dertand. Hij verzekerde, dal de huidi
ge bereagReri evenals hun voorgan
gers hun corps altijd eer zullen, aan
doen, en hij bcs'oot met de uitnoodi-
ging aandachtig de Heilige Mis bij te
wonen, die zinnebeeld is van al onze
liefste gevoelens en herinnerde er
aan dat Goitedienst en Vaderlands
liefde de twe© meest verheven gevoe
lens zijn d»e een mensch koesteren
kan
„Do monnik sprak ook in naam
van God en Vaderland. Eenvoudige
schuchtere -woorden, maar uitgespro
ken met zooveel gok)of on zokerheid,
dat aüe aanwezigen goroerd werden.
„Toon begon de Mis. Bij het „Sanc-
tus hieven de trompetten het lied
vin Mameii am en dved een groep
zangers de voorspellende woorden ten
hemel rijzen „Fratelll d'ItaÜa, l'Ita-
lia sè des'.a..."
Het gezang verhiief zich langzaam
en plechtig ten hemol a's de innigste
bede van een geheel volk, dat strijdt,
sterk door zijn recht, voor Vaderland
en beschaving „Nol fummo da se-
coli ca'pesti e derisi perchè non
s.am llberi, perchè eian divisi", („Wij
w?rden eeuwenlang vertrapt en be
spot omdat wij niet vrij, omdat wij
verdeeld zijn
„D© zon scheen wonderlijk mooi op
de omliggende bergen, alle bersagl'e-
ri lagen op de knieën, blootshoofds
de vlaggen wapperden tusschen 't
oüiikon der bajonetten, overal rond-
jsti bloeiden wonderschoon rhododen-
drons.
:,lk verzeker u, dat ilk en met mij
veie ar.deren een brok in de keel
had
„NooR greep eon plechtigheid mij
zoo aan, nooit scheen ©en tempel mij
grootecher dan do natuur zelf in a'
haar schitterend© pracht. Ik dacht
aan u allen... en zegende u voor a'
wat ge yoot mij gedaan hebt en doet."
Dit zijn gevoelens van mannen in
dv voorhoedehet geschutsperwoneel,
dat zich wat meer achteraf houdt, be-
bchouvvt den krijg van een ander ge-
z chtspunt uit Zoo schrijft een ves-
tingart'üertet aan z-ijn broer:
Ons bombardement waa zeer
doeltreffend. Zij antwoordden ons met
chronische kuchjes en waren spoedig
genoodzaakt 'e zwijgen. Op een gele
gen uur werden onze krachten ge
sterkt dcor de soep, die voor mij een
uitstekenden smaak had. dien ik nocct
6©proefd had en die ik dade-ijk vol
gen liet door een goeden „toscano"
toen zware sigaar), d'cn ik rookte ter
e«sre van de vele Öoaten rij kers, die
mijn braaf kanon naar de andere we
reld gezonden had. Wij hebben de
overhand op het slagveld. Wij hopen
binnenkort onze broeders in Trento en
Triest van hui slavernij te bevrijden.
„Houd gij endertussdhen den moed
bij onz© ouders er in en troost onze
tKïdroefde zustere en vermaan ze- niet
voor mij bezorgd ta zijn want ik bon
vsi'ig achter mijn kanon dat, zoo
vaak het dondert, dood en verschri'k-
'fuig brengt. Wij zuüen zeker over
winnen, want wij, Italiaansche so'da-
jen, zijn zonen van roemruchtig© hel-
ien."
EEN IERSCHK SOLDATENBRIEF.
Do „Dahy Mail" plaatst een brief
van een lensct soldaat, die oorspron
kelijk in het maandblad „Sturtovant
War Letters" is verschenen. Dit te
Parijs uitgegeven blad wordt geheel
geredigeerd door personeel van de
beroemde Siurtevant machinefabriek.
„Terwijl ik wachtte op de gelegen
heid om dit epistel op de post te doen,
heefi de Duitse her mij bijna naar de
andere were'd gestuurd. Er is een
kelder in de oucte boerderij, waar 'k
met nog een man of zes verblijf hield.
Vaa den buitenmuur van den kelder
loopt een loopgraaf naar de vuurlinie.
In den muur is 'n gat, waardoor men
van buitenaf in den kolder kan ko
men, die ongeveer 12 voet m bet vier
kant groot is. In een hoek is een trap,
de- naar boven in de boerderij leidt.
Ik was ju-st van plan me eons op
gebukkon o'ereu te trakteeren en
werd nog al wac in de maling geno
men Toch kreeg ik z© netjes klaar en
ik wilde one ju'sl eon boterham snij
den. toen een verblindende v'am om
hoog sloeg en een verdoovende knal
weerklonk, terwijl de kelder met eon
d kkeu rook govu'd werd De eerste
paar seconden wist ik niet of ik dood,
g.-.vond of vermist was. Toen zag ik
een lichtstraal langs d© trap en dat
bracht me weer tot mezelfik rende
<1© trap op ai de anderen achter me
Nadat wij appèl hadden gehouden,
bu-ok het. da; ©r vier man lioht go-
wond waren Ik was alleen een beetje
door e'kaar g'-schud, had een schram
m mijn gertchl en oen hevige hoofd
pijn, d.e gelukkig vanmorgen weer
veoi beter is. Hei schijnt, dat de Duit-
s;liors ons e«n bom gestuurd hadden,
waarschijnlijk als souvenir.
Het projectiel was eerst op den
grond bij do vuurlin'e terecht geko
men, toen weer opgesprongen, 'had den
muur va.i de boerderij geraakt en was
netjes, zonder een woord te zeggen
door de kelderdeur gegaan. Er was
zooveel iavvaai dat wij het niet hoor
den vallen geen van ons wist dat het
or was. vóór het vroeg „hoe maak
jelui het?
tk stond er z<« voet vandaan. Was
he; een minuut later gekomen, dan
zou ik op two© voet afstand van de
plaats waar het ontplofte gezeten heb
ben, ©n zou bet me waarschijnlijk
ernstig kvvmaJ godaan hebben. Wij
mogen van ge'uk spreken, dat wij er
zoo vau af gekomen zijn. De bom was
ongeveer twee voet lang bij acht
inches in doorsnede en was alleen met
een ontploffingsmiddel gevuld
tiet was do laatste brief, dien de
geestig© soldaat schreef. Zijn over
schot rust nu in Frankrijk,
IN HET FRONT.
Als de vijandelijke artillerie zwijgt
en de barometer al eenige dagen op
droog staat, dan ii het niet kwaad
In de loopgraven. Men leunt met den
rug tegen den voorwand, strekt do
boenen voor zich uit, legt het hoofd
town do borstwering en koestert zich
in de zon, of men neemt een boek
ter hond.
In een hoek maakt onz© regiments
commandant op het oogonblik zijn
morgen toilet. Zijn waschfcekken is
een klein waterglas. Eon bataljons
commandant verschijnt. Op weg hier
heen moest hij om een „boroerdo
hoek" die Juisl onder artillerievuur
was.
Goeden morgein, majoor, hoe kunt
ge zoo verkwistend zijn, een vol glas
water! Ik heb met twee puntjes van
mijn zakdek mijn oogen uitgeveegd,
de twee andere punten komen mor
gen aan de beurt. En geslapen heb
ik, ons hol had oen echt orkest van
bassen. Mijn adjudant zaagde het
hardsL Ik kon en mocht hem vol
strekt niet storen. Hij lag met zijn
lie enen dwars over mijn lichaam. Da
hoeren lach on.
Het waterglas gaat nu naar den
adjudant, en vervolgens met demelf-
ilen inhou l als wasciibekken van de
©ene hand naar de ander© tot het bij
den jongsten officier aanlandt Wij
voelden ons na dit bad in vijf en een
half druppel water als opnieuw ge
sterkt zoodat wij met nieuwe krach
ten op onze post gaan.
De Fransclien beginnen te schieten.
Hallo, hebben ze weer nieuwen
schietvoorraad gekregen?
Het vuur neemt van uur tot uur toe
en springt onafgebroken heen en
weer tusschen de voorste en meer
naar achter gelegen stellingen. Dat
is ongetwijfeld oen voorbereiding met
artillerievuur. Onze infanterie wordt
versterkt. De voorste loopgraven
hebben onder hevig© beschieting door
de mijnwerpera te lijden. Daar is dus
de aanval te verwachten.
Precies om vier uur *s middags
opent d© hel haar kaken over ons. An
derhalf uur lang. Dan komt eindelijk
het bericht van het eerste bataljon,
de vijand. valt aan.
Nu worden bevelen gegeven. Ma
ch negew eren tikken en maaien.
„De vijand versterkt zijn linie voor
den linkervleugel".
„De voorste tirailleurspos ten trek
ken op de hoofdstelling terug".
Een bataljon rukt tot versterking
aan.
Het artillerievuur op de achterste
stelling wordt steeds wilder. Geen
plekje blijft gespaard. Er komt dan
ook de medodeeling dat bet aanruk
ken van versterking op het oogenblik
onmogelijk is. De stelling moet in ie
der geval gehouden worden.
Midden in het hevigste vuur zitten
wij in onze „zomerhut". Daar moeten
wij blijven, 20 pas van ons af, is een
bomvrije schuilplaats. De adjudant
zit aan de telefoon, ik noteer en wij
wachten op het oogenblik dat de
draad afgeschoten wordt.
Steeds wilder huilt en bruracht de
stormwind van staaf, door het bosch,
de aarde beeft, d9 stammen buigen
en kraken. Overal dringt uit mos en
aarde een adem als waren alle booze
geesten losgelaten.
Hé, wat was dat? Een granaat treft
onze in den loop van den nacht ge
dekte schuilplaats. Onze hut wankelt
en laat zand doorsijpelen. Dat ls
alles.
De telefoon toetert onafgebroken en
ordonnansen komen en gaan drui
pend van zweet door den regen van
granaten.
Van minuut tot minuut wordt het
vuur heviger. Het ia een zonderling
gevoel in dezen granaatregen op een
plek te zitten achter planken die ie
der oogenblik kunnen instorten. In de
loopgraaf staat do regimentscomman
dant. Hij geeft zijn bevelen, kijkt of
al lea in orde is, als deze plek aange
vallen wordt. Hij, jaagt de mannen
In de loopgraaf.
Dat is op het oogenblik de ©enige
dekking. Onbeweeglijk blijven liggen.
Iedere kuil gebruiken. In granaatga
ten liggen drie, vier man op elkaar.
Do onderst© kan ternauwernood naar
lucht happen, maar ls toch niet boos
als or nog een vijfde bovenop komt
Des te veiliger ligt hij.
Een onaangename kruitdamp ligt
als een dichte zwarte nevel over het
terrein, en trekt in dicht© rookwol
ken door het bosoh. Men kan geen
honderd meter ver zien.
In d© voorste hrfanterieJinie knet
tert en ratelt het. Onze mannen zijn
op hun post.
Bom. De tweed© granaat in de
nieuwe dekking naast ons. De Fran-
schcn schijnen het er op voorzien te
holdien. Ach noen, ze sparen geen
plekje grond.
Steenen en splinters springen in on
ze schuilplaats. Wij worden met zand
overstelpt. Zand in de oogen, zand ln
de neusgaten, in den mond.
't Bericht komt:
Majoor v. O. rapporteert dat v-ïjm
bataljon den eersten vijand©!ijken
aanval gemakkelijk hoeft afgeslagen.
27 gevangenen gemaakt „Vijand
laat versterking aanrukken, ixieuwe
aanvallen zijn te wachten".
Ho© het dreunt en dondert. Men
heeft tenslotte geen gevoed meer. Hot
is of iemand naast me staat en mij
voortdurend met een houten hamer
op het hoofd timmert. En oiiophouide-
1 ijk nieuwe slagen.
Kalm blijven. Laat hij hameren
zoolang hij kan en wil. Zoolang do
schedel het uithoudt
D© artillerie schiet, schiet wat do
loepen uittioudau. De Fnonsche artil
leristen zijn blijkbaar van mceuing
dat hun infanterie reeds kilometers
ver vooruitgedrongen is. Maar neen,
al hun aanvallen lijden schipbreuk
onder ons vuur.
Drie volle uren duurt het nu reeds.
Een gekraak drie moter voor ons.
W eer eon gekraak, drie meter achter
ons. Men kan nu zijn lioofd er onder
verweiklen. dot de volgende granaat
lïier neervalt
Een nieuw gekraak. Onzichtbare
ijzeren vuisten vatton ons bij de
kruag, slaan ons met do hoofden to
gen eikaar en dan vliegen wij, door
elkander gesmeten, pint tegen don
grond on bl ij von minuten lang liggen.
Men tracht nu voorzichtig bet hoofd
op te lichten, voel; eerst langzaam en
dan sneller en leverxliger met de han
den langs het lichaam of alle beende
ren nog .heul ziju, beweegt het linker
been, trekt het rechterbeen naar zich
Ln© en slaakt een zucht van verlich
ting nis men geconstateerd heeft dal
er niets is gebeurd. Alleen mijn jas
is stuk.
Do hut is vol 8tof, vuil en kruit
walm. D© luitenant roerpt: „zijn allen
ongedeerd?'
Dat buitengewone geluk hebben wij
inderdaad.
Een viero© granaat wachten wij
niet af. De balken houden 't riet meer.
Wij pakken onze zaken bij elkaar en
verhuizen.
Langzaam houdt de hoi op te brul
len als een roofdier dat zich den srho.
del heeft iageloopon en nu met den
doed worstelt. De zwarte schaduwon
van den nacht liggen reeds over het
land, slechts van tijd tot tijd hoort
men nog een gehuil, en weer is er een
kort bericht dat de vijandelijke aan
val onder ons vuur mislukt is, zoo
vertelt óe Tagliche Rundschau.
DE BRUG OVER DE ISONZO
HERSTELD.
Reuter seint uit Udine:
Na vier weken gewerkt te hebben
slaagden de Italiaanse!)© genki'.reo
pen er in de spoorwegbrug over de
Isorizo te herstellen, tusschen Cervig-
nano en Monfaloone, die de Oosten
rijkers hadden vernield; voorloopig
was er een pontonbrug over de rivier
gelegd. Heden kon de eerste 'treiin
pastoeren, on Monfalcono bereiken,
waar hij met groot© «eestdrift werd
ontvangen.
HET NIEUWSTE OORLOGSWAPEN
Volgens een „Exchange-telegram"
uit Rome deelt de „Giornale de Slcl-
lia' 'mede, dat bij de inneming van
den Monte Nero oen Siciliaansch sol
daat den Oostenrijkse hen genernal-
majoor trachtte gevangen t© nemen.
Er ontstond een worsteling tusschen
dio l«eid© mannen aan dien rand van
©en steilen afgrond. Ton slotte wist
de soldaat den vijandelijken gene
raal met den lasso te vangen en hem
zoo nvee te nemen naar het Italiaan
se lve kamp.
De koning verleende hem ©en gou
den medaille ©n gaf hein 10 dagen
verlof.
DE AANVAL VAN OOSTENRIJK-
SCHE VLIEGERS OP BARï.
't Wolffbureau meldt uit Bern:
De gevolgen van den jongsten lucht
aanval der Oostenrijkers op Bari
sch jren aanmerkelijk grooter te zijn
du.n gemeld is, daar de censuur er
bijna geen berichten over doorlaat.
Volgens het te Bari verschijnende
blad „Corner© delle Puglie" zijn twee
bommen bij het kasteel eu aolit op
het sjioorvvegstaUou en in d© omge
ving daarvan gevallen. Van deze acht
hebben drie het voorste deel van het
staUonsdnk en twee een goederen
loods getroffen. Daar bij de goederen-
lootte troepen van den landstorm ston
den, weidon verschei(tenen bunner
gedood en gewond. Ook d© groot© Ita
liaanse he t.-lIe. en zeepfabriek is door
bommen beschadigd.
De typhusbestrijdtag In
Servië.
Een speciale correspondent van de
„Times" tie Saloniki deelt ©en en an
der me© over de met succes bekroon
de bestrijding der typhus-epidemle
iin Servië, waaraan vooral de Engol-
sclien een groot aandeel scihijncn te
hebben gehad.
„liet werk, dat hier door Engel-
sclïe doctoren, daarin bijgestaan
door collega's van andere nationali
teiten, is verricht, kan nauwelijks-
overschat worden", zegt hij.
„Bij het uitbreken van den oorlog
waten er in geheel Servië nog goon
4tX) Servisch© doktoren', maar het
sterftecijfer onder hen wa6 zoo groot
dal er naar schatting nu nog slechts
een 230 zijn. Niets kan de toewijding
overtreffen, waarmee dio Servische
doktoren bobben gewerkt, en nog
werken, maar zii waren met hun al
len niet eens voldoend© voor het le
ger, zoodat de burgerbevolking .ge
heel gespeend bleef van geneeskun
dige hulp.
Uitgezonderd in een paar steden,
iwias er nergens iets, dat op een ge
zondheidsdienst geleek, en toen de
epidemieën von typhus en Jtypbeuzo
koortsen uitbraken, scheen ©r geen
paal of pork aan te stellen.
En toch is d© ziekte nu terugge
bracht tot zulk een geringen omvang,
vergeleken bij wat ae geweest is, dat
men er al van begint te spreken, als
of de epidemie reeds voorbij is, of
schoon er ook nu nog verscheid on o
duiwnden zullen sterven.
Wanneer we het Hot aal aantal
sterfgevallen, gedurende winter en
lente, op 200,000 stellen, schatten we
waarschijnlijk nog te laag. De voor
naamste, misschien wel de eenige
verspreider van typhus is de luis. De
haarden, waarvan de ziekte uitging,
waren het leger en de Oosten rij ksch©
gevangenen, waarvan Servië het ver
bazing wiekkend© aar.ial van 70.000
heeft. Van uit deze beide ceratra
woedde de geoael der ziekte tusschen
alle lasen der bevolking.
De toestanden, waartegen de eerste
bestrijders der ziekte hebben moeten
worstelen, waren onbeschrijfelijk. Er
wordt verteld van een Russisch© da
me, di© zondor dokter of eenige me
disch© hulpmiddelen, weken lang in
een afschuwelijk gebouw 700 patiën
ten beeft verzorgd. Er worelt verteld
van 0 Engelshe doctoren, die zonder
verpleegster© of water, of eanige
hulpmiddelen voor 2000 zieken en ge
wonden hebben gezorgd, di© ver
spreid lagen in 3 gebouwen. En ei
ken avond kwamen er evenveel pati
ënten bij als er 'a morgens dood wa
ren weggedragen. Er wordt ver told
van soldaten, die bij tweeën en
drieën tegelijk in één bed lagen, ge
wonden en gevallen van scheurbuik,
pokken, dyphtheritis en typhus door
elkaar in ongeventileerde gebouwen,
te midden van allerlei vuil en vuilig
heid. De namen van allen, die hierte
gen strijd bobben gevoerd, zoudien
wel ©ens mek oor© genoemd mogen
worden; liet zouden Engelsche, Arae-
riluuuisch©, Frunsche, Russische on
Servische zijn. (En Hollandsche ook,
meenen wc. Red.).
Er zijn 420 Engelsche doctoren en
verpleegsters in Servie, en zij hebben
nog niet een vierhonderste t© doen
vau wat in <ten ©erste tijd dier epide
mie is gepresteerd. Op het oogenblik
is de voornaamste klacht, dat er go-
]>rek is aan werk, want ©r zijin sinds
5 maanden geen nleuwo gewonden
van het front gekomen, de typhus is
nu zoo verminderd, dolt zij t©n minst©
geen nationaal gevaar meer vormt
en cholera, hoewel er ernstig voor
gevreesd is, is nog altijd niet uitge
broken.
Behalve 30 militair© doctoren, cn-
d©r een kolonel, zijn er nu in Servië
12 Engelsche hospitalen verdeeld over
d© plaatsen Skoptie, Kragoejewatsj,
Belgrado en Knjetska Banja.
Algemeen© chef is Sir Ralph Paget,
die te Nisj zetelt.
Al is deze organisatie voor den toe
stand van het oogenblik nu wol wat
grootse h. toch kan men er niet aan
denken haar in te krimpen, want elk
oogenblik kan de situatie zich wijzi
gen. Er kunnen weer nieuwe gewon
den van het front komen, of een cho
lera-epidemie of iets anders breekt
uit. Hulp is er dan ook alleen nog
noodig voor epecialo doeleinden. Zoo
zijn er bijv. niclt voldoende verpleeg
sters voor de Servische hospitalen,
omdat er geon geschoolde verpleeg
sters in Servie zelf zijn. Wel zijn er
meisjes, di© in de termen vallen om
opgeleid te worden, maar dat gaat
natuurlijk langzaam.
Ook is er gebrek aan financieel©
middelen. Het Servische Roode Kruis
is uitgeput, en in sommige deelcn
van liet land heerscht hoog© nood,
waarin voorzien moet worden.
Wél is er bier ©n daar reeds gcihol-
pen, cm Sir Ralph Paget en de Ame-
rikaansche sanitair© commissie on
der dr. Richard Strang zijn bezig
hulp op grooter schaal te organise©-
ren. maar er blijft toch ©on massa te
doen.
Wat de Amerikanen in en voor
Servië hebben godaan. verdient nog
extra vermeld te worden. Het even-
aardt de Engelsdbe preslaties, en be
looft zelfs heel wat grooter te wor
den.
Er is een international© sanitaire
oommissie opgericht, dio te Nisj ze
telt. De algenieene medische en sani
taire arbeid in 't land is door haar
onder de sarn-enworkende naties ver
deeld. Frankrijk heeft het noordelijk
gedeelte van helt land voor zijn reke
ning genomen en d© Vereenigde Sta
ten het zuidelijk gedeelte. Nisj en de
onmiddellijk© omgeving staan onder
Russisch toezicht. De Engelsahen
hebben zong voor het lager en hei
grootst© gedeelte van het hospitaal-
werk, uitgezonderd dat wat de Ser
viërs zelf doen.
Doze vverkverdoeling bevalft goed,
niaur Am er ik a's aandeel er in wordt
steeds grooter. Dr. Streng is een er
varen man. en hij heeft achter zicih
de practise!) onuitputtelijke bronnon
van d© „Rockefeller-Slichtbig". Bo
vendien is Amerika op het oogenblik
de eenige natie ,di© over ©en vrijwel
onbeperkt aaütal doctoren kan be
schikken. Binueaikort worden er 'i©
Saloniki dan ook nog 25 Amerikaan-
6che doktoren verwacht, die de voor
hoede vormen van een contingent
van 150. Na ihun landing zullen ze,
hoogstens hij tweeën tegelijk, over
liet geheel land worden verdepld, om
ook in de kleine dorpen, waar dit het
meest noodig is, de praktijk waar te
nemen.
Uit Dultaohland
BAS SER M ANN"s MEENING.
Basseimann, d© bekende aanvoer
der van de nationaal liberalen,
schrijft in de bladen van zijn partij
een artikel over den toestand, dat als
volgt eindigt:
Geweldig, zooals deze oorlog is, ont
zaglijk zooals de offers in bloed zijn
die gebracht moeten worden, zoo rijk
moeten ook die vruchten zijn di© ms
dit bloedige zaad oplevert. Van een
politiek, ja ©en herstel van den toe
stand van voor den oorlog, kan geen
sprake zijn. Geweldig© schokken als
thans Europa beleeft, moeten omwen
telingen tengevolge hebben die daar
aan beantwoorden.
De overwinnaar dl© mill 'oenen van
zijn best© zonen op het spel zet voor
het vaderland, moet uit den oorlog
met een grooter en sterker rijk terug-
keeren. Een beveiliging van d© toe
komst tegen een nieuwen, booswilli-
gen oorlog. Men mog© zich verplaat
sen in den geest van onz© vijanden,
men mog© zich herinneren wat ons
aangekondigd was, wat zou uit
Duitschlnnd geworden zijn als Let
den vijanden gelukt was het te on
derwerpen. Het rijk zou uiteengesla
gen en verdeeld zijn en onze tegen
standers zouden zich niet door zwak
heid of sentimentaliteit hebben laten
beheerschen. Schitterend is de mili
taire toestand dezen zomer, de vol
gende maanden kunnen ons nog nieu
we, groote overwinningen brengen en
thans nog meer dan ooit t© voren
moet krachtig© doelbewust© sterke
politiek de leuze zijn. Zoo wil het hol
volk, dat niets wil weten van do ge
vaarlijke, voor de nationale belangen
schadelijk© houd'hig van het Gilde
der tot terughouding manenden.
VAN DE BENEDBN-EEM.
Men leest in de Ilaninoverscho Ku-
rir: Do groote voordeelen van de
veenon tg inning komen vooral dit jaar
duidelijk aan den dag. Ondanks ge
brek aan geschikte landarbeiders is
het toch gelukt in het laatst© jaar
alleen in het gebied van d© beneden-
Eem ongeveer 2500 Hectaren veen
grond bruikbaar te maken en te be-
wei ken.
Men heeft vooral groote oppervlak
te met aardappels bepoot, die er ook
zeer gunstig bijstaan. Bijna onafzien
bare boekweitvelden, baiakken nu
bet veen, waar men een jaar geleden
nog slechts brume turf zag.
Een goed© boek weitoogst is van
groot© beteekenis daar boekweitkoe
ken hot voornaamste voedsel van onze
veenkolonisten vormt. Ook de met
rogge en erwten bezaaid© veengron
den zijn dit jaar aanzienlijk grooter
don in liet afgeloopen jaar. Al is
ook de halm tengevolge van d©
droogte iets achtergebleven in ont
wikkeling, d© aar is over het geheel
genomen zeer krachtig.
Uit Eng«(and,
KATOEN ALS OORLOGS
CONTRABANDE.
Nu van alle zijden invloed op de
Engelsche regeering wordt geoefend,
zoowel in het parlement als in de
pers, om katoen tot oorlogaconfra-
bande te verklaren en de regeering
ook ernstig naar eene oplossing van
dit netelige vraagstuk zoekt, ia het
zoo schrijft het „Alg. Handels-
bind" van belang er op t© wijzen,
dat de deskundigen hot niet eens
zijn over de beteekenis van katoen
voor de fabricage van ontplof/ings-
midde'en.
De beroemd© Engolsch© natuur
kundige Sir William Ramsay had
verklaard, dat Duitsohland zich zon
der katoen in eon moeilijk parket
zou bevinden, omdat deze stof on
ontbeerlijk is voor lvet maken van
zoogen. high explosives, dus voor
ontploffingsmiddelen van groote
kracht.
Op grond van deze verklaring hoeft
d© regeering harde opmerkingen
moeten hooren en is haar in het
parlement verweten, dat het leven
van duizenden Engeisohe soldaten
gespaard had kunnen blijven, indien
zij slechts in het begin van den oor
log maatregelen had genomen om te
beletten, dat Duitschland door be
middeling van neutraten katoen
kreeg.
Nu wees echter dezer dagen een
ander Engelsch geleerd© er op, dat
katoen weliswaar voor het makem
van schietkatoen wordt gebruikt,
maar dat voor de belangrijkst© hvgh
explosives dit product absoluut niet
noodig ia, daar zij moestal uit destil-
latie-productan der steenkooLteer
worden vervaardigd.
Vermoedelijk aal ook dez© ovenwe-
ging er toe bijdragen om d© Engel
sche regeering voorzichtig t© maken
in de keuze barer middelen, om te
betetien dat katoen naar Duitschland
wordt vervoerd.
IN IIET LAGERHUIS.
Reuter seint uit Londen
Woensdag werd de begrootiing van
het ministerie van koloniën behan
deld,
Bonar Law. de minister van kolo
niën. gaf een overzicht van de mili
taire operaties in Afrika en zeide. dat
het gerit o'te van Kameroen dat nog
in het boziil van Duitschland is, groot
go'vaar loopt en hun waarschijnlijk
spoedig zal worden ontnomen D©
Duitsche liladein trachten zich te troos
ten over liet verJies van Zuid-WesU
Afrika door de overweging dat deze
(zooals zij zeggen) ©enige overwinning
van de Engeischen, is behaa'd door
no-landers, onder tekling van een
Hollandse») generaal. Als dit him tot
troost kan strekken dan mogen zij
dien hebben. „Ook voor ons biedt d't
feit reuen om voldaan te zijn."
Na een overzticht. gegeven te heb
ben van dan toestand in de andere
koloniën, zode Bonar Law, dat er tn
verband met <teze operaties belangrij
ke overwegingen te maken zijn. De
eerste is dal de Duitschers, zoowel
in Afrika als in Europa, beter voor
den oerteg waren voorbereid dan de
Engelschen. ILunne artillerie was
stoker dan die van de goa'Ueorden,
torwiji hun voorsprong, wat m'trait-
ieurs en ammunitie botreft, nog groo
ter was. Daarentegen beschikten de
geullteorden over oen grooter aantal
manschappen.
Het is een belangrijk feit in dezen
oorlog, dat de Engelsche mede-onder
danen in de koloniën het moederland
zoo van gansriher Ivarte hebben ge
steund.
Mot uitzondering van Oost-Afrika,
is de strijd overal door de -eigen troe
pen -der koloniën gevoerd, van wie
verreweg lvet grootste deel uit inboor
lingen bestond. Niet al'een hebben
d«ztroepen met groot© dapperheid
gestreden, niaar nergens kwamen 'n
den gehcolen duur van den oorlog
ongeregeldheden of gebrek aan tucht
voor. D© inboorlingen hebben ge
toond waardooring te hebben voor de
wijze waarop Engeland de onderwor
pen rassen behandelt. Hunne trouw
was volkomen en overal hebben zij
Enge'-and op a'le mogelijk© wijzen
geholpen. Niets heeft er meer toe bij
gedragen om de Afrikaansche inboor
lingen het Engeisohe bestuur te le©-
ren waardeeren, dan de ondervinding,
dte zij omtrent het Duiteche hebben
opgedaan.
Bonar Law eindigde met warme
hulde te brengen aan den moed en
toewijding v.an de mede-Qnderdanen
uit de koloniën, die naast de Franr
sch© troepen in da DardaneBcn strij
den.
DE STAKING IN ZUID-WALES
VOORKOMEN.
Reuter seint uit Cardiff
ln de conferentie, Woensdagmor
gen gehouden m©t de mijnwerkers-
gedeiegeerden, werden de voorwaar
den, die met de leiders waren over
eengekomen, mal overweldigende
meerderheid aangenomen.
Uit Londen
Eerste minister Asquiih las in bet
Lagerhuis een telegram voor van de
nidnisters Lloyd Geonge en Runci-
man, waarin wordt medegedeeld,
dat op de mijnwerkersconferentie is
besloten aan de arbeiders den raad
te gevenonmiddellijk den arbeid te
hervatten en tevens om hen aan te
sporen te .trachten den verloren tijd
in te haten.
In het telegram werd verder ge
zegd. dat de oplossing van het ge
schil door overeenkomst en niet door
dwang slechts mogelijk was gewor
den, doordat de mijneigenaars, di©
doordrongen waren van hetgeen hel
publiek belang eischte, hunne zaak
zonder vooribehoud in handen der
regeering hadden gesteld, teneinde
©en onmiddellijke, vreedzame en re
delijk© oplossing te bevorderen.
DE OORLOGSLEENING.
Dat liet Engelsche publiek in rui
me mate licschlkt over gereed geld,
bleek wederom zoo 6eint Reuter
uit Londen toen de eerste termijn
van 10 pree. van de oorlogsleening
nroest worden betaald. Men had Vel
verwacht, dat een groot aantal in
schrijver© met het oog op het discon
to van 4 proc. de geheel© som zou
den storten, maar de werkelijkheid
overtrof deze verwachtingen, want
in plaats van 58 rnillioan werd or
tusschen do 200 en 300 millioen naar
de Bank van Engeland gebracht.
Volgens scliattlng zijn reeds 80 pCt.
van de door particulieren (in tegen
stelling met financieel© instellingen)
ingeschreven bedragen geheel lie-
tnald.
Niettegenstaande den grooten
druk, die hierdoor op de banken en
den geldhandel werd geoefend, kon
den deze bedragen, dank zij vooraf
genomen maatregelen, ln eens wor
den uitbotaald, zonder dat oenig©
stoornis voorkwam
Uit Frankrijk.
VOOR DEN KRIJGSDIENST
ONGESCHIKTER
Het „Journal" publiceert oen brief
van een oppcrofficler, waarin dezo
er op wijst. <lnt ©r een talrijk© cate
gorie beat nat van krachtige jonge
mannen, die voor den krijgsdienst
ongeschikt heeten, namelijk dege
nen, die een breuk hebben.
De generaal verzekert, dat, vol
gens mededeelingen van bevoegde
medische autoriteiten, bel aantal
van deze lieden zeer groot is. Velen
hunner fietsen, tenniseen, doen aan
alle mogelijke sport niede, maar
ziijo voor den krijgsdienst ongeschikt.
De schrijver meent, dat al deze
lieden verplicht moesten worden,
zich aan een operatie, welk© in do
meeste gevallen zeer goed mogelijk
is, (e onderwerpen. E enerzijds legt
men wel de hand op zwakkelingen
van 19 jaar en dikzakken van 48
jaar mag men dan andenzijda deze
overigens sterke en gezonde jong©
mannen maar vrijuit laten gaan
Ui« de Vereenigde Staten
STAKINGSON GEREGELDHEDEN.
Reuter seint uit New-York: ,,Do sta
kers hebben oen aanval gedaan op da
fabriek van d© „Standard Oil Com
pany" t© Bayonn© (New Jersey. Da
wachta loste revolverschoten, waar
door drie opstandelingen werden ge
wond en do menigte uiteengerl reveil
werd".
Nader: „Het oproer is opnieuw lie-
gonnen. Vijftig man werden gewond,
waaronder ook ©enige politieagenten.
D© opstandelingen hebben zich mees
ter gemaakt van de ekenhuizen.
Het hoofd der politie verklaart, dut
5000 man deel hebben genomen aan
den aanval op de fabriek van de
„Standard Oil Company'
Op Zso.
EEN DUITSCH SLAGSCHIP
GETORPEDEERD.
Reuter seint uit Londen
Macnamara, financieel secretaris
van de Britsche Admiraliteit, deelde
in hot Lagerhuis mede, dat volgens
een officieuss mededoeling van de
Russische regeering de commandant
van den Engelschen onderzeeër, di©
op 2 Juli het Duitsche slagschip
„Pounnern" in de Oostzoe bad ge
torpedeerd, wns kapitein-luitenant
Max Horton. (Toejuichingen).
Dit is dezelfde officier, die reeds
in vroegere perioden van dezen oor
log merkwaardige wapenfeiten ver
richt, heeft in de buurt van Helgo
land.
Do „N. R. Ot." merkt op
„Het getorpedeerde Duitsche slag
schip was tot dusver alloen aange
duid nis een schip van het typ©
„Deutschland". D© „Pominern" is
inderdaad van dezelfde klasse als de
„Deutschland" namelijk een slag
schip van 13.200 ton met een snel
heid van 18.5—19.3 knoopen, bewa
pend met 4 alukken van 28 c.M., 14
vun 17 c.M., 20 van 8.8 c.M. en 4lor-
pedolanceerbuizen, van stapel geloo-
pon in 1905 ©n bemand met 741 kop
pen."
VERNIELDE NEUTRALE
SCHEPEN.
In antwoord op een desbetreffende
vraag, in het Engelsch© Lagerhuis
gedaan, verklaarde Macnamara, dat
tot 20 Jula door Duitsche oorlogs
schepen of mijnen 95 neutrale sche
pen zijn vernield.
Uit den Balkan.
DE STRIJD OM DE DARDANELLES
Tuiksch slalbericht:
„Bij Ari Boerroe hebben de Tur
ken Maandag ©en men voor hun ioop.
graven .aten st ringen, waardoor t©-
geninijnen der gesJlieerden zijn ver
nietigd.
Twee sterk© afóee'ingen, door d©
geallieerden in voorpostgevechten op
den linkervleugel in hot vuur gezon
den. hebben d© Turken mot zware
verliezen torus?©sJagen. Turksche ar
tillerie heeft een lange colonne infaru
terie, die d© geallieerden ter verster
king naar hun linkervleugel zond,
verstrooid.
Onder de Fran&chen die do Turken
Zondag in loopgraven hebben gevan
gen genomen, bevonden zich zwaarge
wond© officieren.
In den nacht van Zondag op Maan
dag en Dinsdag hebben Turksche haL
torijen op don Aziatischen oever het
kamp en do landingsbruggen van de
geallieerden bij Tok© Boernoe en hun
troepen bij Morto-Liwan beschoten".
UIT GRIEKENLAND.
Volgens de „Times" blijven do V©-
niz©listi6Ch© afgevaardigden to Athe
ne tol na do afkondiging der verda-
tgi.ng van het parlement, omdat zij
vreozen, dart de regeering anders df
Kamers haastig bijeen zal roepen om
door de regeeringsgezind© loden een
voorzitter van de Kanier te doen kie
zen.
De ministorieele bladen berichten,
dat in het verdagingsdecreel de her
opening van het parlement op 20 Au
gustus wordt gesteld. Eon dezer bla
den echter ontraadt de regeering
dien stap te doen en geeft in overwo
ging de heropening spoedig t© doen
plaats hebben.
DUITSCHE VOORSTELLEN AAN
ROEMENI6.
Volgons den bij zon deren correspon
dent van d „Times" op het Bulkan
sehterei'and heeft prins Hchenlohe-
Langen burg, die, zooal? in dit blad
warrit medegedeeld, te Konstnntino-
pel als Duitseh zaakgelastigde zul op
treden, op z.jn doorreis t© Boccliurfvrt
een onderhoud gehad met de R"0-
moonsche regering Hij verzocht dez©
