Da heer VAN I.ENNEP verdedigde
dit amendement met de opmerking,
dat men de billijkheid moet stellen
boven de juridische bezwaren.
Na een uitvoerige gediichtenwisse-
ling, waarbij de heer Kappeijne van
de Copello liet amendement-Van
Lannep bestreed, werd dit verworpen
met 46 tegen 22 stemmen, waarna
het voorstel van Gedep. Staten wordt
aan genomen.
Na eeiuge discussie werd besloten
tot instellen eener Commissie van
deskundigen, om advies uit te bren
gen inzake de exploitatie en ontgin
ning van de provinciale gronden on
der Gastricum, en om daarvoor /5000
beschikbaar te stellen, besnevens het
verioenen van crediet>en van fiOOO
en f 2000 voor de verharding van
den Schulpweg en de aanplanting
van door storm vernield bosch.
Besloten wordt om het pensioen-
reelemerrt voor de ambtenaren van
den Provincialen Waterstaatsdienst
nader i.n overeenstemming te bren
gen met de Rijksregeling.
In antwoord op een tn de Commis
sie gemaakte opmerking deelt de
heer BOREEL VAN HOGE LANDEN
(Gedep. Staten) mee. dat Commissa
rissen der Kermemer Electriciteits-
Maat.-chappii te Rloernendaal geen
aandeelhouders dier maatschappij
meer zijn. Do vervanging van een
af meer commissarissen door ge-
inaohtiffden door de Provincie blijft
beter uitgesteld totdat het rapport-
Lohr is ingekomen.
Do 'lieer W1BAUT vroeg, of in de
win terzitting nu een /beslissing kan
genomen worden," lioe do Kennemer
verder zal geëxploiteerd worden, als
naomlooze vennootschap of ala pro
vinciaal bedrijf.
De VOORZITTER antwoordde, dat
bij den heer Idhr zal aangedrongen
worden op spoedige inzonding van
het rapport, opdat de zaak in de
wintorziUing haar beslag kan krij
gen.
De heer BOREEL VAN HOGELAN-
DEN' (Godep. Staten) deelt mede, naar
aanleid/ing eener vraag, dat de In
specteur van do Volksgezondheid te
Utrecht zdch bereid heeft verklaard,
o.n advies te geven inzake de invoe
ring van een provincialen keurings
dienst.
Do begroeting voor de Provincie
voor 1916 werd vastgesteld lot een
bedrag van f 6.219.000.
Do heer THOMASSEN hield vooraf
eenigo algemeene beschouwingen
waarbij hij aandrong om maatrege
len te nemen tor bescherming van
verscliiHondo zeeweringen, die door
don storm van 29 December zeer heb
ben geleden, doordat die zeeweringen
niet in goeden toestand verkeerden,
hetgeen evenwel niet te wijten is aan
Gedep. Skaten, die in dnt opzicht
reeds doen wat zij kunnen.
Voorts vroeg hij invoering van een
provinciaal grondiljedrijf en openstel
ling van die. duinetn van particulie
ren.
Mochten die niet meewerken, dan
zouden Prov. Staten moeten komen
tot een besluit om duingrond voor
openbare wandeling aan to koopen.
Met do heeren Verf.hei m, IGorthals
Aites, Van den Boogaard, Boissevain
en v. Zutphen stelde de heer Thornas.
Ben een motie voor, om de weoische-
lijkheid uit te spreken, dat Gedep.
Staten een onderzoek zullen instel
len naar de mogelijkheid van de open.
6telüng der duinen en zoo do parti
culiere bezitters, daartoe niet willen
meewerken aankoop van diuingromd
voor vrije wandeling.
Voorts vroeg hij naar aanleiding
van de circulaire van Gedep. Staten
'inzake die uitkeering van salaris aan
gemobiliseerde onderwijzers, hoo deze
circulaire heeft gewerkt en eindelijk
hoe het staat met de kanalisatie wan
West-Friesland.
De VOORZITTER verstrekto inlich
tingen omtrent de werken, aan de zee
weringen en stelde voor do motie in
zake do openstelling der duingronden
aan Gedop. Staten om proeadvios te
zenden.
Aldus werd besloten
Do zaak van do kanalisatie van
West-Friesland is ter liand genomen, i
Do heer KETELAAR (Ged. Staten)
deelde mede, dat de circulaire aan
do Gemeentebesturen een zeer gunstig!
resultaat heeft gehad.
Hierna werd de begrooting aange
nomen ©n de opcenten op de hoofd
som van gebouwd en ongebouwd ge
bracht op 2<J en die op de hoofdsom
van de Personeel© belasting op 16.
De verschillende reeds vermelde
ge!dieeuingsbesluiten werden goedge
keurd, waarna do hoer H. J. Calkoen
tot buitengewoon lid van Geniep. Sta
ten werd benoemd.
Hierna sloot de voorzitter de zomer-
titting.
VOLKSCONCERT.
Zaterdag 31 Juli wordt door de mu-
ziekvereeniging Harmonie, directeur
de heer Wornocke en het Typo- en
Litli. Mannenkoor „Kunst na Ar
beid", directeur de heer W. A. Kwan-
tes, een concert gegeven in het park
van het Brongebouw.
CHRISTELIJKE VAKVEREENIGING
Dezer dagen is alhier opgericht de
afdoe'ing Haarlem van den Neder-
landschen Bond van Christelijke ar-
bc-iders(stere) in de Kledingindustrie
en aanverwante vakken.
Het bestuur bestaat uit de heeren
J. B. Aalbens, voorzitter, J. van Daale,
eecretaris L. Nijdam, penningmees
ter, T. van Dijk en TJ. Mobaoli, com
missarissen.
NED. CHEMISCHE VBR-
EENIGING.
In de middagvergadering van de
Ned. Chemische Vereeniging werden,
nadat de verschillende verslagen wa
ren Ixhandeld en goedgekeurd, geko
zen ais voorzitter: Dr. A. Lam, als
penningmeester Dr. IL C. Bijl (Am
sterdam), Prof. Dr. F. M. Jaeger te
Groningen en W. C. de Graaff, lec
tor te leiden, tot bestuursleden.
Voorgesteld, werd om aan de Bibli
otheek-Commissie als lid toe te voe
gen de heer A. Slingervoet Hamoudt,
scheikundig Ingenieur te Den Hel
der. I)e voorgedrageno werd be
noemd.
Het a!g. bestuur stelde vervolgens
voor. een commissie te benoemen ter
herziening en aanvulling vnn het ta
rief voor chemiacReri arbeid. Voorge
steld werden de heeren H. Baucke,
scheik. ingenieur te Amsterdam, Dr.
D. J. Hissink, te Wagenlngen, J. J.
Hofman, apotheker te 's-Gravsnhage,
J. Rutten, uchoik. Img. te 's-Graven-
hage, Dr. J. Smit te Groningen en F.
A. Steensma, arts en lector ïn de che
mische diagnostiek te Utrecht.
Op voorstel van Prof. Schoorl
(Utrecht') werd alsnog ale lid van
deze commissie toegevoegd de heer
Dr. Voerman, Directeur van het Rijks
Laboratorium voor het onderzoek van
handelswaren en de voorgedragenen
daarna l>enoemd.
Als slot van liet huishoudelijk ge
deelte van de vergadering werd be
handeld en aangenomen een voorstel
om, in samenwerking met de maat
schappij ter bevordering der Phar
macia een commissie te benoemen,
aan welke zal worden opgedragen een
onderzoek in to stellen naar de wijze
waarop het toezicht op de keuring
van levens- en genotmiddelen in
grootere en kleinere plaatsen gere
geld dient te worden.
Door de Maatech. ter bev. dar
Pharinacie zijn benoemd Dr. H. L.
de Visser te Nijmegen en J. W. de
Waal, apotheker te Culemborg.
Op voorstel van 't algemeen lve-
stuur benoemde de vergadering Dr.
v. d. Laan (Utrecht) en I>r. P. A. Meer
hurg; door de commissie zelve zal
een vijfde lid. levens voorzitter, ge
kozen worden.
De voorzitter Prof. Dr. E. Cohen,
hield daarop zijin aangekondigde
voordracht over de mestobiliteit van
olesnonben em verbindingen als gevolg
van enantiotropie en rnonotropie en
haar beteekenla voor chemie, physica
en techniek.
Binnenland
TWESOE KAMER.
Na don heer Ter Laan (Den Ilaag)
zette gisteren, bij de discussie over
liet langer in dienst koudeu van de
Lngel ijlden bij de Landweer, de heer
De Jong nogmaals de grieven uiteen
tegen do vooral voor den landbouw
onvoldoende verloven en hij bepleitte,
met den eersten spreker, een disloca
tie van de landweor, meer in de na
bijheid van de woonplaatsen der
dienstplichtigen. Voorts uitte ook hij
grieven togen den geest van 't leger,
door de meerderen verwekt door doo-
delooze straffen, door onthouding van
de gelegenheid tot uitoefening van het
kiesrecht en eindelijk keurde hij af
dat de burgemeesters do voorschrif
ten omtrent de vergoedingen illusoir
maken.
Eon incident.
De heer Marehant sprak daarna
over den geest bij het leger en gispte
scherp het gebeurde te Apeldoorn, ge
volg van onvoldoende zorg voor lege
ring, drinkwater, licht enz. voor de
troepen en van te slap en te laat op
treden tegen weerbarstigheid. Hij
trad daarbij in een kritiek op 't leger
bestuur en betoogde dat de gansche
opstelling van ouzo weermacht, niet
goed, niet doelmatig is voor liet geval
van vvezonlijk gevaar.
Toen stond de Minister van Oorlog
op en verklaarde dat een dergelijke
kritiek in 't openbaar niet was boe te
laten en tegen 's lands belang.
De voorzitter poogde den heer Mar
ehant van het woord te doen afzien.
Deze weigerde aanvankelijk, maar
stemde er later in toe mits Irij op an
dere wijzo opheldering kreeg.
De heer Schaper raadde comité-;
generaal aan en door dezen en den
heer Lobman en nog acht andere
leden werd voorgesteld de discussie'
in geheime vergadering te houden.
Gedurende een half uur werden de
geheime discussies gevoerd en men
zeidc dat ze heden, te 11 uur, zullen
worden hervat
Ter aanvulling van ons Tweede Ka.
nier verslag urdleenen wij aan het
vamvfw het Rijk uitgegeten Kort
Verslag:
Do lieer MARCilANT is aan 't woord
over het wetsvoorstel tot 't langer in
dienst houden van dienstplichtigen
bij de Landweer.
Op bladz. 1 der Memorie van Ant
woord leest spreker:
„Nederland verkeert nog steeds in
dm toestand van oorlogsgevaar en
niemand kan voorzien, of niet dit ge
vaar onverwacht dreigend zal wor
den en ons land tot het gewapender
hand beschermen, zijnor onzijdigheid
kan worden geroepen. Wij kannen
dtm plotseling genoodzaakt wonden'
van onze krijgsmacht daadwerkelijk
gebr-uk te maken en de militaire toe
stand am ons heen brengt mede, dat
ons in zoodanig geval slechts oen
uiterst geringe tijd van voorbereiding
zal worden gelaten. Het is daarom
voor de veiligheid van don staat vol
strekt nocdig, dat onze krijgsmacht
zoo krachtig mogelijk blijve voor on
middellijk optreden".
En in verband daarmee wijst spre
ker op deze passage in de Memorie;
van Ajitw-oord Jop lidt wetsontwerp
betreffende het langer in dienst hou-
dteri van dienstplichtigen bij de mili
tie:
„Voor cene eventueel© noodige sa
mentrekking van die onderdeel en van
het veldleger, die thans werkzaam
zijn aan de grer.zen tot het tegengaan
van smokkelarij, zijn zoodanige voor
bereidingen getroffen, dat deze <»p
elk gewild oogenblik verzekerd is".
De workelijke toestand schijnt :uot
die verklaringen slecht te rijmen. Du
is oen zaak van het hoogste gewicht.
Want als het aangehaalde uit cite Me
mories niet juist is, dan zullen bij
het uitbrekou van den oorlog duizen
den mannen als slachtoffer vallen in
den dubbelen zin dus woords.
Sprekor is op dit stuk niet deskun
dig ©n bad daarom reeds den weg ge
kozen. de vorige week der Kamer als
d© eeuig Juiste gewezen, namelijk een
volstrekt deskundig© die het volle ver
trouwen heeft, te raadplegen.
Op spiekers twijfel aangaande do
juistlieid dier Memorie van Antwoord
is spreker geantwoord dat ook spre
ker, wanneer hij op een kaart do dis
locatie ziet aangegeven, moet begrij
pen, dat de samentrekking op ©ik ge
geven oogenblik niet veizekoid kan
zijn, maar zelfs onmetelijk is. Spre
kers zegsman wijst er op, dot samen
trekking van elke divisie zelfs meer
tijd zal kasten dan bij d© mobilisatie,
en dan moeten de divisies weer wor
d/om samengetrokkc-ii. Titans dringt
zich op aldus sprekers zegsman
oen chaotisch hoela van al'es wat en
nergens kracht. Het is, volgens hom,
onmogelijk onze geheel© grens af te
sluiten mot troepen zoool? men nu
wil. Zoodoende bereikt men dat over
al troepen zijn, maar nergens een le
ger. Alen kan niet zoo lang de land
grenzen met iroope-n omringen; gaat!
men op de wijze door, die thans ge
volgd worde, dan hooft men veel troe
penverspilling, doch nergens een le
ger....
De VOORZITTER geeft het woord
nart den Minister vnn Oorlog, die bet
hem gevraagd heeft om, naar spreker
weet, een belangrijke mededeeling te
doen.
De lieer BOSBOOM, Minister van
Oorlog, zegt, dat de heer Marehant
een onderwerp gaat behandelen, dat
zich niet leent voor een openbare l>e-
spreking. Hij acht het niet in a lands
belang in openbare vergadering te
spreken over de opstelling van het
leger.
De VOORZITTER verzoekt daarom
dit port niet verder te liehandelen,
De heer MARCilANT kan hieraan
niet voldoen. Het Nederlandse!)© vo:k
heeft er recht op, dat die zaken war-
dun lxjliandald, omdat he>t aan de Ka.
mer heeft toevertrouwd de zorg voor
zijn belangen als de oorlog unver-
'toopt mocht uitbreken.
Wanneer de Minister van Oorlog,
die <te verantwoordelijk© man is. in
staat is de onjuistheid van sprekers
critiek aan te toonen, dun zal niets
spreker aangenamer zijn, want dun
wordt zijn ongerustheid weggenomen.
Spreker meent dus, dat het den Mi
nister zelf aangenaam moest zijn, dat
hij daartoe in de gelegenheid werd ge
steld.
De VOORZITTER kan niet aanne
men, dat de heer Marehant niet be
reid zou zijn aau het verzoek van den
Minister te voiooen. De Minister van
Oorlog kan het best beoordeelen wat
in 's lands belang is. De Regeering
doet een beroep op do Kamer deze
zaak niet iu het openbaar te behan
delen. Spreker dringt daarop bij don
hoer Marehant aan.
De heer SCHAPER vraagt het
woord over het incident.
De VOORZITTER, liet woord is
aan den lieer Marehant. Spreker hoeft
e\cn het woord verleend aan den Mi
nister van Oorlog, om een mededeo-
linff te kunnen doen, maar kan nu
niet aan dien lieer Schaper het woord
geven tijdens de rede van een anderen
spreker.
De heer MARCilANT zegt, dat hij
zich naar 's Ministers wenk zal ge
dragen, omdat er gelegenheid zal zijn
dezo zaak op ander© w ij ze dan in het
ojrenbaar te behandelen.
Iloe is nu het feit te verklaren?
Uit de onvoldoende leiding van het
veldleger, die in handen is van inen-
eaJien, welke niet tegen hun taak zijn
opgewassen. En nu wil spreker op
merken, dat in tijd van oorlogsgevaar
het beginsel van anciënniteit ons in
den i>ut inoet helpen. In dien tijd moet
naast bekwaamheid in de eerste plaats
worden gelet op karakter. Voor liet
aanbrengen vari veranderingen is het
te laat; wij moeten bedacht zijn op
overrojnj>eling; tijd voor voorbcrei-
ihins wordt ci's nooit gelaten. En het
zal spneker aangenaam zijn, inulen
de Minister kou aantoonen, dat liet
door spreker gevreesd© op onjuiste
gronden berust.
De heer SCHAPER zegt, dat we nu
eindelijk het resultaat 'hebben ge
kregen van de voortdurende geheiiu-
houderij van de Regoei^pg tegen
over volk en Parlement, spieker be
grijpt, dat de Minister in het open
baar niet wil spreken over de opstel
ling van het leger. Er is dus noodig
c©u comité-generaal. Het wreekt
zich, dal de Minister voortdurend
geweigerd heeft mededeel in gen te
doen. Spreker zal geen voorstel doen
tot een comité-genei aal, maar mis-
schion is daartoe aanleiding na liet-
gecn de lieer Merchant heelt gezegd.
De heer DE SAVORN1N LOIIMAN
wenscht, met de lieeren Gerrelsou,
Marehant, Duyniaer van Twist,
Scheurer, De Merité ver Loreis Scha
per, De Visser, Lnuburg en Albarda
de volgende motie van orde voor te
stellen
„De ondergoteekenden, na gehoord
te hebben wat over liet beleid des
Ministers van Oorlog is gezegd -.
van oordeel, dat dit punt in de
tegenwoordige omstandigheden be
ter in een gesloten vergadering dan
in een ojienbare krui worden behan
deld
verlangen dat ter behandeling van
dit onderwerp de deuren zullen ge
sloten worden."
Do VOORZITTER zegt, dat aan
•het eerste deel van art. 119 van het
Reglomeiit van Orde, luidende„De
deuren worden gjesloten, wanneer
een tiend© gedeelte der aanwezige
leden Jiet vordert of de Voorzitter
het noodig keurt", is voldaan, "zoodat
c!e deuren worden gesloten.
Spreker verzoekt do tribunes te
ontruimen.
De vergadering gaat te 2.15 over in
comité-generaal.
Te 2.45 uur wordt de openbare ver
gadering hervat.
Over het vervolg der openhar© zit
ting schrijft onze corresp. nog
inmiddels werden de openbare be
raadslagingen voortgezet Do heeren
ilelsdingeu en Hugenholtz kwamen
nader op de vergoedingen en de on
voldoend© verioveai terug. En later
besprak de heer Mendels nogmaals 1
de noodelooze en weinig dooitreffen-
de straffen (wegens ongeschoren ver
schijnen op inspectie) en do veelvul
dige dwang voor kwartier-ziekte, ter
wijl de heer Ter Laan (Dan Haag) een
motie van orde voorstelde om de on
der de amnestie-wet vallende land-
woerpliclitigeu onverwijld mot verlof
te zenden; een motie, dio de Minister
ten 3terk3t© ontraadde, even al; de
Minister van Justitie, do heer Ort,
omdat wel kwijtschelding van straf,
doch mot van den vollen verplichten!
dienst door de Amnestiewet is toege
kend.
D© motie werd met 32 tegen 22
stemmen verworpen.
Het behandelde wetsontwerp werd
daarentegen, ten slotte zonder stem
ming aangenomen, nadat Minister
Bosboom uitvoerig de bezwaren had
weerlegd.
Het was niet mogelijk of billijk om
de oudste landweerlichtingen thans
hij den landstorm te doen overgaan;
met de verloven kon in het algemeen
niet verder worden gegaan dan tot de
IS pet die al3 maatstaf zijn aangeno
men; dat bleek ook voldoende, ook
voor den hooioogst en bij de bessen
pluk in do Betuwe. Waren er spe
ciale gevallen waarin afwijking bil
lijk was, dan geschiedde 't. De Min.
onderzocht elke tot hem komende
klacht, doch kon die hier, In de Ka
rn or, niet gaan behandelen. Voor ver
kiezingen was geen ruiiner verlof te
geien. Klachten over straffen en in
dienst houden van afgekeurdop. zou
de Min. onderzoeken. Een andere' dls-'
locatie was ondoenlijk en wat den
geest bij bet leger betreft, men over
dreef de klachten. Er is veel verbe
terd. Over de A pel doorn ache gebeur
tenis is een ondersoek hangende: een
complex van oorzaken werkte hier
samen.
De Kamer zet heden do werkzaam
heden voort.
Aan het Kort Verslag ontlee-
nen wij nog ovar ©en d©cl van de
rede van den Minister van Oorlog
De heer BOSBOOM
De heer Marehant heeft na zijn
bezoek aan .Apeldoorn med-edreling
gedaan van den geest van den troep,
welke daar is geikantonneeni. Hot
spijt spreker, dat die mededeel in gen,
welke ontspruiten aan liet feit, dat
(1© heer Marehant lid der leger-
eornmissie is, niet vki die comniiVsi©
tot sprekers kennis zijn gobiachl.
Die commissie toch kan zooveel rap
porten aan het legerbestuur uitbren
gen als zij wil. Spneker had gemeend
dut een dusdanig rappoit hem zou
liebben bereikt. Vat men.het belaag
der zaak zóó op, dat men misstanden
wil wegnemen en voorkomen, don
zou daarvoor een rapport meer aan
bevelenswaardig zijn geweest, dan
Bespreking hier in de Kanier, die
toch steeds wereldkundig en over
dreven wordt, en die raenschen. wel
ke niet van een goeden geest bezield
zijn, en die zijn er 'aanleiding
en kracht geeft, om ook elders op die
wijze werkzaam te zijn.
Spreker rnoet herhalen, dat hij het
'zou waardeeren, als hier in do Ka-
mor niet telkens bveer die grieven
w-erdea onderstreept.
De heer SCHAPER Als u ze maar
eens lierstclde.
De heer MARCHANT Spreekt u
de juistheid er van maar tegen.
De heer BOSBOOM, Minister van.
Oorlog: Er 'wordt gezegd „Als u ze
eens herstelde". Maar dan merkt h;j
op, dat hem gelukkig lieden nog,
door d© heéren De Jong en Ter Laan,
werd verklaard, dat ze erkennen,
dat spreker doet wat in zijn vermo
gen is om misstanden weg te nemen.
Die aansporing heeft spreker niet
noodig die voelt hij uit zichzelf. Ais
er klachten tot 'hem komen, door de
Kamer of door de commissie, dan
worden z© ondei*aocht en de misstan
den weggenomen.
Spreker heeft een rapport ge
vraagd uit Apeldoorn. Die raprx>rten
blijven uit den aard der zaak wel
tvas wat lang onderweg. Maar dade
lijk nadat spreker van het gebeurde
hoorde, heeft hij een commissaris
naar Apeldoorn gezonden om rap
port uit te brengen.
Spreker had niet gedacht, dat hem
verweten zou zijn, dat 'hij zelf niet
naar Aipeldoorn is gegaan. Hij' zou
niels liever gedaan hebben. Spreker
heeft onlangs gezegd, dat hij nooit
meer zou klagen over de zw/aarle
van zijn taait, maar liet is niet te
verlangen van een Minister, die nu
al een Jaar op zijn zenuwen leeft,
dat hij al die dingen zal naloopon.
Dat verwijt van den heer Marehant
had spreker niet verwacht.
Spreker wil volstrekt niet de ver
antwoordelijkheid voor liet gebeurde
vnn zich afschuiven, maar hij heeft
alleen gezegd, dat de gehuld voor
den slechten geest voor een deel be
rustte ook bij de Kamer. Spreker
heeft niet gezegd, dat er één oorzaak
was hij heeft betoogd, dat er oen
complex van ooi'zaken was, dat moet
worden onderzocht. De hoer Mar
ehant noemde tal van oorzaken,
waaronder er zijn, die spreker niet
goedkeurt. De schrielheid in (liet in
richten van hot kamp keurt spreker
niet goed. maar hij kan gocn be
zwaar maken tegen de vervanging
van het kantonnement door een
kamp. Daartegen kan spreker, met
het cog op de schatkist en het bij
eenhouden van den troep, geen be
zwaar maken. Slapen in een tent is
gezond spreker heeft liet maanden
lang moeten doen. Mriar ernstig is,
dat, als het bevolen wordt, de troep
zich baloorig toont en opstandjes
maakt. Do oorzaak daarvan moet de
kern van liet onderteek uitmaken.
Over de dislocatie en do leiding
van het veldleger wil spreker hierin
hei openbaar niet nader sproken.
Pers-Orenieht
He! Incident In de Tweede
Kamer.
.'Men zie het Tweede Kam er-verslag).
Eenig© bladen schrijven ip hun Ka
meroverzichten over 't incident.
We iez* ii in 't Alg. Handelsblad.:
„Moet Minister Bosboom nu de zon
debok worden voor het feit dat niet
alleen hij. doch de panache Regeertng
den boog van het vertrouwen wel wat
héél strak en héél lang gespannen
blijft houden? Het had er heden waar
lijk veel van alsof men, vooral ter lin
ke.' zijde, gereed is om den wrevel over
liet geslikte Pauswetje, over de oj»ge-
drongon kruisers, en over meer dat
men maur wegens de tijdsomstandig
heden heef! aanvaard, te hiditer. te
gen den Minister van Oorlog. Deze
as trouwens van aMe Ministers, de
meest geschikte zondebok, omdat hij
het vaakst met nieuwe of vernieuwde
voorstellen bij de Stater.-Generaaf
moet komen. Want dan kunnen tel
kens weer eer.Ige stichtelijk© uren
worden gewijd aan tal van k'aohten,
zooals er Vrijdag weer werden ge
hoord bij de behandeling van de ver
nieuw" r.g der dienstverzen góng voor
d© militie en heden bij d'e voor de
landweer, lïn aangezien er natuur
lijk evengoed onverstandig© bevel
hebber» a's onredelijke so'daten wor
den gevonden Sn een leger dat zich nu
al bijna een jaar lang verveelt, snijdt
het klachtenmes bij Oorlog aan twee
kanten en spetteren bij elk© n'euwe
gelegenheid den Minister van Oorlog
dï sp-'inters om de oorer,
„Wij zeiden dat het heden soms den
schijn ervan had alsof men het maar
eens met een anderen Minister van
Oorlog wilde probeeren. Do onaange
name, kribb'ge ktechtenstemming d'e
©r lieerschte, culmineerde In oen, a's
meestal, vrij wrang© speech van den
heer Marehant. waartin dezfe afge
vaardigde ten slotte op den vader
lands! ie vennen inval kwam om de dis
locatie van ons leger de (naar zijn oor-
de©'.' te groote verspre'd/.ng van ons
veldleger, in 't openbaar te critieee-
ren Hij werd daarin natuurlijk door
den Minister en den Voorzitter (den
heer Van Nispen, daar de heer Bor-
gesius licht ongesteld was) gestuit,
doch er werd. na eenig heen en weer
praten, ee-r. motie ingediend (door1
den heer Lohman benevens eenigo
andere ehrletelijk-hislorisohep, enke
le anti-revolutionairen, vrijzinnig-de
mocraten en sociaal-dernocraten/waa r.
in, naar aanleiding van de crUiek op
's Minteteio beleid, een com'té-gene-
raal werd gewenschf. Danj de motie
door tien leden was onderteekend.
werden de deuren inderdaad gesloten:
ze bleven bet een half uur lang. Daar
na ging men voort met het. loozen van
grieven, doch het verluidde dat er
morgen weer - comité-generaal zou
zijn
Ook dit is geen toeken van een gun
stige stemming jegens den Min'«',er
van Oorlog. Wij hebben bij vorige ge
legenheden meer dan ééns gewezen
op de wensche'ijkheid van een comi-
ló-generaai waarin, tegenover het
groote vertrouwen dat de Regoering
van de Kamer vergt, zij aan de Ka
mer oök groot vertrouwen zou kun
nen schenken. Dan werden echter tel
kens allerlei bezwaren geopperd,waar
van wel hel voornaamste was dat
a>o'a gc-he.me vergadering maar on
gerustheid zou wekken, üooh than3,
nu één enkel lid het in zijn hoofd
krijgv om zich tot spreekbuis te ma
ken van één (onbekenden) „deskundi
ge" die vir.dt dat het veldleger niet
is opgesteld zooals hij het zou hebben
gedaan, nu zijn opeens aü© vroegere
tx-den.kir.gen verdwenen en sncU de
Kamer achter haaf pantserdeuren
weg. Het komt ons voor dat dit go-
tuigt, van inter welwillendheid jegens
dien enkelen afgevaardigde dan je
gens de-- Minister van Oorlog."
De Nieuwe Rotterde.tnsche Ct.:
„Woordem, die, dunkt ons, beter on
gesproken waren gebleven. Mat do
heer Marehant met de drieste stellig
heid, hem eigen, constateerde, had
hij op zijn hoogst in goheime verga
dering in den vorm van een beschei
den vraag mogen gieten. Is de heer
Marehant zóó alwetend on zijn zijn
deskundige voorlichters zóó onfeil
baar? Acht de afgevaardigde voor De
venter zich zoo zeker van zijn zaak.
dat hij er maar onmiddellijk op los
slaat, zonder zich af te vragen, of
hij iets anders bereikt dan. stof op
te jagen en bij kleingeloovigen het
vertrouwen er uit te ranselen?
Neen, de lieer Marehant had (zoo
hij zich bezwaard gevoelde) onmiddel
lijk den stap moeten doen, dien hij
ten siolte, dank zij de tusschenkomst
van den heer De Savornin Lohman,
zette; hij hod terstond comité-gene
raal moeten aanvrager. In zijn ver
langen daarnaar zou hij bij andere
a-roepen van de Kamer s;run hebtx:
gevonden, al ware hii zJch aan treen
enkele schrille Qualificatie te buiten
gegaan. Dat bleekb.v. uit het sneeohj.i
van den beer Schaper. Nu kwam het
voorstel van den afgevaardigde voor
Goes buiten diens schuld juist even te
laat. Met tien andere leden verlangde
dit Kamerlid sluiting van de deuren
,.na de besprekingen over het beleid
vnn den minister vop oorlog" (loas
zekere uitlatingen daarover van den
heer Marehant) „gehoord te hebben",
waren deze elf hoeren (drie christe-
lijk-historischen, vier anti-revoJntio
nairen, twee vrijzinnig democraten'
en twee sociaal-democraten') van
oordcel, dat dit punt onder de tegen
woordige omstandigheden beter met
gesloten deuren kon behandeld wor
den. Ingevolge Grondwet en regle
ment van orde moest nu lot sluiting
van de deuren overgegaan worden.
Ongeveer een kwartier later werden
ze heropend, zonder dat bleek, of de
vergadering beslist had. dat Ln oomi-
té generaal zou worden leraadslaaczd.
Echter verluidde onmiddellijk, dat
morgenochtend, hiertoe zou worden
overgegaan. De voorzitter hoeft ech
ter ook later dienaangaande niets
nied ©gedoold.
Als inderdaad morgen weder ont
ruiming van tribunes en loges ge-last
wordt, beteekent dit echter nog aller
minst (het behoeft eigenlijk geen
betoog) dat de klachten van den heer
Marehant naar het oordooi van de
Kamer gegrond zijn. Het zou veeleer
deze beteekenis drogen, dat de Ka
mer verdere loslippigheid in openba
re vergadèring wilde voorkomen. Te
vens misschien deze, dut men wol
gaarne omtrent tal van taken, die
den leden al3 goedo vaderlanders ter
harte gaan, iets naders zou willen
vernemen. Daarin kunnen wij tre
den. En zoolang de Kanier stimulee
rende, aanvurend© woorden laat hoo
rei), woorden, die zijn meegeven door
den wensch, onze neutraliteit door aJ-
le eerlijke niidJelen ten krachtigste
te handhaven, kan tegen zoodanige
gelieime oeraadslaging o. t. ook geen
overwegend bc^wvaar bestaan. Da
regeering zal ook hier zoo noodig een
wachter voor haar lippen weten te
zetten, maar tevens beseffen, dnt een
hartelijk woord van vertrouwen, ©en
geenszins laakbare of gevaarlijke me-
dedeelznamhcid, etelligen invloed ten
goede kan oefenen, en dat ook uit den
kring van de Kamerieden beharti
genswaardige, verstandige adviezen
kunnen inkomen, die bezwaarlijk ïn
het openbaar ln dien vorm zouden
kunnen worden gegeven. Slechts in
dien de beraadslaging in -omité ge
neraal ontaardde in plncf-lzieke be
dilzucht en ondeskundige bemoei
zucht, zou zij uit den boozê geacht
moeten worden".
Het Vaderland:
„Wij weten niet ho© het !n comité-
generaal is afgeloopen. In het open
baar is verder geen woord naar aan
leiding van 's heeren Marchants cri-
tiek gezegd. Maar 'wel moet het ons
van het hart, dat het Nederlandsche
volk recht beeft over deze adesover-
heerschende gewichtig© quaeetio na
der te worden ingelicht. Wij verlan
gen van het debat niet anders te we
ten dan of de beschuldiging van den
heer Merchant waar, althans ernstig
gemotiveerd, bevonden is, dari we! of
zij lichtvaardig door dien afgevaar
digde werd geuit In het eerste geval
zijn maatregelen, desnoods harde, on
vermijdelijk en zal verbioomen en
verzwijgen slechte onberekenbaar na
deel kunnen opleveren, in het ancere
zal men kunnen nagaan wat men
aan d© uitspraken van den afgevaar
digde voor Deventer heeft".
De Telegraaf:
„Zoo heeft dan ook Nederland z"n
parlementair incident in zake mili
tair beleid gekregen.
Andere landen gingen voor.
We'bewust heeft mr. Merchant z'n
critiek op het leger-bestuur geuit,
volkomen overtuigd dat zij eon gehei
me vergadering tot. gevolg moest heb.
ben. l aai ons afwachten wat er uit
groeit. Maar aangenaam, zoo vlak
voor de behandeling der Landstorm-
wet, is het niet."
De „Te'egraaf" deelt verder nog
mede
„Het parlementair incident tus-
ischc-n mr. Marohant, afgevaardigd©
voor Deventer en <len minister van
Oorlog, generaal Bosboom, heeft,
naar wij vc-rneinen, een voorgesch'e-
denis gehad. De vorige week had do
minister een con foren tie met de Com
missie van Rapporteurs over het
wetsontwerp tol uitbreiding van den
landstorm. Wegens afwezigheid van.
den heer Eland was mr. Marehant
tosn icorzitter der Commissie. Kraclv-
tig werd bij dat over'eg aangedron
gen op ©en comité-gerieraai an do
Kamer, maar di minister wilde er
niet van hooren en verklaarde zich
niet bereid tot de toezegging, in co-
mité-generaa: over verschillende za
ken nadere meriedoeling te zu'len
doen De hoer Marehant heeft thans
op andere wijz© een vergadering met
gcs'oton deuren weten te bewerken."
De Maasbode:
Een manoeuvre, waarin de hoer
Marehant overigens geheel Is ge
slaagd. Immers heeft zijn hoogernstig
woord, dat de bekwaamheid van
leiding van liet veldleger in twijfel
trok, tot de mot:© van den hoer Loh
man geleid, wolk© motie door genoeg
loden v.as onderteekend om onmid
dellijk de deuren te doen sluiten. Ge-
durende de vergadering, welke daar
op gevolgd is, moet besloten zijn tot
een comité-generaal op morgen. Dat
was uit het verder verloop der open
bare vergadering voldoende duidelijk.
Bij de wrevelige stemming der Ka
mer ware het ook moeilijk anders te
verwachten. Minister Bosboom ver
klapte nog met een enkel woordje,
dat het comité-generaal handelen zou
over d© dislocatie dor troepen.
Toch zou het jammer zijn indien do
leden der Kamer zich niet tevens, nu
de gelegenheid schoon is en een go
heime vergadering zonder schade van
's lands belang mogelijk blijkt, op
andere punten de kennis eigen maak
ten welke voor liet dragen hunner
verantwoordelijkheid zeor ge wenscht
is.
Het feit zelf der geheime vergade
ring kan alom voldoening geven.
Uit de Omstreken
Sohcten.
Tragisch.
Dinsdagmiddag ie de heer K., wo
nende BtTi.eoslnaat alhier, overleden.
Vrijdagmiddag van zijn kantoor ko
mende, kreeg hij in de Gen. Cronjé-
straat een aanvul van waanzin en 'a
niet meer tol bewustzijn gekomen.
IJmuiden.
Stoomtrawlers.
De ac&t stoomtrawlers, we-lko voor
eenigo weken door ©en Engelsoli
oorlogsschip naar Schotland werden
opgebracht, zijn allo weer vrijgela-
ten. Vier van do vaartuigen zijn na
een van grein in de IJslandsche wa
teren webr to IJmuiden terugge
keerd.
(„Alg. Handelsblad").
Gemengd Nieuws
TRAGISCHE DOOD.
De „Linib. Kr." meldt uit Eysdeu:
Het gehucht Oost wa© Vrijdagnamid
dag het tooneel van een droevige ge
beurtenis. Een persoon geboortig uit
Keer, had te voel aan ll.icchus geof
ferd en mankte het den menschec erg
lastig. Na in 't café V. don l>oel op
stelten g««:t te hebben zwaaide hij
naar 't cafe <k>r Wed. Wolfs. Hier wu©
niemand in huis dan do oude moeder
en haar (Luchter. Spoedig begonnen
