Ce toestand in Haarlem.
1
Van 'i Oostelijk
Gorlooslooneel
RUSSEN EN DUITSOHERS.
Een F ranse h communiqué luidt:
,IIet Duitsche leger, verslagen inden
flag bij Augustow, die geduurd heeft
van 25 September tot 3 October,
tracht zich aan de vervolging te ont
trekken in stellingen, aangelegd
Jungs de grens van Wirballen tot
Lvcic. De Russische troepen rukken
echter voort en zijn op verschillende
punten in Oost-Pruisen binnendron
gen.
1-Tet Duitsche offensief aan de N|e-
men is dus geëindigd met een volsla
gen nederlaag en zeer aanzienlijke
verliezen
Maar uit Berlijn wordt geseind:
,,Do berichten van Russische zijde
over zegepralen hunner legers in
Oost-Pruisen zijn absoluut onjuist.
Twc-e Russische legercorpsen hebben
geweldig klop gehad van de Duit»
sobers en een grooto hoeveelheid oor-
icgsrnaterieei werd daarbij door dc
Duitschers veroverd. Oe Duitaohe
troepen konden echter niet voldoon-
d- voordeel uit hun overwinning
(rekken doordat de Russische rech
tervleugel trachtte de Duitschers uit
hunne gunstig gekozen stellingen weg
te lokken liet is den Duitsclien troe
pen echter gelukt uon opmarsch vttn
hef gros van het Russische leger
reeds in het gouvernement Soewaiki
tot staan te brengen.
Geen enkel groote Russiscne uroe-
pet'af deeling van ook maar eenige
btteekenis heeft opnieuw Duitsch ge
bied betreden."
HOE STERK IS HET DUITSCHE
LEGER IN FRANKRIJK EN
RUSLAND
Do „Times' geeft een berekening
van het aantal legerkorpsen, dat
tlians in Frankrijk strijdt.
Bij het begin van den oorlog gaf
dit ulad een berekening, volgens wel-
ko 20 Duitsche legerkorpsen, ieder
van drie divisies en tot een gezamen
lijke sterkte van 1.275.000 man naar
Frankrijk oprukten. Die legermacht
bestond uit 40 actieve on 20 reserve
divisies. Tegen Rusland waren toen
14 actieve en 20 reserve-divisies be
schikbaar.
Na «enigen tijd werden landweor-
divisies, landstorm-afdeel ingen en
zelfs niarinetroepon naar Frankrijk
en België gezonden, doch tevens wer
den zes legerkorpsen van het Westen
naar liet Oosten overgebracht. De
Duitsche legerkorpsen bleven in
Frankrijk grootendeels, als in vredes
tijd, uit twee divisies bestaan de
reserve-divisies werden bijeengevoegd
in reservekorpsen van twee divisies,
die hetzelfde nummer hadden als de
actieve korpsen, zoodat bijvoorbeeld
het 4de korps in België was, het 4de
reserve-korps in Silezië.
Thans zijn in Frankrijk en België
waarschijnlijk 66 actieve-, reserve-en
landweer-divisies, of 33 legerkorpsen
van twee divisies: waren deze nog
compleet, dan zou de gezamenlijke
tloepenmacht niet geringer zijn dan
aanvankelijk naar België en Frank
rijk was gezonden. Doch de verliezen
rekenend en de troepen nocdig voor
de bezetting van België en den strijd
om Antwerpen, komt het Engelsche
blad tot de berekening, dat er nog een
uiillioen Duitschers in Frankrijk zijn.
Met blad gaat dan verder na, dat
cr nog 53 divisies of 26 legerkorpsen
van tweo divisies beschikbaar zijn
voor den strijd tegen Rusland en de
kusthö waking.
Met millioen Duitsohers, dat in het
Westen staat, is verdeeld over do ge-
heeie lijn van Beifort tot Brussel. Dit
is een lange linie om te verdedigen,
en vaak zal het noodig zijn, dat daar
in troepenverplaatsingen plaats hob-
ben van het centrum naar een dor
vleugels of omgekeerd.
Nog is geen algemecne aanval op
die linie gedaan, en een flank-aanval
kan alleen kans van slagen hebben
als oen gelijktijdige frontaanval do
verplaatsing van troepen belet.
Maar het is de vraag, of de ge
allieerden voldoende troepen beschik
baar hebben, om tegelijk een krachti-
geu frontaanval en een omvattenden
flankuanval te doen.
In het Oosten staon, naar de „Ti-
mos' berekent, ongeveer 1.200.000
man want ondanks de hevige verlie
zen heeft Duitschland nog steeds de
sterkte kunnen aanvullen. Het begon
den oorlog met vijf millioen geoefen
de manschappen, en het heeft sedert
een nieuwe lichting recruten opge
roepen, die men ook wel op een mil
lioen kan schatten, en daarenboven
nog meer dan een inlllJoen vrijwilli
ger?, behalve de landstorm en de
Kriegel vereine.
Daar naast staat het Oostenrijksche
leger, dat na aftrek der geleden ver
in-zon, en van de korpsen, die togen
Servië ageeren, door de „Times"
wordt geschat op GOO.OOO ft SOO.OCO
man. zoodat togen Rusland in het
Oosten J.800.000 A 2.000.000 rnan kun
nen oprukken.
Daartegenover kan Rusland 100 di-
vu.es in het veld brengenhet hoofd
leger der Russen staat achter de
AVcicliSél, de reserve-flank is be
schermd door RennenkarnpFs leger,
«Ie linkerflank door de korpsen var.
Jtoeszky en Broessilof in Galicië. Niet
minder dan vier millioen menschen
(Voeren daar den strijd.
Verspreid nieuws
van deoorlagsvetden
ALS DE DUITSCHP.RS MOETEN
TERUGTREKKEN.
(Hen En gel sch oor dec ij.
Een correspondent bespreekt ui de
„Daily Telegraph" do mogelijkheid
van een Duitsclien terugtocht in ver
bruid met de jongste krijgsverrichtin
men oj) den Duitsclien rechtervleugel
en maukt o. m. de volgende opmerkin-
K Von Kluck heeft verscheidene open
Ejiuorlij&èïi achter zich, waarvan hij
kan gebruik maken oin zijn materiaal
en zware kanonnen in veiligheid te
brengen en zijn gewonden te vervoo-
icu. Ten eerste de lijn Rijsel—Door
nik— Eughien—Brussel. Enkele dogen
geleden waren er echter geen Duit-
echers in Rijsel, en de treinen kwa
men door tot Calais. Waarschijnlijk
I? Von Kluclc's voornaamste verbin-
«ïiunidüa. lCtuiuiriiic—Valenciennes.—
Bergen—Brussel, weiKo Tiij zeücer ïoï
eiken prijs zal beschermen.
Dan is er verder de lijn Le Cateau
MaubeugeBergen of Charleroi-lijn,
en nog eon over GivetNamen—Geni-
bloux naar Brussel.
De Duitsohers hebben een network
van lijnen met enkel en dubbel spoor
achter zich, welke waarschijnlijk alle
hersteld zijn cn nu in goeden staat
vorkeeren.
Bovendien zou hun terugtocht wor
den vergemakkelijkt doordat ze een
vlak land liebben door te trekkon met
een groot aantal goede wogen, en
maar weinig natuurlijke hindernis
sen voor het doortrekken van grooto
massa's troepen, behalve dan voor het
legor van den kroonprins, dat door
liet Argonnervvoud moot.
Do Duitsohe general® staf zou dus
"een onoverkomelijke moeiliiktK'dcn
ondervinden bij het terugtrekken van
de leger? naar een nieuwe verdedi
gingslinie. welke zoo goed als zeker
de linie Doornik—Valenciennes— Mau-
bsuge—Hirson—Mézïërcs zou wezen,
althans tijdelijk. Dit is dezelfde linie,
waar in het begin van den oorlog ver
wacht werd, dat de Fransehen hun
eersten groeten slag zouden leveren
ter verdediging van hun grondge
bied.
De Duitsche leger aanvoerders schij
nen niet te denken aan een oninid-
deUijken terugtocht op Duitsch ge
bied. Veeleer schijnt liet hun plan te
zijn om tot eiken prijs in Oostelijk
België stand te houden.
Er worden zegt de Engelsche
correspondent heel wat verkeerde
en dwaze verwachtingen gebaseerd
op de successen van den Franschen
linkervleugel. Velen spreken al van
een Sedan en van zekere nu nog on
bekende factoren, welke een geweldi
ge nederlaag zullen toebrengen aan
cle Duitsche legers in Frankrijk.
Hij gelooft echter niet, dat die ver
wachtingen zuilen worden verwezen
lijkt. Do Duitsche legers zijn te groot
in getal voor een omsingeling cn ver
nietiging. Wel zullen de terugtrekken
de troepen het stellig zwaar te verant
woorden hebben, dat wil zeggen er
zullen sterke achterhoeden moeten
worden achtergelaten on, zoo noodig,
opgeofferd, om den \eiUgen aftocht
van de kanonnen, het materiaal, de
gewonden en de colonnes der zich
buigzaam verplaatsende infanterie to
verzekeren. Waarschijnlijk zullen een
aantal zware kanonnen worden ach
tergelaten, zoomede groote transport
treinen, tenminste wanneer de boml-
genooten in staat, zijn om tot een
krachtige vervolging over to gaan.
We weten hoe het Engetsche leger
heeft geleden bij den terugtocht van
Borgen. Do Duitschors zullen binnen
kort een gelijke ervaring opdoen.
Op een wonder kunnen we niet ho
pen eindigt de journalist het
zal een groote prestatie zijn, het
Fransclie grondgebied te zuiveren
van den indringer vóór do winier in
zet.
•T GEVECHT IN WOëVRE.
De „Liberté" geeft bijzonderheden
over de operaties in het Woëvre. Voji
hot overtrekken der Maas door de
Duitsch era woTdt gezegd:
Terv. iil op den 25sten Franncli®
troepen rechts de bos "dien van Cham
pagne zuiverden en links het gros
Man hot 14de Duitsche leger naar <le
Rupt d»s Mad terugwierpen, voerde
de uiterste rechtervleugel vtin het le
ger van Me-tz een gewaagde flnnk-
marseh uit en besteeg der. linkeroever
van de Maas tot aan Thumcourt op
weg nanr St-Mihdel. De Maas maakt
hier .-en bocht en wordt door de heu
vel? natuurlijk Iw-scbormd tegen het
vuur van hot fort Camps des Ro
maics.
Hier is altijd, aangezien er geen
fort is, een hoeveelheid infanten© en
veldartillerie noodig. Omstreeks zes
uur 's middags kwamen de. Duitsche
colonnes aan de Maas ten Noorden
van de stad. Fransclie linie-troepen
retireerden naar den Imker-oever van
di? rivier en hielden den overtocht der
Duitsdiers. die tien keer zoo sterk
waren, dsj.per tegen. Den geiieelen
nacht poogde do Duitsche genie te
vergeefs oen brug te slaan. Met oven
weinig succes trachtten zij de rivier
in booten over te steken, maar in don
ochtend va.n den 2(*sten kwam de
Duitsche artillerie van Thiancourt
aan eri nam stelling aan den rechter
oever van de Maas, zoodat iedere te
genstand onmogelijk werd.
De bocht van do rivier maakte het
vuur dor forten nutteloos. Do Fran
sclie troepMi waren gedwongen te ro
ti roeren, hetgeen in goodo orde ge
schiedde. 's Middags waren de Duit-
r oh cis overgestoken naar den linker
oever van de Maas, mot hot dal van
de Aisne als doel, maar de Fransclie
telegraaf en dc vliegmachines had
den hun werk gedaan. Urn vijf uur
's middags werden de Duitscho co
lonnes door de oavalorio van do voor
hoede tegengehouden, totdiat de artil
lerie en infanterie aankwam.
Toen de avond viol was liet gevecht
nog aan den gang. De vijand pro
beerde drie aanvallen tegen de hel
lingen bij do Aisuo, die door Fran-
scho artillerie bezet werden. Alle drie
mislukten. Bij het aanbreken van den
dag was de Duitscher gedwongen het
dal te verlaten en werd hij over de
Maas teruggeworpen.
T GEVECHT BIJ OSSOWIEZ,
Do „Ulro Rossia" beschrijft het ge
vecht bij Ossowiez.
Do eenige goede weg was die van
Graewo. Dc Duitsche artillerie kon
niet diichtei naderen dan op een af
stand van 14 werst 1/4 mij" van
het fort en van dat punt af iicgon de
beschieting.
De Russen deden verkenningen
door middel van een ballon captif,
die de Duitschers tevergeefs bescho-
lon. De Duitsche infanterie liet haar
zware kanonnen, d1o ln den modder
bleven steken, achter en rukte op
slechts met mitrailleurs en Q.p 25 Sep
tember waren zij tot op een afstand
van 7 werst genaderd, waarop het
Russische garnizoen oen uitval deed
lang.„ een weg, dfe alleen aan de Rui
sen bekend was, aldus den vijand
omsluitend. Een hovige strijd volgde
de artillerie dor Russische vesting
schoot rij n«. rij van de vijandelijke
gelederen in het front neer, terwijl
van de flanken de Russische infan-,
toric oen vrcesolijk ge wee i vuur open
de. De slag duurde Twee «Jagen en'
de weg van Graewo was met lijken
te-dekt. Onder het go wicht von den
Russischort aanval kroeg do Duitscho
terugtocht het karakter van een wan
ordelijke vlucht. De Duitschers kon
den hun artillerie niet uit den mod
der bevrijden en de Russen maakten
rijken buit Kanonnen, caissons, ge
weren en oen Dorpskas. Op 27 Sep
tember werden de Duitschers defini
tief op Graewo teruggedrongen.
GROOTE KANONNEN.
De oorlogscorrespondent van de
„Times" schrijft
Er zijn kanonnen en kanonnon,
maar het zware Duitsche geschut, dat
de Jingelschan den bijnaam van
„Zwarte Marie" (de diovonvvagen)
geven, draagt de palm der overwin
ning gemakkelijk weg. Manschappen,
die uit de schansen terugkomen, ver-1
tollen verbijsterende verhalen over
de verwoestingen die hun projectielen
aanrichten. Als er een auto ontdekt
wordt, die langs den weg voorttuft,
wordt er fluks een projectiel achter
haar aan geworpen. De luchtdruk, die
•ie ontploffing vergezelt, is zóó sterk,
dat op 40 tot 50 voet afstand niets
overeind blijft staan, het gat, dat in
den weg wordt geslagen, is zóó groot,
dat bestuurder en auto en al de rest
er gemakkelijk door verzwolgen wor
den. „Zwarte Marie" wierp dezer da
gen een projectiel midden in een troep
van 40 paarden, die kalm in een dorp
stonden. Dc geheel® troep werd aan
stukken gescheurd van een sergeant-
majoor, die er bij stond, vond men
alleen een been en een arm terug.
Een kapitein met zijn staf stond
achter dekking van een hooiberg naar
de krijgsverrichtingen te kijken
Een auto, die gelukkig leeg was,
stond langszij van den weg. Iemand
vermoedelijk een verkenner in een
Taube moet het groepje bemerkt
liebben. „Zwarte Marie" liet haar
stem hoorea en liet een projectiel vlak
voor de auto neervallen. .Do auto
verdween volkomen door den grond
verzwolgen."
Half October, zoo melden Fransche
bladen, worden nieuwe zware kanon
nen van Schneider te Creuzot aan het
Fransche front verwacht.
DE INDISCHE TROEPEN NAAR
'T OORLOGSVELD.
Alen weet dat troepen uit Engelsch-
IiidiS in Frankrijk geland zijn
Over den intocht in Frankrijk schrijft
dc „Times' -correspondent
Sedert een paar maanden reeds
hebben de straten van MnrsoïHe weer
galmd van het binnenrukken van een
merkwaardige mengeling van solda
ten «schilderachtige Zouaven en
Turco's van Algiers-, wit-getmlibande
zwarte Mooren van Marokkogit
zwarte negers van Senegal cn dui
zenden uniformen uit Frankrijk zel
ve en allen waren hartelijk ont
vangen. Doch het. welkom dat do
geestdriftige Morseillnncn den In
diërs brachten overtrof alle vorige
ontvangst in spontaniteit en warmte.
De Indiërs werden dade'ijk zoodra
zij aan land kwamen behandeld als
of zij thuis waren. De Fransche sol
daat drukte hen dadelijk de bruine
handen, en bekeek met kenners-oo-
gen, niet zonder nieuwsgierigheid,
bun geweren, bajonetten, geheele uit
rusting van den nieuwen wapenbroe
der.
De uniform noemde hij dadelijk veol
practise.her en beter dan die van
zich zelf. Maar wat bovenal indruk op
hem maakte was het gekromde
Kukri (zwaard), van den kleinen
Gurkha, die hem dadelijk ging uit
leggen hoe dit wapen voor tal van
doeleinden nuttig was. Alle troepen
waren in khaki, mot slechts gering
verschil in snit.
Niet het minst merkwaardige van
deze verwonderlijke expeditionaire
macht is, dat het een leger is uit
een ander werelddeel, doch een leger
gereed in elk onderdeel cn bereid da
delijk ten strijde te gaan Hoe het on
middellijk zijn tegenwoordigheid zal
gevoelen en toonen zal tot grooteu
steun te zijn voor de Bondgcnoolen.
kan het best begrepen worden door
hen, die het hebben zien marchceren.
Ik heb de meeste Europeesche 'egers
gezien in oorlog en vrede, doch nooit
zag ik troepenmet schitterender en-
train, dan dogenen. die ik daar to
Marseile zag gaan. Zonder overdrij
ving kan ik zeggen, dal die regimen
ten uit Ind'ifc gevormd worden door
edele en majestueuae exemplaren van
hei menschel ijk ras.
Alles, noodig voor -het kampleven,
waa medegebracht, zelfs schoppen en
houweelen om loopgraven te maken
olielampen om do s'aapplaalsen te
veriiohten en bid-mat ten,
Geheel don namiddag, toon de troe
pen landden, nain de geestdrift in de
stad toe eri liet défilé der Britsche en
Indische so'daten door de straten,
op weg naar de rust-kampementen,
wag voor Marseille aanleiding om ui
ting te geven aan geweldige geest
drift. Sikh, Punjabi, Balachi of Gliur-
ka allen werden daverend toege
juicht
Eerst kwam een detachement ge
weldige Sikhs, meerendeels niet hoofd
en sc hour Iers boven de toeschouwt ra
uitstekende. Mannen en vrouwen
drukten do lachende soldaten de hand;
jonge meisjes bestrooiden bon inet
bloemen, spelden hen rozen op tuni
ca en tulbanden. De driekleur werd
kwistig onder hen uitgereikt en liet
scheen dat binnen enkele minuten
bijkans iedere soldaat Irotsch een
vlaggetje in zijn geweer droeg. Oude
vrouwen, die zich mei bitterheid de
dagen vari '70 herinnerden, bewon
derden die miooie, gebaarde kerels
met hun schitterende oogen en schit-
terend-zwarto tanden, en het was
aandoenlijk te zien, hoe dit ouden
van dagen hen teeder op den rug
klopten en hen hun zegen toewen sch-
ten.
Zoo marcheerden zij uren en uren
en steeds steeg de geestdrift dor bo-
voUririg. Toen de pootige, kloiue
Ghurka's glimlachend kwamen aan-
gemarclieerd op de tonen der „Mar
seillaise", bewonderenswaardig ge
speeld op een zonderiinge collectie
bamboe-instrumenten, maakte de
menigte zelfs baan om hen ta laten
maTcheeren op de trottoirs ln plaat»
van over hot hobbelig slraat-plavei-
©el. Zoo marcheerden dan mannen,
ba t tor ij-muiezels, officierspa a rdon
onder 'de tenïen van de café-torrassen1
door, terwijl mannen en vrouwen
stonden op otoelen en tafels, hoeden,
stokken, zakdoeken zwaaiende en
maar steeds roependo „Vivent les
Angles! Vlvont les Indicns!" cn de
de Indiërs schreeuwden dankbaar te
rug: „Veevo France".
Onze Indische troepen kunnen de
vergelijking mot elke strijdmacht ter
wore ld schitterend doorstaan."
DUITSCHE PK INS EN.
Prins Eitel Friedrich, do tweede
zoon van don ke-zer, is in oen gevecht
met zijn paard gevallen en verwond
de zijn knie.
Prins Joachim wacht op de vergum-
n'ing van don keizer om naar het
front terug te keoren.
REIMS WORDT NOG BESCHOTEN.
Do „Times" verneemt uit Eper-
nav, dat Reims nog altijd lijdt onde.-
de lieschietiiig, daar do teruggetrok
ken Duitechors nog altijd met hun
zware kanonnen de stad bestrijken.
De projectielen zijn blijkbaar l>e-
s tem cl voor de Fransche batterijen
buiten do stad, maar in de stad zelf
riohten zij aairzieci'ijke schade aan.
Veertien buryrs zouden gedood zijn.
GENERAAL v. EMMICH.
Generaal von Emmic.li, die bij Luik
do orde Pour le Mérite ontving, is
nu ook benoemd tot ridder le klasse
i van hef IJveren Kruis.
Uit 't verre oosten.
DE VERDEDIGING VAN
K1AUTSJAU.
Uit Berlijn wordt aan 't „Algemeen
Handelsblad" een artikel toegezon
den van de „La Plata Post" over de
verdediging van Kiaufejau. Daaraan
ontleent. 'I blad bet volgende
„Wie zich voorstelt, dat de verove
ring van Tsingtau eenvoudig een mi
litaire wandeling is voor de Japan
ners, vergist zich geweldig, want
Duitschland heeft rekening gehouden
'met de mogelijkheid, dat de bezetting
zou worden aangevallen zonder hulp
uit het moederland te kunnen krij
gen en het heeft zijn maatregelen
met het oog daarop genomen Tsing-
tuu behoeft door zijn natuurlijke lig
ging wel geen aanval van den zee
kant te vreezen, warft de haven ligt
achter een hcuv-e-Ireeles. die de ge-
ihoele kust beheerscht Op die heuvel
reeks zijn oen aantal forten en land-
batterijen aangelegd en met het
zwaarste ve-Rlinggesehut bewapend.
Alle forten zijn zoo ingericht, dat zij
geheel onafhankelijk van elkaar kun-
ne.n opereeren.
Ieder verdedigingswerk heeft zijn
eigen installatie om üoht en stoom
kracht te maken, terwijl bij elk stuk
geschut ruimte is voor de manschap
pen, die liet bedienen, om te slapen-
Elk fort is voor langen' tijd van pro
viand voorzien, zoodat zij oen inslui
ting door den vijand rustig kunnen
afwachten. Van groot belang Is ook,
dat men niet afhankelijk is van ge-
importeerde steenkool, doch twee
kolenmijnen, vlak bij, ter zijner be
schikking heeft. Een aanval van de
landzijde zou gevaarlijker zijn dan
een van de zeezijde, maar enkel omdat
de Japanners daar hun overmacht
meer kunnen doen ge'den
Ook aan de landzijde is Tsingtau
door reeds lang geleden uitgevoerde
werken versterkt. Met hef oog op een
vijandelijk en aanval in de bergen
zijn standen gemaakt om de kanon
nen in te plaalsen, wat men gedaan
heeft op een wijze, dal zij het voor
terrein volkomen bestrijken. Daar
in China de natuurlijke steunpunten,
zooals bossehen of versterkte steden,
ontbreken, moet de opiuarsch van een
Japnnsch veldleger onder /eer groote
moeilijkheden plaats vinden, wijl liet
gaschnt het gemakkelijk kan beschie
ten Verder is de toestand der wegen
van dien aard, dat men slechts moei
lijk vooruit kan komen.
Tsingtau is daardoor nog veel ster
ker dan de vestingwerken van Port
Artiiur.
De „Post" maakt nog dc opmer
king, dat de bezetting van Kiautsjau
i.s samengesteld uit dienstplichtigen,
die uit geheel Oost-Azië zijn bijeen-
gehaald. Bovendien is een burger
wacht gevormd en na dc eerste op
roeping Jiebben zich moer dan hon
derd vrijwilligers daarvoor aange
meld Ook de leden der schultersver-
eenigingen .hebben, voor zoover zo
niet reeds dienstplichtig waren, een
vrij Willi gerskorps ge vorm d
EEN GERUCHT.
De Japansche minister van oorlog
sprak het vermoeden uil, dat de
Duitsche kruiser ..Gormoran" cn twee
Duitsche kanonneerbooten in de Golf
vn-n Kiautsjau in den grond zijn ge
boord.
Tot zoover dit telegram uit Tokio.
Dlit in don grond ivoren als 't
iis gebeurd, want de minister v o r-
jnoed't 't enkel zou dan geschied
moeten zijn bij den aanval die de Ja
panners en Engelschen dezer dagen
op Kiautsjau deden. De Duitschers
verklaarden evenwel dat zij dien aan
val zonder veel verlies hadden afge
slagen.
Op Zee.
EEN DUITSCHE TORPEDOBOOT
VERNIELD.
De Engetsche Admiraliteit bericht
dat de Engetsche onderzeeër „E 9"
behouden is teruggekeerd na eon
Duitscho torpedojager door middel
van een torpedo ter hoogte van de ri
vier de Eems in den grond te hebben
geboord.
Allerlei.
EEN TELEGRAM VAN PRESIDENT
WILSON AAN KEIZER WILHELM.
De „Nordd, Allgem. Zeitung" pu
bliceert het- antwoord van den presi
dent. der Vcrecnigde Staten op het be
kende telegram van den Keizer,
Het luidt aldus:
„Uwe Majcsteits belangrijke medo-
öeeling van 7 September heb ik ont
vangen en met de grootste belangstel
ling en deelneming gelezen. Ik gevoel
mij vereerd, dat U. M- zioh om een
onpartijdig oordeel wendt tot mi],
als den vertegenwoordiger van een
bij den huldigen oorlog in het geheel
niet betrokken staat, die den oprech
ten wansoh koestert de waarheid te
teëren kennén 'én ér rekening mee te1
houden.
U zult, daar ben ik zeker van. niet
verwachten, dat ik meer zeg. Ik bid
God, dat deze oorlog spoedig ten qin-
do moge zijn. Do dag der afrekening
zal, daarvan houd ik mij verzekerd,
komen wanneer de Europeesche naties
zioh zullen vereenigen om een einde
to maken aan alle geschillen.
Waar onreoht is begaan, zullen de
gevolgen niet uitblijven en van de
schuldigen zal verantwoording wor
den gcëischt.
De volken der narde zijn liet geluk
kigerwijs eens, dat die afrekening en
die eenheid moeten komen.
Voor zoover echter liet diesbetret-
fende plan onvoldoende mocht zijn,
zal de meening der menschbeid in
alle noodigo govaUen aanvullend: in
grijpen.
liet zou onverstandig zijn en voor
barig voor een enkele aan den tegen-
woordigen oormg gelukkig vreemde
regeermg, onvereenigbaar zelfs mei-
een neutrale houding van een staat
ais dc onze, die buiten den strijd
staat, zioh een definitief oordeel te
vormen of dit to uiten.
Ik laat mij zoo vrij uit, omdat ik
weet. dat U verwacht en wenscht, dat
ik als vriend tot een vriend zal spre-
kon en omdat ik overtuigd ben, dat
hot terughouden van een oordeel tot
na afloop van den oorlog, als alle
gebeur.'.nissen en omstandigheden
in haren vollen omvang en waren sa-
mdnhang overzien kunnen worden
door u ze'f als de ware uitdrukking
van oprechte neutraliteit zal woroen
beschouwd."
(get.) WOODROW WILSON.
DUITSCHE AFGEVAARDIGDEN
ONDEll DE WAPENEN.
Volgens oen lijst, voorkomende in
do „Nordd. Allgem. Zeitung", zijn
thans 65 Rijksdagafgevaardigden on
der de vvai>eiien, o. a de leider der
nalionaal-liberalen Bassermonn, die
afdeelingscommandant van een mu
nitie-colonne is cn wegens zijn ver
diensten voor Namen tot majoor werd
bevorderd.
Van de socialistische Rijksdag-
leden dienen er 25. Een der eersten,
die zioh-als vrijwilliger aanmeldden,
was dc socialistische leider df. Lud-
vvig Frank, die (zooals wij indertijd
mededeelden) in Frankrijk sneuvelde.
De beide bekende socialisten Karl
Licbknecht en Sudekum kunnen elk
o ogenblik onder de wapens worden
geroepen.
Enkele afgevaardigden zijn in han
den van den vijand gevallen. De
ouderdoins-prcoident van de Kamer,
de Poolscbe luider prins Radziwïil,
wordt in Rusland vastgehouden, de
liberale afgevaardigde dr. Ablasz
werd op oen reis voor zaken te Peters
burg gevangen genomen en de soc.-
dein. afgevaardigd® dr. Weill ligt te
Parijs in een sanatorium.
NOG EENS DE SCHENDING DER
BELGISCHE NEUTRALITEIT.
Uit Londen wordt geseind
„Hot Belgische grijsboek werpt een
nieuw licht op de onderhandelingen,
die aan de oorlogsverklaring vooraf
zijn gegaan.
Na op 31 Juli en 2 Augustus aan het-
Belgische ministerie van huitenland-
scho zaken verzekeringen te hebben
gegeven omtrent de handhaving van
do Belgische neutraliteit, overhandig
de de Duitsche gezant op 2 Augustus
te 5 uur 's middags het bekende ulti
matum en deelde hij op 3 Augustus
mede, dat hem door zijn regeering
was opgedragen aan de Belgische te
verklaren, dnt Fransche bestuurbare
ballons bommen hadden geworpen,
dat een Fransche cavalerie-patrouille
de grens had overschreden en dat het
volkenrecht dus geschonden was.
Op do vraag van don secretaris
generaal, waar zulks geschied was,
word geantwoord ,,In Duitschland".
De secretaris-generaal merkte op,
dat hij dan niet begreep, niet welk
doel deze mededeeUng dan werd ge
daan.
De gezant antwoordde, dat uit deze
tegen het volkenrecht indruischende
handelingen viel af te leiden, dat
Frankrijk tot andere dergelijke han
delingen zou overgaan.
Den volgenden ochtend overhandig
de de gezant de oorlogsverklaring.
DE JEUGD IN FRANKRIJK.
Do Fransche minister van onder
wijs heeft den wensch geuit, dat bij
den aanvang van de nieuwe cursus
sen op alle scholen door de onderwij
zers en leeraren een ernstig woord in
vaderlandslievender» geest zal wor
den gesproken.
„In het geheele land zullen op het
zelfde uur de zonen van Frankrijk het
genie van hun volk vereeren en een
groet brengen aan den heldenmoed
van hen, die hun bloed storten voor
vrijlieid, rechtvaardigheid en recht",
zoo schrijft dc minister.
DE FRANSCHE REGEERING
KEERT NAAR PARIJS TERUG.
Dc „Daily Express" meldt, dat de
Fransche regecring weer naar Pa
rijs zal teruffkoeren.
'T PROCES.
Over liet begin van het proces te
gen de moordenaars van aartshertog
Frans Ferdinand en zijn gemalin
meldt het „Nouies Wiener TagebL"
De 37 bladzijden druks lellende ac
te van beschuldiging ds voor eenige
dagen aan de 25 beklaagden, <iie we
gens hoogverraad vervolgd worden,
voorgelezen. Wegens hoogverraad,
omdat uit het bij het onderzoek ver
zamelde materiaal is gebleken, dat de
vermoording van den troonopvolger
slechts hel middel zou zijn tot het
verwezenlijken van andere oogmer
ken. welk® hoogverraad beteekenen.
Het proces zat 3 weieen kunnen du
ren.
DE EEUWIGE ONRUST IN
ALBANIA
Naar uit Koritza wordt gemeld
xijn Albaneeien. die beproefden zich
van rivie rovergangen bij Ma'ik mees
ter te maken, plotseling door Epiro-
tisclie strijdkrachten aangegrepen. De
aanvallers moeten zijn teruggeslagen.
Nleawe Belglscbs vluchtelingen
te Haarlem.
Wie op 't Stationsplein Woensdag
middag de menigte gezien heeft, die
door de politic achteruitgetioudcn,
aan den uitgang van liet station
stond, heeft gr merkt, dat de belang
stelling voor do Belgische vliicliteUn-
gen in onze stad groot is.
Om 2 uur was de verwachte groep
'Be'gen niet aangekomen, maar om
streeks 5 uur kwamen met denzelf
den trein ais Dinsdag wederom een
honderd vluchtelingen aan.
Het comité was weer in actie on
ontving de uitgewekenen ook thans ln
de derrie klasse -wachtkamer, waar
ook Burgemeester Sandberg weer door
zijn tegenwoordigheid van zijn be-
langsleiing blijk gaf.
Waren de moesten beter gekleed en
minder m uiterlijk verwaarloosd dan
ue jj.iouag aaiifjokoinenen, hun bin
nenkomen leverde een aandoenlijk
tafereel op. Bijna nlle vrouwen en
meisjes kwamen met roodgohuild9
oogen binnen Sommigen snikten nog
van droefheid, omdat zij hun huis en
bezittingen hadden moeten prijsgeven
en uit Juin land vluchten. Bij deze
lieden waa do smart ook nog zoo
versch. Bijna allen waien eerst dca
morgens uit Antwerpen gevlucht De
Belgische regeering was al naar
Ort-r.,?,, opweken cn de stadsoverheid
had ieder, die vertrekken wilde,
Woensdagmorgen gewaarschuwd, dat
hei hoog tijd wos, om dit te doen, om
dat het bombardement der stad le 10
uur zou aanvangen, indien de over
gave der stad niet vóór dien lijd ge
volgd was. En van overgeven weet
men niet. Koning Albert was met
zijn troepen om Antwerpen en 80 000
F.ngelschen, aldus verzekerde ons 'n
Belgisch onderwijzer, stonden bij
Lier.
Menig man stonden ook de tranen
in de oogen. Het kanonvuur was
Woensdagmorgen al heet hevig, ver
telde men. De Antwerpenaars waren
dan ook vol angst voor de stad en do
winkels had men reeds leeg gehaald
om de voorraden van verschillende
artikelen naar elders te kunnen over
brengen.
Een kleermaker die een zeer goed
beklante zaak had en een 4000 francs
omier de menschen had, naar hij zei,
liad niet meer aan oonuuiten dan f 17.
Ahwel, zoi hij, wo dachten den win
ter met een kleine ondersteun mg door
te kunnen komen. Mant wo luidden
do winterprovisie al opgedaan. Nu
staat dat alles thuis en vso moeten
maar denken, dat alles wat van ons
limy overfall]it meegenomen is.
Dit was nog do meest optimistische
dien ,/e spraken.
Anderetn waren erg terneergesla
gen, hoewel ze darikluvar vuren aan
de ijsolijke geva ren vun eon bombar
dement ontkomen te zijn. En dank
baar dat ue n.iensciien waren vuor
broodjes, koek. gebak en thee. die j
worden rondgediend! Met een lachje
zei menigeen: „Ge zijt bedunkt zulte,
voor uwe vriendelijkheid".
ben onderwijzer uit Aerschot is
vier weken geleden u:t zijn woon
plaats weggemoetcn. Hij heeft de in- I
neming van zijn stad en de herne
ming door de Beigen meegemaakt.
Toen de Duitschors kwamen, Ver
stopte hij zich met zijn gezin onder
de steenkolen in den kelder. Onder -
hun berg kolen waren zij veilig, tot
dat gedreigd werd, dat de huizen
dargenen d':e zien niet aanmeldden hij
de Duitsche bezetting zouden woiden
in brand gestoken. Toen gaf hij zich
aan. Hij was goed heli a ml old
geworden en moest als klerk dien t I
doen op het stadhuis. Maar men wan
trouwde hein. Daarom moest hij des
nachts tusschen twee soldaten in sla
pen. Als de troep uittrok, moc-t da
onderwijzer vooruitgaan.
Toen werd Aerschot door de Bel- j
gen hernomen en was hij weer vrij.
ILij ging naar Antwerpen en was van- I
daar Woensdagmorgen met den trein
naar Nederland gereisd. Naar Enge
land mochten geen vluchtelingen I
meer. omdat dat land, wegene der-
eigen oorlogstoestand niet te veel
vreemdelingen kan opnemen.
Droevig was er ®en ander aan toe,
die ons vc-rieMo ook uit Aerschot te
komen.
Drie van mijn kinderen zijn weg
zei de man. In Aerschot heb 'k ze 't
laatst gezien. Daar zijn ze wegge- I
voerd on ik heb hen niet kannen to- I
rugvinden....
Ook deze man was krijgsgevangen I
geweest., maar ook hij had kunnen
ontsnappen: maar zijn kinderen..., I
daar kon hij niet overheen komen.
5teo is elk verhaal van dezo vlnch-
telingen een stuk e'tende en droef- I
beid.
Het waren ditmaal vluchtelingen, I
•die men te Haarlem mag onderbren
gen en daarom 'begon het Comité da-
dc-Iijk met de indooling bij parücu'io-
ren cn in de beschikbare gebouwen.
Onderwijl maakte dc heer Ootmar
zich weer den tijd ten nulte, om een
onderzoek in le stellen naar don ge- I
7ondheidstoesland der Belgen. Hei
bleek dat een familie zijn zorgen be
hoefde en die nam de geneesheer da
delijk mee naar z'n hospitaal te Scho
ten.
In auto's oti rijtuigen vertrokken j
de vluchtelingen naar hun nieuwe
bestemming, wanr een liefderijke be. I
handeHng het. groote leed eenigszins f
moge verzachten,
(Zie eerste blad.)
INGEZONDEN MEDEDEELINC-EN
A 30 Cfs. per regel.
Steefis aangenaam van smaak
is liet zieken voedsel, dat inet ..Kufe-
ke" wordt bereid. Dit vood/amo em I
licht-verteerbaro voedingsmiddel kan
aam de meest verschillend® spijzen: I
molk, cacao, groenton, soepen en zoe
te gerechten, worden toegevoegd, is
als ochtend-, middag- en nvonddrnnk
zoer gewild en daarbij goedkoop in
hot gebruik. De in apotheken en bij
drogisten gratis verkrijgbar® „Kufe-
ke"-kookrecepten verschaffen een
ieder een uitstekende handleiding
voor een rationede voeding van
rieken.
