De Europeesehe Oorlog.
DERDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 24 DECEMBER 1914
Op hel Westelijk
Oorlogsveld.
*t Franse 1. e communiqué meldt:
„De geallieerden zijn ©enigszins
vooruitgegaan tusschen de aoe en de-a
weg van Nieuwpoort naar Weelende
cn eveneens in de buurt van Stecn-
straete en Bixschoete.
Ton oosten van Béihune hebben de
Franschen met do hulp eter Engel-
schen, het dorp C ivenchy-Ies-la Bas-
£óe. dat hen ontnomen was, heroverd.
In de buurt van Porthes-les-Hurlus
hebben de geallieerden na twee aan
vallen, het laatste stuk van de Unie,
waarvan zij op 21 Doe. reeds een ge
deelte hadden genomen, veroverd.
Gemiddelde vooruitgang 800 M.
In de het laatst genomen loopgraaf
maakten de geallieerden een sectie
mitrailleurs buit en namen de bedie-
n inscsmanschappen gevangen.
Do geallieerden hebben eveneens
vorderingen gemaakt ten noordoosten
van Beause.
Zij zijn vrij belangrijk vooruitge
gaan In het boseh La Guirie op een
front loopgraven van '400 M. lengte en
een breedte tot 250 M.
Bij do nog voortdurende gevechten
rondom Boureuilles schijnen de geal
lieerden liet vrij belangrijk voordeel,
dut zij Dinsdag hadden beliaald, niet
geheel te hebben kunnen handhaven".
Uit 't D uitsche hoofdkwartier
wordt gemeld: „De aanval in de dui
nen bij Lombaertzijde en zuidelijk
van Bixschoote werd door de Duït-
sche troepen gemakkelijk afgeslagen.
Bij Riehebourg l'Avoué (ten noor
den van Béthum! werden de Engel
se hen Din-dag weder uit hunne posi
ties verdreven. Ondanks alle wanho
pige tegen-aanvullen werden a le stel
lingen, die tussohen Riehobourg ren
het kanaal van de Aisne naar La Bas-
sée, aan de F.ngelschen waren ont
nomen, door do Duitschers behouden
en bevestigd. Sedert 20 December zijn
750 kleurlingen en Engtf&schen a,s go-
vangenen in Duitsclie handen geval
len. Vijf machines©weren en vier mijn
werpers warden buitgemaakt.
lu de omstreken van het kamp van
Chalons ontwikkelden de geallieer
den een krachtige actie. Aanvallen
ten noorden van Sillery en teai zuid
oosten van Reims, bij Souain'en Per
thes, werden door de Duitschers, ge
deeltelijk met groote verliezen voor
de Franschen, afgeslagen"
Een berichtgever van het „Alg.
Handelsblad" meldt
„De strijd aan den Yser is sedert
enkele dagen met een nieuwe hevig
heid hervul ten N.-O. van Nieuwpoort,
op de eenige strook land, welke tus-
schen do zee en het, kanaal van
Nieuwpoort niet overstroomd is. Da
gelijks hebban bloedige gevechten van
man tegen man plaats in de streek,
tussohen Lombaertzijde en Wcstende
gelegen, waar de verbondenen in de
aldaar zeer breede duinstrook een
voor hen zeer gunstige stelling hou
den en vrij gemakkelijk de hevigste
aanvallen der Duitschers kunnen te
genhouden Dit is nog onlangs weer
gebleken bij den eersten aanvul der
Duitschers op Palingbrugge-Nieuw-
poort, die met de hulp der vloot afge
slagen werd. Deze aanval was gericht
op do drie op elkander volgende brug
gen, welke den weg naar Kales be-
hecrschen.
Volgens de jongste berichten zou
den do verbondenen een geslaagden
tegenaanval hebben gedaan. Ze zou
don thans tot Middelkerke gevorderd j
zijn. Dit is een plaatsje halfweg Ost-
ende en Nieuwpoort.
Dit bericht moet echter nog beves
tigd worden."
Dc correspondent van „De Tijd" be
richt
„lk waarschuw tegen overdreven
berichten omtrent do voordeeley, die
de bondgenooten aan den Yser be
haald hebben. Een feit is het, dat de
bondgenooten na een krachtig offen
sief voordeelen behaald hebben door.
rond Yperen en Nieuwpoort voor
waarts te dringen en aldus de Duit
schers te noodzaken hun stellingen te
wijzigen en zelfs sommige dorpen en
stadjes te ontruimen, hoewel deze nog
niet door de bondgenooten bezet kon
den worden. Tot deze plaatsen ivehoo-
ren o. a. Middelkerke en Itoussetaere,
waar het alleen patrouilles van de
bondgenooten gelukte meermalen bin
nen to komen. De gewijzigde opstel
ling der Duitschers blijkt aan stout
moedige ruiters zelfs de mogelijkheid
te hebben geschapen deze plaatsen
voorbij te gaan en een Engelscbe af-
deeling verraste dan ook Zaterdag
Thielt mot haar bezoek, waar het
voordeel echter eindigde met haar ge
vangenneming. Blijft het krachtig
offensief der geallieerden gunstig
aanhouden, dan zullen er eerstdaags
belangrijke gebeurtenissen plaats grij
pen en is de bezetting van Middelker
ke en Rousselaere te wachten.
üit Duinkerken wordt gemeld, dat
niet alleen de bondgenooten, maar
ook de Duitschers versterkingen heb
ben gekregen. De vliegers der gealli
eerden hebben nieuwe Duitsche troe
pen verkend."
De correspondent van de Daily Tol.
in Noord-Frankrijk seiivi:
De strijd bij Nieuwpoort was do
moest welgeslaagde actie in de vo
rige week. De Fransche en Belgi
sche troepen maakten zich meester
van belangrijke stellingen. De bond
genooten rukten voorwaarts in het ge
heel© geïnundeerde terrein. De Frau-
sche en Engelscbe eskaders namen
een belangrijk, op een gegeven oogen-
blik zelfs een beslissend, aandeel in
den strijd. Deze strijd om Nieuwpoort
is het keerpunt in de operaties in.
Vlaanderen.
De Duitschers bombardeerden Oost-
Duinkerken en Coxyde orn die aan
dacht af te leiden ondertusschen
maakten zij een sterke verdedigende
stelling in orde, hetgeen voor hen een
leven squaesti© is.
Da bondgenooten voer-' - een kracn-
tig doorgevoerd en aanval uit en dre
ven do Duitschers uit hun stellingen
op den rechteroever vnji liet kanaal
van Nieuwpoort. De Fropsdhn (roe
pen moesten vijf bruggen over, wel
ke door do Duitsohers beherscht wer
den. De artillerie van do bondgenoo
ten 'bewees opnieuw haar superiori
teit: met doodelijike juistheid over
stelpte zij cle Dnïtsohe loopgraven met
granaatkartetsvuur, waarna de in
fanterie do Duitschers met de bajonet
uit zijn stellingen wierp.
Do Belgische 'troepen, verleenden
krachtdadigen bijstand.
De Franscho vliegers bewezen groo-
te diensten bij .het i psporeu van Duit
sche onderzeeërs aan de Belgiscne
kust, waarop dan door de torpedoja
gers jacht werd gemaakt.
De bondgenooten hadden eveneens
succes in do omgeving r Béthune. j
De Engieische troepen hadden een
zware taak te vervullen: zij slaagden
na vier weken hardnekkig vechten er
in de Duit schors over een afstand van
tien mijl terug te werpen. Duitso'uo
vliegers bombardeerden de stal,
waarbij twaalf burgers werden ge
dood en twintig gewond.
Van 't Oostelijk
Oorto stornael.
IN; militaire deskundige van 't
„Alg. Handelsblad" betoogt
Geleidelijk begint ook in Engeland
het denkbeeld door te dringen, dal
de positie der Russen na de jongste
successen van Hindenburg nu juist,
rr'et schitterend is. Natuurlijk zijn
de Engelscbe bladen overtuigd, dat
de overmacht waarover do Russen
beschikken op den duur de kans wel
ten hunnen voordeel© zal doen koe
ren; maar voor het oogonbük is er
gevaar. Het Russische bericht, dat
do genena'e staf genoodzaakt was de
stellingen van eenige legerkorpsen te
wijzigen, i? slechts een euphernisU-
sche uitdrukking voor de noodzake-
lijklvold om terug te trekken, geheel
in don geest van de beruchte „ach-
terwaarteche concentratie", die ge-
noraal Yiile indertijd bekend maak
te De Duitsche en Oostenrijkschc le
gers voeren een zeer kraehligen d-uk
uit op de Russische macht bezuiden
don Welchsel en hebben deze genoopt
terug te trekken In een opnamestel
ling achter do lïzoera en de Rafka,
die volgens de .Tinnes" op dertig mij
len. dus 48 K..M. westelijk van War
schau gelegen Is.
De val van Petrokof, dat op 18 De
cember door de Oostenrijkere geno-
rnon werd, noodzaakte de Russen
van daar terug te trekken naar
Opotsjno. Meer zuidelijk staan de
Russen achter de Nidda. en hebben
zij Kteloe bezet.
In GoÜcië kondon de Russen stol
lingen innemen achter de rivier de
Duriajec, dus in het verlengde van
do «tellingen in Zuid-Polen achter de
Nidda. Daardoor is hun p'an om een
aanval op Krakau te doen voorloo-
pig van de baan. Przemyal wordt
nog steeds door hen belegerd. Eöu
uitval van hel garnizoen dier veiling
is door d>2 Russen afgeslagen.
liet is duidelijk, zegt de „Times"
dat de Duitechers gepoogd hebben,
den uitersten linkervleugel der Rus
sen te omtrekken, tegelijkertijd eeu
kraclrligen aanval doende op liet
Russische centrum. Dit plan misluk
te, omdat de Duitsche krachten in
Noord-Polen voor de omtrekking te
zwak bleken; de overtocht over deu
Wcichsal bij Dobnsjln Is mislukt. En
de fèóntauimtl, hoe krachtig ooit,
kon niiet anders doen dun do Russen
tot den terugtocht-nopen, maar <te
doorbreking van de Russische linie
mislukte.
Zouden de Dultschore er in slagen
bij Opotsjno door de Russische linies
te breken, dan zou do positie der in
het zuidelijk gebied en m Galició
zich bevindende Ruisslsohe legere ha
chelijk kunnen worden. Want die
zouden dan tusschen twee vuren
worden genomen.
Do overwinning van Hindenburg,
waarvan do resultaten nog etoeds
niet zijai medegedeeld, heeft ochter
zeker dit gevolg gehad-, dat de Rus
sische plannen voor een inval In Si-
iorië au voor de inneming van Kra
kau mislukt zijn, on dat de Russi
sche legers genoodzaakt worden
zich opnieuw In de richting van
Warschau terug to trekken.
Do correspondent vort. de Dai'y
Mail" zét uiteen dat de teruglacht
'der Russen oorzaak vond im don slech
ten staat van hot terrein achter tiet
Russische front tusschen Lowitsj en
llof. Het is hier moerusland dat den
aanvoer van munitie en reserves -/eer
bemoeilijkte. Te Soka te je fechter heb
ben de Russen een uitnemende verde-
digin.gssteMbvg. Zij liggen achter do
Bzoera, en de hooge oever dool hen
hot omringende land belt-oersohen.
Hot Russische front strekt zich nu uit
van den Weiclisel, langs den ooste
lijker, oever van de Bso o ra tot den sa
menloop met de Ravka, dan langs de
Rovka tot Rava en van hier zuidelijk
naar Opoczno. De correspondent er
kent dat het dwaasheid zou zijn te
beweren dat dit front geheel vrijwil
lig is ingenomen. Maar daarnevens
dient gezegd, dat de nieuwe linie stra
tegisch beter is.
De bedoeling der Duitschers en Oos
tenrijkers is den druk op Krakau te
verminderen, Silezië en Hongarije
voor een aanval te bewaren en zij
trachten dit doel te bereiken door den
strijd zuid-oostelijk van Krakau en
door 't bedreigen van Warschau. Het
voornaamste doel van het Russische
leger is Krakau te nemen en de sa
menwerking tusschen de Duitsche en
Oostenrljksche legers te verbreken.
Krakau is dus het eerste doel van het
Russische leger, de verdediging van
Warschau komt eerat ln de tweede
plaats. Zij houden dus een betrekke
lijk geringe maclit beschikbaar voor
de bescherming ran Warschau om dc
Duitschers tegen te houden en gebrui
ken het grootste deel hunner strijd
krachten, voor een doorbraak naar
Krakau.
Dc correspondent van de „Dai'y
Chronicle", die teruggekeerd is van
een lx-zoek aan Warschau, zegt dat
hij nooit tevoren zulk een kalmen te
rugtocht gezien had als nu van de
Russen. De strijders begrepen dat de
ze terugtocht slechts plaats heeft van
het zuidelijk en middelste deel der li
nie, waar geen drang op dc Russen
werd uitgeoefend In het noorden van
Soehnczew tot den Weicheri, waar 't
gevecht het hevigst is en dc Duitsche
aanvallen het zwaarst zijn is de te
rugtocht door de Russen niet aan
vaard. Integendeel, de Russische be
velhebber deed de Duitschers hier
wijken. De Ilusseri hebben heldhaftig
gevochten. De Duitsche aanval be
reikte zijn hoogtepunt in oen wanho
pige poging om dc verschansingen te
nernen. ü'f keer trachtten de Duit
schors de steWngen te veroveren,
maar ioderen keer werden zij terug
geslagen. onder vreeselijke verliezen.
In den morgen had de s'ag in het
noorden plaats. De Duitschors ver
plaatsten hun kanonnen naar den
Weichsol oin het hevige Russische ar
tillerievuur te beantwoorden. Na de
bloedige worsteling in den nacht ver
minderde de kracht van den aanval
langzamerhand. Onder don. druk der
Russen week de Duitsclie rechter
vleugel terug. De Russische infante
rie dreef de Duitschers met hun zwa
re kanonnen over de rivier en ver
pletterde hun v'eugel. De Russische
linkervleugel en centrum trokken
kalm terug. De Duitschere, door vlieg
machines van d'it terugtrekken ver
wittigd, drongen vooruit. De Russen
waren hier echter op voorbereid en
deden een tegenaan val, waarbij zij
verscheidene Duitsche loopgraven
bezetten en vier veldkanonnen ver
overden.
De Petereburg.sehe correspondent
van de Matin" schrijft d.d. 20 De
cember
Do toestand ln Galicië. waar viif
Duitsche legerkorpsen opereeren, is
a'ldmsHet offensief der Duitsch-Oos-
tenrij'ksche troepen, ondernomen van
een front KrakauTymbarkNeu
Saiwtec Is aan den linkeroever van de
Duivajec text staan gekomen. Sterke
Oosten rijlcsche troepmafdieeUnffen
zijn onder commando van generaal
Ben Ermolii dé Ramathen doorgetrok
ken en hebben de linie UskoSanok
Kuk'u—Gorlitza geformeerd met
het doel, oiu den Russischen rechter
vleugel om te trekken en Przemysl te
ontzetten. Deze troepen zijn op vee-
scheiden e plaatsen afgesneden en
over de bergen teruggeworpen.
De officieel» berichten van heden
luiden
Een officiéél D u.i t s c h bericht
deelt mede: „In Oost- en West-Prui
sen bleef de toestand onveranderd.
De strijd aan de Bzoera en de Raf
ka duurt voort.
Op den rechteroever der Pilioa was
de toestand onveranderd."
Een Oostenrijkach legcrbe-
richt maakt bekend. „De Oostenrljk-
sche operaties in de Karpatlien Ld>-
ben een gunstig verloop. In het ge
bied van de Latere ze werd een aanval
der Russen bij Volocz (Volovezj afge
slagen. In het dal van de boven-Ung
maakten Oostenlijksche troepen bij
Fenyvesvoelgy 3'K) Russen krijgsge
vangen en drongen verder door ook
ten noordoosten van den Lubkow-pas.
In de richting van Lyske hebben de
Oostenrijkers door een aanval terrein
gewonnen
Het officiate communiqué van den
Russteehen generater. staf van 16 De
cember beweerde, dat de Oostenrij
kers aan dit front 3000 gevangenen en
machinegeweren hadden verloren. De
ze mededeeling is verzonnen. De
Oostenrijkschc troepen verloren hier
aan dooden, gewonden en vermisten
te hot geheel twee officieren en 305
man. Geen enkel kanon, geen enkel
machinegeweer wel in handen van
de Russen.
De hevige gevechten bij Krosno.
Jaslo, Toechow en aan de beneden-
Doenajec duren voort Aan deze ri
vier deden de Russen in den nacht
nog een aanval, die echter werd af
geslagen met groote verliezen aan
hun zijde.
Aan de Nida staat de strijd voorloo-
pig stil. Dicht bij den mond der rivier
werd de brug van de Russen over den
Welohee! in brand geschoten.
Ten zuiden van Tomasaow werd
een nachtelijke aanval van Kaukasi-
aehe regimenten door Oostenrijksche
troepen afgeslagen.
De gevechten tussohen de Duitsche
troepen en de Russen om Rawka en
aan de Bzoera duren voort over het
geheele front. Ook is weder een nieu
we 6'ag aan den gang."
Ter Zee.
EEN FRANSCHE ONDERZEEËR IN
DEN GROND GEBOORD.
Uit Weenen wordt (zooals we reeds
in een deel van ons vorig nummer
meldden) geseind: De Fransche on
derzeeër „Curie" is door de sirand-
battenjen aan de Oostenrijksche kust
beschoten en in den grond geboord.
Officieel wordt uit Weenen beves
tigd, dat de Fransche onderzeeboot
„Curie" tot zinken gebracht en do be
manning gevangen genomen is.
Verder meldt 't Oostear jkscho ma
rt neibestuur nog.
„De onderzeeër No. 12, van de Oos
tenrijksche vloot, die in de Straat
van O t ran to een Fransche vloot van
zestien schepen aantrof, torpedeerde
tweemaal een vlaggeschip van het
type „Gourbet"; beide schoten waren
raak. Bij de verwarring, die liieroti
onder de rt.landelijke vloot ontstond,
do gevaarlijke nobij-heid van enkelo
sohepen en de hooge zee, benevens het
lievige weder, kon de onderzeeër over
liet lot van het getoriiedeerde vlagge
schip geen zekerheid krijgen".
Dc Fransche onderzeeëcr „Curte",
maakt deel uit van een groep van 16
booten, <lie van 1010—'13 gebouwd
zijn. De boot hoeft een waten erpLaat-
sing van 550 ton. De snelheid boven
water is 1213, onder water 89 mijl.
De „Curie" heeft 7 torpcdo-lnnceor-
buiizen. De bemanning telt 24 koppen.
Ook is er in het E"richt spralce van
het borpilleeren van een slagschip
van liet ,,Courbel"-typï door een Oos-
tenrijkschen onJerzeocr, hoewel niet
bekend is, of dit schip gezonken is.
Het „Courbef'-lype is liet Fran
sche „dreadnought"-type. Deze slag-
scheixen hebben oen waterverpiaat-
sing van 23.500 ton en zijn bewaiiend
mot 1230 c.M.-kanonnen en 22—14
c M.-kanonnen. De bemanning" is
1085 man. De schepen der „Courlxet"-
klaase, die vier schepen telt. zijn do
nieuwste slagschepen der Fransche
vloot.
HST BOMBARDEMENT VAN
SCARBOROUGH.
Reuter seint uit Londen:
De verhalen over de paniek, die vol
gens de Duitsche bladen veroorzaakt
zou zijn door de aanvullen der Duit
schers op do Engelscbe kust, worden
weergegeven door do Engelscbe pers
van commentaar voxrzien.
Zoo zegt kapitein Porsius in het
„BerL Tagebl.", dat Scarborough da
belangrijkste haven is op Engeland'!
Oostkust tusschen de Theems en da
Humber en beschermd wordt door
kolossale batterijen. Do Engeischt
bladen merken naar aanleiding hier
van op, dat te Scarborough slechts
één kanon stond, een oud stuk go-
schut, drie liondcrd jaar geleden ire
goten, als een curiosum in de ruinen
rondom de IkiuwvaIIch van bet mid-
deloeuwBeb koMccI.
De eersto minister hoeft een brie!
gericht aan den afgevaardigde van
Scarborough, waarin bij mededeelt,
dat de Engelscbe regecring i lie scha
devergoeding voor het vo «i.;s aan
merischenlevens en de schade aan goe
deren, tengeró'ge van den aanvul der
Duitschors op de kust, voor haar re
kening neemt.
Uit Zuid-Afrika.
't Alg Handelsblad schrijft
Per telegram is roede gemeld, dal
bet eerste proces tegen do rebellen
r.eds heeft plaate gehad en dut de
commandant Fourio is ter dood ver
oordeeld on gefusilleerd. Üit een tele
gram in de „Times" bbikt dat de ver
oordeelde Fourk' voor den krijgsraad
een toespraak hie'd, waarin hij bit
tere verwijten deed aan de Britten
wegens hun optreden in Zuid-Afrika,
waar ze geen gelegenheid lieten
voorbijgaan om de traditiüri der Boe
ren te beloedijren. Het was hem een
grooter eer Uier als gevangene to
staan, dan als officior van het Bnt-
sche leger (Fourie was kapitein in do
Zuid-Afrika arische burgerwacht) ca
hij sprak de overtuiging uit, dat er
nog genocrr mannen te velde waren
om Zuid-Afrika te redden. Genade,
vroeg Fourie niet. alleen vroeg hij
clementie voor ziin joneoron broeder
en de lioden ondor ziin commando,
die order ziin invloed hadden gelmn-
dr'd. Die clementie werd d«n Jorge.
n Fmirle verleend KapfU-in Fou-
i' werd geR'k gezecd .ter dood vor-
orrdeeid, liu'tenant Fourie, die teee-
li kerti'd terecht stond werd even
eens ter dood veroordeeld, maar dit
vonnis is in vijf jaren gevangenisstraf
vorai derrt.
In Zuid-Afrika is natuurlijk de be
langstelling in de vraag naar de be
straffing der opstandelingen bijzon
der groot. Onhmgs heeft gencraa'
Botha in een redevoering gematigd
heid en vertyevrngsgczindheid gepre-
di.k(. maar in een latere rede is hij.
waaracliönl'ik wel onder Invloed van
Jan Smuts, die in he4 ministerie vrij
wel de lakens uitdeelt <,n d'o verce-
vens- en verzoenin'-scezlr-de houding
teiugpekomen Onder de bevolking
lieerscht er groot verschil van mee.
nine Er z.hn twee uitereten. Enkelen
beldeken streng recht, nnderen e»n
1'editfe amoes*ie. Volgens den Ti-
ft«"-eorref;oon<tenl zou de retreerhig
•r middenweg willen Inwandelen.
Bli'kbnnr Is Ij.-fc de l^dnc-l'nc streng
Op te tred«n tegeo d'e relie'len nm\.
voerders, dio tot de burgerwacht be
hoorden terwijl do leiders gelijk Do
Wei en predikanten, gelijk ds. Van
Broekhuizen, voor een speciale rechU
bank zul ten terecht staan.
Een moei!'ikheid zal vooral de be
handeling der gewono rebellen ople
veren. Indien de rcgeeruig er toa
overgaat om dezen lieden het kies
recht te ontriemen, zou zij weliswaar
haar politieleen tegenstander Hertzog
treffen maar aan dun anderen kont
zou we'licht juist door zu'k "en op-
treden diens invloed weer toenemen.
Aan den anderen kant echter, ind'on
zij die opstandelingen geheel vrii loot
uitgaan, zal dat ondi-r de Britsch*
bevolking en wellicht aldus meent
ten minste de correspondent van de
„Times" ook onder de trouw ge
bleven AfrikaaiKk-rs ontstemming
wekken.
D;u de toestand voor dc regeering
moeilijk is, valt zeker niet te ontken-
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Het is een beetje oneigenaardig om
een Zalerdagavondpraatje te schrij
ven op Woensdagavond en al komt
daar nu precies hetzelfde alphabet
met dezelfde woordvorming aan te
pos a's op den gewonen dag, iets an
ders is het toch. Ik heb een vriend
gehad, die op Zondagmorgen altijd
krentebrood at. nooit op een week
dag en hoewel hij liet geen waren
Zondag gevond-on zou hebben, wan
neer zijn krentebrood hem ontgaan
was, op andere dagen had hij er niet
alleen geen trek in, maar lustte het
z<lfs niet. Er zijn meer van die staal
tjes, dat een bepaalde dag -een be
paalden toestand schijnt mee te bren
gen. Ik heb iemand gekend, die heel
moeilijk te bewegen was om eens in
't bad te gaan en dat verontschuldig
de met de verklaring, dat hij 't Zater
dag zoo buitengewoon druk had. Dat
was waar. „Ga dan Vrijdag," raadde
men lietn aan. Maar daar kon hij niet
toe komenZaterdag was baddag en
ccn andere dag deugde daar niet voor.
ik gdoof dot hij dacht, dat het water
op andere dagen minder nat was. Hoe
dat afgeioopen is WCet ik niet, want
ik heb haai uit het oog verloren, waar
inijn neus niet rouwig om was.
Hebben we niet allen min of meer
herinneringen, die verband houden
met bepaalde dagen? Nu nog na tien
tallen van jaren, heb ik een onplei-
rierlg gevoel op Maandagmiddag.
Herinnering aan den echooUijd.
Wiskunde-dag! Noodlottig oogenbük
waarop in- en uitspringende hoeken
mijn verbaasde hersens in- en uit
sprongen en cirkels met allerlei onbe-1
grijpelijke bedoelingen elkaar achter
na rolden. Dat heette meetkunde. Ze
werd afgewisseld door heele reeksen
cijfens, sommige frank en vrij naast
elkaar, andere als 't ware ge-
rangen tusschen Jioogjes, en tus-
sclien al die cijfers slaande kruisjes,
die Plus en liggende kruisjes, due
Maal heetten en van die geduchte li
nie "moest je dan één getal maken,
dat Uitkomst heette en als je zoover
kwam, was het wel waarlijk een uit
komst want dnn was 't uit Deze ver
fijnde plagerij heette Algebra.
Genoeg! He stap van dio akelige
herinneringen af en vraag, hoe we
zoo samen aan djit onderwerp kwa
men. Niet enkel omdat het Woensdag
avond was. Demensch komt dikwijls
pas tot zijn uitingen langs een reeks
van gedachten, die met elkaar soms
een zeer los verband hebben. Je loopt
buiten en kijkt omhoog, naar denster
renhemel precies zoo'n heldere
nacht was 't in Neuhausen bij den
waterval, toen we naar de verlichting
waren gaan kijken en 's avonds het
huid niet konden terugvinden, totdat
een inboorling, z»o'n echte stevige,
taaie, magere Zwitser ons weer op
den goeien weg bracht en dan hoor
je opeens weer zijn trouwtxar-tig ge
luid in den prach'igen nacht
,,'n Abend, schlafen Sie wohll"
Zoo was ik langs een veel korter
weg ran gedachten gekomen tot dat
Woensdagavondbesef en die andere
herinneringen, uitgaande van een
wandkal«nder/ Sym£»ool ran uren,
dagen, maanden, jaren, niet waar?
De stroom begint weer. Van de scheur
kalenders, die ons een heel jaar door
trachten te stichten, op te voeden of
te vermaken, voor een stuiver o" watl
Van de maandkatendors. die het jaar
voor ons in twaalf ongeveer gelijke
mootea hakken, omdat het heele jaar
op ó&n blad zoo'n geweldigen indruk
geeft van „Ivoo kom ik hot weer
dioor!" En eindelijk van den jaarka
lender zelf, die oen bootje in onbruik
raakt
Het is niet te zoggen noch te over
zien, hoeveel werk aan die maandka-
lenders vooral besteed is Niot door
den besteller gewoonlijk, want hij
gaat naar don boek-, steen- of licht
drukker en zegt„maak ine oen ka
lender, Ut heb er zóóveel honderd ran
noodig en ze mogen zóóveel kosten."
Waarop oen der bovengenoemde druk
kers aan 't werk gaat en begint met
to onderzoeken, welke kleuren hij te
gen elkaar aan of boven of kings of
tusschen. elkaar heen kan drukken,
zonder dat het al te gek wordt. Een
beetje gek zal het alevel wezwn, maar
dat kan geen kwaad, want een
nvaandkalend-r ls bestemd om oen
jaar lang de aandacht te trekken van
een heele familie of van ö»n oom pleet
kantoorpersoneel, mitsgaders ran de
lieden, die daar toevallig over den
vloer komen. EXPF.DITF.UR 8GHRIM.
PELMEIER. ziedaar de hoofdzaak,
die bun aüen moet worden bijge
bracht. Vandaar de kleuren. En de
dikke lettere, bloklettere zooals de
menschen zeggen.
Is eenmaal de kleurencombinatie
opgelost is het wooni niet, maar la
ten we zeggen afgedaan, dan komt
de versiering. Een wandkatender
heeft deze eigenaardigheid, dat cij
fens en dagen wol de hoofdzaak,
maar zonder decoratie niet aanneme
lijk zijn. F.r moot een prentje bij. En
nu schijnt de Drukker of het Noodlot,
misschien wol aUebol te widen, dat
deze voorstelling hoegenaamd geen
verband houdt met het bedrijf van
den man, die er reclame mee wil ma
ken. De wandka'endec ran een luxe-
bekkor bijvoorbeeld is zonder bezwaar
versierd met kiekjes uit een Alpen
landschap. Wat ter wereld heeft de
eeuwige sneeuw met den heeten oven
te maken! Had een veld van golvend
graan niet beter gepast? Maar zoo
iets vinden we op don kalender van
een koffermaker heel in de verte
zie je een poppetjeaha. donk je,
die zal ten minste een rcistasoh in de
hand hebben I Volstrekt niet, 't is een
mannetje met een zeis. Een mooie
reclame voor een fabriek van ijzer
waren, zou je denkon 1 Pardon, die
zendt oen kalender rond met zeege
zichten! En zoo gaat liet maar door
Een bekende stoomboot-maatschappij
heeft me mot een wezenlijk heel mooi
en wandkalender vereerd, waarvan
de bladen versierd zijn met kijkjes
van de Haagse he Ridderzaal ear een
Dordtsche kerk.
Waarom geeft zoo'n maatschappij
niet Üever keurige afbeekUngen ran
de wachtkamers, waarin ze het pu
bliek, dat bij aankomst of vertrek
van haar booten evon wachten moet.
een gastvrij onderdak aanbiedt? Ja,
waarom niet? Toen ik eon week of
wat geleden iemand be Rotterdam
van de boot moest afhalen, was ik
drio kwartier te vroeg. Je kimt dat bij
een zeeboot zoo niet afmikken. „Ie
hier een wachtkamer?" vroeg ik. Di e
ws6 er niet 't Woei en regende
(als ik in Rotterdam kom, begint het
van schrik altijd te regenen) en twee
dames, die ook moe3ton wachten,
scholen weg in een portaal een
heer, medewachter, probeerde droog
te blHven door mopperen, maar zon-
succes. Zeker zou ik gesmolten
zijn, wanneer niet een stapel vaatjes
eenige beschutting geschonken had.
Ons aller welkomstgroet aan ma-
gon en vrienden, die droger dan
wij eindelijk, einde'ijk van de boot
stapten, was sopperig. Ik ben van do
verwaaide Boompjes en uit het natte
Rotterdam weggevlucht. Je kunt een
ware, echte Batavier-nazaat we
zen en toch een regenstorm willen
ontkropenWelnu, daar aan de Rot-
tendamsche Boompjes, daar géat het
niet. Haal dus, lezer, voortaan alleen
bij mooi, helder weer (indien dat nog
te Rotterdam bestaat} familie en ken
nissen af-regent het, laat ze dan
alléén komen.
Misschien stuurt da Maatschappij
later nog eens een kalender met af-!
beolding van haar nieuwe wachtka
mers rond ik be'oof plechtig, dat
daar een speciaal bericht van zal ge
maakt worden!
Uren, dagen, maanden, jaren. Ja
ren en verjaardagen. Onlangs werd
er een aangekondigd, in hel Nieuws
blad voor den Boekhandel van 11 De-
cember, aldus Morgen herdenkt on
ze vriend HERMAN zijn 42sten ver
jaardag. Aarde en Volken zingen zijn
lof, met zijn vrienden Arjen, Ge, Jan,
Paul en Wouter.
Het lijkt een puzzle. Maar wie den
bockhandel kent en het tijdschrift,
dat ,de Aarde en haar Volken" heet,
weet ook wei, welke Haarlemmer op
den I2den December kwam te ver
jaren.
Op 't eerste gezicht lijkt zoo lots on
duidelijk, bij nadere beschouwing ta
't eenvoudig. Soms gaat 't andere-
om dan lijkt ie'.s eenvoudig, maar is
werkelijk ingewikkeld. Een van mijn
kennissen vroeg on'angs in een k'ok-
kenwinkel hoe laat het was. Opper
vlakkig zou je donken, dat er geen bo
ter adres te vinden is, maar het tegen
deel is waar: Al die uurwerken wijzen
hun eigen tijd, geen twee loopen pre-,
cies gelijk. De klokkenmaker keek
aanvankelijk verslagen, toon lachte
hij, haaide zijn horloge uit den zak
en decreteerde, dat het vijf minuten
vóór vieren was.
Op hetzelfde oogenbük sloeg een
ivus van een regulateur, als 't ware
bij wijze ran protest, vier uur! Er
gens in een hoekje piepte een teer
penduletje ócn slag ze bedoelde
half vijf. Daarna blonk een dreunen
de drie van een scheepsklok, die van
slag af was.
Waaruit blijkt, dat aUe tijden maar
betrekkelijk zijn.
Onder andere die van oen brief
kaart, welke lk vóór me heb. In De
cember 1911 ia die door een jong-
nicm.seh uit Amerika aan zijn meisje
in Haarlem verzonden. Den 9den De
cember 1914 is die aan de geadres
seerde besteld. Inmiddels te hel paar
tje getrouwd. Wat een geluk, dat liet
huwelijksaanzoek niot op de brief
kaart stond I Andere had zij het allicht
«e laat ontvangen.
Wam er ia. ta weerwil van deze
droevige dagen, nog wel wat geluk ln
de wereld.
Of moeten we hem niet gelukkig
prijzen, die dezer dagen Kerstbrood
adverteerde, „beter dan het bestel"
Dat moet, om een paar bekende uit
drukkingen te gebruiken, beslist een
reuze-qualUelt wezen.
FIDELIO.
