NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Ie Toestand in Haarlem
32e Jaargang No. 9634
Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen.
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1914 A
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN A D VERTEN Tl ËN:
per drie maandeNj Mlu Van 1-5 regels 75 Cls-j iedere regel meer lft Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem1.20 Haarlem van 1—5 regels ƒ1.—elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regeL
Voor de dorpen in den omtrek waar een-Agent gevestigd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) .30 Advertentign. van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels. 25 Cts. per plaatsing*
Franco per post dooi Nederland1.65 ijl-^ 50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant.
CailSsS Zondagsblad, 'voor Haarlem' 1 I 0.37ii Redactie en Admin^tratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitènlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabonr,eerden wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokln 161, Amsterdam.
DIJ' NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZJIDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZATERDAG 14 NOVEMBER.
Schouwburg: Baar thuis.
Cavaleric-kazcrne: Ruiterfeest.
'Apolio-ThcatciBioec. voorstelling.
13iuse. TheaWT, Gr. Markt: Voor
stelling?
Schouwburg de Kroon, Bioscope.
Cursussen voor werk-
looien.
Men schrijft ons:
De sub-commissie, die zich belast
heeft met liet organisecrcn van cur-
Bussen voor de werkloozen, bestaat
uit de lieercn J. L. E. I. Breda liley
neriberg, \V. J. Speller, Hoofd der EU
Tosefschool, A. Nagtzaa-m, Dr. P. H.
van M<H'ikerken, leeraar aan de H.
B. School met 5-jarigcn cursus, A.
Noback, tijdelijk leeraar in het Staats
recht aan de II. B. School met 5-jari-
gen cursue.
De Commissie stelt zich voor, dat
bet onderwijs volkomen neutraal za1
tiju en het karakter zal dragen van
Jicrhalingsouderwijfi. Voorhtopig zul
len cursussen geopend worden in de
Nedcrlandsohe taal (het schrijven, van
cenige brieven en lezen met verkla
ring). Rekenkunde, vooral liet bere
kenen van inhouden; Aardrijkskunde,
mot verklaring van natuurverschijn
selen-, Jaargetijden, dag en nacht, eb
en vloed enz; een cursus in eenvou
dig Staatsrecht, de verschillende re-
geeringsvormen, do inrichting van
Rijks-, Gemeente- en Provinciaal be
stuur. de invloed van den oorlog op
ons dagclijksch leven enz.; ten slotte
een cursus in eenvoudig boekhouden.
Liefhebbers voor bot volgen dezer
cursussen, die steeds overdag gehou
den zullen worden, dienen zich aan te
melden bij hun be-stuurdersbond of
bij den Roomsch-KathoHeken Volks
bond,
Voor zoover de w-erkloozen geen lid!
lijn van een dezet lichamen, kunnen
rij zich aanmelden ten kantore van
den heer Breda Kleynenberg, Zijl
ot raai 50.
Nieuwe cursussen kunnen gevormd
werden, zoodra daaraan behoefte
blijkt, doch lessen in vreemde ta'en
lijn niet in het program opgenomen,
omdat de lessen vermoedelijk slechts
een tijdelijk karakter rullen dragen.
Zoodra zich een genoegzaam aan
tal personen aangemeld heeft voor één
of meer cursussen, zal raededeeüng
gedaan worden, waar en op welke
wijze de lessen gegeven worden.
BELGISCHE VLUCHTELINGEN" TE
HAARLEM.
Hedenmorgen zijn 42 vluchtelingen
naar lielgie teruggekeerd.
(Zie vervolg pagina 2.)
Stadsnieuws
VOOR MILITAIR EN BURGER.
ONTWIKKELING EN ONTSPAN
NING VAN DE GEMOBILISEERDE
TROEPEN.
Deze werkzaamheden raken èn den
burger èn den miltair en het over
zicht moet door beiden geleren wor
den.
Het „plaatselijk comité" is nu in
Volle bezigheid onder het voorzitter
schap van Dr. J. D e k k c r, directeur
van het Koloniaal Museum. 'Eerst
ontbrak aan dc samenstelling nog-ecu
en ander: voor de ontspanning kon
beter gezorgd worden, maar na hut
toetreden van de hoeren W. D y s e-
i n c k, J. R. P r e n t Sr. en Mr. I'.
Tideman was die leemte wegge
nomen-, zij toch waren sinds ©enigen
tijd bozig ordenend en scheppend op
1- treden in de forten, door kunsta\ ou
den. en vermakelijkheden, mogelijk te
maken, voor te bereiden en uit te
voeren. Voordat «Sr fatsoenlijk opge
treden kon worden, moesten toonee-
len, canUn.ee, loodsen worden inge
richt, versierd, veraangenaamd; en
ieder, dio er nu komt, kan zien hoe
gezellig «Sn wol ingericht ze zijn. Ook
zorgden zij voo'r goede kunst. Zij.
drieën mot don hoer C. Jonge s,
arts, aanvaardde» hiermee in ons
Comité een zwaardere, moeilijke,
maar ook dankbare taak, de zorg voor
ontspanning op de forten, ook door
lezingen. Voor deze laatste hebben
zich vele sprekers opgegeven, Mr. P.
Tideman on Jhr. Dr. C. G. S. Sand
berg, eveneens lid van ons comité,
zijn zelf er mee begonnen, 't Is te
wachten dat er nor velen nood ij; nil- stad vol licht en menschen, wij voe
len zijn in. de komende wintermaan
den. De secretaris van dit sub-comité
is de heer J. R. Prent Sr.
Ook het sub-comité voor de lezin
gen hier in de stad (de lieeren J. D.
Rutgers v. d. Loeff en Jlir. Dr. C. G.
S. Sandberg) ondervond veel steun.
Zoo worden hier door de veroenigin
gen: Oost en West, Mij. tot Nut v. 't
Algemec-n en Mij. v. Nijverheid
tiental lezingen op verschillend ge
bied gehouden vóór Nieuwjaar en
tot al deze hebben soldaten in zekeren
getale vrijen toegang. De lezingen van
deze veroenigingen zullen na Nieu
jaar worden voortgezet, maar wellicht
zal ook- ons Comité daarvoor nog moe
ten zorgen en daarvoor is zorg a:
steun., c-n raad en geld noodig.
Gelukkig, dal het particulier initia
tief hier voor gepast© ontspanning is
gaan zorgen; ik noem liet gegeven
kerkooncert, vele uitvoeringenhet
openstellen van het gebouw der Chris-
lelijke Jc-ngelingsvereeniglng in de
Magdalenastraat en later liet open
stellen van de zaal van het Nut door
het Depaitementsbestuur als leeszaal
voor soldaten. Velerlei ontspanning
valt hier als van zelf otidetr hun be
reik, maar ook voor de soldaten op
de forten heeft het Comité, waarin (in.
het dagclijksch bestuur) zitting geno-
men heeft de Garnizoens-eommaniiint
de heer Juokema v. Burmania, Baron
Recgers van Wermen.huizen, Rit
meester van het Depót Huzaren, een
avond extra weten te bewerken van.
het groote Ruiterfeest, zoodat op
Woensdag 11 Nov. genoodigd zijn in
de Manégo van do Cavalerie-kazernc
480 soldaten van IJmuiden tot de I.le
de. Ons sub-comité voor d© forten
beeft dezen avond helpen regelen,
maar... de koeten van do verlichting
zijn. dan ook uit onze kas genomen.
Een goed verstaander heeft aan dit
halve wooïxl genoeg.
Maar nu nog de cursussen voor de
gemobiliseerdemhet onderwijs. Do
subcommissie hiervoor, (d© hecri-n
P. H. v .d. Ley en J. F. M. Storck) is
er in geslaagd deze to openen met l>e-
hulp van vel© bij het onderwijs he
irokkenen. Eerst dio liiefr tor stede.
De gemobiliseea-den zijn in 4 groepen
verdeeld, nl.:
1. aanstaand© onderwijzers,
2. leerlingen H. B. S. en Gymna
sium,
8. Hulponderwijzers, «n tij die eind
examen II. B. S. en Gymn. hebben ge
daan,
4. d© overige gemobiliseerde!»
Do eerste glrcep vond vriendelijk
onderdak in do Rijkskweekschool aan
den Koudenhorn, de 2de in de beide
Hoogere Burgerscliolen en 't Gymna
sium, do 3de werd over kweekschool
en Hoogere Burgerscholen verdeeld.
De cursussen worden nu vrij geregeld
bezocht en enkele stoornissen worden
uit den weg geruimd door overleg
met den bataljons commandant, aapt.
Schregardus. De girootste groep, de
4de, krijgt les in de school aan de
Botermarkt van den heer Popma
(ook personeel van den heer Bran
denburg werkt er aan mee) en in die
van den heer Sevenhuvsen. Er wordt
les gegeven in veie vakken en alleen
het bezoek aan het herhalingeonder
vvijs geeft aanleiding tot klachten;
dat is uiterst gering. Vele klasseloka
len zijn echter boordevol. En het Ge
meentebestuur verdient dank, omdat
het ze openstelde voor deze cursussen.
Ook de cursussen op de forten wor
den met afwisselend© bolangstelliug
gegeven; een soldaat heeft nog liever
verlof dan les, wat te begrijpen is, en
in sommige forten daalt wel eens lij
delijk do belangstelling en zoo kar.-
ou'rsussen verdwijnen, terwijl
voor andere weer geen peraoneel te
vinden is om de moeilijkheden can
het verkeer verbonden en omdat velen
zoo bezet zijn des avonds. Zoo hebben
wij nog niet aan alle aanvragen kun
nen voldoen en misschien zouden
weer al die cursussen gepaard met de
bosten aan lezingen en kunstavonden
verbonden, hl. rijtuigvdrvoer van
onderwijzers, lezers, musici, arties
ten, instrumenten en lantaarns te
groote eischen stellen aan one© geld
middelen, zoodat wij blij mogen zijn
eerst nog een beroep op allen te kun
nen doen, die belang stellen in ons
werk. Er komt een moeilijke tijd nan
voo'r de forten en dan mogen waarlijk
de duistere avonden in de afgelegen
versterkingen wel wat opgeluisterd
worden met verheffende ontspanning
en opbouwend© wetenschap. Wij, die
rustig thuis zitten in een. groote
lesn vaak niet wat het zeggen wil
van 4 uur af al tret buitenlicht te moe
ten mii^en met de coniine als eenige
plaats om heen te gaan, met altijd
weer dezelfde menschen, van wie zoo
vaak geen opgewektheid uitstraalt,
omdat thuis de hulp. van den land
weerman zoo broodnoodig is. Die har
de noodzakelijkheid dragelijker te
maken is onze plicht, want het is
nice ter wille van.ons, om ons rusti
ger in ons gewone doen te laten, »lat
zij daar- zilte®. Help ons dus in onze
taak! Het heel© wik plukt er het
voordeel later van.
Maal- er is nog een verzoek: breng
ons op de hoogte, militairen en bur
gers, als er iets op een fort zal gegeven
worden. Wij kunnen wellicht helpen.
B.v.: Pp een fort zouden laatst ar
tiesten uit Am-sterdam optreden, wat
dien middag zelf nog werd afgeseind,
omdat men geen auto's kon krijgen
te Amsterdam. Had ons comité het
geweten, trein en rijtuig hadden de
artiesten ar kunnen brengen. Ook kun
het werken op eigen gelegenheid ueel
goed gaan, er is niets tegen, als d©
goede mannen aan het roer zitten
maar hoe vaak komt niet uit de prach
tigsle geleend© auto*9 een minder
waardig artiesten troepje te voorschijn
cn minderwaardige kunst breekt
af in plaats van op te bouwen, liet
hoeft natuurlijk niet alles Hooge
Kunst te zijn let op de. Hoofdletters
maar liet ordinaire, zevende-rang-
sche moert gewcelrd worden. Ook zijn
er mooie concerten niet geslaagd
door ©en daarmee samenvallenden
voetbal wedstrijd en als men daarvan
geweten Jiad was het eenvoudig uit
gesteld en wél gelukt. Alles redenen
met nog veel meer, om aan den hesj
J. R. Prent Sr. (Gr. Houtstraat 82) op
te geven wat er gebeurt op een van
dc forten. Zoo schept men een goed©
organisatie, een goed geheel bij
groote vrijheid van de doelen. Zie
daar ons werkplan: het streven is op
bouw van de gemobiliseerde», het te
gengaan van moreel© inzinking, het
wakker houden van de belangstelling.
Er wordt iets gedaan, en zoo zal ieder,
die kan, steun toezeggen aan den se
cretaris Dr. J. B. Schepers, Ripperda-
straat 11, of geld toezenden aan Jen
hec.' J. C. A. Groin, Ged. O. Gracht 58:
hiervan is te® volle overtuigd
1IET PLAATSELIJK COMITé.
„TOONKUNST". INVITATIE-
CONCERT.
Door de heeren Karei de Jong en
W. Dahmcn. hoofdleeraren voor piano
en viool aan de muziekschool der af-
deelinp Haarlem van de Mij. tot bev.
der Toonkunst, zal Woensdag 18 No
vember a.6. een invitatie-concert wor
den gegeven, met medewerking van
Mej L Wijngaarden, viool. Het pro
gramma ziet er goed uit en bevat wer
ken van Brahms, Mozart, Saint-Saëns
en César Frank.
Ruiterfeest.
Hierna beter. Deze of een
gedachte van gelijk© strekking
moet den bezoeker, die gisteravond
naar het Ruiterfeest toog, in ge
dachten gekomen zijn, toen hij de
poort van de Cavaleiie-kaz$rne door
was op weg naar het flauwe lichtje,
waar men maar op aan moest loopen,
volgens het advies van den schild
wacht, wien men den weg naar de
manége vroeg.
't Was geen pretje. Donderdag
avond, om er te komen. De regen had
geen goed gedaan aan het veld, waar
over de weg leidde, en een scherpe
wind bracht evenmin genoegen. Maar
enfin, een paar minuten zijn gauw
door tc komen en 't verblijden was er
des te grooter door. Want een knies
oor is 't. die nog een oogenblik in
inoppcrstemrning gebleven ware: im
mers, daar was in de eerste plaats de
manége, smaakvol versierd met vaan
dels cu vlaggen en guirlandes, en ten
tweede een publiek, dat door al die
uitingen van feestelijkheid zelf van
den aanvang af in een feestelijke
stemming verkeerde.
Door vriendelijke zorgen waren we
spoedig op een koningsplaatsje gear
riveerd. Daar hoorden we met betrek
king toi do versiering het volgende
Het plan van versiering van de ma
nége is gemaakt door den heer
J. 11. Prenthij vervaardigde tee-
lceningen, volgens welk© men te werk
is gegaan. Guirlandes van klimop
en sparregroen, met oranje-lint door
vlochten, werden langs de wanden en
aan de zoldering bevestigd, vaandels
en vlaggen (waaronder één vlaggen-
trophée om het portret van de Ko
ningin) opgehangen. De namen van
do lieeren Cassée en Caderius van
Veen dienen hier (evens genoemd te
worden.
Bovendien was voor eleotrische ver
lichting zorg gedragen en hebben
rappe handen voor een flinke tribune
gezorgd.
Zoo was de nieuwe manége wèl
veranderd. Achterin zorgde „Crescen
do" voor de muziek, en 'l moet gezegd
worden het korps heeft meer dan
zijn best gedaan.
Men weet, dat dc* opbrengst van het
feest ten goede komt aan do kas van
het plaatselijk Steuncomité voor werk-
loozen te Haarlem, terwijl wij kun
nen mededeelen, dat het eere-comité
ais volgt is samengesteld Jhr. W. B.
Sandberg, Burgemeester van Haar
lem de heer Juckenia van Burmania
Baron Rengers van Warmenhuizen,
commandeerend officier der depots
Huzaren, tevens garnizoenscomman
dant, en Jhr. Mock, ritmeesler-com-
mand au t le depót Huzaren.
In liet Uitvoerend Comité bobben de
volgende lieeren zitting adj.-pikeur
G. M. Bosselaar, adj.-pikeur A. F. X.
van Roosmalen, adj.-pikeur II. P.
•Sclireuder, ©pp.-wachtm.-instr. J. v.
d. Vliervoet, Res. opji.-wachtm -instr.
II. G. Hackfoort, vvachtm. C. Go bel,
vvachtm. W. Bounta en vvachtm.
Tromp D. de Lange.
Vanavond wordt „elite" voorstel
ling gegeven. Dan zullen waarschijn
lijk de Burgemeester, de Commissaris
der Koningin en andere autoriteiten
het feest met hun tegenwoordigheid
vereeren.
Maai* nu over de vooretelling van
gisteravond.
Die werd plechtig geopend. Tc
paard verscheen een ridder, verge
zeld van zijn adjudant, 4 pages en
twee herauten. Voor dc tribune geko
men las de adjudant een oorkond#
voor, en verklaarde hiermede het
Ruiterfeest voor geopend.
Een fraai aam angsnummer, dat
het publiek (dat met groote oogen al
die mooie pakjes zat te bewonderen)
met een flink applaus beloonde.
Hierna werd begonnen met het af
werken van het niet minder dan 15
nummers groote programma.
Over den stoelendans to paard ver
telden we ln 't verslagje over dc gene
rale repetitie, nu ongeveer twee we
ken geleden, iets, zoodat we er nu
kort over kunnen zijn. liet nummer
was, zooals ieder zal kunnen begr ij
pen, rijk aan koddige tafereeltjes. Het
geheel stond onder leiding van adj.
pikeur G. M. Bosselaar.
liet derde nummer was al even dol
van vinding. De op het programma
aangekondigde „12 Arabische heng
sten" bleken twaalf namaak-rossen te
zijn, dio de menschen deden schate
ren van 't lachen, als de ruiter, wiens
beenen de poolen van het ros voor
stelden, wat vreemd deed.
De caroussel, gereden onder leiding
van adj-pikeur A. F. X. Roosmalen,
liep prachtig van stapel. Vooral do
regelmaat, waarmede verschillende
figuren wei-den uitgevoerd, trof oas.
Reeds was No. 5 van 't programma
aan de beurt: Voltige (plank). Dat
mocht springen genoemd worden
over niet minder dan vijf paarden
wipten al de deelnemers heen.
En tusschen de nummers door kwa
men een drietal clowns de manégo
binnenstappen en zetten daar meaig
zot tafereeltje In elkaar, liet drietal
(de korp. Bogaard en de huzaren
Schilder en Bex) hadden wèl hun aan
deel in wat gepresteerd werd, daar ze
zich evengoed als kranige ruiters de
den kennen.
Na het nummer „Voltige" kwam
het maimenkwarlet „Euphonia" in
de manége en zong twee liederen: Av©
Maria en Sterrennacht. Het bekende
viertal zong gisteravond met veel op
gewektheid cn had dan ook een
stormachtig applaus ln ontvangst te
nemen.
Een springnummcr voor officieren
besloot de eerste helft. Hier haalden
liefhebbers van paardendreesuur hun
hart weer op. Prachtig waren de
sprongen, die de rijders deden.
Vooral het slot, toen de paarden
over do brandende horden moesten,
word met spanning aangezien.
We vermelden hier de namen «lar
ruitera Het zijn de luitenants AV.
van der Mandei©, AV. A. v. d. AVall
Bake, IL J- van Rijssea en M. Bre
vet.
Na de korte pauze kwam weer een
nummer Voltige aan de beurt. Nu
gold het, op een paard, dat In draf go-
houden werd, te springen, los op den
rug te gaan staan, over het geheele
dier heen t» wippen, onzoovoort Kra
nige staaltjes van vlugheid en Jurf
werden hierbij vertoond en do clown,
die het laatst van uilen optrad, was
waarlijk niet de minste.
A'an 't volgend nummer vertellen we
niet veel. Óp het programma staat het
vermeld „Clown" en w© voegen hier
bij, dat het oen geschiedenis betreft,
die zich afspeelt tusschen August en
den Chauffeur van Amor. AVic ei' meer
van wil weten bezoeke vanavond of
morgen de voorstelling zelve!
Ook over do „eerste rijles" spraken
wo den vorigen keer, en wat we toen
mededeelden, herhaalde zich gister
avond juist zoo. Weer was het eind
van het liedje dat korporaal Boogaard
op den nek van zijn ros de manége
doorgevoerd werd. 't Was een meer
dan komisch gezicht!
Het kwartet deed zich nog eenmaal
hooren, nu met Die Veeper en Vlneta,
liedoren van Beetho\eii en Frans
Abt, welke zang onder ademlooz©
stille werd aangehoord.
Het uitvoerend comité heeft eei
goede kei» gedaan, toen het zich van
de medewerking van dit viertal ver
zekerde.
Tlians werd de Hongaarsclte Post
gereden door wachtmeester Bcuma.
Alle lof voor de wijze waarop de rij
der zijn fraai zesspan in bedwang
had!
Het programma begon ten einde te
loopen. Nog slechts twee nummers
moesten worden opgevoerd; 't scheen
alsof «ie tijd was omgevlogen!
Tien als cowboys verkleede ruiters
kwamen in de manége, vergezeld van
9 paarden. Op een gegeven signaal
moesten ze ieder een paard trachten
te bestijgen, zoodat er één overldeerf,
die vergezeld van een der paarden,
kon inrukken.
A'ooral de strijd om het laatste
paard gaf een v innige ontmoeting te
zien tusschen de twee overgeblevenen;
het gelukte één ten slotte, op het
paard te komen en ondér daverend
applaus reed de kampioen een paar
maal de arena rond.
Toen restte nog de colonne-geweer,
een nummer, dat wij eigenlijk te
mooi vinden, daïi om er de laatste
plaats op 't programma mede te be
zetten- Hoe heerlijk codrecl werkten
die twaalf mannen onder commando
van wachtmeester Góbel en welk een
gratie ging vOn 't geheel uit.
Ten plotte werd ©en AA', gevormd,
en speelde de muziek het AVilhelmus.
D© eerste avond van het Ruiterfeest
was achter den rug!
dit alles behoeft weinig meer
De oefeningen sproken alle,
zonder uitzondering, van een serieus©
voorbereiding, wat dubbel op prijs ge
steld moet worden, als men weet, dat
het geheele programma in vrijen tijd
is ingestudeerd.
AV© kunnen dan ook niet anders
zeggen dan dit: Hij of zij, die P'ij?
stelt op een avond, die „elck wot wils
geeft, ga Vrijdag- of Zaterdagavond
naar het Ruiterfeest.
Mc-n zal zich den tocht met bekla
gen!
Mr. Dr. W. F. YAN LEEUWEN.
„Bij Kon. besluit van 11 November
is met ingang van 16 December 1914,
benoemd tot vice-preeident van den
Raad van State mr. dr. AV. F van
Leeuwen, met toekenning var. gelljk-
tijditr eervol ontslag als Commissa
ris der Koningin'in Noord-Holland.
Het is zeker een hooge onderschei
ding, die aan den Commissaris der
Koningin in Noord Holland, Mr r.
AV'. F. van Leeuwen is te beurt ge
vallen, door zijn benoeming tot Vie©.
President van den P.aad van State,
vvrike functie door Jhr. mr. J. RofcU
bekleed werd.
De vice-president van dit college is
de hoogste ambtenaar van den staat.
Do voorzitster is de Koningin zelf.
AA'ij achten het niet ondienstig bij
deze getegenheid de samenstelling en
werkkring van den Raad van Stato
in herinnering te brengen:
De Koningin, de voorzitster van
den Raad, benoemt den Vice-presi
dent cn de leden, wier getal is be
paald op veertien. De Prins van Oran
je heeft, nadat zijn achttiende jaar is
vervuld, van rechtswege zitting. De
Koningin kan dit recht aan al de
meerderjarige Prinsen van haar
Huis verleenen. Zij kan ook Staats
raden in buitengewonen dienst be
noemen ten getale van hoogstens
ijftien. Deze worden door of vanwe
ge de Koningin opgeroepen tot het
deelnemen aan bepaalde werkzaam
heden van den Raad cn zijn afdec-
lingen. waarbij zij gewone leden kun
nen vervangen. Zij hebben dan de
zelfde bevoegdheid als de leden. De
Raad wordt bijgestaan door een secre
taris, drie referendarissen en twee
commiezen van Staat. De Koningiw
brengt bij den Raad alle voorstellen
tor over,veging, door Haar aan de
Staten-Generaal te doen of door de
zen aan Haar gedaan, benevens alle
maatregelen van bestuur van het rijk
en van zijn koloniën en bezittingen
in andere werelddeel en. De r.aad
wordt door de Koningin gehoord over
do vernietiging ren besluiten der Pro
vinciale of Gedeputeerde Staten of
van plaatselijke verordeningen en in
gevallen, waar de wet het beveelt of
de Koningin het noodig oordeelt. Mij
is bevoegd aan de Koningin voor
drachten te doen nopens onderwer
pen van wetgeving en be6tuur, waar
omtrent hij het doen van voorstellen
van de Staten-Generaal of het uit
vaardigen van algemeene maatrege-r
len van bestuur wenschelijk acht.
De Raad van State neemt in de bij
Art. 45 der Grondwet omschreven ge
vallen het Koninklijk gezag waar en
dient, wanneer in het régentechap
moet, worden voorzien, een daartoe
strekkend wetsontwerp in.
Tot voorbereidend onderzoek van
alle aanhangige zaken, wordt de Raad
ln negen afdeeüngen verdeeld. Een
afzonderlijke afdeeling wordt belast
met het onderzoek van geschillen aan
de beslissing van de Koningin onder
worpen. De overige afdeelingen, elk
uit drie 'eden samengeste'd, staar, in
betrekking tot de verschillende minis-
lerieele departementen en dienen de
hoofden daarvan, in zaken van wet
geving en bestuur, desgevraagd van
voorlichting. De afdeelingen brengen
aan den Raad verslag uit en leggen
een ontwerp van advies over. De R3ad
beraadslaagt met het hoofd van het-
ministerieel departement dat de za
ken aangaat, wanneer hij of dat hoofd
het verlangt. De Koningin kan. op
voordracht van den Raad. deskundi
gen oproepen om den Raad of zijn©
afdeelingen te dienen van voorlich
ting en advies. De Raad beraadslaagt
ln een algemeene vergadering en stelt
daarin zijn advies vast. Tot het vast
stellen van een advies wordt de te
genwoordigheid van minstens negen
leden, den vice-president daaronder
begrepen, vcreischt. Bij staking van
stemmen wordt het vaststellen daar
van tot een volgende vergadering ver
schoven. Herhaalt de ©taking zich,
dan beslist de 6tem van don vice-pre-
eklcnt of het voorzittend lid. De leden
van den Raad zijn niet gerechtelijk
ervolgbaar voor mecningen, door hen
uitgebracht De adviezen zijn schrif
telijk cn met redenen omkleed. De af
zonderlijke adviezen, gevoelens oni
wikkelende in den Raad voorgedrager
en van dat der meerderheid afwijken
de, worden bij 's Raads advies over
gelegd.
Op 5i-jarigen leeftijd wordt Mr.
Van Leeuwen tot dit hooge ambt ge
roepen. Hij werd in 't jaar 18G0 U
Socrabaja geboren.
ln 1868 kwam hij naar Nederland
en bezocht het gymnasium te Amster
dam, waarna hij aan de Universiteit
aldaar in de rechten studeerde.
Hij promoveerde in 1883 cuni laude
tot doctor in de Rechtswetenschap op
eer. proefschrift, getiteld De verze
kering op behouden varen
Hij "bleef a's advocaat in de hoofd
eind gevestigd.
In 1895 werd hij te Amsterdam 5«-
koic-n als Raadslid. EenSgen tijd daar
na werd Item de functie van wethou
der van Financiën opgedragen. In
1901 volgde zijn benoeming tot Bur
gemeester van Amsterdam, met wolk
ambt tiij in 1902 het lidmaatschap
van de Eerste Kamer vereenigde. a s
afgevaardigde van Noord-Holland.
Niet ingang van 16 September 19il
werd Mr. A'an Leeuwen benoemd tot
Commissaris der Koningin in Nooru-
Holland, als opvolger van Mr. G. van
Tienhoven. Mr Van Leeuwen is dus
slechts drie jaar Commissaris ge
weest.
De ambtsvoorganger van Mr. A'an
Tienhoven, Jhr. mr. Schorer, weiJ
evenals Mr. A'an Leeuwen, benoemd
tot vice president van den Raad van
State.
In zijn functie van Commissaris c:r
Koningin heeft de heer A'an Leeuw
zich doen kennen als een krachtig lei
der der zaken, wat o.m. bleek uit z:jn
leiding van de vergaderingen van da
Provinciale Staten.
Onder zijn bewind kwam o.m. tol
stand het gewichtige besluit tot over
neming van de aandeden der Kenne-
mor E'cctr. Maatschappij.
In het openbare leven hier ter plaaf-
„v trad de heer Van Leeuwen ui Iter-,
aard nog weinig op den voorgrond.
Hij is voorzitter van de hier geves
tigde Hollandseh© Maatschappij van.
AVotenschappen on beschermheer van
de vereeniging „Koninginnedag
Mr .Van Leeuwen 'is commandeur
in de orde van den Ncderlandsctom
Leeuw, in de orde van Oranje-Nas-
row en in de Huisorde van Oranje.
Bovendien ridder 2de klasse in de
orde van de Kroon van Pruisen cn
commandeur met de ster in de ord©
van de Poolster van Zweden.
R.-K. WERKLOOZEN.
Door dc verschillende R.-K. vereë-
ülgingon is een Commissie gevormd
voor ontspanning en ontwikkeling
an de R.-K. werkloozen.
Een 50 werkloozen waren Woen»
