BIJBLAD VAN HAARLEM'S DAGBLAD
82e Uaresne
ZATERDAG 20 MAART 19'
N« S749
ATERDAGAVOND
HAARLEM'S DAGBLAD KOST
f 1.20 PER 3 MAANDEN
OF 10 CENT PER WEEK.
ADMINISTRATIE GROOTE HOUTSTRAAT 53.
DRUKKERIJ ZUIDER BUITENSPAARNE 12.
IN HAARLEM'S DAGBLAD ZIJN
AOVERTENTIËN DOELTREFFEND.
ONZE ANNONCES
WORDEN OPGEMERKT.
Maarlemsche
Handelsvereeniging
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit
van 12 No. 1892 No. 29 en gewij
zigd bij Konüikl. beslui; van 21
.Mei 1897 No. 58 en van 13 Juli
1909, No. 52.
Bureau: Jansweg 11, geopend alle
werkdag n van 9—5 uur.
TeLphoon No. 403.
Op 10 Mei 1892 werd bovengenoem
de Vereeniging hier ter siede opge
richt met het doel de belangen der lo
den op allerlei gebied te beharugeo,
doch allereeist de belangen van hun
handel ol bedrijJ te bevorderen en
wel speciaal door het verstrekken
von inlorinutien en hu» incasseeren
van dubleuse vorderingen.
Indien eene vordering aan de'Ver-
eeniging ;or inning in handen gege
ven, geheel of gedeeltelijk wordt vol
daan, zul van het bedrag, waar het
ook betaald is, 5 provisie worden
gehevex.
Bij het in handen geven van een
v jruerleg op een buiten de stad woon
achtig debiteur moet 10 cent porto
word-m betaald.
Eve.'ieens moet 10 cent porto wor-
den gevoegd bij elke vordering den
rechtsgeleerden in handen gesteld.
H.H. Rechtsgeleerden hebben het
recht in gcvnl van gerechtelijke ver
volging het door hen noodig geoor
deelde voorschot te vragen aan den
inzender der vordering.
Increkogien vorderingen van 1 Mei
tot en met 31 December 1914. Totaal
f 6204.12 1/2.
De maand Augustus toonde het laag
ste cijfer, nl. f 321.98. De maand No-
veml -■ daarenlegen. toonde een ont-
vangsloijfer aan van f 1615.74.
Bovendien hebben de leden recht
op hun gratis te verstrekken
advies van de rechtsgeleerde ad
viseurs der vereeniging, de hoeren
Mrs. Th. de Haan Hugenholtz en A
H. J. Merens, Spaarne 94 alhier, dio
desgewenscht ook m proceduren en
faillis* Tenten, gratis voor hen op-
treden, natuurlijk echter alleen voor
zaken die den handel of het bedrijf der
leden betreffen.
Over in de stad woonachtige per
son. :i geeft de vereeniging gratis
mo- 'elinge of telephonische inlich
ting: verlangt men de informatie
schriftelijk dan wordt 25 ct. berekend
terwijl voor information op buiten de
stad wonende personen f 0.60 pl.m.
5 ct. portovergoeding moet worden
betaald.
Aan het kantoor Jansweg 11 zijn
coupons A 10 ct. verkrijgbaar, waarop
men aan he"; bureau van den Burger
lijken Stand op het Raadhuis inlich-
.tingen kan bekomen over de adres
sen van hier ter stede op het bevol
kingsregister ingeschreven personen.
Verder zijn voor de leden verkrijg
baar le'-'itimatiekaarten. waarop zij
persoonlijk informatiën kunnen vra
gen. in andere plaatsen bij de danr-
gevestigde en bij den Ned. Bond van
Onder). Inform, en Schuldinvordering-
bureoux en Handelsvereenigingen
aangesloten vereen!gingen.
Deze informatiën worden eratis ver
strekt indien ze onmiddellijk zonder
verder onderzoek kunnen worden ge
geven Is een nader onderzoek noo-
d dan bedragen de kosten daar-
vnn 20 oent.
Nieuwe leden betalen tot en met 31
December 1915 drie gulden en 50 ccn't
Contributie plus 10 cont voor Statuten
en Reglement.
Het is noodig er nog eens nadruk
kelijk op te wijzen, dat goed tnfor-
meeren, vooral naar nieuwe ellén-
ten eene bepaalde noodzakelijkheid is
geworden, daar zoovele geheel onbe
kende personen zich in onze stad en
aangrenzende eemeen'tcn komen ves
tigen. Onder alle koren is kaf.
Vorengenoemde Bond, waarbl' 19
vereeniprineren in de voornnamste
plaatsen van ons land gevestigd, zijn
aangesloten, geeft uit eene tweemaan-
delijksche lijst van namen van per
sonen omtrent wie men wordt aan
geraden Inlichtingen te vragen voor
dat men met hen in handelsbetrek
king treedL Deze lijst, waarvan het
geheim ongeschonden moet blijven,
bewijst 's waarschuwingsmiddel uit- j
«tekenden dienst.
Voor ol deze voordeelen en gemak
ken is slechts f 3.50 jaarlijksche
contributie een eer bescheiden eisch, j
te meer daar al het opgenoemde n et
het eenige is wat de Haarlemsche
Handelsvereeniging doet; s;eeds heeft
zij een open oog gehad voor alle za
ken, die hare leden in 't bijzonder en
onze gemeente in 't algemeen betrof
fen en altijd heeft zij dnarvoor ge
ijverd.
Het zou te ver voeren alles
noemen, waarvoor zij opkwam, al-
leem dient nog vermeld, dat het hare
bedoeling Is, in deze richting krach
tig voort te gaan.
In verband hiemede zijn in het be-
Svuur drie commission gevormd. Van
deze commission bemoeit eene zich
met het Informatie- en Incaasowezen,
eene met algemeene MiddeDstandsbe-
langen en eene met Gemeentebelan
gen.
Alles te zamen genomen roepen wij
allen toe, handelaar of particulier:
Steunt deze onze vereeniging door ïid
te worden, het werk, dat zij doet en
waardoor zij veel goeds tot stand
brengt verdient uw sympathie en de
contributie, f 3.50 per jaar, kan geen
bezwaar zijn. Hoe sterker zij is In le
dental, des te meer kan de Haarlem
sche Handelsvereeniging doen.
Sluit u bij haar aan ten bate van
aller belang, dus ook in uw eigen be
lang.
HET BESTUUR.
liet Rijke Natuurleven
ALS DE KNOPPEN ZWELLEN.
Nog waait er een gure Oosten--
wind, nog sidderen de voorjaarsbloe
men ouder zijn ver killenden adem,
maar het voorjaar doet zijn kracht
gc.oelen aam plant en dier en olies
ondervindt de onweerstaanbare over
winningskracht der naderende lente.
Bij iedere windvlaag zwiepen de
takken der olmen tegen elkaar, alles
kreunt en kraakt nog aan de oude
stammen, maar de bloemknoppen
hebben hun hruine schubben afgewor
pen en onze iepen staan in vollen
bloei.
Langs onze grachten en hier en
daar langs de straten is het lente
feest begonnen.
Hoe dichter de rand van bruine
schubben wordt, die onder de hoo
rnen w ordt gevormd, des te grooter Is
bet aantal bloemen, dat zich daar
boven aan de takken heeft ontwik
keld.
Aan den voorbijganger, voor wie die
duizenden bloempjes onzer mee6t po
pulaire boomen nog van geen lente-
woelde spreken, omdat ze ieder op
zichzelf maar klein en* onaanzienlijk
zijn, ontgaat de bloei der iepen heel
gemakkelijk, maai' do vogels veilus-
uöeu zien er in em niet vernieuwden
ijver (luiten de vinken lusscncu de
auxiue, rijkbebioemde twijgen hun
beider ochtendiied.
De leme is met te weerhouden,
zelis inei door don feilen oostenwind
of de iLi'oetgeestigste voorjaarsbuien.
Het vooij-arsgevoel komt ia do
dieren ook, al werkt in de natuur
uuofe tegen.
Een paai- weken geleden sneeuwde
het 's avonds om half zes. Groote
natte viokken dwarrelden ais voch
tig gov. drutii donsveeren omlaag.
Het w as somber en triest ui de na
tuur. Maar daar zut een merel tegen
over mijn raam in de di kliek nopte
takken van den witten popuiuer en
te midden van liet winterlandschap
zal hij te probeeren, of li-ij zijn liedje
van het vorige jaar nog kende.
lederen morgen zoo tusschen zes
en zeven en ook 's avonds in den
schemer maakt deze zwarte vogel nu
het Ito! aan zijn zwartgrijs gekleurd
wijfje. Het is een vermakelijk ge
zicht, die twee bezig te zien.
Zij houdt zich steeds, of ze van
zijn liefde niet gediend is, terwijl hij
maar niet schijnt te kunnen begrij
pen, dut zijn goudgele snavel en zijn
glanzend zwart pakje niet moer in
druk maken.
Even houdt hij zich, of hij verdere
pogingen nutteloos vindt Het wijfje
is co:t eindje weg gieloopen, schijn
baar heel onverschillig, het mannetje
gaat wat d.k in de veeren zitten, als
een kanarievogel, die genoeg heeft
van het zingein en het er nu eens "an
neemt. Maar dan plotseling rekt de
merel zich wat uit, de vleugels gaan
omlaag, de staart wordt uitgespreid
en voorovergebogen als een stoeiend
kemphaantje, schiet hfj weer op het
wijfje los. Een aardig gericht Ls het,
als zij niet opvliegt, maar ook 'oo-
pende tracht te ontkomen. Dan gaan
ze met een vaartje onder de heesters
door en het eigenaardig klokkende
geluid van het mannetje is duidelijk
te hooren.
Een uurtje later, als de musschen
hun aandeel van het ontbijt hebben
gehad, waarop ze lederen morgen
met het grootste geduld zitten te
wachten, is het merelpaar uit den
tuin verdwenen, maar het musschen-
volk komt materiaal halen voor den
nestbouw.
De lente doet haar Invloed gelden.
Pas zijn de dagen zichtbaar aan het
lengen, of de musschen zoeken een
opzij geschoven dakpan en als ze die
gevonden hebben, sleepen ze al.es bij
elkaar, wat maar eenigszins voor
den nestbouw kan dienen.
Met stroohalmen van een lialven
I moter lengte schieten ze onder de
pannen. Vermoeidheid kennen --e
niet, den honger, die hen andets heel
gauw plaagt, vergoten ze en uur aan
uur zoeken ze naar stroo, veeren,
wol en pluis, om daaruit een kunste
loos nest te bouwen voor het toekom
stige kroost
Maar niet alleen de iepen en de
kaljesboomen zoonis hazelaar en els,
niot alleen de enkele genoemde vo-
gels zijn de lente begonneh.
Bijna alles, wat we buiten nagaan,
vertoo'nt nieuwe groeikracht en
nieuw leven.
Eiken en beuken wachten nog een
maandje en meer, maar dat zijn uit
zonderingen.
De vlierstruiken hebben al flinke
blaadjes, de kastanjeknoppen zwel
len met den dag en de gele kringen
bewijzen, dat de knopschubbe» opzij
worden gedrongen.
De pereboomen veirtoonen ditzelf
de verschijnsel -m het groengeel der
zwellende knoppen is de eerste lente
kleur dezer vruchtboomen.
Mooi ontwikkelt zich de ribes. Een
paar weken geleden al kwamen de
groene blaadjes gedeeltelijk uit de
knoppen kijken en nu, half Maart
zijn de bkiemtrosjes gekomen. De
tientallen knopjes, waaruit deze be
staan, zijn nog klein en de krorm-
shpjes sluiten nog stevig op elkaar,
maar als April een weinig meer ton
wil geven, dan Februari en Maart
zullen de ribesstruiken getooid wor
den met een weelde van kleurige
bloemem en voorgoed heeft die l?.nte
de overwinning behaald.
H. PEUSENS.
Rubriek voor Vrouwen
Invloed van het Voorjaar.
Terecht beweert men, dat geen
mensoh geheel ongevoelig is voor de
bekoring en de schoonheid der na
tuur. Wanneer in het voorjaar de
knoppen der boomen zwellen en ein
delijk openbarsten, zoouat het lichte
tee re groen te voorschijn komt, en
scherp afsteekt tegen het brum en
grijs der lakken, aan bekruipt ons de
lust, om al die bloemen aan het hart
te drukken. Alles is nieuw geworden,
nietwaareen nieuwe hemel welft
zich boven een nieuwe aarde, nieuwe
liederen ontwellen aan de trillende
kelen der bont-gevederde zangers,
nieuwe bloemen ontluiken in eene
verscheidenheid van kleuren tusschen
het frissche, jeugdige groen en wek
ken gewaarwcruingen op in 's men-
sciiou Dorst, die lang hauden geslui
merd.
\V u begroeten de herboren natuur
met onvermengde Dlijdschap en daar
om oOk iieeteu wij zc-ls ue eeuiouuig-
ste van Flora s kinderen welkom 1
De madeliefjes blinken als sterre
tjes tussclien nel jeugdige groen ze
beureu hun hoofdjes omaoog en kee-
ren ze vertrouwelijk tot de zon, alsof
ze zich aan haar, de groote levens
bron, verwant voelden. Ecu hartje
van goud, omgeven door zilveren
stralen, die soias min of meer rood
getuit zijn wij kennen allemaal dal
algemeen veispieiue bloempje-, daim
onüei-scheideue ueelen van ens lanu
verschillende namen druagt, dat
bloempje met bijna onverwoe ;l-i.e
levenskracht, dat ons tot in den win
ter trouw blijft en eerst voor de over
macht van felle vorst en gure storm
vlagen al strijdende bezwijkt. En wan
neer ulle het,stère en boomen ontbla
derd en de meeste bloemen verdwe
nen of gestorven zijn, trotseert hel
madeliefje nog dapper de gure na
jaarsstormen. Zn beurt haar bloem
niet zoo hoog meer boven het gras uit,
haar steeltje wordt korter en korter,
haar blaadjes nijgen zich hoe langer
ihoe meer naar den grond, totdat ze
bij toenemende koude zich stijf legen
do aarde aandrukkei}, om den wind
geen vut te geven. Zij iiouui uen strijd
tegen den winter vol tot het uiterste
en is een der eerste bloemen, die de I
tprukkeerende Leme begroet.
Veie personen leggen een bijzondere
voorkeur aan den uug voor ue een oi j
andere bloem Int welriekeude viool- j
tje was de lievelingsbloem van den j
v origen kei zei' l-nedrich, terwijl
diens vader, uit pieteit jegens de edeic I
koningin Louise, de korenbloem ver
eerde.
Anderen hebben een bepaalde voor-,
liefde voor lelietjes-van-dalen ko
ningin Elisabeth van Roemenië be
mint vooral de roos.
Maar liet eenvoudige madeliefje is
misschien nog het ueste deel te beurt
gevallen, hóAr hebben alle kino'eren
lief. „Mei-zoentjes" groeien in zulke
hoeveelheden, dat de weiden er als
het ware mee bezaaid zijn iederI
plukt zijn boezelaar vol en vlijt zich
don op een prettig plekje neer, om er
een krans van te vlechten, die dan 1
niet zelden als kroon op het hoofd ge-
.plaatst wordt.
Wat al verrassing in zoo'n eenvou
dig voorjaarsplantjeO. de onver
schillige wandelaar gaat dagelijks
een wereld vol schoonheid voorbij,
zonder haar bestaan zelfs te vermoe
den 1 Hij méént misschien het land
schap te kennen, maar wanneer de
plantengroei, die aan een streek een
eigenaardig karakter verleent, zijn
belangstelling niet wekt. kent hij
slechts een klein deel der oppervlakte.
Wie oog heeft voor groepering van
boomen en kruiden, mag ook wel wat
meer opmerkzaamheid wilden aan
elk plantje in het bijzonder!
De sleutelbloem, meer nog hekend
onder haar Lalijnschen naam pri-_
mula veris, behoort met het mnde-
liefje. het speenkruid, fraaie bosch-
anemonen, het sneeuwklokje, het vi
ooltje en andere lot de eerste voor
jaarsbloemen. Er komen iu ons land
eenige soorten van sleutelbloemen
voor, die zich alle door haar fraaie
gele kleur onderscheiden.
Een zeer onaanzienlijk, doch zeer
aardig plantje is ook de witte ïntirik:
dit vindt men aan den rand van we
gen, in tuinen, onder heggen, ja over
al En ofschoon het nog zoo klein is,
is het toch o zoo sierlijk van vorm.
met haar fraaie, porcelein-witte
bloemkroonblaadjes Onzt kamervo-
gelseten het gaarne: voorn, de sijsjes
zijn cr op verlekkerd. Volgens de
Parijsche vogelliefhebbers eten die
diertjes ook het zaad gaarne. Zoo
moeten zich te Putcaux, nabij Parijs,
honderd vijf tig personen bezig houden
met de teelt van murik. De murlk van
Putcaux is dan ook onder de vogel-
lief li ebbers beroemd en er wordt be
weerd. dnt er te Pari:s dagelijks meer
dan tienduizend francs van dat arti
kel wordt verhandeld.
Wat meer naar den zomer verschijnt
de blauwe korenbloem en de hetroode
klaproos, 't Ts een vroolijk gezicht, die
hel rood e kleuren te. zien meewiegen
tusschen hot blonde koren, maar den
landbouwer verheugt in den regel die
aanblik minder dan den wandelaar,
die'gretig een handvol plukt voor zijn
veldboucjuet. In het krcupelbosch en
tusschen de heggen vinden we de
sierlijke winde, met haar zuiver witte
bloomen, haar stengei slingert zich
om andere voorwerpen hoon, terwijl
die van de rozenroode winde, die men
in de duinen aantreft, over den grond
kruipt.
In ieder geval in geen enkel deel
van ons land is het moeilijk, om een
mooien voldruiker bijeen te garen! En
hoe heter wij iedere bloem kennen,
hoe meer wij w eten van haar ontwik
keling, haar bouw en haar leven, des
te grooter zal hel genot zijn, dat een
wandeling in de vrije natuur, en voor
at in het voorjaar ons biedt. Hoe meer
ons de oogen opeh gaan voor het na
tuurschoon, des te gelukkiger is ons
leven I
MARIE VAN AMSTEL.
Brieven ntt Berlijn.
(Part. Correspondentie^.
Berlijn. 9 Maart 1915.
Het spel der ontketende oor.og»
krachten wordt steeds gecompliceer
der Do v. ore ld zag weer een week
verloop-n waarin het scheen of de vu
rige fakkel, die In de Euid Europee-
sche staten geworpen werd waar
brandstof genoeg sinds jarer onge-
hoopt ligt, deze vlam zouden doen vat
ten. Nog is do Cr.s s niet voorbij, tn
ln Maortsche sneeuwbuien, in kou en
nat w acht men hier af wat komen zal.
Zondor bi;z aderen angst Men schat
don motoindruk dien zulk een in-
grijpon wanneer het ten nadee'.e van
Puitsohland ware, maken zou, hooger
dan do feita'ijke verewaring der oor
logskansen or door. Men heeft het ge
voel dat Duitschland het. net zwaar
der kan krijgen dan het dit reeds
heeft, doch ook dat het tegen alles op
gewassen is. litt luide enthousiasme
der late zomermaanden is er niet
inter, lloe zon zuJt een gevoelsspan
ning ook een half jaar op eeuzelfce
hoogte kunnen Wijven? Doch het is
verinnigd Iets vanzelfsprekends ,s
het geworden, deze plichivervuiling,
aie nog dagelijks duizende jongere en
oudere mannen ten strijde voert.
Met grimmJgen spot spreekt de
tramconducteur die den storm van
het publiek, op zijn reeds geheel be
zetten wagen, waar zelis de gang vol
staat. met moeite afslaat, van gebrek
aan respect voor 2ijn uniform en t«e-
dere liefde voor die andere die hij
spoed-g verwacht aan te zullen trek
ken klinkt door den ruwen toon heen.
Maar het is juist deze geste van het
vanzelfsprekende, deze eenvoud en
grootte van gevoel, d-e het meestrij
den in den moordenden oorloj thans
zuiver beschouwt als een vooerland-
sclie eisch, en den troost voor het of
ferer. van het jonge leven vindt in de
woorden: Oh z wise hen Hord und
Wand. cder draussen ïm freien Fe d,
Uns~r leben gehbrt dein Land... die
ean toeken van grooten moed en zelf
verloochening is dan de bravoure.
dio den oorlog nog ni=t in het vre-eo-
lijke gelaat gezion heeft.
Do stemming is en blijft rus-'/. Het
loed wordt gedragen, het werk wordt
gedaan. De verliezen ook aan men-
sohenlevens zullen grooter zijn dan
in ecnigen anderen oorlog. Men weet
het, men vcolt het onvermijdelijke er
van. D.t heldhaftige berusten, ver
bond n met dc ontzaggelijke presta
tics op militair gebied veroorzaken
eeri sternnting /ooa.s zij uit antieke
saeen klinkt. Vee. heroïsme in iedere
richting baart deze tijd. Het jonge
Duitsche volk wordt geregen ;reerd
Of het dat werkelijk al nood.g had?
Velen zijner beste geesten vonden hot
al zoo noodzakelijk dat zij dit loute
ringsproces zelfs met eene nederlaag
niet te duur betaald achten.
Zli spreken van den materieoien
zin. die het volk van hoog tot laag de
laatste 20 jaren beheorschtc-, van het
snobisme dat hier en daar hi?t hoofd
op tr.k. Zij verwachten een herboren
volk nu deze zware beproevingen in j>o
1 tiek opzicht ren andere coastellat»
der partijen, een verzachting der con
trasten overal.
Leest men in <ie bladen over net
vervroegde sluitingsuur van de nacht-
lokalen, over het verdwijnen der
autobussen en een gröot d<el der hixo.
auto's uit de stralen, over don aard-
a.ppelennood en het onderwijzen van
hot volk ir. hot toehereid-n van oor-
logTmntigen kost. dan is rnen geneigd
een donker beeld van Berlijn voor den
geest te krijgen. Z<ei men nader toe
dan is het. n.et half zou erg. Thans,
na 7 maanden oorlog behoeven ój
nachtlokalen -reist vroeger te sluiten
eu wel om een uur. .Men zou zoo .zeg
gen dat dit rijkelijk laat genoeg is
zelfs voor rncnschen die eiken avond
naar een comedie, oen concert of een
voordracht tijgen met aansluitend
café- of restaurantbezoek. En werpt
men eon blik op de couraidtn adver-
tenthhi dan is ar zooveel keuze voor
afleidng van tlkcn aard. dat men ver
baasd staat. Alle theaters spe en de
corner ten nemen nog steeds n aan
tal toe en eiken (.vond zijn er onge
veer een <k»z jn voordrachten over de
meest v'ersch.llende onderwerpen.
De aardappclennood is hier en daar
sterk overdreven voorgesteld. Niet als
of het niet waftr zou zijn dat men
slechts met moeite en tegen duurdere
prijzen dan gewoonlijk een geringe
hoeveelheid aardappelen kan konpen
Een week lang. dte samenviel met
groote troepentransporten en vorst,
was het ze.fs vrijwel onmogelijk deze
no.id.gste vrucht te krijgen. Nu is zoo-
iets alleen voor de armen eeri ramp.
A le anderen kunnen in ziilkeo tijd
zich niet surrogaten behelpen, waar
van de ocrlegskeuken een groote ver-
scheidonheid toont.
Voor de armen nu heeft de stad ge
zorgd. In alle markthallen is een ste
delijke aardappclverkoop legen lage
priven ingericht. Ja het kost moeite
en vooral tijd aan de beurt te komen.
Mat nu dezen toestand, die de Ber-
lijners zeer verdriet omdat zij ceens
zins geduldig zijn op het punt der
voeding, tot en soort aardappelnood
stempelt, is niet hot manko aan aard-
apjvlun omdat zij er niet zijn, doch
omdat zij achtergehouden worden.
Aan louter kwaadwillige speculatie
zucht behoeft men hierbij niet te den
ken. Om dezen ujd van het jaar z jn
anders ock aarduppeteo schaars, de
landbouwers openen niet gaarne hun
voorraadschuur om bederf te voorko
men. En het vriezend weer dat wij nu
we«l3r hebben tnaakt dat niet beier
Natuurlijk komt daarbij dat velen van
hen op hoogere prijzen hoopten. Ver
der weten veehouders, die geen lust
hebben hun varkens nu al te slach
ten en die ze niet meer met rogge mo
gen voeren, er niets anders op dan
huu -aaniappolvooi-iaad voor dit doal
u> gebruiken, lu uezen zin is dus het
varken terecht Duxischlauds negen
de vijand genoemd. Gaat tiet zoo «oor
uau lei het wel met lang meer auren
oi dn weg der onteigening d.e, wat luH
strekken van tien meenoorraad. ne-
tiöft reeds guijtUg© resultaüeii heeft
gonad, zal ook ton opcnchte dor aanl-
a.j>L»::on ingesJogon worden Deskun
digen verzekerou ecliter dat de moei-
lijjuitóden hierbij bijzonder groot zijn.
Parijsche Brieven
DE GOEDE ZWARTEN.
Van tijd tot tijd ontmoeten wij in
onze straten „xwarteu de groote
schutters met de roode zouaven-muvs.
de rooöe korte'broek met opgeboiue
broode plooien. Dikwijls gaan zij, nu
in du jaaigoiijde, langs du avenue's,
die ui ue nabijheid van een hospitaal
zijn, tusschen twee stortregens iu
wat zonnewarmte zeekeu. Doch. ho-
laae. hoe meewarig is net. hun on
handige, lange -lichamen in 6tiite ie
zien steunen op krukken, de fraai-
gebouwde lichamen uezer lieden, die
anders gewend zijn lang te keuvelen,
onder liet maken van zooveel beeld
rijke gebaren 1 Met een zieken voet of
een zieke knie schrijden zij moeizaam,
voorzichtig voort, ietwat verbleekt
door deze bleekheid der Zwarten, die
hun gezicht aschkleurig maakt. Zij
lijken heel grocte kinderen te zijn,
gansch verwonderd over hetgeen er
met hen gebeurd is.... Zij heliben ge
kropen met ongehoorde stoutmoedig-
heul, zij zijn gesprongen ln de vijan
delijke loopgraven, verschrikkelijk,
en de tanden toonend zijn zij op de
bajonetten toegestormd, zonder te
weten, of hun eigen bloed stroomde,
ongevoelig vcor pijn en door pijn
overspannen. En nu onder;muen zij
de soort van vreesachtige verrassing,
die de kinderen tegenover hun kwa
len hebben die niet begrijpen waar
om men geen pret kan hebben en loe
pen, en die langen tijd schijnen r t
te denken over deze vreemde en plot
selinge zaak.
Deze verschrikkelijke en zwarte
kinderen zijn er ook na aan toe,- do
„groote personen", die toch wel het
wonder zouden kunnen verrichten
om hen te genezen, van onwil te be
schuldigen, want in de oogen der on-
schuldigen zijn de groote heereu een
soort van zeer machtig, doch ongeluk
kig zeer grillige halfgoden Welnu,
voor de Zwarten, d:e ziek of gekwetst
zijn. zijn de geneesheereo die mach
tige „groote personen Het schijnt,
dat de Zwarten soms vinden, dat de
gor.eesheeren niet genoeg hekserijen
gebruiken. Zij gevoelen cr geen wrok
over zij zijn er niet too in slaat
maar niettemin laten zij doorscheme
ren, dat zij er niet inloopen, en wan
neer de gelegenheid zich voordoet,
t>etoonen zij eenige ironie Men ver
telde mij deze geschiedenis
Een Scnc-galees. een kerel 3ls een
bc-oin. komt met oen erg geschonden
hiel in het hospitaal. Hij heeft erzcll
heet lang nnar gekeken, en zijn rne©
ning is: ,.DnI is hoelemn.-il niks!'
Dut is echter niet het oordeel van den
chirurg, die na een nauwgezet on
derzoek hel geval zeer ernstig vindt -.
hloedbederf is in de wond gekomen
en breidt zich over den ennschen voet
uit. De zieke slaapt, en de voet wordt
bom afgezet Verb^stpr'ng van
rlen Zwarte bil het ontwaken. Po
schondors ophalend, kre<-t hij
Dat, niet slim Hil wegnemen
voet. bii zeggen voet genezen
Niet dat hH twnfelt aan «te kunde
van zijn blanken eeneesh»er de ge
neesheer der Blanken kan alles v©
nc7en, maar, zie ie. h'i heeft n;ot g->
wild, uit een <-ril ..Dat, ma.Tiier van
Blanken I" zegt de Senegaiees, zon
der toorn overigens, doch toch mot
ccn gelaatsuitdrukking, dat hij Je
grap wat te ver gedreven acht. Hij
wreekt zich trouwens. En wanneer <U
dokter zelf hein een nieuw verband
komt leggen, plaagt hij hern zacht-
kens
O. dat ts niks. Genezen, mijn
voet. Doet hcelemaul goeti pijn, heele-
maal niet.... Muar, weet Je, in Sene
gal dokter var. Zwarten niet zoo
knap hij niet wegnemen rmjn voet
Trouwens, onze Senegaiees troost
zich. Hij is overtuigd, dat hij, trots
het verlies van zijn voel, naar den
oorlog kan terugkeeren. IIij vraagl
zich niet af boe, hij ziel er hoelcniaai
de onmogelijkheid niet vun in. Nou
dan. daar hij toch naar den oorlog
zal Kunnen terugkeeren, ©nnoodig
om zich zorgen te maken, nietwaar?...
Ja, zij zijn aandoenlijk in hun zoo
eenvoudige geestesgesteldheid, aan
doenlijk ook door de ongekunsteld
heid van hun hart, toegewijd aan
waar zij van houden.
Een andere Senegaiees is. in een
ander hospitaal, in bed hij weent
af en toe. met groote snikken. Opeen
verschrikkelijke wijze heeft een gra
naat zijn dij verminkt. Doch h huirt
r.iet om die pijn. noch om het hache
lijk leven, dat hij later stellig zal
hebben noch gisteren, noch morgen
bestaan voor de ongekunstelde en
primitieve wezens. Doch hij heeft ge
hoord, dat dp granaat, di" hem ver
minkte. epn Franschc wns Men
heeft getracht hem uit te leggen, dal
een dergelijk ongeluk kan gebeuren,
dat. In een aanval, de grens van vij
andelijke troepen niet nrcc'es k&n
worden afgenaaid. Hil bcgrünt het
niet. De T'rausche artilleristen on. in
zijn geheime gedachte, ook ue Fran
&cJie granaten zelve, mwtcn wet©n,
dat hij, de benegaleesche soldaat, .s
gekomen om voor Frankrijk te ster
ven. En waarom braken ze hem dan
de beenderen
Ik, Senegaiees, gekomen omdat
Frankrijk eu Senegal, dat is zelfde,
Frankrijk, dat mijn vador en mijo
moeder
En de arme Zwarte weent onbegrij
pelijk over wat in zijn brein en zijn
hart misschien een ondankbaarheid
van zijn moeder ie.
De herinnering komt bij me op aan
dien ander, waarschijnlijk gekomen
uit Soedan, die, de rechtervoet ver
minkt. werd behandeld in een pro-
viiicie-ambulunce, aan een strand bij
het Kanaal Hij kende geen woord
Fransch, behalve het woord „Boche
Zwijgzaam droomde hij, -.vaar hij ook
gezeten was. zelfs op het trottoir,
zwijgzaam en ontevreden, iedereen
van zich verwijderend door een groot
gebaar, dat den straatjongens schrik
aanjoeg. Zoo dikwijls hij ken. ont
vluchtte hij 's nachts uit de ambulan
ce, klauterend over de muren, en den
volgenden dag vond men hem dolond
over de wegon hij ping, een aan
houdenden droom volgend, op zoek
naar Roches
In onze Parijsche straten ziet men
er ook, die. om de eene of andere
reden, eenvoudig een r^r'd door
maken. Zij wandelen of, heter ge
zegd. looty-n, want wandelen kunrwti
ze niet. Groot, recht en portie gaan
zil bij groepjes van twee of drie mei
groote passon. plot"';"- met wijde
charen. om Ie redetwisten: dan
staan zli eenige seconden stil, en
loopen daarna weer vorder. Hun ue
