In 2)effntyteriWinkels
veldmaarschalk von iiin-
DENBURG.
Do „Frankf. Ztg.heri (inert oman,
d .1 veldmaarschalk von HitKleuburyj
W «al-Pruisen afkomstig is, waar
z;;i familie nog !«t slot I-angonau
woont. Een zuster van den veld-
ïiiearsdialk schrijft nu In de „Daïizl-
'ger Zeitung" over haren broeder,
•.vlens lie»-Ie weren Godsvertrouwen er.
ootmoed is. Daaruit put hij zijn kracht
Vleierij en holle woerden ken', hij niet
Cti liij houd'; er ook niet van. Opmerk
zaam en ernstig is de blik van zijn
gen, slechts zelden glijdt oen glim
lach over zijn trekken en toch kan hij
zoo hartelijk met diep bosgeluid voor
zich uit lachen, als hij een goede grap
hoort, lL'ij ka stoten® .in den ditonsn,
doch hij erkent de zelfstandigheid van
zijn ondergeschikten, wier initiatief
hij aanmoedigt. Daarbij Is hij recht-
uilig, welwUIhnd en gaarne tot
andei'ir hulp bereed. Het oorlogswork
was al van lret begin af het middel
punt van zijn deuken en streven.
Reeds als tienjarig kadet liep Irij op
xijrt vacantiedagen niet de kornpagnie
van zijn vader mee. Later, «Is jong
officier, I -el hij, i>ij zijn wandelingen
In zijn verloftijd dikwijls op een heu
vel staan, keek geruimen tijd rond,
overzag den omtrek, en ontwikkelde
dan voor ons het tooneel van een veld
slag. En "s avonds als we onder (vet
lamplicht bij elkaar «item, bestudeer
de hij met aandacht d» stafkaarten
van onze provincie, waarboven hij
urenlang gebogen kon zitten, steeds
becijforingun makende en na den ken-
de. Hij was een veldslagen-denker en
ritte rem noemden zijn kameraden op
do milltaare academie hem zooals
een hunner rnlj eens vertelde den
..geconccntroarden Moltke". Wie had
ivoii kunnen denken, dat hij ©eus het
groote voorrecht zou hebben, do zware
taak to vervullen dia hem zou worden
©pgodragc-n door de verdediger en
bevrijder te worden van do streken,
waar wij ons tehuis hebben. Na de
gr - overwinning bij Tannenb&rg
liet Oost-Pruisische „Sedan" heeft
de veldmaarschalk aldus vertelde
r.ij.n zuster vorder te midden van
«!>n land stormtroepen in het bede
huis den lieer uit het diepst van zijn
ziel gedankt en om nieuwe overwin
ningen gesrnaekt,
„Ora et labora": bid en werk. Een
kaart met die drie woorden staat al
tijd op zijn schrijftafel vóór hem. Die
heeft vroeger op de schrijftafel van
zijn vader gestaan. Bid ear werk het
een zonder hot ander is hem met donk-
haar. „Dtthkt Ilcm daar boven", zei-
de hij, ten hemel wijzende, toen hon
derden juichende rnenschen zich te
Graudenz om zijn auto verdrongen er;
in de hoornen klommen om den „be
vrijder van Oost-Pruisen" boter te
kunnen zien.
EEN FRANSGII MEISJE.
In de Flenstoeatg Avis leest mem:
In November bestormden wij A. m
te-den wij loopgraven aan aan de
andere zijde van het plaatsje. Behalve
eemjïo oude rnenschen, waren alle ir»-
-©ra geviuchi Onze compagnie lag
bij .een grooto hotstede in stellaag-
waar zien eau kiem hol bevond, foeu
wij dit op een ciag uoorzoohten, vou-
<tou wij een meisje van vijftien juren,
de dochter van den eigenaar, die het
vaderlijk erf nuet had widen verlaten.
Wij worden spoedig goede vrienden
met huar. Vooral ik, omdat ik een
beetje Fransch spreok. Zij heette
Jeanne cn werd al spoedig Anne ge
noemd. Wij waren met zijn vieren
"Noord- Sloeswijkers m zij hield tioh
steeds bij ons, kookte en wuschto voor
ens Einde December sohoot de zware
artillerie van de Engelschen het hol
stuk.
Sedert d/ion tijd woonde zij bij ons
Do heelo compagnie mocht haar lijden
cn bewonderde haar dapperheid.
'J'- éu de Fransohen eens een heviger,
aanval deden, bleef zij den heelen lijd
in do loopgraven en hielp moedig
<le gewonden to verbinden. Een paar
dagen sre'eden kwam echter bevel, da',
zi j nu ar N. gestuurd moest worden,
waar Fransche burgers woonden.
Schreiend vroeg zij onzen aanvoerder
of ze nog een Zondag inocht blijvem
l'al word haar toegestaan. Zondag
morgen beschoot ons do vijandelijke
«rtiherie. Plotseling trof een granaat
ons onderkomen, waar Jeanne
was. Geon van ons schaamde zich
over zijn tranen, teen wij haar Hijflc
uit 't hol te voorschijn haalden. Nu
ttaat er ccgi groot steenes» kruis oj>
haar graf.
00 RLOGSIXDR UK.
Dr. Brccx, de leider der Roodo
Kruis-ambulanoe te Maastricht,
seii rij ft aan de N. R. CL:
Ik had het voorrecht te kunnen zier;
en spreken met de gewonde. Engel-
bchen, die thans weder hun vader-
lahdschen bodem zullen betreden heb.
ben.
Als ik zog „voorrecht", dan spreekt
alleen de medicus, want de mensch
deed goed, ver weg te blijven vim deze
mensch en ruïne.
Onder zvvaren ragen was de reuzen-
slinger van Duitsche Roodo Kruio-
vvaggouB In de duisternis ons land
binnengereden; maar toen het begon
te dagen, vv«s de lucht helder blauw
en een warmte brengende zon vroo-
1 ijkte do solvete reis door ons logo
land op.
Hoe velen, die daaronz© grens pas
seerden, zouden ooit gedacht hebben
d e reis zóó te zullen doen?
't Was te begrijpen, dat alleen uit-
gevv isseld zouden worden absoluut in
val. «ion, mannen, die nooit meer kon-:
den opkomen voor hun land.
Toen ik echter onder geleid© (tor
Duitsche medici do terugkeerenden
bezocht en htm ziektegeschiedenis
hoorde, toen moest hot grootste voor
stel 1 Ingsvonnogen het afleggen tegen
rlc werkelijkheid.
Zelden zal men zóó plots komen to
■taan voor eenig© honderden jonge
mannen, jongens nog liaost er onder,
'allen lichamelijk gebroken, als mtj
dien helderen Februaridag overkwam.
Diop dramatisch was die aanblik.
Hier een verlamde, daar een blind©;
hier een die heide handen miste, daar
'n lange rij van geamputeerd en aan
am* of been.
Maar hoe dat tooneel ons vanbin
nen ook schrijnde, men mocht niots
laten merken van den diepgaand en
indruk, die gemaakt werd door het
zien van al die gebroken levens.
Immers hunne stemming was in
lijnrechte tegenspraak met de onze.
Hun lichaam mocht gebroken, hun
kracht geknakt zijn, hun geest vvas
krachtig; opgewekt hun uiterlijk; tin
telend van blijdschap hun oog, als zij
merkten, dat hun taal werd begrepen
en beantwoord; vroolijk klonk hun
dank voor leden» versnapering van
•he Dutch Red Cross Zij rookten hun
i pijpje, zongen hun Tipperary, alsof
zij gezond uittrokken in plaats van
zóó thuis te komen.
Een Winde bespeelde niet diep ge
voel van weemoed, maar niet van
smart, zijn viool; da hondentooze at
tóch zijn biscuit en rookte zijn pijpje,
of hij 't altijd zc«0 gedaan had.
Een Indiër, de wrong naar loven
op het hoofd, uitte in liet Fransch
zijne dankbaarheid voor eene kleine
versnapering met een blijden glim
lach, alsof hij, de zoon van het warme
land, nicta moor wist van al zijn lij
den, alsof hij nooit zijn koetste ren do
zon liad verlaten om te gaan vechten
in sneeuw en ijs. Do ge-amputeerden
sprongen op één been of redden zich
met één arm, alsof zij er reeds Jaren
nan gewend waren.
Kortom, allen waren op ledore wij
ze reeds zóó aangepast aan huur.© in
validiteit (enkele nog zeer zwaar zie-
kon uitgezonderd), dat het de grootste
verwondering baard a
Maar wat mij geiteed ontzette, was
hun gemoeds- en geestesstemming.
Natuurlijk het gevolg van het voor
uitzicht spoedig thuis te zij.n", vroeg
ik aan do Duitsche collega's?
„Dit zal er wol ec-rugen invloed op
hebben, maar hunne stemming Is toch
reeds lang zoo, was het antwoord
Diep heeft rnlj getroffen die geest
kracht en veerkracht van ziel en wil.
Een raadsel ls voor nrij, da? direct
henvin non van het overwicht van. het
geestesloren op hot lichamelijk lij
den, maar nog greater raadsel de blij
moedigheid. waarmode godragen
word de last van oan verionen toe
komst.
Sedert ik mij verstoutte een indruk
weer 'te geven, waaronder ik lr. de
eerste dagen van Augustus kwam, zijn
er maanden vorloopca-r en in die
maanden ls zooveel afgespeeld van
verre en van nabij, ls zooveel gehoord
en gezien Ik donk slechts aan Vosé,
Mouland, Borneau, Dirian.tr Leuven,
Andennes, Lanaekeu volgden tie
Indrukken elkaar zóó sndl op, dat »ij„
gelijk de platen bij 'net afdraaien van
de film, elkaar dekten en slechts één
beeld achterlieten, dat van de onme
telijke ellende!
Nu werd echter weer een indruk ge
wekt,- die zelfstandig bleef staan, en
tegelijk mij ©on raadsel voorgelegd,
dat Ik niet weet op te lossen.
Ik kan mij voorstellen, ilat men
door zijn geloof, door plichtbesef, door
lang peinzen en denken zijn geest 'in
ovenwicht brengt met xijn lichamelijk
lijden; dat men teert berusten; dat
men met kalme blijmoedigheid nf-<
stand doet van zooveel schoons, dat
de wereld biedt, van zooveel vrijheid
van beweging als do lichamelijk v ol
maakte geniet.
Maar dat men, ra ©enige maanden
in do van don oorlog to hebben
geleefd, na maanden doodziek te heb
ben gelegen to midden van do vijan
den van zijn .vaderland, verpleegd
door personen, die uw ras heten, uw
taal bijna ulo' verstaan, uw wensóhen
en émarteri niet begrijpen, terugkeert
als een 1<-I.umelijk geheel gebroken
mcnscli, cn 'lat doet. gelijk ik heb ge
zien, vroolijk, opgewekt, zonder laa't
dat is een raadsel voor me.
Dat Ls Iets wat lk niet had kunnen
drócmen.
Is t een speciale raseigenschap van
hot Engèlsclkd volk?
Ik weet hot niet, maar wol woel Ik
dat luct feit daar is.
En <Mt feit, dit voor mij onoplosbare
raadsel deel ik alleen mede omdat er
zooveel hoop ln ligt voor a£to thans
en misschien ln de toekomst, strijden
de volken.
Hot vreeselljksto dat een n.V.to kan
treffen, la dat zijn geest geslagen
neer l»gt.
Welnu, nis de zonen van een strij
dend volk hun lichamelijk verlies we
ten to overwinnen gelijk dezen, don
behoeft geen der volkeren dio doelen
in don reuzenstrijd te vreeaen voor
zijn gcestelilko wederopleving.
Dan blijkt, toch weer Juist to zijn,
dot mindere volmaking van 't.lichaam
dikwijls sterkt dein geest. Dan zal
als do vrede daar la en do volken zich
oo moeten gaan maken om al hot ver
lorene to herminnen man we-1 vod
verminkten zien, men wel bamerkan,
dat voel lichamelijk arbeidsvermogen
verloren is gogaan, maar dan zal ook
blijken, dut l ot geestelijk leven niet
verloeren is gegaan, misschien wed go-
st- rkt uit (i strijd i? gekomen.
Dun xal de wilskracht toonen onge
deerd t© zijn, en zelfs versterkt te»
kunnen medewerken aan ©ene snelle
herleving vua het nationale welzijn.
Met dit feit voor oogeai kan zelfs
de meest geslagen ratio nog hopen op
en schoono tockonvst.
Ter Zee.
DE SCHADE, DOOR DF. DUITSCHE
VLOOT AANGERICHT.
Reuter seint uit Londen
„Dat Duitschland ©r absoluut niet
fn geslaagd Is om «elfs maar de pro
ti» vol te houden, dat zijn opera-
tie tor zee togen.de handelsvloot dor
geallieerden ook maar «enigszins oen
effect van ©enig belang heeft gehad,
kan blijken vilt de volgende lijst,
waarop echter niet voorkomen de
weinige koopvaardijschepen, die h<
slachtoffer ziju geworden van de
Duitsche hulpkruisers, van welke nog
Slechts twee over de zeeën der wcrelu
rond 2 werven.
Sinds 20 October zijn zeven Engel
sen© handelsschepen en twee Fran-
sche schepen door onderzeeërs in
den grond geboord.
Eén Engelsch schip, do „Toko Ma-
ru", werd getroffen door een torpedo
en naar den wal gesleept.
Eén Fransch cn één Noorsch schip
worden door torpedo's geraakt, imw.r
bleven drijvend©.
Vijf Engelsche schepen werden zon
der waarschuwing aangevallen. Vier
ven deze schepen werden tot zinken
gebracht.
Op één Fransch schip werd zonder
waarschuwling een aanval gedaan.
Een vluchtelingen schip, de „Ami-
ral Gantaume", werd in den grond
geboord.
Een Noorsch schip de „Belridgo"
werd 2onder waarschuwing overval-
leu
Een Amerikaanscii schip, de „Eve
lyn", stiet-op een mijn en zonk.
Vier Engelsch© schepen en con
Fransch schip werden vóór 18 Fe
bruari zonder waarschuwing aange
vallen. Vier van deze zonken.
Een Engelsch hospitaaleohlp dc
„Asturias" wist zonder letsel te ont
komen.
Sedert 18 dezer zijn aanvallen ge
daan op vier schepen, op het Engel
sche „Cambank", het Fransche „Di
moraii", het Noorsche „Belridge"
zonder waarschuwing, op hot kleine
kolense-hip „Downshire" na vooraf
gaand© waarschuwing.
Wanneer men deze liis-t van verlie
zen vergelijkt met het geheele aantal
Engelsche en Fransche schepen, die
de zee bevaren, resp. 10.000 schepen
van 20 milltoen tons, en 1000 sche
pen van 2 milltoen ton.?, dan zal blij
ken hoe ijdel de pogingen van
Duitschland zijn om den handel der
geallieerden te Irc-lemmeren en wolk
een hopetooze taak het zich heeft g©-
Btekl met de bedreiging, die op 18 do
zer zou. ingaan."
TRANSPORTSCHIP TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Wolff seint uit Berlijn (niet offi
cieel; Maandagmiddag is liet Engel
sche troepen-transportschip 102 i>ij
Bevezier door een Duilschen onder-
see-Sr tot zinken gebracht.
DE OORLOGSZONE DOOR DUITSCH-
L.VND AFGEKONDIGD.
Nog wordt door Wolff uit Berlijn
gemeld: „Met liet oog op den gerezen
twijfel over den omvang van de in
de offtcteèlé raededoeiing van 4 (lazer
al3 corlogszonne aangegeven wateren
om Groot-Bi-ittanniS naar 't noorden
wordt on$ van bevoegde zijide mede
gedeeld, dat de Orlcney-ellamlen (dus
ook de haven Kirkwall) en do Shet-
Landseilanden binnen de oorlogszone
liggen, maar dat de doorvaarten op
beide zijden van de Faro Sr zonder ge
vaar 'zajn
DE IF.RSCHE ZEE.
Reuter seint uit Londen: De Engel
sche Admiraliteit geeft kennis van be
perking der scheepvaart in de noor le
lijke en zuidelijke Ingangen der I or
ach© Zee.
DE „EVELYN
't Wolffbureau meldt uit Berlijn:
„De op weg naar Bromerhaven hij
Rorkdm op ©cn mijn goloopem en. go-
zonken Amerlkaorisciie katoenboot
„Evelyn", is ondanks de van. Duit
sche zijde uitgevaardigde waarschu
wingen zonder Duitsche loods langs
de kust van Oost-Fluland gevaren.
Naar wij van bevoegde zijde verne
men, verklaarde de gezagvoerder van
de „Evelyn" dat hij voornemens was
een noordelijker koer- te nemen maar
dat liij door ron Engelsch oor;
schip was aangehouden en van de
officieren aanwijzing kreeg den zui
delijken koers te kiezen ©n zoo dicht
mogelijk de Qost-Finsehe kust te
houden".
DE „BELRIDGE".
We lezen in de Telegraaf:
De Zweedsche pers, ln hot bijzon
der de bladen der redlïtorztjde geho-
ven, da't de „Belridge" slechts door
een Duitschen onderzee&r kon zijn
aangevallen.
De „'Tldenstegnhoopt, dat hot hier
ga© t om een misverstaud van den
commandant der Duitsche duikboot
en dat van de zijde van Duitacidand
«en verklaring zal worden afgelegd,
die geen twijfel meer overlaat Komt
deze opheldering niet, dan moei Noor
wegen onmiddellijk genoegdoening ei-
schen. Noorwegon's stem Is zv. -ik,
maar zou ongetwijfeld in alle neutra
le staten voorklank vladen.
UIT ZWEDEN.
Het Wolff-buroau meldt uit Stock
holm
Do stoomboot „Tip" van de reeder Ij
Union stelde liet vertrek uit mot het
oog op de gevaren in do Noordzee.
D» stooiiïliootlijn van Göthenburg
naar Granton en Manchester heeft
den dienst gestaakt,
Duitsohland en d*
Vereenlgde Staten.
Wolff seint uit Berlijn Naar wij
vernemen beeft de Amerikaan&olie
regiering op de bekende notu an
Duitschland geantwoord en verschil
lende voorstellen gedaan, die door
de bevoegde autoriteit overwogen zul-
ei worden.
Reutor seint uH New-York:
De correspondóat van do „Nc-w-
York Herald" bericht, in verband
mot de Duto-che verklaring omtrent
een oorlogszone op zee, -dat <1© auto
riteiten wan meantog wisselen of dto
verklaring geen drtrecte scheaiduig to
van hetvbrdrag van. 1828 tuswhen
de Vereenlgde Btatan on Pru'tocr:,
INGEZONDEN MEDEDEF.f.INGEN 30 Cts. per mrel.
worden voedingsmiddelen behandeld, zooals zij be
handeld moeten worden. Indien U aan Uwe artikelen
Voor dagelijksch gebruik de allerhoogste eischen stelt,
wat ieder in zijn eigen belang verplicht is*
koopt U uitsluitend in deze winkels. Ter beoordeeling
onzer kwaliteiten wordt U verzocht nevenstaanden
coupon in te wisselen in een der bekende winkels van
P. DE GRUYTER Zn.
Grutterswaren, Koffie, Thee, Cacao en Boter*
RECLAME COUPON. IS
Tea» einde ln deze tijden het gebruik
van het artikel rijst als voedingsmiddel bij
uitnemendheid algemeen te maken, geven
wij gedurende deze en de volgevde week,
togen inwisseling van dezen coupon in
een cuzer winkels, bij aan knop van I
pond Ztefrayterl BotermelaDge »f Planten»
bol er, gufi» tez keuring I por.d vrn c-rzc
prim» TrieCfüTT'i 2 et. (ofwel bij tan-
koop lan pond, 'A po«-d r^st).
W, 50.45 cn 40 ct p.p.
Vfgrvgttö PisotoübolÉf1. 50 en 45 ct. p. p.
dat two3 jaren geleden bekrachtigd ls
door een formeel memorandum von
1 HrUscIUatrwi, waarin wordt verklaard,
dat Ameidkaan?cbe echepen voltodilgë
vrijheid van verkeer tor zee hebben
mot de al,aten, v-laarmt-Jde Duiteciv
la.nd i.n oorlog mocht zijm
'T VERKEER MET ENGELAND.
't Alg. Handelsblad schrijft:
„Een ge\-olg heeft de DuitsCh© l>e-
dreigiTifr met don cuikbootorioorlog m
elk geval geliud: dat d© pastverl»in-
ding tusschen Engeland en het vaste
land. zoo ai niet gelic-el verbreken,
dan toch zeer slecht geworden Is En
daardoor zijn wij niet «reen versto
ken van de brieven en courant or, uit
Eniië-'and, maar k van elke erbin-
dhi(.' met Frankrijk, Zuid-Afrika cn
Amerika, daar dc-za eveneens over
Engeland gaan.
De booten, dio (ton geregelden dienst
rnet Engel©nd tot dusver, ondanks'
dien oorlog, onderhiel den, zijn niet
meer :in staat to varen; zij hebben uit
vrees voor mijnen en duikbootcsn, dio
ook noutraJ© schepen kunnen bemi-
(tceton, wat aan do bemanning het
Loven zou kosten, de geregeld vaart
opgegeven. Met het gevolg dat niet
alleen geen pc?) van of over Engeland
ons meer berei kt, maar dat ook de
ficheet vciartev^i binding) UtuscVien
Frankrijk eii Engeland! voor pereo
nenverkeer en j-o?t sedert eenige
dagen i? geetoonl".
DOOR EEN Dl'ITSCHF. ONDERZEE.
BOOT AANGEHOUDEN.
De „Petit Parisien" ontvangt uit
Chorbourg een beschrijving van oen
ooggetuige over het ln den grond bo
ren van het Fransche stoomschip
„Villo de LlUe" door een Duitsche
duikboot.
Hot schip vervoerde voor rekening
van den slant 12(H) ton steen van
Cherbourg naar Duinkerken. Behalve
de bemanning waren 22 passagiers,
o. w. twee vrouwen en een kind, aan
boord. Den 17den dezer, half (lrle des
middag?, bemerkten de opvarenden
acht mijlen ten noorden van Barfleur
een duikboot, dio op heit schip aan
hield. De kopitoin gaf dadelijk bevel
van koers to veranderen, maar daar
de „Ville (le IJlle" maar zeven knoop
liep en do duikboot vijfHee, kwam
deze snel nader eri seinde „stiüwm-
(len of ik schiet". Tevens zagen wij
gaat de ooggetuige voort dat op
het achterschip van de duikboot een
fnalroos met <1© Duitsche vlag stond
te zwaaien. Onze kapitein gaf hevel te
stoppen en toen do duikboot dichtbij
was gekomen riep lmnr kapitein: „ik
geef u tien .minuten om uw ©chip ie
verlaten'1. Wij zetten dadelijk de
booten uit, waarin eerst de vrouwen
en liet kind cn daarna de bemanning
afdaalden. De kapitein bezeerde zich
daarbii ernstig. Toon alles ook de
levensmiddelen ln de booten was,
Hf! de 'Duitsche bevelhebber ons or
der, naar land te roeien.
De duikboot voer om de „Villo do
Lille" heen, twee matrozen gingen
aan boord en legden bommen ln de
kajuit van don kapitein en het voor
schip. Kort nadat zij het schip weer
hadden verlaten hoorden wij twee
ontploffingen. Ons schip barstte uit
elkaar cn zonk langzaam.
Do duikboot stoomde toen onmid
dellijk weg naar een ander schip, dal
uit Cherbourg kwam en onderzocht
het op contrabande. Toen het bleek,
dat er geen aan boord waa. werd hel
vrij gel alen.
Wij waren Inmiddels met roeion
noe niet veel opgeschoten en toen de
Duitschera dat opmerkten, namen zij
ons op sleeptouw. Onzen gekwetsten
kapitein namen zij aan boord, vér-
bonden hem er. gaven hem kousen
en schoenen. Beven dien werden aan
onze twee booten vier wollen deken?
cn levensmiddelen uitgereikt.
JIc-t zinken van de „Ville de Lille"
wa? natuurlijk van den vuurtoren
van Barfleur opgemerkt en vandaar
was de zee-prefectuur gewaarschuwd.
Niettemin eleepte d© duikboot ons
koelbloedig verder en als er geen rook
was gezien uit rle richting von Cap
Levi zou zij -ons stellig tot op 5ti0
meter van Barfleur hebben gebracht.
Nu echter liet rij ons schieten eoi
verdween onder de oppervlakte.
Fransch© torpedobooten kwamen
snel nader, namen ons aan boord en
onze booten op sleeptouw.
Uit den Balkan.
D3 STRIJD AAN DE DARDANELLES'
De mar in© deskundige var. de Daily
Qironicle, bet bombardement van de
Dardanelles be?; reker.de, zegt: Een
krachtige ofte: sief op dit ©orlofrstor-
rein, gesteund door een voldoende mi
litaire macht zou vél© vraagstukken
oplossen, liet zou don zetel van de
UttornaaJMcbe Rejyeering «meter hot
Ixmeik van de zeemacht brengen
en hiermede zou waarschijnlijk lat
©Indo van de Turkscho heerschappij
itu Europa gekomen zijn. De opening
van de Bosporus en d© Dardanelles
«SU een geweldig voordeel beteekenen
voor Rusland, en het buitengewoon
urgente karakter van de belangen dio
hiermede geruocfid zijn, dr-at ons ge-
tov.v-n, dat de jongste opnraUes als
uitmaken wat mon vóoroemeas was
to ondorncn.cn.
Reuter seint offic'ecl vla Londen:
Ten gevolge van hot slechte we<
don hevigen zuid westerstorm en
bolommerdo uitzicht, zijn de operaties
■n de Dardaneluen onderbroken.
Door de beschieting op 10 -dezer zijn
de bunnen forten ernstig beschadigd.
RUSLAND EN BULGARIJE.
Aan de „Südslavische Korres;x>n-
denz" wordt uit Sofia bericht„Bul
garije hoeft bii de Russische regee
ring geprotesteerd tegen hc-t leggen
van mijnen in de Donau en nadere
verklaringen to dezer zake geëischh
Wanneer hc-t antwoord onbevredi
gend mocht zijn, zul Bulgarije over
gaan tot. tegenmaatregelen, door wel
ke aan de transporten van Rusland
naar Servië ernstige moeilijkheden
in den weg zullen worden gelegd,"
Allerlei
UIT HET PRUISISCHE HUIS VAN
AFGEVAARDIGDEN.
Bij de beraadslaging over de be-
grootLng werd ook de toestand in
Oost-Pruisen besproken. Minister Loe-
I«"dl drukte diep© .smart uit over het
feit, dat het schoone Oost-Pruisen
door een barbaarschen vijand is ver
woest, maar wekte de liewoners op,
zich weer op to richten met den steun
des konings. (Toejuichingen),
.Alle spiekers drukten hun deelne
ming uit met het lot van Oost-Pruisen
en verontwaardiging over de oorlog
voering der Russen.
De nat ion aal-lii>c.raal Fahrmarm
merkte op, dat do Russen niet als
Európeesche, maar als half-Aziati
sche natie waren opgetreden.
BIJ de behandeling van de be-
girootlng van bultenlandsch© zaken
bracht de afgevaardigde Pacht)ic'ke
(vrijzinnig) do behandeling van Duit
sche militairen e.n burgers i.n het.
vijandelijk buitenland ter sprake. Da
militaire gevangenen, -zoo zcide hij,
moeten menschlievend behandeld
worden. Omtrent de behandeling van
burgerlijke gevangenen zlju ernstige
klachten ontvangen, en wel over
slechte huisvesting en verzorging, de
hygiënisch© toestanden cn mishande
lingen.
De regeering heeft deze ldachten
ernstig onderzocht cn ls ni&t terug
gedeinsd voor het nemen van krach
tig© vergeldingsmaatregelen. Wan
neer de Duilsohe gevangenc-n in het
land des vijands mot geweld aan den
arbeid worden gezet, dan zal zulks
ook in Duitschland mot vijandelijke
gevangenen geschieden. (Bijval).
Do bogrootlng werd aangenomen.
DUIT3C1ILAND'S POLITIEKE
TOEKOMST.
Wolff seint uit Berlijn:
In een groote volksvergadering ln
Stuttgart sprak, naar liet „Berl. Ta-
geblntt" meedeelt, de soclaal-demo-
erntiache Rijkftdag-afgevaat digde
Wolfgang lleine over Duitschland'?
politieke toekomst.
Ilij betoogde, dat iedere voorbarig
ondernomen poging om tot vrede ta
komen, den vrede meer zou schaden
dan bevorderen. Wanneer wij een
vred© willen zooali wij dien behoe
ven, dan moeten wij nu yöür alles
vartrou'.vcn heblven in Dultechland's
wapenen en Duitschlamd's strijdend
volk, maar ook'in don wensch en het
verlangen naar den vrede van den
Keizer.
Tot tweemaal toe wist do Keizer ln
de laatste jaren door zijn persoonlijk
beslissend ingrijpen den vrede te
handhaven.
Do verklaringen ln de „Norda.
A lig. Zei tun g" over (1© meenings-
uitingcii aangaand© de vredesvoor
waarden dragen l»et stempel van de
persoonlijkheid van den Rijkskanse
lier, maar zijn ln overeenstemming
met den wil van den Keizer.
Zoo noodlg, zal de Duitsche soc
democrat ia naast Keizer en rijkskan
selier staan, zoodra liet erop aan
komt den oorlog te beëindigen door
een vrede, welke niet de kiem bevat
voor nieuwe conflicten, door een vre
de, welke do w ereld aan den vreed-
7,amen arbeid teruggeeft.
UIT IIET ENGELSCIIE LAGERHUIS.
In den loop van hot debat over de
rno'He tot goedkeuring wun <la jongste
verklaring van minister Lloyd George
over do fmancleole overeenkomst tus
schen de geaD:eerden, verklaarde
Austen Chamberlain zijn goc-dlceuricg
te hechten aar. he; p;an en legde hij
te, ins den nadruk op de ontzaglijke
hulpbronnen de» geantearden.
L oyd George merkte op, dat deze
ontzaglijke hulpnnUhlelen van bijna
ovcrwc-g--nd be'-ang zuUcn zijn In de
zen coi'loig. „Wij hebben meer man
schappen en nmr gold dan de vij
and," zoo verkloara® hij, „en een
stoutmoedig en \vu? tbc rade rr gebrul k
von deze hu^»mld(lëlem 'is het «enige
nootlige om tê wLiman." (ToejirichLu-
gon.)
MUITERIJ TE SINGAPORE.
Reuter seint uit Ionden:
Zes Enge'ache officieren en 18 on-
der-officteren xijn gedood, negen on-
dHM>ffJc'eren en manschappen gs-
vrond en vwsrtten Engo'sclu© bargeiv
3ijke jr^dVfonen, ender wie één vrouw,
gedood bij ©en muiterij van cv-n regi-
pKsut Indische Infanterie.
De rmr-uLrij La bodwvngen.
DE BURGEMEESTER VAN
BRUSSEL.
In een te Brussel verschijnend
Fiansob fct&adjc, zoo leest men in
„De Vlaamseh© Stem", vinden wo de
volgende bijzonderheden, ontleend
can den brief van baron Gregory,
commandant der veering Giatz. waar,
zooals men weet, burgemeester Do
Max is opgesloten.
„In deze'fde vesting verbli'ven ook
vele geatrafte Duits-'he otficiereri. Do-
ze 1 natalen hebben slechts ecne ka
mer, terwijl De Max over twee gerneu- -
bileerde kamers beschikt. Men heeft
hem veroorloofd zicli te abonneer en
/>p het „Journal de Genèvo" en op al
de Belgisch© bladen. Voor zijn per
soonlijken dienst werd hem oen or
donnans toegevoegd. Hem is toe-go-
staan een wandeling to maken in het
kleine vestinghofje, van 8 uur 's mor
gens tot- 5 uur 's avonds. Men heeft De
Max ook aangeboden, in de stad en
omstreken wandelingen en uitstapjes
te maken in gezelschap van een offi
cier hij wees echter dit aanbod ar,
daar hij het heneden zijn waardig
heid achtte, met een bewaker uit te
gaan. Volgens de getuigschriften van
den officier van gezondheid, die hem
van tiid tot tijd bezocht, is de gezond
heidstoestand-van De Max uiterst
goed."
Onlangs heeft De Max pan een
vriend het volgende geschreven
„lederen dag elsch ik dat men mij
ondf-rvrage, dat men mij zegge waar
om Ik in deze vesting vc'toof. rWh te
vergeefs...."
GENERAAL PAU.
Generaal Pau is te Sofia aangeko
men en zette'rite re'o Ti«nr Rusland
voort'.
TN DE ROEK OW IN A
hel>b«n de Onstenri-koohp Autoriteiten
de Smhtli""'"1 Mon ia h«-
gonnen met de •vaststelling van d©
door de Russen aangerichte schado
aldus meldt ©en Wolff-bericht.
KARDINAAL MERCIER.
„De Tijd" meldt
Van d© intrekking van liet militair
verbod, dat aanvankelijk Z. F.rn.
Kardinaal Merci er belette, orn met do
Bisschoppen der Belgische kerkpro
vincie in vrij verkeer ie treden, heeft
de Aartsbisschop van Meohelen on
middellijk gebruik gemaakt, om tal
van spocdeischende kerkelijke quaos-
tlos af te doen, di© reeds lang drin
gende voorziening vroegen, doch dio
waren opgehouden.
Ook heeft Z. Fan. Kardinaal Moreler
onmiddellijk de hern horschonken be
wegingsvrijheid benut, om Mechelen
t.A verlaten en zich over Brussel naar
Doornik te begeven. In de Belgische
r.'-ofdstad vervoegd© zich bij den
Kardinaal Z. Exc. Mgr. Tacc! Porcel-
II, de pauselijke nuntius bij het Belgi
sche Hof, en gezomenlijk reisden zij
naar de zetelplaats van wijlen Mgr.
Walravens, wiens begrafenis zij bij
woonden.
Z. F.rn. Kardinaal 'Mercier hoeft
©veneens aan andere hoogo geestelij
ken van zijn diocees eon bezoek go-
bracht.
Uit Rome wordt nog nan „De Tnd
geseind
Jlet is hier niet onbekend gebleven
en rnet voldoening gehoord, dat dn
Kolukklge oplossing in (1© quaestl©
dor vrijheidsheroovlng von den Kar
dinaal-Aartsbisschop van Mechelen
voor het grootste doel is to danken
aan de even practise!»© als tartischo
tusschenkomst van Z. F.rn. Kardinaal
Von Hartmann, Aartsbisschop van
Keulen. Deze Invloedrijke Duuscha
Kerkvorst is lret geweest, die op het
--•schikt© ©ogenblik den militairen
Gouverneur-Generaal te Brussel wist
ia overtuigen, dat de uiterste maatro-
-,-lon tegen den Belgischen Primaat
in nIemands belang zonden wezen. En
dank aan zijn wijs en edelmoedig
aondringen is ten slotte ook de maat
regel opgeheven, die Z. Em. Karm-
luuil Mercter de volledig© vrijheid,
om mot zijn mode-Bisschoppen to ver-
koeren, heeft teruggeschonken.
Het gelukkig© ingrijpen wa3 don
Keulschen Metropoliet mogelijk door
<1© zeer bijzondere gunst, waarin hij
zich verheugt hij Z. M. den Duitschen
Keizer.
Ten Vatican© hë-'T: (1© houding, m
dit incident aangenomen door Z.
r-jm. Kardinaal Von Hartmann, wien
i'eeds zooveel dank toekomt ook voor
zijn optreden in de quaeotle der
krijgsgevangenen, groote voldoening
en erkentelijkheid gewekt.
DE OVERLEVENDEN VAN
TSINGTAU.
D© „Frankf. Ztg." meldt uit Tokio
Officieel wordt medegedeeld, dat
thans de laatst© krijgsgevangenen
uit Tsingtau in Japan aangc-koinen
zijn, zoodat thans in het geheel 220
officieren en 4401 man zich in Japan
bevinden. Twee officieren on 110
manschappen weiden aan de Engel-
scheo overgelaten Ier Interncerlng ln
Hongkong.
