&WARTJES-
ADVERTENTÏËN
25 CENTS
Nederland en de Oorlog,
niiKSOen net smaakTe? En Tóen e!?e-
pon we, voor 't eerst sinds dagen.
De vijand kwam naderwij la-
pen stil en wachtten. Patrouilles lok
ten hem steeds dichterbij. Tot plotse
ling uit het struikgewas een hagel
van shrapnelis hem begroette. Ang
stig Idnnekend steigerden de paar
den. Trompetten schalden, en wij
stormden al6 duivels op den vijand
los, die weldra op de vlucht sloeg het
boscl» in. De vlucht was vreeselijfc,
dreunend en ratelend, doelloos, in 'n
razende jacht. Huiveringwekkend
klor.k ons het hoefgetrappel, het don-
«on-n van de munitiewagens in de
c-: en, langzaam verwijderde het
rich De vijand wist van geen
rechts, wist van geen links, slechts de
beweging za; hem ais een ijlkoorts in
het lijf. Zij bliezen op hun trompet
ten zij sloegen de trommels aan flar
den het was een doodenrit want
de weg leidde naar de uitgestrekte
moerassenTienduizenden ver
drukten tienduizenden. De een na den
ander stortte in het moeras, en dan
kwam het langzaam wegzinken Bij
na onmerkbaar rees de moerasmassa
oin de lichamen omhoog. Geen red
ding mogelijk. De weeke grond zoog
zich vast aan zijn slachtoffers, en
Irufv neer, trok neer, onverbiddelijk
neer. Zij gilden, zij smeekten. Zii
vloekten. Eu wachtten!Tiendui
zenden vloekten en gitden den dood in
liet aangezicht en zonken langzaam
in een doodsstrijd van uren! wegl
De paarden stieten een brullend ge
hinnik uil. Angstig bewogen zij de
hooiden op en neer. De beenen waren
door hei moeras reeds tot machteloos
heid gedoemd,.
De nachten komen, en heldere ma
neschijn breidt zich over het woud,
en de moerasvlakte uit. Zij liggen
vreedzaam, bleek-groen in bet maan
lichtEen nauw hoorbaar gekerm
km.-ki nog uit de verte uit het groote
moerasgraf. Beslijkte en vermorzel
de wagons steken aan de oevers om-
lllo-ogen hier en daar teekent zich
scherp en wild het silhouet van een
omhooggerichten paardenkop tegen
den gezichtseinder af
EEN EPISODE UIT EEN
GEVECHT.
De „Daily Chronicle" drukt een ver-
haai af van een Hooglander, die in
den slag aan de Aisne gewond werd.
llij ertelde
„Het terrein vóór de Duitsche stel
lingen was mot alleen ondermijnd,
maar ook afgezet met prikkeldraad
versperringen, terwijl er ten over
vloede slooten waren gegraven op
een paar honderd voet afstand vóór
de werkelijke loopgraven.
Op een goeden iag trok een a-fdee-
ling Fransche infanterie voorwaarts
ei. raakte vast in de modderslooten,
waar zij waren blootgesteld aan een
moorddadig goweer- en artillerievuur.
Maar zij wisten er tocih weer uit te
lonien en trokken terug. De Duitsche
cavalerie kwam aanstormen om hen
te achtervolgen, vergat de modder
slooten, het eerste gelid stortte or
hals over kop in, en de anderen vielen
tiaar over heen in hun woeste vaart,
en zoo boden zij een prachtig doelwit
voor onze jongens achter de kanon
nen."
VLIEGENIERS IN IIET OOSTEN-
RIJKSCI-IE LEGER.
Een correspondent van het „Berli
ner Togeblalt" heeft het kamp der
vliegeniers van het Oostenrijksohe le
ger bezocht. Hij schrijft daarover
o. a.
Daar de Oostenrijksche Daimler
fabriek de behoefte niet kon dekken,
heeft het Coslenrijksche leger Duit
sche toestellen gekocht van liet ge
wone militaire type. De Oostenrijk-
sche vliegers spraken me hun volste
tevredenheid uit over de Duitsche ma
chines. Deze vliegeniers-compagnie
Vieeft niet haar drie Duitsch6 machi
nes sedert het begin van den oorlog
10, IHW K.M. afgelegd, eens zelfs in vier
dagen 1400 K.M. Nog geen enkelen
keer kwam er een panne voor. Alleen
toen na den slag bij Lemberg de
■vliegmachines, tengevolge van den
niet snel genoeg nakomenden tros,
lagen lang in den stroomenden regen
hadden gestaan, werd er een motor
defect geconstateerd.
Hoewel in het Ooslemrijksclio leger
het principe geldt, om als piloten man
schappen en als verkenners officieren
te nemen, waren alle piloten, die ik
sprak, officieren. Dat er ook een
aantal Duitsche officieren als piloten
in de Oostenrijksche armee dienst
docu, wist ik al.
Zoodra het weer ©enigermate de
mogelijkheid biedt om te kunnen ver
kennen, zwermen de vliegeniers uit
en cirkelen brommend en grommend
boven den vijand, die ze steeds woe
dend beschiet; ofschoon ze meestal
op een hoogte van 1200 tot 1400 meter
blijven, werden ook hier reeds eenige
vliegers naar beneden gehaald. Vijf
Oostenrijksche vliegeniers zijn reeds
dood, drie zwaar gewond één daar
van moest iu Lemberg achtergelaten
.worden.
Zes man en drie vliegtuigen worden
vermist. Russische vliegeniers ver
toonden zich maar zelden kort gele
den werd er een Oostenrijksche ma
chine door een Fai man-apparaat ver
volgd en uit een daarop aangebracht
machinegeweer zonder succes bescho
ten.
Een ander maal in deze dagen
moest een Oosten rijks oh vliegenier
wegens benziaegebrek landen. Hij
wist dat nabij de plek van zijne lan
ding een door de Oostenrijksche troe
pen verstopte benzinevoorraad was.
Daarbij werd hij door Kozakken over
vallen, die met gevelde lansen op hem
afkwamen. Piloot en verkenner dach
ten reeds, dat zij verloren waren,
toc-u toe vallig een pantserirein, die op
verkenning uit was, in de buurt
kwam. De inzittenden lieten natuur
lijk direct stoppen, sneiden hunne
kameraden te huip en verjoegen de
Kozakken, waarna beide partijen, de
ecu© langs de rails, de andere iu de
lucht, de verkenning voortzetten.
Een andere verkenner vertelt, dat
hij net gehcele opdringen der Russen
in Galicie van de lucht uit heeft ge
observeerd, van het eerste binnen
dringen bij Brody af.
Ook kon dezelfde verkenner enkele
jihasen van den slag bij Lemberg
nauwkeurig volgen.
EEN PRINS GEWOND.
Volgens een telegram aan de ..Seco-
P'" is or ins Frederifc, de derde zoon
van den Honïng van BelereH, dooi-
een granaatscherf ernstig aan de lin
kerzijde gewond.
Hij werd naar Munchen overge
bracht, waar hij een operatie moert
ondergaan.
MOEDIGE TELEFONISTEN.
De „Neue Freie Presse" verhaalt
het volgende voorval uit den Oosten-
rijksch-Servisclien oorlog. Het Slavo
nische dorp Klenak ligt schuin tegen
over Schabatz, 3 of 4 K.M. verder de
Save op.
De telefoonkantoren werden door
de Serviërs hevig met granaten be
schoten de projectieion ontploften
vlak voor de vensters.
In den nacht van 16 op 17 Augustus,
toen de eerste granaat insloeg,"waren
er 3 van de 4 mannelijke postbeamb
ten plotseling vertrokken, de vierde
werd ziek en slechts twee Servische
meisjes, Ziata Gregonlcie en Eva
Barse genaamd, de laatste nog half
een kiuu, bleven op im&r post en be
dienden de toestellen ui plaats van
hun mannelijke collega's, onder het
grenaatvuur van de heole langdurige
beschieting. Zij deden dtt dag en
nacht door, zonder ook maar een
minuut te verslappen, en met zulk
een ijver en moeu en met zoo groote
bescheidenheid, dat de corpscomman-
dant eerst na het bombardement
hoorde van den nood op het telefoon
kantoor.
Een soortgelijk geval is voorgeko
men b-j de beschieting van IJazias,
welk plaatsje aan den Donau ligt, ten
zuiden van het Hongaarsche Weiss-
ku-chen. De spoorweg- en postbeamb
ten waren gevlucht, doch een der
vrouwelijke beambten bleef en hield
alleen den geheelen telefoon- en tele
graafdienst gaande. De drie moedige
vrouwen zijn voor een bijzondere on
derscheiding voorgedragen.
KRIJGSGEVANGENEN.
Volgens den militairen medewerker
van de „Times" zijn er 63.000 Duit6che
gevangenen In Fransche en een paar
duizend in Eng&lsche handen.
Met de ruim 200.000 krijgsgevangen
Oostenrijkers en Duitschers, die de
Russen genomen hebben, zullen er
dus een kleine 300.000 krijgsgevange
nen in de landen van de entente on
dergebracht zijn.
BAJONET OF KANON.
Dat in den modernen oorlog de in-
dividueele kracht van den soldaat,
die met de bajonet op het geweer
vecht, niet geheel en al miskend mag
worden tegenover het enorme over
wicht, dat het meer mechanisch wer
kende kanon zioh langzamerhand
heeft veroverd, kan uit het volgende
staaltje blijken, dat de „Times" mee
deelt (de vertaling ts van de „Tele
graaf")
Ergens aan het front is een klein
dal, beschermd door eon boschrijken
heuvel. Door het dal loopt een weg,
naar de hoogten leidt. Van dio
hoogten heeft men het uitzicht over
de rivier op de verschansingen van
den vijand. Om een nauwkeurig vuur
te richten op liet pad, waarlangs mu
nitie en mondvoorraad gevoerd wordt,
zou men op den heuvel een aanwijzer
moeten hebben.
Daar de Duitschers dezen niet had
den, moesten zij hun granaten op an
dere wijze nauwkeurig weten te rich
ten. Hoe'? Doordat zij blijkbaar in
vredestijd 'het terrein nauwkeurig on
derzocht hadden, was bepaald waar
zij hun kanonnen moesten plaatsen
en onder welken hoek doze gericht
moesten worden.
1-Iier is de machine wetenschappe
lijk, nauwkeurig, doodelijk. Maar
wat gebeulde Zoo gauw dit plan
bemerkt 'werd, beval men een aanval
op de batterij. liet begon, als gewoon
lijk, met artillerie, gevolgd door een
aanval met de bajonet De vijand
wilde dezo ontmoeting vermijden en
veranderde de stelling. En later bleek
het een lastige taak te zijn, het doel
te vinden zonder vooraf beraamd
plan.
De Duitschers zijn blijkbaar beslo
ten om den slag zooveel mogelijk mot
artillerie te voeren. De menscb ver
bergt zich achter de machine. Maai'
de einduitslag wordt bepaald door den
menscb, die uit de verborgen ver
schansing te voorschijn komt, het
staal in de hand om zijn mannelijke
kracht te toonen, die in staal is de
boscherating van de machine op te
ibeffen.
Eik gevecht zeide een officier
wordt ten slotte gewonnen door mid-
d jl van do bajonet. Het is een onom-
stooteiijke waarheid, dat de wereld
nog behoort aan den moedige en dap
pere, ten spijt van de zekerst werken
de machine. Als bewijs hiervoor diene
liet volgende verhaal van een der En-
geische soldaten
Op een regeoachtigen nacht, terwijl
de zware kanonnen daverden en de
granaten met eentonige regelmaat bo
ren de loopgraven ontploften, werd
plotseling bevel gegeven te chargee
ren. De soldaten sprongen op, voor
zichtig de v ijandelijke linies naderend
en daarbij gebruik makend van de
natuurlijke bescherming, door het
terrein geboden. Het was als een ver
lichting, nu zij, na uren doorgebracht
te hebben in natte loopgraven, ten
slotte op den vijand mochten losstor
men. Deze, in het nauw gedreven,
moest vechten of omkomen. Een
strijd van man tegen man ontstond.
Plotseling hoort men een luid en on
afgebroken gelach. Een der Engelsche
soldaten is, zijn zelfbehc-ersebing ver
getend, op den vijand losgestormd.
De anderen volgen hem en de man
schappen dringen niet meer met moed,
maar in dolle woede door de gelede
ren van den vijand.
Machines hebben geen gevoel of
hartstocht, maar onze soldaten wel.
Het getij kentert,, de vijand deinst te
rug. gebroken en ontevreden.
Roode Kruis-Arbeid.
HET ENGELSCHE ROOpE-KRlIS-
WERK IN FRANKRIJK.
Een medisch correspondent van de
„Times" schrijft uit Parijs een on
ander over den arbeid van het Engel
sche medische corps en het Britsche
"Roode Kruis in Frankrijk.
„Vage, maar toch verontrustende
geruchten, die in Engeland de ronde
doen, hebben mij bereikt, betrekking
hebbende op onvoldoende organisatie
van ons ambulance-werk. Ik verlang
de daarom zelf te zien en waar te nu-
1 men. TH heb een bezoek' gebracht aan
het hospitaal „Astoria", van het En-
gelsohe Roodc Kruis, waar velen van
onze soldaten, die in den slag aan de
Aisne werden gewond, zijn opgeno
men.
Mijn bezoek was absoluut on-offici
eel. Ik trad de zaal binnen en sprak
met de patICnten, zonder eenige voor
afgaande voorstelling of formaliteit
Van hun lippen hoorde ik verhalen
over do omstandigheden, waaron-Jer
zij gewond en naar het hospitaal wer
den gebracht
Een officier, die aan het been ge
wond was, gaf rnij de volgende be
schrijving van de medische hulp in
de loopgraven „Het werk onzer le
gerdokters was schitterend, dat is de
eenige uitdrukking, die ik er voor
vind. Een van hen zag ik onder een
herig vuur zijn werk verrichten in de
loopgraven. Een granaat sprong in
zijn onmiddellijk© nabijheid en do
luchtdruk wierp hem achterover. Of
schoon het liern duizelde voor zijn
oogen, ging hij weer voort met net
verbinden der wonden, terwijl hij het
ieder zoo gemakkelijk mogelijk maak
te. De ontzaglijke massa werk in aan
merking genomen, wos het opvallend,
zoo spoedig steeds huip bij de hand
was.
Niels, dat met toewijding en moed
kon worden gedaan, werd nagelaten.
Van het oogenblik af, dat ik gewond
werd, bleef ik slechts nog een paar
uur in de loopgraven, terwijl in oen
tusschentijd mijn wond was behan
deld, zoo gauw d© toestand van liet
gevecht zulks mogelijk maakte, werd
ik naar een dorp bij de uohtorheede
vervoerd, ik werd door twee helpers
gedragen, in het dorp werd ik onmid
dellijk in een motorwagen gebracht,
waar ik zoo gemakkelijk mogelijk
geïnstalleerd werd."
Tot zoover het verbaal van den
officier. De gewone soldaten uitten
zich in denzelfden zin. Een van hen
ver lel do, dat hij er verwonderd over
was, zoo gauw als do gewonden bui
ten de vuurlinie werden gobraoht. Het
eenige onaangename, dat hij in zijn
toestand had gevonden, was de
slechte toestand van den weg bij het
front.
Als medicus kan ik verklaren, dat
men zich onmogelijk een hospitaal
kan voorstellen, dat beter is toegerust'
dan liet Astoria-hospitaal te Parijs.
De zalen zien or zoo helder en fi isc.h
uit, als alleen een eerste klas inrich
ting kenmerkt. De patiënten waren
zooi opgewekt. In deze atmosfeer van
rust en kalmte hebben zij Imn goede
stemming teruggekregen."
EEN CANADEESCH HOSPITAAL IN
FRANKRIJK.
Er .s te Bordeaux een decreet gepu
bliceerd, waarbij de Fransche minis-
i an oorlog gemaohtigd wordt een
gift van 500.000 francs aan te nemen,
geschonken door de Canadeesche re-
goerlng voor oprichting en onderhoud
van een tijdelijk hospitaal voor zieke
en gewonde militairen. Het zieken
huis zal den naam dragon van „Cana-
deosrii hospitaal".
AilerBei.
VLUCHTELINGEN UIT ANT
WERPEN.
Een ,,N. R. Ct. "-correspondent
schrijft:
Maandagavond in dien propvollen
trein uit Essohon naar Roosendaal
was er in mijn coupé op 't allerlaatst
nog oen aardig jong gezin goedig bij-
geduwd door den lachenden, conduc
teur, Het, was een 'knap paar men-
schen, met twee allerliefste kinderen.
Een schoolkindje nog, dat do moe
der zoo glunder lachend eens tegen
zich aandrukte, en oen joggie van 'n
jaar of drie, parmantig mot zijn nieu
we rijg'aarsjos op het roode kussen.
Ja, vertelde do jonge moeder, en er
was een koortsige gloed in haar don
kere oogen, nu was 't. er niet langer
uit to houden. Altijd dat schieten, van
de kanonnen te liooren, dag en nacht
door. dat je geen oogenblik durfde te
shipon, die benarde vrees voor wa
tergebrek. en al maar door die trei
nen met gewonden. De buurvrouw
beneden was geroepen om in het hos
pitaal afscheid te nemen van haar
man. die daar lag met eon schot in
de borst. Nu moest hij mee in het
groote transport om naar Ostendc uit
e wliken. En dan ook do scholen
voor 't eerst allemaal gesloten. Toen
was zij meteen haar jongen hier uit
't kinderziekenhuis gaan lullen, zo
ontving het wichtje met haar zonnig
liev<-n'blik. Hij was nu wel beter van
zijn bronchitisEn angstig stak zij
de vingers in de ooren: o, dat gc-bul-
oer van 't geschut, 't was of zij nog
alt lid *t hoorde. „Daar went men
aan," verzuchtte een heer over ons,
in wien ik later een van de populair
st© kopstukken uit België herkende,
die even overkwam, om zijn vrouw en
kinderen ne in een Brabuntsch
klooster gastvrijheid vinden, te gaan
bezoeken. „Dat schieten 16 't ergste
niet, maar o, die vluchtelingen, al
tijd en altijd nog maar weer in lan
ge stoeten, weggebrand uit onze
schoone dorpen, weggedreven met de
b'jjcmrit»- of in een paniek voorige-
vlogen voor de verbijstering van de
granaten', met den doudsangst nog
steeds in hun wezen."
„Gisteren vertelde de jonge
vrouw verteederd kwam er bij ons
corbij een kruiwagen met koffers
en zakken, waar een kind in een
wiegje lussche-n stond. Vijf kinderen
liepen er omheen, lieten zich mee-
sleepcn, huilend en doodvermoeid
aan do rokken van moedor, die het
wagentje duwde. Haar man was ge-
fv.s...- haar woning platgebrand.
Drie dagen lang was zij zoo voort
komen zwoegen naar .Antwerpen toe.
En wat wacht haar daar?"
Afgemat Met <ie om zijn zeggens-
niacbt zoo invloedrijke volksman bet
hoofd achterover leunen, bleek, en
niet de scherpe trekken van zorg ge-
sneden in zijn spiritucele gezicht.
Toen legde hij beide handen bevend
op zijn verwaakte oogen, als om de
visioenen van zijn arm© volk af te
weren.
Maar In Roosendaal op het station
vertelde een lid van het comité mij,
dat daar een uitgeputte vrouw was
opgenomen in een asyl. Een uur ge
leden was haar een kindje geboren,
toen de Duitschers moeder en wichtje
hadden verdreven, omdat het buur
tje daar zou worden opgeblazen. Vijf
dinzen la.n* v-aa zij vluchtende
weert, meertaT Té Vort, ëën enHëlé
maal door een voerman een eind mee
genomen. eer zij hier de stad had be
reikt. Toen ik vanmorgen er naar
vroeg, hoorde ik: vrouw en kindje
maken hot goed.
DE BELGISCHE NEUTRALITEIT
EN ENGELAND.
De Engelsche legatie te 's-Graven-
ha ge deeit het volgende medeUit
Duitsche bronnen, als bv. door prof.
Harnack, is beweerd, dat Britsche
schietvoorraad te Maubeuge was op
gestapeld vóór het uitbreken van den
oorlog en dat zulks het duidelijke be
wijs was van de bedoeling van de En
gelsche regeering om het Belgische
grondgebied te schenden. Dit bewe
ren is volmaakt onwaar. Er was
geen er,kei besluit genomen om een
Engelsche strijdmacht uit te zenden,
vóór Duitschland het Belgische grond
gebied had geschonden en Belgié een
beroep op steun had gedaan.
Te Maubeuge waren noch Enge1-
sche schietvoorraad noch munitie
magazijnen voor dat tijdstip aanwe
zig en alle Engelsche ammunitie of
e'k munitie-magazijn te Maubeuge
aangetroffen, waren daar na on niet
vóór het uitbreken van den oorlog en
de schending van het Belgisch grond
gebied door Duitschland heen gezon
der.. (w. g.) Grey, Minister van Bui-
ienlandsche Zaken.
UIT ROEMENIë.
Enkele biaden te Boecliarest ver
zekeren. dat een deel der opgeroepen
manschappen binnenkort met groot
verlof naar huis gezonden zal wor
den.
Over vrede.
DE VREDESBEWEGING.
Dr. N. A. Nilsson te Orehro in Zwe
den, lid van het Internationale Vre
desbureau te Bern, richt een open
hriof non „de vrienden van don vrede,
de democraten en socialisten in de
parlementen van olie landen, in het
bijzonder in de parlementen der groo
te mogendheden".
Hij schetst daarin de vorderingen
der vredesbeweging, die in haar eer
ste period© de arbitrage in alle sta
ten ingang heeft doen vinden. Wij
ziijai thans in een tweede tijdpark,
waarin de arbitrage ais interniatio-
nalo zedelijke wet in alle staten zon
der uitzondering moet worden aan
vaard.
In 1907 te,; tweede Haagsch© vre-
dixsoonferentie heeft dut beginsel de
ud'haesie gekregen van 32 staten, ver
tegenwoordigende 1300 millioen zie
len. Do staten die zich niet daarbij
hebben geVoegd en die, wat bevolking
aangaat verre in de minderheid, zijn,
moeten daartoe worden bewogen.
Daarna, moet er geen staat meer
zijn, d'ie arbitrage weigert bij inter-
nlationale ecnflicte.ni Een staat dfe
dut wél doet en naar de Wapewm
gnjpl om zijn aanspraken door te
zetten, moet ingedeeld worden bij do
barbaartsche staten en als zoodanig
worden behandeld. Het recht om oor
log te verklaren, moet bijgevolg wor
den onttrokken aan de regeeringen.
„Dat kunt gij hereiken door het ge
meen schappelijk te willen", zegt da
schrijver. In de wetten van elk land
moet Worden vastgesteld dat elk ge
schil zonder "uitzondering moet wor
den beslecht langs den weg van be
middeling of arbitrage. Wanneer dit
is verwezenlijkt, zal hot tweede tijd
perk dier 'vredesbeweging zijn. afge
sloten en begint het dierde, gewijd aan
dé verzekering, dat dio scheidsrech
terlijk© uitspraken geëerbiedigd zul
len worden.
Daarvoor is niet alleen een zede
lijke, doch ook een stoffelijke waar
borg woodög: d.w.z. dat er een inter
nationale uitvoerend1© macht moet
komen, die eiken onwilligen staat
dwingt arbitrage to aanvaarden en
zich aan de uitspraak te houden.
De stichting van zulk een interna
tional© politie is in de eerste plaats
kwestie van geld. Als de parle
menten dat toeslaan en afgevaardig
de aanwijzen, is de grondslag ge
legd voor liet- „parlement der parle
menten", dat tót taak zal hebben do
etten en het recht van het „Inter
nationale Genootschap" vast te stel
len. Indien de parlementen der groo
te mogendheden elk 25 afgevaardig
den kiezen en dio der kleine staten
een geringer aantal (ten minste 1 of 2)
zouden die afgevaardigden in Den
Haag kunnen bijeenkomen.
De schrijver is van meaning dat do
parlementen dit kunnen doen, des
noods zonder bemiddeling der regee
ringen (ook het toestaan van de noo-
digo kredieten?)
Als dat internationale parlement
is bijeengekomen en do internationa
le politie van legers en vloten zal
hebben gesticht, zaï liet derde tijd
vak van de vredesbeweging geëin
digd zijn. Met do vorming der inter
nationale politie zal de kwestie der
ontwapening meer dan ten halve zijn
opgelost; iminera d© voornaamste
ooi-zaak van wapening zal verdwenen
zijn en het vierde tijdperk, dat van
ontwapening, zal zijn aangebroken.
Alle fabricage van wapenen, behalve
die voor de internationale poktie, zal
verboden worden en de legers der
ondersclieidene landen zuilen langza
merhand worden afgeschaft; alleen
zal een kleine gewapend© macht, on
vermijdelijk voor d© handl ïaving der
binnenlandsche orde, op de been blij
ven.
Mijn ambtgenooten zijn. tot zwij
gen gedoemd, vandaar dat ik heb ge
meerul liet woord te moeten nemen",
eindigt de schrijver.
Lichtpunten in dn duisternis
MEDEGEVOEL
Een oorlogscorrespondent van de
„•Dally News", die de slagvelden in
Frankrijk bezocht, schrijft
Eon jong© Fransohman, in gelukki
ger dagen artist, vertelde een corres-
Kindent van hetgeen hij had beleefd,
agen geleden was hij met zijn troep
getrokken door een streek, waar kort
te voren slog geleverd was. Bij hun
nadering vlogen van de velden en
uit de bosschen beele troepen aas
vogels op.
Nu en <lan vond men ook een ge
wonde en, of 'i een Franschman of
een Duit-sober was, deden ze voor hen
wat ze konden, maar in de meeste
gevallen was ©r niets meer aan lo
doen en "waren 'de gewonden zóó doo
delijk verzwakt, dat or bijna geen
loven meer in was en dat ze onmoge
lijk konden vervoerd worden. Z© wa
ren ©r zóó erg aan toe, dat ze verlang
den naar het eind.
Gewonde Duitschers in liet laatste
stadium van hun lijden kusten de
handen van de Fransche soldaten, die
hun een veldflesch met water aan de
dorstende lippen brachten. Vol droef
heid vertelden die Fransche soldaten,
hoo de gewonde vijanden in hun ster
vensuur hun sprakeloos de bandon
hadden gedrukt, als z© op het slag
veld nog getracht hadden, ©enigszins
hun leed te verzachten.
ander verhaal is van den cor
respondent van „Central News", die
vertelt van een Fransoh infanterie-
soldaat Jean Berger, die gewond in
het hospitaal te Angera ligt, nadat
hij ook zijn leven had gowaai
gewonden te helpen.
Eerst had hij met moeite zijn kolo
nel die gewond was in veiligheid ge
bracht en was toen teruggekeerd om
een Engeisch officier, die hem, toen
hij voorbijkwam, om drinken ge
smeekt had, te helpen. Hot gevecht
duurde toen nog voort, maar hij ging,
terwijl d© kogels langs hem floten,
naar den gewonden Ewgelschman
terug. Hij legde het hoofd van den of
ficier op zijn knie om hern wat wijn
den mond te "gieten, toen een kogel
drio vingers van zijn rechterhand ver-
brijzeldo. Toch probeerde hij nog den
Engelschen officier te drinken t© ge
ven, toen een tweed© kogel hem trof
en hem achterover deed vallen naast
den man dien hij geholpen had. Ter
wijl ze daar lagen, hoorden ze dicht
bij oen gewond© kermen, die om drin
ken riep. 't Was een Duitsch so'daat.
Berger en de Engolschman sleepten
zich naar hem toe en trachtten hem
rat wijn in te gieten, maar de in
spanning die hun dat kostte was zóó
groot, dat ze flauw violen. Toen ze
weer bijkwamen was d© Duitscher
reeds bezweken en was 't reeds nacht.
Zij iaigen in het vochtige veld tot de
schemering begon en do kogels weer
begonnen te fluiten, ten teeken dat <ie
strijd hen-at was. Het duurde niet
lang of eer kwam een troep ulaneu
voorbij. Berger i-iop den commandee
renden officier aan, d/i© van zijn paard
steeg, en met de revolver in de hand-
naderde, vragende wat hij wilde.
„Iets te drinken" was het antwoord.
Op dat oogenblik zag de Duitsche of
ficier het lijk van zijn landgenoot en
naast hem de ledige floseh. Hij voel
de wat or gebeurd wm», knielde ddop-
bewogc-n naast de lieid© gewonden
neer en gaf hun uit zijn eigen veld-
flosch te -drinken. Toon voegde hij
zicli weer bij zijn troep, met een uit
drukking in zijn oogisn, die niet in
woorden is weer te geven.
Later op den dag werden beiden
door oen ambulance gevonden.
Wij vestigen de aan
dacht op onze
van Vraag en Aanbod.
Ieder die een betrekking
zoekt ol heeft aan te bie
den, die iets wenscht te
huren of te verhuren, te
koopen of te verkoopen,
doet verstandig met voor
slechts
een Advertentie, groot 6
regels te plaatsen in
HAARLEM's DAGBLAD,
j maal voor 50 Cts. bij
vooruitbetaling. Postze
gels worden aangenomen
Binnenland
VOOR DEN VREDE.
De pogingen van den heer Guidde,
voorzitter van den Duit-schen Vrc-
des-Bond. die eenigen tijd in Den
Haag heeft vertoefd, om een groot
aantal bekende pacifisten uit verschil
lende landen samen te brengen, ten
einde den huid igen oorlogstoestand
en de vredespogingen te bespreken,
zijn voorloopig mislukt, door de moei
lijkheden verbonden aan liet vervoer.
Om deze redenen is ook een poging
om het Berner Bureau bijeen te roe
pen, voorloopig opgegeven. Evenwel
worden er maatregelen genomen, die
een samenkomst mogelijk zullen ma
ken, daar gebleken is, dat van alle
zijden met veel sympathie het plan
werd ontvangen.
(„N. R. Ct.")
TARWE EN ROGGE IN GRONIN
GEN IN BEZIT GENOMEN.
We lezen in „De Telegraaf"
In een onderhoud met een vertegen
woordiger van het Nederl. Corres
pondentiebureau voor Dagbladen
Belinfanbe en Vaz Dias, bevestigde
minister Treub, dat hij aan den bur
gemeester van Groningen order heeft
gegeven, Dinsdag, vóór aanvang van
de markt, alle tarwe en rogge in de
gemeente Groningen voor rijksreke
ning in bezit te nemen.
Tevens tg allen burgemeesters in
de provincie Groningen opgedragen
onmiddelijkc aankoop van do in
hun gemeente aanwezige tarwe en
rogge en de Inbezitneming daarvan,
indien minnelijken afin-kooj) niet ge
lukt
De minister verklaarde daartoe zeer
tegen zijn zin te zijn overgegaan,
maar de maatregel was noodig" om
dat dc Groningsche graanhandel zich
aan de eerstgenomon zachtere maat
regelen niet stoorde, maar het ontzag
voor de door de regeerlng genomen
maatregelen geheel dreigde 1c 'cor
te doen gaan. Ook dc boeren, die
trachten met alle middelen de maat
regelen tegen te gaan, welke hun een
deel van de oorlogswinst zouden doen
der sen, hebben de nieuwe krssac
maatregelen aan zich zelf te wijten.
De minister herinnerde aan het over
gieten van inbesiaggenomen rogge
met petroleum door een Huizenschen
boer en deelde nog enkele zulke ge
vallen mede uit verschillende gemeen
ten. De. minister zou Dinsdag aan alle
Commissarissen der Koningin ver
zoeken, opgaaf te doen van de ge
nieerten, die naar hun oordeel in aan
merking komen voor het ontvangen
van een gelijke circulaire, als die
aan de Groningsche burgemeesters.
Waar door terughouden van voorra
den met speculatieve doeleinden ook
de prijzen der peulvruchten op schro-
mefiike wijze stijgen, is de minister
voornemens dezer dagen ook maxi
mum-prijzen voor den groothandel in
peulvruchten vast te stellen
Desnoods zu'len ook ten aanzien
van erwten en boonen dc in Gronin
gen genomen maatregelen worden
uitgestrekt tot deze producten Door
bevordering van rijkswege van een
geregelden toevoer van ma is en vee-
'oeder behoeft geen vrees tc bestaan
voor ernstige bedreiging van dc vee
fokkerij, inzonderheid van de var-
kensfokkerii tensrovolge van rle geno
men maatregelen.
Op een vraag in verband met de
door toenemende bloemschaarschto
bij de bakkers dreigcr.de ongelegen
heid, deelde de minister mede, dat
de vier booten met regeeringsgraan
wchlra hier zullen aankomen.
GOKDKOOPE VOEDING.
Het Hoofdbestuur der Mij. tot Nut
van 't Algemeen heeft een rondschrij
ven gericht tot de de-partemen'.sbe-
sturen, waarin men o a. leest: liet
hoofdbestuur acht hel gewensclu,
vooral in deze buitengewone tijden
de kennis van goede en goedkoojie
voeding in den ruirnsten kring te
verspreiden.
Het ©telt zich voor, in de eerste
plaats aan de departementen, maar
ook aan de andere vereenigingen en
aan steuncomité's die zulks wen-
schen, kosteloos voordrachten aan to
-bieden waarbij verschillende gerech
ten zullen worden voorgekookt.
De bedloeling dezer voordrechten
aan te toonen, dat voor lage prij
zen goed voedende en smake'ijke
maaltijden kunnen worden samenge
steld, waarbij door moderne berei
dingswijzen brandstof en arbpid ge
spaard worden.
Om de denkbeelden beter vasi te
leggen, zal na de voordracht, die on
geveer 21/2 Êt 3 uur zal duren, eon,
door de maatschappij speciaal voor
dit doel uitgegeven, klein geschriftje
kosteloos voor het publiek worden
beschikbaar gesteld, waarin het me
degedeelde is saamgevat en eenige
eenvoudige recepten zijn afgedrukt.
Voor het houden van deze voor
drachten ste'len de leoraressen der
Reizende Keuken" en der „Reizen
de Iluishoutlcursusson", benevens an
dere deskundigen, zich voor het
(hoofdbestuur beschikbaar.
SPOORVERBINDINGEN,
liigevoige besluit van een confer;n
tie to Berlijn, waar behalve verschil
lend© afgevenrdigdjoii van Duifjcbe
011 Oost-eiinjiselio spoorwegbesturen,
ook d© Nccle-rJandtchc en Zwitsoische
spoorwegen vertegenwoordigers had-
clou gezonden, wordt een beperkte nu
ternalional© dienstregeling uitgo,
werkt, die zeer waarschijnlijk reeds
vóór het einde van deze maand zal m
werking treden. Dan zullen er wioder-
om directe sjaorverbindingen naar
en over Duitschland tot stand komen.
N. II. Ct.
POLITIEBEAMBTEN.
Het bestuur van den Boud van Ge
meente-Politiebeambten in Nederland
heeft een aanbod gedaan aan cie Bel
gische politiebeambten, inzonderheid
aan die te Antwerpen, om aan hunne
gezinnen gedurende dezen voor hen
zoo kritieken tijd geheel belangeloos
huisvesting te verleenen. Maatrege
len zijn reeds genomen om aan de
gezinnen bij de vele collega's iu den
land© ©en tijdelijk onderdak te ver-
scliaffen,
TWEEDE KAMER.
Gisteren zijn bij d© Kamer onder
uieer ingekomen bet wetsontwerp,
waarbij opnieuw 50 millioen ten laste
van de uorlogsbegrooting wordt aan
gevraagd ter vooiziemng in de buiten
gewone behoeften, on het rooi stel-
Mendels, om ter voorkoming van
woning uitzettingen ©en tijdelijk© re
geling te treffen nopens de betaling
van -huurschulden. Deze voordrachten
zijn naar de afdeclingen verzonden,
ili© z© deze week onderzoeken zullen.
De sectie-werkzaamheden worden
morgen iDonderdagl le half 12 onder
broken door een openbare vergade
ring, wauiin de wijziging der Auteurs
wet en de verhoog)ug van cl© Water-
staatsbegrooting voor werkc-n aan hot
WiUielmina-kauaal enz. zullen wor
den behandeld.
D© Kuiner heeft gisteren het wets
ontwerp aangenomen tut verhoogiug
en wijziging van Hoofdstuk VI der
Staatsbegrooting van 1914, met het
doel om nader de opleiding tot onder
officier bij de Marino te regelen en
een verkort dienstverband (voor vijf
jaren, voor jongelieden van 17 tot 25
jaren, zonder re-engagement) in te
voeren, met toekenning van f 200 voor
eerste uitrusting, gelegenheid tot op
leiding in een ambacht tijdens den
dienst en uitkeering van spaargelden,
tot een maximum van f 600 bij het
verlaten van den dienst.
Zoowel d© h©er Duymaer van Twist
als d© heer Hugenholtz betreurd© de
behandeling van dit ontwerp in de-
«en tijd belden vreesden, dat er (te-
