Haarlems Dagblad
Van buiten mooi -
Van binnen goed!
DERDE BLAD
Dinsdag 1 December 1914
Stadsnieuws
ONZE BEZITTINGEN IN AZIe.
Do schoolopziener in hot district
Haarlem, do lieer Rocdenburch, opon-
do Zaterdagmiddag don cursus voor
ouderwijze is over Nod. Oost Indie met
een toespraak, waarin hij o.a. wees
op de klachtion van do weinige be
kendheid der Nederle nders mot de be
zittingen in Azië, en uitte zijn blijd
schap, dat zoo\o;on aan den oproep
van don Minister van Koloniën had
don gehoor gegeven. Men had gere
kend op een 30 tal deelnemers en 130
meidden zich aan. Niet alleen uit
Haarlem kwamen zc, maar uit den
err.trek ook, zelfs van Beverwijk.
Sommigen kwamen met de hets en
zullen er 30 ïxiizon voor over hebben
om holderder denkbeelden over het
tropisch Nederland te kunnen ver
spreiden.
De groot® toeloop was ook oorzaak
van het uitzien naar grooter lokali
teit, zelfs de groote nutsmal bleek
wel wat klein. De heer Boes, inspec
teur van liet inl&ndsch onderwijs, en
leider van don cursus, kreeg nu het
woord en zoido o.a. dut de bedoeling
van den cursus volstrekt niet is: wer-
v mg van loorkraohten voor Nederl.
Oost-Indië maar al'een meer gedetail
leerde kennis. Daarna ging hij tot de
eigenlijke eerste les over, waarin hij
het bestuur win Ned. Oost-Indië be
sprak. uitvoeriger dan zeJts uitgebrei
de leerboeken dit kunnen doen. Van
liet begin tot het einde boeide spre
ker zijn gehoor door zijn eenvoudige,
maar klare voordracht.
Een groote kaart van Indië en Java
kwam daarbij goed te pas. Ook lioht-
te de heer Boa; naar aanleiding der
l>estuursbesprek;r<gen eenige toepas
selijke platen van de firma Kleijnen-
berg toe; later zullen ook lantaarn
plaatjes vertoond worden.
Behalve de districtsschoolopziener
waren bij deze les ook de arrondisse-
mentsschoolopziierer, de lieer Stecek
?n de directeur der Rijkskweekschool
de heer Van der Leij aanwezig.
G e v. Vooïwerpen:
Terug te bekomen bij: P. Holder-
man, Z. B. Spaarne 34 a, een broche;
A. Holdrinet, Lange Dijksbraat 29,
een armband; C. van E®, Maerion van
Heemskerkstraat 2, een halsband;
mevr. Haitsma Muiier, Florapark 10,
ee armband; \Va. Voorting, Rozen-
straat 25, een bont; Bureau van Po
litie, een paar handschoenen; I_ Boe
ree, Wilhelminapark 25, een zakmes
je, een handschoen; J. Roos, Rr?uv\er-
straat 43 C, een hond; F. de Laat,
Klarenbeekstraal 57, eon boni; G.
Bakker, Delflstraat 3 w. oen schaksl-
armband; ,1. Kiewit, Nauwe Gelde-
h -.ze pad 3G, een reticule; J. Gidling,
Ged. Oude Graolit 112, een damesla u-
je; H. Bonnet, S>fwvn r e damstraat 35,
eon medaillon; II. Luons, Roosvold-
s<t 50, een kindorarmbandje; L
Zandvoo'rt, Kruisstraat 49, een hor
logepenning; IL Ploeger, Stoofs cog
6 zwart, een fantasieforoche; F. Luijt,
Reitsastraat 42, SohCuan, een hand
schoen.
Aardige attentie.
Vrijdagmiddag kregen do sol latei,
die hier iu garnizoen zijn bij "un
marsch door HiLlogom van een Juf
frouw een doos, bevattende oenige
honderden sigaretten. Hiervoor hun
hariol ijken dank.
POSTDUÏVENLIEFHEBBERS.
Ons wordt gezonden een lijst van
bekroningen ter gelegenheid van de
tentoonstelling vun de Vereeniging
van Postduivenlicfhebbers, die even
wel to uitvoerig is om geheel to plaat
sen Daarom volstaan wij met de ver
melding. dat de heeren J. Radsma G,
TV. J. Bonke 2, H. Keerwolf 2 eere-
prljzen, C. Luttik, A. de Boer, A. P.
van der Linden, W. Looycnga en A.
Glas elk 1 ©ereprijs met hun inzendin
gen behaalden.
DANKBETUIGING VAN
VLUCHTELINGEN.
Door don heer J. Viaschor. voorzit
ter van het buurtcomité voor do Nas-
suulaan, is een schrijven ontvangen
van den heer Po Is son, een vluchte
ling uit Antwerpen, die schriftelijk
nog eens aan het comité zijn dank
betuigt ook namens zijn familie, voor
de weldadigheid, tijdens hun verblijf
bier ter stede genoten.
LAROCHË TE HAARLEM.
Woensdag treedt de gevierde Belgi
sche tooneelspelcr Hubert Laroche
met het gezelschap van Herm. Heyer-
mans in den Schouwburg. Janswe?,
op met Bonardon. Barbarossa zegt
hierover in do telegraaf.
,,In hot cerate bedrijf zien wij de
twee grootvaders en de wijze waarop
do beide oude heeren over de kinde
ren prated wordt door het spel van
don Belgischen meester van eon fijn-
beid, die alle vader- on moederhar
ten in dc zaal verteedert.
In liet tweede bedrijf barst do storm
los. De twijfel verscheurt do ziel van
den oude en ik zou cr u naar toe wil
len zweepen, zoo vol fijne nuances,
zoo echt in zijn uitbarstingen is La
roche. En hoo weet hij zijn tegenspe
lers tot zijn hoogte op te heften, zoo
dat dit stuk dat van een vriendelijk
grijs is, parelt van inonschelijkheid.
Het. publiek bracht Laroche een ova
tie. liet is het aller-, allerbeste dat cr
op ons toonool to zien ia Niets kon u
weerhouden to gaan."
SORIEé—DUIN EN DAAL.
Het zag er Zaterdagavond niet on
gezellig uit in de groot® zaal van het
hotel Dum en Daal te Bloemendal.
Do eiIte der Bloemendalers luid zich
niet te vergeefs laten nooden tot de
saireé die daar ten bate van het Bloo-
«uend. Steun-Comlté door eou aantul
dames, onder assistentie v&a Cen
paar heeren was op touw gezet.
De Soirée bestond uit gespoelde, go-
zongen, gesproken en gedanste voor
drachten, zoodat aan velerlei smaak
en liefhebberij kon worden voldaan.
Als gespeelde voordracht hoorde ik
een strijkkwartet (G-dur) van Haydn
w aarbij de beide vioolpartijen door de
dames mevr. H. Dyserinck—v. Gilre
v. <L Pals en mej. J. Ulooker. de alt
en cello-part ij door de heeren Jch.
Steeman en Ch. Blazer werden ver
vuld. Dat was misschien voor ajr.n-
schen die hoe vaardig bespeler van
zijn instrument ook niet gewoon
zijn samen te werken, een moedig on
dernemen aan de bezwaren waar
van zij evenwel met succes het hoofd
toonden te kunnen bicden. Gezongen
werd er door mevr. H. Koolhoven--
Ashe wier vol, warmgetind oiltgeluid
wij konden waardeeren o.a. in etn
paar niet zonder muzikaal gevoel
voorgedragen Engelsche liederen: ,,If
love were all"' en Wrere violets
grow". Voor een zoer muzikale kla
vierbegeleiding zirgde mej. R. Lervio.
Het gesproken gedeelte van den
avond kwam voor rekening van mevr.
Fr. Kremer—Wijt, die vóór do pauze
in een viertal goedgekozen dichtstuk
jes, ingeleid en onderling verbonden
door een aardige causerie, haar ta
lent in dit genre bewees, en voor het
tweede deel de oomedie oongugale en
1 acte ,.La Scène a faire'- van E. Gre-
net had aangekondigd.
Ten slotte zij melding gemaakt van
de door het publiek zoer op prijs ge
stelde bijdrage van mej. A. Veltman
door wier kleinere en groolere leer
lingen wij een paar aardige dansjes
zagen uitvoeren.
Wij twijfelen niet of het vriendelijk
applaus dat zich ria elke der verschil
lende voordrachten deed hooren was
een welgemeende uiting van de inge
nomenheid waarmede de aanwezigen
die de zaal geheel vulden het
verloop van het rpograrnma volgden.
PHILIP LOOTS.
PISUISSE IN „DE KROON".
Voor een dankbaar gestemd publiek
trad Maandagavond in „de Kroon de
„journalist-Chansonnier" Jean Louis
Pisuisse op. Pisuissezonder Blok
zijl. Die toch is tijdelijk onder de wa
penen, en wordt vervangen door den
heer Jan Hemsing, maar het is, alsof
deze reeds wie weet hoe lang met den
zanger heeft samengewerkt, liet ap
plaus, dat na ieder nummer weer
klonk, huldigde naast den heer
Pisuisse ook zijn tidentvolieu ac-
coinpagnateur.
Het programma was, zooals men dat
gewoon is van den zanger. Lieflijke
iiedekens en deuntjes, waarbij op de
maat gedorscht wordt in Bretagne, en
daar vlak na de vaak bittere en levens
wijze Montmartre-liedjes. Het waren
alternaal Fransche chansons, die de
heer Pisuisse het eerste deel van den
avond zong, hier en daar even iets
vertellend over den inhoud van het
liedje, dat hij ging zingen, ot over
den dichter, die liet voorgedragen©
had vervaardigd. Woorden van pië
teit werden gewijd aan do nagedach
tenis van den Franschen chansonnior
Gabriel Montoya, in October van dit
jaar gestorven. En we kunnen ons
voorstellen, dat het pijnlijk kan aan
doen, wanneer num liedjes zingt, die
vervaardigd zijn door den man, met
wien men meermalen te zamen op
trad en repertoires samenstelde.
Montoya's lied „La Berceuse bleue"
werd mooi voorgedragen en bezorgde
den chansonnior een extra-stevig ap
plaus.
Het gaat niet aan, om alle liedjes op
te noemen, die op het programma
stonden. We memoroeren Serrez vos
rangs en „Fleur de Blénoir", het lied,
dat do Bretorische boer bij het dor-
schen vau zijn koren zingt.
Eenige oogenblikkeu werd gepau
zeerd. Daarna verschenen zanger en
accompagnateur weer en de eerste
dec-lde mede, dat liij den wereldv rede
wat vooruit zou loopcn, en Engeland
en Duitschland bij elkaar zou zingen 1
Met een paar echt Engelschc ,,ba.-
lads" werd begonnen. Eerst oen ern
stig liedje en een paar in het gclioêl
niet ernstige liedjes, en toen, als
slot van de reeks Engelsche gedichten
(hoc was het anders mogelijk) het
alom bekende „It 's a long long way to
TipperaryDo heer Pisuisse ging den
ooisprong van het lied na. Noor liet
eerst gezongen in een music-hall te
Londen, kon het lied geen genade vin
den in de oogen van het publiek, dat,
om den weinig boeienden tekst van
het lied, het ditmaal bij het rechte
eind had. Enfin, "t lied werd, wat
men met een tooneelterm „een sof"
noemt, dat wil zeggen een mislukking.
Wat Engeland betreft ten minste. In
Amerika had het publiek wel schik in
de marschmelodie en zong lustig het
liedje mee. Met een Amerikaanscli
stempel kwam hel terug in Londen en
daar werd het niet alleen dauelijk
heel wat gunstiger ontvangen dan é>u
of twee jaar geleden, maar het kwam
in het Britsche leger, het marsch-
tempo was Juist iels voor soldaten-
ooron.... en tegenwoordig marcheert
het geheele Engelsche leger op de wijs
van het lied, dut spreekt van den in
Londen vertoevend en Ier, die naar
zijn dorp Tipperary verlangt.
Dat alles vertelde do hoer Pisuisso,
en begon daarna met het zingen v au
het lied. Het publiek bleef onverkwik
kelijk koud. Maar de chausonnier
wist die stemming, -waarin niemand
dc eerste wil zijn, spoedig te verdrij
ven.
„Gisteren", zoo sprak hij, „zong ik
dat ding in Winterswijk en de men-
schèn daar zongen allen het refrein
mee. Maar het is ook een heel eind
•van Haarlem vandaan.... enfin, je
kunt nooit weten...."
En het puhlieik zag er toen niets
vreemds meer in, in te stemmen, mot
het refrein dat bijna iedereen kentl
Met een paar Duitsche liederen,
besloot do zanger zijn bui tenia rutsch
repertoire en ging tot do voordracht
van een paar Nederlandsob® Cabaret
liedjes over. Als zoodanig kon 't ge
dicht „Sjemang Jisroeü'\ de sler-
vensklacht van een Israëliet niet aan
gemerkt worden, 't Is het verhaal v an
een Joodsch soldaat, die, opgewonden
door den oorlog, een vijand neerstort,
maar bot zijn ontzetting door 't zwak
geuite „Sjeinang Jiaroeil" (God bo-
eclierme Israel) van 'dcn stervende lot
het bete* koent, een geloofsgenoot te
hebben gedood.
Naast do voordracht van „Het
taschje" („u weet wel, zoo'n ding, dat
Je in de tram laat Eggen", zeide de
Sanger) willen wo cog met een enkel
woord memoreenea het liedje: „M'n
eerste".
De hoer Pisuisse vond dit gedacht
wol je reinste Ilollandsch, „M'n eer
ste", door Dirk Witte, in Zaandam,
't Klonk bijna vreemd na een hooien
avond Fruiiöch, Eugelsch en Duitsch
'gehoord te bobben.
Natuurlijk Is t over een ongelukki
ge liefde, expliceerde de chansonnier,
maar 't is ook zoo echt Hoïlandsch
behandeld. |óoo nuchtefr en kalm,
ziet u Zonder al 't romantische, dat
een Fransch dichter er bijvoorbeeld
bij gemaakt zou hebben.
Maar toen 't liedje uit was, scheen
het applaus toch aan te duiden, dat
ooi; 't nuchtere, ietwat spottende Hoi-
larultvch ook nog wel op prijs gesteld
wordt.
Moge 'X langdurig applaus, dat na
elk nummsr weerklonk, den heer
Pisuisse een mtnoodiging geweest
zijn, om spoedig wéér eens naar
Haarlem te komen!
Het Tooneel
„Mu is". Coiuedie in 3 bedrijven, van
Ed. Pa.ilJeron, door „De Tooneelver-
eomging".
„Muis' is di? bijnaam door Glotilde
Woiska gegeven aan haar stiefeusje,
't stille verlegen meisje, dat, van
kostscliool thuisgehaald, in 't huis
van hare stiefmoeder, mevrouw de
Moirand, eenigszms de positie van
Asschepoaster inneemt Niet eenter in
de scuatting van Ciotiide: zij maakt
van Muis haar troetelkindje en de
lioldenaam die de jongere zuster aari
de oudere kan geven is dj? van „Moe
der".
Ciotiide is do door het leven teleur
gestelde vrouw; baar man, dien zo
nooit heeft liefdebad is in een krank
zinnigengesticht on zij woont sinds
15 niaauden buiten bij hare moeder
ver van de Parijeche atmosfeer.
Doch inenschen uit haar vroegeren
kring komen haar opzoeken. Markies
de Siihiers, moe van het Parijscho
loven vindt ontspanning .;*n rust in
Clotildes vriendschap, twee vroegere
vnentlinnen liepen op het schoone
Landgoed veimaak en afleiding te
vuideu.
Van dien kiemen vrouwenkring
wordt Max de Sinners het middel
punt. de zon, die hen. allen aantrekt:
allen zoeken zijne genegenheid te win
nen, eu d:e genegenheid, waarop zij
hopen, neemt voor eAk der vrouwen
een andèreai vorm aan, in overeen
stemming «met haar vetrecSii Herrie
karakters.
Ciotiide gebonden aan haar krank
zinnigen man, vraagt van Max niet
dan zijn vriox dschap, toidat zij tijding
krijgt, dat haar man is gestorven.
Dan. als in haar liart de luoop op
nieuw geluk opstaat, ontdekt zij dat
do Sinners Muis heeft uitverkoren en
van haar Ciotiide, nog alleen een
moederlijken zegen gevraagd wordt.
We'ken zij vriendelijk- weemoedig
goeft.
Pailleron speelt in zijne oomédie
een fijn geestig spel met de zwaklte-
don van liet vrouwelijk hart: do dia
loog is als liet hooge tegen elkaar
klinken van champagncroemers.
Do Siinimrs, -mon van de wereld,
hautain, ietwat blasé stolt tegenover
het spel dor vrouwen de schijnhoffe-
lijklyjid uit zijn levenskring; tegen
over Muis wordt hij do man die eerlijk
liefheeft; door liaar vindt hij zijne
joagd terug, fijner en mooier mis-
scliicn dian zijne werkelijke Jeugd ooit
geweest is.
De Toonoohereeniging bracht ons
het stuk, gespeeld door verschillend?
der beste krachten van 't gezelschap.
Julia Cuypers als Ciotiide, Henriette
van Kuyk als Muis, Mevrouw de Boer
Caro van Dom melon en Pine Beider
in di? drie andere vrouwenrollen.
Maar toch... er ontbrak 'iets; de
troost van den schrijver was niet le
ven! in de sj>°lenden; we misten in
dialoog en snel hot tinkelen der roo
mers. 't schitteren vau fijn geslepen
facetten: 't werd alles te grof en te
zwo tr. dramatisch bijna.
Wonder is dit ïriet: bijna al deze
a.rtisten toch zijn aangelegd op het
nithrelden van eroote dramatiek en
hevige passies: hoe zouden die zulk
een lucht gebouw als Pa iHerons co
rn édie on kunnen trekkcn' Alleen
Pitio Beider was werkelijk op haar
plnate.
De heer Cauwenberg mist de char
me en distinctie «He Max de Siniiers
hebben moet om bet mid'h-nnnmt vnn
<len vrt^moMiknng te kunnen zijn:
wo vrvMn ons een"gszins veitaasrl
af, welke bf toovering er van dezen
man eigenlijk uit kan gaar».
Het publiek, dat maar schaats was
opgekomen volgde aandachtig het
gelieurcn op het toonee; en toonde
zich aan 't sJot voldaan.
Woensdag komt de Tooneel vereeni
ging hier weer mot „Bonardon" een
pruchtge rol van Hubert Laroche,
die, door den oorlog buiton engage
ment, gastrollen ven-uit bij dit gezel
schap. Wie waarlijk groot spel wil
genieten, ga naar doze voorstelling.
ANNA VAN GOGH—KAULBACIL
Hot volgende adres is verzonden:
Ilaarlom, Nov. 1914.
Aan den EdeLAclïlbarea Raad der
gemeente Baar leao.
Edelachtbare Hoerenl
De Kamer van Airbeid voor de Con-
fectiebedi-ijveu te Haarlem, meent, in
oveitseiioteuiming mat artikeil 2 der
Wet op do Kamers vau arbeid en der-
li alvo iu hei, belang van w erkgevers,
maar vooral in dat van de talrijke
arbei iloi-sfsters) in de onder deze Ka-
mor ressort oerende bedrijven. Uw cm
Rood als hare ovurtuigtng te moeten
mododeelon, dat zij bot zeor in hev
b l'ng van werkgevers en werkne
mers zal achten, indien door Uw Col
lege wordt besloten tot eene wettelijke
regeling der negenutir sluiting.
Hot aan Uwen Raad gezonden adres
der Winkeliers-commissie vooir ne'
gènuur sluiting gaf der Kamer gereé-
de aanleiding tot bespreking en ge-
dachtenwisseling over liet bedoelde
onderwerp en zij besloot ook hare
odhaesie aan dat adres to sclienken.
Echter meent de Kamer do wettel'jke
verplichting der negen uur-sluiting
ook in broederen kring te mogen aan
bevelen, waar het haar voorkomt,
dat die verplichting zal ten goed» ko
men aan het talrijke winkeiperaonool
te dezer stede in het algemeen.
Erkennende het bezwaar, dat Ver
bonden is aan dwangmaatregelen in
het algemeen, vooral ten aanzien van
d» persoonlijke vrijheid, die hierdoor
kan bedreigd worden, is de Kamer
nochtans van meening, dat, waar ook
uit hot bovengenoemd adres wederom
is gebleken, dat een enkele werkgever
het In zijn mocht kan hebben een ove
rigens goeden maatregel niet te .wil
len uitvoeren, waardoor een ge-
wensch'te verbetering in arbeiderstee
standen niet algemeen doorgevoerd
kan worden, ten slotte een besluit
van overheidswege niet mag uitblij
ven.
Het is daarom, dat de Kamer van
Arbeid voornoemd Uw College met
den meesten aandrang in overweging
geeft aan het verzoek der Winkeliers-
oommissie voor negenuur-sluiting in
het bijzonder te willen voldoen, waar
bij evenmin zal uitblijven, dal. de ver
plichte negenuur sluiting in het al
gemeen te Haarlem regel wo'rda
Hetwelk doende,
De Kamer van Arbeid vor de Confec
tiebedrijven voor de gemeenten Haar
lem en Heemstede:
D. MIESéRUS, Voorzitter.
Ed. A. v. B1LDERBEEK, Secretaris
Rubriek voor Vrr.gen
Geabonneerden hebben het voorrecht,
yragea op verschillend gebied, milt vot*
benutnoordlng vuibaar, in lo zenden bij de
Redactie van haarlom's Dagblad, Groote
Houtstraat 53.
Alle antwoorden worden geheel koiteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die iilet vulledig naara en
woonplaats van den Inzender vermelden
wordt aanlicht geschonken.
VRAAG. Waar kan ik vellen 'a-
ten bereiden?
ANTWOORD. Om deze vraag be
antwoord te krijgen, moet u een ad
vertentie plaateen.
VRAAG. Bestaat In Nederland
getegenludd opgeleid to worden tot
radio-telegrafist bij de Nederlandsche
marine? Welke zijn de eischen voor
dit exameu? Welk onderwijs moet
men hiervoor genoten hebben?
ANTWOORD. Wend u tot het
Departement van Marine.
VRAAG. Waar moet ik mij om
Ouderdomspensioen vervoegen?
ANTWOORD. Wend u om inlich
tingen tot den heer A Nagtzaam.
Laugendijkstraat 25.
VRAAG. Hoe is het nctres van
den lïOQld-inspecteur der Staatsspoor
wegen Gelde rb lom?
ANTWOORD. Dat adres Is ons
niet bekend. Wend u tot de adminis
tratie der Staatspoorvvegen te Utrecht
VRAAG. Wannoer is het Fransch
Museum kosteloos te bezichtigen?
ANTWOORD. Waarschijnlijk
bedoelt u het Frans Halsmuseum.
Dat is des Zondags van 19—3 uur gra
tis toegankelijk.
VRAAG. Bestaat hier in Haar
lem gelegenheid voor een burgermeis
je, oin lid te worden vau een gym
nastiek; ereeniging?
ANTWOORD. Wend u tot een
dier volgende secretarissen; Mej. A.
Rademaker, secret, der Daniesafd.
van de gyrnnaatic-kvereeniging „Con
cordia", Amsterdanischc Vaart no.
4 rood; II. Versteeg, secr. „Bato", L.
Raamstraat 4; J. W. G. L. Smit, Zuid
polderstraat 92, eecr. „Jong Ilaar-
tem".
VRAAG: Hoeveel papierfabrie
ken zijn er in Nedorlaud?
ANTWOORD: Dat is moeilijk op
te geven, daar or, verschillende fabrie
ken zijn h.v. van stroobord en pakpa
pieren. Hollands ch papier «i van
courantpapier.
VRAAG: Mijn zuster lu-oft haar
betrekking, waar zij 8 jaar was, op
gezegd, daar zij gaat trouwen. Zij is
gehuurd, dat zij alle avonden uitgaat
en Zondags na 12 uur. Nu mag zij
van Mevrouw niet anders moer uit
dan. Zondags om de 14 dageu. Heeft
.Mevrouw daar liet recht too?
ANTWOORD: Neen.
VRAAG: Heeft een dienstbode
die 1 Augustus in betrekking is geko
men recht op kermisfooi.' Wanneer
Mevrouw het haar weigert te geven,
wat moet zij dan doen?
ANTWOORD: Zij heeft nKht op
de kermisfood.
Bij weigering zal zij zich moeten
wenden tot den kantonrechter, met
een besv ijs van onvermogen.
Den Heer J. W. v. d. W. te Schoten.
Onze rechtskundige medewerker deelt
ons mede,- dat het contract, waarbij
de overeenkomst is gemaakt, dat tus-
schenlij'Lscho opzegging der dienstbo
de mogelijk is. rechtsgeldig is.
Den Heer J. G. M. Uw vragen
zijn niet voor beautwoording vatbaar.
Uit de Omstreken
SANTPOORT.
Auto-ongoval.
Bij het buitengoed Spaarnberg t.e
Santpoort reed Zatcrdugavond do au
tomobiel van den heer K., te Velsen,
tegen oen boom, waardoor de auto
zwaar beschadigd werd. Do chauffeur
bleek er nogal goed afgekomen te
zijn.
De beschadigde auto word later op
een wagen naar de fabriek De Hooge-
berg to Velseroord vervoerd, van wel
ke fabriek do heer K. directeur is.
HILLCGOM.
Vnaden Endelaan.
Onzs corr. schrijft:
De groote iepeüUoomen in d® Van
den Endelaan zijn door de gemeente
verkocht aan den heer P. de Vreugd.
Het vonnis over deze prachtige hoo
rnen was reeds lang geveld, maar de
éxeculie was uitgesteld, omdat men
geen Jong® hoornen kon krijgen. Toen
onlangs een der reuzen viel en bleek
half vorgaan te zijn, werd l»?t vonnis
bekrachtigd en de executie vastge
steld in dezen vorm, dat liet rooien
der hoornen werk zou verschaffen aan
werkloözen. De bijl van den werkloon
zal dus weidra een inooi stuk natuur
in deze gemeente doen verdwijnen,
terwijl er op beplanting van het vrij
komende terrein nog geen uitzicht is,
daar het gemeentebestuur sterk ge
zind lis voor bezuiniging.
IJMUIDEN.
Ingenieurs.
Zaterdag brachten de leden van 't
Koninklijk Instituut van Ingenieurs
in grooten getale het wegens de mo
bilisatie sedert 2 Augustus uitgestel
de bezoek aan de haven werken en do
uitbreidingswerken aan de VLsschera-
haven alhier. Op een 4-tal stoomboo-
ten van den Rijkswatenstaat werden
de verschillende werken bezocht,
waarbij de leden werden voorgelicht
door dé heeren Wortman, hoofd-inge-
nieur, Gie'inck, ingenieur te Amster
dam en J. J. Canter Cremers, inge
nieur voor de Visschershaven te 1J-
muiden.
Na afloop van het bezoek hie'd de
heer Meijboom, ingenieur belast met
het toezicht op de uitbreidingswerken,
een voordracht over de regeerings
plannen in verband met deze werken.
Tot secretaris-redacteur (vacature
van der Steen van Ommeren) weid
gekozen de heer J. G. P. de Blocq van
Kuffeter en ot cammissaris (v»c.-
prof. KUnkhamer) de heer F. 'e Ja
cob.
12 December houdt liet insütuut
to '6-Gravei.liage ec-n vergadering,
waar prof. dr. II. A. LoreMz (eeio-
lid; een voordracht lioudt over Hjr-
drodynamische vraagstukken.
INGEZONDEN MEDEDRELINGEN
A 30 Cts. per regaL
Onze bekende Kerstbus, kun-
stenaarsontv/erp, prachtig, In
geïmiteerd oud zilver, is weder
in de zaken, die onze koffie
„HAG", de caffeïnvrije boonen-
koffie, verkoopen, verkrijgbaar.
Inhoud 1 pond. Prijs slechts fl.
Keffee-Handels-AIctJengesBilschaft,
Amsterdam.
Binnenland
DE VRIJZINNIG-DEMOCRATEN EN
HET LEENTNGSONTWERP.
Zondag had in „Bellevue" te Am
sterdam de aangekondigde vergade
ring plaats van den Vrijzinnig-Denio-
cratischcu Bond, belegd ter bespre
king van het Leeningsontwcrp der re
geering.
De vergadering was zeer druk be
zocht.
De voorzitter, rnr. L. N. Rooden-
burg, woes op 't belang der vergade
ring Bij 't leeningsontwerp is een
giroot volksbelang betrokken. Spre
ker protesteerde tegen een driestar ln
de „Standaard", waarin de eer van
Dr. Boe wexd aangetast. (Toejui
ching.)
AJs eerste 6preker trad op de heer
\V. O. A. Koster, secretaris van den
bond, n gaf "n uiteenzetting vavn den
financieelen toestand Spreker be-
vul het plan van Dr. Bos aan, dan
is men ér in eens af. Het opcenten-
steieel, zooais nu door de regeering
wordt voorgesteld, is verderfelijk.
De heer J. L. v. d Voorden, voor
zitter van het Alg. Ned. Werklieden
verbond. schetste den invloed van de
crisis op de arbeidsklasse en veroor
deelde eveneens 't opcentensteisel.
Mr. II Ph. Marchant verzekerde
dat met deze vergadering niets on
aangenaams bedoeld is tegenover d®
regeering. maar spreker hoopte, dat
de regeering ook in deze naar den
volkswil zal luisteren.
Wij, aldus spr., zeggen den Gods
vrede niet op. maar de regeering
heeft zich vergist. Zij dacht een ge
middelde te liebben gevonden, waar
bij alle partijen zich konden neerleg
gen. De overgroote meerderheid vau
het volk bteek echter iets anders te
willen.
De concessies dc-r regeering (con
versie binnen drie jaar en herziening
der dekkingsmidde'en vóór 1 Januari
1920) achtte spr. onvoldoende. De re
geering moet komen tot gemeen over
leg. Mon zegt, dat een crisis wordt
uitgelokt en ,.De Standaard" maak
te zich tot tolk van het bakerpraatje,
dat het er dr. Bos om te doen is, met
Troelstra aan zijn zijde, den heer
Treuto te verdringen „De Standaard"
wil aldus do regeering prikkelen tot
verzet.
Is het aannemelijk, dat door ver
werping van deze voorstellen het ka
binet, dat wij in dezen oorlogstijd zoo
noodig hebben, zal heengaan?
Spr. hoeft grond om te verklaren
dut dit ook nu nog niet aannemelijk
is. Zal dan de minister van financiën
heengaan? Een minister heeft wei
eens zijn portefeuille tor beschikking
gesteld, omdat hij anders in strijd
zou komen met zijn beginsel. Hier
echter doet de minister een voorstel
waarmode hij zegt, het zelf niet eena
te zijnl (Toejuichingen) Hij vreesde
echter den Godsvrede te stóren indien
hij wat anders voorstelde. Evenwel,
wat de minister meende, dat de Ka
mor niet zou widen, wilde zij wèl. Do
minister zal dus zeggen: „Hoeren, ik
dank u!" ^Daverende toejuichingen)
De voorzitter deed voorlezing van
©en tetegi'arn van den heer Polak Da
r.iêis, luidende: „Geen opcenten, waar
dc centen op zijn", en van een tele
gram van dr. Bos van den volgenden
inhoud.
„Niet in 6taat de vergadering bij te
wonen (door lichte ongesteldheid}
uerisch ik haar 'angs dezen weg he'i
hos'.e gevolg. Moge duidelijk blijken
van dc eensgezindheid der partij om
een l>eroep te doen op de denkbeelden
van den minister, denkbeelden, web
ke niet in liet leenlngs-ontwerp neer
gelegd wegens redenen buiten d«
zaak gelegen, toch blijkbaar den steun
van de meerderheid des volks zouden
erlangen. Moge de vergadering daar
van, voor wat onze partij betreft, het
bewijs leveren."
TWEEDE KAMER.
TIJDELIJKE AFWIJKING VAN DE
KIESWET.
Ingediend 'is een wetsontwerp dat
l>cou«t te vooikonien, dot ten gevolg®
van do tegenvvooidigo buitengewone
omstandigheden liet kiesrecht verlo
ren gaat voor velen, die bij norma!®
vorlioudingen kiezer zouden zijn ge-
bloven. Gelijk reeds de door don beer
Albarda gesteld® vraag deed uitko
men zal, naar zich laat verwachten,
het aantel wanJietelers van belasting
U««n wil en dank veel grooter zijn
dan gewoonlijk terwijl ook bedoeling
we'ke verlies van kiesrecht mee
brengt. een aanau'Lelijk ruimeren
cm vang zal aaru.vuipn, on zal daaren
tegen hot cijfer dergenm, die aan d®
door de wet gevorderde éischeu voor
woning-, loon-, grootboek- en spaar-
bnnkkiezer voldoen, bedenkelijk da
len. Do Minister van Bmnerilandsch®
Zaken meent, dat het met een gezonde
opvulling van de bedoeling van
grond- en kieswetpevcr strookt de ge
volgen ven dergelijke abnormale toe
standen door bijzondere middelen af
te wenden. Dit kan geschieden in de
zen vorm, dat oen speciale wet in zoo
verre met afwijking van art 34 der
Kieswet, de geldende kiezerslijst in
sotd® van voor één jaar, voor twe®
jaar van kracht verklaart.
ZIJ, dro om redenen buiten den bui
dig en toost a nd gelegen, de vareischtea
voor de kiestievoegdheid verliezen,
worden niet gehandhaafd, terwijl de
namen van ben. dionog niet op de be
staand® lijst voorkomen, doch in 1915
aan de vereischten voor kiesrechtbe
voegdheid blijken te voldoen, aan d®
lijst worden toegevoegd.
BELGISCHE VLUCHTELINGEN.
Men meldt aan de „N. IU «Ct", dat
hel aantal ondersteunde vluchtelin
gen in de provincie Zeeland 23,400
bedraagt. De meest-belaste gemeen
ten zijn: Missingen met 3700. Krui-
uingen, Haosvveert 3200, Middelburg
1WJ0, Sluis 1400, Oostburg 1400, Cliu-
go 500, Hontenisse 700, Axel 50ü, Ter
Neuzen 500, Goes 480, Breskens 450,
Graauw 400, Wemeldinge 400. Aar
denburg 330 en bovendien in het kamp
te Hontenisse 1300.
Van de 109 Zeeuwsche gemeenten
zijn er slechts 15. waar geen behoef
tige vluchtelingen zijn. Buiten de hier
genoemde gemeenten varieeren d«
getallen van 10 tot 300.
DE DAGERAAD.
Te Dordrecht werd de jaarvergade
ring gehouden. Uit de jaarverslagen
bleek, dat er 19 afdee'ingen zijn met
1292 leden. Tot redacteur van 't or
gaan werd gekozen de heer W. Ha
ve ra.
Tot leden van het hoofdbestuur blij
ken gekozen te zijn de heeren Ho
ving, met 327, mevr. Drukker, met
310, Croiset niet 305. Uittendijk, met
274, dr. Muller, rnet 200, en Veenen-
daal, met 198 stemmen.
DE KLOOSTERKERK
te 'e-Gravenhage, ls na haar restau
ratie, Zondag in gebruik genomen.
Ds Vermeer leidde do godsdienst
oefening. die werd bijgewoond door de
Koningin, den Prins en dc Koningin-
Moeder en den Commissaris der Ko
ningin in Zuid-IIolland.
ONGELUKKEN.
Zondagmiddag is op den Klove-
nieratnirgvval te Amsterdam een man
gevallen en zoodanig aah het hoofd
verwond, dat hij spoedig daarna in
liet hinnengnsthuift overleed.
Zondagavond overkwam op de Pas-
seordorgraoht een bejaard man een
dergelijk geval. Do dood trad onmid
dellijk in.
TREINVERBINDING MET ANT
WERPEN.
Men meldt, dat de treinen P«--oven-
daal— Antwerpen weder gereceM drie
maal daags Tijden.
WERKZAAMHEDEN AAN KERKEN
EN TORENS.
De vereeniging van ter Amsterdam-
sche beurze vertegenwoordigde brand
assuradeuren heeft een circulaire
aan alle gemeentebesturen in Neder
land gezonden waarin gezegd wordt,
dat het hoog ti<d is, om op krachtiger
vrij ze dan t->t dusver op te treden to
gen de roekeloosheid van loodgieters,
aan wier onvoorzichtigheid reeds zoo
veel gebouwen van historisch en ar
chitectonisch belang door brand ten
offer zijn gevallen.
De vereeniging vestigt de aandacht
der verschillende gemeciwtobesturen
op de maatregelen, die van overheids
wege In de hoofdstad worden geno
men ter voorkoming van brand bij
werkzaamheden aan torens en aan
daken van kerken of andere hoog®
gebouwen, waarbij vuur of b'.aas-
vlummeii worden verbruikt.
Letteren en Kunst
CIIRISTE.I.l J KE ORATORIUM-
VEREEN I GING.
Einde December zal in het Concert
gebouw te Amsterdam een uitvoering
worden gegeven van het „Weitw
nachte-Orntoriuin" van Joh. Seb
Bach. Solisten zullen zijn: Mevr. A.
Noordewier-Rcddlngius, sopraan. Frk
Marie Phlllppi. Base', alt, eu de hee
ren Jac. van Kempen, tenor en Jac.
Ph. Oaro, b;ri Orkest van het Con
certgebouw Dirigent Johan Schoon-
dort>eek.
