De Europeosche Oorlog.
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 31 MAART 1615
Een Duitsche heschou-
wlng over 't Russische
leger.
In de „Tngliche Rundschau" schrijft
prof. H. Vogt een artikel, oin op ie
komen legen de geringschattende wij-
re waarop in Duitschiand nog'steeds
gesproken cn gedacht wordt over den
tegenstand win Rustend. Men stelt
rich nog te veel voor, dat in Rusland
ahe6 in do war is, en vertell nog
steeds sprookjes over met zand gevul
de granaten en bordpapieren zolen.
Maar men vergeet, dat de Russen tij
dens den Oost-Aziatischen oorlog veel
hebben geleerd. De toestand in bet le
ger en bij de intendance is beter go-
worden. de verduisteringen hebben
niet meer den fabetechOgen omvang
van vroeger En de Duitsche troepen
te velde in het Oosten hebben reeds
lang de ervaring opgedaan, dat het
Russische 'esror uitstekend is uuge-
rusf. volkomen voor zijn taak bere
kend, en dat de intendance goed
werkt. De buit. aait de Masoerische
nier. n gemaakt, heeft de overtuiging
geschonken dat ook het materiaal,
r>'el rechtstreeks voor den strijd be-!
•temd, veldkeukens, winterkleeren,
ambulance-treinen enz. tn orde is.
Prof. Vogt wijst er op, dat ook het
Russische leger in de Den jaren die
sedert den Jupanschen oorlog voor
bijgingen met krachtige hand en op
uitstekends wijze is georganiseerd,
en dat de reservekrachtcn van Rus
land grooter zijn. dan men in Duitsch
iand meende.
Alle voorspellingen, die in Duitsch
iand werden gedaan, over naderende
revoluties in Rusland, over boeren
opstanden enz, zijn falikant uitgeko
men. Integendeel de oonvervaRe-
ven. wen hei samengaan met demo
cratische landen als Frankrijk en En
geland een doorn in 't oog is. zonden
wellicht voor een vrede met Duitsch
iand te vinden zijn, de liberalen en
democraten willen den oorlog door
zetten in de hoop dat een nederteng
van Duitschiand daar liberaler denk
beelden zal doen veld winnen, wat
voor de democratische groepen in
Rusland slecht? winst zal zijn
Prof. Vogt Wijst verder op de groo-
te economische kracht van Rusland,
en op de versterking van het weer
standsvermogen door de krachtige en
nauwgezette doorvoering van het al
coholverbod. Rusland 'ijdt niet 89n
gehrek ann levensmiddelen, zooals de
andere strijd voerenden, mnar aan
moeilijkheden voor zon uitvoerhan-1
d'd Op economisch gebied kan Rus-1
•and het nog lang uithouden, en op1'
militair gebied is Rusland nog niet.'
geschokt Wol kan niemand zoggen,
hoe groot het aantal Russische reser
ves is, doch te meenen dat de behaal
de overwinningen het einddoel in het
Oosten al hebben naderbij gebracht,
acht deze Duitsche schrijver voorba
rig
Want het is, zooal® wij reeds op
merkten, merkwaardig, dat de Rus-
6en, ondanks de vaak zware nederla
gen steeds weer weten zich te her
stellen en tot het offensief over te
gaan En zooale de ,.Lokal Anzeigor"
Beide hel is niet aïïeen noodig de
Russische legers te verslaan, men
moet ze vernietigen.
Zoolang dit niet gedaan te, kan van
een bereiken van het dool In het Oos
ten geen sprake zijn.
De generaals Joffre en
French aan het woord.
De generaals French eu Joffre heb
ben zich beiden laten interviewen, de
eerste door een Amerikaanechea jour
nalist. de tweede door de „Dépêche"
van Toulouse.
Sir John French toonde een abso
luut vertrouwen in die emoovwwin
ning: ik ben nummer zoo zdker ge
weest van de overwinning als nu, zel-
de <lo veldmaarschalk.
De journalist vroeg wat wel het
meest kritieke oogenbhk iu dm veld
tocht was geweest, waarop generaal
French nntwoorddfe, dut dit geweest,
is de terugtocht van Bergen In het
laatst vun Augustus.
Wij bevonden ons in open terrein,
vertelde sir John French, en de toe
stand was vrij gevaarlijk. Maar de
hardnekkige, taaiheid, waarmede ons
klem legertje eiken meter terre n te
gen de overmacht verdedigde, heeft
ons gered. Geen ooien blik hebben on-
»e troepen gewankeld. De soldaten
wisten en begrepen, óat wij niet ver
slagen waren, maar dat wij een stra
tegischer terugtocht uitvoerden tegen
over een groote overmacht on dat de
verliezen, welke wij den Duitschera
door hardnekkig elk punt te verdedi
gen konden toebrengen, van niet urn-
der belang waren voor het einddeel
dun een voorwaartsch© be w eg ia g.
Hun v.ist vertrouwen, dat ook hun
beurt van hol offensief t© nomen z*>u
komen. b cof ongeschokt
Een groot aandeel in den goede©
afioop heeft de cavalerie gehad, wel
ke door haar g-oote activiteit elke om
trekkende of omvattende beweging
verijdelde.
Sir John French waarschuwde voor
overdrijving voor wat betreft de waar-
die dor artillerie in dozen oorlog. On
getwijfeld, zeide hij, is het zware wa
pen in waarde gestegen mafir die
wapens, welke de beslissing brengen,
zijn geweer on mitrailleur en nog
steeds is <1© infanterie - du koningin
van het slagveld.
De veldmaarschalk wns va" oordeel
dat do Engelschman a's verhtroTrioat
niet onderdoet voor den Duitse hor.
Van groot belang achtte hij het feit,
dat de DniLschers van hun gel>oorte
af aan discljiline worden gewend.
Ten slotte zwaaide d-; Knfréteche
veldmaarschalk grooten lof toe aan de
Territorialdie do verwachting hard
den overtroffea, evenals aan de Ca-
nadeezen.
Generaal Joffre noemde het ge
beurde hij Soissons een noodlottig ge
vecht, of een fout, sis ge wilt, zeide
hij maar in elk geval slechts een
periode in den strijd. Ik commandeer
soldaten, niet het weer. Maar ik heb
ge-en ©ogenblik getwijfeld en ik twij
fel geen oogonhl ïk aan de eindover-
vrinntug.
Op de vraag van den journalist of
het waar was, dat de Fransclw troo
pen in België door de overmacht ver
pletterd viin, antwoordde generaal
Joffre: Dat is absoluut onjuist. Ons
leger wan talrijk. Wij verloren den
slag bij Charleroi ten zovel ge van
eigen fouten Reed's vóór den oorlog
had ik opgemerkt, dat ecnige van
onze generaals niet geschikt meer
waren voor hun taak. Aan de be-
kwaamltoid van sommigen twijfelde
ik, over anderen was ik ongerust.
Over hot pos tie-kn rakter van dezen
oorlog Sprekende, zei de generaal Jof
fre: Toch wordt er wel degelijk gema
noeuvreerd Napoleon beweerde zijn
veMs'ogon ta winnen met de voeten
van zijn soldaten, maar wïï doen het
mot orue locomotieven. Dat is liot
verschil. Go moet niet te veel afgeven
op do traagheid van het verloop van
don «trijd. want daardoor zijn wij In
staat geweest onze weerkracht te ver
bomen en onze strijdmiddelen aan te
vn llen.
Ten slotte verklaarde generaal Jof
fre dat do Dul(schors meer dain een
milli'^n man in den strijd togen "net.
F ransel io leper verloren hadden: van
do gtu 'te waa bij/ia geen officier meer
over. Hij gaf to konnen, dht naar ziin.
meeninc het mor°el van de Dnit°cfae
troeoon zeer was geschokt.
E«n Fnoefsch oordcel over
de Duitsoho weermacht.
In de „Times" komt een ar tike: voor
dat de vraag bespreekt: hoelang de
DuötsChers hei nog kunnen uithou
den.
Itet dool van dec Dudtsohen genera-
Ion staf Is geweest met groot© kracht
en snelheid in enkele weken na de
oorlogsverklaring Frankrijk te over
winnen om dan met alle macht tegen
Rusland1 te kronen optrekken.
Dat doel is niet hensik l, door den
tegenstand in België, en van het oozen
blik dat 'te veerstand in Frankrijk
georgoniï' erd was. kwam dDuitsche
ópmarsch tot staan. Hei Düiiscli© doel
kon niet bereikt worden door de ne
derlaag aan d© Marne, gevolgd door
die in Vlaanderen.
Toch had Duitschiand er al eijn
kracht op gezet, om dat döel te berei
ken. Het aiuitol legerkorpsen in vre
destijd is 25. Toen do oorlog uitbrak
had Duitschiiaud 61 actieve, reserve,
aanvul lings on landweer korpaön ge
reed. Sedert werden er nog 8 korpsen
bijgemaakt, zoodiat in Januari 1915
Duitschiand. beschikte over:
acttevo legerkorpsen 25 1/2
reserve 211/2
aanvuilingsbrigades 61/2
nieuwe ret-ervekorpsen 7 ,2
landwcorkorpsen 81/2
Het gehee'e Uuitsclie plan, ge ba
ss© rd op do snelle overwinning in hel
Westen, liep mis toen die overwin
ning uitbleef, betoogt óe ..Times'.
Van het oogenhhk dut Frankrijk
on verwachten tegenstand bood en dus
Rusland gereed kon zijn, voordat het
geheel© DuiLsc.ie leger tegen den Oos
telijker! vijand1 kon optornen, verloor
Duitschiand do leiding van den oor
log. En bovendien had het aijn geliee-
11 vermogen op een kaart gezet, en
door de groote verhezen, in de eerste
maanden van den oorlog geleden, aan
iuansci.<ipi.en en kader, kon het de
meerderheid niet meer herw innen,
nocii .ii liet Westen, noch m hel Oos
ten. L';t <le verheelijsten he©£', de „Ti
mes" ite berekening gemaakt, dat on
geveer hu.it Januari net Duitsche le
ger 1,800.000 man liad verloren; aan
nemende dat van deze 500.tX>J_rnun
weder m staat waren, na herstel,
n'tw het front terug to koeren, blijft
het verlies 1.300.0!W man ol 2130.000
per -maand.
Het gohoel e aantal manschappen in
Duitschlaiui ingedeeld was op 1 Jan.
in ronde cijfers -i.OOO.OOO; het geheele
aantal beschikbare soldaten 9.0üÖ;000.
Hiervan moeten echter worden afge
trokken de menscl'cn voor dau spoor-
wettdson®!, de politie, voor noodage
krachten in administratie en industrie
berekend op 5X) 000 man, dan blijft
dus over een totaal voor den ve.d-
dtenöt van 8.500.00U. Hiervan zijn er
4.0>M).OJ0 aan liet front, de verhezen
bedragen 1.300.000 man, zoodut de
aanwezige reserve 3.300.000 man be
draagt Hiervan zijn or 800.000 van
meer dan 39 jarigen leeftijd, dus min
der geschikt voor den velddienst. Vun
do rest Is een kwart ongeschikt, zoo-
dat er ©enigszins ruim berekend 2 rail-
lioen man beschikbaar zijn a's reser-
v8: deze behooren tot de lichtingen
1915, 1910 ©n 1917 Bij de gemiddelde
verliezen van 260.000 man per maand
is dus nu het Duitsche lozer niet meer
aangevuld, na pl.ai. 10 maanden.
Zoo ten minste geen nieuwe formaties
worden gevormd, wat men in Duitsch
iand nooit kan zeggen.
Do Dulisohe keizer &an
't woord.
Ec© correspondent van „World"
deelt mede dat de keizer Wilhelm
dezer dogen verklaard heeft:
,,Jk wenschte dezen gruweüjken
oorlog niet. Mijn grootste weu-ch was
steeds dht Ik mijii leven zou mogen
eindigen zonder Duitschiand in oorlog
te zien. Ik heb door uhe daden gedu
rende mijn zes en twintigjarige re-
goer ing wel getoond, dat ik noch da
zen noch een anderen oorlog wilde.
Ik weet dat deze oorlog niet is ge
komen door Duitschiand. maar door
de andere natiën die thans tegen ons
strijden. Maar nu de oorlog over or.s
ls gekomen, acht ik het mijn plicht t©
volharden en ik ben overtuigd dit de
oorlog met een overwinning voor
Duitschiand zal eindigen. Hij zal voor
Duitschiand gx-ed af onpen. Ik ben in
heit veld met mijn dappere soldaten.
De overwinning zal aan ons zijn".
Verspreid Nieuws
van de oorlogsvelden
IN DE KARPATHEN.
De Ooslenrijksche oorlogscorrespon
denten melden: „De 6ti'®tand in den'
strijd om den Doek'a-pas duurde
etechts 24 uur. De Russen brachien
nhuwe reserves in het vuur en de
strijd om het OrrtÜava- en Leborcza-
dal is weer in vollen gang. Oosten-!
rijk-sohe troepen doen het bovenme-n-
schetijkè in den heldhaftigen strijd.
Maandag zijn herhaalde aanva'spo-
gingen der Russen met zware verlie
zen afgeslagen. Voorn' wordt nog
steeds zeer heftig gestreden in den
Oeszok-pas en op het front westelijk
daarvan tot den straatweg naar Ba-
ligrod. Tot dusver konden de Russen,
ondanks hun krachtige aanvalen. niet
op een enkel punt hun plan volvoe
1 ren om in Hongarije door te dringen.
D© geheele strijd In de Karpathen
heeft nog plaats op Ga'icisch grond
gebed, behalve don in den Doekla-
pas, waar de Russen, met enkele klei
ne wijzigingen, nog de zelfde stellin
gen bezet hebben a's in Januari.
Over den e'ag in de Karpathen
schrijft de correspondent van het
Berliner Tageblatt", dat de uitslag
hiervan de hoogste politieke bet eeke
nis heeft. De dagdtjksche officieefe
berichten noemen de geheele Karpa-
thenikam als brandpunt van de groote
Russische pogingen tot doorbraak.
H.-t heftigst schijnen de Russen lus-
schen Lubkow en Oeszok te willen
doordringen, doch ook hier konden
zij den dam der eigen dooden niet
overschrijden Door den vooruitgang
der Oostenrijkers 'n het oostelijk ge
deelte van het HO kilometer :ange
stagve'd wordt de Russische toevoer
naar Midden-GalioU bedreigd, en de
ze tot omwegen gedwongen Tevens
wordt daardoor een verschuiving van
krachten ten gunste van den door
braak verhinderd.
IN DE BOEKOWINA.
't Bureau Norden meldt
De Russen, d'o over de Dnjesler
zijn verdreven. hebben zich ver
schanst acluer een aantal steunpun
ten min of meer tot vestingen ge
maakt niet ver van Za'eszczyki. De
Oostenrijkers strijden met groote
hardnekkigheid om het terrein, op
enkel© punten zijn zij er In ges'aagd
over de Dnjesler te komen. Om ande
re stellingen wordt nog gestreden. Bij
NoworSieiitzka duren de artillerie-ge
vechten voort Achter de Russische
grens hebben de Russen sterke opne-
mhigsteHingen gemaakt.'
Uit Tsjernowitsj wordt aan den
.Lokal-Anz gemeld De Russen heb
ben zich achter Opgeworpen steun
punten bij Zaleszczyki verschanst De
Duitschers en Oostenrijkers winnen
terrc-in, dat echter met taaie hardnek
kigheid wordt verdedigd.
KORTE OORLOGSVERHALEN.
't Is de Duitsche schrijver Kurt
Mflnzer, die in het Berliner Tage
blatt' ©enige korte aantcekeningen
geeft dankbare bouwstof wellicht
voor latere oorlogs-romans zoo
merkt het Als Handelsblad op eu
vertaalt dan aldus
DeHond.
In den nacht kwam een groot, grof
dier, een smerige hond, de loopgra
ven binnengeslopen, schuw, wantrou
wend, blijkbaar door honger ge
kweld. Een der soldaten trok zich het
dier aan hij gaf liet wat van zijn
brood, en ©en stuk worst bovendien
ook dc helft van zijn dek. Daarmee
verwierf hij zich dc volslagen over
gave en de blinde trouw van den
hond.
Teaenover de Duitschers lagen de
Ensrelschen ingegraven, ochter draad
versperringen en versterkingen. Ein-
deliik. na lang wachten, waren de
Duitschers blii, toen het bevel kwam.
teven de Engelschc loopgraaf storm te
loepen.
Iri het nachtelijk duister slopen ©en
paar man vooruit, om de draadver
sperring door te knippen; doch mid
den in hun werk stegen er licht-
raketien omhoog, hun zilverlicht uit
stortend over de donkere aarde op
dadelijk knetterde oen salvo-vuur loe
en dreef de soldaten terug.
Allen bereikten weder de eigen loop
graaf, op één na. de haas ran den
vreemden hond: hü lag zwaar gewond
midden op hot veld. Reeds be.sron de
nacht te verWeek©n er was geen den
ken aan. heen onder de cocon vnn den
waakzamer) vijand weg te halen.
Daar sprong plotseling de hond tc
voorschijn, nadat hij al eon tijd lang
vergeefs zijn meester in de loopgra
ven gezocht had. Met één wip was liij
uit den diepen kuil, Joeg het terrein
daarvoor af, tot hi| den gewonde ge
vonden had: dan legde hij zich naast
hem neer, den kop gericht naar den
roodachtig kleurend©" ochtendstond,
en ving aan Jammerlijk te janken.
De soldaten, die reeds aan heel wat
gewend waren geraakt, huiverden bij
het droevige huilen van don hond
een Engeleche schildwacht joeg een
kogel naar het dier.
Toet) stond de hond op, koek naar
zijn bewusteloozc-n meester, begon
hem naar de loopgraven te sleepeu
Bij den vijand bad men dit gezien; er
sisten ntu telkens kogels langs den
hond, maar als dooreen wonder bleef
hii ongedeerd. De hond stoorde zich
aan niets hij sjorde en sjouwde, en
steeds wist hii het bloedige lichaam
van zijn baas iets dichter bij d© loop-
graaf te brengen. Maar telkens moest, j
hij wel stil staan, nieuwe krachten
scheppend even jankte hij den da
genden dag tegen, maar sloeg sterk
zijn tanden in de uniform-jas van don j
beweegloozen man, om hem weer een
eindje verder te trekken.
Als dan de bleeke z<>n aan den hori
zon te voorschijn steeg, was het geen
smerige verloopen straathond meer
maar de zonnestralen hielden hem
met gouden pulver omweven.
D© hond had zijn vracht nu bijna
tot den rand van tie loopgraaf ge
bracht. Hij wachtte voor het laatst
en het was, nu hij weer den kop om
boog stak en zijn geblaf liot klinken,
alsof het ditmaal haat ©n schimp was,
wat hij den vijand daarginds toe-
gromde. Zoo begreep die het ook. De
geweren uit de vijandelijke loopgra
ven hadden even gezwegen maar
daar knalde weer een salvo. Ditmaal
was liet raak. De hond viel neer, bleef
lizcen. Maar de kameraden van den
gewonden soldaat konden dezen om
laag in hun loopgraaf trekken hij
was gered.
De hond kroeg zijn grafeen krans
werd daarop gelegd, alsof hij een ge
sneuveld soldaat was.
GEVALLEN STRIJDMAKKERS.
De Belgische oorlogscorrespondent
van „De 1 ijdschrijft
Geruimen lijd ge»eu©n beschreef ik,
Ivoe bij de overslroomingeji van hot
ïser-gebied telkens uit don grond de
lijken van Duitsche soldaten losge
woeld wei-den, welke dan op het wa
ter ronddreven. Officieel en officieus
is dit toen door de Duitschers tegen
gesproken, hoewel ieder het heeft
kunnen bostattgen. Een ander derge
lijk luguber verschijnsel doet zich in
den laatsien tijd herhaaldelijk voor.
In het begin van den Yser-strijd tij
dens de hevige worstelingen, die in
deze streken teen plaats grepen, zijn
natuurlijk do lijken der gedoode wa
peiuuakker© slechts inderhaast kun
nen begraven worden. Vooral zuide
lijker aan tiet front konden de lijken
met een weinig aarde slechts worden
bedekt. Daarna kwam d© loopgraven
oorlog. Loopgracht na loopgracht
werd aangelegd. Op enkele pluutsen
zelfs geen 25 meter van de vijandelijke
linie. Er kwam een waar doolhof van
loopgraven, waarvan de voornaamste
vaak afzonderlijk© namen dragen. Dit
net van loopgraven is dikwijls zóó in
gewikkeld, dat over een frontlengte
van slechts een 13 ti 14 k lometers di
loopgrachten-lengte 250 kilometers
bedraagt. Bij het aanleggen nu dezer
loopgrachten stuitten de gravers tel
kens en telkens op de lijken hunner
makkere, die voor enkele maanden
daar snel waren begraven. Men be
grijpt, wolk luguber werk dit graven
on bedoelde plaatsen is. Wordt een
liik vaneen wapenmakker gevonden,
dnn leggen de soldaten het op een
bnar, bedekken het onmiddellijk met
een witten doek en vervoeren 't naar
een naastbijliggenden doodenakker,
waar de Frunschon «n Belgen moest
op gewijde aarde worden begraven.
De Katholieken krijgen aldus nog een
kerkelijke begrafenis, dank zij den
aalmoezeniers.
AAN HET ALTAAR GEDOOD.
Een „Tijd"-c©rrcspondei)t meldt
Tijdens den jongsten raid der Duit
sche vliegeniers boven Weet-V) au tuie
ren had een tragisch voorval plaats
ln Nieuwkerk, welk aardig plaatsje
op 14 K.M. afstand van Yperen gele
gen is. Daar werd <1© H. Mis opgedra
gen door den weleerw. heer P. Rcy-
nnert, vroeger leeranr aan het O. L.
Vrouwe-college te Ostende ©n thans
pastoor der parochie, toen het gesnor
eener vliegmachine hoorbaar werd
Daar men in die streken al aan liet
oorlogsgevaar gewend Is, ging hij
rustig voort de H. Mis te lezen, teen
even na de H. Communie een bom,
door een vliegenier geworpen, hel
dak van het kerkje doorboorde en ln
het Priesterkoor ontplofte. De officice-
ronde uriester werd.blo©lend vnn het
altaar weggedragen en overleed aan
de bekomen wonden. Ook ©en dozijn
eeiocxvlgen werd door de ontploffende
bom gedood.
DE STRIJD BIJ NIEUWPOORT.
Een oorlogecorrespondent van 't
Alg. Handelsblad öchrijfi d.d. 24
Maart
..Reeds meende ik Nieuwpoort en
het duinengebied voorloopig vaarwel
te zeggen en nu vraagt toch opnieuw
dit plekje mijn aar.daoht Herten toch;
moesten de bundgenooten hier weer
in 't klein ©lag leveren. Dat kwam
zoo. Het .aanhoudend bombardement
der Duitschers op Nieuwpoort en om
geving had, hoewel 't eigen-ijke doe'
met bereikt was, toch nogal schade
toegebracht aan de ©tellingen. Die
©chade nu moest hersteld worden.
Doch dit is gemakkelijker gezegd dan
gedaan. Reeds eerder wees ik er op
dat, achter de strijdende troepen, do
pionier® en wegwerkers komen. Zul
len deze echter hun werk met kans op
welslagen kunnen uitvoeren, dan
moeten ze op aAnmerkelijken afstand
van de strijdenden volgen. Nu was 't
dringend noodig dat hier aan t werk
werd begonnen. Vanzelf moesten dua
di geallieerden zoover doen1 ijk voor
uitkomen en ©lag aanbieden. Dit
slag aanbieden bestond hier ln een
aanval op eenige stellingen. De Duit
schers hadden n.l. eenige stellingen
tusschen St. George en RottevnUe,
doch meer naar rechts in de duinen.
Deze 6telling©n nu waren 't aanvals
doel.
Men scheen van de zijde der bond-
genooten nogal groot gewicht aan d'e
©tellingen te hechten. Reeds had d©
artillerie ©en beduidend aantal pro
jectielen op dc Duitsche stellingen ge
worpen. Doch de Duitschers Heien
dat niet onbeantwoord. Met de artil
lerie alleen, zou men z© dus met van
die plaatsen kunnen verdrijven Er
b-eef dus niet andere over, dan de
©tellingen te bestormen. Ditmaal het
men het niet aan een handjevol over.
Men wilde de kans met loopen bij den
aanval terug te worden geslagen. Ik
was dan ook getuige van de voorbe
reiding tot den aanva' W»t ik tot
hiertoe nog niel had gehoord, vernam
ik nu. Kolonel Gaspard Uubteuyi
hie'cl n.l tot de mannen een kort*
doch vur.ge toespraak en wees hert op
het gewicht van de taak (lie hun werd
opgedragen. Allen kwamen onder den
indruk van de woorden van den kolo
nel De krachtige figuur, met den ty-
pischen kop mei klein puntbaardje
bewoog zioh onder het ©preken leven
dig heen en weer. De rechterarm
werd meermalen vooruitgestoken in
de richting van de Duitsche stellin
gen. de Imker, daarentegen, hing slap
en lusteloos langs de zijde Aanvanke
lijk begreep ik dit niet goed. Doch la-
Ier heUlerde het geval zich op Die
arm wad n.l. reeds door een stuk van
een projectiel getroffen, en dienten
gevolge gedeeltelijk verlamd geble
ven. Toch had de kolonel er op aan
gedrongen, in dienst en bij sijn sol
daten (te b'ijven gedurende den oor-
log. Hij werd dan ook door zijn onder
geschikten zeer vereerd. De jonge of
ficieren beschouwden hem als een
vader van het regiment, 't 19 dua te
begrijpen dot zijn woorden van groo
ten moreel en invloed waren. Na d©
aanspraak toog inen op weg Al'en
waren zeer monter en de vast© wil.
om als ze terugkwamen, slechte a'-t
overwinnaar te komen, sprak uit hun
trekken. Een eindweegs. tot danr
waar de gevechtszone aanving, mocht
ik mee. Toen was 't ©top; en kon ik
van een waarnemingspost of verder
zien hoe de groepen langs verschillen
de paden zich bewogen Spoedig zag
ik slechts in de verte een grijze mas
sa zich voortbewegen, dan weer ©nel-
Ier, dan weer langzamer, doch 6tee<la
voorwaarts. P'ots een losbranding,
a's u't honderden vuurmonden. Een
geküklak van mitrailleurs en ©en ge
knetter van geweervuur, 't Was een
leven, als ik nog maar zelden hoorde.
En daartusschen het vallen der grij
ze gedaanten, vc-r voor me uit In dc
door hel zonlicht boschenen duinen.
Een oorverdoovend geweld brak nolc
nu los uit het Fransche geschut, en
de projectielen vlogen duizenden me
ters ver over de plaats waar Ik stond.
Slechts het eigenaardig Duiten dn'd-
de aan dat de projectielen over ons
heen gingen. Voorts in de verte, don
kere plekken in de lucht, tussohen ho-
hemel en aarde, daar waar de pro
jectielen ontploften
De strijd was er dus lt'-v!p. Zo©
duurde het ruim twee uur. 't W'if® als
of ik in de ingewanden van een in
werking zijnden vuurspnwenden terg
mij bevond. Het geiuid weerkaatste
zich honderdvoud EindeÜ k minder
de de he'sche muziek en was hei ta
merken, dat de et rijd opeen of ander*
wijze was beslist. Spoedig wisten wij,
dat de stellingen door de Duitschers
waren ontruimd, en een aantal doo
den, gewonden en gevangenen, waa
weer de oogst van dit wroede gebeu
ren Groote offers waren aan belde
zijden gevallen, docb het door de ge
allieerden beoogde doel was bereikt.
Toch was het nog geen tijd om te rus
ten. Nieuwe reserves rukten aan om
de stellingen t© dekken die in handen
■waren gevallen der Verbondenen. Me
nige jonge man, die eenige uren t_©
voren ging, kwam n'et weer Z'n li
chaam zal naast dat van zijn kame
raad in het gomoonschappeiljk gr if
rusten. Een ruw godenktceken zal do
plaats der dappere gevallenen a&JO'
geven."
Tor Zee.
DE DUITSCHE DUIKBOOTEN IN
ANTWERPEN.
Een Telegraaf correspondent schrijft:
„Ee- )k ln de Engelschc pers veel
besproken punt ls het overbrengen
der onderzeeërs van Hoboken naar
do Vlaamsche kust. Hier werd een
weg door België aangeduid, echter
niet de Juiste, al kunnen de Duit
schers de Wester-Schelde vermijden.
Zeker U Antwerpen met Heyst ver
bonden, nl. dooir de Schelde tot bo
ven Gent, 't kanaal der Lieve en fla
vaart van Schipdonck, maar dezo
laatste water g is niet bevaarbaar
van ten Westen Eecloo tot de kust:
hij gaat zelfs door e«n duiker onder
't kanaal Brugge-Sluis cn mondt in
zee door een sluis uit, welke geen
vaartuigen doorgang verloenen kan.
De onderzeeërs moeten bovendien
re" te Heyst, maar te Zee!»rogge zijn.
Doch or is een weg: Hoboken—Gent
over de Schelde, dan 't scheepvaart-
kanaal recht over Aalter l.rug, St.
Joris, Beernem, Steenbrugg© naar
Brugge en dan het groote zeekanaal
ov©r Lisseweghe naar Zcebrugg©-
haven".
^Feuilleton
Armorel.
Uit hei Engeifich van
WALTER BES ANT.
Mijnheer Feilding is Byron niet,
zeide Armorel koel. Hij mag lie
ve, vrouwelijk© gedichten maken,
maar hij ls geer, Byron niettemin,
zeer verplicht. Uk zal uw geschenk
aannemen en tn waard© houden, om
dat gij liet als een kostbaar bezit be
schouwt. De autografieche verzen van
onbeduidende dichters zijn anders het
bewaren niet, waard. Evenwel om
u plertier l© doen....
Dit antwoord was zeer onvriende
lijk en ondankbaar, maar het ver
veelde Armorel, Feilding t© hooren
prijzen©n na d© ontdekking der
schilderijen en de zonderling© ge
schiedenis, welke zij dien morgen ver
nomen had, begeerde zij voor het
O ogen blik don lof van den knapsten
man in London niet meer t© hooren
uitbazuinen.
Toch ontrolde zij het blad papleren
pin* het -ten lezen. Eerst doorliep
lij viiicuug het begin en riep toen
opeen®
Wat is dat
Wat, bedoelt gij vroeg me
vrouw EJstree.
Hot is een kopie 1
Dit waren dezelfde woorden, die zij
gebruikt had, toen zij de schilderijen
zag. Armorel herinnerde zich dit zel
ve, en oen duistere argwaan maakte
zich van haar meester.
Een kopie zeide mevrouw
EJstree \olstrekt niet Het zijn de
gedichten, di© in een der eerstvolgen
de nummers Van Alex' blad zullen
verschijnen. Het zijn verzen, dit Feil
ding zelf gemaakt heeft. Lieve en
zoetvloeiende verzien. Hoo komt gij er
bij te zeggen, dat zij niet authentiek
zouden zijn
Ill verteeldde mij vroeger eens
iets van dien oord gelezen te hebben.
Zij zette haar lectuur wort Al
lezer.de, herinnerde zij zich eiken re
gel hoe langer hoe duidelijker.
Wat scheelt u, Armorel vroeg
Zoe. Waarom kijkt ge zoo boos?
Keek ik boo6 Dan moet het ge
weest zijn om lets, dat mij door deize
verzen weder in het geheugen werd
gebracht Ja dat was het ook.
Mag ik de gedichten nog eens in
zien
Zoe nam het haar aangeboden ma
nuscript en ln» de verzen wantrouwig
nogmaals over. Er was iets in dit ge
schrift, dat Armorel had doen ontstel
len. Maar wat? Zij kon er niets in
vinden, wat haar die ontroering ver-
klau rde.
Wel hud zij weinig gevoel voor
poëzie en kon zij de schoonheid van
een fraai gedicht niet waardeeren.
Maar in dit vers zag zij niets, dan ©en
paar aardig klinkend© rijmen. Waar
om was Armorel zoo ontsteld
Wat hebt ge, Armorel vroeg
zij weder.
Och, niets. Ik bracht mij onder
het lezen iets te binnen, maar het
is niet© van belang.
Armorel, heeft Alex iets gezegd
wat u onaangenaam wa»? Heeft hij n
zijn hof gemaakt? Heeft hij u belee-
digd door een liefdesverklaring?
Neen. Er is goon sprak© tusschen
ons van hofmakerijen of liefdesver
klaringen en dat zal er ook nooit
wezen.
Dat weet ge niet.. Omtrent zulke
dingen kon men niets voorzeggen.
Mannen zijn zonderlinge wezens, en
Alex dweept roet u.
Ik kan mij niet leerstellen, hoe
di© man een vrouw zijn liefde zou
verklaren, evennwn als ik mij kan
voorstellen, dat hij schilderstukken
mankt of verzen clicht. Misschiet)
■mankt hij zijn hof wel op dezelfde
manier nis hij schilden.
Welnu, hij schildert heel mooL
Ja zeker, heel mooi. Armorel
stond on. Ik zal u hedenavond aan
uw eigen gezelschap moeten overla
ten, Zoe, daar ik brieven moet schrij
ven. Ge zult dat zeker niet kwalijk
nemen
Kwalijk nemen, kind 1 Natuur
lijk zou het mij aangenamer zijn als
ce bij mij bleeft, maar daar gij an
dere dingen te doen hebt
Zij viel met een zucht weder ach
terover in haar stool.
Toen Armorel op haar eigen kamer
was. opende zij bet manuscript, dat
Archibald haar gegeven had en
daar vond zij op de allerlaatste
bladzijden de regels die zij zich
weder herinnerd had. Zij legde den
kostbaren autograaf naast Effic's ge
dicht De inhoud was woordelijk het
zelfde zelfs geen komma was verge
ten. Onwillekeurig dacht Armorel we
der aan de twee schilderijen.
Opeens schoot haar als een blik-
setnstranl de gedachte aan het fraai
gebonden boekje in de ziel„Stem
man en Echo's, door Alex Feilding".
Zij had dit. toen Zoe het haaT gaf, in
haar wrevel tecen den dichter, op zij
de geworpen. Nu haalde zii het weder
uit ziin bo°k te voorschijn en legde
hot naast Edfie's handschrift.
Weldra vond zij de bladzijde ln
Effie'9 boek. waarvan d© inhoud vol
komen gelijk was non de eerste blad
ziide in het gedrukte werk. Het boekje
bestond uit dertig of vees-tic gedich
ten. hei schrijfboek bevatte hst. dub
bele aantal. Doch dezelfde gedichten
volgden elkander in dezelfde orde op,
zonder zelfs een ivooj'd te verschillen.
Toen bedacht Armorel, dat Zoe nog
een anderen bundel bezat, het eerste
deel van „Stemmen en Echo's, dour
Alex FeildingDit boek had zij dien-
zelfden middag in liet salon zien lig
gen. Zij ging het halen en keerde te
rug zonder Zoe te hebben wakker ge
maakt, die blijkbaar over haar Fran
schen roman in slaap was gevallen.
Natuurlijk had mevrouw EJstree
niet geslapen. Zij wa® klaar wakker,
maar nieuwsgierig. Zij wild© weten
wat dit alles beteekvndewaarom
Armorel plotseling zo© driftig was ge
worden waarom hare wangen gloei
den en haar oogen flikkerden cn wal
zij in het salon kwam doen. Zij be
merkte dat Armorel het eerste dool
van Alex' gedichten was komen halen.
Wat moest zij met dat boek doen
In haar kamer teruggekeerd, verge
leek Armorel de gedichten van het
eerste deel met die in het schrijfboek
Ook de verzen van dezen bundel
vond zij, woord voor woord, ln het
handschrift terug.
Goede hemel 1 riep Armorel
uit. De man steelt zijn gedichten,
evenals hij zijn schilderijen stoelt.
Die arme EffieZij 1© even slecht ais
Roland
Dit was haor eerste gedachte. Toen
kwam de tweede en deze zelde dat.
als de geschreven eu de gedrukt©
verzen dczeWde waren, dit bewees,
dat. Effie die ln haar boek had over-
geschreven. Zulke dingen gebeuren
meer. Als dit het geval was. was
Effie ©en schandelijke bedriegster.
Maar hoe kon er in haar boek een nog
onuitgegeven gedicht staan, dat op do
tafel van Alex Feilding had gelegen?
Daarop kwam dc derdo gedacht©
aan he' woord Deze wijze zei l© kalm:
,.De man is een schurk. Hij tiecft d©
wereld met de schilderijen bedrogen.
Waarom ®ou hii he: dan ook n'rt met
de verzen doen 9 Doch lees ze nog een 3
over en oordeel wie ze geschreven
moet hebben."
Armorel volgde die Ingeving fJi
herlas den inhoud der twee god rukte
bundels. O 1 het waren verzen, die
alleen ©cn vrouw kon sehri'ive.ti.
Nu zij den sleutel van het raadsel
had gevonden, was het spoedig voor
haar cncrelcal Het karakter van haar
vriendin werd in deze gedichten ge-
hoe! forovogeven.
Het zijn alle gedichten vnn F.ffie,
riep z" weder. Alle alle. Ti©
man heeft z'in verzen gestolen zoowt-J
als zijn schilderijen.
(Wordt vervolgd.)
