij
kwamen,stierven nog enkeion der
drenkelingen, dio zioh een tijdlang
drijvende hadden gehouden, door uit
putting.
Een andere gereilde had do Britsehe
marinevlag van zijn verongelukten
kruiser meegenomen. Vóór hem op de
ruige wollen deken lag ije Engelsche
vlag.
I>e jongen streek er onophoudelijk
overheen met oen liefkozende stree-
ling; hij was or zoo trotsch op, dat
bij dio vlag had meegebracht en dat
ze later weer naar het vaderland zou
gaan.
En hij vertelde: de „Aboukir" werd
hot oerst getorpillcord, en toon sprong
van do beide andere booten een ge-
deelt© der bemanning in zee, om de
mannen van do „Aboukir in sloepen
te redden.
Dat is ons behoud geweest, zei hij.
Want- toon wij onze kameraden op-
vlachten, werden ook de „Cressy" en
de „Hogue" in don grond geschoten.
Do Creasy zonk in 4 minuien. Zóó
vlug verdween hot schip voor onze
oog«n, dat hot ontzettend was om
dien ondergang aan te zien. Rn daar
mee gingen bijna, al de mannen naar
de diepte. Want weinigen, héél en
kelen maar konden zich nog redden
door in ace te springen. 0. ik weet
zeker, dat. bijna tweeduizend mannen
den dood in hot water hebben gevon
den.
F;n van hen, die hun leven aanvan
kelijk hadden gered, zijn or toen nog
hooi wat verdronken, door zwakte,
door uitputting, de sterken alleen
h©b!>en het teven kunnen houden.
Inderdaad, alleen de «terkon heb
ben hot leven kunnen houden.
En daar, in het Roode Krmisge-
bouw( 1 meren er oen paar met gebro
ken ribben, in brandende koortsen.
En in den hoek arbiter een Strak, wit
scherm, lag een jonge man te ster
ven
Onder de geredde drenkelingen be
vonden zich ook eon paar officieren
van gezondheid, zoodat aan boord
van de ..Flora'" reeds een aanvang
kon gemaakt worden met het verbin
den van do gewonden.
DF, BEVOLKING VAN UMUIDEN,
De bevolking van IJmuidcn heeft
den geheel-en namiddag en avond de
sti Alon van het plaatsje gevuld, leder
wat» op de been en de belangstelling
was verdeeld tussehen de hotels,
waarin de geredden waren onderge
bracht, het Roode Ivruts-gobouw en
do automobielen die at en aan tuften,
die Engelsche matrozen wegbrachten
en belangstellenden aanvoerden uit
de omliggende plaatsen en voorname
lijk uit Amsterdam.
De hulpvaardig© helpsters en zus
ters in de Rood© Kruia-bara leken wa
ren den ganschon nacht bezig, d©
Engelschen met de grootste zorg te
verplegen en van de matrozen Vroe
gen eenigen aan de journalisten om
toch vooral in de „Newspapors" die
vriendelijke zachte vrouwen en al die
andere Hollanders te donken voor
wat xe deden voor de EngeLsoh© zee
lieden.
NOG MEER GEREDDEN IN'
AANTOCHT.
De Engelsche consul te IJmuiden,
deelde nog mede, dat in den loop van
den nacht ©enige vissohers&chuiten
te Uminden worden verwacht met
nog eon aantal geredden aan boord.
Een officieele naamlijst van de gered
den kon nog niet worden verstrekt;
wel wist men dat onder hen ook be
hoort. de commandant van de „Ho-
go©", kapitein Nicholson.
Hot üjk van don matroos, dia be
zweken ia ten gevolge van de door
gestane uitputting, aa! te IJmuiden
Ier aarde worden besteld.
Do toestand dor gewonden is be
vredigend.
WAT DE „TITAN" DEED.
Dirkzwagers wachtpost auu roe, tn
dun Hoek van Holland, vertelde aan
de „N. R. Ct.":
Dinsdagmiddag om vier uur kroeg
ik liet stoomschip „Titan", van de
Kon. Ned. Stoomboot-Mij., uit Leith
naar Rotterdam in zicht. Zij voerde
ilo kantonvlag en do nationale vlag
halteloka Bij den West post nam zij
een loods en stoomde toen naar de
stoom! jodsboot van den onderzoc-
kuigsdtensi Deze voer de „Titan"
vooruit naar binnen, met het s?ln op
Z. I. J., dat wil zeggen gewonden eu
(looden aan boord. Aanstonds werd
toen aan den wal geneeskundige hulp
gewaarschuwd, ook uit 's-Gravezau-
de. Toen d© „Titan" daarop aan den
steiger meerde, waren doctoren, offi
cieren en manschappen uit het fort.
en <le comniiesle voor eerste hulp bij
ongelukken aanwezig, met de noodige
brancards.
Hot aantal geredden bedroeg twin
tig.
Kapitein Berkhout, van de „Titan",
had bet zeer druk met het ontschepen
«n do geredden, zoodat hij mij slechts
•kon vertellen, dat hij Dinsdag
morgen om 7 uur, op 'n 90 mijl uit de
Hollandsche kust, een Engelseho krui
ser zng zinken. Hij stoomde er aan
stonds op af, en zag inmiddels nog
twee andere kruisers in de diepte ver
dwijnen. Ter plaatse aangekomen
droef daar, te midden van veel wrak
hout een" menigte drenkelingen, zoo
wel dooden, als gewonden en blijk
baar nog frissche zwemmers. Er wer
den er lit van opgepikt, waarvan liet
grootste deel ann Engelsche torpedo-
booten werd ovorge:jevon. Vijf stier
ven or aan boord or wanen vijf ge
wonden met been-, armbreuken en
boratkneuzing, blijkbaar nu liet torpe-
deeren ojvgedaun.
De vijf dooden zijn overgebracht
naar hef gebouw van <Te Holland—
Amerika Lijn aan den Hoek. Zij wa
ren niet gewond, zijn bezweken ten
gevolge vaa het langdurig drijven in
Do zwaarst gewonden zijn overge
bracht naar de ziekenzaal van het
R.-K. militaire tehuis.
Onder de geredden ia een jonge
matroos van 16, 17 jaar. Toen zijn
schip zonk, zwom hij naar den twee
den kruiser, werd opgepikt, waarna
ook deze bodem getorpedeerd werd.
Toen zwom hij naar den darden krui
ser, dio hem opnam en aanstonds
eveneens in den grond werd geboord.
Het torpedeeren van deze drio zee
bodems was binnen het half uur go-
schied.
De Engelscho kruisers zijn blijkbaar
verrast door de duikbooton. Over het
aantal hiervan was men het met eens.
Er werd gesproken van dón, van drie,
van vijf. Maar de geredden stemmen
er hierin overeen, dat van de drie
Engelsche schepen niet geschoten is.
leder schip was bemand met 750 kop
pen, waaronder 50 officieren.
De meeste drenkelingen waren bijna
totaal ontkleed. Enkelen verklaarden
te kooi te hebben gelegen, toen hun
schip zonk. Zij hadden onder het
zwommen hun laatste kloeren uiige-
(lau. De bemanning van de „Titan"
gaf hun ter dekking wat er aan boord
was. Toch kwamen er nog ean wal,
bijvoorbeeld in hemd en onderbroek,
met een zak omgebonden.
De bemanning had ouder de me
nigte drijvende schipbreukelingen een
reddingsboei zien drijven, met vijf
lijken er aan geklemd. Eén drenke
ling was opgepikt in de sloep, maar
bij hot overbrengen op de „Titan"
viel hij weer in zes, greep oen touw,
toen kneep de sloep, die tegen boord
sloeg, zijn arin af. Hij verdween in de
diepte. De hand bleef vastgeklampt
aan de reep.
Een der officieren, van de „Titan"
vertelde
De „Titan" was Zondagmorgen met
6lecht weer van Leith vertrokken en
zette koers naar Rotterdam
Dinsdagmorgen te 7 uur 50 ontdek
te kapitein Berkhout, bij hooge zee,
nan den horizon drie Engelsche oor
logsbodems. En reeds na een kwartier
zag hij de „Hogue". „Aboukir" en
„Cressy" één voor één zinken.
De „Titan" spoedde zich naar de
plaats van het onheil en kwam daar
to 9 uur 20 aan I-Iet schip bevond
zch weldra te midden van vele dren-
keingen, stoepen en wrakhout van
de eezonken kruisers.
Do gezagvoerder gaf onmiddellijk
bevel, de twee reddingsbooten uit te
zetten Deze keerden twee keer te
rug, vol met drenkelingen, die op de
„Titan" werden opgenomen. De be
manning stelde dadelijk alles in het
werk, om de geredden zooveel moge
lijk op hun gemak te brengen.
Terwijl de twee reddingsbooten bo
zig waren, de schipbreukelingen
boord le brengen, kwam er ook nog
een aantal naar de „Titan" gezwom
men, die met haken en touwen bin
nen werden gehaald. Ook was een
van de sloepen van de gezonken oor
logsschepen benig, drenkelingen op
te nemen.
Zoodoende kreeg de ..Titan'" 114
schipbreukelingen aan boord, waar
van er reeds 5 bleken over'eden te
zijn.
Nog eens gingen de twee reddings
booten er op uit, doch dezo derde reis
was tevergeefschbeide booten keer
den terug, zonder nog één schipbreu
keling ontdekt te hebben.
Het was toen kwart voor 12 en
juist wilde de „Titan" haar reis naar
Rotterdam vervolgen, toen eenige En
gelsche torpedobooten ter redding
kwamen opdagen. Ze kwamen echter
te laat.
Onder do geredde schipbreukelin
gen bevond zich ook de gezagvoerder
van een van de gezonken kruisers,
dio, nagenoeg geheel ongekleed, door
een der reddingsbooten werd opge
pikt. Ook co n reddingsboei van de
„Cressy" werd opgeviecht en aan
bojrd van dc- ..Titan" gebracht.
Te 12 uur 40 werd de „Titan" aan
gehouden door de Engelsche torpedo
boot „Lucifer", die den gezagvoerder
van de „Titan" verzocht, de gered
de schipbreukelingen te mogen over
nemen. Aan dit verzoek werd natuur
lijk voldaan, Er gingen toen 89 van do
lit geredden aan boord van de „Lu
cifer". De 5 dooden en 1 gewonde
b'even op d© „Titan", utomede 19
schipbreukelingen, waarvan er een
aantal licht gekwetst waren, en weer
anderen door bet 'ang in het water
iisgi-n zoo versuft waren, dat ze niet
in staat waren, op de „Lucifer" over
te gaan.
'1'e ongeveer half zeven kwam de
„Titan" te IToek van Holland aan en
nadat de 5 dooden eu 20 overlevenden
aan wal waren gebracht, werd naar
Rotterdam opgestoornd, waar het
stoomschip, dat ©en lading kolen aan
boord had, te ccrca ha'f negen aan
kwam.
Het in den grond boren van de drie
Engelsche kruisers heeft plaat» ge
had m de Noordzee op 52 gr. 20' N B.
cn 3 gr. 36 O.L., op ongeveer 30 mij
len Noordwest van den Waterweg.
BIJZONDERHEDEN OVER HET
ZEEGEVECHT.
Aan de „Telegraafwordt nog ge
meld
Omstreek» kwartier over vijven,
toen de bemanning der Engelse lie oor
logsschepen voor het grootste deel in
dtepö rust lag, moet plotseling een er
van door een Duitsche duikboot zijn
getorpedeerd. Ken hevige ontploffing
volgde. De torpedo had <le kruitkamer
geraakt en bet schip (welke van do
drie het was kon men niet zoggen)
werd uit elkaar gerukt. Een doel de-r
bemanning sprong over boord, om
zwemmende een der andere kruisers
te bereiken. Do „Cressy" draaide bij
voor hulpverleening en liet sloepen
te water. Op dat oogenblik werd ook
dezo bodem, naar de overlevenden
moeten hebben verklaard, door een
torpedo getroffen. Een tweede lan
ce© ring van oen onderzeeër gaf het
den genadestooL Het schip ging naai
den kelder. De overlevenden, die niet
intijds overboord waren gesprongen,
werden meegesleurd in de diepte.
Do dorde Engelsche kruiser moet
enksto schoten op de onderzeeër» heb
ben gericht. Van het tweetal zou or
een zijn vernield, wat momeuteel niet
verder te con troleeren Ja. Wel te bet
een fell, 3a! ook cfe derde Kruiser oven
later ook naar don kelder ging. Bin
nen het half uur moet alles zijn ge
schied en waren drie Engelsche krui
sers onschadelijk gemaakt. Zij be-
hooren tot de EDgelsclie oorlogsbo
dems, die geregeld ter hoogte van on
ze kust kruisten op 20 mijlen afstand
van onze territoriale wateren, en had
den elk een bemanning van 750 A 800
man.
Onder de aan den Hoek aangebrach
te ongewondo geredden, bevindt zich
een 16-jarigo jongen, ©en kwiok kerel
tje, dat aan boord was van den krui
ser. die hei eerst werd getroffen. 1-Iij
sprong overboord en zwom naar den
anderen kruiser. Nauwelijks had
men hem daar aan^boord gehaald, of
ook dio bodem werd getroffen. Weer
sprong hij in v.ee en had het geluk na
twee uren op een stuk wrakhout te
1 lobben rondgedobberd, door de be
manning vun een „Titan"-sloep te
worden opgepikt.
IN :T ROODE RRUIS-110SPITAAL
TE IJMUIDEN.
De Telegraaf correspondent geeft
nog 't volgende schetsje.
De oude vtechofsiag, waarop sinds
wéken de witte vlag met 't Rood©
Krui® gephuit staat, Woef heel den
Dinsdagavond het middenpunt, waar
op zich de belangstelling der IJmui-
denaars concentreerde. In groepen
stonden ze voor het gebouw, bespra
ken ijverig het groot gebeuren van
den diag en prezen in alle toonaarden
d© dapperen van d© „Flora", die do
goede reputatie der Nederlandscho
zeelieden op zulk een schitterende wij-
zo handhaafden. Hoe uitbundig de
loftuitingen ook mochten zijn, hoe
b;4ungwekkend de verhalen, die men
elkander had te d-oeu, op fluisteren
den toon werden alle gesprekken ge
voerd. Zonder dat iemand zo gewaar
schuwd had, begrepen de. IJmuide-
naars, dat wie daar binnen, achter
do glazen deuren vertoefden., in de
allereerste plaats behoefte hadden
ann rust en kalmte...
En kalm en rustig was het in de
loods, waar op den beganon grond
eu boven op de galerij een vier-en-
twintigtal ijzeren ledikanten geplaatst
stonden. Zo waren alle thans bezet.
Een errv-tig gewonde, door de „Flo
ra1' aangebraent, had men een on
derkomen verschaft in het kleine Wit
te Kruisngebouw, de lichtgekwetsten
echter kwamen in de ambulance.
Sommigen hunner kregen een scherm
om het bed; verreweg de meeaten/
eohter voelden tfieh nitet zóó zwak,
niut zóó vermoeid of z© wenschten
ook hun deel te hebben van de alge-
meene belangstelling, weike den lïn-
gelschem op zoo ondubbelzinnige wij
ze te beurt viel. Naast en om do bed
den hadden zioh tal van andere ge-
relden gegroepeerd, ze rustten uit
van d© doorgestane emoties, schreven
brieven en kaarten naar huis, om hnri
gelukkige redding te melden, of voer
den in hun dikwijls eigenaardig En
gelse h zeemaureto.alt.je zoo goed en
kwaad het ging gesprekken met de
dames, die dc-n rooden kruisband om
den arm droegen en voortdurend be
zig waren het den gasten gezellig te
maken. Bakken, koffie werden ge
schonken, en later op den avond kwa
men do soldaten uit d© forten met
groote ketels bruine boonen en vleesoh
aansjouwen. De dankbaarheid der
Engelschen kende geen grenzen, tel
kens en telkens weer klonk het op
ontróerenden toon: „You are so kind,
so very kind".
Voor wie het gebouw binnenkwam
Kostte het in 't eerste oogenblik eeni
ge moeite in de zich daar bevinden
den Engelsche, mniriniers te Jierken-
luea. In de moest fantastische kleedij
had nven de gasten gestoken. Alles
wat rnaar eenigezins in de termen viel
om 't lichaam te dekken, werd denk
baar aanvaard. We zagen mannen,
wier boenen tn ean blauwe soil dn torn
broek gestoken waren, terwijl het bo
venlijf omhuld werd door een jekker
van een onmogelijke kleur; een an
der weer vond het strikt noodzakelijk
bij zijn enorm wijde oliejas een sol-
dateokepi op het hoofd te houden. Er
waren er in duffelsche jassen en in
fantasieco luums. in matrozenblouses
eu in kapotja-iscn, alles wat voor de
hand lag, had men den Engelschen
gogeven en de mannen waren er dub
bel en dwars tevreden mee.
Tn den loop van den avond kwam
do oud-mini-ter. de heer Cremer, don
lui in. bet hospitaal eens ©ven toe
spreken. Hij luid zich onmiddellijk op
liet hooren van het gebeurde, met
een aantal auto's naar IJmuiden be
geven en hi dio wagens werden later
oj> den avond oen veertigtal gered
den. onder wie kapitein Nicholson,
de commandant van de „Hogue", en
oen aantal hoofdofficieren naar bet
buiten van den lurer Ci eiuor verword
aldaar him gastvrijheid werd ver
leend...
De drie gezonken kruisers waren
voor het meercndeel met reservisten
bemand, van wie er velen vijftien
jaar en langer op de BritPehe vloot
dienst hebben gedaan.
Een der geredden van een (Ier oor
logsschepen vertelde het volgende
Wij voeren met drie kruisers de
„Aboukir", do „Hogue" en de „Cres
sy" in de Noordzee bij he'der
weer.
't Was Dinsdagochtend omstreeks
zes uur, toen de „Aboukir" op ver
schillende plaatsen getroffen werd.
Het schip verdween in vijf minuten
tijds in de diepte.
De andere oorlogsschepen dachten,
dat de „Aboukir" op een mijn geloo-
pen was, daar zij hoegenaamd geen
vijandelijke schepen bemerkten.
Zij zetten hun booten uit. Eenige
Oogenbükkon later werd de „Hogue"
geraakt en niet lang duurde het of
ook deze kruiser zonk.
De „Cressy" had nog tijd om twee
Duitsche onderzeeër» in den grond te
boren.
De „Cressy" werd ongeveer acht
uur door een anderen onderzeeër ge-
torpilleerd.
Het stoonivcliip „Flora" en de „Ti
tan" van de Kon. Ned. Stoomvaurt-
Maatschappij, die in de nabijheid
waren, zetten hun booten uit, pikten
verschillende booten van de oortoga-
schepen op cn haalde de mannen bin
nen aan boord.
Ook ©enige loggers hebben vermoe
delijk eenig» overlevenden opgeno
men.
Ter zee.
DE VORIGE VERLIEZEN.
Een Engclsch blad geeft een lijst
van erkende verliezen van Duitsche
en Engelsche vloot.
De Duitechers bobben, volgens dio
lijst, l»et verlies erkend van de krui
sers „Magdeburg", opgeblazen door
de Russisclie vloot op 27 Augustus
„Ariadne", „Mainz" en „Köln", door
do Engelschen in den grond geboord
bij Helgoland op 28 Augustusde
„Hela", in den grond geboord door de
duikboot „E 9" op 15 September; de
„Goebon" on de „Breslau", naar de
Dardanollen gejaagd en aan Turkije
verkochttorpedojagers twee on
genoemde. op 28 Augustus bij Helgo
land gezonken; de duikboot „U 15",
in den grond geboord door de „Bir
mingham" op 10 Augustusde
mijnlegger „Konigin Luise", door de
„Amphion" (niet de „I.ance" op 5
Augustus; de hulpkruisers „Wil
helm der Grósse", door de „High
flyer" op 26 Augustus de „Cap Tra
falgar", door de „Carmania" op 14
September.
De kleinere vaartuigen in de kolo
niën laat het blad weg.
De verliezen aan Engelschen kant
zijn de kruisers „Amphion", op een
mijn gestooten op 6 Augustus, en
„Pathfinder", op 5 September (of door
een duikboot in den grond geboord)
de kruiser „Pegasus", op 20 Septem
ber coor de. „Konigsl>erg" ontredderd;
de kanonneerboot „Spoedy", op 3 Sep
tember op oea mijn gestooten.
Deze lijst is onvolledig. O. a. is do
groote hulpkruiser „Oceanic" vergaan
en een Australische duikboot gezon
ken.
HOE DE .GOEDEN" EN DE
„BRESLAU" ONTSNAPTEN.
De Britsehe admiraliteit deelt me
de, dat do schout-bij-nacht Troubnd-
gc van 'le Midxlellondsclie Zee-vloot
naar Engeland is ontbotten. Er zal
n.l. oen onderzoek worden ingesteid.
naar de omstandigheden die de ont
snapping vojl dö Duitsche oorlogs
schepen „Goeben" en de „Breslau"
uit de Straat van Mea&lna naar de
Dardanollen hebben mogoHjk ge
maakt.
ENGELSCHE ONDERZEE-BOOT
GEZCNKEN.
Volgens een bericht uit Melbourne
is- de onderzeeboot ,,AE I" van Aus
tralië onder commando van den luite-
nant-ter-zoe le kl. Besant, met d© go-
heeie bemanning 34 officieren en
matrozen gt zonken.
Tevergeefs hc-fcben andere schepen
der Australisch© vloot gezocht, om het
wrak te vinden.
Het gebeurde rnoet toe te schrijven
zijn aan ccn ongeluk, daar er in het
geheel geen vijand te zaen was. en
liet weder mooi was. De Australische
regeering betreurt het ongeluk ten
zeerste, daar het het eerste is sedert
hot bestaan der Australisch© marine.
De „AE I" was e«n d©r niiouwste
groote onderzecbooten. Het type had
een watnwerplaalsing van 810 ton.
Het aantal paardenkrachten was 1600
en de twee schroeven gaven aan het
vaartuig een snelheid van 16 knoop
aan de oppervlakte en 9 knoop on
der water. De bewapening van dit
groote type onderzeeboot bestaat uit
vier torpedolanoeer-buizen en twoe
7.6 c.M.-kanonnen, die, wanneer de
boot duikt, in een waterdüclH com
partiment, verdwijnen.
De „AE I" vertrok in Februari van.
dot jaar mot de „AE II" naar Austra
lië en beide booten deden met eigen
kracht de rets von Portsmouth near
Sydney.
Allerlei.
14.000 GEWONDEN IN BERLIJN.
De Berlijner merkt bijna niets van
het groote leger gewonden nu
reeds veertienduizend man dat
heel stil is gedragen binnen de mu
ren van zijn stad zoo schrijft de
„Alg. Handelsblad" correspondent.
Misschien dat de een of ander een
transport van gewonden langs de
straten zag trekken, waar toevallig
een dergelijke treurige stoet zijn weg
kruiste Maar de overheid zorgt er
voir, dat de kijkgragen. die zich met
voorliefde verdringen, waar het droe
vigste te zien is, weinig van hun ga
ding vinden. De treinen met gewon
den komen aan in stations, zoo ver
mogelijk van de stad gelegen, en de
groote massa wordt ondergebracht in
hospitalen ver van het centrum.
Veerlienduizend Duitschers, doch
ook gewonde Franse hen en Russen
en Engelse-ben en Belgen, liggen er
in de hoofdstad. En eiken dag komen
er honderden bij.
Berlijn is gereed hen te ontvangen.
Particuliere- cn staats-hulp reiken
elkaar do hand. In ziokenhuizen zijn
en worden er barakken bij gebouwd.
En groote zalen van restaurants en
brouwerijen, van muziek-etablisse-
menten en scholen worden als lazaret
ingericht.
Geen onderscheid, noch in ligging,
noch in voeding, noch in behandeling
wordt er gemaakt tussehen de Duit
sche gewonden en <le krijgsgevangen
gewonden. In ziekenhuizen liggen or
geen vrienden en vijanden, doch al
leen patiënten. Maar in deze dagen
van laster over en weer, van beschul
digingen over én weer, kun het goen
kwaad, er met, nadruk op te wijzen,
dat er in Duitschlond werkelijk geen
verschil gemaakt wordt tussehen
landgenoot en vreemdeling. Wanneer
voor de barakken, waarin de vreem
delingen opgenomen waren, geen
schildwachten gestaan hadden, dan
zou men absoluut niets buitenge
woons opgemerkt hebben.
EEN LANDRAAD OVER DE NEDER-
LANDSCHE NEUTRALITEIT.
In een te Kreuznoch 'vörse,hijin©n<T
officieel blad komt de bekendmaking
voor van den Landraad von Nasea,
dio daarin waarschuwt tegen het las
tig vallen van Hollanders.
Eenige bewoners van Kreuziiach
hadden, naoar aanleiding van een
onwelwillend bericht in een kleine
Nederlandsoh© courant, een daar wo
nenden Nederlander onvriendelijk be
jogend.
De landraad, tot wien daarover een
klacht werd gericht, publiceerde in
het officieel© orgaan een waarschu
wing, aldus luidende:
„Ik vestig er de aandacht op, dat
Nederland oen neutrale slaat is, dat
tallooze Duitsche vluchtelingen uit
België en Duitsche gewonden in No-
der land vriendelijk zijn opgenomen
dat het Duitsche Rijk tot Nederland m
vriendschappelijke betrekking staat,
en dat het onrechtvaardig en in strijd
met den Duitscchen aard is, het een
Nederlandsch burger te laten ontgel
den, voor een aanval in een onbetee-
kenend Nederlandsch blaadje.
Van d© Duitsche burgers mag wor
den verwacht, dat zij tegenover
vreemde staatsburgers, maar vooral
die van neutrale staten, Duitsche
gastvrijheid zuilen doen gelden, en
zich zullen onthouden van iedere ui
ting en handeling die in neutrale sta
ten ontstemming kun wekken.
Ov«r vrede.
De vredesgeruchten, di© even ge
klonken hebben, verstommen weer.
Duitschlaiid heeft in zijn antwoord
aan president Wilson een vingerwij
zing gegeven aan de verbonden mo
gendheden. maar deze zijn daarop
niet ingegaan.
Na zal president Wilson met bo-
middelingspogingen wachten tot een
der partijen hem vraagt, weer tus
sehen komst te verleenen.
Het invloedrijke Engelsche blad de
„Westminster Gazette" hoeft een ant
woord gegeven, dat, zoo het den geert
en de bedoelingen vnn de Engclsohe
regeering weergeeft, bestemd is om
het Duitsche aanbod zoover mntrelijk
weg te werpen.
„Engeland zal nooit toestemmen,
dat eenig ander land zich de macht
aanmatigt, om willekeurig bet poli
tieke stelsel van Europa te wijzigen of
te vernietigen, zooals dat door plech
tig© tractaten is vastgesteld en met
goedkeuring deT mnr""idbnrten ie Ge
waarborgd.
Minister Asquith ooft in zijn rede
voering te Fdinburg de vaste bedoe
ling van het Britsehe volk weergege
ven. Engeland zoekt geen vergrooting
of uitbreiding van gebied, het wcnscht
niet de vernedering van den vraiul,
als menschen en individuen, maar
wenscht een einde te maken aan de
aanmatiging en den geest dit daar
mede samengaat. De oorlog wordt
niet gevoerd tegen de Duitsche be-
sohavmg, maar tegen denkbeelden cn
idealen, die de beschaving beureigen.
„Wij danken Duitschland veel zei-
de Asquith voor alles wat bet deed
Ier bevordering van wijsbegeerte,
wetenschappen en kunst, maar wij
strijden tegen wat in de laatste 'erlig
jaar van Duitsche zijde is gedaan,
voor de ontwikkeling van het mili
tairisme en van de vervaardiging en
vermeerdering van vorntelin"^werk
tuigen."
Wat Engeland wil heeli Luid Uose-
bery gezegd „dit is geen oorlog, die
geëindigd kan worden met een ver
overing, met het winnen van een pro
vincie of met een geldelijke blinde-
loosstelling. Indien dit mogelijk ware
zou onze taak gemakkelijker zijn. Hot
is een strijd voor de overmacht van
begmseleu tegenover denkbeelden en
methoden, die moeilijk zijn uit le
roeien, en die zeker niet zullen wor
den uilgci-oeid door een korten of on-
beslisten strijd."
Om den strijd te kunnen volhouden
tot het einde, zeidc minister Chur
chill, zijn niet minder dun een mil-
lioeti Engelsche soldaten noodig net
resultaat is de poging waard en de
poging ligt binnen Engeland's kracht.
Het resultaat toch moet zijn. „dat
Pruisen's militaire macht voor altijd
wordt verbroken."
En Balfour, de vroegere cerste-
minister, voegde er bij „Denk er
om, dat wij strijden niet alleen voor
(le veiligheid van ons land, maar voor
de vrijheid van de wereld."
Uit Zuid-AMka.
Generaal Beyers is, naar we mee
deelden, afgetreden als commandant-
generaal van de Zuid-Afrikannsche
vordedigingsmaeht.
Dit ontslag te een gevolg hiervan,
dot generaal Beyers hot niet eens is
met de politiek van Botha en Smui»,
en van een offensief optreden tegen
Duitsch Zuidwest Afrika niet wil we
ten. Generaal Beyers is hel eens met
generaal Hertzog en senator Wolma-
rans, dat men zich moet beperken tot
verdediging van hot eigen land en
niet offensief moet optreden. Uit een
telegram blijkt, dut generaal Beyers
blijkbaar op straffen toon zijn mce-
ning over de politiek van Botiin en
Smuts hooft geuit
Smuts i am de ontslag aanvrage
aan, maar keurde tevens in scherpe
bewoordingen den toon van den brief
van Beyers af. Hij wees er op, dat
Grool-Bi ittnnnië aan Zuid-Afrika een
vrijheid gaf, die het mogelijk maakt
het nationaal ideaal te verwezenlij
ken,en die u bijv. in staat stelt
straffeloos een brief te schrijven,
door welken gij u ju Duitschland zon
der eenigen twijfel zoudt blootstellen
aan de zwaarste straf."
Onder do Hollandsche Afrikaanders
overigens Jieerscht ten aanzien van
Zuid-Afrika's deelneming aan der
oorlog <>ok verschil van meening, de
meesten althans in den Volksraad
gaan met dé generaals Botha en
Smuts mede, cn ook „Ons Land", liet
Kaapsche blad, spreekt zich van guu-
scher harte voor actieve operaties te
gen Duitsch Zuidwest Afrika uit.
De plechtige kerkdienst ter huldi
ging van do nagedachtenis van gene
raal De la Roy werd door een talrijke
menigte bijgewoond. Alle te Pretoria
verblijvende ministers waren aunwe-
zig. De rogeering heeft een commissie
van enquête benoemd, om naar de
omstandigheden van den dood van
den generaal een onderzoek in te stel
len.
In een te Londen gehouden rede
voering zeide Poutsma, dc liekende
Zuid-Afrikaansche arbeidersleider, o
in. het volgende:
„Ik heb thans mijn terugkeer naar
Zuid-Afrika in ernstige overweging
genomen. Ofschoon ik het op vele
punten niet met do Unie en regee-
i Lng eens ben, geloof ik, dat wij thans
allen partijstrijd moeten laten rusten.
Ik ben dan ook van plan, de regeering
mijn diensten aan te bieden en inijn
invloed le gebruiken om de arbeider»
In Zxrfd-Afrfka te b*w«ren, de rm**>
