van bekend® auteurs, die limns niets
verdienen, worden op deze wijze in
gericht. Onuitputtelijk is de vinding
rijkheid der hulp. di.* orde d';0 bij dit
ailös heerscht, die zoo vaak alls pe
dante degelijkheid den Duitschors
'.""weten wordt. En toch is juist deze
hét gel.ei ui vun zoo ménig succes.
Simt Iledin hooft uit Stockholm een
langen brief g< schreven, waarin l« j
zijn bewondering voor down goed
van minutieuze orde uit, dio resets in
vredestijd tot het aantal veiligho:ds-
si>el<ion en het uaj.tid grainiiJïn dor
medicijn toe tin «ie duizenden doosjes
en kastjes dor ai r i b uloaie cl rei u on be
paalde en waurdoor liet geheel» me
chanisme der Duitsche oorlogsvoering
thans als een uurwerk afloopt.
toDilensebe Brieven.
UI.
Londen, 4 November.
Toen vanmorgen om zevon uur de
kok onn lx>ord van een der voor
Yarmouth in «ee Itfegoide btoom-
trawlers wou gaan theezetten, za-g
ruij plots, vlakbij, een groot oorlogs
schip, dot uit do mist kwam opdoe
men en den trawler jKiasc-erdio. De
kok, die er toets kwaads van dacht,
wuifde mot z'n tlveepot do bemanning
Kin den kruiser vroolijk toe, maar
tot z'n inn'iige verbazing antwoord
den zo met «Je vuisten togen 'm to
bullen, Iiveu flater werd eon vlag ge-
heschen, die dito» duwlielijlk maakte.
't Waren do D intro tors!
Vier Duitscho kruhwra lagen daar
plots voor een F-ngelsohe haven!
en ze oj>enden zelifs een. bombardement
dut allo eerzame Yarmouth era ont
steld pit hun bedden deed springen
en naar den zeekant rennen. Do
eerste Duitsclie aim val op do Ertgel-
eche kust:
lir v.as óon oud Brit-sch oorlogs
schip in de buurt, dat beschoten werd,
maar niet eir^Cg beschadigd, en in
tijds de wijk in do haven kou nemen.
Toen daarop een Engelsche flotilie
uitvoer, gingen de Duilschora or van
door.
Doze Duitsclie expedite is zoor ze
ker een kris woagstukje, en een be
wijs temeer voor de juistheid van
Bernhardi's theorieën betreffend© de
Duitscho vloot-octies. Er staat tegen
over. dat het success van liet tochtje
voor de aanvaller» toch eigenlijk heel
gering ie. Wat be toekent een onder
zeeër op het totaal „submarines", dal
Engeland bezit? Als de Duitschers met
hun gedurfde uitstapjes niet meer
succes behalen, hoe lang zou liet dan
wel moeten duren oer ?e een overwe
gend voordeel op da Engotech® vloot
verkregen hadden'? Als zo dat ooit
zouden behalen!
Keu feit 'is 't, dat de Noordzee gevaar
lijker wordt door do mijnen. Do direc
ties van onze Ilollandsohe „Zeeland-"
en „Batavier"-lijnen zullen langza
merhand ook wel zuinig gaan kijken,
om nog maar niet to spieken van hun
varend personeel, dat dagelijks onder
de huidige prettige omstandighedon
den overtocht mag maken. Gelukkig
denkt do Engoiecho Admiral!toit ook
aan hünne bolangon, en hot jongst»
officieel® communiqué, dat in Holland
natuurlijk bekend is on waarin nieu
we voorzorgsmaatregelen voor de
scheepvaartdiensten op Holland en
Scandinavië worden, aangegeven,
geeft daar bewijs van.
Inmiddels worden allerlei neutral®
landen in bevolking vermeerderd door
toedoen van de „Emden", dc „Karls
ruhe" en de „Königsberg", die onrust
brengen in verre zeeën, Engclscto
handelsschepen in den grond boren
eu bemanningen aan land zetten.
Vooral de „Einden" is wonderbaar
lijk in actie, en jo zoudt geneigd zijn
oin de lezing van sommige Londen-
sche bladen te accepteoren, dat er....
twee Eind en's bestaan 1 De „Königs-
borg" zou namelijk donzelfden naam
aanvaard hebben, zoodat de door-
haar aangevallenen denken met de
„Emden" te doen to hebben, dit rap-
porteeren als zo aan wal komen en de
wereld in verbazing brengen over de
verwonderlijk-snel lo verplaatsingen
vun den Duitsohon kruiser.
Hoe het ook zij, de Engelschen leg
gen een zekere waardeering aan don
dag voor do handigheid yan de
echeopsaunvoerders in quaestie. Een
soort van sportieve appreciatie hoeft
men voor de experimenten van de
lastige kruisers, die daar in verre
-wateren op roof uitgaan, en nog niot
door de op-lien-jagende oorlogsscho-
pen gevonden zijn.
Sir Herbert Tree. do groot® acteur
en eigenaar van His Majesty's
Theatre, is niet alleen eeu groot too-
neelspeler, maar ook een 'handig ex
ploitant. Tijdens den oorlog heeft hij
„Drake", een oud stuk, weer op het
repertoire gebracht, eu hot werd
'n succes fou 1 Dugeiijka volle zalen 1
en herhaaldelijk davert er applaus
in de zaal als de nutiouaie tendenz
van het stuk extra naar voren komi in
de oen of audcre claus, die treffelijk
op de tegenwoordige toestanden slaat.
Sir Herbert heeft 't gestopten hij
zal den Engelschen nog méér gelegen
heid geven om hun patriottische ge
voelens to luchten, want liet volgende
stuk in His Majesty's is „Henry IV",
„Drake" Is eon rooks van nioole
tafereclen, die niet bepaald oen aan
eengeschakeld verhaal vormen, maar
toch in hun onderling verband boeien,
'i Stuk is schitterend gemonteerd,
Evelyn Millard sivcolt de rol van
Queen Elisabeth voortreffelijk, en Sir
Tree-zölf is buiten z'n genre gegaan
door do titelrol te vervuilen, llij laat
ons admiraal Franc!» Drako zien als
een rondborstige, koene, onvervaarde
zecmun, di«i kalmweg volvoert wat hij
verklaart to züllen volvoeren, en zich
door ruots laat tegenhouden.
Maar och, Drako leefde ook in een
beteren tijd 1 want alle aanvallen,
dio z ij n vloot verduren moest, wer
den open on zichtbaar gedaaner
werd geënterd en nion-tegen-inun ge
vochten, on do eonigo „bijkomende
omstandigheid", die schade kon deen,
was een storin. Er waren geen mij
nen er waren geen booten, die onder
water doken on een schip naar hen
bodora hielpen, zonder dat het zijn
Vijand ook maar gezien had. En er,
waren geen spionneerende vliegma-
cbfnea en bommen-werpend® lucht
schepen....
Het was een betere lijdt
En dat zullen velen gedacht hebben
die Drake" In deze «lagen zagen op
voeren en „don roruiborstigen zee
man Tree" toejuichten.
Toen ik hot zag. vlei me nog éen
kleinigheid OP. Toon do volksliede
ren van Rusland. België, Frankrijk
en Eoge'and worden gespeeld, in de
ze volgorde, begon het publiek plotse
lin# te applaudisscercii toen do ..Mar
seillaise" word ingezet. Een typisch
teeken van de stemming van warme
vriendschap jogerus ao Franse hé
bendgenooten l
Uit den aard der zaak richten de
moeste uiterlijke blijken van Engal-
eche sympathie zich tot de zwaarbe
proefd© Belgen, maar dit kteino voor
val was ecu bewijs dat het Britsche
publiek ook veel voelt voor de Fran-
sche natie. Sommigen in do zaal zon
gen zelfs liet lied in 't ICngelsch mee,
mot het refrein
To arms, to arms ye brave l
Th'avivnging sword un-shcath!
March on! march on I
AU hearts resolved
On liberty or death 1
Een paar dagen geleden kwam voor
'n Londeinschoii po'itioiechter een
•kteino jongen, die de portiek van
een theater als slaapplaats had gebo
zigd, en or door 'n agemt gevonden
was. Bovendien luid do jeugdige zon
daar een verkeerden naam opgege-
What's your name? had de
agent gevraagd,
Tommy Atkin»! had «Ie jon
gen geantwoord. Ieder weet dat
„Tommy Atkins" «te aigomecne beti
teling van den Engelschen soldaat is
en het feit dat in het bewuste thea
ter juist liet drama „Tommy Atkins"
werd opgevoerd, versterkte het wan
trouwen van den agent.
Nu kunnen Engelsche politierech
ters wel 'n tikje humor verdragen.
Hoor eens! zei de magistraat
gemoedelijkik vind het een hee1
bruikbaren naaiu. blaar hoe heet Je
nu eigenlijk werkelijk?
Thomas Atkins. »irt zei de jon
gen rol trots.
En des politierechters pogingen
hielpen rret: het bleef bij „Tommy
Atkins". Waarop een Hollsleger-man
werd geroepen en op zich nam om
een poosje toezicht op het jonge-
nieasch te houden.
Of hij zou welen, dat z'n „fun"
heel Londen vermaakt heeft?
ROBERT P.
OP hel Westelijk
Oorlogsveld
Er wordt wel geducht gevochten,
maar 't eenige wat borolkt wordt zijn
„schommelingen in 't gevectitsfront"
zooals 't in de officieoio berichten
heet.
Stilstand dua feitelijk, «ls dagen
voorheen partieel® gevechten, met
zware verliezen soms, maar die tot
nog toe nog geen beslissing mogelijk
maakten.
Grootvorst Nlkolaas van Rusland,
die dezer «lagen aan den Frnnschen
generaal Joffre do vraag ete'de, hoe
de toestand was dor operaties in
Frankrijk, kreeg daarop ten ant
woord, „dal de toestand over het ge
heel voor do geallieerden zeer goed
was."
De Fransch-EngcLsche legere hopen
op een spoedige beslissing. De voor
posten van de beid© legers staan zoo
dicht bij elkander, dat de Engelschen-
in hun loopgraven het spelen dar
grammafoori en het zingen «Ier Duit
se he soldaten in hun loopgraven kun
nen liooren. En zoo wisselen daar
dan „tto long way to Tipperary" en
de „Wacht am Rhein", de „Marseil
laise" en „Deutechlaml, Deutschland
über aUe9' elkaar af, tueschoii het ge-
ki-etter der geweren en het gebulder
der kanonnen.
Zooals de „Times" reeds zeide, zat
nu de overwinning waarschijnlijk af
hangen van de mogelijkheid oin fris-
scho krachten in hot gevecht te bren
gen. Wie nu het meest en het snelst
troepen bij de hand heeft, kan wel
licht een voordeel behalen,
De „Time®" zegt: „Wij hebben
nog geoefende manschappen in de
speciale reserve en ook regimenten
reserve cavalerie, om do g-aten in
het veldleger voor het oogenblik
aan te vullen en d© dreigende
aanvallen te woonslaun, on zoo
ttoodig do hulp van territoriale
regimenten als do Londensche Schot
ten. Maar de voorraad ls niet onuit
puttelijk, en de vraag ernaar is voort
durend on buitengewoon groot."
Do berichten uit DuitschLand zijn
evenwel ook hoopvol gestemd.
Naar welke zijde zal de woegachaal
spoedig overscan?
DE OFFICIEELB BERICHTEN.
't Fran3Che communiqué luidt:
„Donderdag heeft op het geheele front
geen enkele verandering van eenige
beteekenis plaats gohad.
Tusschen Dixmuiden en «ie Lys be-
hou«H de actie nog steeds hetzelfde
karakter.
Ean hevige beschieting van de
streek ten noorden van Atrecht en
van deze stad zelf heeft voor de Duit
schers geen resultaat opgeleverd.
De Doitschors zetten hun actie in
Be'gié en Noord-Frankrijk voort. Zij
schijnen een wijziging te brengen in
de legermacht, die in deze 6treken
opereert en versterken hun onlangs
geformeerde reserve-corpsen met ac
tieve troepen, teneinde een nieuw of
fensief te beginnen of zich althans te
herstellen van do biotxlige slagen,
die hun tusschen «1® Olae eiv de Som-
me zijn toegebrachte
De geallieerden hebben hun op-
marsch naar het dorp Audecky ten
westen v-an Roy® met meer kracht
doorgezet.
In do buurt van Ntunpcel (ten
noordoosten van het Aigle-bosch)
werd een Duitsclie voertuigen-colon
ne door Frauscho artillorlo vernield.
Bij JBerry-au-iBac hebben de gealli
eerden het dorp Sapigneu1, waarvan
de Duitschers zich meester hadden
gemaakt, hernomen.
In het Argouucnwoud hooft een ver
woed gevecht plaats gohad en hebben
Fransche troepen de Duitschers met
da bajonet teruggedreven,
In Woévre zijn nieuWè aanvallen
van de Duitschers afgeslagen.
Ten noordoosten en ton oosten van
Grand Couronne en van Nancy, in de
buurt van het Parroy-bosch, en tus
schen Baccarat en Blamont zijn Fran
sche voorposten aangevallen door
Duitsclie troepen, wier bewegingen
echter overal mislukt zijn."
In 't Belgis che lezen we:
„Op het front aan <1© Ysor zijn de
Duitschers zoo goed a5.» niet in actie
getreden en hebben zij zich bepuahl
tot een zwakke beschieting van de li-
nies 'ter geallieerden.
Eenige Duiteche detachemnnten,
die voorzien zijn van mitrailleuses,
houden nog den linkeroever van de
rivier bezet, in de richting van St.
George en Oml-Stynekenskerke.
De DuUachera hebben langs de Bel
gische kust tusschen Liddelkerko en
Zeebrugge een groot aantal batterijen
van allertei kaliber opgesteld en In
fanterie-postc-n op het front Dixinui-
denj Bixschoote.
De Duitsclu-rs hebben hevige aan-
vaiieii ged<aa:: in de richting van Bix
schoote, St. Eloy en Wytschaete en
-Messines (Meossen),
Het offensief der geallieerden hoeft
den weg bereikt, die deze beide plaat
sen verbindt."
De Engel sche legatie in Den
Haag deelt mede: „dut «le bondgenoo-
teii vorderingen hebben gemaakt oos
telijk van Nieuwpoort. Op a'le pun
ten van on® front hebben wij ons ter.
rein behouden en op sommige punten
zijn wij merkbaar vooruitgekomen.
Op vele plaatsen is <lc aanval der
Duitschers verslappende."
Het communiqué van liet FransChe
gezantschap te 's-Gruvotrhage luidt:
Op de uiterste tinkdrzijd® ia een deel
der strijdkrachten van do bondgeriioo-
ten, welke in die strook optredeoi, er
in geslaagd eenigszins vooruit te ko
men oostelijk van Nieuwpoort op den
rechteroever van de Ysev.
Op het gevechtefnom, «lat zich uit
strekt van Dixmuiden tot de I<eie (Lys)
hebben de aanvullen der Duitschers
zich Donderdag lierlraald, doch «op
-verschehiene punten met mindere hef
tigheid. vooral ten R«ir*ien van «Ie in
hei gevecht gebrachte infanterie, en
hebben de troepen der geallieerden
tot den aanvul overgaande, in vcr-
scbillende richtingen attomOrkelijke
vorderingen gemaakt.
Tuseriien de streek van La Bassée
en de Soumie kenmerkte ito dag vari
Donderdag zicli v«x>ral door oen artil-
lerie-gevecht in den omtrek van
Roye. Na de bezetting van Quieanoy-
en-Sentm're te hebben gehuiwlhaafd,
?,ljn de bondslroepcn aanmerkelijk
vooruitgegaan in de richting van \n-
daohy (tusschan dat plaatsje en Roye).
Tusschen de Oise en de Moezel va't
een vermeerdering van activiteit Ier
Duitschers op tie merken. Hun aan
vallen op verschillende puinten van 't
front zijn ten slotte afgeslagen, soms
na een gevecht dat den gehoelen dag
duurde.
In D u i t s c h e stufborkht leam
wij. De Duitsche offensieve beweging
ten N. W. en ten Z. W. vun ïpoien
gaat goed vooruit. Ook bij La Bassée,
ten noorden van Atrecivt en m de Vr-
gonjncn werd terrein gewonnen.
Onder zware vérlieaen van do Frnn-
schen werd door Duutoeho troepen ;en
belangrijk steunpunt in het Beis
Brulé veroverd, Zuidwostdlijk van 3t.
Mihiel.
Van 't Oostelijk
Ooriors.ojns.el
Een telegram uit Petrograd meldt:
Uit Lamberg wordt geseind, dut daar
het bericht werd ontvangen, dat Ja-
roslaf door de Russen heroverd was
en dat 5000 man krijgsgevangen
waren gemaakt.
Naar bericht wordt, hebben de Oos
tenrijkers iu den laatsten tijd dag en
nacht verwoede aonvaJlen gedaan en
hun geschut op vrees olijke wijze laten,
werken, naar het schijnt, een laateto
wanhopige poging. 1>© Russen heb
ban echter de Oostenrijkers krachtig
teruggeslagen en hun tegenstand ge
broken.
De Oostenrijkers 'trekkenÜhans e-
rug langs de Sao.
De F.ngelsdhe legatlo te 's-Graven-
liage deelt het volgendo mede:
Lord Kitchener heeft het volgen.de
telegram van greo>t-vo>ret Nicolaas «vnV
vangen: „Onze successen aan ildu
Weichsel vervolgend hebben wij thans
Ueju iC-ille/iig» fcAtetrv.-iZuiiiig bcJian'.d
langs het geheele front in Galiclö.
Onze strategische manoeuvre is dus
bekroond met wat ontegenzeggelijk ls
he«. grootste succes aan orrze zij do be
haald sinds het begin van den oorlog.
Ik ben vast overtuigd van de spoedige
en volledige voltooiing van onze ge
meenschappelijke taak, overtuigd als
ik ben dat een schitterende overwin
ning door de legere der bondaarooteu
zal worden behaald".
Bij de belangrijke strategische stel
ling San«lomlr ten »ilden van Kielce,
naman de Russen verledca week 200
officieren, 16.000 man gevangen en
vermeesterden zij verschelden dozij
nen kanonnen en machine-geweren.
In het San-disbrlct nestelden de
Russen zich stevig ln de streek van
Liszko Roussik.
't Oostonrljkscho k>gorl>e-
riebt iuïdt: Donderdag ls ln liét noor
den niet gestreden.
Zonder dat dit door (le Russen ver
hinderd werd, hebben do bewegingen
van 't Oostenrijkfidve lcgor, zoowel ln
Russisch Polen als in Gnliclö, Inert be
oogd® verloop geluwd.
Dat op enkoio punten van het front,
niettegenstaande den plaatselijk guiv
stigen tioestand, gewonnen tehredn
weder aan de Russen werd overgela
ten, is een gevolg van to algcmeone
situatie.
Uit Het Duitscho hoofdkwartier
wordt gemeld,: Op bol Oostelijk oor-
Togsïerfeln zïjn geen belangrijke go-
beurtenissen voorgevallen.
In dsn Balkan.
Een officiecle mededecting uit hot
Tnrkscho hoofdkwartier luidt:
Op de oostelijke grens hebben
Turksche troe.i>m op liet seheele front
vjelini? met de Russen.
Op de reodo van Smyrna zijn drie
groote Engeische whejum in besl ig
genomen en oen groot aantal kleine
Fransche en Engelsche. De beman
ningen zijn krijgsgevangen gemaakt.
In het Engelsche en het Russische
consulaat te Bagdad zijn de huiszoe
kingen voortgezet.
Op de Engelsche ambassade en op
de Frar.sche school alhier zijn toe
stellen voor draadlooze telegrafie
ontdekt.
Van de Turksche legatie t© 's-Gra-;
vcnimgc komt de volgende mededee-
ling--
Donderdag Jieoft aan de Turksch-
Russische grens bij Erzcrnem een ge
vecht plaats gehad tusschen kozak
ken en Turksche cavalerie. Na de
Russen op 'de vlucht te hebben gedre
ven, heeft de Turksche cavalerie de
kozak-ken overal vervolgd.
OOK OORLOG TUSSCHEN
TURKIJE F.N FRANKRIJK.
De Fransche consul zendt aan de
pers een mededeeliiyg, waarin ver
klaard wordt„Aangezien de vijan
delijke handelingen van de, door
Duitsche officieren gecommandeerde
Turksche vloot tegenover oen Fransc'h
harjlritsvaartuig, welke ton dood
veroorzaakt hebben van twee Frnri.
sche onderdanen en tevens ernstige
beschadiging aan «lat «chip, niet ge
volgd zijn door het ont&lag van de
Duitsche militaire en maritieme mis
sie, «loor welken maatregel Turkije
zich nog had kunnen dekken, heeft
d-c regeering van de Fransche repu
bliek zich verplicht gezien vast te
«tellen, dat, door de schuld van Tur
kije. de oorlogstoestand ls ingetreden
tusschen Frankrijk en Turkije."
DE HOUDING V.\N BULGARIJE.
De Romeinsche correspondent van
het „Berliner Tageblalt" had met een
te Rome vertoevenden Bulgaarschen
dijdomaat een lang onderhoud, waar
in de diplomaat verklaarde: ,,De Bul
garen zijn in het. verloop hunner ge-
iieeie geschiedenis en het laatst nog
tijilens den Ba'kanooriog steeds dour
Rusland, bedrogen, en wel zoo erg,
dat er in bijna aUe kringen van het
Btflgaarsche volk over Rusland nog
maar één meening heerscht.
De Bulgaren wisten dat alle con-;
cessie® en boloften, die Rusland hun
doen zou, waardeloos en onoprecht
waren, en dat Rusland na een zegen-
rijken veldtocht Konstautiuopel zou
bezettien en alle Balkan-landen zonder
uitzondering zou willen riissi/ice:;-
ren en tot Russische provincies ina-
kom
Zelfs al zou Rusland Servië ertoe
willen overhalen om zonder strijd
Macedonië aan Bulgarije af te staan,
dan zou dat den Bulgaren niet van
luin gevestigds opinie kunnen afbren
gen. liet zal dus Bulgarije nooit in
vallen om Turkije in den rug te val
len of te hinderen in zijn optreden te
gen Rusland. De neutraliteit van Bul
garije zal trouwens eindigen, op net
oogenblik, waarop de belangen van
Bu'lgarïjo dat zullen eischon.
IN EGYPTE
De „Times" verneemt uit Cairo,
dal Turkije's houding omicr het volk
geen instemming vindi, „De btinde
toewijding aan den. Katif bestaat niet
rueer, de Egyp'.enaren zijn meer ma
terialistisch geworden de Landbou
wers erkennen, dat zo hun welvaart
aan het tegenwoordig beBtuur dan
ken. De bevolking geeft meer e.n
meer blijken volkomen rustig te zui
len blijven. Onder de vreemdelingen
Jieerscht dan ook geen bezorgdheid
en volledig vertrouwen dat de re-
gvic-ring op ato gebeunem*3en ie
voorbereid."
HET OPTREDEN VAN TURKIJE.
L>e Turksclie gezant te Bariiju, Maii-
moed-Moêktar pa--ja (d'te zelf tet we
leidende mannen van Turkije Ivc-
Icoort) Het zich in con «m-Jorboanl inet
een v<rrtegenwoor«tiger van het Keur.
buj-ea\i Nordén uit over het optreden
van Turkije. Hij zeid©: men wil tot
doen voorkomen al&of Turkije op hot
aandringen van Duitschlond, aan
eten wereldoorlog deelneemt en men
spreekt voortdurend van den huiten-
gowionon invloed vxvn Dultaehhvnd in
Turkije. Dit te een zeer verlte&ido
meeniing. rnvlood heeft bij Oiiia ieder,
dUe onrê belaiyj-en dient. Nu Heeft
Engeland tegenover ons zich aan een
noodlottige dwaasheid ye bul dig go-
maakt, toen het onze schepen die ge
leed waren om te worden afgeleverd,
on d«e wij juist moesten hebben om
onze neutraliteit te handhaven, ach
terhield, wanneer diit niet was ge
schied, 7</U de toestand er uKTgèl)).:
anders kunnen uitzien, daar wij Ju.it
Engelschen voor «ie reoiguuisaf-e
van onze vloot Hoeden aangesteld.
Het is ons overigens niet duidelijk,
waarom Engeland z»x> gocteld was
op onze schepen, want of in «te En
gelsche havens twee schepen meer v!
niiixter werkloos blijven ligjron kan
tech onmogelijk van mvloed zijn op
den oorlogstoestand. Een tweede on
voorzichtigheid van Engeland togen
over Turkije was de behandeling,
welke «icn Khe«IiYe ten deel werd, die
een vazal vair den sultan is, wiens
geszag daardoor werd beleedagd. Wij
weten zeer good, dat reeto in Mei van
het vorig® jaar een Engeisch-Russi-
sdie vlo o to v eréen kom s t werd gesloten
d:o toy en Turkije was gericht Do ze®
van Marmora was gekozen ate basts
van <Je stratagitcliö operatics. Do Dar-
ctanollen<iuoo-stie werd in liet Itedoel-
do verdrag opengelaten, mot om go-
voeteredecen.. rnaax omdat Engeland
ta hooge compensatiieaanspraken mot
betrekking tet Percië had gesteld.
Rusland meerde, «iat het de Darda-
nollen toch vroeg of laat zou krijgen
en liet daarom de quaestie onbeslist.
Wat ItoJië betreft, dat behoeft niet
ongerust te zijn over ons optreden.
Wij hebben to Lausanne een loyalen
vrede met onzen toen mal! gen tegen
stander gesloten en hebben volstrekt
geien vijandige bedoelingen tegen Ita
lië, Wij wienschen oprocht de goede
beJiekktnjjen met Italië te handha
ven. Met betrekking tet Griekenland
geloof ik wel, dat het neutraal blijft;
slechts daarbij kan tot winnen.
RUSSISCHE KOOPVAARDERS
DOOR TURKEN VERNIETIGD.
De „Secoio" verneemt uit Boecha-
rest, dat een Turksche kruiser bij
Seb&stopol het Russische schip
„Grootvorst Alexander" in den grond
heeft geboord. Da bemanning en de
passogiers zijn near Konslantinopel
gebracht.
Waarschijnlijk is ook het schip
„Jerusalem' in den grond geboord;
ae«lert Zondag heeft het rdot moer op
draadlooze aanroepingen geant
woord.
Uit het verre Oosten
Een officieele Japanscho mede-
deeling meldt: De Engelsche verlie
zen bedragen 2 dooden en 8 gewon
den, onder wie 2 majoors; de Japan-
sche verhezen 200 dooden, 878 gewon
den.
De beschieting van Tsingtau wordt
voortgezet. Vliegenlera werpen boni-
men in do 6lad en circulaires waarin,
den inwoners de raad wordt gege
ven, niet deel te nemen aan de rni'l-1
taire operaties.
Verspreid nieuws
van de oorlogsvelden
NA DEN SLAG.
In liet ziekeiiihuis kreeg ik kort run
aankomst, zoo schrijft een officier in
de „Süct-Deuteoho Zeituntf, op een
Middag een bezoek van oen duin®,
van wie ik wist, dot zij in het geheim
al en to® dichtte-. Nadat ik uitvoerig;
allerj had moeten bi-schrijven, wat ik;
in d® gevochten aan «te Bfeligisch.Fran-
sche grens, aan dc Maas en bij de ge
vechten in d® Argonnen en b;j Ver
dun gezien eu ondervonden had,
kwam ook haar zwakke zijdo, do ly
riek ter sprake. Toen haalde zij na
een korte inleiding een zeer modern
.-tuk fraai papier uit het paarl-grijzo
liandtaschje en zeide: „Dat is mijn
laatste gedicht. U mag i:et iezeu". Ik
las. Het gedicht droeg uls opschrift: I
„Na den slag". Ik las voel van over-
wiaji nsfcife nrarca, van |>?ii lied uit
duizend mannen-kelen on van donde
rend gcjutol.
„Zeó>- mooi", zei<!.> ik. „Maar uw
gedicht heeft een fout".
„Zoo? 1"
„Ja een groote fout. Het leest goed,
maar wat er in staat, isniét waar!"
Ik tob d® «Jai/io, dio zooveel Vuil
literatuur houdt, do zaak duidelijk
gemaakt, en zij heeft mij, toen ik er
moe klaar was, mijn hard oordeel niict
kwalijk genomen, IntegendeelIk
kreeg «tem volgenden dug ecu bouquet
en een half pond likeur-booncn....
Wij hebben, in onze kamer ©en klei
ne kranten-bibliotheek, want waar
mee moet men in het ziekenhuis de
lang® -dagen anders doorbrengen, dan
met lozen! IIoo veel gedichten heb ik
needs moeten lozon, die steeds, maar
op vcrschülöiiido wij-zo, van d-.-n jubel
op het slagveld na do overwinning
vertuien. Ik hoh daarvan ochtor
no-oit ietrs beinerkt. Integendeel: nooit
is imij-n afdeeJi.ng stiller opgetrokkon,
dan na «ten ocisten gewonnen slag.
Wij hadden dien «big tevoren een lan
gen mai'sch achtor uen rug, en slechts
tweo uur goslapen. In do vroegte,
toen nog do mist in de dalen hing,
was het gevecht begonnen, onder een
regen van Franse to granaten «ar
.shrapnells zooals ik tot later slechts
bij Verdun heb gezien.
En toen nog slechts in de verte de
aohtervo'géóte artillerie bulderde en
de avond v:ei, kwam do uitputting.
Do mannen gingen in tot vochtig®
«gras en stiepen sliepen. Onz® veld-
kéukens «varen m tot granaatvuur
gekomen en sten don, wio weet, waar.
ln elk geval kregen wij niets te eten.
Water w as er ook niet. Daarbij kwam
nog, «iat wij nog in «ten loop van tot
gevecht aan oen. ander Corps toege
voegd waren. Niemand wist, waar
oiis coips zich bevond. Eindelijk za
gen wij een ulaan, die om dit kon
zeggen. Midden m den nacht ging on
ze compagnie op marsch. Na e«-n goed
uur hoorden wij voor ons grav en.
„Hier v\ urteuibergor!" kregen wij
te hiooren. W'uj meluen ons bij «ten
ommimuiAkuit aan. „Piuchug, dat jul-
i'jo nog gekomen zijt. Jullio kunt je
dculolijk hier ingraven. Maar flink.
Bij liet aanbreken van «ion dug krij
gen w ij zeker zware Fransche grana
ten bij tot ontbijt. Goedenavond".
Onae mai.-schftppoii waren totaal
uitgeput, maar dadelijk begonnen zij
te graven. De grond was steenachtig,
lie werktuigen klonken den geheeloa
nacht. Zeker. De manman doden hun
pliclit. Zonder brood in de maag, b:V
harend iu don wind, die huilend over
do hoogvlakte sneed, zonder een enkel
antevreden woord, werkten zij don go-
hoe! en nacht. Toen de morgen kwam,
was de loopgraaf gereed Zij vielen
zonder een woord to zeggen in do
loopgraaf en wilden niets andere dan
slapen, slapen.
De Franscheu hadden er toch de
voorkeur aan gegeven, in do duister
nis nog te verdwijnen. D® verwacht©
granaten kwamen niet, slechts enkele
shrapnell-wolkjes bewog«vn zich traag
in de lucht. Daarop lette niemand
meer. En toen kwam het moeilijkst©.
Onz® soldaten waren langzamerhand
vroolijk geworden. Daur onze veld
keuken nog niet was aangekomen,
kookten zij in pannen aurduppeten,
welke in menigte op do velden lagen.
Zij vertelden elkaar de heldendaden
van gisteren en rookten Belgische si
garetten.
Toen kwam het beveltot slagveld
opruimen en de doodoü begraven.
Elke compagnie kreeg daartoe het tor-
rein, waar zij gisteren gevochten had
De geweren werden omgehangen, de
petten opgezet en groote bijlen en
schoppen op den schouder genomen.
In lange rijen totraden wij het slag
veld, tet wij de plaats bereikten, waar
ik gisterochtend om 5 uur ln de vuur
linie was geweest. Daar lag ook de
eerste doode eon rccruut van mij.
dien ik den laatsten winter opgeloio
had. Verder Bi dezen greppel, achter
dezen boom had ik later gestaan. Ik
bemerkte, dat het zoor goed hud kun
nen gebeuren, dat men mij hier ook
had kunnen oprapen. Want juist op
deze plaats waren een paar infante-
rie-kogels langs mijn ooron g«ifloten.
Ik ging verder paar de steli'ng.
waar ons de Fransche artillerie var
tweo zijden had aangevallen. Daat
lagen er meer. Van allo kanton kwu
men mijn mannen en droegen dooden
naar do vastgestelde plaats. Daar
stond een onderofficier, die eiken gc«
sneuvelde den torkenningspeiinmg,-
geld, horloge en brieven afnam, liét
geld, de brieven en de voorwerpen van
w aarde werden in oen zuk gedaan en
daarop de herkeamingspennlng toves-'
tïgd, zoodat het een klein pakje word.
D® pakjes stapelden zich op. Daar
brachten zij ook een kameraad van
mij, een jongen luitenant, do revolver
nog in de vuist. Kort voor het begin
van het gevecht hadden wij nog te
zomen mijn veldflesch geledigd eu
vroolijk gepraat.
Het uitgestrekte slagveld lag voor
mij. Overal sporen van een verbitter
den strijd diepe gaten, die do Fran
sche granaten gemaakt haddon. over
al scherven, ransels, geweren, unifor
men, helmen en veldflesschen. Hoe
dichter wij hij den rand van 't boscb
waar de Franscho infante-
r:e-3!cbing was, hoe ti l' ijker de doo
den Tv orden. Maar do verliezen waren
toch niet zoo groot, als wij eerst go-
dacht hadden. Om oen lijk stond oon
dichte kring .«oldut.en. Plotseling na
men zij de petten af de doode was
onze commandant
Bij de Franscto «telling hoorden
wij af en toe rondom ons gekerm en
wanneer wij rondkeken '/(-gen «vlj
menschcn, dio om water of brood
smeekten. Wij hielpen hen zoo goed
cn zoo kwaad als het ging.
Op don heuvel blies de hoornblazer
verzamelen. Toen wij or kwamen, was
een gedeelte der gesneuvelden reeds
begraven. Voor anderen was het graf
juist gereed. De d«x»den lagen op rijen,
allen door elkaar Wurtemtorgers,
Westfalers, Rijnstrcektoworiers, Sile-
ziers. Sprakeloos stonden onze man
nen om de gtaven. Menige kameraad,
menige goede vriend Ug in do lange
rijen doode menschen. Een rergeant
sprak een kort gebed, donrOp groeven
de schoppen in de aarde e:> hodekten
de dapperen rivet aarde. Een eenvou
dig houten kruis peeft «le plaats ann,
waar onze kameraden rusten.
'3 Middags werden de gesneuvelde
officieren begraven in een gemeen
schappelijk graf, boven oo de hoog
vlakte, \&n w aar men .'iet g«.-heeie
slagveld kon overzien. Aox-grijpend
waa tot, te z!en, h«>© enkele soldaten
uit de tuinen van het platge -eliotet»
dorp bloemen zochten, om op het graf
van „hun luitenaut" te loggen Jaar
na stonden om den Imogen, met bloe
men bedekten grafheuvel met oen ruw
houten kruis de manschappen in een
carré, met helm, geweer en ransel,
gereed voor het vertrek. Do divisie-
geestelijke sprak een paar woorden
d® oudste officier eveneens. Een paar
commando's do troepen presenteer
den tot geweer, de trommels roffel
den, de rpuziek speelde de laatste
eerbewijzen voor dezen commandant
waren gebracht.
Daarop zwenkte de troep in marsch-
colonne, do muziek spoelde oen vlug
gen, vrootijken marsch en do troop
marcheerde af, dieper Frankrijk in.
Zoo gaat het in het algemeen na
den slag
DE DUITSCHE SOLDAAT IN
OORLOGSTIJD.
De Berlijnsche correspondent van
't Alg. Handelsblad schrijft o.a
Het was op een wandeling over do
stoppel re! ctenl bij Thiaucourt. «lal
een kapitein, die ons vergezelde, met
een van genoegen stralend gezicht
slaa-lfcjes meedeelde omtrent den goe
den geest- onder de Duitsche troepen
in het front. Niet alleen bij de actie
ven. doch ook bij tie reserve en zelfs
bij de oudere mannen landweer er.
landstorm.
Wij, die hier in Berlijn den eersten
oorlogsroes meemaakten, zetmn hoe
d11 zingende troepen, die nanr d^er^mi
trokken, geworpen werd<m me< bloe
men, toegejuicht en t.neo><*wnifd met
hoeden en zakdoeken Wij zeiden i
„Later zu'len ze het zingen we! ver-
leeren." En spraken we een vrouw,
wier man in het veld was en die in
w'eken niets gehoord had uit den
«reenide zagen wc haar kommer en
angst, dan stond het hij ons vast. dat
de mannen daarginds in het verre,
vijandelijke land, heel stil zouden
zijn in de enkele uren, dat zij verpoo-
zen konden van de lichamelijke uit
putting, van zenuw-opzweoping. En
lazen we dan de veldpostbrieven 'n
de Duitsche kranten, vol ellende
soms, maar vlak dauroo vol lout'c-
heid, dan dachten we het onze er
van
En nu nog, na mijn ervaringen
«licht bij het front van Verdun, het
Argonnémvoud, Toul, weiger ik 'iet
te galoovcn, dat er gezongen zou wor
den, grapjes uitgélianld door de man
nen, die in of bij het bloedbad staan
van Nieuwpoort eu Yperen.
Dat zou van een weerzinwekkende
onnatuurlijkheid zijn
Maar toch heb ik uit eigen aan
schouwing geleerd, dat de soldafcn,
die reeds vaak in het vuur waren, e^
ken dag weer kans hebben gezonden
le worden naar de lijn, waar de ko
gels fluiten en granaten donderen,
in dien tusschentijd van rust en goe
de verzorging van een blijmoedigheid
en een schijnbare zorgeloosheid zijn,
die bewondering afdwingen.
Kan de buitensaaiuh-r zich een
voorstel'i.ng maken van de psyche
van een soldaat, die in de loopgraaf
staande, boven het hol, dat hij in ecu
zijwand hakte en dat hij als zijn bed
inrichtte, de grap kraste: ,.N'ur für
Iien schaften"?
Ik heb gezien boe een afdee'ing
oude landstorinmannen, Wurtember-
gers, op een hutje, waar zij voor den
nacht een onderkomen moesten zoe
ken, geschilderd hadden den naam
van een eerste hotel in Stuttgart, hoe
collega's uit Hamburg, een heel, heel
eind uit de buurt hun krot hadden
beklad met: „Alster-Pavlllon"
Doch sterker dan deze staaltjes van.
als men wil, een overmoedige bul
van misschien een enkeling, troffen,
me d.® houding en «1e goest van do
groote mossa's, onverschillig '»f zij
een dorpsplein lanterfanterden, op
weg waren in gesloten gelederen nu ar
hot front, zicli bezig hielden in de wei
met bet reinigen van de uniform, het
behandelen van do paarden, liet ko
ken van de soep-
Ze.lochten en stoeiden, z« floten em
zomrén.
En uitbundig wa$ do vreugde zoo
