De Europeesche Oorlog.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S
DAGBLAD
DINSDAG 3 AUGUSTUS 1815
Op het Westelijk
Our.ogsveld.
D u i t s c h stufbericht:
In tie westelijke Argonmn hebben
de Duttschers fcioh door overrompe
lingen mot de bajonet in. hel- bezit van
verscheidene Fransclie loopgraven ge
steld. De DuitscherS namen daarbij 4
officieren en 152 inan gevangen e>i
maakten een macliine-goweer buit.
Zondagavond hebben de Franschein
in de Vogezen opnieuw de linie
Schrafznatrnel eli arret i kx>p f a a n ge-
vallen. Den heelen nacht is daar met
verbittering gestreden. De aanvallers
werden teruggeslagen.
Aan den Lingekopf zijn nieuwe ge
vechten gaande.
Op verschillende plaatsen van Itet
front hebben de Duilschers rad: suc-
cetj mijnen laten springen.
Ten 2. van Ban de Supt heeft Duit-
scho artillerie een Franschen kabel
ballon naar benoden geschoten.
Hij Longomer. ten 0. van Gèrar-
diner, heeft eon van de Duitsclie mili
taire vliegers een vijandelijk vliegtuig
gedwongen om te landan".
F r a n e c li communiqué
„Zondag zijn arti'leriegevechlen
van middelmatige intensiteit geleverd
in Argonne en het dal van de Aisne;
zij waren heviger ten N.W. van
Reims, in de streek van de boerderij
Luxemburg tusschen Canroy en Lol-
vre en in het westelijk deel van Ar
gonne bii Fontaine aux Charmes en
hoogte 213. De avond van Zondag en
•de Zondagnacht zijn gekenmerkt door
Verscheidene infantoriegevechton.
In Artoïs hehben de Fransohen, na
"tal van Duitsohe aanvallen met hand
granaten. te hebben afgeslagen, een
gedeelte van een loopgraaf aan den
weg AblainAngres vormeesterd.
Ten noorden van den grooten weg
Bcthune—Atrecht én rond Atrecht zijn
de gevechten met luclittorpedo's en
handgranaten voortgezet., zonder wij
ziging te brengen in den toestand.
In Champagne mijngevechten op 't
front PerthesBeau Séjour, met het
voordee' aan Fransclie zijde.
In Argonne hebben de Duitsohers in
de streek van Mar'e Thérése (bij St.
Hubert) na een fel gevecht met bom
men eu handgranaten verscheidene
'aanvallen beproefd, die zijn afgesla
gen.
Op de Maasheuvels hebben de Dult-
echcrs tusschen Epargos en de schans
van Calonne driemaal de stellingen
der Franschen in het Ilooge Bosöii
aangevallen. Geschut- en geweervuur
hebben deze aanvallen gestuit.
Tusschen Maas en Moezel is een
Duitsch bataljon in het dorp Vicey sur
Tray door verscheidene Fransche bat
terijen onder snelvuur gonomen.
Pont h ïMoussoh en de dorpen Mai-
d ié res en Manoncourt sur Seiüe zijn
met brandgranaten beschoten.
Du'tsciic vliegtuigen hebben op het
plateau van Maizevil'e bij Nancy een
twintig bommen geworpen, dje noch
verliezen, noch schade hebben aange
richt."
Op het Oostelijk
Oorlogsveld.
Duitsch stafbericht:
„Milan is Zondag door do Duiteche
troepen na een gevecht gonomen. Do
stad is over hot algemeen onbescha
digd.
Ten O. van Ponjewesj ontwikkelen
zich gevechten die voor do Duii3chors
een gunstigen loop nemen.
Ten N. O. van Suwa'ki is <Lo hoog
te 1SG ton Z. O. van Kaletnik be
stormd.
Ten N. W. van Loinza ltoroikten
Dnitscho troepen, nadat op verschil
lende plaatsen de hardnekkige :egen-
stand van de llusscn gebroken was,
de Narcf. 1 officier en 10-O man rijn
gevangen genjomen.
Aan het overige front tot nan den
Woichsel zijn de Duitschors vooruit
gegaan. 5ÉÜ gevangenen zijn daarbij
genomen.
Voor Warschau is do boastand on
veranderd.
Op liet Zuidoostelijke oorlogster-
re inNaar het Noorden toe aanslui
tend op de op Zaterdag veroverd©
hoogten bij Podvancze zijn Zondag de
troepen onder generaal Woyrsch ou
der bovige gevechten door hot bosch
terrein in oostelijke richting voortge-
rukl. Do terugtrekkende Russen ver
loren 1500 gevangenen on 3 machine
geweren.
Voor Iwangorod leverden do Ous-
Ionrijkscli-Hongaarscho troeren zege
vierende gevechten. De halve cirkel
om do vesting wordt nauwer aange
haald.
Bij hot leger Ma eken son houden do
Russen nog tusschen Weichsel en do
streek ten Z. van Lencza stand.
Duitsche troepen hebben een nieuw
succes ten van lvurow behaaid.
Zij mankten 600 gevangenon.
Tusschen Lencza en Zalin. ten N.O.
van Cliolm, duren de vervolgingsge-
vechten voor-1.
Aan de Boeg hebben de Russen de
streek ton N. van Dubienka bereikt.
Oosten rij kscl (-Hongaarseh e t roepen
rukken ten Z.W. van Wiadinur Wo-
lyr.sk over de Boeg".
Oosten rij ksch stafbericht
„Bij Damaszow, tegenover de uit
monding van de Radomka, hebben de
Duitsclie troepen Zondag nieuwe suc
cessen behaald.
Ten westen van Iwangorod hebben
de Zevenburgsche regimenten de
Russen acht verd 1 ep 1 ngsgewijze ge
bouwde, met beton versterkto steun
punten met do bajonet afgenomen.
Vier van deze verdediglnswerken zijn
door het 50e regiment infanterie," dat
voor 't mee rondeel uit Roemenen be
staat, veroverd.
De halve cirkel dor insluiting van
Iwangorod is aanmerkelijk nauwer
geworden. De Oostenrijkers hebben
15 officieren en meer dan 2300 man ge
vangen genomen, 29 kanonnen (w.o.
elf zware), 11 machinegeweren, een
grooto hoeveelheid werktuigen, veel
munitie en oorlogstuig buit gemaakt.
De beproefde Zevonburgsche troe
pen mogen dozen dag tot een der
schoonste uit hun eervolle geschiede
nis rekenen.
Even ten oosten van den Weic-hsel
heeft een der Oostenrijksche divisies
het spoorwegstation Nowo Alexan
dria niet eenige er bij gelegen stellin
gen stormenderhand genomen.
Bij Kurow zijn Duitsch© troepen,
die Zondag twee Russische linies had
den genomen, Maandag de derde li
nie binnengedrongen.
Verder naar het oosten, tot aan de
Wierpz, houden de Russen zich nog
in him stellingen staande.
Tusschen Wieprz en Boeg wordt de
vervolging voortgezet Oostenrijksche
troepen, die tussehon Sokal en Kry-
low de Boeg zijn overgestoken, ruk
ken in de richting van Wiadimir Wo-
Jyuski op.
In Oost-GalicJë is do toestand on
veranderd."
De militaire deskundig© van 't Alg.
Handelsblad schrijft
Het Russische beskfU om Polen te
onlruimen en de legers terug ie trek
ken achter de Boeg-linie is genomen;
maar uitgevoerd is het nog toet. Er
v.ordt nog overal gevochten, maar
hel is niet duidelijik, of d't slechts
c chterhoedegevechton zijn, die door
de Russen worden gelevord, om de
achtervolgende Duitsch-Oostenrïjksche
troepej, op te houden, totdal de hoofd
macht in veiligheid zou zijn. In hei
Russische bericht wordt wel van d.e
gv-vechton melding gemaakt, met m'n
of meer omschrijving, inaar hoel voel
verder kómt men daarmede niet
liet blijkt wei. dat de DuitscJie troe
pen benoorden Iwangorod den Weich
sel zijn overgetrokken cn dat aan de
overzijde van die rivier wordt g©-
vochten. Eveneens, dat de 'cgers tot
het noorden oprukkendo, over den
Naref, reeds de Boeg naderen maar
op al d'e terreinen wordt de op-
marscih bemoeilijkt door de Russisch©
legers, die voet voor voet hun gebied
verdedigen.
Eveneens werd hovig gestreden tus
schen den Woichsol en de Boeg,
waar do Dultsche en Oostenrijksche
troepen Lublin en Cholm reeds heb
ben bezet, bij de achtervolging van de
terugtrekkende Russen.
Do „Roesski Invalid" heeft reeds
vóór eoi igen tijd gozogd, dat de te
rugtocht der Russen zou plaats heb
ben in een nieuwe lijn, die in tiet
noorden zich zou aansluiten op de
vesting Ossowetsj, en van daar ach
ter den Boeg zou loopen over Brest
Ld .wak naar W'odawa en verder >-n
zuidelijke richting. Maar die lijn
wordt ernstig bedreigd, wanneer d©
DuUscli-Oostenrijksche legers, die nu
Ohohn al doortrokken, zich ten zui
den v an Wlodawa nohter de Boeg
kunnen werpen. Het daar gelegen ge
bied grenst echter aan de moerassen
van den Pripet, waardoor de Russi
sche linie voor een omtrokking wel
wordt gedekt. Het leger, dat nog ach
ter den Boeg in Oost-Galicië stcat
komt dan wel eenigsoins in geveariij-
ko iio.ii tie
Meer gevaar nog dreigt de Russische
strijdmaoht uit liet noorden
Zoo Von Below niet kan worden te
gengehouden aan dc Swenta en hij
zijn marsch naar Wilna, of ten min
ste naar den spoorweg Wilna—Duna-
burg kan voortzetten, wordt de posi
tie der Russen daar zoor bedenkelijk.
De „Times" meent dan ook den groot
vorst den raad te moeten geven het
vijfde leger, dat benoorden de lijn
Kowr.oWilna strijdt, te vensterken
met de reserves uit Brost—Litowsk,
teu emte de bedreiging uit het noor
den spoedig te doen eind'.gen. Dan
zal do grootvorst ook zijn cavalerie
wel naar het noorden moeien zenden
wijl Von Be'ow daar over een cava-
ler'o-afdeeüng besohikt, die op 30.000
man wordt geraamd.
Wanneer ai dezo voorwaarden ver-
vu'd zijp, lean do tcrugtoóht p'aats
nebben. Maar zonder kleerscheuren
onderneemt men Zoo'n beweging piet.
Reeds nu wordt in de Duitsclie be
richten het aantal krijgsgevangenen
in de maand Juli op 170.000 aangee©-
ven. En wij herinneren aan wat_Na-
poleon over de verliezen op een terug
tocht heeft gezegd „dat zij veel meer
menschen en materieel kosten dan de
bloedigste gevechten want in een ge
vecht verliest de tegenstander even
eens maar bij oen terugtooht verliest
slechts do teruggaande partij, zonder
dat ook do vervolger verliest." En
bovendien is liet zoo moeilijk, na eens
tot do verdediging te zun gedwongen,
weer offensief op te treden. Ook dat
heeft Napoleon ondervonden.
De „Times" vraagtWat er nu ge
beuren za! met de vestingwerken van
Nov. o Georgeesk, Warsoluiu en Iwan
gorod; zullen d'e worden ontruimd of
bezet gehouden? Door die vestingwer
ken 1 nop en de spoorwegen, die de DuH.
schors noodig hebben voor de voort-
zetl.ng van hun opmarsch. en deze
zal worden belemmerd, zoo de spoor
wegen, zij 't ook slechts tijdelijk, niet
geheel in hunne handen zijn. Worden
in 'Re vestingen bezettingen achter
gelaten, dmn zJuWon daarvoor min
stens 100.000 man nroeten achterblij
ven, die men wel notot zal terugzien,
terwijl tegen het Duitsclie geschut de
vestingwerken zelf toch niet bestand
zijn. Er is dus ook wel wat te zeggen,
voor het overlaten der werken aan de
ptotsChere. Do grootvorst zal wel we-,
tci., wat hij doen moet in het. belang
van Rusland, meent-de Times".
Op het Zuidelijk
Oor ogstooneel.
ÓÓSTENUÏX&SCU «lafbor'cilt
„Aan het front in 'lire! is een Ita-
liaansche afdeeühg in het dal van de
Ledro, ten westen van Bozzecca, over
vallen en onder groota verliezen te
ruggeworpen.
In Judicarië hebben Oostenrijksche
patrouilles twee ItaÜaansche waarne
mingsposten, die zich op de hoogten
ten N.W. van Candino hadden genes
teld, verdreven.
In de Karinthi&Che grensstreek is
niet» van belang gebeurd.
In het noordelijk gedeelte van de
kuststreek is het groot-ndeols rustig.
Op het plateau van Doberdo blijven
de Italianen de Oostenrijksche stel
lingen beschieten.
Aanvallen, door de Italianen met
sterke strijdkraohten ten oosten van
Polazzo ondernomen, zijn door eon
tegenaanval van de Oostenrijksche in
fanterie, die zich uitstrekte lot voor
bij de Oostenrijksche oorspronkelijke
stellingen, afgeslagen."
I'aliaansch stafbericht
„De Italianen hebben, m hoofdzaak
in de gevechten aan do Isonzo, 17.000
gevangenen gemankt, o.w. 380 offi
cieren."
Verspreid Nieuws
van de oor.ogsvetden
EEN NIEUW PKOJECTIEL.
Router seint van de Dardanelles
„Er werd een nieuw soort projec
tie! op de Er.gelsche linies geworpen.
I Dit zag er uit als con brandbom,
J was 15 inches lung eu had een dia-
meter van -drie inch. liet projectiel
word mes zoo weinig godrulsch moge
lijk met een catapult weg geslingerd.
He; sprong door den schok, sloeg oen
gat en maakt6 een brandenden enkel
van ongeveer 8 voet in diameter in
den grond
DE BESCHIETING VAN COM-
PlèGNE.
De „Berliner Lokal-AnzeigoF' ver
neemt via Genève, dut liet bombar
dement van Compiègne, door zware
Dui pc:ho liancimet: volkomen verras
send kwam, on vele families en t»»e-
risten naar Parijs verjoeg, waar liet
bombardement druk wordl besproken
Deskundigen vermoeden, dat hier ka
nonnen üebriiikt werden vaa tot nu
toe ongekende draagkracht, handig
verborgen op aan Fransche vliegert
ontgane plaatsen. De op Compifgne
eevallen projectielen veroorzunkten
velschillende groote branden. De ;n
het vüegpark aangericht© verwoei in-
gen worden op 200.000 francs ge
taxeerd.
Ter Zee.
EEN' SCRIP GEHAPERD EN
DAARNA GETORPEDEERD.
T Wolffbureau seint uit Ghristia-
nia Kapitein Ilang en de bemanning
van het s,s. Trondhjeinsfjord" kwa
men Zondagmiddag van Ilelsingborg
hier aan. De kapitein meldde, dat het
«chip op 27 Juli door d< n Britschen
liulpkru'-sc-r „HRdebranth" gekaperd
was acht man van den hulpkruiser
werden aan boord van het sohip ge
zet, om het naar Kirkwall te bren
gen. Don volgenden dag werd de
„Trondihjeansfjord" door een Duit-
ache onderzeeboot aangehouden. Do
commandant van de U-boot gaf de be
manning last het schip te verlaten.
Zoodra de bomannlng in de booten
was gebracht, vuurde de duikboot een
torpedo op het sohlp af, waardoor 't
midscheeps werd getroffen Het zonk
in een uur. De duikboot sleepte de
boot, met de bemanning, tot bij de
hark „Glance", die ze aan boord nam.
Later werden de opvarenden door liet
s.s. „Orlando" overgenomen.
De Eiiigeische bemanning (de acht
man van den hulpkruiser) werd door
een EngelsCheoi vischtreiler opgeno-
SCHEPEN IN DEN GROND GE
HOORD.
Reuter seint uit Londen
Lloyds bericht, dat het Engelsche
stoomschip „BenvorHch" in den
grond is gehoord. De eertic stuurman
en 16 matrozen werden ontscheept.
De kapitein en de rest der ©qtojwge
verlieten het schip in een rooivaar-
tuig.
(Het. s.s. „Benvorl'iah", groot 3381
br. tons, gebouwd in 1896, behoorde
aan de reederij W. Thomson Co te
Lcitih. Het was op reis van Manilla
naar Londen.)
lie-l stoomschip „Chntonia" is in
den grond geboord.
Vier-en-vijft^g man van de equipage
werden gered, 11 moeten om het leven
zijn gekomen.
(Het s.s. „Clintonia", groot 3380
br. tons, gebouwd in 1907, behoorde
aan do Stag Lhie Ltd., te North
Sl iï elds.
DUrSCHE OXDERZEEëR IN
DEN GROND GEBOORD.
Do Britsche Admiraliteit bericht,
dat op 26 Juli eeu.Duitsche torpedo
jager door een onderzeeër in den
grond is geboord.
ENGELSCH STOOMSCHIP GEZON
KEN.
Reuter seint uit Londen:
Het Engelsche stoomsoiup „Fulgen.
co" is gezonken. De equipage (26 man)
is gered.
OVER DE ENGELSCHE VLOOT.
Reuter seint uit Londen dat do En-
gelsclie ininisier Balfour een persge-
sprek geveerd heeft over uitlatingen
van graaf Rcvontïów in de New-York
World
Baltour eikluarde, opmerkin
gen gemaakt "e hebl»on over don zee
oorlog tusschen Engeland cn Duitsch-
lan'L o.a.:
Wanneer iemand wensebt te wolen
of dc Engelsche vloot zich het laatste
jaar liaar tradities heeft waardig ge
keurd, dan is er een eenvoudige me
thode om de wiardlheid te vinden. Er
zijn zeven en xiiot moor dan.7 functies
die de viool vervulien mag. Balfuin
gaf ze aan en meende, da- de Engel
sche vloct ze tot dusver met succes
vervuld had. De Duitsche vloot heeft
zich tot dusver niet buiten de veilig
heid van haar beschermde wateren
gewaagd. Er is geen invul op deze
eilanden beproefd. De Engelseho troe
pen nebben zich in groot aantal o
de zöcen heen en woor bewogen
zijn mei kracht te land door do vlo.n
gesteund. Do groolsto militaire macht
hooft haar kolcnitsn zich zien ontruk
ken eu is niet in slaat geweest
man of een kanon tor verdediging te
landen. Van een vloot, die ais de En
gelsche. dit gedaan heel. mogen we
niet slechts zeggen, diat zij veel ge
daan heeft, maar dat geen vloot colt
meer gedaan heeft. Wij burgers van
het Engelseho rijk kunnen slechts ho
pen, dat het tweede oorlogsjaar geen
vermindering in het succes van ce
vloot zal meebrengen, zooals het stel
lig geen verslapping van haar inspan
ning zal la©en zien,
Uit Rusland.
't Petersburg's T. A. seint:
De Doema-zitting werd bij Oekas
van den Tsaar geopend.
Alle ministers en hot diplomatieke
corps waren aanwezig. Da tribunes
voor liet publiek en do journalisten
waren overvol.
De president, Rodzianko, hield oen
rede en zei daarin het volgende:
„Hoe verschrikkelijk do oorlog
wordt, hoe meer Rusland doordron
gen wordt van heit krachtige.en on
wankelbare besluit om de worsteling
tot een goed einde te brengen
Dit. nu eischt de volkomen eenheid
van alle klassen dor bevolking en do
uiterste ontwikkeling van alle pro
ductieve krachten van de notie."
De president bracht het dappere le
ger zijn groet, het leger, dat dapper
en onvermoeid de verwoede aanval
len des vïjands afslaat. Daarop heette
hij do diplomatiek© vertegenwoordi
gers van de bondgonooton welkom,
waarop de afgevaardigden en het pu
bliek dezen een warme ovatie brach
ten, dlo geestdriftig werd, teen de
president in naam van hot Russische
volk den nieuwen bondgenoot, het
Italiaansche volk, dank heette en hij
sprak over „de Poolsche broeders,
die het oerst en meer dan de ander©
bewoners van het land de slagen van
den w ree den oorlog hebben moeteïi
opvangen."
Tot slot zeide Rodzianko :„Ons le
ger heeft ons oen schitterend voor
beeld gegeven van plichtsvervulling
tegenover ons vaderland. Laten wij
nacht en dag werken om dit leger
alles to verschaffen wat het noodig
heeft Maar daarvoor moet de goest
en ook de wijze van bestuur worden
veranderd. Laten wij strijden tot do
vijand volkomen is vernietigd."
De vergadering juichte Rodzianko
luklo toe.
Geremykin, de voorzitter van deu
ministerraad, sprekende na Rodzian
ko, zei: De verschrikkelijke oorlog
vraagt reusachtige en vele opofferin
gen. De regeering was vast besloten
al dio offers te brengen cn heeft u
bijeengeroepen om met u den waren
staat van zaken bekend te maken- on
met u middelen te beramen om den
vijand le overwinnen. De oorlóg heeft
aangetoond, dat wij niet voldoende
voorbereid waren Om den vijand l©
overwinnen moeten al de krochten,
der natie ontwikkeld worden. De re
geering zal aan uw oordeel slechts
wetsontwerpen voorleggen, die be-
trekkuwr hebben op den oorlog en wel
op het gebied, dat voor het oogenbük
bovenal een levenskwestie is. Gij
zult een groot veld van werkzaam
beid hebben. Het is thans niet' het
oogenbük voor eeii program-redevoe- j
ring over verbeteringen. Deze zullen i
met uw medewerking tot stand ko- j
men. Maar ik sta er op nog vandaag
een kwestio te berde te br©- gen, n.l. I
die Polen betreffende, welke in haar
vollen omvang niet opgelost kan wor
den dan na den ooi'og. Maar in deze
dagen is het voor het Poolsche volk
van belang om te weten welke zijn
toékomsligo organisatie zal wezen.
Dczo is onherroepelijk vastgesteld
door <1© proclamatie, door grootvorst
N'icolaas aan liet begin den oor
log tot het ridderlijko, edeie en trou
we Poolsche volk gericht. (Bravoge
roep.
De Tsaar draagt mij op u te verkla
ren dat Zijne Majesteit den minister
raad heeft bevolen wetsontwerpen uit
le werken, waarbij aan Polc-n na den
oorlog het recht wordt toegekend om
zijn nationaal, sociaal en oecono-
niisch leven vrijoiijk te regelen op
den grondslag van zelfbestuur onder
den soepter van do Tsaren van Rus
land.
Naast de Polen hehben ook andere
naties van het g.ooto onmetelijke
Rusland bewijzen gegeven van hun
trouw aan het vaderland. Overeen
komstig daarmee moot onze binnen-
laudsche politiek worden doordron
gen van het beginsel van onpartijdig
heid en welwillendheid tegenover al
le inwoners, die Rusland trouw zijn,
zonder onderscheid van nationaliteit,
geloof en taal. (Toejuiching).
Laten wij ons vereenigen tot de ge
meenschappelijke inspanning, waar
toe ons onze monarch roept. De regee
ring is overtuigd dat vroeg of laat
de overwinning ons zal zijn (toejui
ching) en die overtuiging wordt door
heel Rusland gedeeld. Laten wij ver-
ecnigd zijn in eon enkel programma,
dat van de overwinning. (Lange toe
juichingen van alle banken).-
Vervolgens nam minister Snsonof
hc-t woord.
..Op den verjaardag van den dag,
zelde hij, waarop niettegenstaande
onze pogingen om den vrede te hand-
Du'tschland ons In een nog
nimmer aanschouwde worsteling l>e-
trok, is het noodig een blik achter
waarts te werpen en de in het nfge-
Ioopen jaar doorgemaakte gebeurte
nissen na te gaan
In deze periode spreek ik, met
machtiging van den Tsaar, voor do
derde maal van deze tribune tot u.
Ten gevolge van ('ie redevoeringen en
de publieoti© der authentiek© minis-
terieele bes Velden zijl go vel leende
op de hoogte van de feiten, die leid
den tot de huidige geweldige botsing
tusschen de volkeren en gij weel, dat
noch Rusland, noch de geallieerden
verantwoordelijk zijn voor de tal-
loer© onheilen van dezen oorFoe."
Verder gaf minister Sasonof ten
overzicht van de Intrekkingen tot het
buitenland en bemoeit© den nieuwen
bondgenoot, Itaüö.
Voorts zei hij nog:
De monsterachtig© strijdwijzen
van d© Duitsehers, die niet terugdein
zen voor de vergiftiring in massa
vnn soldaten, noch voor de,uitroeiing
van vrouwen -cn kinderen en vreed
zame burgers, moesten hij de neutra
len wel afschuw wekken. Ook het
Amerikaansche volk ts legen derge
lijke methodes in verzet gekomen. Do
menschel ij ke gevoelens moesten
krachtig ren geer én togen gebeurtenis
sen als liet in den grond Ivoren van
de „Lusitanla", waarbij zoovele Ame
rikanen het leven verloren. Deze
daad, ronder voorbeeld door de af
schuwelijke wreed1'1' ervan, hoeft
een onafwisbare vlek geworpen op
den Duitsc.hen naani.
Het valt moeilijk te zeggen of nog
krachtdadiger maatregelen zullen
vol ren op h©t gestrenge antwoord
vnn president Wi'son nan de Duitsch©
rezcerin?. Maar het is duidelük, dat
de openbare meening van Amerika
opkomt tegen de daden van de Duit
schers, niettegenstaande de pog ngen
van deze laatston oa rle Amerikanen
wr i—'"©nd te stemmen."
Ten slot»© zei Sasonof nog:
„Gii hebt waarschijn'ijk oprerrmrkt
dat de Japansche pers In den lantsten
tijd de vrsnet lespreekt of een nauw
po'iüek verband tusschen Rusland en
Japan nuttig is Dat denkbeeld heeft
ook sympathie in onze pers gewekt
Inderdaad, de strijd tegen <ler. ge
in ewiscbappelijkeri vijand, de uitste
kende» diensten door Japan aan ons
en onze bondgenooten in dezen strijd
bewozen. konden niet nalaten invloed
te oefenen op do regeeringen der dn©
voudig© entente, terwijl de openbare
meaning in de verschillende landen
oen atmosfeer geseliapen heelwaar
in er vaste ji&Ülioke bandon tusschen
naties geknoopt worden. De tien jaar,
die sectori ho" verdrag van Porteicouih
zijn vBribopcti, hebben bewezen, dat
een vreedzame buurschap tusschen
Rusland w> Japan volkomen mogelijk
on voor beido partijen voordoetig is.
Onze Uuins bestaande betrekkingen
met Jaj-an inoefen do voorbode zijn
van nog nauwere betrekkingen (bra-
vo's; toejuichingen). Hei gewapend
optreden van Japan tegen de Du its ene
vesting Tsingtao had ton gevo'g©. aal
doze mét lie: gebied van Kiautsj i>j in
handen van de Japanners over ging.
Jn verband met dit feit hébben <",e J-i-
pausché en de Chineesche regeering
besprekingen ingok-id, die to een c»n-
toi(te heblieu gcwieixl, waarin dc bij
zondere rechten van Japan in hot ge
bied van China, waar de Japansche
belangen zich concentreeron, zijn
vastgelogcL Onze vriendschappelijke
betrekkingen met Japon en China ga.
ven ons do verzekering, dat die on
dorhandolingen de Russisch© belan
gen niet ii- gevaar zouden brengen on
n'aakten 't mogel jk zo in alle kahnt©
te volgen, zelfs op de kritieks te nngen-
blikken. Japan en China hebben onze
houding ten zeerste gewaardeerd. De
zelfde op vertrouwen berustende bo-
trekkingen met de Chineesche regee-
ring hebben liet mogelijk gemaakt
tot oen definiiieve overeenkomst bo-
FEUILLETON
Het Raadsel van
den Nacht.
door EMIL PESCHKAN.
(Geautoriseerde Vertaling).
7)
Deze comissaris was een van die
oude Oostenrijksche politiemannen,
die zich even machtig als wie ook
beschouwden en wier willekeur niet
te temmen was. Hoewel alles in mij
in oproer was, durfde ik nochtans
geen enkel woord te zoggen, want ik
besefte slechts al te goed da!', ik daar
door de zaak nog erger zou maken.
En verder kon ik niette (Doen. De -man
was in zijn recht, hij kon Ottilia ook
arresteer on.
Jk geloof dat mijn hart op hot punt
was van te bersten, mjar ik was
machteloos om haar hulp te vorlee-
neiL
Binnen vijf minuten tijd wns alles
nu af?eloopen. De belde verdachten
werden weggevoerd eu er bleef
slechts één politieagent in do woning
van den overledene achter.
Zoodra ik weder in mijn benodcn-
kamer kwam, viel ik in een leun
stoel neer en hoewel de kachel uit
was gegaan, bleef lk daar toch den
geboden nacht zitten. Eerst tegen
deu morgen sluimerde ik even in,
maar het was ©en onrustige slaap
vol angstige droomon. Niets don
moorden cn misdaden woelden door
mijn 'hersenen. Ik zag Ottilie in kete
nen geklonken en naast haar, met
een zweep in de hand, den commis
saris van i>olitie met zijn zwarten
knevel en de verwoede oogon. Een
afschuwelijke slaap. waaruit ik.
badende in mijn zweel, ontwaakte
met brandende oogen en wanhopige
hoofdpijn. En nu begon het raadsel
van dezen oiiheilsoellenden nacht
mij opnieuw, te martelen
VIJFDE HOOFDSTUK.
Ik weet niet, of het mij in den
droom voor oogen zweefde, of dat ik
met dio gedachte was ingeslapen,
maar toen ik wakker werd .stond mij
voortdurend het woord „anarchist"
voor oogon. Het nachtelijk avontuur,
of hoe men het ook betitelen mocht,
behelsde zooveel raadselachtigs, da'
ik bang was, dat het niet zoo spoedig
opgehelderd zou wortlon. 1-Iet scheen
mij bijna toe, dat do commissaris dit
woord alleen in drift lmd geuit, go-
i/ lgd als hij was over de wederspan-
nigheid van het jonge mensrts, die
hot waagde tegenover de politie van
recht te spreken, maar kon hij daar
mee wellicht niet onwillekeurig de
waarheid, of althans iets wat op
waarheid, geleek, gezegd hebben
Men hield zich toen tor tijd overal
bezig u>el de quaestie van hot nihi
lisme en het anarchisme. Ik. l»ad zelfs
jongelieden uit goede families loeren
kennen, die in do netten daarvan
waren verward geraakt, doordat zij,
geprikkeld door de wreedheden der
maatsdhappij, zich bij één dier ge
nootschappen hadden aangesloten.
Men vergist zich zoo licht, als men
gelooft dat hot nihilisme alleen in
Rusland thuis behoort en Svet anar
chisme alleen bij dc arbeidende klas
se; dit zijn alleen uitingen van de
zjelsziekten, die ontstaan zijn door
de gebreken in ons eocioal-politiek
loven met al cijn behoeften eu zijn
steeds erger wordenden strijd. Mis
schien wae Gorhardt zulk een theo
retisch tegenstander van do maat
schappelijke wetsbepalingen en r
schion had een eigenaardig samen
treffen van uiterlijke omstandighe
den hem lUcht naar dien afgrond
geleid, aan wolks rand men den
dood ziét.
(bidank» dezo gedachten koek ik
toch vreemd op, toen ik in de avond
bladen las, dat men dezon moord in
verband bracht met anarchistische
w.'x'lingen en ik zag wel in, hóe* "be
zwarend deze uiting moest zijn voor
den oiigelukkigen Gerhardt, vandaar
dan ook dat ik dadelijk op middelen
zon om zijn verdediging op mij te
nomen. De in onvoorzichtigheid ge
uite woorden van den conunissaris
van politie konden, ln den grond
genomen, alleen do oorzaak zijn van
doze verdenking en al hield ik, voor
mijn persoon, den jongen man ook
niet in slaat om oen roofmoord te be
drijven. het aou hem voor de recht
bank zeer roker beter vergaan, in
dien men hem slechts voor een. ge
woon misdadiger hield. En dadelijk
kwam nu ook het plan bij mij op,
dat de zaak wel zóó geleid zou kun
nen worden, dat hij vrijgesproken
werd. Maanden later, toen ik al lang
wist dat de zaak zich geheel anders
had toegedragen, dan wij aanvanke
lijk dachten, betreurd© ik liet nog,
dat Gerhardt destijds niet beslister
van zich af had gesproken. Mén zal
mij daarvan misschien een verwijt
makenik ben echter verdediger in
merg en been cn al weten wij nu
somtijds eens Iemand, die schuldig
is, vrij te pleiten, is dat dan met
duizend malen betor, dan dai er één
onschuldige veroordeeld wordt De
waarheid weet zich somtijds zoo zon
derling te verbergen, dat zelfs (le
vorstandigstou onder on3 op oen
dwaalspoor komen en daarom mag
1 men geen gevolg geven aan
zwaarste verdenking, zoolang de
kleinste bijzonderheid zelfs niet is
opgehelderd. Duizendmaal liever oen
schuldige vrij laten uilgaan, dan
ooit een onschuldige in de gevange
nis te brengen 1
Maar om tot Gerhardt terug te
keoren ik zag nu dagelijks alle cou
ranten in, zonder Iets nieuws to we
ten te komen, maar eensklaps schrok
ik van oen bericht, dat men in de
woning van den verdachte papieren
in beslag had genomen, dio bewezen
dat hij beslist anarchist wa« en in be
trekking stond tot verschillend© ge
heime genootschappen, die voor de
maatschappij verderfelijk heetten te
zijn. Commissaris Breitner speurde
nu alles haarfijn na en men wachtte
nu in koortsachtige spanning hel
resultaat daarvan af.
Dat do opwinding over dit bericht
zeer groot was, behoef ik m. i. niet
een» te zeggen. In liet koffiehuis, dat
ik geregeld bezocht, ging hot nu
zeer heftig toe. Men hoorde er
over niets anders spréken dan over
den geheimzlnnigen moord, die nog
des te interessanter scheen, omdat
daarbij een vrouw betrokken was.
(lie door de couranten als een hoogst
verleidelijk schopsol word afgeschil
derd. De namen van Gerhardt on
van Ottili© waren in aller mond en
ieder huisvader bracht een illuetra
tie mee naar huls, waarin hol por
tret van die twoe was weergegeven.
Iemand die in de Buchfelclslraszo
woonde, was zijn leven niet zeker
wanneer hij daar een winkel of een
café binnentrad, en het huis No. 89
as voortdurend omringd door oen
nieuwsgierige menigte.
Toen de heer Wolfert grafwaarts
word gedragen, moest er zelfs politie'
hij zijn om de mensehen op een af
stand t© houden.
Men zal het zeer lt-grijpe-lijk vin
den, dat mijn gedachten zich voort
durend niet den gearreeteerdea jon
gen man bezighielden zelfs iemand
met ©en koelere natuur, dan lk be
zat. rou wel onder den indruk zijn
gekomen van het nachtelijk too meel,
dat ik had bijgewoond. Het was mij.
of ik die slanke pedaante met het
bleéke gelaat voortdurend vóór mij
rag. dat ik nog het flikkeren van
zijn oogen aamdhouwde, hot hallen
van de in elkaar geklemde handen,
de rimpels in het voorhoofd, het tril
len van het gehcele lichaam.
Was dat alleen vaa jaloerseldteid
geweest, dan moest hij daarvan toch
wol teruggekomen zijn toen «ij voor
den commissaris op dc knieën lag en
op zulk een aandoenlijke wliro ds
bekentenis van haar liefde aflegde.
(Wordt veryolgd.)
