De Europeesche Oorlog.
Hmmlem's Dagblad
Armorel.
TWEEDE BLAD
Woensdag 27 Januari 1915
Iets over Landverhuizing
Ergens m het, gebouw van 't Depar
tement van Lomlbouvv, Nijverheid en
Handel zetelt do heer J, Maurer, d<
directeur van hot bureau der Ned.
Vereeniging „Landverhuizing". Dat
bureau is op 1 Januari pus geopentl,
en het is in ons land eonig in z'n soort,
wat schrijver dezes aanleiding gaf om
een kranten gesprek" niet den di
recteur te gaan voeren.
Do Leer Maurer is op „het gebied
der landverhuizing een in letter
lijken en figuurlijken zin uitgebreid
terrein! - wél thuis. Ecnige jaren ge
leden, toen hij nog te Haarlem geves
tigd was. schreef li j reeds een brochu
re onder den titel: „Do Nederlandsche
boer tegenover de landverhuizing".
Dut was het resultaat van een zeer
uitgebreid onderzoek naar het emigra
tie-probleem. 't Had den heer Maurer
'tot do conelusio gevoerd, dat de vesti
ging in Nederland van een bureau,
dat onpartijdige adviezen in
emigratiezaken zou geven, een nood
zaak was. Hij ijverde voor do oprich
ting een er vereeniging, die onder voor
zitterschap van don oud-minister Ds.
A. S. Talma, met Prof. Dr. L P. de
Vooys als vice-voorzilter en den heer
S. I. Feenstra als secretaris, tot stam
kwam.
Adviezen inzake landverhuizing wei
den al sinds jaar en dag in ons land
verstrekt. Maar 't geschiedde of door
tusschenpcrsonen der „emigratielan-
detf', of vanwege in die landen geves
tigde maatschappijen. Die instellin
gen voerden dan meteen een op eigen
belang gegronde propaganda voor de
emigratie naar hun land.
Dat nu doet het nieuwe bureau
niet. Het geeft z'n adviezen in 't al
gemeen, ais zich geen abnormalo om
standigheden voordoen gratis, en
liet is vrij van alle particuliere belan
gen bij de landverhuizing. Het Rijk
subsidieert de instelling; op de begroo
ting van Landbouw voor 1915 is er
tienduizend gulden voor uitgetrokken,
en datzelfde bedrag is reeds over 1914
uitgekeerd.
De vereeniging heeft het overigens
met de stichting van baar nuttig in
formatiebureau slecht getroffen, want
de oorlog heeft op de emigratie na
tuurlijk ook een zeer ongunstigen in-
vlced. Evenwel is het waarschijnlijk
to achten, dat daarna een groot aan
tal functies in liet buitenland niet
alleen in overzeeseho staten, maar ook
in Europa te vervullen zijn; al we
ten we in 't geheel niet, hoe de toe
stand in die landen dan zal wezen.
Voor het vervullen van plaatsen in het
handelsleven, door den oorlog open
gemaakt, zal men toch in ieder geval
do zekerheid moeten hebben dat het
ciediet hersteld is, dat verplichtingen
kunnen worden nagekomen. Op het
oogenblik worden adviezen inzake
emigratie naar Europeesche
landen 't meest verstrekt door de Cen
trale Arbeidsbeurs. Evenwel is men in
Holland voorzichtig met het bevorde
ren van werk-zoeken in landen, dio in
oorlog zijn. Als een aannemer om
Hollandsch werkvolk vraagt, zou het
kunnen wezen om militaire werken
uit to voeren, en dnarorii wordt dit
uitzenden niet bevorderd.
Uit do statistiek -van 1911,
die do heer Maurer toonde, bleek
dat, in dat jaar een kleine tienduizend
Hollanders naar Overzcesche landen
(Canada, Argentinië, de Vereenigde
Staten, Brazilië en Australië) trokken.
Ju vergelijking met do getallen van
andere landen is dat weinig, maar in
zuivere verhouding lot de bevolkings
cijfers is de Holiandsche emigratie
met onbelangrijk.
Landverhuizers dienen zich meestal
den landbouw tot taak te stollen. Zijn
zo geen landbouwers, clan worden ze
bet wel in "t nieuwe land. Canada bv.
laadt zeer bepaald af om met een an
der doel dan Jnndbouw-arbeid daar te
immigreeren. Ook in de Vereenigde
Staten, waarheen de groote meerder
heid der emigranten trekt, is ;t niet
raadzaam. Veel bezwaren worden den
menschen in den handeldrijvenden en
lödustnöelen middenstand in den weg
gelegd. Het vreemde land is er niet
happig op, heeft er geen behoefte aan,
Den mees tien is het trouwens om on
dergeschikte baantjes te doen; zij, die
in Holland een eigen bedrijfje hadden
cri daarin faalden, trachten in den
vreemde in loondienst te komen en ne
men liever geen risico's meer op zich.
Menschen met eigen kapitaaltjes eini-
greeren zelden.
Voel goeds wordt gedaan door het
leger dea Heil», dat den emigranten
bij de uilzending werk garandeert
al wordt er met bij gezegd, wélk, en
moet u en dat afwachten en in En
geland zijn wel een 30-lal vereenigin-
gen op het gebied der landverhuizing
rkznom. Zij betreffen verschillende
bevolkingscategorieën, en vormen een
gansch systeem, dat grooten en be
langrijken arbeid verricht. Er zijn af
zonderlijke instellingen voor vrou
wen-, kinderen- en weczon-emigratie,
en ook voor de reclassecring van ont
ogen misdadigers wordt veel ge
daan.
Bijna ieder jaar neemt het aantal
der landverhuizondo Hollandere toe.
De heer Maurer hoeft een aanvraag
formulier voor adviezen ontworpen,
en in de verschillende rubrieken, die
dat telt, kan de aanstaande emigrant
een zeer uitvoerige beschrijving van
z'n levensomstandigheden, bekwaam
heden enzbovoorts geven. IIij kan liet
niet alleen, maar hij möet het ook
doen, in z'n eigen belang. Wc zagen
éen ingezonden lijst van een Hollan
der. die blijkbaar gedocht had: „wat
hebben jullie ermee te maken?'* en
dientengevolge hot grootste deel der
gestelde vragen rustig onbeantwoord
had gelaten. Anderen daarentegen ga
ven een uitstekend en volledig over
zicht van wat het hunne was.
,,'t Seizoen voor landverhuizing'
zal binnen eenige maanden eerst aan
vangen. Nu hebben de boeren in het
verro land geen mannetjes noodig,
maar dim zuilen ze er weer heen trek
ken, al is het misschien In eenigszins
kleineren getale dan do laatste jaren.
Op alles en iedereen geldt de Invloed
van den oorlog.
In elk geval zal dan toch kunnen
blijken, van hoeveel nut do nieuwe in
stelling der vereeniging „Landverhui
zing" is. Met plan is om de menschen,
die «migreeren willen, zooveel moge
lijk in clubs samen tc brengen, die
reizen onder leiding van het bureau
of van do instellineen, die er mee
monwerken- Een belangrijk ding
het zeer zeker, dat men in de landen
over de zee naast de Italianen de Hol
landers het moest als werkkrachten
waardeert.
Van de Itaüaansche emigratie
die gróót, zelfs t e groot is nog dit
typische staaltje, ontleend aan
brochure van den heer Maurer
„In 1902 ontving een Xtaliaansch
burgemeester den minister Zanar-
delli niet de woorden Ik groet
u uit naam van mijn 8900 inge
schreven burgers, waarvan 3000
naar Amerika zijn vertrokken en
do overige 5000 zich gereed maken
om te volgen."
Dit is wel héél kras En bij ons,
waar het zooveel minder is, zijn er
toch ook gemeenten, waar meer dan
2 en 3 procent der bewoners jaarlijks
wegtrekken 1
Dat wijst duidelijk uit, van hoeveel
belang de regeling der en voorzie
ning i n do emigratie-toestanden is!
ROBERT P.
OP hes Westelijk
Oorlogsveld.
De D u t s c h e staf deelt mede
„Do geallieerden hebben Maandag
naar gewoonte Midtte-kerke en West-
emlebad onder vuur genomen. Een
rij groot aantal inwoners ran beide
plaatsen is door da.' vuur gedood of
gewond, o.a de burgemeester van
Mlddelkerke. De Duiteohe verliezen
zijn Maandag gering geweest.
Aon beide kanten van het konaal
van La Bassée (naar Rélhune) hebben
de Duitschers de stellingen der En-
ge'schen aangevallen. Terwijl de
aanval ten noorden van het kanaal,
tuissöhen Givenchy en het kanaal, we
gens de sterke flankdekking niet tot
verovering <3eir Engel scho stelling
loiddie, heeft de aanval der Beieren
ton zufidten van het kanaal volkomen
succes gehad. Daar zijn de EngeJsche
stellingen, ter breedte van 1100 M.
stormenderhand genomen, twee ster
ke steunpunten veroverd, 3 officieren
en 110 man gevangen genomen, een
kanon en drie machinegeweren bu't
gemaakt. De lingelschcn hebben tever
geefs getracht de door de Duitschers
dadelijk voor hun doei ingerichte
stellingen te hernomen. De Eijgel-
sclien zijn met zware varliezen voor
ben teruggeslagen de Duót-che ver
liezen waren betrekkelijk klein.
Op de bieuve'fl van Graonne (ten
zuidoosten van Laon) hebben Duit
sche troepen met goeden uiitslag ge
vochten,
In het zuidelijk -deel der Vogiezien
zijn alle aanvallen dor Franse-hen af
geslagen. Meer dan 50 gevangenen
j Re.Tgëh vorderingen hi de streek
xn PervySe.
Bij het aanbreken van den dag heb
ben dc Duitschers, ter sterkte van een
bataljon, een hevigen aanval gedaan
op de schansen der geallieerden ten
oosten van Yperen. Die aanvat Is af
geslagen en 300 gesneuvelde Duit
schers, onder wiie een compagnies
commandant, zij» op het terrein blij
ven liggen. De aanval der Duitschers
moest worden gesteund doo-r compag
nieën van do tweede linie, die echter
ondier liet zeer goed gerichte vuur van
do artillerie der geallieerden niet uit
hun schuilplaatsen hebben kunnen
komen.
Bij La Baesëe, Givenchy ('ets ten
noorden van het kanaal Bêthune - T.a
Bessée) en Quinchy (iets ten zuiden
van hetzelfde kanaal) hebben de
Duitschers rijf aanvallen gedaan op
de Enge'scÜXe stellingen. Na eeltige
vorderingen te hebben gemaakt zijn
de Duitschers teruggeslagen en heb
ben tal van dooden op het gevechts
terrein laten liggen. De Ènge'schen
hebben 60 gevangenen gemaakt, on
der wie 2 officieren. Deze aanval góng
gepaard met pogingen der Duitschers
om de geallieerden op verscheidene
punten van liet front af te leiden.
Tusschen den weg Böthime—La
Bassée en Aiix Noulette is een Duit
sche afdse'ing. die getracht bad nifc
haar loopgraven te komen, oogen-
blikke'iik gestuit door het vuur van
de infanterie en artiltenie der gealli
eerden.
Op het overige deel van het front
tusschen Le-ie en Oisc zijn artillerie-
gevechten getevercL
Tr-n wes.ten van Graonne hebben
d> Duitschers achtereenvolgens twee
buitengewoon hevige aanvallen ge-
dnan. De eerste is afgeslagen, bij den
tweeden zijn de Duitschers 'n Fran
se lie loopgraven doorgedrongen, doch
door een kraehtigen tegenaanval heb
ben Fransche troepen bijna het ge-
hee'o verloren terrein herwonnen. De
strijd duurt nog voort om een nog
door do Duitschers bezet deel van een
loopgraaf.
In Champagne heeft, de Duitsche
artillerie minder bedrijvigheid aan
den dag gelegd dan vorige dagen, ter
wijl Fransche batterijen met vrucht
de Duitsche stellingen beschieten.
In Argonne. hebben de Fransehen
in de streek van St. Hubert Duitsche
pogingen om tot den aanval over te
gaan, door vuur ra rijde'd.
In den Elzas gebruiken de Du't-
sclwrs naarstig bommenwerpers te-
'gen Fransche stellingen oo den Ilart-
inannswei!er-Kopf, waar geen nc-u-
we gevechten zijn geleverd.
De Duitschers hebben Thann, Lcm-
bach en Sennheim gebombardeerd."
Uit Engelsche bron wordt of
ficieel gemold:
„Maandag hebben de Duitschers in
de nabijheid van La Bassée op do
eerste divisie der En^elscBgn ver
scheidene hevige aanvallen gedaan,
die met aanzienlijke voi'liezen
hen zijn afgeslagen.
Op één punt van den weg van La
Bassée naar Béthune hebben de Duit-
schers 390 dooden en 55 gevang
0. w. twee officieren, verloren.^
Een aanval der Duitschers op de
stellingen der Framclion bij Ypei
is ook met groote verliezen voor de
aanvallers afgeslagen".
De militaire deskundige van 't Aig.
Man dekblad wijst or op dat. in de
laatste dagen hevig gestreden werd
1.n liet gebied van den Boven-Elzas,
haoeen en Colmar een uitval wihen
doen.
Het is duidelijk dai de Duitsche le
gers slechts ongaarne de Frarischen
in dit Duéteche gebied het eenige
dat tot nog toe door de vijandelijke
•egora bezet is zich laten handha
ven.
En geregeld hebben, dan ook ge
vechten plaats in diit gebied, waarbij
om allerlei terreinvoo-rwAlpen, bos-
echen, hoogten en riviertjes gostre-
dien wordt.
Voor do zesde maal, Sedert de Fran-
scheji zich daar hebben genesteld,
hebben de Duitschers göpoogd de
Fransohcn te verdrijven en Thann te
hernomen vandaar de gevechten om
den Harimanngweiterkopf en den Hïr-
zenstein. Het beziit van deze be'de
heuvels en de daarvoor gelegen Gros
sen Be te hen die 1423 Meter hoog
is geeft gelegenheid een positie 'n
te richten, dte Weiier. ten noordwes
ten van Thann, beheersebt. De Fran
sche pogingen, om den Hartmanns-
weüerkopf te hernemen, zijn in de
laatste dagen niet groote krac-iit on
dernomen, maar werden afgeslagen.
Een correspondent van „De Tijd
schrijft uiit België
„Reeds een weak geleden maakte ik
or melding van, dat de nieuwe En
gelsche troepen in Frankrijk ge'and
werden. Blijkbaar hechtte men toen
nog n'iet veel geloof er aan. Thans
komen verschillende bladen het be
richt bevestigenIk kan nu ook nog
mededoelen, dat liet overbrengen reeds
geschied is en voorJoopig niet op groo
te scliaal vervolgd zal worden. In
her gehcoi zijn 720.000 man geland,
welke liet nieuwe leger vormen, dat
eerst tin het voorjaar door een tweede
gevolgd wordt."
De Tijd-corrospondent meldt dat
Pa uschendriele door de geallieerden
ontruimd en weer door de Duitschors
bezet is.
De geallieerden moesten dit dorp
Opgeven daar ze door den slechten
toestand der vegen daarheen geen
kanonnen konden vervoeren om 't
bombardement eter Duitschers te be
antwoorden.
Van 't Oostelijk
OorlojjsCooneel.
In een Duitse h staf bericht leest
men:
„Ten noordoosten van Gumbinnen
hebben de Russen tevergeefs aanval
len gedaan op de stellingen dor Duit
sche cavalerie.
Aan het noordelijke en oostelijke
front zijn hevige artilicriegovechten
geleverd.
Kleinere gevechten ten noordoosten
van Wloclawec zijn gunstig voor de
Duitschers uitgevallen.
In Polen ten westen van den Weicli-
sel en ten oosten van de Piliea is
niets van belang gebeurd".
Do in Krakau verschijnende „Na-
przod'' bericht dat de lanes de linie
Czenstochow a—Wostowo staande
Duitschers en Oostenrijkers Kielcs
zijn binnen scvukt-
De oorlogscorrespondent van de
Lokal-Anzelge-r verneemt van een of
ficier van het front: „De Duitschers
en Oostenrijkers gev.cn de Russen in
do buurt van Tarnow duchtig klop.
DOilscliers en Oostenrijkers hebben
wel met het terrein mee, maar daar
entegen winnen zij het met hun ar
tillerie. Do Russische stellingen stij:
Thann en Ce-ma y en de Duitschers
voortdurend aanvallen doen, om de
Fransche ver-stenkingen' in dat gebied
te nemen.
De Fransche stelling, die zij in de
Sundgau, in het gdbted voor Belfort
hebben Éngericht, heeft op Duitseh
geb'ed deze beteekenis, dut zij gele
genheid kan geven voor een nieu
wen inval in het Rijndal. Maar de
Duitsche vestinggordel b.edt daarte
gen een even kraehtigen tegenstand,
als de Fransche vestinggordel tegen
een DuUschen inval.
Bij Thann hebben de Franschen-
zicli dadelijk na het uübreken van
den oorlog vastgezetd-.t is een ge
bied, waar de groote zijdnlan in het
Rijnland uitkomen, die geheel door
do FransChoh zijn bezet, waar zij
«iv.i/n' geschut hebben opgesteld, en
groote troopenafdeelingen zijn,
rging moeilijk wordt zoo de
o-,—oD..tierVO-.
zijn daar in Duitsclio handien gevat-1 bcffgipassen dlipMg-esneeuwd zijn. Zij
Ion." bobben er dus het grootste belang bij
den rand der Vogezen, in de 'ijn
In 't Fransche communliqué Lcnnheiui—Gebweiier te bezetten, om-
leest men i dat d't ook een noodzakelijkheid 's,
..Op hot front aan de Yeer maken zoo dc Fransche legers tegen Muhl- liiigxn, die bij de Ticsten in het comi-
kers di'ïe hoogte eoift vc-e! verder ten
Westen van de rivier bereikt wordt,
Het lusschengelcgen land ligt geheel
open en geeft een goed overzicht.
Daarentegen hebben de Duitschers en
Oostenrijkers voor Tarnow een even
sterko als talrijke artillerie verza
meld. die de Russen volkomen in be
dwang lioudt."
Voorioopig setiijnt dc aandacht op
het oostelijk oorlogstooncel voor een
belangrijk deel gevestigd te moeten
blijven op de actie :n dc Karpathen
en de fteckow mi.
De „Az Est" meldt ust Oengkwar,
„dat de Oostennjkseh Ilongaarsche
troepen, dóe in het Uengdal
vroei'O'U. weder eenige voordeden heb
ben behaald. De voorposten van het
centrum trokken voorwaarts en stie
ten op Russische voorposten en pa
trouilles, die vluchtten met achterla
ting van dooden en gewonden. De
Russen dio krijgsgevangen ware^ ge
mankt, werden naar Oengkwar
voord. Verschil5ende Russische afd-^>
laat Oengar varen binnengedrongen,
rooceten ton gevolge van do door de
Ociitcnrijkscli-Hongaarsche troepen
behaalde voordeel en zoo snel mogelijk
teragtrekken".
Verspreid Nieuws
van de oorlogsvelden
EEN GEVEOHT IN DE LUCHT.
Met eon enkel woord Is reeds mel
ding gemaakt van liet bezoek dat
Duitsche villagers boven Duinkerken
brachten en dat Engelsche vliegers
brachten boven Zeebrugge. Do tocht
der Duitsche vliegers boven Duin
kerken leidde tot een gevecht in de
lucht, waaromtrent de correspondent
van de Times" het volgende mee
deelt ..Duinkerken is Vrijdag op
nieuw door Duif6che vliegers aange
vallen dot is de derde maal dus
binnen een maand lijds. Op de stad
en de voors-biden worden 66 bommen
geworpen. Negen burgers werden ge
dood, onder wie een oud vrouwtje,
en veten gewond. Twee der Duitsche
vliegtuigen wierden omlaag gescho
len. Van het eene wae het reservoir
door een schot van een Britsch vlieg
tuig uit doorboord. ILet kwam bij
Ghijvold neer. Do beide offioieren van
het vliegtuig, die khaki-pettc-n droe
gen, werden gevangen genomen. Het
toestel, dat in uitstekenden Blaat is,
werd naar Duinkerken gebracht. Het
andere Duitsche vliegtuig werd door
een granaat uit een. luchtkanon
troffen en kwam te Bray-tea-Dunes
neer De inzittenden werden gedood.
De raid begon Vrijdagmorgen tegen
tien uur Hot was kalm, he'der en
koud w eer. Men zag dat zes aeropla
nes hoog m de lucht van de richting
der Belgische grens naderden. On
middellijk bestegen Fransciie en B tet
se he vliegers hun vliegtuigen om de
Duitschers tegen te houden en slag te
lc-veren. Maar de vliegers verander
den hun route en verdwenen uit liet
gezicht. Men vermoedde dat ze hun
aanslag op de stad hadden opgege
ven, Ziende dal men op hun komst
was voorbereid. De opgewondenheid
die bij hun verschijning was ont
staan, bedaarde dan ook spoedig
weer. Maar 's middags zag men op
nieuw een Duitsch vliegtuig naderen,
weldra door anderen gevolgd, '/-ij wa
ren blijkbaar 'smorgens in de rich
ting van de zoe gevlogen om zich aan
waarneming te onttrokken en nader
den nu uit do richting van Greveün-
gen. Zoodra ze op schootsafstand
kwamen, openden de luchtkanonnen
het v-uur en Fransche en Brdsche
vliegers stegen op ter vervolging. Drie
kwartier lang werd er in de luolit he
vig slag getoverd, met het reeds ver
nielde gevolg, dat twee Duitsche vlieg
tuigen werden neergeschoten De
lucht was bespikkeld met de witte
wolkjes der uiteenspattende kartet
sen. Het was een boeiend schouwspel,
n vele stedelingen, onbekommerd
oor de rollende bommen, bleven op
_'raat om hol te zien. Niettegenstaan
de de bcseh-elng der kanonnen en het
vuur van do vliegers der geallieerden
vlogen de Duitsche aeroplanes in
brceue kringen over de stad en wier
pen vele bommen, waarvan enkele
vuurbommen waren, die o a. een ka-
toenpakiuï's in brand staken. Drie
bommen troffen de consulaten van de
Vereenigde Staten, Noorwegen en
Uruguay. Op de voorsteden werden
dertig bommen geworpen. Daarna
verdwenen dc Duitsche vliegers; maar
te drie uur 's middags keerden ze te
rug en wierpen opnieuw bommen. Za
terdagmiddag werd Duinkerken op
nieuw door een Duitschen vlieger be
zocht, d'e vuuirbommen liet vatten op
de werf (Chartiiers en France). De
hierdoor ontstane brand was echter
spoedig gebluscht,"
EEN SAPPEN-AANVAL.
Aan een brief van een genie-soldaat
ln de Argonnen ontleent de ..NordiL
Aüg. Ztg." do volgende beschrijving
van een geslaagden 6appen-aanval
„Wij begonnen met drie sappen
voor ons front uil te graven, die zoo
diep zijn, dat men er gebukt in kan
loopen Toen wij met een sappe on
gel eer lot 8 M. van de loopgraaf van
den vijand genaderd waren, lieten de
Frarischen aan den anderen kant een
stuk van wel 10 M. in de lucht vlie
gen. Gelukkig zonder iemand te de
ren, Wij liicten ons echtor utet ont
moedigen, maar zetten ons werk met
verdubbelden ijver voort, om nieuwe
aanvallen to voorkomen. Op den 19en
waren wij zoo ver, dat wij konden ho
pen, tegen den avond onze 'adiDgen
in de sappe te kunnen plaatsen. Het
lukte boven verwachting. De bestor
ming was op den. 20sten 's ochtends
ojn 7 uur 45 minuten bepaakl. Het
regende dat hel goof. Daar gaven wtj
met om, alleen was het ten gevolge
van het sombere weer Langer donker
dan op ander.; dagen. De bestorming
moest in de ochtendschemering, bij
wijze van ovorrompeiing van den vij
and, geschieden. Om 7 uur 50 minu
ten kon ik melden, dat altes k|aae
was. Do kleine vertraging was een
gevolg geweest van het lang donker
blijven en van de wairtigo ruimte, die
er in de loopgraaf was. Men wachtte
tot het nog wat lichter geworden
was. om beter te kunnen zien. Daar
op vlogeix om kwart over achten do
drie mijnen door een druk op den
knop van het electrische ontsteking»-
toestel met een donderend geraas in
de lucht. Steenen zoo dik ate een
vlogen honderden nieters ver.
Wij hadden ons zei ven door het af
dekken van de loopgraven daartegen
beschermd. Slechte één van onze
oschajipen kreeg, teen hij door een
steen werd getroffen, een bezwijming,
maar kwam weer «jioedig bij Nadat
do mijnen ontploft waren, renden
de etormkolonnes uit de sappen to
voorschijn. Pioniers, zooate altijd,
me» handgranaten vooraan. De vijand
was volkomen verrast en onder den
voet gvloopen. De loopgraaf vail den
-fijiand, die geducht versterkt was,
ras in ongeveer een kwartier Ln ons
Bezit, daarna gingen wij den vluch
tenden vijand, achterna cjx de hoogte
werd: geheel bezel. Wij kwamen on
geveer 1 K.M. vooruit eri maakten
290 gevangenen, onder wie 4 officie
ren, 1 kapitein, namen 4 machinege
weren, ecu revolverkanon, een
schansmortier, enz. -Onze infanteris
ten waren opgetogen over liet succes
eji de hulp van dc genie. Ook ik was
trotsch op het eucces, daar het slagen
ran de bestorming vooral \an het ela-
gen van de ontploffing afhing. Uit
een onderzoek bleek, dat de Fran-
echen reeds contramijnen hadden
aangelegd en onze loopgraven in de
lucht hadden willen Laten vliegen.
Maar wij konden het weer eena béter
en zijn hun voor geweest."
AVONTUREN VAN EENIGE OOS
TENRIJKERS.
De geredde matrozc-n Wagner en
Stuchlik, die aan boord van de „Zen-
ta" waren, toen deze Oostenrij'kschö
pantserdekkruiser door de Fransche
vtoot in den grond is geboord, die
daarna 'n Montenegro krijgsgevan
gen hebben gezeten en onder vete be
zwaren naar Albanië zijn gevlucht,
hebben uit Skoetari aan den „Reichs-
posi" over hunne avonturen geschre
ven
Zij vertellen
„Dadelijk na het uitbreken van den
oorlog krec-g de kleine kruiser „Zen-
ta" order om met nog eenige andere
schepen de Montenegrij'nsche kust (e
blokkeer en en de haven van Antivari
te beschieten Dit was op den 8en Au
gustus. en wij vernielden de draad-
looze telegraaf, het spoorwegstation,
de kade, de kazerne en eeitóge pak
huizen.
Op 16 Augustus waren we weer
naar Antivari gestoomd.
Wij waren dicht bij genoemde stad,
toen de „Ulaan". het oorlogsschip,
dal ons begeleidde, in de verte rook-
pluimen ontddtte. Wij besloten daar
op dadelijk naar Cattaro terug te
keeren. uiaar zagen onderweg, heel
er van ons, talrijke Fransche oor
logsschepen. De vijand, de ons ook
gezien had, volgde, en begon ons op
een afstand van 8000 meters te be
schieten. Maar zij schoten slecht, zoa
dat de talrijke granaten voor of aclx-
ter ons schip neervielen.
Het hoogopspringende water was
voor ons zeer hinderlijk, omdat wij
daardoor don vijand moeilijk treffen
konden. Onze kapitein beval dat do
„ÏHaan" (een zeer snel varend schip)
zou trachten om naar Caftaro terug
te stoomen, terwijl de „Zenla" be
sloot om door te vechten In de gege
ven omstandigheden beteekenóe dit
voor ons den ondergang van 6chip en
manschappen. Onze kapitein, d'e op
de brug stond met een agaret in den
mond en den verrekijker voor zijn
odgen, gaf doodkalm zijn orders. Een
van de eerste treffers was door onze
machinekamer gegaanaan den
een en kant er in. en aan den anderen
er uit. Wij konden ons daardoor niet
meer bewegen en ons soh'p lag als
een schijf. Door dal eene echot waren
van de 75 man, die in de machine-ka
mer beatg waren, dadelijk 63 buiten
gevecht gesteld. Do Laartste woorden
van den matroos Schuz waren „al
les voor hel vaderland". De Fran-
schen schoten daarop met brandgra-
naten, zoodat ons schip vuur vatte.
Wij hielden hn in dten ongelijken
strijd maar een kwartier uit, toen de
„Zenta" roeds begon te zinken. Ie-
F e u i 11 e ton
Uit het Engelech van
WALTER BESANT.
9)
Juist, juist. Zij wandelt lang-
iaam den heuvel of, antwoordde
Dick onbewogen.
Ik heb haar den geheel en nacht
vóór mij gezien. Ik heb mij omtrent
dat meisje allerlei onmogelijke din
gen door het hoofd gehaald. Zij is,
om mede te beginnen, volstrekt niet
van bnrgerlijko afkomst. Zij is
Zij is nog maar een kind, Roland,
wees
Een kind waarom zou zij geen
kind zijn? Ik mag toch wel een mooi
kind bewonderen Wil je te kennen
geven, dat je denkt, dat ik haar het hof
ga maken
Wel, mannetje, dat doo jc im
mers bijna altijd. Het was gisteren
avond niet zoo donker, dat men niet
2ug, dat zij heel mooi is. Zij ziet er
uit nis een meisje van achttien jaar,
maar onze vriend verzekerde gisteren-
nvond, dat zij nog geen zestien is. Een
beeldschoon metste! Geregelde trek
ken en een kopje voor een schilder. Zij
is donker ais een Spaansche. Waar
schijnlijk een Zigeunerkind. Zij heet
natuurlijk Stanley of Smith.
Loop naar de maan met je Zi
geuners Wie heeft ooit gehoord, dat
er Zigeuners op Sorting wonen. Dan
zou je daar even goed een orgeldraaier
kunnen zoeken. Neen, Spunnsch bloed
vloeit haar door de aderen I Castili-
aansch bloed van de donkerste kleur.
En dan die oogen 1 Heb jo gelet op
hare oogen
Ik was to hongerig. Bovendien
moest ik, evenals altijd, het werk
doen.
Het zijn zwarte oogen
De Wallachijsclie stammen heb
ben zwarte oogen dwalende, wree-
de, vermetele, slechte oogen.
Neen, hare oogen zijn zacht en
donker. Niet wreed. Het zijn van die
fluweelen oogen, die licht kunnen
verdragen. O, Dick, ik zou die oogen
zoo gaarne schilderen 7.ie, zij kijkt
naar ons bootje. Ik zie, dat zij hare
hand opheft om haar oogen te bescha
duwen. Ik wenschte, dat ik dio oogen
schilderen kon op het oogenblik ais
zij linar hart weggeeft.
Dat zou jij niet kunnen, Roland
omdat er bij die belangwekkende ge
beurtenis niemand mag tegenwoordig
zijn dan de man aan wien zij haar
hart schenkt. En die man mag jij niet
zijn.
Och, DiCk, wat ben jc toch altijd
vervelend
Als ge die oogen schilderdet, ter
wijl zij haar hart weg gaf, kon dal
leiden tot het schilderen van een an
der lieeld, en wel dat van het meisje
ais zij haar humeur toont. Oogen, die
liet licht kunnen verdragen, zijn ook
tegen het vuur bestand. Ge zoudt door
dien bliksemstraal gedood of er min
stens door verblind worden. Pas op
Ik word liever door overmaat van
licht gedood, dun de wereld door to
gaan zonder het licht te zien. Wat is
het leven zonder liefde
Niets, antwoordde Dick droog,
maar toch moeten de meesten on
zer zorgen, dat zij aan den kost ko
men, voordat zij aan zulke dingen mo
gen denkon.
Do lezer heeft zeker reeds begrepen,
dat deze jongelieden twee categorieën
van menschen vertegenwoordigen.
Wij zouden te ver gaan ais wij ver
klaarden, dat de menschheid uit deze
twee soorten bestaat, maar toch lijdt
het geen twijfel of wij zien hen altijd
en overal om ons heen. De eerste is de
jonge man, die stil en bescheiden zijn
weg gaat, plichtmatig de hem aange
wezen taak volbrengt en dankbaar ai
het goedé aanneemt, dat hem door het
lot geschonken wordt. De tweede is
de jonge man, die zich verbeeldt, dat
de acheele wereld en alles wat daarop
Is, voor zijn genoegen is geschapen
Voor hem maken de lieve meisjes zich
mooi voor hem vereeren zij tie bai-
zalen met hare tegenwoordigheid
voor hem vertoont do tooneelspeelster
huur dramatisch talentvoor hem
worden de feestmalen aangericht en
do flesschen ontkurktvoor hem rij
pen do vruchten aan de bflomen en
voor hem laat de zou haar licht schij
nen. Tot de eerstgenoemde categoric
behoord o Dick Stephenson; tot de
laatste Roland Lee, Kunstenaars be
lmoren doorgaans tot de laatste. Hun
temperament brengt dat mede.
Kijk nep dc schilder uit,
zij ziet ons. Zij komt den heuvel af.
Nu kunt ge haar toch zeker wel zien.
O, welk een lichte, veerkrachtige tred!
Niets Ln de wereld is zoo schoon als
dc lichte, veerkrachtige tred van een
meisje. Maar toch kan ik dat nog niet
op het doek weergeven. Misschien,
later zal ik
Zijn woorden werden onsamenhan
gende uitvallen.
Die afbeeldingen van Grieksehe
meisjes, welke aan het strand bal spe
len, behagen mij niet, riep hij uit.
Alleen heel jonge meisjes mogen
met den bol spelen en springen, maar
volwassen vrouwen niet. Zij mogen
wandelen of huppelen, maar zij moe
ten niet springen en ook niet hard
loopen. Ais zij eens wisten hoe leelijk
het do meesten maaktArmorel is
nog slechts een kind, maar toch, hoe
bevallig, hoe sierlijk zijn al hare bewe
gingen.
Zij was thans zelfs voor bijziendeu
zichtbaar, terwijl zij met lichten tred
den heuvel aftrippelde. Al loopende
■zwaaide zij met hare armen, om bij
het stappen van den eenen steen op
den anderen haar evenwicht te hou
den. Ook zong zij, maar de in T bootje
gezeten mannen konden haar met
hooien en voordat het huikje het zand
rankte, was haar lied geëindigd.
Zij bleef aan den oever hun komst
afwachten, met haar ouden hond Jack
naast zich, een welkomstgroet in
hare oogen en een helderen blos op
haar door de zon beschenen wangen.
Ik dacht wel, dat gij hedenmor
gen kouien zoudt, sprak zij. Ik
ben den heuvel opgeklommen en heb
daar uitgekeken, totdat ik een bootje
zag. Ik zie dat gij u niet weder alleen
op de golven hebt gewaagd. Goeden-
morgen, Roland Lee I Gocdenmorge»,
Dick Stephenson
Zij noemde hen bij hun voornaam,
niet uit gemeenzaamheid, maar ais
iets dat vanzelf sprak, en omdat zij,
wanneer zij uitgipg, dat wil zeg
gen, wonneer zij in den Zondagmid
dag naar de kerk te Bryher ging,
iedereen bij den voornaam noemde.
En toen gaf zij hun met een vriende
lijk iaohjo de hand. Doch Dick merkte
op, evenwel zonder jaloèzie, dat zijn
metgezel zich de lachjes voor hen bei
den toeëigende.
Zal ik u Samson laten zien? Hebt
gij de eilanden reeds bx-zichtigd
Neen, zij waren sleciits voor twee
dagen gekomen en hadden plan, den
volgenden dag weder te vertrekken.
Veten doen dat, zeide het meis
je. Zij blijven hier een paar dagen
en zien nagenoeg niets.
Waarom zouden wij morgen ver
trekken vroeg de schilder. Ik
zie niet in, dut dit noodzakelijk Is.
Ik gu, omdat mijn tijd om is en
omdat Somersethouse mij terug ver
wacht. Gij, mijn vriend, antwoord
de Dirk voolbeteekenemi, gaat, om
dat go uw werk moet hervatten en
omdat gij hier uw tijd niot moogt ver
beuzelen.
Roland Lee begon te lachen.
Wij zijn in de eerste plaats hier
gekomen, sprak hij. zich tot Armo
rel koerende, om u onzen dank te
betuigen voor
O, dat hebt gij gisteren reeds ge
daan. Bovendien was het Peter
Neen, neen, ik wil Peter niet als
onzen redder erkennen.
Nu, laten wij er dan niet meer
over spreken. Kom met mij mede.
(Wordt vervo'gd.)
