INGEZONDEN MEDEDEELINGEN A 30 Cts. per rewt
NED. TAAL «n REKENEN.
Gij schrijft veel taalfouten en vindt dit terecht onaangenaam. Gij hebt
viel moeite bij het maken van brieven en opstellen. Uw kennis van
maten én gewichten, van lengte- en vlaktematen is gering;de bewer
king met breuken en tlendeelige getallen is U te moeilijk. Gij zijt
echter te oud voor de schoolbanken geworden. Toch wilt ge graag dat
tekort in uw kennis aanvullen. Wat ligt nu op uw weg? Proefnum
mers aanvragen van de „HERHALINGSSCHOOL", weekblad voor
Taai en Rokonen. Prijs per maand f0.30. Proefnummers worden
firatis en franco gexonden.
i. f. 8. LEIOEfllTZ, a. B. SCHEUK, BmlMiiiijius, SS™'
i.K ECONOMISCHE TOESTAND.
He Minister van Landbouw, Nijver-
heid en Handel heeft een Nota betref-
fond8 den economischen toestand bij
ile Tweede Kamer ingediend.
Evenals de nota van zijn ambte-
v ganger, welke den toestand van
hol begin der eriels af tot 1 October
10: i weergaf, moet ook zegt de mi
nister ten opzichte van dit over
zicht in aanmerking genomen worden
dut ioiteluk 'Ie toestand elk oogenblik
verandert. Hetgeen den eenen dag
nog op goede gronden kan /medege
deeld worden, blijkt vaak reeds den
iel .•enden dag in oen geheel onder
li. lit te moeten worden beschouwd.
IX? Nota «reeft den toestand weer in
Januari 1015.
liet binnenlandsche goederenver
voer is, sedert de vorig® mededeeling,
vrijwel normaal gebleven.
De binnenschipper® hebben ln het
algemeen niet te klagen gehad.
M.-cr te klagen heeft de Rijnvaart.
Het spoorwegverkeer Is weder tn
mei ijk wel normaal geworden.
Omtrent de zeevaart kan het vol
gende worden medegedeeld.
Do aanvoer van ertsen staat zoo
goed als geheel stilde aanvoer van
kolen werd beperktde aanvoer van
gianen bepaalde zich tot ladingen,
die door de regeering voor de distri
butie van het graan uM Amerika wer
«len aangekocht. De aanvoer der gra
nen uit de Zwarte Zee heeft dan ook
a ©heel opgohouden.
Wat «len handel betreft, zoo is de
aanvoer van goederen uit Amerika
ui- t onhelangriik toegenomen.
Doordat gedurende het tijdperk
waarop dit overzicht betrekking heeft,
ile beurden gesloten bleven, stond ook
do geld- en fondsenhandel grooten-
deois stil. De wisselzaken waren
echter niet zonuer be toeken isde
groot® S.taatsleemng gaf uit don aard
er zaak eenige druKU».
Het credietwezan herstelde zJch be
langrijk.
De oprichting van de Algemeen®
Centrale Middenslands-credictbauk
begon haren invloed ln het belang
van den handeldrijvenden en indus-
trioelen middenstand to doen gevoe
len.
Voor den toestand der nijverheid
wordt verwezen naar eon overzicht
van den toestand der nijverheid op
1 Januari 1915, opgemaakt door den
directeur-generaal van den arbeid
volgens gegevens van den onder zijn
leiding stannden dienst der arbeids
inspectie.
Uit dit ovorzicht blijkt, dat het
beetu, uat in October j.l. gegeven
.veru, vsel op verschillende punten
verbeterd is, maar aal toch nog op
menig gebied ernstige bezwaren on-
dervonuen worden. Gelukkig kunnen
eenige lichtpunten worden aange
voerd.
Zoo is do vrees voor gebrek aan
grondstoffen bij de toxtiel-mduetno
niet bewaarheid geworden.
De slapte in de sigarenmjverheid,
die kort na het bogin der crisis was
uitgebroken, beeft zich voor een goed
deel hersteld.
Tegenovti deze lichtzijde staat do
groote, voortdurende slapte in enkele
bedrnfstakken.
Onder deze blijft de diamantnijver
heid tiet somberste beeld vertoonen.
Slechts eeu, in vergelijking met het
geheel© aantal werktoozen, zeer ge
ringe verbetering is in dez® ingetre
den.
Evenzoo is de bouwnijverheid nog
steeds zeer gedrukt: is de meubct-
ni verheid nog stoedkwijnend® er.
biedt do kleedingnijverheid nog ©er.
weinig opwekkend boeld.
Ofschoon de toestand niet zonder
zorg is, is het wel te verwachten, dut
do koknvoorziening; hier te land® in
goede banen zal kunnen worden ge
leid.
In den landbouw is de gong van
zaken weder vrij normaal geworden.
Ik voornaamste bezwaren, waaron
der deze gebukt gaat, zijn hot gebrek
aan veevoeder, voortvloeiende uit de
noodzakelijkheid, om do rogg® voor
do voeding der menschen te bewaren,
en de muls, die daarvoor in do plaats
trecdi. l>enevens do moeilijkheid, om
voldoenden kunstmest te krijg«n.
M"cd© door gebrek aan veevoeder
jpng do varkensstapel sterk achter
uit, terwijl ook de hoenderteelt zeer
belemmerd werd, hetgeen vooral de
kleinere landbouwers in de roggc-
streker. beuaaeeldo.
Overigens stegen de meeste land
bouwproducten in prijs, ook die zoo
ais aardappelen, voor welk® tot op
zekere hoogte een uitvoerverbod
geldt.
Ook het stroo, dat volgens het vorig
economisch overzicht laag geprijsd
was, is zeer gestegen.
De bletenoogst is gelieel naar
wensch verloopen. Do prüzen van de
zuivelproducten zijn hoog.
Alles te zamen genomen hebben de
landbouwers over liet jaar 1914 aller
minst te klagen.
Zulks ia feitelijk ook het geval roet
de groentetelers, al zijn dan ook de
verdiensten in de maarul Augustus
buitengewoon slecht geweest
Bepaald ongunstig zijn do vooruit
zichten voor de bloembollenteelt.
De harmgvisschoiij, die blijkens de
vorige niodcdeeling sedert September
weder normaal uitgeoefend werd, had
gunstige uitkomsten tot in begin No
vember.
De trnwjvisscheril met stoomsche
pen, van welker hervatting op het ein
de van September reeds melding
werd gemaakt, werd in d® maanden
November en December op normale
Wijze uitgeoefend.
D® tnv.vlvisscherij, waarvoor in
normale tijden na beëindiging der
haringvissohertj in December mede
een aantal haringschepen wordt ge
bezigd, werd slechts door zeer enkele
vaartuigen uitgeoefend.
De scholpdierenvisscherlj bleef, in
verband met de omstandigheden,
over het gelieel ongunstig.
In het havenbedrijf in de haven
van Amsterdam is thans de normale
toestand vrijwel weder ingetreden.
De haven van Rotterdam biedt een
minder gunstig beeld wat de arbeids
markt betreft. Toch Is ook hier ver
betering merkh«»r.
De werkloosheid in de bouwbedrij
ven is nog stee<l3 zc-er trroot, Het aan
tal werkteoze timmerlieden kan bijv.
te Amsterdam op 1000 geschat wor
den.
De werkloosheid onder de diamant
bewerkers is oen weinig afgenomen.
De workvolegenhc-id In het kleerma-
kersbedriif is nog steeds gering.
Ook onder de meubelmakers en l>e-
hanger» heerseht nog belangrijke
werkloosheid.
Nn de donkere ziiden te hefbben uit
eengezet moge thans de aandacht ge
vestigd worden op enkele sakken
waar sedert October belangrijke op
leving heeft plaats gehad.
Met name ia er bepaald gebrek aan i
geschoolde metaalbewerkers.
Evenzoo 1® er in de textieicerilra
gebrek aan geoefende arbeider», waar
do mobilisatie zoo velen aan de nij-
s'orheid heeft onttrokken.
Als samenvatting ven een beeld der
arbeidsmarkt moge hot volgende ge'-
den s
In de grootste plaatsen Amsterdam
en Rotterdam Is de werkloosheid het
grootsthet feit, dat ln deze steden
wekelijks ter ondersteuning aan
workloozen worden gegeven 61.000
en f36 000, illustreert dit voldoende.
Te 'a-Gruvenhage vormen de k'eer
makers, meubelmaker® en bouwvak
arbeider® het groote contingent der
workloozen daar wordt wekelijks
13.000 uitbetaald.
In de dan volgende steden zijn het
hoofdzakehfk de bouwvakarbeiders,
die aanleiding tot werkloosheid ge
ven -, op de kleinere plaatsen is in het
algemeen, behoudens eenige uitzon
deringen in verband met bepaalde
industrieën, de toestond niet ongun
stig.
He Note geeft verder een overzicht
van de reeds bekende maatregelen,
door of vanwege de regeering of door
met haar in nauw verband staande
lichamen genomen, tor voorkoming
of leniging van de nadeel'ge go vol
gen der cri,si».
Omtrent de werking van het graan-
distribuUc-hureau wordt daarbij ver
meid, dat dut tot 1 Februari 1915 heeft
aangevoerd de volgende hoeveelhe
den
Tarwe 188.397.870 K G.
Rogge 18.033.100 KG.
Tarwebloem 23.1U1.290 K.<G.
Bovendien werden nog van rogee-
ringswege aangekocht de - volgende
hoeveelheden veevoeder
Maïs 262.227.779 K.G.
Lijnkoeken 2 322.076 K.G.
Gerat 16.871.267 K G.
Waar ncodlg, is er door uitvoerver
boden gezorgd dut belangrijke voo-
dingsartikelen niet te schaarsch wor
den. Ten opzichte dier artikelen heeft
de regeering bet du» in haar macht,
door het al of niet geven van uitvoer-
permissie den voorraad te regelen.
Zulks geldt in het bijzonder van
aardappelen, boter, kaas en epek
He minister zal niet nalaten om ge
lijke maatregelen ook toe te passen
op andere voedingsartikelen >odra
hem daarto® de noodzakelijkheid,
mocht blijken.
Ook ton aanzien dec nijverheid
wordt door den minister getraoht,
zooveel mogelijk een tekort liter te
land®, hetzij voor grond- of hulpstof
fen, hetzij van producten te voorko
men.
Zorgvuldig wordt getracht al:ca te
doen wat mogelijk ia om de talrijke
gevaren, die door den oorlogstoestand
zoovele nijverheidstakken bedreigen,
te weren.
Het wegvloeien van voorraden
wordt door uitvoerverboden, zoo noo-
dig getemperd door uitvoerconsenten,
tegengegaan. Geregelde aanvoer
wordt zooveel mogelijk bevorderd.
Een belangrijke arbeid, voorzoovecl
contrabande-artikcte-n betreft, wordt
hierbij vervuld door d« Overaee-Trust-
moatsehappij. Bij «leze bemoeiingen
treedt uit 'ten aard der raak dikwijls
een scherpe strijd van belangen aan
liet licht. Voor de rogeering is echter
natuurlijk alleen het algemeen be
lang richtsnoer voor haar streven.
Tot heden is het inderdaad gelukt.
<ioor nauwlettend de behoefte der nij-
-riieid gade te steno «n door nim-
ir.or te aarzelen, wanneer trein of nreer
Ingrijpende maatregelen noodig wa
ren. de voornaamste bedrijfstakken,
(ite afhankelijk van het buitonland
zijn, voor stilstand Ie bewaren De
minister meent, dat de tot heden bo-
roikte resultaten hem kunnen aan
moedigen op dezen weg' voort te gaan.
l>e economisch® toestand geeft nog
#r.©e<te groot» zorgen. Nanwl tiend
toezicht op het geheel© gebied van on-
wn landbouw, nij verbeid er. handel
blijft dringend noodig. Geen maat-i
regel mag verzuimd worden oni ver
ergering van den toestand t® voorko- j
men voortdurend blijft het voor do
rogeening plicht, alles te doen, wat
slechts mogelijk is om verbetering
'n hei leven te roepen.
Als Bijlagen bevat de Nota I
1 De stand der nijverheid op 1 Ja
nuari 1915 volgens gegevens, veren-
meld door de arbeidsinspectie.
II. Akte van oprichting der naam
tooze vennootschapNederlandse lie
Overzoe-TrusUnaatschapplj te 's Gra
ver. ha ge.
II! De 1 Februari 1915 uttgevaur-
digde nieuwe lijst van eenige der
meest voorkomende artikelen met
daarvoor voanloopig aangenomen
maximum-prijzen.
KOPBRXFVAL VOOR DUITSCn-
LAND.
We lezen »n de „Nieuw® Rotter-
damsche Courant"
Ambtenaren van belasting en poli
tie wisten sedert eenïgen tijd, dat er
koper-afvul frauduleus u'it ons land
uitgwoerd wend naar DuUschtand.
Deze uitvoer is, zooals men wiet,
verboden. H«< werd daarbij rucht-
baor dat deze smokkelwaar verbor
gen zou worden onder de buikdrillng
van eohenen Vóór zij verder ter te
ding aankwamen, zou de ruimte tu®-
schen vteer en hw'd reeds volgeladen
zijn met koper-afval.
l>e inspecteur der belastingen te
Vïaardineen meende zoo'n geval op
het spoor te zijn. Hij waarschuwde
do Kotterdameciie justitie en politie
De Inspecteurs der rivierpolitie, de
heeren Van 't Sant en Meijer, gingen
op onderzoek uit, en aan de Vonde
lingenplaat vonden zij de rijnaak
„Hanna" geladen met phosphaat. Op
deze plaat toch bevindt zich de Super
phosphaatfabriok „Holland", waar
van de heer A. J. Godron d recteur ia.
(Commissarissen volgens Van Nierop
en Baak 1912de heeren D. G. van
Beuningen, C. A. van Buuren van
lleijst. W. F K Lenshoek en I. lJsse,
de Schepper.) Eigenaar van het echlp
is de lieer C. J. We'kerllng, eveneens
te Rotterdam.
Belastingambtenaren hadden uit
ruim XII hel phosphaat reeds in een
lichter laten overhalen. De tiecren
der politie llt-len een plank uitbreken
en in de groote ruimte tussohen de
6panten en den vloer vonden zij een
aanzienlijke hoovoc-fheid koperafval
liggen. Een ton (1000 KG) daarvan
wend op de politieboot meegenomen.
Hieronder waren een duizendtal
Fransche kogels. En aan boord wer
den aangehouden de ©igenaar van
het schip, Duitscher van geboorte,
doch hier Ie lande genaturaliseerd, en
de Nederlandsclie schipper H. Mei
ncn.
Het nader onderzoek bracht aan 't
licht, dat >n ons land verschillende
heeren zich bezig houden met het op-
koopen van oud koper, waarvoor zij
dan scheepsgelegenheid zoeken naar
Du luchtend. Als zij hun koperafval
hebben, stelten zij zic-h in verbinding
mei de heeren F. II. Wolter, Duitsoher
van geboorte, J. C. M. van Rhee. si
garenwinkelier, of M Samson, pet-
tenhandete&r, allen te Rotterdam.
Deze hoeren belasten zich mot het op
sporen van daarvoor beschikbare
schepen.
Zoo hebben de heeren Weiter en
Van Rhee zich ln dit geval in verbin
ding gestold met den hoer Welker-
li ng. Deze hoeft zijn schipper Mc'non
bewerkt, door belofte van geld, om
aan boord van do „Hanna" vijf ton
koperafval te verstoppen. Ue Rijnaak
was bestemd voor Levorkusen. Daar
zou de schipper wel vernemen waar
hij zijn verboden lading verder invrat
afleveren.
De partij koper in do Hanna was
gekocht in Schiedam bij de firma Van
Embden. De vorige week is zij dos
avonds'per motorboot naar de Von
delingenplaat vervoerd. Het eerste
deel word in do-aak geladen, '8 avond»
tussohen 11 en 12 uur, den schafttijd
van de werklui- 'sNachts had men
nog een kans Maar toen het licht
werd, vertrok de gedeeltelijk geloste
motorboot naar Rotterdam.
Do èigenaar van deze boot bemerkte
toen wat er aan de hand was. Xlij
verklaarde zich van deze practijken
geenszins gediend. De rest, in gonjo-
xakkon verpakt, werd den volgenden
avond in Scmedam overgenomen door
een sleepboot, die de heer Van Rhee
van de Volharding gehuurd had, en
zoo naar oe „Hanna" gebracht.
Dc „Hanna" is nu door de politie
naar Ue Waalhaven gesleept, waar
heden de twaalf ruimen ten volte
moeten worden gelost, om het verbor
gen koper ln beslag te nemen. Deze
aak bad de heer Welkerling verhuurd
aan den heer Van Driel, die van de
zaak niets afwist, en het schip onder
verhuurd had aan de phosphaab
fabriek- Er zijn ook nog bussen "ben
zine in verstopt, waarvan de uitvoer
eveneens verboden Is.
Inmiddels vornamen belasting en
politie, dat sedert eenigen tijd in
Krimpen de rijn-aak „isiize" lag, die
nu en dan ook bezoeken kreeg van
motor boo ten. Juist toen daar Dins
dagnacht de sleepboot voorgespan
nen werd, nam de rivierpolitie met
hoar eigen boot de karwei over en
sleepte de „F.lize" naar de Parkha
ven. Hierin waren vrijwel op dezelfde
wijze niet minder dan 40- A 50.000 kilo
koper verstopt, met nog enkele vaten
vol, die nog niet ter verwerking on
der vloer en wanden stukgeslagen
waren.
Bij onderzoek bleek dit koper-afval
afkomstig vuil de zolder» van het
pand H. W. KOnig aan d® Boompje®
to Rotterdam, van de maatschappij
Algemeen Vervoer. Per motorboot
was dezo groot® hoeveelheid reeds
gebracht naar d® „Elira", te Kritn
pen. Ook de schipper van dit vaartuig
is, evenals do bovengenoemde bij deze
frauduleuze zaken betrokken perso
nen, m bewaring goeteld.
Op last van de arrondissements
rechtbank te Rotterdam is gisteren
een zeer langdurige huiszoeking ge
daan in het gebouw van den heer
ltönig, die tocu zelf afwezig was. Het
onderzoek gesohiedde door mrs. Böht-
lmgk, substituut-officier van justitie,
en Lodder, rechtcr-commlssaria, bij
gestaan door de inspecteurs van de
rivierpolitie, de hoeren Van 't Sant
en Brandt, en door d® rraberch® van
hot centraalbureau.
Daarbij >s, behalve papieren en be
scheiden, nog een zeer groote hoeveel
heid koper-afval in vaten en zakken
in beslag genomen.
Ook de heer Van Rhde had gezorgd
voor het vervoer van het koperafval
van deze zolder» naar de „Elize".
Do heer König is gisteravond laat,
bij tijn terugkomst in d® stad, aan
gehouden en eveneens door de rivier
politie in verhoor genomen.
Ook de „Elize wordt morgen
„ovorgeslagon".
In den voorraad koper vond men
6tukkere van stoomketels, koper-
veitsel, schaafsel, rollen draad, theo-
comforen, oud© theeketels, kookpan
nen, slakken en tul van afhlauspijpen,
die zoo vaak van de schepen gestolen
worden, een enkele met den kam er
nog op.
KOLENVOORZlENING.
De Minister van Landbouw. Nijver
heid tn Handel heeft Woensdnziuld-
datr in de Vergadering van de nijver
heidscommissie uit het Konin'kbiR
Nationaal Steuncomité, tor inleiding
van hot vraagstuk der kolenvoorzie
ning, een reue gehouden, ter uilei-
ding van besprekingen over de kolen-
voorziening.
Besloten ia tot stichting van een
kolenbiuecu onder toezicht van he.
Koninklijk Nationaal Steuncomité,
dat bemiddelend zal optreden om te
voorzien in de behoefte aan kolen.
De werkwijze van het bureau word
nader besproken.
LOTISICO.
In de vergadering van aandeelhou
ders to 's-Graver»hage Is de heer
Haighton met 44 van de 54 uitge
brachte stemmen als directeur herbe
noemd.
Rechtszaken
BRANDSTICHTING IN DE HAAR-
LEMMER MEER.
Voor het gerechtshof to Amsterdam
stond Woensdag in hoogor beroep te
recht do kastelein K. ui' Helden, vroe
ger kruidenier te Nteuw-Vennep, door
de rechtbank to Haarlem 10 Decem
ber 1914 veroord ©old tot 1 jaar gevan
genisstraf. De oisch luidde zes jaar.
Van d» behandeling voor 't Hof geeft
de Telegraaf het volgende verslag-.
Beklaagde wordt beschuldigd in
den nacht van 28 orp 29 Januari 1 rand
gesticht te hebben ln zijn woning te
Nteuw-Vennep. Er is dien nacht tua-
sohen half tien on drie uur "8 naolits
vijf malen brand geweest. Do laatste
brand is hem "een laste gelegd. De ge-
t a teem Vermey en Van der Fiji heb
ben lvem even voor de laatste brand
uitbrak, liet huis zien binnensluipen,
in de liand drogend een teiltje petro
leum, dat Later in liet bed gevonden
is, waar de laatste brano aankwam.
Beklaagde bleef bij zijn uirtkonning.
- Get. Van der Pijl handhaaft zijn
in eerste instantie afgelegde verkla
ring. Hij had van het eerst© brandje
af toen was d© toonbank in brand
geraakt en werd na bet Musacliea oen
uitgeschroefd© petroleumlamp gevon
den zijn oogen den kus: gegeven.
Den tweedon brand lutd hij - hij was
eon buurman van bekl. lielpen blus-
schoil. Bekl lammerde toen. Get-
zeg, dat d© rechtortoonbank gebrand
had, dat er een gat waa-ln het pla
fond oteook (lat het zolderluik cu het
dak brandend waren. De vlammen
hadden dus een vreemden weg geno
men. Maar getuige had duidelijk
waargenomen, ctot bekl. van d® keu
ken naar de woonkamer Lep met oon
grijs bakje in de hond. Het duurde
niet lang, of ©r was wéér brand. Get
zag menschen in d® woonkamer, dl®
in haast beddegoed naar buiten \vter
pen.
Voorts z&l get, dat bekl. een paar
weken vóór het geval, hem had t®
kennen gegov i, dat hei niet zijn za
ken niet zoo goed stond.
Bekl., deswege ondervraagd, ver
klaard u, dat er hypotheek rustte op
zijn huis. Hij was geassureerd voor
f 2000 en de aaonrnntte van zijn win
kelvoorraad was in d© tweed® helft
van-1913 met f 750 verhoogd.
Den avond van d© brandje® had hij
van G tot 10 uur bij ©en vriend in dc
buurt gekar" Vrouw, kinderen cn
dieustlwden waren thuis gebleven.
Het dochtertje van een buurman
kwam hem waarschuwen, dat or
brand bij hein wes., Bekl. ging er
heen en toen Iret brandjo gebluscht
was, ging hij met Spreeuw en Schou
ten in de woonkamer' een glaasje bier
drinken. Inmiddels bleek, dat er wéor
brarpl was, doch intijds werd een
brandend potroleumtoestol naar bul
ten gerold. De kinderen waren toen
niet thuis. Na dit brandje ging bekL
Ln do keuken koffie zetten, terwijl de
vrouw, die lichtelijk ongesteld was.
naar bed ging. De koffie ging bekl.
bij Spreeuw opdrinken, die vlak bij
woonde ©n daar vertoevend, werd be
klaagd© weer gewaarschuwd, dat or
brand bij hem was.
Bekl. kan niet verklaren, hoe het
petroleumteiltje In de bodstoe is ge
komen. Spreeuw kan hem echter on
mogelijk met het teiltje lichtten gezien
en eveneens logenstraft bekl., dat h1J
na den brand 'tot Spreeuw gezegd zou
hebben: „ik w.ai dat de boel maar af
gebrand was".
Met ultzondoring van het eerste
brandje, meent bekl., dat al die an
doro brandjes gestidht moeten zijn.
Een der getuigen bevestigt, dal
bekl. Jammerend bad gezegd,,Ik heb
nu maar ecu beet)© waterschade"
Ook deze getuig® verklaart
sterk© petroleumlucht te hebben
waargenomen en dat bekl. zich tegen-
OW hem eveDeons had uhgelaton, dat
hij in ongunstigem financieel on toe
stand verkeerde
Do orvbezoldigd-rijksvêldwaohter J.
Been verklaait, dat er zware concur
rentie gevoerd werd tusschonxlen vor
sten getuig* Vermey en bekl., en dat
V.rmoy tegen hem gezegd liad, eeni
ge dagen na de brandstichting",
kost het m© ook f 100, do kast moet
hij in". Vermey was vol van de
bourtenls en sprak er veel over met
getuig© Eerst eenige dng©n daarna,
wist Vermey echter precies te vertel
len, dot hij het gezien had. G®toigo
hield Vermey vo»-r mr onbetrouw
baar en van bekt wist lilj niets
kwaads te zeggen. Het eerste gesprek
van Vermey met getuige hield m
„Ik geloof niet, dat K. het gedaan
heeft". I-ator was het echter: „Ik heb
gezien, dat hij het deed".
Verschillende getuigen worden nog
gehoord, w. o. de arbeider Yerhoeven
en diens echtgenoot®, wiens doohter-
tje MaartJ© bij beklaagde in dienet
was. Dit meisje verklaarde, dat zij
boven sliep met twee kinderen van
beklaagde Den avond van den brand
tegen 10 uur was het dochtertje
van beklaagde nog op. Getuige hoorde
koffie malen e:i ineens een uil, wijl
er een brandende lamp op de toon
bank omviel. Getuige vluchtte daarop
met het kind het huis uiL
De procureur-generaal, mr. baron
Van der Feltz, achtte het ten laste
cpleede bewezen en vorderde be-
klaazde's veroordeeling tot drie jaar
gevangenisstraf en gevangenneming
b" de einduitspraak.
De verdedlcer, mr. Monnik, wees er
on, dat men aanvankelijk bij de in
structie n'et tot bewlis i« kunnen ko
men, waarom beklnngde dan ook uit
iT-fvouttevo becWente is ontslagen
Dit hinderde getuig© Vermey ntet al
tc zeer, af gunde hij beklaagde niet
bepaald veel goeds, maar eerst toer
beklaagde hem met een rijwielhandel
dwars ging zitten, kwam hij voor den
dag met de bezwarende verklarin
gen.
Pleiter onderwerpt de verschillende
bezwarende getuigenissen aan critiek
en geeft een overzicht van de ovolu
tiën der afgelegd© verklaringen
nrult hü opmaakt, dat de getuige
nissen, waarop beklaagd© alleen ver
oordeeld kan worden, hoogst onbe
trouwbaar zijn. Pleiter concludeer»
ten slotte tot vrijspraak van be
klaagde.
Stadsnieuw»
Be«ts*herd«nklng,
Het bestuur van de Voreeniging
„Haarlem" heeft Woensdag den
Boete-avond dooit plaats hehbeu. reaar
aanleiding van do honderdste her
do.n king van Pee te' geboortedag, die
roexte in het laatst van het vorige
jaar zou gehouden zijn, de dog
was 13 September indien de
tijdsomstandigheden dat niet hadden
bel?t-
Tlians tneead© het bestaar den
avond nog te innoten houden, gelijk
de heer Joh. daUreuK, voorzitter
van „Haerlem", aan het begtu van
de bijeankuoist in de tuüizual vu.»
café Brinkrnann, uiteenzette. Er was
een zoo groote opkoiust dat sommige
toehoorder» zich met een staanplaate
tevreden moesten «tollon Onder d?
aanwezigen was Jhr. mr. W. B Sand
berg, orrze burgemeester.
De heer F. Smit Klein©, uit
Doorn, gaf e®n mleioina Hij ver
haalde eenige famille-herioneririgen
over Heets" predikantschap te Heem
trtode on hoe nriu daar in sprekers
fiunilio dacfit over den efcehter Beets.
Notaris Dolleman, i»n oom vun den
heer Sinlt Kleine, dlc zwoer bij Bf-
dordijk, was allesbehalve er over ge
sticht. toen hij vernam, dat de Hoezu-
steedsche predikant dichtte. Niemand
was. volgens iteni dichter, dan Bllder
dijk. T® Heetnstwie wist men nog
niets van het dichttalent van den
predikant, tot „Ito" v. L&tinep dït aan
het licht had gebracht, op oen dag,
toen hij te H& rusted© bij Beets in de
koek was geweest.
In „Trou moet Blycken" en „Lau
rens Janszoon Koster" te Haajiem
wist men echter wel, dat de broer vau
Janus lloets. behalve préeken ook
dichten kon. Daar heeft hij van zijn
verzen gedeclameerd.
Men beweert wei, dat Beet"' stem
zalvend was. Daarvan heeft de h°er
Smit KIr-1 ree echter nooit iets gemerkt.
Zijn stem was eon muzikale stem.
Hetzelfde timbre heeft d' oud*te zoor.
van Beets, to Zoi-t wonend Maar
ook bij dozen hoort men nimmer een
zalvende» toon iu xiju stem. Evenals
do stem var» zijn voder is die van den
zoon van muzikale» aard. Een En-
gel.sehman, dl® hern vorzoa 1 voorde
reciteoren bij de onthulling van het
Scott-monument to Edinburg, sprak
van Ltects' stem als van „a musical
voice".
Zijn dichtkunst b liet onderwerp
vaa critiek geweest. Met die critiek u
d© heer Smit Kleine het u et oen*. Als
een prowe van Beets' fraai dicht
talent moge gölden liet vers te M;d-
detburg op het Taal- on Letterkundig-
Congres aldaar door hem voortreden
eren ter huldiging van den Zeeuw
scLien (lichter Bellamy, wiens „Roos
je" Beete met deze schoon© woorden
Iu lierümering bracht:
Waar Bellamy zijn speeltuig vond.
Dat Roosjes dood beweend©
De critieken van Busken Huet en
Vau Nouhuys op de „Camera Obscu-
ra" Iwstrijdend, meent do hoor Smit
KJeljne, dat Van Deyssel'a kenschet-
sclüng: dat do „Camera" ontstaan is
uit ©en goost, die blij is, en zijn omge
ving bemint", de ware Is.
Mr. II. Ph. 't Hooft zet to nu <1©
mede-Delingen over zijn vondsten in
het dagboek van Beete, u» het he«it
van diens zoon Mr. N. Beets te Am-
sterdam voort. Hij is daarmee reois
begonnen in zijn boekje „De ?t'
deal Beets" ©n vertelde uit d© brief
wisseling van den dichter met den uit-
•rever Westorenan te A'dain,
bleek, d»»t de bewonderaar van Byron
web daarin nog niet had ontworteld
aan den stijf-deftigen-stijl. Zlja „By-
roniana" werden niet dadelijk afzon
derlijk gebundeld, maar in 1834 opge
nomen in de „Verzameling van Voort
brengselen van Uitheemse!» Vernuf
ten".
Niet tevreden mét den weinigen
spoed, dion Westerman bij d© uitgave
vua do gedichten had gemaakt, bood
Beets zijn „Don José" ter uitgave aan
Immerzeei aan.
Mr. 't Hooft herinnerde voort» aan
de kennismaking vaa den dichter m-t
„Bakkes", Bakhuizen vun den Brink
den geechicdvoracher, on Brill, die
toon nog theoloog was, Aernout Dro t,
den vroeg-getorven historieroino.n-
sd uilver.
Drost logeeixie hier tor ated® in h-t
logoiiiL-ut vau juffrouw De Boer bij do
Grooto Houtbrug.
J D »sr lazen zij elkaar hun werk voor
6ii iHispraketi de olichling vau co®
nieuw maanu.-chrift „Da Muaaa",
waaraan ook Heije medewerkte. I> t
tijdschrift bratomi slechte een half
jaar. Do heer 't Hooft schetst© voort®
Boete" Jx-zook aan Prof. Van Kampen,
den historicus, wi Prof. Siegenbeok,
diio hein zijn testumonium voor zijn
propuedc-utisch verschaft®.
Do heer J. F. AL S t® r c k \vrtolde
t con-en-aiidor uit brievoo, in zijn be
zit. die door Beets gericht waren ann
Josef AlherdSngk 'Ihijrn, 'den vader
van Van Deysse!. Do heer Sterck
<k) uan. dut Van Deyssel'a bewering in
d© biografie van z jn vader, dat d©
verhouding tusschen Beets en Thijm
nooit intiem is geweest, onjuist i«.
Aanvankelijk, op Thijm's 16-jnrtcen
lf»rtijd. was Beete geheel niet tevre
den over het optreden van A'herdinck
Thijm.
Dit was in 1840, maar laiei uvrd
d© veratunditouding van harteiijken
aard. In zijn bnefsv see ing klaa;UO
lieeta Ln het luatet vau zijn loven or
over, dat ook liet toenmalige geslacht
niet Ln slaat was zooveel waurdeering
voor Bildrrdijk te koe teren, om he n
eou monument te geven. Eerst na zijn
dood. in 1906, U Bilderdljk gehuldigd
met oen rode van Dr Abr Kuyper en
een boo d van Van W'ijck.
Met den wensch. dat Beete ei» Thijm
nog eeri3 een dergelijke huldiging zal
ton deel vallen, besloot de heer Stcrck
zijn causeri©.
Dr. H. Bitter te Bloemendaal
gaf. als vierde spreker, eenige bij
zonderheden uit Lm leven van Boeta'
vader Martinus Nicolau». „meester ln
do ptiannucio", welke bijzoiiderliodea
Dr. Bitter ticoft geouden in de be-
scheiden van het „Collegium Pharma»
oeuUcum llailcmens-s".
U© heer U Breuk toonde n >g
twy© taJxikslusljes di© Martinua
Boots in 1863, met een eigen vorsj© er
in geplukt, ten geschenk© gegovon aan
zijn uiodo-kurkuieestara van' de Ned.
llerv. Gejueonte.
t Hout vau di© kutjws ia afkomstig
ui het vroeger© „klokhuis", waar
aan 't Klokhuisptein zijn auani ont
leent.
Met ecu dankwoord aan 4spreker»
waarmee do aanwezigen door applaus
lrirttemden, sloot de voorzitter daarop
do samenkomst.
ZIONISTENBOND.
Men schrijft ons
De Haarlemsche afdeellng van den
Nederlandschen Zionistenbond hield
Zondagavond 21 Februari j.l een bij-
cenkonut, waar al» spreker optrad
Dr. D. Cohen, uit Den Haag, met het
onderwerp „Onze taak ln dezen
tijd".
Spreker behandelde d© vraagkun
nen wij in dezen tijd nog verder stre
ven naar de verwezenlilklng van ons
Zionistisch ideaal
Het Joodeche volk, verstrooid over
d® tteheele wereld, voor het overgroo
ts deel wonende In die gedeelten van
Europa. w®nr de oorlog het hevigst
voedt, wordt door dezen wereldkrtig
n bet hart getroffen. Het Jonge leven
ln Palestina, met ontzettend zwaren
rbefd tot stond gebracht, wordt met
ndertrem bedreigd. Onnieuw mankt
het Joodsche volk than* <v»n crisis
door. Het Joodsche vraagstuk is nil-
pender dan ooit. Kunnen wii thans
nog vasthoud*™ aan ons Ideaal, of
moet de?© oorlog ons loeren, dat wij
t© vereeefs RrM'l«n Snreker beant
woordt deze vraag met een beslist
\f©er dnn ooit zien wij thans
de julstlioid van onze these dat het
Zionisme en alléén het Zionisme d®
oplossing van het Joodsche vraag
stuk kan zijn. Overal In Europa her
leeft het nationalisme, ja wordt dtt
zei fs op de spits gel reven. En wij,
die altijd beweerd bobben de Jood is
di©t geluk aan den Bus, Pool, Duit-
scher of welke ander© natie ook, krit
gen thans gelijk. Ilij wordt than*
meer dan ooit als vreemdeling geken
merkt en... uiteodpfeven. Maar wan
neer het Joodrehe volk een krachtig
centrum in Palestina zal hehWn ver
worven. zal het e'ken storm 't hoofd
kunnen bieden dan tal de Jood een
©toon lend hehhen met een ©toen
thuis. Wij zullen de vrucht van or>»
work met eigen oogen misschien niet
moer aanschouwen, wij wisten dit
reeds bij den aanvang van onzen ar
beid. Maar laat deze donkere lijd ons
niet doen versagen, doch, indachtig
aan het Psalmvers „Die in tranen
zaaien, /uilen in vreugd® maaien",
zullen wij met moed verder strijden.
Na afloop van spreker's gloedvoll®
Improvisatie werd ©c» collecte gehou
den voor het Noodfonds ten bate der
Zionistisch© Instituten ln Palestina,
welke ƒ9 opbracht.
DARWIN TULPEN.
In e®u verslag van de Bloenienkeu-
riiw vau d® Vereen, voor Bloembol
lencultuur lezen wij ln 't „Weekblad"
over eeu inzciaJing Darwin tulpen der
(inna L. H. Kre»ase cn Zoon dat de-'®
schiltoi-and was. Zij verwierf hel di-
ploma voor Gouden Medaille.
Gewezen wondt op het feit, dat do
firma reeds op 22 Febnuul 47 vor»
scheidenheden Darwla Tuli>en io
bloei heeft
NED ZUID-AFRIKAANSCIIE VER.
EENIGING.
Woensdagavond vergaderd© de af-
doeling Hoarlem en Omstreken van
d© Nedeiriandfich® Zuid-Afrikuansch®
Voreeniging. Er was voor deze bij-
sonkonist womig belangstelling. Da
lieer Dr. N van Mansveld, die bij ont-
«tenteni* van den voorzitter, Jhr. Dr.
E G. S. Sandberg. d© vergadering
leidde, besprak in ziin openingswoord
<J« tijdï-anistandigheik-n, dl© waar
schijn'ijk ntede oorzaak zijn geweest,
dat no?ai wat verflauwing vun de be
langstelling in Ztrid-Afrikannsch®
k west us t© constat eer en i». Mot eeu
opwekking tot de aanwezigen, om
vruchtbaar werkzaam te zijn tot be
vordering van dc vereen.gmgebebin-
gen, besloot de spr. zijn red®. D®
IIollandecli-Afrikaansche zaak i® nog
niet verloren. Daarop wijzen verschil-
lende l okenen. Natuurlijk rnag d«
vereeniging ate zoodanig geen «Land
punt aannemen togeiiov©r de huidU
ge kwostira in Zu'd-Afrika, ofschoon
het geen twijfel overlaat, hoe do le
den peiaoonüjk don stand der zaken
daar zult®» beschouwen. In verband
ldeni:: dé te» hij een gedeelte voor
