De Europeesche Oorlog.
DERDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 30 JANUARI 1815
Verspreid Nieuws
van de oorlogsvelden
I.UCIITTOKPEDO'3.
lil een Fransch legorberichl werd
dezer dagen melding gemaakt van het
gebruik van luchttorpedo's.
Een medewerker van de ,.N. R. Ct
geeft de volgende bijzonderheden over
dit wapen:
„Volgens berichten van Engelsche
tijde hebben de Zeppelins naast hun
bewapening met bommen, machinege
weren en geschut, ook torpedo's aan
boord, „luchttorpedo's" natuurlijk
maar in zooverre met do torpedo's der
schepen Vergelijkbaar, dat hun bewe
ging door do lanceerinrichting slechts
ingeleid en verier door eigeu kracht
tot grooter snelheid opgevoerd wordt.
Verder liebben zij echter i.iet het
prachtige mechanism© voor dicptera-
geling, besturing enz., en kunnen dit
c«ok ontberen, daar in den regel een
r.p de aarde gelegen, maar in lh rlz* n-
tale l ichting ver verwijderd gvo'.f doe!
getroffen moet worden, dat /.r h ver
bestrijden met bommen met leent, ter-
u ijl slechts zelden een ander lucht
schip moet worden bestreden. Wan
neer dat regel mocht worden, zou aan
het projectiel wellicht een veiboogd
zweefvermogen verleend moeteu w >r-
■Jen, wat natuurlijk ook zeer goed uit-
voerbaar is. Thans is er veel oereikt,
wanneer men, door de eigenbeweging
van het projectiel in horizontale rich
ting eemg doel zal kunnen Itestrijden.
zonder er ongeveer recht boven te
moeten zijn. M. a. w. men kan ver
sterkte plaatsen en t roepen mass a s
belagen, terwijl men, ook in horizon-
tule richting, het vuur der kanonnen
ontwijkt.
Natuurlijk is het zeer waarschijn
lijk. dat zulke torpedo's óf reeds inge
voeld zijn, óf binnenkort gebruikt zul
len worden, maar men zou niet ver
wachten, dat de Engelscheri de gehei
men er van, zoonis-wij ze hieronder
op hun gezag en verantwoording zul
len mededeelcn, zoo goed zouden ken
nen, als zij voorgeven. Het Duitsche
legerbestuur, uat niet voorbarig zijn
plannen ontholt, zal hen niet in 't ver
trouwen genomen hebben. Do van tie
Zeppelin-torpedo's gegeven boschrij-
ving doet evenwol zooveel denken aan
de uit licht geschut gelanceerde lucht-
lorpedo's, die do Zwcedsche majoor
Ungc ten diensto van de kustverdedi
ging vóór ongeveer vijftien jaar be
dacht, dat het niet onmogelijk is, dat
deze „vliegend© torpedo's" door den
Engelschen berichtgever voor do Zep-
pelmvloot pasklaar gemaakt zijn. Het
js trouwens ook zoo goed als zeker,
dat men bij Krupp de practische waar
de van dit Zwcedsche denkbeeld on
middellijk onderzocht zal hebben, en
uien d© verwezenlijking er van voort
durend op dc hoogt© vun den tijd ge-
liouüen heeft, waarmoe men dan bij
Krupp in letterlijken zin kan uitge
voet d hebben, wat wij hierboven v in
den F.figelschman waagden to veren
de i -tellen.
L'nge'S torpedo was van een vooraan
geplaatst© explosieve lading voorzien,
en daarachter met een langzaam op
brandend^ sas geladen, waarvan do
verbrandingsgassen uittreden door
een aan het achtereind aangebracht©
gasturbine. De sas werd zoo gekozen,
dat de gasdruk gedurende et ver
branden zooveel mogelijk constant
bleef of nog toenam, waardoor dan la
torpedo onder snel rotoeren om do
lengteas (wat de stabiliteit der vlucht
verhoogt) werd voortgedreven. Dc ex
plosie kon op d© gewone manier tot
stand komen door den schok bij het
aanslaan, ol door «en tijd-mechanis-
nic-, dat door de middelpuntvliedend©
kracht, automatisch in working gerot
werd. zoodra het projectiel met be
paalde snelheid roteert, welk tijdstip
van te voren kun berekend worden.
In het najaar van 1901 werden
proeven genomen, waarvan i-okend
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVOND-PRAATJE.
In langen tijd had ik mijn vriend
Ilypma niet ontmoet, maar toen ik
hc-ni Donderdag op den Dreef tegen
kwam, was het klaar als dc dag, dat
hij niet in do beste conditie verkeerde.
Wel zag hij er bijzonder corpulent
uit, maar zijn oogen stonden glazig,
zijn neu9top was rood en op zijn schor
„goeui morgen" volgde ee^ driemaal
herhaald© niesbui van zóó groot© in
tensiteit, dut ik uit voorzichtigheid
een paar pas achteruit deed j© zag
duidelijk jlo bacillen, poot aan poot
om hem heen dansen. Do arm© man
was verkouden.
Ai drie weken", verteld© hij, met
dut eigenaardige stemgeluid alsof hij
iu den brandstoffen kelder opgesloten
had gezeten. „En wat voor weken
We tollen Indische jaren dubbel, maar
sulk© weken tellen voor maanden.
Het was op een Zondagavond de thee
was slap cn do poes miauwde zoo
jammerlijk ik dacht nl dol loopt
nooit goed nf, daar hoort een derde
ramp hij. En jawel, nauwelijks had ik
het gedacht, of daar voel ik een krie
beling in mijn koel, alsof er een heel
leger van bacillen, met een veiumanr-
schalk nan 't hoofd, doorheen mar
cheerde. „Vrouw", zeg ik. ,,ik word
verkouden'.. Daarop zegt mijn vrouw
vastberaden (je weet, mij» vrouw is
vastberaden)
„Dat weet ik", stemd© ik to©.
Dit schoen hein t© prikkelen. „Waar
om zog jo dat zoo 1"
„Wel, Ik weet toch immers, dat je
vrouw vastberaden is...
..Jawel, mnar je zogt Iwt zoo ert-
geworden is, dat torpedo's met 2.5—3
K.G. explosieve lading 4 of 5 K.M.
aflegden. Het lichte geschut, waaruil
zij werden gelanceerd, bevatte de
kruitlading daarvoor in een achter
waarts verlengstuk van den mantel
der gasturbine. Inge was van plan
dezelfde constructie in 't groot uit
voeren, en torpedo's met 1502<X) K.G.
explosieve lading tot 8 k 10 K.M. ver
weg te drijven, en de Zwcedsche re
geering steunde financieel die proe
ven, waaromtrent in 1905 evenwel 1102
geen under nieuws bekend was, en
voor zoover wij 11a konden gaan ook
niet meer gehoord werd.
Do Zeppelin-torpedo volgens Engel
sche lezing beantwoordt aan dezelfde
beschrijving, aangevuld met de bi)
zonderheden: 50 c.M. lengte en 10 cM.
doorsnede. Do explosieve lading zou
trinitro-toluol zijn, welke slof. hoewol
sinds jaren in gebruik in Engeland al
moor als typische nieuwigheid van
dozen oorlog beschouwd is. Zij wordt
door ec-11 ontsteking-inrichting met
schok werking ontstok -n. De drijfsas
bestaat uit zwavel, salpeter cn houts
kool (dus het klassieke zwart© bus
kruit) gedrenkt met een vloeistof van
plontaardigon oorsprong. Daar het
projectiel een dikke .rookstroep na
laat. vv ut nuttig is om de baan to con
trole© ren, kar, dit wol terpentijn of
iets diergelijks zijn. Do wand van 't
projectiel is van staal. Het afvuren,
dat zonder vuurver schijnsel geschiedt
(oen' begrijpelijk© voorzorg 111 de na
bijheid van een ballon vo. waterstof),
gebeurt electrisch. Wellicht zou liier
dus het eLectrc-magnetisch geschut
van 15irkeiand iu practijk gebracht
kunnen worden, of men zou, meer al-
tednapsch, met samengeperste lucht
kunnen werken. De lanceerbuis is ver
der, door een kogel verbinding naar
alle zijden draaibaar gemaakt, ©en
maatregel dine men ook zonder offi
ciecle inlichting kun vermoeden.
Alles bijeengenomen blijft echter d»i
waarachijïuijkheid, dat ook do torpor
do's der vloot, zij het dan ook m ge-
wijzigden vorm, door d© luchtschepen
zijn overgenomen, beslaan, al zal dan
ook het „niets nieuws onder de zou"
tcopiisse-lfik blijven.
Er was ook a! vóór lingc over lucht-
torpedo's gesproken; en cr waren proe
ven mee genomen, o.a. door den Ame
rikaan Hudson Maxim (met met Sir
Hiram Maxim te verwarren), en
Gaihinann, eveneens een Amerikaan.
H in bedoel ing was, door groot© explo
sieve ladingen hot doel te bereiken,
waarvoor stalen kogels ©a lurfjuuit-
-sergranaten niot voldoende waren.
Dit was do voernantust© overeenkomst
met torpedo's. Maxim, die projectie
len tot een gewicht vun 1200 K.G. met
500 K.G. ontploffende stof, en zelfs
met 1000 K.G. explosieve inning bo
loofde te gebruiken, welke tot 15 KM.
reap. 8 K.M. ver geschoten zouden
worden, kon zijn plan niet verwezen
lijken. Het htoek dat met zijn ont-
worp-kanon, waar d© gasdruk in den
vuurmond 700 atmosfeer en, en do
lengte daarvan 2.3 Meter zou zijn.
zijn dool niet te bereiken was, tenzij
do druk ruim 4000 atmosfeeren, of do
Lang to van het kanon 12 meter werd.
Daar hij evenwel in het uitzicht Itad
gesteld door zijn verechrikkelijko
lucbttorpodo da pantsering nutteloos,
dus overbodig te maken, wat den oor
log »oo nl niet onmogelijk, dan toch
goedkoopor maken moest, word er
over zijn vinding meer ge -proken de.n
anders gebeurd vvus. Enkelen verkon
digden, dat de luehttorpeuo den oor
log te verschrikkeliik zou maken, o:n
mogelijk t© zijn, een logica, die wij
thans naar waarde weten te schatten.
Unlhnuuw bracht hot tot proeven
die togen pants orplaten vun 3J c.M.
dik geen succes opleverden en daar
om niet worden voortgezet. Halfpant
ser-granoten waren beter.
Do Zeppelins echter zullen zelden
of nooit zoo wél gepantserde doelen
to bevechten bobben, ©n zullen daar-
tisch zo is volstrekt niet vastbera
dener, dan noodig is
„Natuurlijk niet, maar ik bevestig
immers alleen wat je zelf zegt."
„Ja, ja", zei hij, maar koek nog
wantrouwend. Ik hc-b wel vaker opge
merkt, dut het niét altijd veilig is, een
anders opmerking te bevestigen ze
denken vaak, dat je er heel wat andera
moe bedoelL Ja, 't is een vreemde we
reld. Mnar laat ik verder gaan.
„Mijn vrouw", zei Hopma, „zegt dus
vastberaden niets anders dan slappe
thee."
„Nóg slapper vroeg ik.
„Asjeblief geen tegenspraak", sol
zo, „het «enige geneesmiddel is voel
slappo thee en dadelijk naar bed I
Morgenochtend ben jo beter."
Di<- belofte stond m© aan, dus ge
hoorzaamde ik en ging naar bed, zon
der slaap te hebben en dronk slappe
the©, terwijl ik geen dorst had. Hot
was erger, dan verkoudtteid, maar
aan ©eu ziek© past onderwerping en
zoo dronk ik trekpotten vol slappe
thee. niet de zekerheid, den volgenden
ilag wakker te worden zoo frisch als
een liocn. Helaas, d© verkoudheid Was
er nog en had gezelschap gekregen
van een lievig© muagcatarrh. Mijn
vrouw was teleurgesteld, nam het me
een beetje kwalijk. „In mijn familie
hielp slappe thee altijd", zei zo. „Mijn
gestel is waarschijnlijk anders", voer
de ik tot mijn verdediging aan. „Je
wilt toch niet zeggen beter?" vroeg
z-\ een beetje drelik bedoel vast
beraden. „Volstrekt niet", haastte ik
me te zeggen, ,,ik bedoel alleen maar
anders, niet beter, slechter mis
schlen." Toen zei zo, dat ze niet hield
van grapjes op haar familie en dat
hrt.een heel goede familie was en dat
om van het wapen dat toren gepant
serd© schepen geen succes bleek, ui
don landoorlog wel gebruik kunnen
maken
AAN IIET FRONT BIJ YPEREN.
Een oor'ogscorresjiondent van het
A'ff. Handelsblad bij do geallieerden
in Belgiö schrijft
Reeds eenige dagen ©pookte het
1 ondom Yperen, doch ik had tot nu
toe geen tijd kunnen vinden om langs
d.en kant to gaan. Doch heden bood
z'ch de gelegenheid aan om met een
auto van do lovonswiiiddelenvoorzie-
ning daarheen te gaan. In een goed
luilf uurtje was ik nabij de plaats van
dm strijd. De Franschen en Engel
schen. die een groot deel van het con
tingent hier uitmaken, hadden reeds
bemerkt, dat de Duitschers een aan-
v al in den zin hadden. Wel poogden
de DuKschers hun aanval te roaskc-e-
r n, en later den schijn te wekken,
alsof ze slechis met eenige bataljons
v. aren opgetreden, doch dit bleek an
ders.
De artillerie der geallieerden onder
steunde het mitrailleurvTiur, dat 011
de eerst naar varen komende batal
jons Duitse hers werd gericht. Vree
set ijk was 't te zien, hoe er in de ge
sloten gelederen, d'ie aanrukten,
groole gaten vielen. Ik heb nu reeds
veel meegemaakt, maar het doet mij
telkens weer pijnlijk aan. als ik zoo
de mensehen, ver van allen dte hun
lief zijn, zie vallen. En altijd weer
stormen nieuwe" massa's naar voren
Ook nu werden de gaten enorm. En
in een minimum van tijd moeten er
steü'ig een 300-tal dooden zijn geval
len. In groote haast trokken de aan
vallende Duitschers dan ook terug.
Men verwachtte aanvankelijk nog
een tweeden aanval, daar 't bleek,
dat mmstens een geheet© brigade aan
den stormaanval had willen dee'no-
men. Doch 0 dio mitrailleurs, men
kun onmogelijk berekenen hoe groot
een verwoesting die werktuigen m
korten tijd aanrichtten.
Alle gewonden en gedooden waren
nagenoeg op dezelfde hoogt© getrof
fen. Hot waren meest mannen in de
volle kracht van 't leven. De gelaats
trekken van velen toonen n et den
minsten doodstrijd. Onmiddellijk na
dat zij getroffen waren, was de dood
ingetreden. Met weemoedigen eerbied
staarden wij op die ontzielde licha
men. Vooral trof mij een jonge reus
die met twee gaten in de borrt op
den rug lag. een jonge raan van naar
schatting 21 of 22 jaar. Ik zag dut de
Fransche eoklatten ook met stillen
eerbied naar de gevallenen staarden.
De ©erste zorg go'd de gewonden,
waarvan weer een beduidend aantal
waren achtergebleven.
In de Fransche gelederen was het
aaivtal slachtoffers gering.- Geen
twee dozijn dooden en gewonden wa
ren aan dezen kant goya'ten.. Toch
word de vreugde van de overwinning
getemperd, door liet' bewustzijn, dat
't slechts weer een gedeelte van den
61rijd was, die hier is gestreden. On
middellijk werden dan ook weer
maatregelen genomen, om een her
nieuwden aanval af te weren. Doch
de infanterie hoefde dien dag niet
weer deel te nomen aan het gevocht.
De artillerie was zoo goed gericht,
dat ze do Duitschors op grooten af
stand hield. Ik kon mij niet langer
tusschen de gedooden ophouden, liet
had mij te zeer aangepakt. Zoo do
menschen te zien d.e men nog zeer
kort te voren zag gaan, ia iets onwe
zenlijks. Denken moet men hier niet
Denken le'dt tol droefheid, en bijna
tot protest. En tegen wien?
Zoo gaat 't hier met t-usschenpoo-
zen eiken dag in meer of mindere
mat©. De geallieerden vorderen. In
do laatste dagen zijn nu vorderingen
gemaakt aan den zeekant, bij Nieuw-
poort, Lombaertzijde, aan 't centrum
der Y'sorhne bij Dixmu'den, Beerst,
Wadstoo naar Zarren; en op het an-
ik lang kon wachten, voordat z© mij
weer ©en halven nacht achterna liep
niet slappe the©
Hij koek mij aan, om tc zien of ik
ook wat zeggen zou, maar door erve
ring wijs bleef ik zwijgen.
„Je zegt zoo niemendal", merkte hij
achterdochtig op, „Je donkt toch
niet
„Ik denk volstrekt niets."
Dit onzijdig© antwoord 6cheer>. hem
ook niet te behagen. Gelukkig gaf een
geweldige niesbui, die het paard voor
een vrachtwagen zoo deed schrikken,
dnt het stomme dier er van op hol
sloeg, afleiding aan zijn gedachten,
Daar het koud was op den Dreef, wan
delden we verder, terwijl hij zijn ver
kouden verhaal voortzette.
„Daar het bed me niet geholpen
1»ad, ging ik er uit en kreeg bezoek
van Ilupstra. Die Jacht© dat hij scha
terde om al die slappe thee (mijn
vrouw was niet in de kamer, moet Je
weten) en vroeg, of Ik soms dacht, dat
die taai© rakkers van bacillen op dc
vlucht ronden gaan voor theewater of
waterthee. „Hier is", zei hij, „heelwat
nndors noodig. Zoolang mij heugt te
mijn hcéle familie van verkoudheid
genezen door een mengsel van punch
en cognac met water, warm, twee
deelen cognac togen één deel punch,
daarbij ©en sctiijfj© citroen ert dan
water, zoo warm als je het-verdragen
kunt Dat is mannenkost. Twee of drie
glazen en dan naar bod, onder ©en
extra wollen deken."
Mijn vrouw scheen voor dat middel
maar weinig te voelen. „Misschien Is
zoo'n drankhistorie voor de familie
van Hupst ra goed", zei ze minachtend,
„in mijn familie zouden zo er niet
naar omgekeken hebben". Ik opperde
de re einde ten s'otte vooruitgang bij
Yjieren. De toestand is dus sedert een
tiental dagen hier weer aanmerkelijk
verbeterd voor de bondgenooten. ik
vei wacht dan ook dat dezen het offen
sief, dat ze begin dezer maand inzet
ten, nu weer zullen doorzetten. Van
half Januari tot den 20e leek t of ze
weer meer defensief zouden optreden.
Doch na aanvoering van geschut en
reserves zul'en ze weer meer aanval
lend to> werk gaart
DE Tl OU WRING.
In Straatsl-urg hield zich dezer
dagen naar de „Strassb. Post"
schrijdt e.*n 21 jarige koopman uit
Iiigoldstadt ©p. Hij behoord© tot de
eerst© compagnie van een Beiers :h
ro^rve-buia'.joii, en droeg, ondanks
3 in jeugdigen leeftijd, een trouwring.
focn men hem dcarnaar vroeg, ver
telde hot joiigmer.-eeh de morkwaar-
<li2e geschied-ruts van dezen ring.
Bij do Col do St Marie geraakten
in den vroegen morgen van 22 Augus
tus de voorposten van zijn afdeeling
s'.aairs met het 21© Fransche infonto
ri-a regiment on er ontstond een kort
doch bloedde gevecht, waarin do
Franschen met zware verliezen wer
den teruggeslagen.
Luitenaut-kolone1 Faivre, uit Lan-
gres, was onmiddellijk bij den aan
vang der schermutseling zwaar ge-
wvuid in het Of. derlijf neergestort. Na
dat de Fransciieu varen teruggetrok
ken, trok dó jong© Haiör, dm good
Fransch nprak, zich tiet lot van don
officier aan; hij haalde water, en
trachtte hem weg t© dragen, maar liet
dit plan varen, i©eii hij zag, hoezeer
de gewond© leed.
Toen de officier van gezondheid or
bijkwam, bemerkt© deze direct, dat
hier mists anders meer te doen viel,
dan de pijnen van den stervende te
verlichten. Dj Beior bleef bij den
doedel ijk gewond©, die wel begreep,
dat zijn eind© nabij was.
Eindelijk s.nwfcte de gewond0, ler-
v. 'j! hij zijn trouwring afschoof, dozen
kuste, an den Beier overhandigd©,
dut deze den ring naar ziju vrouw
aden mmr-*, en haar en zijne kin
deren hartelijk groeten moest, als hij
t.i na den oorlog soms zou op-
ZDiken.
Kart daarop ontsliep de stervende.
De -dappere BeAor, die zelf niet vvi t
lice het Item wjg vergaan kon, gaf
den ring ann iemand in Straatsburg,
d ie zidh verder met het gev al zou da
bo!asten. Het was een merkwaardig,
tragisch toeval, dat de ring als in
scriptie draagt „22 Augustus 1989", de
drager er van stiorf.. op zijrr zilveren
bruiloftsdag.
DE AVONTUREN VAN EEN
BERLIJNSCHEN LAND-
STORMMAN.
Iu een Duitsch blad vindt het N. v.
d. D. een brief van «en Berlijnschcn
landstormer aan zijn patroon, waarin
de ©erste ©en beschrijving geeft van
zijn avonturen in Oost-Pruisen tijdons
den terugtocht van Von Hindenburg.
Hij schrijft dan
„Midden November wercl ik gewond
en tig nu at een poos te Elburg 111 een
lm rgerdazareUi.
Het. ging bij ons den laatsten tijd
oen beetje treurig toe wij hadden
\t-Ie vijandelijke stellingen stormen
derhand genomen, en dan hoorden
we op een kwaden dag plotseling, dut
we allen over de grens teruguioesten.
tiet was 's avonds tegen 8 uur, toer.
onze luitenant ©eu peloton naar een
Duitsch douane-huisje zond, op onge-
v eer 5 K.M. afstand.
Wo moesten draad halen om ver
sperringen te maken. In het douane-
huisje vroag de telefonist ons ver
baasd, of we dan niet wisten, dat do
terugtocht liegonnen was. Dat ont
kenden we natuurlijk. Op den terug
weg naar onze compagnie namen wo
tiet er een liertje van en gingen bij
een Russischen boer binnen om daar
koffie te koken. Toen we ons verkwikt
hadden, gfetg liet weer naar onze stel
ling. Het was intussclien 11 uur en
volslagen donker geworden.
We gingen vroolijk onzen weg. Geen
van ons had er eenig idee van, dat wo
den vijand regelrecht in de armen lie
pen.
We dachten, dat onze vijfde coin-
de mogelijkheid, dat mijn gostcl met
dat van do Ilupstra"s kon overeen
komen, wat mij evenwel niet 111 tiaar
achting deed stijgen. Enfin, 's avonds
nam ik het recept van Hupstra ln.
zoogoed als overtuigd, dat het helpen
zou. Den volgenden morgen .was de
verkoudheid niet over, maar ik l.ad
er een stevige hoofdpijn bij gekregen.
Rechts klopte de punch en links iions
de de cognac en mijn vrouw zeiwee©
maar blij, dut jo niet zoo'n grof en
onbeschaafd gestel hebt als de f.njtilie
Ilupstra."
Ik zag daar geen reden tot verheu
ging in, want de verkoudheid was er
nog eri erger, dan t© voren. In den
loop van den dog veroverden do bacil
len, die tot dusver alleen in mijn keel
gehuisd hadden, ook mij'n neus m het
werd zóó hinderlijk, dat oen bemoedi
gend© toespraak van mijn buurman
mij goed deed. „Wij uieuschen moe
ten", zoo sprak hij, „als we ziek zijn
veel meer op de natuur letten. Wat
doet een hond of een koe, wanneer ze
rich niet lekker voelen Ze zoeken in
het veld naar geneeskrachtige planten
en eten di© dadelijk zijn z© beter."
„Mijn man kan toch niet in de wei
gaan grazen", merkte mijn vrouw op,
di© deze vergelijking van mijn ner-
soon met het redelooze vee toch niet
goed verdragen kon.
De brave man liet zich daardoor
niet afschrikken en stuurde m© een
pak verscho kruiden thuis, waarvan
ik een sterk aftreksel gebruiken
moest, liet drankje smaakte zoet, zuur
en bitter allemaal tegelijk, hield nte
uit den slaap en bezorgde me don vol
genden morgen een ingewand-u aan
doening, di© ik nog wel verdragen zou
hebben, wanneer d© verkoudheid er
pagnie nog goed en wel in d© stelling
lag, toen onze loopgraven reeds stik
vol Russen zaten. Toen ze ons zager.,
werden zo door een vreeselijken schrik
aangegrepen. Ze dachten zek.;-i
„Daar komt hot heel© leger van Von
Hindenburg". En met een kolossaal
„hiha bliia en onder een knette
rend machinegeweervuur stormden ze
als wilden op ons af. Ge kunt u onzen
schrik voorstellen. Gelukkig bevonden
we ons in een tamelijk heuvelachtig
land, anders waren we allen verloren
geweest Schielijk namen wij do beu
nen op en liepen wat we loopen kon
den. Toen we halt maakten, waren d©
meesten achter hun adern, verschei
den en onder ons hielden nogal van
een stevig biertje en hadden een buik
je. De arm© kerel© waren heelemaat
in de war.
Ten slotte bereikten we dan toch
©en hoogte, van waar vv© do Russen
goed konden zien. Toen hebben we
gelachen, want de Russen zochten
blijkbaar iets, cn wisten niet wat.
Eenigen hunner achtervolgden ons te
ver e>n hun ls die overmoed slecht be
komen.
Wij waren op zes Königsberger ku
rassiers gestooten, met w ie wij te za-
men een warm vuurtje op d© Russen
openden. Er beten er verscheidenen in
het gras.
Ods regiment had intussclien stel
ling genomen bij Goldach, op de groo
te Romintener-heide. Op deze plaats
hadden d© Russen zich door onze dap
pere landweer heengeslagen, eu dus
moesten wij achter de Russen aan
jagen. Tegen 3 uur 'a morgens kwa
men wij bij do \yystersee, di© tegen de
Duitsche heide aanligt. Hier vonden
wij eindelijk ons regiment, en de ka
pitein ontving ons niet vroolijk. Hij
wist immers niet, dat wij door den
luitenant weggezonden waren. We
vertelden hoe de zaak in elkaur zat,
en toen kroeg de luitenant een (linken
uitbrander, dat hij geen patrouille
had uitgestuurd om ons te zoeken.
En nu zaten vv e in een loopgraaf
Onze kapitein hield zich weer kalm 011
was blij. dat w© er weer waren. Maar
hij zeide: „Jongens, vandaag krijgen
jullie nog wel wat op je brood".
En hij had gelijk gehad De morgen
grauwde en de storm floot over onze
hoofden. Het vroor 3 graden, en wo
zaten allen te klappertanden. Toen
rukt© onz© veldkeuken naderbij en
kregen we koffie en brood. W'e hadden
hel ons zoo gemakkelijk mogelijk ge
maakt, en kookten juist water uit het
meer om erwtensoep te maken, toen
oriz© artillerie plotseling een geweldig
vuur opende. De adjudant kwam aan
rennen en bracht het kevel, dat de
compagnie onmiddellijk vooruit
moest. We moesten alles in den steek
laten, en dan ging het op den vijand
e.f. De stormriein ónder de kin, de ba
jonet op het geweer. De mist was zoo
dicht, uat we nauwelijks 19 M. voor
ons konden uitzien. W© werden door
geweer-, machinegeweer- en artille
rievuur overstelpt, maar stormden als
bezetenen voorwaarts. Na een uur
hield het vroeselijk geknal op, en 5000
llussen, 12 machinegeweren en vel©
kapot geschoten kanonnen vielen ln
onze handen. Mijn vijfde compagnie
moest deelnemen aan de achtervol
ging van den vluchtenden vijand.
Daar viel ik plotseling, door twee ko
gels getroffen, op den grond. Ik wilde
eerst niet gelooven, dat ik gewond
was, want men hoeft op zulk een
oogenblik bloed zoo koud als dat van
een viseh.
Toen zei m'n „slapie" „Hé, Max, je
bloedt aan j© arm". Toen was het of-
geleopen met 111©.
Men droeg mij van het slagveld en
bracht m© hier in het lazareth. Het
gaat nie goed en ik denk dat ik wel
w eer gauw hersteld zal zijn."
KRANKZINNIGHEID IN DEN
OORLOG.
Een Duitsch psychiater, dr. Lcpp
ma au. heeft ©en voordracht gehouden
over het voorkomen van gevallen van
krankzinnigheid bij de soldaten. Ikt
blijkt niet gemakkelijk, de vraag te
beantwoorden, in hoeverre die geval
len samenhangen met d© algemeer.e
opwinding cn spanning van de zenu
wen in tijdon vun oorlog. Zeer gering
is het getal van hen, die werkelijk bij
den dienst te velde krankzinnig wor
den. Gewoonlijk betreffen de gevallen,
welke geconstateerd worden, perso
nen, die vroeger ook al min of meer
duidelijk waarneembare geertc-sstcn'
nissen hadden. Herhaaldelijk hebben
geestelijk minderwaardigen zich als
vrijwilligers aangemeld, en zich een
tijd lang heel goed gehouden, totdat
opeens tengevolge van een uitwendige
oorzaak hun vroegere kwaal wéör
voor den dag kwam. Verscheidene af
vallen van krankzinnigheid, waarvan
de kiem reeds aanwezig was, zijn
schijnbaar ten gevolge van -'cn oorlog
tot uitbarsting gekomen. Dergelijke
personen kouten dadelijk in afzonder
lijke inrichtingen in observatie. Ver
grijpen tegen de krijgstucht en alco
holisme gaan niet zeiden samen n«.t
dergelijke gevallen.
HET GEVECHT BIJ LA BASSéE.
Een Rwuter-corresporident meldt
nog: Do Duitschers hadden oen groot©
troepenmacht bijeen gebrnrht. fcus-
scbou La Bassée en Fertuhert, e.o
poogden daarmede door tl- verdedi
gingslinies der geallieerde© te drin
gen om Béthrin© te nemen. De aanval
begon om half zeven in den morgen,
gestemd door K-vig artillerie-vuur en
een geponteerden trein, die twintig
granaten in Béthune wierp, tusachen
half acht en half tien.
Gevangenen verklaren, dal de aan
val dagen lang was voorbereid. Do
keizer had d© toeberVdsrten bijge
woond, ©n inspecteerde de Du!'.scha
stellingen two© dagen voor den aan
val. Het Duitsch© plan was d© gcalli-
eerden in do riclAing van Fcrtubert t©
lokken, door een hevigen aanval, ter
wijl twee regimenten infanterie een
omtrekkend© beweging zouden maken
langs den weg La Ba-ssée-Réthme.
Doch het plan werd bij de bondgenoo
ten bekend, en toen de Dniteohers in
fanterie in gesloten orde ui.stuurden,
word "deze on'vancren door een moord
dadig vuur, en neergeschoten door da
Engelscho artillerie in front, door d©
Fransche artillerie in d© flank.
Do twee retrimenlen die e-n omtrek-
kend© beweging maakten Bet men tot
or> 500 yard naderen; toen openden de
Fransche kanonnen het vuur. De Duit
schers, dio niet in staat waren te ont
snappen worden gedood of gevangen
genomen. Twee g©he©le comnairniecn
violen in handen der geallieerden.
De Duitschers herva'teo den aanval
vijf malen; eenmaal drongen zij door
tot do kerk van Givenchy doch rij
werden weder verdreven. De bajonet
werd krachtig gebruikt in de vlakt©
van Vermel les, Givenchy en Quiochy,
wa..r het vol lag met lijken.
Te half vier vielen vier granaten in
Béthune; een trof bijna een convool
Duitsclie gevangenen. D© schade was
gering.
Het gevecht duiurd© tot vijf uur in
den avond.
DE DUITSCHE POST IN BELGIS.
Uit Duitóc'i© bron wordt gemeld:
Het postverkeer wordt thans in Bel-
gie door het Duitecho post bestuur
steeds meer uitgebreid en geschiedt
zcodanig, dat de plaatsen nabij het
Duitsch© poetkantoor door Belgisch©
brievenbestellers worden bediend.
Dene gaan gedeeltelijk t© voet. maar
kunnen voor hun bestellingen ook co-
brui k maken van spoorwagen en fiet
sen. Zij verkoopen onderweg postze
gels en brengon hun gezamenlijke zen
dingen naar het postbureau, waar
dan de verdere behandeling geschiedt.
De bestaande postkantoren in België,
die voor het briever.verkeer der be
volking zijn geopend, hebben opdracht
om jki te gaan of het mogelijk ia in
hun omgeving op gelijke v >ze hot
postverkeer te regelen.
Aan do Telegraaf wordt gemeld:
Ik verneem van Duitsch© zijde,
dat nog iu de volgende inuazvd ©en
geheel e reorganisatie van spoorweg
en postverkeer in België rul zijn te
verwachten. Verschillende treinen
zullen iugclascii worden, aan 't brie-
venverkeer binnen hot land meer vrij-
heid worden gegeven.
maar mee verdwenen was. Maar di©
was integendeel nog een lieetje ver
ergerd en tot overmaat van ramp
maakte inijn vrouw aanmerkingen op
mijn Ilchtgeloovigheid. „Een mensch",
zei ze, is geen koe en ook geen
hond, maar soms wel een onnoozel
schaap, dat maar alles gelooft, wat
een ander verkiest te beweren."
Daar dus blijkbaar de genezing van
mijn verkoudheid noch in hu te, noch
in bed t© vinden was, ging ik er uit
en kwam Inngs een winkel, waar
het raam vol stond met allerlei mid
delen tegen verkoudheid en beginnen
de influenza. „Mijnheer", zei ik,
„heeft u een afdoend middel t&cren
verkoudheid?" Daarop haalde d© eige
naar een heelo verzameling dranken,
poeiers, bonbons en pastilles te vooi-
schijn en zette die op de toonbank ter
keuzo voor mij neer. „Zijn di© alle
maal goed en afdoend?" vroeg ik. Hij
verzekerde, dat de fabrikanten daar
voor instonden, verder kon hij niet
guan. „Maar opperde ik, „wanneer
er één afdoend middel tegen verkoud
heid is, waarvoor was het dan noodig,
er nog een dozijn bij uit te vinden Y'
Hij antwoordde daarop, dat wat voor
het gestel van den een paste, daarom
voor den arider nog niet geschikt be-
hoofd© t© wezen en daar ik dit een
verstandig antwoord vond, verzoent
ik hem, de heele verzameling maar in
to pakken en thuis te laten bezorgen."
Hier hield Ilopma op, ik meende
van aandoening, maar in werkelijk
heid, omdat er een hoestbui en een
niesbui tegelijk op komst waren. Vijf
minuten tang wisselden die tweo buten
elkaar af als d© niesbui zweeg, be
gon da hoestbui weer en omgekeerd,
zoodat ik veiligheidshalve mijn poro-
pluie had opgestoken.
Met diep medelijden wachtte ik het
einde af. Toen zette hij zijn verhaal
voort, terwijl zijn stem celeek op een
schorre trombone, bespeeld door «en
nieuweling.
„Fidelio", zei hij, „bïjnn drie weken
lang lieb Ik pastilles geslikt «m d«
tweo uur, dranken ingenomen vier
maal daags, zalfjes boven mijn 1 ©us
gesmeerd, pillen gebruikt bij dag en
nacht en het heeft allemaal niet ge
holpen. Mijn maag is van streek co-
raakt. het eten smaakt me iet ineer,
mijn humeur is niet al te best, ik -vve©*
niet of je het gemerkt heb
„Heelemaal niet", zei ik voor 't va
derland weg.
DU 9cheen hem goed 1c doen, al
thans hij ging opgewekter voort:
„maar wat cn© het allermeeste ver
wondert te, dat al dio middelen r'
op m ij n verkoudheid passen. Voor
andere menschen mogen ze heel g- ed
en nuttig wezen, maar voor mijd ver
koudtteid deugen zo niet. Blijkbaar
heb ik niet zoo'n gewone, ordinair©
verkoudheid als een ander
„Stellig niet", zei ik, „het zal een
heel fijne, exquise, zeldzame vei koud
heid wezen. Bijna zou ik je er mes
moeten felicitecren. Maar als ik vra
gen mag wat denk je nu te caan
doen
„Ik ga naar mijn dokter, dio kent
mijn gestel het best."
„Zou jo niet beter hebben gedaan,
om daarmee te beginnen vroeg ik
Do uitwerking van die vraag wes
onverwacht. Hij keek mij verontwaar
digd aan, niesde nog éénmaal en stap
te toen, zonder groot, weg. naar zija
dokter.
FIDELIO.
