NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
32e Jaargang No. 97S5
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
roïDrir/c 4K//FTie:6 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem120
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der
gemeente),1.30
Franco per post door Nederland,1.65
Afzonderlijke nummers-.,0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 H
n de omstreken en franco per posf 0.45
Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERT EN TIËN:
Vafi 1—5 regels Th Cts.iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regeL
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit fclad is uitsluitend gemachtigd het Algen een Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Furcfu D. Y. ALTA
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6220. e« Verzekering der (per *cc-k) gcafconneerden wcrdl gewaarborgd door „The Ocean" Rokln 151. Amsterdam.
I>IT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZJIDEN.
EERSTE BI.AD.
AGENDA
V1WJDAG 5 MAART.
Schouwburg. Liefdesduel.
C j nema-Palace; Vooratel li ng.
Apollo-Thetiwr: Biosc. voorstelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor-
Mei I Ll lg.
Stadsnieuws
STUKKEN VAN DEN RAAD
DE GEZONDHEIDSCOMMISSIE.
Ter beiiocxDtag van een lid in do
Gezondheidscommissie (wegens perio
diek aftreden van den heer G. Adrian)
bevr.-lcn B. en W. nan de heeren: 1. G.
Adrian cci 2. II. \V. Wcstervetd.
DE RAAKSBRL'G.
B. en W. stellen voor, om de nieuw
gebouwde b.Tjg over do Zijlsingel-
Ri'aciit den naam to geven van Raaks-
Inbraak met d a o f s t a I.
Nadat ©enige weken zijn verloopen,
waavin geeo diefstallen van lxv;.eeke-
ïiis <>p 't la-liiieraj port voorkwamen,
hobben dc licere». inbreker» in dou
nacht van Woensdag op Donderdag
op voor hen bevredigende wijze hun
sius geslagen 't Terrein van d© on
derneming was ditmaal kantoor en
w inkel van don heer P. G. II., hande
laar in grutterswaretri, in de Antlio-
niestraat
Tusschen gisteravond 9 uur en van
moreen half zeven heeft men zich to>
Kinc verschaft tot het genoemde ge-
liouw Waarschijnlijk is men over
oc.i schutting; geklommen, die in een
ehv.ije staat, dat. Burgwal nrt Amtho-
niedraat verbindt. Over een dak van
oen loods kwant men in den tuin van
bedoeld perceel, 't Was toen een klei
ne moeite, om een raam op te schui
ven ou 't nachtelijk bezoek verder af
tf> leggen. Kascen en laden in kantoor
on winkel werden doorzocht De win
kellade leverde 'n goeden buit, ni. n
goed© f 00. Meer v.erd niet vermist,
olschoon alles oncoi -AbGveu geliaald
was.
Vermoedelijk heeft men liet kan
toor limgs dt\r, zelfden weg veria tea.
L)e recherche is on middellijk nadat
do lieer II. por telefoon kennis van
het misdrijf had gegeven, aan. den
arbeid getogen-
BKSMHITELUKK ZIEKTEN.
Blijkens do statistiek Ln de Staats
courant kwsmen in die week van 24
Februari tot 3 Maait voor: te Haar
lem 1 geval van roodvonk en te Wijk
o.nn Zee 1 geval vau diphtlieritls.
NIEUWE UITGAVEN.
Bij de firma S. L. van L o oy, te
Amsterdam, is een overdruk uit ..Vra
gen van den Dag" in vlugschrffivorm
uitgegeven, behelzende een artikel
van Dr. J. B Schepers, te Haarlem
,,Bei-giè's onafhankelijkheid voor Ne
derland een Levensbelang". Beschrij
ver gaat daarin de geschiedenis van
België na en komt tot de slotsom, dat
het kit van Nederland nauw samen
hangt met de toekomst van Belguv
TOONEELUITVOERING.
Zondag 7 Maart geeft de Tooneel-
vereenigir.g T.O N.F. V.O. haar 4de
uitvoering in dit seizoen. Opgevoerd
wordt het bekende kluchtspel ,,De Zoe
loeprins", voorafgegaan door e n dra
ma in éen bedrijf ..Stakirigsellcnde".
Een bal, onder loiding van den lieer
G. de Lange, ral dezen avond beslui
ten.
Verlof Drankwet.
H. en W. deelen mede, dat Is Inge
komen een verzoekschrift van W.
Heemskerk, weduwe van N. van de
Nouwland, om verlof tot het verkoo-
pen van alcoholhoudendiem drank an
deren dan sterken drank voor gebruik
Ier plaatse van verkoop in het voor
huis van het perceel aan de Korte
Begij-nertraat no. 1.
(Zie vervolg Stadsnieuws op pag. 2).
1JMUIDEN.
EEN WATERVLIEGTUIG GEVON
DEN.
Onze IJmuidensche corr. seint:
Da s'.oomloodshoot vóór IJmuddcn
heeft hedennacht een watervliegtuig
op sleeptouw gehad. Do sleeptros is
gebroken, eai het vliegtuig 19 om don
Noord weggedreven. ToFpedobooten
zijn op onder/oSk uitgegaan.
Het vlieirtuig werd hediejimojj?o.n
dwars van Égmonxl, ongeveer 900 M.
uit den wal, gezien, liet is vermoedi.i-
lajk do aeroplane, waarvan de Duit-
sclie aviateurs te Lowestoft zijn aan
gebracht.
Sport en Wedstrijden
Voetbal.
WEDSTRIjnpROGRAMlMA VOOR
ZONDAG A S.
Westelijk.
Aid. A.
V O, C— Haarlem.
11. F. C Sparta,
llcrculee—D. F. C.
If. V V —II. B S
Afd. B.
Ajax—A P. C.
Spartaan—V. V A.
II F C. II—V. R. C.
Oostelijk.
Afd. A.
Go ohendi—Vitessq.
G. V. C.—TubanDe.
Binnenland
Uit de Omstreken
SCHOTEN.
GEMENGD KOOR „ZANG EN
VRIENDSCHAP".
Dit koor hordtenkt op 6 dezer met
een feestconcert het eerste Jaar van
zijn bestaan. Medewerking wordt
.wolwillend verleend door mevr. Berg-)
huisSchoon (sopraan.), mej. Jeanne
Vi*ugt (plane), c'en heer Henri van i
den Berg (viool) rm «hen heer Henri j
Berghuia (orgelj. De laatste Is dire:-1
teur i
1 liet koo
NADEELIGE GEVOLGEN VAN DE
INENTING.
In eon tijdperk van 8 A 10 dagen
zijn to veriaën jare to Einsched©'inge
ënt, kosteloos of op rekenong van de
fabriek waar ze werkzaam waren, on
geveer 20 duizend personen, daarbij
moeien dan nog gevoegd worden alle
partrculferen die zich hebben laten
vaccinceren. De gezondheidsoommifc-
sio vond dit ©ene mooie gelegenheid
0111 nu eens na te gaan of de Inenting
ook nndeelige gevolgen heeft gehad:
had iemand er ernstige schade ven
ondervonden dan was dit zeker aan
zijn geneeslieer niet onbekend geble
ven. Er w erd daarom navraag gedaan
bij de verschillende geneesheeren,
waarbij bleek dat geen enkel ernstig
gov(11 voorkwam; wel hebben enkele
personen zwelling van den ingeènten
ann gehad, gepaard of liever oni-
mnnn door won droos, waardoor hot
werken eenige dagen moest worden
gestaakt.
(Molenschott.)
EEN NIEUWE TRL'C VAN OP
LICHTEN.
Te Tiendeveen (Z.-Dr.) zotte een
stoeleiDiuattor, die z'n affaire lang»
de huizen uitoefent, een mat op oen
stoel van II. O. Toen hij gereed was,
zou de vrouw des huizes, die alleen
thuis was. hem betalen en ging daar
toe naar het kabinet. Zich omkeerend,
zag zij, dat de stoeleoinattcr een
fleschj© aan den mond bracht. Onder
den uitroep: „Nu sterf ik!" zakte hij
ineen. lievig ontsteld, hep die vrouw
het huis uit, om buren te roepen. Te
ruggekeerd met hulp, was de stoelen-
matter verdwenen en met hem... drie
gulden uit het kabinetl zoo vertelt de
TeL
H. VAN KOE
Hot Eerste-Kamer lid, do heer Van
Kol, is teruggekeerd van zijn bezoek
aan Frankrijk, dat 5 weken geduurd
heeft, en waar hij enkele deelen van
liet door Engelse*? en Fransche troe
pen bezette grondgebied bezocht heeft.
Als algemcenen indruk gaf de heer
Van Kol te kennen, dat van Dieppe of,
zuide!ijk dus van heft front, waar noet
gevochten wordit, normale toestanden
heerscben
HIJ deelde mede, voornemens te zijn
nog deze maand weder naar Japan
terug te keeren tor voortzetting van
de bekend^ enquête, welke hij afbrak
hij liet begin van den oorlog. De hoer
Kelner, die hem, zooals men weet,
bij zijn bezoek aan Japan vergezelde,
gaat reeds 13 Maart scheep om, na
eerst ©enigen tijd te San Francisco to
hehben vertoefd, naar Japan te ver
trokken.
(N. R. CL)
MIJ. ZEELAND,
Gistermiddag rijn te Vlies; ogen bin
nengekomen de „Prins Hendrik en
gisteravond dm „Piiness Juliana", d'to
respectievelijk de post van Muoflttag
en Dinsdag nseebrachtetk
VEEL LlEFHEBBERö.
Ongeveer 1200 solliciianteu meld
den zicii aan voor de betrekking van
parkw uebter aan hel geneeskundig
gasticlit voor krankzinnigen „Duin
en Bosch" ojidei Castrtcuin. De jaar
wedde is ƒ11 per week met vrije wo
ning.
MOLEST-VERZEKERINGEN.
We lezen in de N. R. Ct.:
Ter beurze te Rotterdani is men,
sedert het bekend worden van de re
presaille-maatregelen, van assura-
deurszijde moeilijker geworden met
het verzekeren van molest Allerlei
beperkende bepalingen, lu verband
met herkomst en bestemming der la
ding van stoomschepen, worden ge
maakt Sommige assuradeuren slui
ten de verzekering van Engelsche
scltepen geheel uit.
WETHOUDER W1BAUT W AARNE
MEND BURGEMEESTER.
Dc w aarnemende burgemeester, wet
houder dr. N. M. Josephus Jitta, is
ongesteld. In zijli plaats treedt als
waarnemend burgemeester op vveU
houder F. M. W'ibauL Amsterdam
heeft dus thans een sociaal-democra
tisch en burgemeester zoo merkt 't
HJbd. op.'
DOOR EEN ONDERZEEËR ACHTER
VOLGD
Men meldt uit Hoek van Holland
aan de Telegraaf:
Het Dinsdagavond birmengekoincn
Engelsche stoomschip „Wretfham"
rapporteerde, dat het tot binnen het
vuurschip „Maas" door een onderzee
boot is achtervolgd. Het schip was
verschillende mijnen gepasseerd.
MIJNEN.
Aan den burgemeester van Zieriksce
ls opgodragen, namens H. M. de Ko
ningin, deelneming ie betuigen aan
do ongelukkige i iet rekkingen van de
slachtoffers van liet mijnongeluk.
De slachtoffers van het mijnonge
luk zijn: Pieter de Haan, 13 j;ior;
Marien Cashoek, 27 jaar; Stoffel C»s-
hoek, 26 jaar; Simon Cashoek, 16 jaar
en Andries van Burgh Sr., 66 jaar.
H Alg. Hbld. meldt-
Te Noordvvijk zijn gisteren vijf mij
nen nangesroeld, er-, onder militaire
bewaking gesteld
Volgens rapporten da'ijft nog steeds
een mijn ongeveer 500 meter bezuiden
de pienen van IJn uideru
Eenige loggers en schokkers welke
pi«irnn nanr zee ter visscherij uit-
vosnen zijn te IJ muiden uit zee terug-
Selu'ei-'! 'aar zij dicht «n<4?r d© kust
verscheWene n:!,:« hadelen zien drij
ven en het beter achtten naar b nncn
te gann.
Ook l" Ocwtkapolle L« een mijn aan-
foefiixf.ldi Een tweede mijn die l.e
WeetkafWl'e was aangespoeld, is we-
dor weggedreven.
Door een loodsboot werden voor den
Waterweg acht mijnen vemieügd.
UITVORRVELBOD VAN ROTI.R.
Nanr 't llbld, verneemt, zal m t in
gang vun 8 Maart het beperkt uitvoer-
veitxid van lxitor hoogstwaarschijn
lijk venloopig worden opgeheven,
ONZE SCHEEPVAART.
In 't Agj. Handelsblud lezen wj:
„W ij vernemori liet voJgtntk- van
de gisteren te Amsterdam teil kantore
der Nederlai:dsclw Handel-Maat-
schapij gehoudón vergadering van do
Gommis :e voc*r den Nederlands lun
Handel met lwt bestuur der Roedera-
verwniging en met de directies der-
groote Nederienntecli© Stoomvnart-
n 1 -i atsclia ppijen
Men erkende algemeen, dat op hot
oogenbhk nog onzekerlield heerscht
over den vorm en den omvang, waar
in zich da repreeaille-maatregeem
zullen uiten ten aanzien van go.dt>
ren, die reeds hier te lande zijn aan
gekomen af waarover reeds tran.-ac-
tijs looiende zijn. In ufwachting vun
zeker) 10 d omtrent ten en ander is be
sloten, dat aan buitenlandfeche afzen
ders zal worden verzocht om, in hun
eizen belang1, tot op nader bericht,
geer© goedc-n?n uit of via Duitschland
naar NeAïriund te verzenden ter ver
dere verscheping.
De Commissie voor den Nederland-
achen Handel is düigönt teur aanzien
van de gewichtige Nodioirltundsche be-
Kaïuren, bij dc nieuw© ooiiogsmaait-
rvta.-Jon betrekken, en zet hosr over
leg met be'anghebbendda voort
Aan t Alg. Handelsblad wordt uil
Rotterdam o.a. gesclireven:
„Hoe zal het moeten gaan b,v. met
schepen die reeds beladen zijn? Men
zal tocli kwalijk kunnen eisohen, dat
die schej>eu weeir worden gelost. Daar
koinv dan nog bij, dat men toch zeker
ook verwachten mag ee»i nadere ver
klaring omtrent hetgeen als Duitsch
goed zal worden aangemerkt
Reeds gedurende verreweg '1 groot
ste doel von den oorlog zijn b,v. de
Duitscho exportgoederen voor Ameri
ka bestemd, als Amerikaanse!) eigen
dom ovur zee gevoerd. Dit kon ge
schieden doorda-i deze goederen fran
co zeeliaven wei-den geleverd en dan
van daar af voor rekening en risico
der Ainerikaansche koopeis, dus in
derdaad Amenkaonsch öi gen dom wa
ren. Neinen Engeland en Frankrijk
daarmede ook voor liet vervolg ge
noegen, dan zal er in de uitgaande
vaart in die richting weinig wijziging
komen.
Doen zij het niet, don zijn behalve
de neutrale vervoermaatschappijen
ook de Ainerikaansche eigenaars der
goederen belanghebbenden en dan
kon de vraag rijzen of Amerika er ge
noegen mee kan nemen, dat het éigen-
dom zijner burgers wordt'geconfis
queerd. Maar liet Amerikaansi-he gou
vernement zelf is daarbij in hooge ma
le belanghebbende, omdot, zcoais be
kend, hot budget in Amerika in hooge
mate afhankelijk is van de Invoerrech
ten en het spreekt vanzelf dat het
stopzetten van den reusachtig en im
port uJ'i Duitschlmul een belangrijke
vermindering van Inkomsten voor
Amerika zou boteekenen'.
EERSTE KAMER.
Gisterenaiond kwum de Kamer bij
een om voornamelijk de Indische lee
rling met spoed, te behandelen.
Besloten werd dit ontwerp en nog
een paar andere van de Tweede Ka
mer ontvang ene, heden in de aldeelin-
gen te onder zoeken en morgen voor
zoover ze gereed zijn in 't openbaar
te belrajidele.il.
In den aanvang van de korte zitting
kreeg de Kamer mededeeling van het
overlijden van den heer llovy, aan
wiens nagedachtenis dc voorzitter alle
hulde brurilt om zijn ijver, pliclitsbe-
trachting en toewijding aan het alge
meen belang, waiu-vun hij gedurende
de 13 jaren van zijn lidrnoateclrap
steeds de meest afdoende blijken gaf.
Stilzwijgend gaf de Kanier met dit
huldebetoon instemming te kennen.
Het bericht van den dood des hoe
ren llovy is met een brief van rouw-
beklag beantwoord.
TWEEDE KAMER.
De discussie owr de oecoriomisclr©
maatregel. 11. door de Regeering met
't oog op den oorlogstoestand geno
men, is gisterenmiddag en heden
voortgezet.
De Minister van Landbouw, de heer
Pasthuma, gaJ een breedvoerig en
met talrijke cijfers toegeliclvt over
zicht van alles wat de Regoering had
gedaan voor den aankoop van tarwe,
de distributie van granen en meel, de
voorraden, de bepaling van maxi
mum-prijzen, de iubestag-nemingen,
de uitvoerverboden enz.
Er bleek uit dat de Reg. nog ver
schillende partijen graan gekoeld
heeft en wachtende ls; de prijs voor
tarwe was geenszins duur en door
alleen aan de Reg geconsigneerde
zendingen toe te laten, had men
waarborg voor de ontvangst en voor
niet to hoogea prijs. Voor rogge, gerst
en muis was de aanvoer vrijgelaten.
Op maalloon en bet belang dor meel-
agenten meende do Reg. voldoeswie
lrot oog te houden. Voor on- en min
vermogenden tarwe voor lager prijs
beschikbaar te stollen, zou een offer
eiechen van millioer.en. Bijzondere
bepalingen voor de branderijen achtte
de MJn. niet noodig. De rogge was te
gen voldoenden prijs m l-eslajg geno-
nren; de Reg. Ivad bij alles gestreefd
naar de vorschaffing van goedkoop
bruinbrood, tegenover 't hetrekkelhk
dure wittebrood. Voor maus en rijst
was (met uitzondering, speciaal ook
van partijtjes voor België) een uitvoer
verbod raadzaam geocht Het verbou
wen van rogge moest vrijgelaten wor
den en de Min. vreesde niet voor den
ombouw der roggevelden tn aardap
pelen-land, omdat ei* reeds to veel geld
voor do rogge ls besteed.
Ten Aanaien van 't vee en vleeedi
betoogde de Min. dat vooral de var-
ken» neer v.aren verminderd 'teor t
veelvulddg slachten van biasou. Men
moest zijn heil zoeken in aanfokk-.n,
niet in uitKoer-verbod. Tegen April
zag de Min. te dieu opzichte herstel
van den normalen toestand tegemoet.
Do duurte vun "t varkensvleesch die
tiouwens niet zoo eig 1s, want W ct
r«r kilo was de gemiddelde prijsj
liieiu juist mede Halve uitvoer eu
dergelijke maatregelen zouüen niet
baten, maar schaden. Alleen nieste*
kon lictoen Door de nu bevolen
vleeschkeunng werd geen beperk ng
van uitvoer- beoogd, muur ze had die
wel tot natuurlijk gevolg. De export-
slachterij luid er geen schade bij e>n
de prijzen beginnen er aj door te da
len.
Voor beslag op den voorraad aard
appelen bestond goc-o aameld.ng en
evenmin voor uitvoerverbod voor
grootrteu en uren. Deed men dut, er
zou te veel voor de consumptie zijn en
een groot deel zou verrotten.
Het Nat, Steuncomité had voor
groote voorraden goedkoop© groenten
kool, boouen en erwten gezorgd
ïiianr do vraag was niet belangrijk.
De Min. gaf nog omtrent enkele an
dere artikelen ophelderende'cijiers en
verdedigde ook t stelien van maxi
mum-prijzen, n;et verscliilleod voor
groot- en klein handel, wijl te hooge
ongros-prijzen import en fabricatie
zouden be tem meren.
Spéciaal wat rijst, meel, aardappe
len en vee betreft verzekerde die Min.
dat onze voorreden groot genoeg zijn
voor geruimon lijd.
Voor ons land is 't eerate be'ong
vrededaarna normale ontwikke
ling van handel cn Industrie; dan
eerat de v»ed4ngs-vraag Daarom
moesten wij uitvoeren wat wc zc!f
verbo-uwen en niet op onze voorra
den gaan zitten.
De Min verdedigde vervolgens de
verantwoording der gedane uitga
ven, die wel is waar niet gehee' over
eenkwam met flirt. 62 der wet op de
A'g Rekenkamer, maar dat ging in
deze buitengewone omstandig heden
nzet anders.
Ten «lotte stond de Min. stU bij
don arbeid van 't Nat. Steuncomité,
dat. zij 't. ook niet hulp van den Staat,
een uitvloeisel was van 't particulier
initiatief en dus vrijheid van hande
len moest hebben. Hot comité had voor
do physit-ke en moreele instandhou
ding van den arbeidersstand zeer
vee' gedaan en al waren de uitkeerin
gen ook beneden de mormaie verdien-
ze schenen belangrijk f 6
per week, met toelagen naar de groot
te van 't gerin, benevens huurbons
en andere hulper was iiiderdaad
geen reden tot klagen en wilde men
meer geven, dan vreesde de Min. dat
de arbeiders a! te veel op d'en steun
zouden gaan rékenen. Ln e:k geval
kon zonder scherper controle niet
aan verhooging worden gedaoht.
Na den Min. van Landbouw voer
de- de Münöeter van Financiën nog 't
woord, om de scherpe verwijten van
den heer Teenstra over fouten zonder
tal. absolute ondeskundigheid en on
voldoende raadpleging van de Afd.
Landbouw te weerleggen. Hij vroeg
voor dut allee bewijzen
Overigens h'eld do Min. ook tegc-n-
,er den lieer Teenstra zijn scherpe
afkeuring vol van de handelingen
von de Groninger graanhandelaren
en van boeren, die bij de inlx-s'agne-
ming door de Reg., hun rog'ge hadden
achtergehouden, vermengd met glas
of overgoten met petroleum.
Keden hoeft de Minister zijn rede
voortgezet cn ra verdediging van de
door hem als Minister van Landbouw
genomen maatregelen, nader de ver
antwoordelijkheid der Reg. in 't Juis
te licht trachten te «tellen-
Na deze rede zijn de replieken aan
gevangen.
OPENBARE VERGADERINGEN IN
GEMEENTEN WAAR DE STAAT
VAN BELEG IS AFGEKONDIGD.
Door den heer Kloerakoper waren
den 3en Februari J.L de volgeode vra
gen ingezonden:
Door den opperbevel hebber ls be
paald, dat in gemeenten, waar de
staat van beleg Is afgekondigd, door
de militaire autoriteit geen vergun
ning wordt verleend ten het houden
von openbare vergaderingen dan na
dat door den voorzitter ven de orga
nisatie welke zoodanige venrad©*-in
een belegt, eene verklaring is onder
teekend, waarin deze zich verbindt
namens de sprekers, die het woord
zullen voeren-
a. rechtstreeks noch zijdelings op
minder eerbiedige of kleinachtende
wijze to spreken over H. M. de Ko
ningin;
b. rechtstreeks noch zijdelings liet
militair gezag, de-krijgstucht of de
neutraliteit aan te tasten.
Ter vergadering zijn voorts twee
officieren aanwezig o<m te waken vöor
de naleving dezer toezeggingen en om
bij schending daarvan onverwijld de
vertraderiag te ontbinden
ls de Minister van Oorlog bereid
mede te deelen, of deze regeling door
den opperbevelhebber is getroffen in
overleg met de Regeeruig, cn zoo niet,
kan de Regecring haar goed keu ren'.'
Kan de Minister nsedeiieeJen, welke
feiton aanleiding hebben gvgc-\cn p.-i
dezen maatregel ondanks de~ omsun-
digneid dat de afkondiging van den
staal van beteg slechts heeft plaat 9
gehad ter verhindering van verboden
uitvoer of met het oog op de bewu-
ki-ngsmaatregelen 'tor plaatse, waar
interneeringedépêts zijn gevesugd?
Naar aanleiding van die vragen
heeft Uiaus de Minister vun Oorlog
mcvlegedeeld. dat de feiten, welke tot
het stellen dier vragen aanleiding ga
ven. ofschoon ln ln?;, wezen der zaak
niet onjuist, toch niet voldoende
nauwkeurig en Juist zijn weergege
ven. Zoo zijn bijv. door den opperbe
velhebber van land- en zeemacht
slechts bepalingen gemaakt voor die
gemeenten waar deze autoriteit zelf
bet mil hair gezag uitoefen;, i-eloehl
ln art. 7 der wet van 23 Mei 1899
(Stbl. no. 128). Zoo behöort in plaats
van: „militair gezag" te worden gele
zen: openbaar gezag" enz.
OverLgëns deelt de Minister ine do
dat de regeling door den opperbevel-
liebbor niet ln overleg met de R'-ai-e-
rlpg is getroffen. Daar zoowel het on
der a. als het ©ndpr b. genoemde een
voor iedw geldende onbetwistbare
plicht vormt, kon de Regeering over
deze regeling welke nakoming van
dien plicht beoogt, bezwarend een af
keurend oordeel uitspreken.
Naar mcxledeéiir.g van den opper
bevelhebber hebben ceen bepaalde fei
ten aanleiding gegeven tot dezen
maatregel.
BUITENLANDERS IN NED INDÏ-
SCHEN STAATSDIENST EN DE
NEDERL. TAAL
Eir heeft een briefwisseling plpato
gehad tusschen hei dage' bestuur
van het A. N. V en den minister van
koloniën naar aaitleiiJ.r>K van het v-, 1-
geiide
In de algemeene vergadering v_n
Groep Nederland op 28 Maart 1914 te
Leeuwarden gehouden, werd ü-»or if-.-
afd. Haarlem ecu motte uged-end.
waarin de meaning van het hoofdbe
stuur van het Algemeen Nederlan<k<ch
Verbond, in zalke liet aannemen ven
buiten-landere iu Nc-derlaiidsch-lnd)-
buitei>'ander6 to Neder'.andscli-Indi-
echen Staatsdlenet blijk':.d-.- uit r-
«chiWeixie uitingen in het t'erbonds-
blüd „Neeriandta in afkeureii i*n
air. werd beoordeeld.
De woordvoerder dier afdeeli.ug
wees in zijn toehchting van die rnu-
tle o.a. op de veto gevallen, v.a.ir n
het gebiuik van de NV der'and-©he
toal zelffl in de dienstaangelegenhe
den werd verwaarloosd; blijkens :n
„Necrlendia" opgenomen k-acii'cii
zou, in het bijzonder door veto bu'ten-
landsche officieren ven gezondht- d,
ook in dienst, «.et van de NedcrVrid-
eche taal georu'k worden gemakt
examens van ziekenverplegers zouikn
in het Duitsoh worden afgenomen en
vtoa reperla zouden In een vreemde
taal zijn opgesteld in hot algemeen
zouden vele buileniaruieche officuren
van gezondilieid zich heel weinig nun
het Nederiandsoh toten gelegen 'to
gen en zich steeds van hun eigen laul
bedienen.
Het hoofdbestuur besloot den niirie-
ter in overweging te geven oan in In
dische n dien6t tredende buitenlanders
den plicht op te leggen, zich binnen
een bepaalden tijd de Nederlandse lie
taal eigen te maken, cn aan de R-:-
gecring in lndië van dezen wensch
te doer, blijken en haar op te drag'.n
daaraan dc hand te houden.
In zijn antwoord zegt de minister
döt het bezwaarlijk zou aangaan, be
doekte personen, die in den rege- be
ginnen met het sluiten van een tijde
lijk verband, uit den IRenet te ont
slaan indien zij binnen den hun ge-
8t©lden termijn 11»ct hebben geleerd
dragelijk Nederiandsch te spiO-.-n en
te echrijven.
„Daar ik evenwel me; uw bc»tuur
van meening ben, dat het weneoheiijk
is om het gebru;k van de NVderlaixi-
sche taal ook onder buitenlanders ::i
onzen d'eoet te bevorderen, heb ik
overwogen op welke wijze aan uw
verlangen zou kunnen worden tege
moet gekomen en ineen danrin D zijn
geklaagd door te bepalen, dat in dt
verbondakten van de tijdelijk in rer.
ge burgerlijks betrekking of ato off:-
cier bij den militairen geneeskundi
gen d enst Sn Iixfischen diene*. treden
de buiten landers, de voorwaarde zal
wordk-n opgenomen dat zij voor ever
-gang in vasten d'erst niet 'n aan
merking kunnen komen a's zij niet,
ter be-C'Ordeeling van de boven hen ge-
st'-iden zich voldoende m-ondehng en
schriftelijk in hel Ncdcrlandoch we
ten uit te drukken."