ybti de productie xan oorlogs-nutnitle,
reid© minister Lloyd George, dat het
tekort nan munitie, ten gevolge van
liet in dezen oorlog noodig gebleken
verbruik, den vijand evengoed hekend
i.- uls den Engelschcn zelf, en dat de
duur van den oorlog, de verliezen aan
menscbcnlevens en ten slotte ook
overwinning of nederlaag afhangen
van de vraag, of in die behoefte aan
munitie op afdoende wijze kan wor
den voorzien.
11e geallieerden ziin in de meerder
heid. zoowel wat het aantal man
schappen als wat hunne qualiteit be
treft, dio niest alleen gelijk staat met
die van den vijand, maar doze zelfs,
als hot or op aankomt, overtreft.
De productie van projectielen bij de
Centraal-Europeesche mogendheden
bedraagt, volgens zijn inlichtingen,
250.000 stuks per dog.
liet bezoek aan Frankrijk heeft
Lloyd George zeer gerustgesteld ten
opzichte van de vraag, wat Frankrijk
heeft gedaan en zal kunnen doen.
„Als wij in de eerstkomende maan
den evenveel zullen kunnen doen als
twin de Fransch© inrichtingen waar
schijnlijk zal mogelijk zijn, dan kun
nen de geallieerden een overweldi
gende meerderheid liebben van dat
gene, wat het meest noodig is, om do
overwinning te behalen."
Alle technische en scheikundige
hulpbronnen van het land en van het
Ilijk moeten tot dit doel georgani
seerd worden.
Sedert het ministerie van munitie is
ingesteld, heeft Lloyd George reeds
groote Instellingen van granaten ge
daan in één enkele stad zai, naar hij
verwacht, het aantal te maken pro
jectielen 250.000 stuks per maand be
dragen.
Het land is verdeeld in 10 munitie-
7Önes. die onder bestuur van plaatse
lijke commissies van deskundigen
staan. De Staat zal misschien de con
trol© over de metaalmarkt op zich
nemen, teneinde verspilling van kost
baar materieel te voorkomen.
Lloyd George legde er den nadruk
op, van lvoe groot belang het is, over
geoefende werklieden te kunnen be
schikken. eu zeide, dat, met een vol
doend aantal van zulke werklieden,
in een paar weken het aantal machi-
no-geweren zou kunnen verdubbeld
worden, wat van het grootste belang
is voor het leven van de manschap
pen en 0111 hen in staat te stellen hun
ne stellingen te behouden.
Lloyd George verklaarde verder,
dat de productie van sommige fabrie
ken zou kunnen worden verdubbeld,
wanneer de beperkende reglementen
der vakvereenigingeö tijdelijk buiten
werking werden gesteld en er geen
werkstakingen of uitsluitingen plaats
hadden.
De werklieden in de münHie-Indm-
trie en de dokwerkens hebben er in
toegestemd om aRe gesch ijlen aan
een scheidsrechterlijke uitspraak te
onderwerpen en de i>atroons zijn be
reid gevonden om geen misbruik te
maken van de verslapping der aoUe
van do vakvereenigingen.
Verder was hij nog met de vakver
eenigingen overeengekomen, dat de
winst, die in fabrieken, waar dez©
nieuwe bepalingen zullen ingevoerd
worden, gemaakt wordt, zal beperkt
worden.
Er wordt een leger gonecruteord van
werklieden, die zich verbinden zullen
om overal heen te gaan waar zij
moohten noodig zijn, om in de muni
tie-industrie te werken.
De werklieden zijn vrij om 'n dat
leger dienst te nemen, maar wio dat
doet, kan desnoods wettelijk gedwon
gen worden te werken.
Vorder zijn er verschillende maat
regelen getroffen om do sa men'wer
king tusschen Frankrijk on Engeland
nauwer te maken, omdat er verschil
lende dingen zijn, due do beide landen
voor elkaar zouden kunnen doen, zoo-
oat door gemeenschappelijk overleg,
<ie productie van beide landen zou
kunnen verhoogd worden.
I.loyd George verklaarde, dat
Duit-sch.iand eteeds oorlogsmateriaal
had opgegaard en met iedereen goede
vrienden was gebleven tot het met
Zijn toebereidselen gereed was.
Tijdens de Balkancrisis had Duitsch-
lund zich zoo bescheiden en pretentie
loos voorgedaan, als maar mogelijk
is. Het had voor Frankrijk zijn wel-
w'."radst en glixnlaoh over gehad, Rus-
ia nd behandeld als een vriend en was
gearmd met. Engeland door de kanse
larijen van Europa gewandeld.
Wij waren toen werkelijk van mee
ning. dat een tijdperk van vrede en
vriendschap was aangebroken, maar
op dat oogenbük fabriceerde en ver
borg Du'tsch'and reeds enorme voor
raden oorlogsmateriaal, om zij-n bu-
ui daarmee in den slaap te overval
len eu ie vermoorden.
Indien zulk oen soort misleiding
tusschen de volkeren onderling succes
heeft, dan zal in toekomst iedere
grondslag voor vriendschappelijke in
ternationale verhoudingen méén stor
ten. Het is voorden wereldvrede nood
zakelijk, dat die opzet mislukt en het
is onze' pfleht -é zorgen, 2aï <Po mfs-'
lukt." (Luid© toejuiching*».)
DE WERVING IN' DE KOLONKN.
Reuter seint uit Londen:
Do werving In de Engelsche domi
nions gaat nog steeds uitstekend.
Peare©, do Au3tralischo minister
van vended ging, verklaarde onlangs,
dat geld noch moeite gespaard zou
den worden om in de behoeften van
het Rijk te voorzien.
Zoo noodig, kon Australië het aan
tal manschappen verdubbelen. Tot
het begin van Juni had Australië
90.000 man uitgerust voor don oorlog.
En thtfns is l»oricht ortvan/?en dat de
regoering van Australiö besloten
hoeft nog drie brigades to vormen,
zoodra de versterkingen die thans
nog wachten, naar 't front zullen zijn
overgebracht
EEN BRIEF VAN KITCHENER".
I-ord Kitchener beeft den volgenden
brief geschreven aan den arbeiders-
leider Ben Tillet, die onlangs een
tocht langs het front heeft gemaakt
„lk dank u zeer voor uwen brief,
waarin gij zulk een interessante be
schrijving geeft van onze mannen in
de loopgraven. Zij hebben ongetwij
feld schitterend gestreden tegen den
vijand, die in dezen veldtocht van de
lafste middelen gebruik maakt
"Wij doen al het mogelijke om hun
de munitie te verschaffen, die zij
noodig hebben. Hel doet mij genoe
gen te kunnen mededeelen, dat het
met de verzending der zeer ontplof
bare ilen pon der-granaten thans beter
gaat"
Uit Dulisohland
DE WEDEROPBOUW VAN OOST.
PRUISEN.
Men schrijft aan "t Alg. Handels
blad:
De Pruisische Staatsregeering heeft
voor den wederopbouw van Oost-
Pruisen 400 mi li tóen mark beschik
baar gesteld. Van deae som is reeds
meer dan de helft uitgegeven125
millioem mark komen hiervan tot her
stel van gebouwen; 19 millloen mark
werden besteed, tot onderhoud der ca.
350.000400.000 vluchtelingen, van
wio thans verreweg het grootste deel
naar zijn Heimat is teruggekeerd.
Dan zijn circa 30 millioen mark uit
betaald als premiên voor de bebou-
w.ng der door de Russische troepen
verwoeste akkers, berekend naar een
premie van 30 mark per morgen. Ver
der werden aanzienlijke sommc-n be
steed voor het aan kv©pen van zaai
en pootgoed, landbouwwerktuigen,
zooals stoom- en motor ploegen, enz.,
het aanschaffen van allerlei huishou
delijke benoóü'igdheden en hot aan
knopen van vee, vooral van rundvee,
en geiten uit Hannover, Westfalen en
Oost-Pruisen. En men is or vast van
overtuigd, dat dat aanzienlijk bedrag
van 400 millioen mark nog lang niet
voldoende is, om de provincie Oost-
Pruison weder tot liaair vroegeren
bloei te brengen.
DE RIJKSDAG.
De „Vorwarts" vestigt de aandacht
op een artikel van den lieer Von Ger-
lach in de „Weit am Monvtog". waar
in deze spreekt over het gemis aan
politieke I>eteek©ms van dtoi Rijks
dag gedurende den oorlog. Terwijl in
alle oorlogvoerende landen, behalve
dan nog Oostenrijk wol in Honga
rije liet parlement mede d© oor-
logsvraagstukken behandelt, vervult
de Duitsche Rijksdag de rol van fi
gurant. Dit acht de heer Von Gorloch
een gevaarlijken toestand, die nood
lottig kan worden voor da buitenlamd-
sche politiek. Als de Rijksdag zich
zelf uitschakelt, ontbreekt de regee
ring da mogelijkheid zich op de hoog
te te stellen van de verlangens van
het volk. Volksvergaderingen zijn
verboden. De pers staat onder cen
suur. Alle mogelijkheden zijn het
volk ontnomen, om vrij en openlijk
en onder controle der openbaarheid
zijn meonang te weten. Alleen kiene
cliqueu kunnen achter do coulissen
voor hun onverantwoordelijke poli
tiek stemming maken en' invloed
trachten te winnen.
En de heer Von GerLach wenscht
daarom verantwoordelijk samenwer
ken van parlement en regeering.
Vooral is die noodig in de quaes tie
van hel ourksgsooei eu don vrede.
IN IIET IIllJS VAN AFGEVAARDIG
DEN.
Wolff soint uil Berlijn:
Hot Huis van Afgevaardigden be
raadslaagde over de eoonomische
oorlogsma atregelen.
De conservatief Hoesch sprak in
bijzonderheden over de volksvoeding
en keurde de maatregelen der ragce-
ring goed. Wij bebovven geen cijfers
voor het buitenland geheim te hou-
deu, wide hij onder toejuichingen.
Zeifs indien de nieuwe oogst slecht3
een gemiddelde opbrengst zou lieb
ben, zou hij nog een millioen ton
overschot opleveren.
Nu wij de zwaarste proef hebben
<Joo?staan mei hcï -xmllngenlccren'
van liet verbruik, zullen wij over den
otiendigen haat von Engeland zege
vieren. (Toejuichingen). Wij zien de
toekomst tegemoet met kalme vastbe
radenheid we.'ke zoowel do soldaten
als de thuisgeblevenen kenmerkt.
(Toejuichingen),
Do nationaal-liberaal ILrach sprak
over den toestand der nijverheid. Hij
constateerde, dat Indien do tegen
woordige toestand gehandhaafd kon
blijven, men zou kunnen volhouden,
hoe lang de oorlog ook zou duren.
AI3 .alle beschikbare militaire en eco
nomische machtsmiddelen to water
en to land goed worden gebruikt,
zullen wij met eere bestaan en na
den oorlog politiek en economisch
sterker zijn dan te voren. (Levend g©
toejuichingen).
De Fortschrittler Lippman rappor
teerde over handel en geldverkeer.
De disconto van dc Rijksbank was ge
lijk in de beste vredesjaren. De goud
voorraad van de Rijksbank nam se
dert liet liegin van den oorlog met
1115 millioen toe en stijgt nog steeds.
Wat gouddekking betreft, staan wij
er gunstiger voor dan het vijandelijke
buitenland. Vooral het neutrale bui
tenland zal moeten imzien, hoe hoog
onze valuta tc-genover de Engelsühe
en Franscho staat. Engeland bereikte
met zijn maatregelen niet, dat het de
zee beheerscht, dank zij de waak
zaamheid onzer duikbootèn. (Toejui
chingen).
Evenmin is de Duitsche koopman
blijvend van de wereldmarkt verdre
ven. Hij zal na een zegevierenden
Yrede, die wij na het zegevierend
voortrukken onzer troepen mogen
verwachten, de plaats weer innemen,
die hij na jayenlangen arbeid verover
de en ieder wegrukken, die zich daar
wellicht zou willen neerzetten.
De beraadslagingen worden morgen
voortgezet.
Toen las de president een telegram
voor dat gezonden zou worden ita».
den Oostennjksch-Honsaarschen op
perbevelhebber en waarin liet Huis
van 'Afgevaardigde-u galnkwen-
Bchen betuigt met de herovering ran
Lenuberg en de hoop uitspreekt op
spoedige nieuwe successen disr ver
bonden Duitsch-Oostenrijksche legers
(Toejuichingen).
Over Zweden.
De ,,Tim&s"-correspondent te Pe
tersburg seint:
Do pers wijdt hoe langer hoe meer
aandacht an 11 de houding van Zwe
den. De „lleurscourant" stelt uit
naam van de openbare meen.ng de
vraag: „Waarin zien de Zweden een
werkelijke reden voor een strijd met
Rusland, ernstig genoeg om zich daar
door al de ellende van een oorlog op
dien hals te halen?" De schrijver van
het artikel komt op tegen de mee
ning, dat Rusland een noordelijken
uitweg iieai den Oceaan zou wen-
sc-hen en herbaalt, dat het niet an
ders wenscht dan een uitweg door de
Dardanellen en den Bosporus; Rus-
lanct's recht op zulk een uitweg wordt
door geheel Europa eikend.
Zooara dii doel bereikt zal zijn, zal
Rusland geen andere zoe-noule3 ver
langen en zul hei zijne natuurlijke
grenzen bereikt hebben on ziel» wij
don aan de vreedzame ontwikkeling
van zijne hulpbronnen.
Op Zee.
DE DUIKBOOTENOORLOG.
Reuter 6emt uit Londen
„Het stoomschip „Belgrave" werd
bij de kust van Pembrokeshire getor
pedeerd en binnengesleept to Broad-
haven met de kiel omhoog, Do beman
ning wordt vermist."
„De te Norwich verschijnende „Eas
tern Daily Press" deelt mede
Woensdagmiddag kort voor tweeën
geraakte het stoomschip „Punisiana"
bij Ptkefield Gap aan den grond. Het
was getorpedeerd door een Dultschen
onderzeeër.
De bemanning (38 man) werd ge
land te Lowestoft.
De ..Punisiana" hoorde te Londen
thuis en was met e©n lading tarwe op
weg van Montreal naar Hulk"
't Wolffbureau seint uit Skagen
„De tretler „Nord P. C. 194" u
Geestemünde is acht mijlen ten noo
dien van Haustiholcn door een Engel
se hen onderzeeër getorpedeerd. ~De
bemanning werd door een anderen
Duitschon IreRer aan boord geno
men, met uitzondering van don kapi
tein, die a's marine-officier door de
Engelse hen werd aangehouden.
Volgens „&kagena Avis" is de be
manning Woensdagochtend te half
acht in de haven van Skagen aange
komen."
HET SCHIP VAN DERNBURG OP
GEBRACHT.
Wolff seint uit Berlijn
Uit Bergen wordt gemeld, dat de
stoomboot „Bergensfjord", waarop,
zich de vroegere staatssecretaris
Domburg bevindt, door de Engel-'
schor naar KirkwaH :s opgehraehï.
De „Lokal Anzeiger" merkt op. dat
wijl de heer Domburg van de Engel-
schen een vrijgeleide heeft gekregen,
het aan te nemen is, dat het niet de
bedoeling im Domburg vast te hou
den.
ZWEDEN EN PUITSCHLAND.
De N. R. Ct. meldt
Naar het Zweedsche departement
van bui tern land; che zaken verneemt,
heeft de kapitein van de Duitsche
duikboot U 14, nu in Engelsolve krijgs
gevangenschap, verklaard, dat hij het
Zweedsche stoomschip Lappland hij
vergissing heeft getorpedeerd. liet
electrische licht was op het schip niet
aan. zoodat naam en henkomst van
het schip niet te lezen waren. Hij had
het scliip voor een tank boot aange
zien. De kapitein ran de I-appland
verklaart echter, dat het licht aan
't Wolffbureau meldt uit Stock
holm
„Aftonbladet" constateert met ge
noegen, dat Duitsohland door zijn
verklaring omtrent het stoomschip
„Vcrdand"" blijk h©eft gegeven, dat
het de be langen van Zweden en even
eens het recht niet uit het oog ver
liest.
Het strekt der Duitsohe regeering tot
eer, dat zij openlijk bekent een mis
slag te hebben 'begaan.
Ook wordt de zaak der naar Swine-
xnünde opgebrachte schepen met prij-
zenswaard'igen spoed afgedaan, ter
wijl de Eiigolschen de opgebrachte
schepen weken-, ja, maandenlang te
Kirkwall laten liggen.
Bovendien heeft Du'tschland on
langs bij bijzondere beschikking aan
de Zweedsche schepen faciliteiten
verleend en ook niet, zooais in Enge
land in versohiüende gevallen is voor
gekomen, in strijd met het recht,
Zweedsche goederen onteigend.
Er valt zekerlijk veel af te dingen
op de behandeling van de Zweedsche
.scheepvaart door Duitsohland, de
rechtvaardigheid ©iseht echter, dat
erkend wordt, dat de fouten weder
hersteld' zijn.
Uit den Balkan.
IN DEN KAUKASUS.
T u r k 3 c li legerborioht:
De in de richting van Olty ope-
reerende Turksche troepen verdreven
in talrijk© aanvallen den in dez© ligh
ting maanden rechtervleugel van de
geallieerden naar liet Oosten. Ten ge
volge van deze aanvallen bemachtig
den Turksohe troepen belangrijke
stellingen der geallieerden en maak
ten daarbij rijken buit.
- AAN DE DARDANELLES.
„Aan het fDardanelleuvfronl deden
cle geallieerden met steun van hun
kanon non van groot kaliber etn do
onlangs aangekomen versterkingen
op 21 dezer verscheiden aanvallen op
de zuidelijk© groep der Turken bij
Sed-ul-Bahr, maar deze aanvallen,
di© alle tot na middernacht duurden,
werden al© afgeslagen. Do geallieer
den, die zeer zware verliezen leden,
werden allo afgeslagen. De goallioor-
gere stellingen teruggedrongen.
Op 20 Juni beschadigde een der bij
die Turksche groep ten noorden van
Ariboerno© behoo rende batterijen
door baar krachtdadig vuur twee
groote transportschepen van de ge
allieerden, die in die streak van de
kust kruisten en noodzaakt© 00 zich
te verwijderen.
In den ochtend van 21 Juni verniel
de Turksche artillerie een batterij*
-stelling, die de geallieerden versterk
ten, totaal".
DE HOUDING VAN BULGARIJE.
De „Times" verneemt uit Sofia, dat
het Rulgoarscho antwoord op d© no
ta der vier enfente-magendheclen van
29 Mei een gunstigon indruk maak
te. Hei wordt beschouwd als een
grondslag te geven voor een vriend
schappelijk overleg. Een flinke stap
is dus gedaan naar een mogelijke
schi kking. Er wordt beslist stilzwij
gen bewaard over den tekst van het
antwoord, maar da correspondent
meent te weton dat het document het
verzoek bevat can verdere inlichtin
gen over de houding der mogendhe
den ten aanzien van die verschillende
punten van het nationale program en
huu verwezenlijking. De mogendhe
den overwegen thans hun antwoord.
Zondag heeft de minister-president
de redacteuren der plaatselijke bla
den tot een bespreking genoodig'L
Hij zette iu de bijeenkomst do buitwi-
landsche l>etrei.k ngen van het land
uiteen. De besprekingen waren ge
heim. maar deze stap schijnt er op
te wijzen, dat de politieke toesta ml
ernstiger wordt. De omstandigheid
dat KaJtsjef, d© zaakgelastigde te
Konstanti nopol, die do vorige week
ontbcdon werd, niet op zijn post te-
rnpïcee.-'fe, reeft aanleiding tot veel
commentaren.
Over vp©de.
GEEN BEMIDDELINGSPOGINGEN.
De Nederlandsche Anti-Oorlog-Raad
verzoekt aan de pers mede te doelen,
dat blijker,s in de „Daily News" ge
dane publicatie en vooral dloor
richten non Nederlandsche dagbladen
uit Berlijn, do voorstelling wordt ge
wekt als zonden bij gelegenheid ccnor
in April te 's-Gravenhage gohouden
conferentie over een toekomstig con
gres ter bevordering van een duurza-
men vrede min of meer officieus© be
middelingspogingen zijn gedaan om
een overleg tusschen Engeland en
Duitschland te bevorderen, terwijl in
die berichten bovendien de voorstel
ling wordt gegeven, alsof van Iingel-
sche zijde het in.taitief zoude zijn ge
komen en bepaalde aanbxedngcn zou
den zijn geschied-.
Het bestuur van den Ned. Anti-Oor-
log-Itaad stelt er prijs op te verkla
ren dat dez© berichten onjuist zi;n
en dat woliswaar, geheel los van do
conferentie, uit den aard dor zaak in
particuliere gesprekken tusschen par
ticuliere p«rsonen van gedachten is
gewisseld over mogelijk© bevordering
van een spoed,gen vrede, doch dat
zelfs daarbij allerminst sprake is ge
weest van zoodanige aanbiedingen
als in bedooldo berichten zijn ver
meld.
UK Zuid-Afrik».
Uit een artikeltje in de „Daily
News" is dez© zinEnede naar a on lo
ding van de verorrdeeling van gene
raal Do Wet gelicht:
,Hot is nu taak der regeering, die
groote gematigdheid heeft betracht
bij de behandeling ran den toestand,
om al het rnoge'ijke te doen wat eert
blijvende verbittemg in het Zu!d-Afri-
kaansche leven, door deze wanhopig©
en verkeerde agitatie, zou kunnen
voorkomen".
De „Voss. Ztg." sprekend over de
vcroordee.üng van De Wet, merkt o.n.
op „De DuHschers zullen hem niet
rmoigon vergeten, als de vredieaslui-
ting met zijn en him erfvijand, Enge
land, komt."
Allerlei
SPIONNEN.
Reuter seint uit Londen
Do spion Muller is in den Tower lo
Londen gefusilleerd.
D© voorbereidend© maatregelen voor
de behandeling voor den krijgsraad
van ihet proces tegen Rosenthal, die
eveneens van epionnage wordt be
schuldigd, zijn afgeloopen.
DE KEIZER VAN OOSTENRIJK EN
DE KONING VAN SPANJE.
Wolff soint uit Weenen
De Ke'zer verleende ©en audiëntie
van een half uur aan den Spaan-
schen ambassadeur, die hom, volgens
do „Neue Freie Prasse", eon in har
telijk© bewoordingen gestelden e'gen-
handigen brief ran den koning van
Spanje overbracht.
Z. IL DE PAUS EN DE OORLOG.
Uit Keulen wordt aan de „Nieuwe
Rott. Ct." geseind
Volgens de „Kölnisch© Volkszeï-
tung" is de Italiaansch© pers uit het
veld geslagen door het interview van
den „Libertó-redncteur met den Paus.
D© censor heeft aan de Romeinscbe
bladien zelfs verboden er ©en uittrek
sel van op lo nernen. D© „Secoio" van
Milaan zegt, dat d© algemeen© in
druk ©r een is van verbijstering, te
meer daar deze particuliere rtudiën-
ii© inderdaad hoeft plaats gevonden.
Latapi©, de redacteur der „Liborté",
kende den kardinaal-staatssecretaris
Casparri van diens verblijf te Parijs.
In politieke kringen beschouwt men
Lp. tap ie als onvoldoende op de hoogte
te zijn van Italiaaiisch© zaken.
De „Osservatore Romano" heeft In
zijn nummer van Dinsdag niols over
het geval geschreven.
De „Corriere delta Sera" verwacht
een prompte tegenspraak.
't Bureau Norden meldt uit Berlijn:
Over Bern wordt aan het „Berliner
Tageblatt" gemeld, dat Italiaansche
katholieke kringen, die met het Vu li-
kaan voeling houden, het inlorvtow
met den Paus voor juist verklaren.
Men weet toch, dat de Paus gewoon
is ook zijn omgeving steeds met de
zelfde argumenten te beantwoorden
als hij dit tegenover den redacteur
van do „Liborté" heeft gedaan.
Zeer pijnlijk is men er in Italië
door getroffen, dat d© Italiaansche
rijkspolitie en de consuur zonder om
wegen beschuldigd worden, dat zij op
d© briefwisseling lussclven den Heili
gen Stool en de bisschoppen toezicht
uitoefenden en er eventueel beslag op
leggen en dus inbreuk-zouden maken
op de onafhankelïjkheidsrechten
den Paus.
Het interview van den Paus wekt
in 7fa?fë <y>n gevoel van groots onb».
haaglijkheid. De bladen vragen wat
met deze publicatie bedoeld wordt.
Over het algemeen wordt de hoop
uitgesproken, dat de- uitlatingen van
den Paus categorisch zullen worden
tegengesproken.
Stadsnieuws
GEMEENTEAMBTENAREN.
De afdeeling Haarlem en omstreken
van den Nederlandscbcn Bond van
Gemeenteambtenaren zal aan hare
vergadering van a s. Zaterdag t©
Aalsmeer verbinden het bezoeken v in
enkele zeer bekende tuinen aldaar.
A a n 1) e s t c d i n g.
Het bestuur der St. Gerard us Ma-
jella-Stichting te Bussum heeft aan
besteed het houwen van eon zieken
huis op een terrein aan de Iepenlaan
aldaar. Ingeleverd werden 30 biljct»-
ten. De laagste inschrijving was voor
a. Van Schimmel ©r. Vrakking ta
Bussum voor f 46.947; voor b. Schip
horst en Philips te Haarlem, voor
1 29,480; voor do massa laatstgenoem
de firma voor f 77.390. De gunning ia
aangehouden.
MUSE.UM FJNi SCHOOL VOOR
KUNSTNIJVERHEID.
We ontvangen het verslag over hot
jaar 1914 omtrent het Museum en da
School voor Kunstnijverheid te Haar
lem. Reed3 eerder hebben .we rneda-
deelingeoi gedaan, omtrent de School
voor Kunstnijverheid in 1914. We ver
melden thans dus alleen eenigo gege-
pis omtrent het Museum.
Herinnerd wordt aan de voorgeno-
en reorganisatie van het Museum
waarbij naast do afdeeling gipsaf
gietsels, welke do ©nderdeelen der
historische monumenten weergeven,
de verzameling kunstwerken, dia
voorhanden ia, geleidelijk uitgebreid
zal worden, ten einde de decoratieve
kunst en kunstam'bnjchtan. uit ver
schillende landen en tijdperken zoo
volledig mogelijk te vertegenwoordi
gen, terwijl nieuwe werken van hij
zonder© hoedanigheid niet mogen ont
breken.
Door de verplaatsing van het Tlan-
delsmuseum van het Koloniaal Insti
tuut komt de ruimt© in het Paviljoen
vrij voor reorganisatie en uitbreiding
van het Museum.
In afwachting daarvan moet de
Commissie voor het oogenblik haar
rbeid beperken tot het bijeenbren
gen van liet later te rangsohikkeri ma
teriaal en het vertrouwen koesteren,
dat zij door de medewericing van ve
len daartoe in staat zal worden ge
steld.
De middelen voor de reorganisatie
noodig, moeten voor oen groot deel
door het particulier initiatief worden
bijeengebracht.
D© Commissie doet een beroep op
hen, die de kunstontwikkeling in ong
land ter hart© gaat, om haar te steu
nen ten ©inde het voorgesteld© dool
ta bereiken.
Het kapitaal, dal aan da reorgani
satie zal worden ten kost© gelegd, zal
in verband met de toeneming der
volksontwikkeling ©n der volkswol-
vaart, hoog© rente afwerpen.
Het groote publiek heeft nog weinig
l>esef van het enge v&rband, dat er
bestaat tusschen de kunstuitingen,
van een volk en zijn beschaving.
Het dankbeeld, dat zich in verschil
lend© kringen heeft gevormd, dat
kunst een niet noodzakelijk verschijn
sel, een weekiö-arlikel is, dient mein.
los te laten, terwijl d© overtuiging
zich baan moet breken, dat door do
kunst niet alleen de innigst© en meest
zuver© gevoelens der mcnschheid tot
openbaring komen, zoodat zij naast
godsdienst en wetenschap een verhe
ven en beschavende roeping to ver-
rallen heeft, doch dat zij tevens een
blijvend toeken vormt van de hoo-
gere idealen, di© een volk zich hooft
gesteld.
Het ia bovendien aan geen twijfel
onderhevig, dat de kunst, vooral de
decoratieve on d© ambachtskunst, ©en
machtigen factor vormt om de coonol-
mische kracht van een land te verhoo-
gen, indien door schoonheid en do-
gelijkheid der producten, in binncnr
en buitenland een ruim© afzet kan.
worden verkregen.
Niettegenstaande hier te lande teeds
ernstig© pogingen in het werk werden
gesteld, om de gebruikskunst, alsm©-
de handel en nijverheid, di© met haar
bloei in onmiddellijk verband staan,
te ontwikkelen en te bevorderen, zijn
toch door den invoer van goud- en
zilverwerken, van voortbrengselen in
den, want dat zou een schandaal ver
oorzaken.
Jiet scheen Mabin toe, dat hij nog
eerder de verdwijning van zijn zoon
aan zou nemen als vast st&and, zon
der uitleg, dan met zijn vrouw te kib
belen en haar broer te beschuldigen,
deze nusdaad begaan t© hebben.
Tevergeefs drong zij er op aan, dat
hij nog eens terdege zou lateu infor-
meeren w;e deze „man uit tiet Noor
den ran Engeland" geweest was.
Lord Moorhatiip'.on was niet te
Vinden voor zulke „overijld© dingen",
zooals hij het noemde, en alweer on
dervond ze, dat h:j om mets zooveel
gaf aLs om den huiselijkon vrede, zelfs
al liep hij dan gevaar, dat iedereen,
die iets wist over d© geheimzinnige
geschiedenis van Ciprian's terug
komst en verdwijning, zijn zwijg&n
verdacht zou vinden.
Mabin was verontwaardigd over
zijn bangheid en over het feit, dat hij
liever alles geloofde, dan zich zelf in
moeilijkheden te brengen. Het scheen
haar too, dat hot niet gunstig zou
zijn voor do veiligheid van kleinen
Julius als zijn grootvader, al hield
deze ook nog zoo veel van den jon
gen. zoo kalm berust:© iu den geheixn-
fcinnigen dood van zijn ©ig©n zoon.
Z© beheerschte daar gevoelens zoo
veel ze kon, deed haar werk als ge
woonlijk en slaagd© er in, uiterlijk
kalrn to blijven.
Maar toen z& klaar was, ©11 d© bi
bliotheek kon verlaten, waar Julius
nog steils aan het spelen was, voelde
zet zich niet in staat kalm te blijven,
als z© in de hal Joe Wright of kapi
tein Dalrnain© ontmoette, di© daar
gewoonlijk den middag doorbrachten,
luierende bij het vuur.
Zij besloot dus aan het eind van d©
gang de tuindeur door U> gaan, achter
het huis om t© loopen en er arm den
anderen kant weer binnen te gaan,
dcor een deur, die vlak bij de achter
trap was.
Er was een ruit in het bovenste deel
van de deur, maar liet was te donker
om daardoor nog ln den tuin te kun
nen zien. .Maar d© gang zelf was vol
doende verlicht, en Mabin liep lang
zaam door z© was heel droevig ge
stemd en veegde de tranen weg, die
langs haar wangen gleden.
Opeens stond ze stil en staarde naar
iets wat haar den adem deed inhou
den.
Aan don anderen kant van do ruit,
vlak bij het glas, duidelijk herken
baar in het licht van d© electrische
lamp, die achter haar liiug, aag Ma
bin het gelaat van een man, met
strakke, starende oogen.
Met een schreeuw sprong z© voor
uit en uiifce hee&ch het woord „Ci-
pnan maar vóór ze de deur be
reikt had svas het gezicht verdw enen.
HOOFÜSTUK XIII.
Mabin had niet luid geschreeuwd,
het was zelfs weinig moer dan een ge
smoorde angstkreet geweesl
Maar kapitein Dalmaine, di© in de
hal zat te rooken, hoorde het Iiij
schoof het zware gordijn weg, dat
voor de deur naar d© gong -hing, en
zag het meisj© staan, tegen den muur
gedrukt, elarend naar de ruit in de
deur.
Hij was nieuwsgierig wat er ge
beurd was. Daar hij achter haar
stond, kon hij in 't begin niets van
hqar zien dan haar rag. Maar toen
hij de gang doorgeioopen was en zóó
dicht bij baar was gekomen, dat hij
haar gezicht 'kon zien. merkte hij, dat
2© nog steeds straks naar do deur aan
het eind van de gang keek, en er
doodelijk verschrikt uitzag.
Wat is er aan de hand, juffrouw
Wrest Heeft iemand u doeu schrik
ken zei do hij, en terwijl hij
sprak pakte hij haar bij 'den arm.
Meteen koek hij naar d© dour en
staarde naar het raam. maar luj kon
er niets doorheen zion.
Mabin was wanhopig.
Ze wilde tijd hebben om te denken,
z© wilde weer tot zicli zelf komen,
doorloopen. uitkijken, probeer en cm
Ciprian te vinden. ze wilde op dat
oogenblik alles, behalve met Dalmai
ne blijven praten. Z© kou beni niet
goed uitstaan, want hij probeerde'
altijd gesprekken met haar aan te
iknoopen, en tot nu toe was het haar
altijd gelukt hem te ontwjjken.
Ze rukt© haar arm los en deed een
zwakke ïxiging om hein duidelijk t©
maken, hoe het kwam, dat hij haar
in zulk ©en vreemde houding gevon
den had, ofschoon ze heel goed be
greep. dat haar schrik maar al te
duidelijk merkbaar geweest was.
Schrikken Wol neen Ho© komt
u er bij stamelde ze, terwijl ze
trachtte te kijken alsof zijn vraag
haar erg verbaasde.
Maar ze kon niet nalaten, nog
even een ongstigen blik te werpen
jraur het raam, alsof ze verwachtte,
het gezicht weer te zien verschijnen.
Hoe ik daar bij kom Wel. om
dat ik nog nooit iemand zoo ver
schrikt hob zien kijken, zeld© hij
lachend. Kom, bekent u nu maar,
dat u ergens van geschrokken bent
Wat is er gebeurd Heeft er soms
iemand door dat ruitje naar u geke
ken en maakte dat u bang
Neen, neen, natuurlijk niet,
riep Mabin vlug uit.
Maar haar stem verraadde, dat hij
het bij het rechte eind had. Kapitein
Dalmaine keek haar een oogenblik
'aan zonder iels t© zeggen en liep toen
plotseling snel naar de deur too.
Mabin schrok, maar ze herstelde
zich spoedig en liep. hem achterna
Vóór hij den knop van de deur om
kon draaien was ze al bij hem. Ze
voelde dat ze hem moest beletten die
deur open te doen, wat er ook ge
beurd 0. En toch wist z© ternauwer
nood waaróm ze in geen geval wilde
dat liij zag wat eij zooeven gezien
had. Zo wist niet eens, of ze wel ge
loofde, dat do man. dien ze zooeven
door het raam had zien kijken, Ci
prian Moorhampton was.
En als hij het was, waarom wilde
ze dan in geen geval, dat kapitein
Dalmaine het te weten zou komen
Ze wist als 'bij instinct, dat het böter
was als hij niets merkte, en nu pro
beerde zo inet alle macht hom terug
t© houden van een onderzoek in den
toiin.
Waarom wilt u di© deur open
doen vroeg ze ©n opeens drong
hei tot haar door, dat oo met ©en
kleine list moer bereiken zou dan met
geweld.
Ze begon niu te 1 achen en deed alPof
ze zich schaamde ovor haar angst
Kapitein Dalmaine, die de verande
ring in haar houding voor coquettcrie
hield, was verrukthij liep dadelijk
in de val, liet de deur los en wendde
zich tot haar.
Wel, dat is nogal duMelijk ik
wou natuurlijk probeeren te ontdek
ken wie u zoo bang gemaakt had,
zeide hij. lk gervoeld© grooten lust,
hem een pak 3laag te geven.
Mabin lacht© weer, al stond de
uitdrukking van zijn brutale oogen
haar niet aan.
Dalmaine was oen man, dio aan
all© aardig© jonge meisje afkeer ia
moest boezemen. Maar wét er ook
gebeurde, z© móest hem in huis zion
te houden.
Ik vind het heeJ vriendelijk van
U, zekie ze, maar in dit geval is
uw ridderlijkheid niet noodig. Er is
niemand om een pak ©laag te geven.
Maar u was toch bang, u was
toch geschrokken I Kom, vertel hot
nu maar. Wilt u me niet bekennen,
wat er gebeurd is Wilt u wel geloo-
ven, dat er hier in huis niemand is,
die zooveel belang in u stelt als ik, ©n
dat ik u daarvan zoo heel graag ©en
bewijs zou willen geven Kunt u het
me nu niet allemaal vertellen
Als ze de waarheid gesproken oad
zou ze .gezegd hebben, -dat 'het ceuig©
waarmee hij haar van dienst kori zijn,
was, direct 'heen te gaan ©n haar do
gelegenheid t© geven naar don tuin t©
gaan en '/©lf een onderzoek in 1©
stellen. Maar ze begreep wel, dat dit
niet ging.
U is heel vriendelijk. Maar ik
beu hier zóó gelukkig, dat ©r heuech
niets is. wat m© gelukkiger kan ma-
ken.
Ilij lacht© ongeloovig, en koe*
haar listig aan.
(Wordt vervolgd).
