rein terug to winnen, nierbij werd
rij uiterst krachtdadig door het vuur
van dc vald-artliberie gesteund, dio
evenals de Fransche arttllorio ten
minste gelijkwaardig ia aan do Duit-
eche vi'ld-artitlerie. Ook zware
telu'-epsknnormen hadden <te Engel-
schen in «ie buurt van Yperen go-
bracht en hun granaten en kartetsen
hébben onze infanterie groote verlie
zen toegebracht Toen het oprukken
van or. ze troepen de Enge'scher.
eteeda rneor in dc fetem bracht poog
de de Kngoïsche infanterie vooral m
de buurt van Beaelaere steeds en
steeds weer door to breken. Tever
geefs echter. Bij een van deze krach
tige pogingen violen ons 500 Engel-
schort, onder wie 20 officieren, in han
den.
l)c Jioofdkracht van de Engelscho
infanterie ligt ongetwijfeld m <le ver
dediging en in het gebruiken van het
terrein. Hier komen de jagersinstinc
ten van den EngeLschen sportman
sterker tot hun recht dan dit bij den
(remidde'don infanterist het geval ia
De Engelsehman hoeft ais sportman
tonder twijfel beter reageerende ze
nuwen dan de Duitscher. De EngeW
schc recruut is daarom in hot schie
ten. in hel gebruiken van het terrein,
1n patrouille-diensten, en-z. gemakko-
•lijkor te vormen dan de Duitscher.
De handigheid van den Engetechon
infanterist op het gevechtsterrein' liep
bij de ontelbare gevechten bij Yperen
zeer in het oog. De Engeleche loop
graven waren meestal zoo aangelegd,
dat zij met het blooto oog niet te vin
don waren, Toen wij <te eerste loop
graven genomen hadidem, waren wij
verbaasd over de» goeden aam tag wat
diepte, dokking in de zijde togen gra-
n a al splinters, borstwering en schuil
plaatsen betreft. Zij waren bijna alle
voortreffelijk voorbereid voor een lan
gen tegenstand. Wat ons het meeste
trof, waren de 6talen en ijzeren pla
ten, die in de borstwering ingebouwd
waren. De schuilplaatsen waren zoo
geriefelijk mogelijk ingericht. Onzo
manschappen maakten daar prachti
ge geconserveerde levensmiddelen
buit, o.a. corned beef, en menigeen
heoft zich daar ook een scheermachi-
jie veroverd, die iedere soldaat bij
ziel) heeft.
Ala wij binnen de stelling waren,
kwam het vaak voor, dat wij merk
waardig veel doode esn weinig teven-
de verdedigers meer vonden. Zoo
6Cheen het ten minste op het eerste
gezicht. Spoedig echter ontdekten
wij, dat een groot deel van de „doo-
<fen" zich maar zoo hield, die wer
dén dan met de bajonet „ar uit ge
kieteld".
Als patrouilieur is de Engelse hm an
voortreffelijk. Ik heb vaak met een
kijker Engelschs patrouilles een hoe'
eind kunnen volgen en ik moet zog
gen, dat hun tactiek uiterst handig
was, wat ik van do onzen niet steeds
beweren kan.
Wij Duitschers mpeten er voor op
passen onze tegenstanders te onder
schatten. Ons doordringen in West-
Vlaanderen kan slechts langzaam,
Btnp voor stap, plaats vinden, ieder
dio bij Yperen meegevochten heeft,
weet, dat daar tot do beslissing go-
valten zal zijn nog gedu'd, zeer voel
geduld noodig ia.
EEN D/.FPERE VROUW.
Do oerstö vrouw, dis tij-deus dezen
ooi log gedecoreerd is, meldt de ii-
raes"-correspondent uit Frankrijk, is
een Belgische dame, mile Jean-n© Pe
rl cl u>w. Zij ocJviag het kruis der too*
poldtorde voor den moed, sinds het
begin van. den oorlog door haar ge
toond bij den ho?pitaaldtenst te vol
de, menigmaal baar eigen leven in ge
vaar stellende, door onder vijandelijk
vuur gewonden te heipen.
FRANSCHE SOLDATEN IN'..*
BRANDWEER-UNIFORM.
Een moeilijk vraagstuk in dazen
oorlog, waarin het er op aankomt
voortdurend nieuwe reserve-eenhe
den behoorlijk geëncadreerd en uit
gerust in het vuur te kunnen zenden,
is ongetwijfeld do quaest» van de
kiaeding dier raillioenen.
Dat in Frankrijk aan uniform Wee
ding gebrek -is büjkt wel uit het vol
gende bericht van 't Alg. HandeJshl
„Majoor Guesnet, voorzitter vnn
den national en bond van Fransche
brandweerlieden, heeft de regeenng
or op gewezen, dat door Oorlog ge
bruik zo*u kunnen gemaakt worden
van do uitrustingstukken van de
400.000 leden van de corporatie der
gom cental ij 1M> brandweer.
Minister Miolvy heeft majoor Gues
net gelukgewensciht met zijn uitne
mend deattóbeedd en hem verzocht den
dunk der regeering te willen over
brengen aan het. brandweerkorps van
Frankrijk, diat, dank zij zijn solidari
teitsgevoel en vaderlandsliefde, thans
nnxlo zal werken aam. de Uitrusting
van het Fransche leger".
JEUGDIGE STRIJDKRACHTEN.
Do „Times" meldt uit Vlaanderen
Moer dan twaalf jongens \uri onge
veer 16 jaren, die tot een Duitsch re
giment infanterie behoorden, werden
door dc Engelse hen gevangen ge
maakt.
YPEREN VERWOEST.
Do correspondent Tan de „Daily
Chronicle" bij het Belgische leger
frCinde
Yperen staat in brand en een groot
gedeelte van deze schoon», oude
Vluamsche stad is verwoest. Vroeg in
rh-n morgan slaagden de Duitschers er
Maandag in, de stad onder het vuur
van hun zware gesehut te nemen en
er dc 11 en 13 duims granaten in te
werpen.
Geen menschenlevens gingen ech
ter verloren, aangezien de stad ge
heel verluien was. Een zee-officier,
dio '3morgens uit Yperen vertrokken
was, zoide, dat een oude, kreupele
Vlaamsche vrouw en een hond de
ccnige, achtergebleven levende we
zens waren. De vrouw trachtte met
emmers water te vergeefs het laaiende
vuur te blusschen. Aangewakkerd
door een noordoosten bries, lokten de
vlammen gretig langs de huizen, wel
ke voor het meerèndeel van hout wa
ren. Spoedig was het westelijke ge
deelte van de stad een laaiende puin
hoop geworden.
Tien tot twintig granaten in de
minuut vielen er. Het wnren gruna-
Uu mot groot on tptoffinga vermogen
en ook" cnlccle brandslicbTtfncle projec
tielen -waren er onder.
De toren van de St. Martij ns-kathe-
draal is gedeeltelijk verwoest. In de
noordeltjko wijken van de stad, waar
vele mooie, oude hu teen staan, heb
ben de brand en de granaten even
eens groote schade aangericht.
EEN DUITSCHE LUCHT-AANVAL
OP ENGELAND?
Ken medewerker van de „Daily
Chronicle", verblijvende aan *t Meer
van Constanz, schrijft
„Er gebeurt iets bijzonders te Fric-
drichshnren. Uil mijn raam heb ik
liet gezicht op de wlt-roode stad, ge
legen aan den voet van den logen
heuvel, dio afglooit naar het meer.
Zij ziet cr zoo vreedzaam genoeg uit,
doch ik weet dat in hei lange drijven
de gebouw, welks zijkanten thans
glinsteren in do zonnestralen en dat
oprijst uit de donkere wateren van
meer dan eenige honderden meters
voor de kleine haven, tal van bedre
ven werktuigkundigen dag en nacht
W-zig zijn met hot opbouwen van een
luchtmonster, dat wat betreft zijn
kracht tot vernietiging, zijn wederga
niet heeft.
Het moet in liet begin, van Novem
ber gereed zijn en de vervaardigers
verhoovoardlgon er zich op, dat zijn
eerste ernstig werk zal zijn een aan
val op Londen. Als dat gebeurt, zeg
gen zij, zullen do Londenaars hebben
te rekenen op meer dan eenigo bom
men, zooals die, welke geworpen zijn
op Parijs en andere Fransche ste
den.
En wanneer Inderdaad die aanval
geschiedt, zal hun voorspelling waar
schijnlijk juist zijn. De nieuwe Zeppe
lin zal orn zijn kanten bijzondere
gaanderijen hebben voor machine-
kunonuen en lichte artillerie-stukken.
Al de plannen der ontwerpers zijn
blijkbaar gebaseerd op berekeningen
in verband met den zooveel bespro
ken aanval op Londen. Een der
grootsto moeilijkbeden voor den
lucht-commaudant van eulk een
waagstuk moet zijn de tijd, geduren
de weikon hot schip drijvende zou
moeten blijven. Om het gevaar van
aanslagen er op te verminderen, zou
con rond-rois heen en weer noodig
zijn naar Antwerpen of naar welke
plaats ook, die als basis moet wor
den gobruikL Kr wordt beweerd, dat
de niouwe super-Zeppelin tegen dit
bezwaar zal zijn opgewassen, omdat
het voor onbeperkt langen tijd in de
lucht zal kunnen blijven door het
groot aantal ballonnen in zijn reus
achtig omhulsel, Door middel vaneen
bijzonder apparaat zal de bemanning
in staat zijn die ballonnen te vullen
een voor een, zonder dat men zal be
hoeven te dalen. Een ander voordeel
van hel hebben van zoovele ballons
zal wezen, dat, bijaldien slechts een
doel van hot luchtschip gotroffon
wordt, er gas genoeg zal wezen in de
andere ballons om het drijvondo te
houden.
Er loopen in de buurt allerlei ver
halen over de andere biteonder heden
van het gevaarte. Een er van is, dat
liet zal voorzien zijn van een nienw-
uitgevondon goruischbreker, waar
door het schip zal kunnen réizen, zon
der dat iemand het opmerkt, als het
slechts hoog genoeg blijft. Een ander
gerucht is, dat het omhulsel erg don-
kor-g:rija zal worden geverfd, zoodat
het 's nachts moeilijk te onderschei
den zal wezen. Er is ook sprake van
een bijzonder licht kanon, om daar
mede af te vuz-en een bijzonder soort
granaten, bevattende een nieuw sooit
ontploffingsmiddel. Ook wordt ver
teld, dat een der ingenieurs beeft ge
vonden een projector, bestaando uit
een ijzeren koker, waardoor, door
middel van een ingewikkeld ïnik-
toestel, waarbij rekening is gehouden
mot den wind en de snelheid, van
groote hoogte met de grootste zeker
heid projectielen kunnen geworpen
worden.
Het is onmogelijk na ie gaan wat er
van al die geruchten waar is, als men
geen Duitsoher is, doch zooveel staat
vast, dat er te Friedrichshaven iets
zeer bijzonders gebeurL Behalve die
super-Zeppelin in liet drijvende ge
bouw, wordt or een andere gebouwd
in de loods aan land. Deze laatste is
steeds omringd door een groot de
tachement soldaten en de toegang tot
do haven van de atadszijde wordt ook
streng bewaakt. Op het meer pa-
trouilleeccii motor-booten, om te zor
gen, dat stooinors en visscbersvaar-
tuigen uit do buurt blijven.
Alle vreemdelingen, ook d® bewo
ners van den Zwitserschen kant van
het meer, wier gevoelens zéér Duitsch-
gezlnd zijn, worden gearresteerd, als
■i\ dicht bij een dei- beide gebouwen
komen.
Ongeveer twéé maal 's weeks brengt
Graaf Zeppelin, nog een flink-uibztond
oud man, niettegenstaande hij tus-
schen de 70 en 80 jaar is, een kort
bezoek aan Friedrichshaven, om den
voortgang van het werk in oogen-
schouw to nemen.
De „Herr Graf' is zeer populair bij
de soldaten en somtijds laat hij het
werk aan groepen gewonden zien. Hij
is thans een der hardstwerkende
mannen in Europa, want behalve die
twen Zeppelins in aanbouw te Frie
drichshaven zijn er nog andere in
aanbouw te Dusseldorf, Potsdam en
Hamburg.
Tot dusverre bobben de Zeppelins
iiiel veel schitterend werk in den oor
log gedaan. De beter bestuurbare en
veel gocckoopcr vliegtuigen hebben
bewezen van veel inter nut te zijn
voor vei keiiiuiigs-doeleraden, terwijl
luchtschepen veel gemakkelijker ver
nietigd worden. Aangenomen wordt,
dut er t<ui minste vijf van de Duitschc
luchtschip-vloot, zooais die was vóór
do oorlog begon, vernietigd zijn,
waaronder Usee door de Britsche
vliegers, die boven Dusseldorf kwa
men, onschadelijk gemaakt zijn.
Een der merkwaardigste feilen in
den oorlog is geweest de mislukking
der yliegtuigen voor verdelgings-
doelamden. De Duitschers hopen, dat
do verbeterde Zeppelins, die nu in
aanbouw zijn, meer zullen kunnen
uitrichten."
•DE DU ITSQII'E LUCHTVLOOT.
Volgons eon bericht uit 't ParijsChe
„Journal" gaven de Duilsc'liers de ver
vaardiging van vliegtoestellen naar
hot Taube-imodel op en maken thans
enkel tweedekkers, volgens ontwer
pen maar Fransche modellen. Do drie
vöörnrvffmis'te fnrlchUn'geff maken Tl
toestellen per wéék.
D? Duitsche verliezen der lucht
vaart zijn sinds het begin van den
oorlog aanzienlijk geweest Tot op!
15 October waren 52 Duitsche avla-
teura gedood of vermist, terwijl meer
dan honderd vliegtoestellen onklaar
werden gemaakt
Ter Zee.
De Duitsche vloot verliest
de „Emden" en de
„Königsberg."
Do Britsche admiraliteit deelt modo:
„Nadat do plaats waar de Duitsche
kruiser „Korigsberg" zich ophield
was aangeduid door zijn aanval op
den Pegasus (19 Sept) heeft do ad
miraliteit de concentratie van een
aantal snelle kruisers gelast in de
Oost-Afrikaarsche wateren. Deze oor-
logslHxlems hebben in onderlinge
samenwerking do zee gedurende Ion-
gun Ujd nauwgezet afgezocht. Op d-sn
dOen Oct. werd de „Königsbersr" door
Z. M.Y» „Chatham" ontdekt. Hij lug
toon ongeveer 6 mijlen van do mon
ding op do rivier Rufiji tegenover
M&fla-ailand. (Duitsch Oost-Afrika).
Wegens zijn grooteren diepgang icon
de „Chatham'' de Königsberg" niet
bereiken. Waarschijnlijk zit do Duit
sch© kruiser, behalve bij hoog water,
aan den grond.
Eon deel der bemanning van de
„Königsberg" is aan land gezet cr.
Ligt op dein oever der rivier verschanst.
Zoowel deze verschansingen als do
kruiser zelf zijn ctoor de „Chatham"'
beschoten, ra-aar wegens de weelderi
ge palmbosschen is het niet mogelijk
vost to stellen welke schade door do!
beschieting is aangericht. Tijdens <le
operatics oin d» „Königsberg" te ver
meesteren of to vernietigen, zijn af
doende stappen genomen om den krui
ser in dé rivier op te sluiten, door
het doen zinken van een kolen-schip
in de eonige bevaarbare geul. Daar
de „Köxugsberz" nu gevangen is en
niiot meer in staat eorfige schade te
doen. zijn do snelle schepen die hem
hadden gezocht, vrijgekomen voor
anderen dienst.
Een andere gecombineerde operatie
is sedert eenigen tijd door snelle krui
sers tegen de „Emden" gevoerd.
Daarbij zijn de Rngelgche kruisers
geholpen door Fransche» Russische
en Japansch© oorlogsschepen en door
do AustraJiacho kruisers „Melbourne"
en „Sydney". Maandagmorgen werd
bericht ontvangen dat de „Emden"
bij de Cocos-eilundan (in den lndi-
schen Decaan Red. H. D.) was aan
gekomen en op het eiland Keeling
(oon Engolsoh kolenstation tusschen
CeylOn er. Australië, Red. H. D.)
een gewapende afcleel'ing had ont
scheept om het draadloos telegrafi
sche station te vermelen esn den tele
graafkabel te kappen.
Raar werd de „Emden" door dé
„Sydney" verrast en bot een gevecht
genoopt. In den hevigen strijd, die
volgde, heeftde „Sydney" drie dood en.
én dertien gewonden gekregen. Do
„Emden" werd op het strand gedre
ven en is verbrand. De verliezen aan
raonschenlevens op de „Emden" moe-
ton isoer groot zijn. Aan de overleven
den is allo mogelijke hulp geboden.
Mot uitzondering van het Duitsche
smaldeel, dat tut die ChileenscUe kust
opereert) zijn de geheel© Indische
Oceaan en Stille Zuidzee nu van Duit
echo oorlogsschepen gozruiverd.
Do Adrrürahtoit neeft het vergende
bericht aan de „Sydney" en 't Austra
lisch Marinebestuur gezonden: ..Har
telijke gelukwensch nuet hot schitto-
rende debuut van do Australische Ma
rino in don oorlog en voor don l»e-
langr ijken dienst aan de zaak der
Bondgooooton en aan den vreedlsa-
men tondel bevoezen door de vernie
ling van de „Hmden".
Nu is 't verlies aan den Duitschen
kant.
Dc „Königsberg" had als tegenstan
der do „Chatham".
De ..KOmigsberg' I3 3-100 ton groot,
en zijn bewapening 10 kanonnen van
10 c.M.
De „Chatham" is 5500 ton groot en
behoort tot de nieuwe 25-onijte krui-
Êt-rs der Eiigehschc marine.
Dc bewapening beslaat uit 8 ka
nonnen van 15 cjM.
Deze kruiser heeft niet alleen een
pantserdek van 2.5 c.iM., duch oök
eon pantsergordol van 7.6, het gee 1.
slechts bij weinig kleine kruisers
voorkomt, daar deze gewoonJij'k
slechts oen. pantserdck hehheai.
Do be ma inning telt 380—100 koppen,
Do Engelsen-en. waren dus hier
eotiiigsziua eterlcor dan de Duitschers.
'l Verlies der Emden" zal deDuit-
ech'crs we' zeer spijten.
Nu do EmgoLsch-ö handelsvloot enor
me schade te hebben toegebracht en
eau Rtissischen kruiser en Franschen
tuipedojager in den grond gehoord
te bobben, is de kleine kruiser „Ein
den" dan toch ten slotte vernield.
Van de kaap-tochten van dc Ein
den", onder bowel van kapitein-tor-
zee Vou Muller, hebben wij reeds hor-
haalde muien melding gemaakt.
De „Emden" liep in 1908 van sta-
pai. De watorverplaatsing was 3650
ton Dc turbine-machines onitwikkc-
dt-r. 13.500 P.K. en gaven aan het
schip een snelheod van 24 1/2 kuooi^
Dc bewapening bestond uit uvaaH
kanonnen, van 10.5 c.M. en vier vun
52 c.M Voorts waren or twee niachi-
otgeworca én twee onderwaterian-
ceerbuixen.
De bemanning bestond uit 000 man.
Ook dc „ESmtfen" stond tegen een
grootcr tegénstander. De „Sidney" is
oen 25-mijts kruiser van 5700 ton met
8 (kanonnen van 15 C.M.
EEN MODERNE ZEESLAG.
Dc zeeslag op dé Chileensche kust
vestigt do aandacht op den grooten
afstand, waarop in den tegenwooixli-
gon tijd een zee-gevecht wordt gele
verd, en op de uitwerking van het
zware geschut op de minder zwaar
bewapende oorlogsschepen.
Naar aanleiding daarvan laten wij
hieronder een duel van een populair®
beschouwing volgen over maritieme
stratoglo, die geschreven is voor de
„Kölnlschö Zeitung".
„De moderne zeeslag begint reeds
op grooten afstand. Het hoofddoel
daarvan ls, om door goede treffers
den tegenstander eerder schade toe
Ié lirengetf, das dat' deze m '<re geTé-
gonliéid is, zelf te raken. Het stre
ven van de oorlogsmarines is daarom
ook, om zich zooveel mogelijk vèr-
drugondo kanonnen aan te schaffen
en hiermede, door goede treffers, den
tegenstander te verzwakken.
De zeeslag van Tsushima in 1005
werd door do Russen op een afstand
van 6000 meter begonnen, en door de
Japanners op 4000 meter terugge
bracht Intusschen zijn Jaren voorhij-
gegaan en de afstand, waarop tegen
woordig reeds oen beslissing door den
artillerie-strijd verwacht wordt, is
misschien verdubbeld. In de Veree-
nigde Staten zijn b.v. schietproeven
genomen, waarbij op een afstand van
14.000 M. het tuur werd geopend op
12.000 M. moeten reeds resultaten be
reikt zijn. Men zou hot ternauwer
nood mogelijk achten, op deze afstan
den nog tets te zien, laat staan iets te
kunnen iierckennen. En toch ge
schiedt dat door middel van uitste
kende verrekijkers, afstand meters en
richt-tocstellcn van buitengewone
nauwkeurigheid.
Het vergrooton van den govechts-
afstand is natuurlijk ook van invloed
op het projectiel, dat bij het afleggen
van zulk een groot aantal kilometers
op zijn baan aan vele invloeden bloot
gesteld wordt en daarom, ondanks
hot goede mikken, zijn doel kan mis
sen. Zooals het riet door den wind
hceri 011 weer wordt bewogen, onder
vindt ook een projectiel, dat met
kracht wordt afgevuurd, den tegen
stand en druk der luchtlagen. Scho
ten, wel'ko dus ongehinderd en zon
der tegenstand van de lucht, hun
doei togomöct kunnen vliegen, heb
ben derhalve de boste trefkans, en
overwinnen door hun zwaarte alle
hindemissen, die zij op hun baan
kunnen ondervinden. Maar het is niet
alleen de trefkans, welke moet wor
den gewaarborgd, ook de uitwerking
op het doel, welke een combinatie
vormt vun het doorboringsvermogen
en de ontploffingskracht, en deze
moet zoo groot mogelijk worden ge-
n.aukt,
In den togenwoordigen tijd wordt
meer en moer waarde getocht aan
het stoods grooter wordende door-
bormgs-verniogendit eenter moet
ztch niet slechts bepalen tot uitwen
dige bcsohadiging van het schip,
maar het moet in die richting gaan,
dat ook de uitwerking van ^e ont-1
ploffingsstoffen binnen in den
scheepsromp grooter wordt.
Dit doel wordt bereikt door het!
vergrooten van het kuJitor, d. L vnn
de doorsnee van het projectiel.
Nog steeds wordt aangenomen, dat
het artillerie-gevecht der groote ka
nonnen een belangrijke factor is in
den zeeslag, waartegenover het an
dore gevechtsmateriaal het vooreerst
nog aflegt, daar dit den vijand op
deze afstanden niet kon bereiken en
dus slechts kan worden gebruikt, als
do vloten, na de opening van het ge
vecht op grooten afstand, elkaar meer
en meer zijn genaderd.
Dit geldt in de eerste plaats voor de
torpedo's, waarvan de draagkracht.'
het moot afleggen tegen die van do
groote stukken. De afstand, welke
torpedo's kunnen afleggen, waarvan
men mol eonige zekerheid kan vast
stellen, dat zij het doel kunnen berei
ken, wordt geschat op GÖ00 A 7000
M, Èenige krantenberichten gewaag
den roods van eon draagkracht van
torpedo a van ïu.ëtkl ivi. u-r in ci-eze ge
vallen echter kan worden gesproken
van tretkiuis, vooral wanneer de
schepen in snelle vaart zich voort
bewegen, wordt in tecluiiscüe kringen
sterk betwijfeld.
De torpcuoboot-flottiJjcs, welke zich
achter de linie der slagschepen schuii-
houoen, mét het doel, op den vijand
los te stormen, stoornen met doods
verachting vooruit, om den in dea
artillerie-strijd, zwaar gehavend en
vijand door goed gemikte torpedo-
schoten den genadeslag toe te bren
gen. Het gevecht op grooten afstand,
dat als inleiding kan worden be-
scttouwd tot <len zeeslag tusschen de
eskaders, welke afstand op 10 K.M.
kan worden geschat, eischt, zooals
reeds boven verteld, een vermeerde
ring van het kaliber en een daaraan
gepaard gaande sterke verg rooting
van de zwaarte der kanonnen en der
projectielen."
Uit Zuld-Afriks.
De „N. R. Ct." vindt in de tele
grammen in de Engel&che bladen nog
meegedeeld, dat bij Altoert-ZIlvermijn
kommandant ds. Fourio gewond en
gevangen werd. Diens broeder, kapi
tein Jack Fourie, van de verdedi-
giogsmacht, is ook onder de rebellen.
(Ds. Fourio is een doctorandus van
de Utrechtsche universiteit).
Dr. Sleenkamp (die aan de Vrije
Universiteit to Amsterdam i3 gepro
moveerd op een proefschrift in het
Afrikaansch) zit in do gevangenis.
Hij heeft in zijn kerk ten gunste van
Maritz gepreekt.
In de Zuid-Afrikaansch© „Volks
stem" lezen wij het volgende:
Als de hooge overheid van Duitsdi-
Zuïdwest-Afrika gerekend heefi op
militaire medewerking van Hol-
landsch-sprekende Britsche onderda
nen, heeft ze zich deerlijk vergist. Bij
een deel onzer bevolking beersch t
weliswaar afkeer om de wapenen op
te nemen in "n expeditie tegen de
Duitschers; doch hoezeer enkelen ook
gedroomd mogen hebben, dat een Eu-
ropeesohe oorlog in ons werelddeel
sein zou worden tol n volksbewe
ging naar afvalligheid van de Brit-
sohe Kroon, zoodanig© droom zal niet
worden verwezenlijkt. Niemand onzer
vermag 't mysterie der toekomst te
ontsluieren; en zelfé de scherpzinnig
ste man zul aarzelen om te zeggen
hoe ons Zuid-Afrika er over 'n vijftig
tal jaren zal uitzien. Maar d'at nze
Unie, nog wel met Duitsche hiulp, van
't Ewopeosch© pandemonium z»u ge
bruik maken om uit 't Britsche
Rijksverband te treden, was al bijzon-
dei' onwaarschijnlijk, om do eenvou
dige reden dat daarmee in de eerste
plaats Zuid-Afrika s belang slecht
gediend zou wezen. Er ls 'n klein
gieltol H)'d Lamdsfh-laprékendie) JAlfri ka
nera, die türtigevölge van langdurig
'Verblijf in Zuidwest de Duitsche na
tionaliteit hebben aanvaard; dat deze
personen gemeend hebben te moeten
gehoor geven aan de oproeping jm de
wapenen op to nomen, is verdedigbaar
zoolang zij niet in de noodzaak zullen
geplaatst worden om ftiun stamgeaoo-
ton van Britsche nationaliteit W> be
vechten. Maar do beer Andries de Wet
is hopeloos verkeerd, wanneer hij
verwacht, dat hot vooruitzicht van
Duitsch krijgs-materiaal te zullen
ontvangen, indruk zal maken op ons
publiek. Indien Zuid-Afrika zhi soe
vereine zelfstandigheid zou moeten
danken aan Duitochland's kanonnen
en geweren, dan zou die zelfstandig
heid niet veel waard zijn en zou ons
land 'n vazal-Staat worden van de
Regeéring te Berlijn. Bovendien ver
biedt 't nationale eergevoel ons IIol-
landsch-sprekenden om uit de hand
van 'n vijand van t Brit solve Rijk
hulp te krijgen, temeer oondat de aan
vaarding van zoodanige hulp aan
stonds tot 'n burger-oorlog in onze
Unie zou leiden! Het schema van den
heer Andries de Wet is 'n doodgebo
ren schema; doch als historisch docu
ment is die oproeping uit Duitsch-
Zuidwest niet zond-er zekere pikante
belangrijkheid.
AEIorlel.
REEDS NU STANDBEELD-
PLANNEN.
Een standbeeld aan Joanne d'Arc
gewijd, zal worden opgericht, to Lag-
n-y 'het uiterste punt, door de voor
posten van hot Duitoc'hc leger bereikt
bij zijn maTSch naar Parijs. Do Tsaar
droeg daartoe oen som van duizend
francs bïi. Medaillons van de gene
raals Joffre en Galliend zullen in het
standtoeld opgenomen worden.
BOMMEN.
Eon Duitsch vliegtuig heeft Zondag
middag op Duinkerken twee bommen
gegooid. Een viel in het dok en deed
geen 6Chada, de andere kwam bij het
stadhuis neer en kwetste twee meis
jes. Honderd meter in den omtrek
sprongen dc ru!ton.
EERE-KERKIIÖVEN.
In navolging van meerdere sleden
In Duibsch'and wondt te Kleef een
eere-kerfchof aangelegd voor gesneu
velde soldaten.
EEN VREDESCONFERENTIE?
Milaansche bladen deelen mede,
dat eerlang in een encycliek van Z. H.
dm Paus de bitoenroeping van een
vredesconferentie in overweging zal
worden gegeven.
UIT MEXICO.
Particuliere berichten uit Vera Cruz
melder., dat de menigte, onder lei
ding van conötituitiouaiistisclie sol
daten de Nationale Bank Ie Mexico
p'undwJe.
ENGELAND EN TURKIJE.
England's regeering toeft een wit
boek gopubliceord waarin dc stukken
zijn opgenomen dio geleid hebben'tot
de breuk met Turkije. Uit London
wordt aan de N. R. Ct. gieseind, dat
dit wil boek aantoont, dat Engeland
veel geduld togen de Turlcsobe uittar
tingen getoond heeft, die beïnvloed
werden door Duitsch-gezinden.
INGEZONDEN MF.DEDKEL1NGKN
30 Cts. per regel.
op RJJWIEL.. EIJTUIG. Mi AUTOBANDEN
«uborSt xoUüttft.
Fabriek 11 cv ca. HocgezandiOroainjcn.)
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Buitengewoon ooriogskF6diet.
Door do Ministers van Ouriog en
van Financiën is Ihuus aan de Ka
mers toegezonden eene Nota o. a.
strekkende ter verantwoording van
de vragen en opmerkingen, voorko
mende in het Eindverslag der Com
missie van Rapporteurs uit de Eerste
Kamer over hél ontwerp van wet tot
verhooging vnn de oor 10gsbegr0oting
voor 1914 (buitengewoon krediet).
Wat het tijdstip van indiening der
krediot-aanvragé aangaat zeggen de
Ministers dat, eerst toen door het
inkomen van eonige gegevens aan het
Departement van financiën eene zeer
globale schatting kon worden gemaakt
en de gebeurtenissen in Europa vol
doenden grond gaven voor de opvat
ting, dat oeno bestendiging der uit het
oorlogsgevaar voortvloeiende maatre
gelen onvermijdelijk zou zijn, er aan
leiding was tot eone nieuwe krediet
aanvrage over te gaan. Van dat
oogenbllk af was ook een spoedige af
doening door de Kauier 'gewenscht,
ton einde de kau3 te ontgaan, dat het
bereids vroeger toegestane buitenge-
wono krediet zou moeten worden
overschreden.
Gok nu nog is het onmogelijk eene
nadore specificatie te verstrekken be
treffend© de wijze, waarop de toege
stane sommen zijn uitgegeven, en het
in te voorzien, dat tot nog geruimen
tijd zal duren, alvorens een volledig
beeld zal kunnen worden verkregen
van alle uitgaven, welke het gevolg
zijn van den togenwoordigen toestand.
0. a. wordt er op gewezen, dat b.v.
de vergoedingen wegens kostwinner-
sohup aan militie- eu landweerplichti-
gen, die bij voorschot uitde gemeente
kassen worden voldaan, eerst ter
kennis komen van het Departement
van Oorlog door de ontvangst van de"
afrekeningsslaton der verschillende
gemeenten, zoodat ook hier de grond
slag voor eono betrouwbare raming
vooralsnog blijft ontbreken, moer in
het bijzonder ten aanzien van de groo-
terc gemeenten, welke tot op dit
oogoinblik dergelijke staten nog in het
geheel niet hebben ingediend. (Door
de zorg van het Departement van Fi
nanciën zijn aan tal van gemeenten,
op rekening van het haar uit dezen
hoofde toekomende, voorschotten uit
Rijks kas verleend tot een gezamen
lijk bedrag van 11/2 t millloen gul-
den).
Hetzelfde kan gezegd worden met
betrekking tot de kosten, verbonden
0. n. aan de opruimingen, de vorde
ring der spoorwegen, de internoeriug
van vreemd© krijgslieden, het huis
vesten en voeden van vluchtelingen,
enz. enz.
De aan de spoorwegmaatschappijen
uit tc keeren schadeloosstellingen zul
len, als rechtstreeksch gevolg van den
mobilisatie-toestand, te zijner tijd
moeten worden gekweten uit de gel
den, die als buitengewoon kredie-t op
de oorlogsbegrooting beschikbaar
werden gesteld.
Gewezen wordt er op, dat bij het
intreden van den mobilisatie-toef rmd
aan tal van personen de bevoegdheid
rnoet wonten verleend tot onnriddellij-
ken aankoop van tal van benoodigd-
heden. Aangezien tijdverlies in dezen
de schromelijkste gevolgen zou kun
nen hebben, inoet de grootst moge
lijke spoed worden betracht, en daar
door kan het ongetwijfeld zijn voorge
komen, dat in sommige gevallen te
hooge prijzen beetcod zijn. Onder zul
ke omstandigheden is het, bijna onver
mijdelijk, dat het voordeel is aan do
zijde van den verkooper, die de juiste
waarde van zijn goed boter kent dan
de officier, met den aankoop belast,
die, met hoeveel goeden wil ook be
zield, vaak eon slecht „koopman" is.
Tot dusver zijn echter dezerzijds geen
gevallen van bestede buitensporig
hooge prijzen bekend gewordon.
De Minister van Oorlog zegt per
soonlijk een groot deel der -plaatsen
bezocht te hebben, waar opruimingen
zijn uitgevoerd hij heeft zich daar
mot de officieren, aan wie de leiding
daarvan was toevertrouwd, onderhou
den. Van luchthartigheid heoft hij
geen spoor ontdekt,
Het heeft den Minister van Oorlog
leed gedaan, dat iu deze dagen van
spanning en oorlogsgevaar, aanmer
king is gemaakt op de aan de officie
ren van het leger verleende toelagen.
De Minister kan die toelagen niet
„aauzicnlijk" vinden, maar wel bil
lijk..
Dat de wijze vun inneming uer gc-
vordorde automobielen voor militair
gebruik niet vereenigbaar zou zijn
met een zuinig beheer, is wordt in
de Nota gezegd niet gebleken.
Vele der voor de verpleging dei
troepen benoodigdc arLikelen worden
uit den groothandel betrokken en te
Amsterdam, Rotterdam of elders op
geslagen. Er is niet gebleken, dat
voor deze artikelen hoogere prijzen
moeten worden betaald, dan waar
voor zit bijv. in Noord-Brabant en
Limburg kunnen worden verkregen.
Wel het tegendeel de prijzen van
sommige artikelen zijn zelfs belang
rijk lager dan die, welke in de plaat
sen zijn gevotee.rd, waar ze verbruikt
moeten worden, liet lijdt daarenbo
ven geen twijfel dut, wanneer tot
aankoop in het gTOOt in laatstbedoelde
plaatsen werd overgegaan, die prij
zen daar aamtenliike sliicing zouden
ondergaan.
Het is den Minister van Oorlog niet
duidelijk, op welke beroepsmilitairen
van logeren rang in het Verslag ge
doeld wordt als een voorbeeld van
schrielheid in de bezoldiging.
In het algemeen is er met zorg naar
gestreefd om te voorkomen, dat be
roepsmilitairen, gehuwd of onge
huwd, gedurende de mobilisatie min
der inkomsten zouden genieten aan
waarop zij in gewone tijden in ver
hand met hunne militaire fuuctiën
kunnen rekenen.
Zelfs zijn er bepalingen gemaakt,
waardoor bedoelde militairen kun
nen worden schadeloos gesteld voor
het derven vun bijverdiensten, wélke
zij in gewone omstandigheden in de
uitoefening van hunne militaire func-
tiën geregeld genieten, en zulks na
tuurlijk onverminderd de toelagen,
welke thans aan allen worden toege
kend.
Tijdens buitengewone omstandighe
den als die van thans, geschiedt de
toekenning van vergoedingen aan go-
zinnen van kostwinners niet meer
door tot Departement van Oorlog,
maar door de burgemeesters recht
streeks. Déze regeling is nuttig en
noodig, omdat anders de vergoedin
gen onmogelijk tijdig zouden kunnen
worden uitbetaald. Aan deze regeling
kleeft evenwel het bezwaar, dat de
burgemeesters bij de bepaling van de
vergoedingsbedragen niet allen den
zelfden maatstaf aanleggen. De bij
het Departement inkomende afreke-
ningsstaten geven echter geenszins
■den indruk, dat die bedragen over
het algemeen te laag zonden zijn.
Waar blijkt van schrielheid, wordt
niet verzuimd hierop de aandacht te
vestigen.
Ten aanzien van do verspreiding
van couranten in liet algemeen en
van het dagblad „Het Volk" is do Mi
nister van Oorlog met bereid, ecu
voor tot heolc leger geldenden rege.'
vast te stellen of den opperbevel heb
ber te verzoeken zulks te doen. Jmst
daardoor konden de commandanten
„Het Volk" toelaten of niet. Een an
dere vraag is, of met dc bezwaren vun
dc laatste commandanten moet wor
den ingestemd Op deze vraag kan
zonder volledige kennis der omstan
digheden, die de Minister niet bezit,
niet worden geantwoord.
Van een uitzetting vau ds. De Jong
uit het gebied, waar deze zijn stand
plaats heelt, is g©en sprake geweest.
Hem is alleen de toegang ontzegd tol
het gebied, waar de troepen van de
lilde divisie gelegord waren. De be
wuste rede van dezen predikant is bij
de stukken gevoegd.
Aan den heer Duyinaer vau Twist
antwoordt de Minister, dat tot insti
tuut vau veldpredikers en aalmoeze
niers bij de legers te velde sedert on
heuglijke tijden bestaal. Tot een stu-
uie oer wordingsgeschiedenis ont
breekt thans aar het itep.irtemerU de
tijd.
Ten oindo zooveel mogelijk bevredi
ging te schenken en de verschillende
gezindten zooveel doenlijk te verte
genwoordigen, werd l>esïoten per di
visie twee predikanten voor een be
noeming in aanmerking te brengen,
om aan de orthodoxe en modern© rich
tingen gelijk recht te laten wederva
ren. Zoo werden, na raadpleging met
de betrokken kerkbesturen op denzelf
den voet als met don aartsbisschop
van Utrecht was geschied, benoemd'
van do Ned. Herv. Kerk «orth. 2, mod.
2Doopsgez. Kerk mod. 1 Geref.
