de kosten van den oorlog.
In een rede over de oeconomteche
'oorzaken en. gevolgen van den oor
log. behandeld* professor Ju'ius
•Wolf, ie Berlijn, de verliezen en onkos
ten door den oorlog veroorzaakt. Hij
schat de schade in Oost-Pruisen en
in het rijks'and door het binnendrin
gen van do Russen veroorzaakt op
ongeveer een milliard. In het Oosten-
Tijksch gebied zal deze schade nog bo
il a rigrijk grooter zijn. In Rusland,
Jklgió en Frankrijk nog voel groo-
ïi r Veel aanzienlijker echter dan
de schade van particulieren zijn do
eigenlijke oorlogskasten. AUe onkos
ten van een modernen oorlog schat
men op zes mark per man. Dat zal
voor dezen oorlog echter te weinig
zijn. Zeven mark is het minste. Di
jou naar de meening van den rede-
r uar voor alle legers te zamen hon
derd en veertig, misschien zelfa hon
derd en vijftig millioen mk. bedragen.
Duitschland zouden de onmiddellijke
oorlogskosten voor drie maanden op
drie en een half milliard te staan ko
men. De oorlogsleening zou tot Nieuw
jaar voldoende zijn.
Bij deze onmiddellijke kosten en
schade komt dan nog do belemmering
van het oeconomische leven, die
slechts te benaderen is. Als men a'la
factoren in aanmerking neemt, moet
men de hierdoor veroorzaakte schade
ivoor het nationale inkomen van
Duitschland op een derde daarvan
BChatten. Men moet er echter reke
ning mee houden, dat het nationale
oeconomische leven in Duitschland
merkbaar krachtiger wordt. De oeco
nomische schade zal ongeveer even
hoog zijn als de onmiddellijke oor
logskosten, zoodat men in een kwar
taal waarschijnlijk zeven milliard ten
achter komt. Voor Oostenrijk schat
spreker de schade, wat het oeconomL-
sche leven betreft, op twee tot twee
en een half milliard.
(Voseische Zeltung.)
WIJN- EN DELICATESSEN-
GEBRUIK.
Een der voornaamste personen op
het gebied van den delicatassenhan-
tiei te Berlijn deelt aan de „Ouiteche
iTugeszeitung" mede:
Het stijgen en dalen van den koop
lust der Berlijners gedurende den
oorlog, wat eten en drinken betreft,
kan met de koortsiijn van een zieke
erge'eken worden. In de eerste da
gen van den oorlog ging de lijn plot
seling geweldig omhoog. Vervolgens
kwam de reactie. Thans ia de toe
stand veel rustiger en beter. Maar
ook nu kan men nog schommelingen
waarnemen, liet gebruik stiigt met
troepenbewegingen door Ber'ijn en 't
ontvangen van gunstige berichten uit
den oorlog. Het daalt zeer sterk, als
eenige dagen na elkaar geen berich
ten komen van het oorlogsterrein. In
de restauraties en vooral in de wijn
huizen te Berlijn is het bezoek weer
•iets gestegen, ofschoon het natuurlijk
niet de hoogte van normale tijden be
reikt. Dat staat in verband met het
feil, dat het vreemdelingenverkeer te
Berlijn en vooral van reizigers, die
jvoor zaken komen, niet onbelangrijk
ia toegenomen. 1-Iet buitenlandsche
vreemdelingen verkeer staat geheel
Btil en ook het particuliere bezoek uit
tic provincie is slechts zeer gering.
Hel mag echter toch als een gunstig
toeken beschouwd worden, -dat het
reizen 111 het binnenland voor bijna
alle tukken van bedrijf weer veel le
vendiger geworden is. Ook de handel
in delicatessen gaat vooruit. Daar
toe hebben de veidpostbrieven en in
deze week, bijzonder de vijf kilo-pak
ketten aan onze troepen aanzienlijk
bijgedragen.
Met het verbeteren van den oecono-
mischen toestand en het binnenkomen
van gunstige oorlogsberichten, is de
behoefte aan een betere levenswijze
weer toegenomen. Daarvoor komen
eten en drinken het eerst in aaniner-
king Vooral de wijnhandel heelt zien
zeer goed gehouden, veel beter dan
men vermoed had. De verkoop van
caviaar en oesters heeft echter «er
onder den oorlog geleden.
Aan de „Berliner Börsen Courier"
'deelde deze zegsman nog mede dat de
Duileche wijnoogst van dit jaar door
den oorlog niet geleden heeft. De
oogst is In vollen gang. Ook da prijzen
tijn geenszins bijzonder laag. De
verkoop van oesters is door den ooi-'
log in den letterlijken zin dos woords
gedecimeerd. Dit zien wij uit de be
lichten van onze Nederlandsche le
veranciers. Toch zijn da oesters niet
gciedkooper dan vroeger, omdat het
vangen en het transport met groote
moeilijkheden gepaard gaan. De
iviesclveis gaan niet gaarne zee in en
vangen oesters slechte Voor zioover
zij in de putten liggen.
Van caviaar, waarvoor Berlijn de
stapelplaats voor WestdEuropa ib, is
nog voorraad voor maanden lang,
OP DE COTE LORRAINE.
Uit een soldatenbrief d.d. 14 Octo
ber 1914
De strijd hier is bezwaarlijk. Wij
liggen 61echts op zeshonderd meter
afstand van de Franschen in diej>e
loopgraven. De infanterie houdt zich
thans vrij kalm maar de artillerie be
schiet ons van tijd tot tijd zoo hevig,
dat wc geheel onder de aarde wonen.
De manschappen met hun officieren
in diepe kuilen, die van boven zijn
toegedekt; wij, de staf van het regi
ment, in een gat van ongeveer twee
meter iu het vierkant, dat eveneens
goed gedekt is. Aan de zoldering een
lamp, in het midden een kleine tafel
en twee stoelen uit het naburige dorp
en dan nog een hoekje voor de te'e-
loon. liet eten wordt in het dorp ge
kookt on hierheen gebracht. Onze te
genstanders zijn stellig meer dan een
legercorps sterk, en daaronder ook
Turco's in roode kielen en wijde broe
ken. 'a Nachts probeeren zij vaak oen
aanval, die echter steeds door infan
terievuur en vporal ook door de bui
tengewoon gevreesde machinegewe
ren afgeslagen wordt. Begint echter
hun artillerie, dan iiuoet men iu de
holen wegkruipen, want dan schieten
zij met zulk een woede en volharding,
dat de hee'e aarde schudt en onze
hanglampen dreigen uit te gaan. Het
artillerievuur kregen wij tot nu toe
.volkomen fegelmatig. Wij wisten het
precies, dat op een bepaalden tijd al
les verdwijnen moest, en dan begon
liet ook altijd precies op tijd. Thans
echter, nu wij ze af en toe met onze
zware kanonnen ergeren, ze zelfs in
de middagrust of bij het eten storen,
«f wanneer wij in de dorpen schier
ten ijie zij vöör Kun Verbindingslijn
noodig hebben., dan raken zij uit hun
humeur en schieten op heel ongewone
tijden.
(Berliner Lokal-Anzeiger.)
DE STRIJD IN HET OOSTEN.
Uit een brief van een Berlijnschen
schilder, die als infanterist dienst
doet:
Zondag zouden wij rust hebben.
Wij werden echler 's morgens om drio
uur gealarmeerd, omdat sterke vij
andelijke troepen in opmarsch waren
en legden van Zondagmorgen tot
Dinsdagmiddag li2 kilometer af.
Dinsdagmiddag kwamen wij in het
gevecht en hebben tot Zaterdagmid
dag dag en nacht onder stroomen
den regen in de loopgraven doorge
bracht Geen drogen draad hadden
wij aan het lijf. De j>roviand coionnen
kwamen op do doorweekte wegen niet
vooruit. Eindelijk, den derder. dag,
werd bevel gegeven, 'hoe het ook ging
den patroneuwagen en de veldkeuken
aan te slepen. De wagens, die bij ona
andere met vier paarden bespannen
zijn, hadden thans tien of twaalf die
ren voor en kwamen tot op driehon
derd meter achter onze stellingen in
een vijandelijken kogelregen. Wij kre
gen het oten in de loopgraven, waar
do manschappen van de keuken het
ons in het kookgerei brachten. Do
brave kerels hielden het hengsel tus-
söhen de tanden en kwamen op hani
den en voeten naar ons toe kruipen.
De patronen werden uit den wagen
in. de vuurlijn geworpen. Vrijdagmor
gen gingen do Russen, die nog slechts
honderd' on vijftig of tweehonderd me
ter van ons af lagen, met een aan
zienlijke overmacht tot den storm
aanval over. Nu stond voor ons alles
op het spel. Wij hadden gezworen lie
ver tot den laatsten druppol bloeds
to vechten dan ons door de Russen ge
vangen te laten nemen. Toen de vij
and nabij gekomen was, stormden
wij hem rnet de bajonet tegemoet en
schoten of staken alles neer dat ons
voor den loop kwam. Toen de rest
zag hoe wij vochten, gingen de kerels
als razend op de vlucht. Wij echter
met de laatste krachtsinspanning hen
achterna. Toen stuitten wij ongeveer
een kilometer verder op een batterij
Russische artillerie, die juist in stel
ling wi'de rijden. In een oogenbük
waren de manschappen en paarden
neergeschoten en onze zesde compag
nie vielen zeven kanonnen en tien
propvolle ammunitiewagens in han
den. Dat was bij ons een hoerage
schreeuw, dat mij nog lang in de
ooren sol klinken. Maar ook wij had
den verliezen geleden. Onze kolone',
twee majoors en veie onder-officie
ren en manschappen zijn gevallen.
Gisteren, Zondag, zou rustdag zijn.
Wil marcheerden echter weer op
Duitseh gebied terug, werden des
avonds met den spoorweg van M. naar
E. gebracht en overschreden heden
naoht weer de Russische grenzen.
(Nordd. Allgem. Zeitung.)
DIE EERSTE DU'ITSCHE OORLOGS
VLIEGER BOVEN PARIJS.
Het was op 29 Augustus, diat de
vlieger Hermann Drossier bevel ont
ving de eielling-en dek bondgenootem
bezuiden Amiens te gaan verkennon,
ln de Octobor-aflev ering van het
maandschrift „Die Bergstadt" geeft
hij nu een beschrijving van zijn
vlucht.
Dressier moest, om de uitgestrekt
heid der vijandelijke troepenbewe
ging te kunnen nagaan, zuidwaarts
afslaan. „Daarbij viel mijn blik op de
kaart, als het ware toevallig op Pa-
rijsl Nog had hier geen Duitsch pro
jectiel zijn ernstig woord gesproken.
F.n ik had toch twoe bommen bij me!
De gedachte pokte me en liet me niet
me ar los. Ik moest toch al vanzelf
riditing nemen op Parijs. Het was er,
nadat ik mijn opdracht vervuld had,
alleen nog maai- om te doen, een
kleine extra toer te maken van nog
geen 30 kilometer. Ik stelde den mo
tor op maximum snelheid in, „Magen-
da" schoot met de vaart van een ade
laar door de lucht. 20 minuien later
stond de Eiffeltoren als een uit bla/u-
we nevels geweven droombeeld voor
mijn oogen.
„Ik stelde het hoogtestuur in en
steeg. Het tafereel daar onder mij
schrompelde meer en meer ineen,
maar verloor er niets door aan duide
lijkheid. En nu brak onder mij een
ware hel los. Ik boorde een voortdu
rend scherp fluiten en voelde ook meer
dan dat ik het zag, hoe «enige kogels
de vleugels van mijn „Taube" door
boorden. Zij mikten niet slecht! Maar
wat hindert nu zoo'n gaatje! Het ware
iels anders geweest als een toevallige
treffer den spandraad van mijn 3tuur
had sbukgeslagenl Maar oppassen,
dat lk den Eiffeltoren niet te dicht
nader! Ik wist, dat op het bovenste
platvorm mitrailleurs en ballonka
nonnen waren opgesteld. In groote
bochten vloog ik om het gevaarlijke
bouwwerk en moest naar mijn schat
ting zoowat boven hot centrum der
stad zweven.
„Ik wierp een bom uit de lanc eer
buis en zag hem in zijn val onder mij
kleiner en kleiner worden, een mat-
gloeiende streep achter zich latend.
Ik luisterde naar de diepte, maar ar
volgde geen ontploffing; die had ik
toch moeten hooren. Dus: Mie! Ik
wierp de tweede bom uit en nu
ha oen paar seconden hoorde ik tegen
het gesnor alsof er twee locomotieven
op elkaar gdloopon waren. Het was de
eerste Duitscho bom, die op Parijs
viel!
„Ik kruiste, zonder me verder om
het knallen van het geschut te bekom
meren, verder boven do stad. Van
Montmartre zag ik twoe vliegtuigen
komen aanstormen, een Voisin twee
dekker en een Depardussin.
„Nu veranderde ik snel van koera
en nam de richting noordoost. Mijn
belde vervolgors schroefden zich snel
in de hoogte, maar mijn voorsprong
was te-girtoot. De Diiitsobe „duif'
vloog sneller rlan de Gallische .haan'.
De afstand tusschen ona werd steeds
grooter. Mijn „Magenda" scheen 'te
begrijpen, waar het om ging. Als een
spefwèP vloog ze voort Spoedig Ead
ik de Fransche troepen weer onder
mij, een half uur later verdwenen ze
uit mijn oogen. En verder waagden
zich mijn vervolgers niet. Kort voor
acht uur landde ik weer bij mijn re
giment Ik had den afstand van 340
K..NL in 8 uur 50 mimnen afgelegd."
HET GROOTE GESCHUT.
D« Kölnische Zeitung schrijft nog
eens over de groote -12 C.M. mortieren,
door de Duilsclicre gebruikt, o.a. voor
Luik en Antwerpen.
Van de aangerichte verwoesting
wonden IJselijke bijzonderheden mede
gedeeld. Hoe b.v. een projectiel van
den 42 c.M.) zich, door van aarde en
beton gemaakve dekkingen ter dik
te van 7 en van 2 Meter en dwars
door een panlsertoren heen, zijn weg
wist te banen, alles verwoestende wat
op dien weg werd tegengekomen. Hoe
een ander projectiel (van den 30.5
c.M.) reeds bij hei, le schot midden in
den hoofdpantsorto'ren terecht kwam
na den meter dikken staalwand te
bobben doorboord; hoe het, overal een
gloeiende hol stichtende, zijn tocht
door kazematten en gangen doorzot-
te en bij dien doorgang overall de
zwam, uit staalplaten beslaande deu
ren ui'i elkander sloeg alsof het zoo
vele kaartenbladen waren.
Verdedigers van. meer afgelegen ka
zematten werden door den luchtdruk
tegen de wanden geslingerd en liepen
kneuzingen op.
Don commandant die onder deze
omotandiglieden eren fort overgeeft
kan moeilijk een verwijt van moede
loosheid treffen.
Mei deze 42 c.M: mortieren is het
mogelijk zoo schrijft do militaire
deskundige van 't Alg. Handelsblad
bot op 2 2y3 uur afstand van de
daarmede te bewapenen belegerings-
battorijen, als mijnen werkende gra
naten te kunnen wegslingeren, en te
doen terechtkomen in (zulk groot
doelwit aanbiedende) steden als Luik
en Antwerpen, zelfs vóór dat de tot
bescherming dior steden aangelegde
forten zijn bezweken. Hierdoor heeft
zich toch de gewichtige vraag naar
voren gedrongen, of geen te groote
verantwoorde! ij kheid op de schouders
van den bevelhebber wordt gelegd
door hem voor de keus te stellen een
(door forten ingesloten) emporium,
onder de aangeduide omstandigheid,
aan geheel e vernietiging prijs te ge
ven, dan wel zijn plicht te verzaken
door do op die wijze versterkte aan
zijn krijigsmanseed toevertrouwde
veste oveir 'te goven, zonder dat al de
tot do verdediging voorhanden mid
delen zijn uitgeput. Die plicht kan wel
door hoogore autoriteit worden opge
heven, gelijk wellicht in België is ge
schied, doch hiermede wordt niet ge
diend do zaak waarom het gaat, nL
de landsverdediging tot het uiterste
voort te zetten. Zooals het nu gekne
pen is lijkt do Logeiveating Antwer
pen, ongeacht de vele milüoenen
aan hare versterking ten koste go-
legd oorder een hinderpaal dan een
steun te zijn geweest voor de defen
sie.
HET AVONTUUR VAN EEN EN-
GELSCHEN VLIEGER.
De bekende Engelacho vlieger Pauk
ban, thans luitenant bij de militaire
aviatiek, heeft den correspondent van
de „Dany TeL" een beschrijving ge
geven van een tocht, dien hij onlangs
met zijn niocnanicien deed, met heï
doel, om Amiens te bereiken. Ten
einde eea omweg te vermijden, be
sloten zij over de vijandelijke linies
heen te vliegen. Zij stegen daarop tot
ean hoogte van 8000 voet, zoodat zij
buiten scliot van de Duitsche kogels
bleven, die op hen afgevuurd wenten.
Toen zij zich boven hot Duusche
vliegstation bevonden, bemerkten zij
plotseling beneden zich een vijande
lijk vliegtuig. De mechanician maak
te zijn mitrailleuse gereed, terwijl
Pajuihon de machine deed dalen tot
zij op 200 el afstand van den vijand
waren. Toen deze hen in het oog
kreeg, liet hij zich in een. rechte lijn
dalen. In de positie, waarin de ma
chine zich 'hierdoor bevond, bood zij
oen uitstekend doelwit en werd spoe
dig uaur beneden geschoten.
Nu de Fransche avialeuira zich la
ger hadden gewaagd, begonnen de
kogels de vleugels te doorboren. Daar
op werd de motor geraakt. Zij waren
daarom genoodzaakt, te dalen, doch
geholpen doör een gunstigen wind,
konden zij dicht bij een afdeeling ja
gers te voet landen.
Terwijl de vliegers de machine re
pareerden, verscheen een afdeeling
uhlanen. De mechanician sprong op
de machine, stelde de mitrailleuse in
werking en, gesteund door de jagers,
dreven zij de Duirischets terug, waar
van er verscheidenen gedood en ge
wond werden.
EEN VROUW EN EEN KNAAP IN
1IET RLSSISCHE LEGER.
In het Russische leger is op het
oogenblik een vrouw in actie ven
djensi, namelijk mevrouw Koedasje f,
de bekende onderzoekingsreizigster.
Zij is ingedeeld bij de verkenners van
de legerafdeeling van generaal Reu-
nenkampf.
Ditzelfde korps telt ook een sol
daatje van 13 jaren, Nicolaas Pe-
toesjkof, de zoon vau een rijken boer.
Toen de oorlog uitbrak, vluchtte de
jongen uit het ouderlijk huis en wist
hij zich te verbergen in een militairen
trein. Toen hij daar ontdekt werd, en
naar huis zou worden gezonden, wist
de kleine toekomstige landverdediger
door zijn smeeken den commandant
zoo to roeren, dat deze beloofde hem
te zullen houden, op voorwaarde dat
zijn ouders het goed vonden. Er werd
getelegrafeerd aan de ouders en de
zen gaven hun toestemming.
De jeugdige soldaat heeft den vuur
doop reeds ondergaan in den slag bij
Ins ter burg en is ook reeds eervol vev-
meld, nadat Hij een zeer sïouïraoedfgè
verkenning had gedaan.
TEGEN BESMETTELIJKE
ZIEKTEN.
De Parljsche correspondent van de
„Times" schrijft:
In een weinig opvallend gebouw fn
een, men zou wel kunnen zeggen,
gewone straat, wordt op het oogen
blik een wapen gesmeed, dat beslis
send kan blijken te zijn in den tegen-
woord igen veldtocht. Het wapen is
niet een nog machtiger belegermgB-
kanon, maar cholera-serum en het
gebouw is het Instituut Pasteur.
Ik bracht or dezer dagen een bezoek
aan. „Wij hebben geen enkel geval,
noch van cholera, noch van typhus in
bet leger der geallieerden', vertelde
mea mij, „en wij zullen het waar
schijnlijk ook Tt'vfi hebben. Maar er
zijn Oosten'rijksdie troepen, onder
wie de ziekte heeiecht, naar het Wes
ten gezonden en wij moeten gereed
zijn. Gedurende den laatsten Balkan
oorlog word serum gebruikt door het
Grieksche leger en de ziekte wa9 in
vijftien dagen geweken. Dat was onze
proefondörvindelijko basis. Nu ma
ken wij Be'rum voor het Servische le
ger, dat in nauw contact met de ge
ïnfecteerde streeik staat. Wij, hebben
ook een voorraad gereed, om oninid-
lijk, indien noodig, zelf 'te gebruiken.
Cholera-bacllluu worden door water
overgebracht, moa'r do besmetting kan
op allerlei wijzen in hot water koine'n.
Iedere voorzorgsmaatregel en deze
maatregelen omvatten ook inspectie
van het water wordt genomen door
de medici, belast met de gezondheid
van de soldaten.
In België.
„Antwerpsche tijdingen" raadt bij
herhaling de burgers aan om 'terug to
koeien. Er zijn nog menschen die de
vluchtelingen elf raden dit te doen
oindat zoo zeggen ze de toestand
nog niet veilig is en men gevaar loopt
door de Duitschers gevangen geno-
rueu te woïden om is Galiciè te gaan
vechten.
Deze bangmakerijen noemt het blad
ongegrond en schrijft voorts aan het
adres van die verkeerde raadslieden:
„Wat'kan het hun schelen, zegt het
blad, of, bij de rampen die Antwer
pen troffen, onze geliefde moederstad
'zoohaast mogelijk uit den doodslaap
wordo opgewekt, of hier liet econo
misch leven zijnen normalen gang
ga, of tering en nering worden her-
opgewekt, of de hier gebleven lijdende
bevolking worde 'bijgestaan en ge
troost, of de ontredderde stadsdien
sten. worden heringericht, otf de noo-
dige maatregelen worden getroffen
voor het vrijwaren der openbare ge
zondheid, of naast den stoffel ij ken ook
zodelijken steun worde verleend aan
hein wi'er havo en goed verloren ging
en waarvan ook vaak de dierbaarste
panden onvindbaar blijven en in hon
ger en ellende in deu vreemde rond
dolen?"
De burgemeester van Antwerpen,
Jan de Vos, heeft aan 't blaadje
„Journal dee Réfugiés" (nu al weer
opgeheven) een brief gezonden om te
gen enkele onjuiste beweringen in dit
blaadje geuit, te protesteeren. Hij
zeg., (lat de burgerlijke overheid de
stad Antwerpen pos aan de Duit-
scfrera overgegeven had toen de mili
tairen vertrokken waren, 't Verwijt
dat do burgerlijke autoriteiten Uis-
schenb&ide gekomen zijn om de stad
over te geven is dus onjuist.
Bovendien is het onwaar, dat de se
nator Mr. Franck zichzelf tot burge-
meee.eir van Antwerpen heeft opge
worpen. De heer Franck heeft den
burgemeester in deze moeilijke dagen
alleen ter zijde gestaan, vooral daar
de gezondheid van den heer De Vos
gesclmkt was, zoodat hij rust noodig
had.
Uit Zuid-AfHha.
Uit Kaapstad wordt gemeld, dat
Hertzog uit Bloemfontein vertrokken
is, In de hoop de leiders der rebellen
te ontmoeten en den mannen te raden
huiswaarts te keeren. Hij is er nog
niet in geslaagd De Wet te ontmoe
ten of Conroy, een lid van den Pro
vincialen Raad, die aan het hoofd
van een der rebellen-commando's
staat.
Tot dusverre is het in den Oranje-
Vrijstaat nog niet tot bloedvergieten
gekomen.
Een communiqué van het Engelsche
gezantschap tc 's-Gravenhage luidt
Generaal Botha deelt inede, dat hij
Dinsdagmorgen Rustenburg verliet en
oprukte tegen generaal Beyers.
Beyers' troepen werden gedurende
den gelieelen dag op een formeele
vlucht achtervolgd en 80 man werden
met de wapens in de hand gevangen
genomen.
Bij liet afzenden van dit rapport
was de vervolging nog aan den gang.
De opstandelingen van Maritz gaven
zicli over aan kolonel Van der Ven
ter te Onderstcdoorne.
Allerlei.
DE HOUDING VAN TURKIJE.
De Petersburgscho „Rjetsch" ver
neemt uit Konstantinopel, dat de
Turksche staatsman Enver Pacha
den journalisten aldaar 'heeft ver
klaard, dal „Turkije met het oog
op het terrorisme der Engelschen in
Egypte, de ontwikkeling der dingen
aldaar met waakzaam oog volgt.
Ais beschermster der Mohammeda
nen zal Turkije gedwongen zijn aan
do F.gyptlsche onlusten een einde te
maken en Egypte we-der onder liet
bestuur van hot kalifaat te brengen.
Als do triplo on ten te spreekt van de
bevrijding van enkele nationaliteiten,
dan, dient zij te beginnon met de be
vrijding van Egypte van het Engel-
6che juk,"-
Stadsnieuws
Rubriek voor Vragen
Geabomieerden hebben het voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mits vcor
beantwoording vatbaar, in to renden bij do
Redactie van Jinnrlom's Dagblad, Groote
Houtstraat 53.
Allo antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aan vxogen, dia niet vtil'.tdig naam en
woonplaats van den Inzender vermelden
wordt goea aandacht gerebonken.
VRAAG: Wordt dezen winter een
gratis cursus gehouden van eerste
liulp bij ongelukken?
ANTWOORD: Er worden verschil
lende cursussen gegeven. Wend u
eens tot deu hoor W. W&alewijn, l3te
secretaris van „ënelverbajid", Scho-
terweg 49 E rood.
VRAAG: Bestaat in Haarlem gele
genheid "b avonds kosteloos onder
richt in den wapenhandel te ontvan
gen?
ANTWOORD: Inlichtingen hierorn-
'orent kunt u aan do Hoofdwacht,
Groote Markt, inwinnen.
VRAAG: Welko zijn de adressen van
de depots van geïnterneerde soldaten
in Nederland?
ANTWOORD; O.a. Kampen, Amers
foort en Gaosterland.
VRAAG: Waar zijn de Fransche
soldaten in Roosendaal geïnterneerd?
ANTWOORD: Dat is ons niet be
kend.
VRAAG: Kan een meisje van 14 jaar
kosteloos op de muziekschool ge
plaatst worden om daar opleiding tot
een diploma als pianiste te out vau
gen?
ANTWOORD: Wend u toi het be
stuur der school.
VRAAG: Wordt in Haarlem les ge
geven in Italiaansche handwerken?
ANTWOORD: Wend u bot de Huis
houd- en Industrieschool in de Voor-
heiinslraat oen nadere inlichtingen.
VRAAG- Waar zijn geprepareer-
ke kattenvellen verkrijbaar. Wat
zijn de kosten daarvan-?
ANTWOORD- Dit is een han
dels-aanvraag waarvoor een adver
tentie geplaatst moet worden.
VRAAG: Een dienstbode ver
trekt met 3 November. Hoe laat mag
ze vertrekken?
ANTWOORD: 12 uur.
VRAAG: Een dienstbode is 1
Mei m betrekking gekomen en heeft
haar betrekking 15 September opge
zegd. Hoeft ze recht op de kermis-
fooi?
ANTWOORD: Jat
Naar aanleiding van een vraag
omtrent inlichtingen betreffende ge
ïnterneerde militairen deelt men ons
mede, dat men zich daarvoor moet
\vendan tot het Informatiebureau van
het Roodo Kruis, Kneuterdijk, Den
Haag.
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Alen seint ons uit Den Haag
Bij de voortzetting van he; debat
over de Indische Begrooting werd
eenige discussie gevoerd bij de afdee-
iuig Justitie tusschen de heeren Van
Deventer, Fock en den Minister over
de rechtspleging en wetgeving bij de
afdeeling B.nnen'.andsch bestuur en
eenige discussie tusschen de heeren
Scheurer, Van Deventer en den Mi
nister over de voorbereiding eener
reorganisatie. Het debat duurt voort-
De heeren Scheurer c.s. hebben amen
dementen voorgesteld om posten voor
de H. B. S. to Bandoeug en voor volks
bibliotheken le schrappen of te ver
minderen.
(Iteods iu een gedeelte van ons vorig
nummer opgenomen)»
Vandaag zal de behandeling van d/é
In d its oho begu-oofcing
voor 1915
wol worden ten eunde gebracht. Gis
toren is men voor een goed deel door
do artikelen vau 't belangrijkste
hoofdstuk (11 van de uitgaven, die in
Indie; btxmgekomnii.
Zooais ons reeds per telegraaf be
richt werd bad over de Afd. Just.tio
een vrij uitvoerig debat plaats. De
heer Van Devonter klaagde over de
gebreken in do rechtsbedoeling voor
inlander» en vroeg in Lichtingen over
do ai. ai te zwairj besUuffiug van de
tot jarèinangen dwangarbeid veroor
deelde uüaioteis van Kureng Assam
wegens opstootjes tijdeiz» de Sarekal
Islam beweging en over slechte be
handeling van Uwuugorbe.dets op
Midden-Sumautide Minister van Ko
.omen, do heer Pieyte, <be de noodige
gegevens nog met uit lnd;è ontvan
gen had, beloofde later miichtingen.
De heer Fock drong op unificatie van
't recht uan. door den arbeid, de
lierzianiog van de strafwetten en-z.
in een hand to brengen, nL in die
der daarvoor hier to lande ingestelde
Staatscomlilts-.i\ Do Minister zegde
overweging too, maar voeide toch
eoitige bedenkingen aan. Hij deelde
mecte dat liet ontwerp-\vetl»3fc van
Strafrecht eerlang den Raad van
State zal beiv.kcti. Voor de verdere
voorbereiding van 't wark was de
commissie van wetgeving in Indie
niet wel te missen.
De lieer van Deventer kntsverde
verder 't nog steeds lieetaande dua
lisme en de berechting van overt e-
dingen door Europeanen en inlan
ders, maar de Miimster betoogde dut
bij 't bestaande vor&chil der begrea-
zing van misdrijf of overtreding, voor
Europeanen, on ikj.mders, volledige
uniforrnUetit in do berechting niiot
mogelijk was voor de unificatie van
't recht ze'f.
De reorganisatie van 't Binnen-
kwwtech bestuur word mede uitvoerig
besproken. Terwijl de heeren Scheu
rer en Boeaardt zich iuoeuomcu be
toond fl met de in 't rapport Van (lef
lieer do Graaff aanbevolen weg tü
dus den post van ruim f 30.000 vooi
de voorbereiding van den overgang»,
toestand naar z.m voorstellen too.
juichten, hadden de heeren Van De.
venter, Fock en Bos bezwaren tegea
dien post omdat voorbereiding van dJ
uitvoering der plannen niet moesl
plaats vinden voordat do Kamer zicli
in beginsel er over had geuit. De MD
nistor verdedigde <i--n post nc-ziens,
omdat de voorbereiding zoovee! omj
vattend w&« en nieti prejudicieerde
de Kamer bleef tcch vrij, maar hij
gaf toe dat 't afstemmen van den
post evenm.n tot terzijdestelling van
de piaraien leéden zou. Onder die om
standigheden was 't te voorzien
gel ijk dart ook geschiedde dat da
post, op verzoek van den heer Van
Deventer ln ftenr.ming gebracht, met
33 tegen 2C stem mi i werd vorworper».
Door don heer Do Murait werd op
ae ondeugdelijkheid gewezen van do
gewapende politie, <iie, niet aan het
gezag van T Binnenl. bescuur onder
worpen, zonder discipline zich aan
allerlei misbruikon overgaf. Hij ont
kende 't nut er van en achtte de kos
ten veel te hoog in verhouding tol da
waarde. De Minister beloofde onder
zoek omtrent deze zaak en zoo noodig
voorziening
Bij de Afd. Onderwijs drongen de
heeren Ter Laan ('Den Haag) en Ke
telaar er op aau om te dezen aanzien
tpch vooral geen zuinigheid te be
trachten de eerste gaf eenige wen*
echen omtrent de opleiding te ken
nen en beiden drongen er op aan d<
vakorganisatie ('t Nod Ind Onderwij
zersgenootschap) meer te ei*kennen en
te raadplegen. De heeren Bogaardt en
Scheurer waren te dien aanzien wat
angstvallig, vreesden voor te grooten
en eenzijdigen Invloed en wezen op"l
belang om dan ook de Christelijke
onderwijzers te raadplegen. De Mini»
ter, die 't wat dc krachtige bevorde
ring van het onderwijs, de deugdelij
ke opleiding enz. geheel met de eerst*
sprekers eens was, verzekerde ook dal
Ned.-Ind. Ondenv.-Gen. waar noo
dig wordt geraadpleegd doch men
moest ook op andere ixlangen let
ten en hij wilde den Gouv.-Gen. vrij
laten in 't kiezen van adviseurs.
De Min. zou 'l gesprokene over op
leiding, speciaal met het oog op dt
eischen in indie. zoowel ais ncpena
de Inspectie ter harte nemen. Keu
bepaalde opleid mgsschool in IndiS
ontmoette te groote bezwaren.
Nog een punt kwam gisteren ter
sprake en tot besiis.s.ug: de oprich
ting van de 11. B. s. '.e Banding,
waarvoor op een motie dezer Kamer,
twee posten, van f 38.2U0 en /li fchO,
op de begrooting waren gebracht. NV ól
hier (de motie was door links tegen
rechts doorgedreven) de politiek iu t
sj>e! was en bezuiniging zoo gewenscht
scheen, stelden de heeren Scheurer
c.e. voor deze posten tc schrappen.
De Minister was er, om de noodzake
lijkheid van deze schooi en uit eer
bied voor 'het votum der Kamer niet
voor te viuden en iu overeeusceai-
irnng met de meerderheid van de rap
porteurs (wier advies de heer Fock uit
bracht) werd het amendement met
40 tegen 25 stemmen verworpen en do
school dus gehandhaafd.
Heden komt nu o a. nog 't amen
dement over de Volksbibliotheken aan
de orde.
Rechtszaken
VEROORDEELD.
De Amsterdamsche Rechtbank
heeft den 29-jarigen noodstactiter,
die ia tien avond van 14 September
in een gebouw van het gemeentelijk
abattoir te Amsterdam een tió-jari-
gen zwerver zoodanig met een mee
in de boret stak, dat de man nog deu-
ze'fden avond aau verbloeding over
leed. veroordeeld tot acht maanden
gevangenisstraf. Het O M. had vier
jaren g-.-vangcuisstraf geeischt, we
gens mishandeling, den dood ten ge
volge hebbende.
StooinvaartiiericMen
HOLLAND—AMER1KA-LTJN.
Winterswijk arriveerde 27 October,
van Rotterdam te Quebec
Zaandijk van Rotterdam naar Bal
timore passeerde 26 Oct. Lizard.
De Nod. stoomschepen „Alioth",
„Pnecda", „YiUium" en „Merak" be
nevens hot Noorscho stoomschip
„Nordkyn" zijn door de Holland-
Amerïka-Lijm gecharterd voor den
doend Rotterdam-New York.
Het stoomschip Lcto vertrok 26 Oc
tober van New-York naar Rotter
dam.
Hot st. C&lüsio vertrok 27 Oct. van
New-York naar Rotterdam
Het. Epsilon arriveerde 27 Oct
van Rotterdam te New-York.
Tiet st. Wcstcrdijk vertrok 28 Oct.
van Rotterdam near Ba'timore.
STOOMV. MAATSCHAPPIJ
NEDERLAND.
Het st. Koningin Emma (huisreis)
passeerde 28 Oct Dover.
Het stoomschip Ambon (uitreis; is
27 Oct. Gibraltar gepasseerd.
Het stoomschip Karimata (thui»
reis, is 27 October Pantellaria gepas-
llci stoomschip Radja (thuisreis)
arriveerde 27 Oct. te Greenock.
Kumbunsan (thuisreis) amveerda
27 Oct te 1-iverpool.
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
Fortuna arriv. 27 Oct. van Amster
dam to Aarhuus.
Pomona arriv. 24 Oct. van Santan
der te Faro.
Het stoomschip Adonis vertrok 27
Oct van C.arthaEcnu naar Denia.
Het stoomschip Apollo vertrok 27
October van Carthagena naar Alrue-
ria
Hel stoomschip Arno rarrisverde 27
Oc' vnn Palermo te Carthagena.
Het stoomschip Castor vertrok 27
Oct. van Piraeus naar Valencia.
Het stoomschip Deucalion urriveeb-
de 27 October van Syru to Smlibu.
liet stoomschip Jason arriveerde 27
October van Aden voor do baal vau
Chittagong.
Het stoomschip Venus veitrok 27
Oct van Gibraltar naar Catania.
Hot et. Hector arriveerde 28 Oct,
van Barcelona te Genua.
Het at Helena arriveerde 28 Oct.
Tan Nordmallng te Amsterdam,
