ÜAARLEM'S 0M3U9
Nederland en de Oorlog
ÜITSLÜ1TEHD HAARMAAT
DERDE BLAD
Zaterdag 24 October 1914
Tail de Resideatie eu kaar
öswoiior».
CCLXXVL
Na twee jaar en een paar diagen
heeft de Residentie haar Fraasche
Opera weer teïug gekregen. Ik schrijf
opzettelijk „haar" omdat al dadelijk
na eenige voorstellingen bleek, dat
we eigenlijk geen niauwo instelling
rijk geworden zijn, doch slechts wen
voortzetting zullen krijgen van het
geen er was.
Nu is de tijd zeker niet gunstig voor
het beginnen van oen opera. I>ö ei-
schen moge® doróiiailv© niet to hoog
worden gesteld. Zooals ik reeds zeidc
is alles ook dit - bij' heit oude go-
bleven.
Prima krachten zijn voor den I-Iaag
Steeds to duur geweest, een enkele
uitzondering daargelaten. Tn den re
gel kregen we hier als boofd-solisten.
óf beginnelingen, óf zangers die de
rijpheid .van hun kunst reeds voorbij
waren. Ook dit is nu het geval.
Het orkest alleen is beslist beter,
maar de koren, waar tieel wat bekeiu
do gezichten onder waren, toonden
nog dezelfde gebreken van vroeger.
Dat costuums en eenige deoors nieuw
moesten zijn, spreekt van zelf. Trou
wens van de decors was tiet grootste
deel persoonlijk eigendom va® (ton
viroegeren directeur.
De belangstelling in de openings
voorstelling had grooter kunnen zijn-
De upper tor schitterde door afwezig
heid en blijft deze schittering voort
duren dan vrees ik dat de hoer Roo-
sen van de, vroeger wel als „voorna
me" voorstellingen betitelde uitvoe
ringen (op Donderdag- eu Zaterdag
avond) heel wat minder zal trekken,
dan hij bij het maken van zijn bere
kening zal hebben gedacht.
Een vorig maal uitte ik de" veron
derstelling, dat het betrekkelijk ge
ring aantal Belgische vluchtelingen
hier ter stede, haai- oormak vond in
de Vrees van. den burgemeester om
minder gewenschte elementen in zijn
gemeente krijgen. Sindsdien is van
den burgemeester oen waarschuwing
uitgegaan, waarin hij er op wijst zeer
voorzichtig te zij® mot het neme® van
menschen in huis.
Er werd aa. een gemeenteschool
ingericht waarin wen 150 man onder
dak zijn gebracht.
Zijn de „armlastige" Belgen Uier
niet al -te talrijk het 'hoogste aantal
is 3500 geweest -hu® kuutgenoot.en
in wat beteren doen, treffen, we meer
aan. Op bejiaalde ure® van den dag
klinkt in een paar niet to groote en tos
meer Pransoh dan Hollandtsch. Hoe-
voel er van deze bemiddelden zijn is
lastig te zeggen. Naar hun bewegen
op Straat te oor dealen, zeker wel een
1500.
Een paar jaar geleden dienden B. e®.
tV. bij den Raad een voorstel rn tot
liet heffen van eon belasting op de
publieke vermakelijkheden. In behan-
Ueting kwam het echter nooit, waar
schijnlijk omdat de inkomstenbelas
ting elk jaar de verwachtingen over
trof.
Nu de bijtien veranderd zijn, heeft
wethouder Drooglever Fortuijn, liet
ontwerp hei-zien en opnieuw inge
diend. Het is thans meer omvattend
geworden,, Eoodat b.v. voetbalwedstrij
den er ook onder zullen vallen. Ge
middeld moet cto opbrengst 10 pCt.
van do bruto-Ontvnegst zijn. Naar don
maatstaf van Amsterdam, waar oen
2 12 ton gebeuid wordt aan. verraa-
keuikheidsiteU-sting. zal de opbrengst
hier een dikke ton bodragen. Veel is
het ritót. maar alle beetjes helpen en
als de invoering er van. niet te veel'
administratieve beslommering© mee
brengt, zal de Raad veirstandig doen,
liet voorstel aan. tc nemen. Vermin
dering van het schouwburgbezoek is
or m.i. niet van te verwachten. Wie
uit wil gaan, guat ook als zijn plaats
1.10 iiiplaats van f 1 kost.
SINTRAM.
binnenland
DE MIDDENSTANDSBOND EN DE
CRISIS.
In de Dinsdag onder voorzitterschap
van. den heer J. S. Meuwsen te
Utrecht gehouden vergadering van
het hoofdbestuur van den Midden
standsbond werd besloten, met het
oog op den kritieken toestand, aan
het dagelij'ksch bestuur twee leden toe
te voegen, zoodat het dagelijksch be
stuur thans bestaat uit (le heeren J. S.
Meuwsen, voorzitter; H. Hermens
Moons, secretaris J. Das Dzn., j>eii-
ningxneester L. Item. J. Gorris eu M.
II. G. Th. Ficdeldy Dop.
Hierna stelde de voorzitter aan de
orde de bespreking van den kritieken
toestand van den middenstand en de
maatregelen, welke genomen dienen
te worden. Spreker stelde namens het
dagelijksch bestuur voor aan het Per
manent Bureau voor den Midden
stand nog eenige uitbreiding te geven
en tot Centraal Consultatie-bureau
voor den Middenstand in Nederland
te maken, waar alle bij dan Bond
aangesloten Micldenstandsvereenigin-
gen, zoowel als de leden dier vereem-
gingen, gedurende de crisis kosteloos
advies kunnen bekomen.
Tevens werd besloten aan de veree-
nigingen te verzoeken naar gelang
van gebleken behoeften, plaatselijke
adviesbureaux Lu te richten, welke
van het Centraal Bureau van Advies
kosteloos alle inlichtingen kunnen
verkrijgen.
Hierna deelde do voorzitter mode,
dat kot dagelijksch bestuur gaarne
zou zien, dat door den Bond een
krachtige propaganda werd gemaakt
voor de nieuw opgerichte Algemeene
Nederiandsche Centrale Midden-
sta nds^Credietba uk.
Besloten werd, dat aau alle veree-
nigingen een rondschrijven zou wor
den gericht, waarin doel en werk
kring van deze Bank worden uiteen
gezet en wordt opgewekt in verschil
lende gemeenten een plaatselijke
Bank als afdeeling van de Centrale te
stichten.
Voorts werd besloten de vereenigin
gen op te wekken bij de gemeente
besturen er op aan to dringen, dat
het voorbeeld van do gemeentebestu
ren van Amsterdam en 's-Gravonhago,
een bedrag als borgstelling voor mid
denstanders, die wel solvabel zijn,
doch geen zekerheid kunnen geven,
'bij de Algemeene Centrale Midden-
stands-Credietbank te stelle®, zal ge
volgd worden. Op die wijze zullen vele
middenstanders voor ondergang be
hoed kunnen worden.
Ten einde de patroons ln de klem-
nijverheid en in den kleinhandel,
wier -zaken ln gewone tijden gezond
•zijn, doch nu door de crisis credtet
moeten 'hebben, doch géén zekerheid
eoools de Nederiandsche Bank dit
verlangt kunnen stellen, te kunnen
■helpen, ligt het op den weg dor orga
nisatie, dèn middenstanders, die in
•dit geval verkeoren, do mogelijkheid
te openen van de raiddenstamiscre-
diötbanke® crediet te verkrijgen. Het
bondsbestuur besloot daarom de op
richting van plaatselijke borgmaat-
schappyen, op iedere plaats waar dit
noodig w as, voor en door den mid
denstand krachtig te bevorderen.
De wenschelijkheid, dat deze door
de inwoners der gemeenten, waar zij
haar werkkring moeten vinden, zelf
en plaatselijk worden opgericht, trad
krachtig op den voorgrond. Op deze
wijze blijft het risico beperkt binnen
den kring van iedere gemeente, daar
men vreesde, dat door verdeeling van
dit risico over het geheele land, deze
Instelling het doei zou voorbijstreven
door zich te lichtvaardig borg te stel
den.
Vervolgens werd op voorstel van
het dagelijksch bestuur besloten, aan
de departementen van algemeen be
stuur. aan (le provinciale en aan de
gemeentebesturen, met het oog óp
den kritieken tijd, hel verzoek te
richten, te bevorderen dat rekeningen
voor geda.no leveranties spoediger dan
gewoonlijk worden betaald, en waar
dit niet mogelijk is, door het spoedig
verifieeron der rekeningen en het
waarmerken daarvan de mogelijkheid
te openen, dat deze rekeningen als
onderpand bij de Middenstaiuls-
crcdietbanken kunnen dienen.
Ten slotte werd nog met algemeene
stemmen besloten het volgend Mid
denstandscongres in September 1915
te 's-Gravenhage te doen houden. De
agenda hiervoor zal in de eerstvol
gende bestuursvergadering worden
vastgesteld.
GEDWONGEN LEEN ING.
Dr. Kuypor schrijft in een „Stand
aard"-driestar:
Als uit do tocht kwam het bericht
vallen, dat we een looming krijgen van
tweehonderd en vijftig millioon, en
dat aan doze loenSn® het karakter zal
worden gegeven van gedwongen
deelneming.
Daaronder zou chain te arstaan zijn
dat een iegelijk, van wiens kas de re-
goering genoegzaam afwist, om te
coiistateeron, dat er een vermogen in
lag van zeg boven de f 10.900, van
overheidswege veiipteoht zou worde®,
naar verhouding van liet bedrag van
zijn vermogen, otbligatiiin of aaud re
ten in -deze leen'inig te norms®.
Het karakter van dwang zou dan
aan deze loaning gegeven worden, om
te voorkomen le. dat anders de lee-
niinsr allicht niet aaaastor.ds ge)»?el ge
plaatst werd, on 2e om te verhoeden,
dat do prijs, er voor geiteden, te laag
liep.
Niet alleen, dat dus de leening ge
dwongen 'zou zijn, maar ook de koers
zou in honden van do rereering moe
ten blijven bij d-3 inschrijvingen.
Dit ziet ér naot aantrekkelijk uit.
Doch Nederland heeft 't immers in
zijn. macht, dit o®weder af te leiden.
En. dit zal ook wed. Ons volk kan zeer
wol dic/e 250 miJltoen vrijwillig no
men. Dat zou gelijk staan met 1/10
van vijif mil'iaid francs. Eu in
Dudtschkmd is nog pas Vrijwil lig zelfs
voor bijna vijf milliard mark aange
boden, terwijl onze bevolking, onge
veer 1/10 is van die van Duitechiand.
Natuurlijk kan 't voor zeer groot 0
kapitalen oen hedte hap uit de taart
zijn, maar zondei klappen komt thans
niemand er af. En wat men m een
Staatsleening noemt, bieclt alle kans
later toch weer gezond kapitaal te
ivordin, zoodat zelfs o!k denkbeeld
van schade of verlies ten slotte nog
geheel kon wegvallen.
Alleen renten, en aMessing zullen
natuurlijk bij budget bijkomen, en
hiermede zal' de minister van Finan
ciën moeite krijgen. Het zal op tien
nijllioen aan rente komen te staan,
buiten e® behalve de aflossing.
De vraag is nu maar, 'lioe deze ren
te plus aflossing zal te vinden zijn.
De verrassingen, die nog komen
konden. blijven spannen
We weten vooruit, dat er ook dan
weer moet ingehakt e® -dat ook dat
inlrakken niet malsch zal zijn.
En toch zit er niets ander- op, dan.
de sctioudors er onder te zetten.
Zelfs veel klagen er over' zou be
neden onze waardigheid als haf.ie zijn.
UITVOER VAN BROOD.
De minister van landbouw, nijver
heid eu handel heeft aan do burge
meesters van de grensgomoen'ien voor
welke staat van beleg is afgekondigd,
de volgonde circulaire gericht (d.d.
21 Oct.)
Naar mij wordt medegedeeld, hoeft
de uitvoer vau brood in sommige
grensgemeenten den laatsten tijd een
zoodanige uitbreiding ondergaan, dat
made met het oog op den beperkten
graanvoorraad hier te ianda ernstig
de vraag moot worden overwogen, of
het niet in het belang der bevolking
dier grensgemeenten wensohelijk is,
daartegen maatregelen te nemen. In
verband hiermede heb ik die oer u ln
overweging te geven voor het geval,
dat in uwe gemeente de brooduitvoer
de laatste weken aanmerkelijk is toe
genomen, met de militaire autoritei-
te® ten uwent, aan wie de bevoegd
heid is toegekend, den plaatselijke®
uitvoer to verbieden, overleg te ple
gen, ten einde een" \-erbod van uit-
i voer van brood uit uwe gemeente te
verkrijgen. Gaa'rne zal ik in zoodani-
gevalleu van u het resultaat van het
overleg- vernemen.
DAAR MOETEN ALLE BELGEN
TERUG.
Aan 't Alg. Handelsblad wordt uit
Harderwijk gemeld:
Alhier worden met do Belgische
vluchtelingen korte metten gemaakt.
Vrijdagmorgen werd een bulletin
verspreid door den burgemoester, dat
dag en uur van hei vertrek voor (le
uitgewekenen door do 'regeering is
bepaald. Zaterdagmorgen zeven uur
(dus lieden) moesten alle® aan het
station zijn, om per trein te worden
teruggevoerd. Achterblijvers zullen
niet meer ten luste der ecummssièn
worden gehuisvest of gevoed, doch
alsdan naar het vluchtelingenkamp
te Gldebroek overgebracht worden.
Ongeveer vijf honderd waren Vrijdag
nog lüer tor stede.
EEN NOOD!GING TOT TERUG
KEER.
De centrale commissie voor de Bel
gische uitgewekenen deelt ons mede,
dat door den burgemeester van een
der gemeenten in ons lnncl aan den
frurge meest er van Antwerpen telogra-
fïsoh is gevraagd, of gevluchte Ant-
werpsohe ambtenaren, werkzaam in
gemeentebedrijven, trambedrijven
scheepstimmerwerven, enz. dadelijk
hunne positie herkrijgen.
Hierop Is het volgende antwoord
gekregen:
„Het ia in het belang der gemeente-
beambten, onmiddellijk terug te ko
men. Hoe» langer wegblijven, hoe
minder kans in dienst te komen. Do
Vos, burgemeester'
VLUCHTELINGEN.
Onder de Belgische vluchtelingen te
Eukhuizen verblijft een ongeveer vijf
jarig jongentje, van wlen do verblijf
plaats der oudora of familie onbe
kend is. Volgens opgave is dit kind
genaamd George Verdonck, zoon van
Henrietta Verdonck, welke vrouw
met.riog twee kinderen in gezelschap
moet zijn van Miel of Michel Kerper-
sjee, dokwerker, laatst gewoond heb
bende Dcumestraat 46, te Antwerpen.
De burgemeester van Eukhuizen
verzoekt bekend te worden gemaakt
met do verblijfplaats van voornoemde
personen, die zich zeer waarschijnlijk
in Nederland ophouden
HET ENGELSCKE UITVOERVER
BOD VAN WOL EN SAJET.
Men. meldt uit Tilburg:
Wanneer het uitvoerverbod door
Engeland van wol. sajet enz. gehand
haafd blijft, zullen de fabrieken van.
wollen otoffen alhier binnen niet te'
langen tijd, bijvoorbeeld vier A zes
weken, wegens gebrek aan grondstof
fen moeten worden stcrogozet-
Een voorstel va® de groot-industriee-
len, om het verbod op to heffen onder
voorwaarde, dat van Mor mc-Ls aan
het buitenhuid, met name Duitsch-
Dand, zal worden af getoverd, is bij
do Engedscho legeering in behande-
ling gegeven. Men hoopt dat Enge
land daarop gunstig zal beschikken.
SLUITZEGELS VOOR HET KON.
NAT. STEUN-COMITé
D'ooil* don hoer G. NV. Boliinfante,
uitgever te '3 Gravenhage worden in
den handel gebracht sluitzegels, waar
van de netto-opbrengst zal worden
afgodragen aan het Koninklijk Natio
naal Steun-com: té.
De zegels stelten voor twee vrou
wenfiguren „Waakzaamheid" en
„Weldadigheid", die de hand reiken
aan.r.-en mannenfiguur deu „Arbeid",
aldus do spreekwijze: „Eendracht"
maakt mocht" vertolkende.
Moge de uitgever spoedig in staat
zijn, een ruim liedrag aan het comité
af te dragen. Daar de zegels ©enige
verdiensten verschaffen aan Necter-
Iandscho werklieden eu handelaars,
zouden cup deze wijze Arbeid en Wel
dadigheid elikaar steunen!
NED. MAATSCHAPPIJ VOOR TUIN-
BOUW EN PLANTKUNDE.
Te Utrecht vergaderde de NetL
Maatschappij voor Tuinbouw en
Plantkunde onder voorzitterschap
van jhr. int. J. W. G. Boreol va® Ho-
gelanden.
Tol leden van tiet hoofdbestuur wer
den gekozen da heeren Joh. C. M.
Mousing te Aalsmeer en If. J. E. van
Heek te Enschedé.
Do volgende algemeene vergadering
zal te Vclp worden gehouden, de
vriendschappelijke bijeenkomst te 's-
Gtvtveland en de winterbijeenkomst
te Amsterdam.
Ter huldiging van den nieuwen
voorzitter vroeg de heer F-gels van
Baarn, namens den heer Hornsveld,
om een nieuwe Dahlia, die door ieder
een reeds werd bewonderd, te mogen
noemen Jhr. Boreel van Hogelanden.
De voorzitter was zeer erkentelijk
voor die huldiging, die hij gaarne
accepteerde.
TWEEDE KAMER.
LANDBOUW-BEGROOTING.
Een nota van wijzigingen deelt me
de, dat verschillende subsidies va® do
begrooling zijn afgenomen of ver
laagd. Tengevolge van het vervallen
vut <iö toelagen aan leerlingen van
landbouwscholen e. d. worden ln deze
afdeelingen twee posten resp. met
f 4000 eu 13.000 verminderd o. a.
wordt (Ie post subsidién voor en kos
ten van proefvelden enz. verminderd
niet 15.900 subsidiën voor boeren
leenbanken wordt teruggebracht van
12.000 tot 8000 een tweetal subsi
diën in verband met de fokkerij wor
den resp. verminderd met f5000 en
10.000 de post van ƒ5000 vergoeding
aan de Nederiandsche Heide Maat
schappij vervalt13.000 minder
wordt uitgetrokken voor subsidiën
enz. in het belang van den landbouw.
Do ilcrde afdeeling (nijverheid) wordt
verminderd met 19.150; de post trae-
teinenten enz. Staatsiriijnbodrijf
wordt verminderd met 20 000 voor
groudboringe® enz. wordt ƒ45.000 min
der uitgetrokken; 10.000 minder voor
uitgaven voor de vfèscherij-statistiek,
enz. de posten bevordering van den
kreeftenstand in kustwateren (ƒ4000)
en van de oestervisscherij in kust
wateren (ƒ3000) vervallen 1000 min
der wordt uitgetrokken voor subsi
diën enz. in het belang van nijver- j
hoid on scheepvaart.
Ito. IVe afdeeling (handel) wordt
verhoogd met ƒ19.150. Verschillende
artikelen worden weliswaar vermin
derd, maar een nieuw artikel wordt
ingelast - „Kosten in verband met de
uitvoering der Beurswet 1914" ƒ50.000.
Ito Vo afdeeling (arbeid) wordt ver
minderd met ƒ34.950; de subsidie-
post voor cursussen in E. H. B. O.
wordt verminderd met ƒ8000; hel
subsidie aan de Vereeniging tot be
vordering van rookvrij stoken te Am
sterdam wordt van ƒ2500 on 1000
gebracht.
De Memorie van Antwoord der ge
wijzigde Indische begrooting wordt
reeds dezer dagen tegemoet gezieu.
Naar men verwacht zal de Tweede
Kamer tegen Woensdag ter behande
ling der begrooting worden bijeenge
roepen.
EEN VREEMD GEVAL.
Men meldt ons uit Eindhoven
Te Boxtel hadden twee Belgisclie
dames, vluchtelingen, den nachfdoor
gebracht hij mejuffrouw Van Dieden
in tl© Stationsstraat. Toen de dames
Donderdagmorgen vertrokken en me
juffrouw Van Dieden naar boven ging
ontdekte zij onder liet bed een vaües,
dat zeer zwaar was. Zij opende het en
vond.... een massa geld en geldswaar
dige papieren. In allerijl werden d©
dames, die naar het station waren
vertrokken, gewaarschuwd, maar zij
ontkenden, dat het valies haar eigen
dom wus. Daarna werd d© burge
meester van Boxtel gewaarschuwd,
die terstond d© zaak deed onderzoe
ken. Tegenover den burgemeester ver
klaarden de dames, dat zij het valies
van oen dame hadden gekregen op
het station te Ylissingen.
Do inhoud vertegenwoordigt een
zeer groot© waarde. De zaak wordt
verder onderzocht.
POSTDIEFSTAL.
Men meldt ons uit Den Bosch i
Uit ccn spoor weg poslrij tuig is tus-
sehen 's-Hertogenbosch en Krabben-
dijke den Oden October vermist een
aangeleekende brief met een aange
geven geldswaarde van 1267.50, be
stemd voor de gemeente Krabbendij-
ke, inhoudende een biljet van 1000,
oen van 200, ccn van 40. een van
25 en een zilverlion van 2.50.
Kerk en School
ACADEMISCHE EXAMENS.
Groningen. Bevorderd tot doctor ln
do rechtswetenschap op stellingen de
heer NV. NV'. FeiWi, geboren te VI a ar-
dingen; tot doctor in de Staatsweten*
schappen op ©tellingen do heer A.
Romibach, geboren re Rotterdam.
Letteren en Kunst
IS. QUERIDO's „JORDAAN".
Het tweed© deel van Ia. Querido'a
Amsterdüinsch Epos, „D© Jordaan",
in hoofdaaak spelend in do Nes en
op den Zeedijk, is dozer dagen door
hom voltooid, en in afwijking vau hal
aanvankelijk vooneroen om dit na»
jaar geeu nieuw© werken te doen ver
schijnen. heeft.op aandrang uit den
boekhandel en van gretige lezers, de
„Maatschoppuj voer Goede en Goed
koop© Lectuur" betflolen do verschij-
n:.ng in haar serie Nieuwe Romans
nog voor St N'ioolaos te doen gebeu
ren. (Tel).
ROBERT IIUC.H BENSON.
Do Eoigielsehe romanschrijver Ro
bert Hugh Benson is den SLsten de
zer te Salfond gestorven. Hij is no?
g,x*i 43 jaar oud geworden.
Gemengd Nieuws
VERONGELUKT.
Uit Kon3tantinopel wordt geseind
De 17 dagen geleden uit Konstanza
voltrokken Perzische stoomboot
„Scheraz", die een lading petroleum
naar Konstantinopel zou vervoeren,
wordt vermist. Men vreest, dat het
schip in de Zwarte Zee met man en
muis vergaan is, daar er reddings
gordels zijn opgevischt, die den naai»
van het vermiste schip dragen.
INGEZONDEN MEDE DEELINGEN
A 30 Cta. por regel.
u-7rri"g Corsetten.
Mevr. G.v.d. BRINK,
Corsetière,
Keizersgracht 717 - Amsterdam.
Rechtszaken
VERBODEN UITVOER VAN
PAARDEN.
Het O. M. bij de rechtbank te Maas
tricht eisebte tegen den landbouwer
U. uit Noorbeek, wegens poging tot
uitvoer van een paard, zes maanden
gevangenisstraf.
VRIJSPRAAK.
Do 6e kamer der rechtbank te Amster
dam legde bij vonnis van 26 Mei 1.1.
acht maanden, gevangenisstraf op
aan de moeder, d'Lo een bankbiljet
van f 1000 zich toeMgendft, hetwelk
liaar 13-jarig zoontje had weggeno
men ten nadeel© der 'firma, bij wi©
hij op liet kantoor, was
Het gerechtshof t© Amsterdam heeft
deze vrouw in hooger beroep vrijge
sproken, op grond dat bekl. niet in
hot bezit van liet Izankbiljet is geko
men op de wijze als de dagvaarding
vermeldde.
Burgerlijke Stand
HAARLEMMERMEER.
GETROUWD
C. v. d. Zwaard en M. Vaandering.
L. Th. van der Meer en J. M. Mark
wat. C. Tan is en S. I looger heide.
BEVALLEN
J. van NVieringen, geb. Geluk, d, -a
T Balk, geb. Markus, d. M. Trom
mel, geb. Vreekon, d.
OVERLEDEN
E. Hartman, 74 j. C. Griekspoor,
77 j. M. Versteeg, 36 j. P. Per
soon, 31 j. KI. Hooghiem/ 81 j.
Haariemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Het is 's avonds in den Hout don
ker. Zoo donker, dat toen onlangs
een militair per fiets een voorbijgan
ger passeerde, dien hij vriendelijk
goeien avond zei, een oogonblik la
ter de man met een van de stecnen
paaltjes, dicht bij den dwarsweg naar
den Kleinen Houtweg caramboleerde
en met een zwaai in het h3khout te
rechtkwam. Goedsmoeds zette hij zijn
voorwiel recht, peuterde de ketting
weer over de kamraderen en zette
verder koers naar Hoofddorp, het doel
van zijn tocht, 't Zou ine niet vrwou
derd hebben wanneer hij gemopperd
had over cle duisternia vlak bij die
paaHjesbarrière. Tweo Lantarens
staan er als doenieten, dat is zonder
licht te verspreiden bij en al verbeel
den de paaltjes wit te wezen, dat wil
zeggen licht te verspreiden van zich
zelf, we kunnen ons wel voorstellen,
hoe groezelig zulk wit door stof en
regen langzamerhand geworden is.
Inderdaad is het in dit donkere
deel van den Ilout 's avonds zoo duis
ter, dat je voorzichtig moet wezen om
niet tegen een boom, een bankje o!
(wat min of meer belachelijk wezen
zou) tegen een lantarenpaal aan te
loopen. „De gemeente Heemstede Is
zuinig met. de kolen," denkt allicht
de wandelaar en prijst den maatre
gel. Maar als hij dan van een Heem-
Btedenaar hoort, dat op de maande-
lijksche gasquitantios de triomfkreet
gestempeld is: strijken en koken op
pas is voordeelig, daó zal hij weer
denken, dat 't niet aan de koten ligt.
Moge de directie van de gasfabriek,
of wie verder over de verlichting van
den Hout te zeggen 'hebben, beden
ken, dat je neus stooten in den Hout
onvoordeelig, in elk geval onaange
naam Ls. Kan heusch de kolen voor
raad een pitj© meer, één maar, niet
lijden? Menigeen zou er dankbaar
voor wezen.
NVant er is een druk verkeer tue-
schen Heemstede's noordelijk deel en
de gemeente Haarlem. Zelfs tusschen
dat gedeelte en de wereld. Er worden
daar, wil ik maar zeggen, veel brie
ven geschreven. Do post-administra-
tle heeft een brievenbus opgehangen
op den muur aan 't Emmauslaantje.
Van die plaats valt geen kwaad te
zeggen maar het busje zelf is vaak te
klein. Menschen die er 's avonds cou
ranten of brieven in stoppen, peute
ren er met hun vingers of met een
stokje in om die poststukken wat ver
der naar beneden te krijgen. Mogen
we dus, o postdirectie. voor onzen St.
Nicolaas. daar niet een volwassen
brievenbus hebben Inplaats van ©en
halfwas? NVo beloven, bij wijze van
vergoeding, ons best te doen, om bin
nen korten tijd ook deze brievenbus
weer vol te schrijven, zoodat het Rijk
er de kosten uithaalt. Mag 't geen
nieuwe wezen, met een ha'fsleetje
van Rotterdam of Amsterdam of
Haarlem is Heemstede's noordelijk
deel ook al tevreden. Maar we vinden
't niet plezierig, dat met heel weinig
moeite de correspondentie van wie
voor ons kwamen uit het busje zou
kunnen worden gehaaid.
En de opvoering van den Midxo-
mernachtsdjoom door 't gezetechap-
Royaards is te Haarlem niet doorge
gaan. „Er was," beweert mijn neef
Wouter, „zoo'n gedrang voor den
schouwburg, van duizenden, die plaat
sen kwamen koopen, dat de heer Van
Gasteren de deuren heeft moeten
sluiten en een telegram naar de too-
neeldireclio zendenduizenden willen
voorstelling bijwonen, ben te goedig
om iemand teleur te stellen, vertoo
ning kan dus niet doorgaan."
Zoo beweert NVouter, maar hij heeft
ongelijk. Natuurlijk waren er te wei
nig liefhebbers. Er moest voor dui
zend gulden aan plaatsen genomen
zijn, daar aan 't Arnhemsche orkest
alleen zeshonderd gulden moest wor
den betaald en die waren er niet. Ik
erken dat duizend gulden wel voor
andere dingen noodig zijn dan voor
een droom en dat nog wel ©en van 't
midden van den zomer, terwijl we
lang en breed in den herfst zitten.
Musici en tooneelspelers moeten welis
waar ook leven, maar uit den aard
van de zaak let ieder in dezen tijd het
meest op zijn naaste omgeving en dan
is de zorg voor Amsterdamsche too
neersten en Arnhemsche muzikanten
ons niet het allernaast. Ais de heer
Royaards zegt, dat dit standpunt een
beetje bekrompen is, kan ik hem daar
geen ongelijk in geven. Maar de om
standigheden leiden er toe en hij moet
niet vergeten, dat vroeger menschen
.die aan 't tooneel verbonden waren,
nog wel met heel andere moeilijkhe
den te kampen hadden, dan dat het
publiek een gewenschte garantie niet
bijeen bracht. De Grieksche tooneel-
dichter Phrytiichus liet in 494 een ©tuk
verloonen over dé inneming van de
stad Milete door de Perzen, dat de
Atheners zoo pijnlijk aandeed, dat hij
veroordeeld.werd om een boete van
1000 drachmen te betalen. Zoo ge
vaarlijk is het vak van tooneelschrij
ver nu niet meer: hij kan ons verve
len, ergeren zelfs, zonder dat hot
hem een cent kost. Toch zou, dunkt
tne. zoo'n boete nu en dan wel nut
tig wezen!
Op straatrumoer staat nu nog al
tijd boete. De kantonrechter straft
vast en zeker onnoodig en hinderlijk
lawaai. En zoo nu en dan komt de
lust bij j© op, om eens oen kansje te
wagen. lederen Woensdag komt vóór
mijn kantoor een jongen van een on
zer geïllustreerde weekbladen en roept
zijn waar uit: Tiet nieuwe Leven,
Heeren, kost tien cents. En enltete
seconden later: Het nieuwe Leven,
heeren, kost tien cents, met twee en
zestig photo's!
Altijd richt hij zich tot de heeren.
Dames bestaan voor hein niet, hoe
wel er ln Haarlem 5000 vrouwen méér
zijn, dan mannen, 't Is waar, vrou
wen koopen geen kranten of tijd
schriften op straat, Hc heb het ten
minste nog nooit gezien. Ze zijn zul-
nigeï, beweert mijn brtavo vrouw,
letten meer op de kleintjes, dan de
mannen. Omdat ze gewoonlijk geen
geld in don zak hebben, beweer ik.
En de jongen van 't Leven borgt niet.
'Maar brult wel. Ate die geen koperen
keel heeft, i© dat lichaamsdeel toch
zeker met blik gevoerd. Anders ia 't
niet mogelijk, smaal per minuut al
tijd maar weer dien strijdkreet te
laten hooren.
Omstreeks ha'f een, al© 't mat voor
bijgangers begint te luwen, gaat hij
blijkbaar een stukje eten, want dan
is 't een poosje stil en kan ik mijn
verspreide gedachten verzamelen. He
laas hij is weer gauw terug, 'k wou
dat hij grooter honger had en dan
begint de galm opnieuw/met iets ver-
zockends, iets aandringends in het
woord „heeren", zoouat hel moeilijk
moet wezen om er weerstand aan te
bledèu. 'k Heb erover gedacht om
met de buren gezamenlijk zijn heelen
voorraad op te koopen, maar waar
schijnlijk zou hij dan den volgenden
Woensdag met de dubbele hoeveel
heid terugkeeren. Intusschen blijft
hij voortgaan leven te maken om zijn
Leven, niet duur (immers maar voor
een dubbeltje) te verkoopen. Je pro
beert het niet te hooren, Vergeef6,
midden in je werk stijgt de kreet op
'met 62 photo's1 En een oogénblik la
ter enijdt het half klagende, half
overredende „heeren1" je heele
aandacht af.
'k Heb de telefoon al eens gegre
pen, om aan de politie te vragen, of
het niet billijk zou wezen, dat hij el
ders zijn Levensvreugd uitschreeuwt,
maar zoover is 't niet gekomen. Ie
mand die moeizaam zijn brood ver
dient te gaan verjagen, is toch eigen
lijk niet behoorlijk. Als deze stand
plaats voor hem een goede vïschvij-
ver is, laat hij dan blijven visschen.
Eén ding hoop ik maar en dat ls,
dat hij vaker komt, zoo mogelijk iede-
ren dag. NVant hinderlijke geluiden
verdwijnen als je ze onophoudelijk
hoort, dan slurpt het oor ze onge
merkt op, met de rest.
De tijden zijn ernstUr en jzraojea
vallen dus vreemd uil den toon. Maar
de niensch heeft zóöveei behoefte aan
blijheid, dat zelfs in de loopgraven,
ginds iu Frankrijk, tusschen den re
gen van 6chroot en kogels in, ja zelf©
terwijl die aa® den gang is, aardig
heden en woordspelingen gedebiteerd
worden.
Dit zij de verontschuldiging voor
het overbrengen van een aardigheid
ln ons betrekkelijk rustige vaderland.
Klein Micsje, aan haar eerste ooó
logsmofje breiende„Hè. ma, ik hoop
maar niet, dat de mobilisatie uit i?
voordat dit klaar is."
En nu ik clan toch in de humoris
tische lijn ga, mag ik wel even ver
melden, dat in een van onze bladen
vermeld was, hoe in een huis waar
rouw heerschto, do vensters ha'f ge
sloten waren 'het zullen de gordijnen
wel geweest zijn. Een andere courant
maakt, blijkbaar onder den indruk
van den strijd der nationaliteiten,
melding van gedenaturaliseerde sui
ker bedoeld zal wel zijn gedenatu
reerd.
Allemaal stof voor Charivarius. den
medewerker van de Groene. Maar de
ze onze stadgenoot snuffelt niet naar
flater© cn dwaasheden, maar ligt t©
wachten op zijn herstel van een ern
stige operatie.
Den nian, die zoovelen in dat week
blad en ook wel, in anderen vorm,
in Haarlem8cho tooneelzalen zoo
vaak hartelijk lachen deed, wordt een
spoedige, volloomlng genezing door
die velen zeker van harte toege-
wonscht.
FIDELIO.
