De Europeesehe Oorlog.
TWEEDE BLAD.
HAARLEfA'S DAGBLAD
DONDERDAG 12 AUGUSTUS 1915
dot in!814 ijsgang groot© schade aan
richtte, en dat in 1889 de Russische
taal officieel de volkstaal werd, waar
tegen nogal protest werd aangeteo-
kead.
Op het Zuidelijk
Oor.ogstooneel.
0 o .9 t n r ij k s c h stafbericht:
,,Het geschutvuur en de offensieve
actio der Italianen is Dinsdag op
het front in de kuststreek weer in
omvang toegenomen. Sterke Itali-
aansche strijdkrachten hebben de
Oostenrij-kscfc© stellingen op den
rand der hoogvlakte van Doberdo,
ten oosten van MonfaJcone, aange
vallen. Na verbitterdo gevechten mijn
alle stellingen in öostenrijkseh hezit
gebleven. Do teruggeslagen Italianen
hebben, voornamelijk door fiankvuur
van het Oostenrijksche geschut, zwa
re verliezen geileden. Twee aanvallen
tegen liet naar het westen vooruit
springende deel der hoogvlakte, zijn
reeds door de Oostenrljksche artille
rie gefnuikt.
Bij Perma hebben de Italianen go-
tracht de versperringen voor dat deel
der hruggehoofdstelling van Gönz te
naderen. Zij zijn met handgranaten
vcrdrevojL
Een bij Zagcra (ten Z.O. van Pla-
va) 's nachts ondernomen aanval is,
evenals die van Dinsdag, mislukt.
In het Karinthische en Tiroolsche
grensgebied is do toestand onvoran-
derd."
Verspreid Nieuws
var. de oorlogsvelden
EEN DORP ONDER DEN GROND
Een berichtgever van het „Mg.
Handelsblad" schrijft uit Cham
pagne
Drie duizend man wonen er, drie
duizend volwassen menschen, die er
dienon te slatven, wandelen, eten,
zitten. En toch zag<ai we liet dorp
niet, eer we er met den neus voor
6tonden.
Het is geerraven in de helling van
een hoogen heuvel, waarvan het
zand geaderd is met kalksteen. Deze
helling natuurlijk zoo uitgemoord,
dat ze moeilijk te treffen is door
vijandelijke granaten, dat de Fran-
sche vliegers, in verband met de
ligging van het Duitsche front, niet
heel gemakkelijk er boven kunnen
kruisen - is dicht begroeid^net den-
ncboomen. rijzige stammen, die niet
alleen nu, maar ook in den winter
hun groene naaldenvracht dragen.
Staat men voor het dorp, dan ziet
men alleen den boven-bouw. Zona's
men van een molten-woning alleen
de omgewoelde aardkluiten l>oven
den grond aansdhouwt. Verder gaat
de vergelijking niet op. Want het
..dak" van dit dorp is al keurigo or
de, al systematische, practisch© in
deel in
Boven desn grond staat de poort
an hot dorp. uit dennen- en berken-
stammen, uil bast en blaren, waar-
teven zelfs een naam prijkt, tiernaam
van de garnizoensstad der hier wo
nende soldaten in het vaderland
Dan ziet men don opbouw in drie
verdiepingen, voor 'elk bataljon één
éUnga. Do trappen, recht en gemak
kelijk uitgehouwen in zand en steen,
met plamken belegd, eóó, dat solide
soldaten-laarzen er geen deuken in
stampen, hebben leuningen van
boonsstammen. De hoofdtrappen lei
den reclil tot het doel, van beneden
tot heel boven. De drie verdiepüigeu
zijn gescheiden door bieede stralen
waarop zijstraten iets smaller
uitkomen, die elk, bij stijgend ter
rein, haar eigen trapje hebben, ook
mot vaste treden, oók met leuning.
Alle straten in dit dorp dragen na
men. Anders zou het ©en heel© toer
worden van de eeue onderaardse!»©
woning langs den kortsten weg te
komen in de andere. Want door d©
uniformiteit lijkt het op een doolhof
Boven den grond zijn verder een
paar priëelen, een» paar luchtige hui
zon met veranda, casino's voor offi
cieren en soldaten, outsparmiiigs-
piaatsen, om bij goed weer een
luchtje te happön, een kaartje te
leggen, een glas te drinken. Want
meer don nooclig is, toeft toch geen
mensch daar beneden, zoo lang een
menach nog geen mol of konijn ge
worden is.
Het oog wil ook wat hebben en
daarom zijn er zelfs versieringen op
de helling aangebracht, figuren
in de eerste plaats natuurlijk het
ijzeren kruis in mozaïek vaa wit
te. grijze, gele, zwarte steentjes, en
een afbakening van de straten met
naar goed burgerlijk© gewoonte
leegt, fleëschen, met den hals sdhuiii
in den grond gestoken.
Waar de aarde-door het woelen en
spitten wat in wanorde gebracht is.
maakte men haar weer gelijk, bo-
legde haar met graszoden on mos
plaggen.
Zoo ligt de bovenbouw van liet
dorp van drie duizend inwoners te-
geu de helling, onder de denneboo-
men. als een tuin roet priöuion. roet
straten en primitieve versieringen
uit een reusachtige bouwdoos.
Van de zijstraten gaan elk oogen-
blik een paar treden omlaag, de toe
gang tot de woningen onder den
grond. Groote soldaten-kamera, waar
een veertig man naast elkaar kun
nen liggen op houten britsen, met
houtwol bedekt dat het ongedierte
minder trekt dan hooi of slroo
waar nog ruimte gelaten Is voor
tafels en banken en de groote pot
kachel bij het venster met een tui
melraam, dat licht en lucht gqefl en
tevens gelegeahoid biedt om te ont
komen, indien, ten gevolge van een
granaat of bom, die het doel raakt,
de normale uitgang de deur
niet bruikbaax mocht worden.
Luxe vindt mcai in deze ka mors
voor de manschappen nutuurlijk
niet. Wel warmte en droogte en .ook
bescherming tegen al het kwade, dat
van boven komt.
Geriefelijkheid is eer te zoeken in
de woningen der officieren. Die van
een kapitein beslaat uit zit- en slaap
kamer. De zitkamer met schrijftafel,
een paar stoelen, een sofa, een hang
lamp spiritus-gloeiliöht pren
ten aan den muur, de slaapkamer
met bed, waarvoor een gordijn, een
voudig toilet-gerei. Daarin is het
werkelijk uit te houden. Vooral in
den zomer, wanneer uit het tuimel
raam het uitzicht zoo mooi is op de
verre velden met de zachte tinten.
Natuurlijk ontbreekt ook niet het
bureau van den bataljonsschrijver,
met tafel en stoelen, lamp en
schrijfmachine. En zelfs voor den
bataljonshond is er ©en keurig hok
gebouwd, boven den grond, dut zich
kan laten zien in den rijkstcn villa-
tuin.
Al dit spitten en hakken heeft aan
vele boomen het lev op gekost. Maar
zorgvuldig werden er nieuwe stam
men geplant, piel zoozeer voor h^
oog van de bewoners dan wel tegen
dat van de vijandelijke vliegers. Een
speciale keuken behoefde er niet ge
bouwd te worden. Aan den voet van
de helb'ng ook onzichtbaar voor
nieuwsgierigen, die hier wel iels te
zoeken liebben, maar niets vinden
mogen slaan do veldkeukens. En
in de nabijheid daarvan de groote
bakken met water om de etensbiik-
ken. lepels en vorken te spoelen. Een -
pomp daarnaast geeft alleen water
voor de lijfwasch. die reiniging noo-
dig heeft. Oorspronkelijk boorde
man de bron aam in de hoop, dat er
drinkwater zou verschijnen. Maar
het water is te kulkrijk, te onzuiver,
to hard voor dit dool. En het drink
water komt nu uit een naburig
dorp. waar, heel diep, een bron ge
vonden werd, de Champagne is
arm aan water. Van het dorp zijn
rails aangelegd naar het dorp on
der den grond. In speciale wagens
wordt het drinkwater aangevoerd,
dat. gegoten in overdekte beten-
kanalen. vloeit naar een onder den
grond gemetseld reservoir, waar het
koel en zuiver blijft.
Voor do gezondheid der troepen
wordt dus gezorgd. Mochten cr toch
iwig soldaten ziek worden, doch niet
zóó ernstig, dat zij achter het front
gebracht behoeven te worden een
bedorven maag of doorgciuopen voet
is geon beenbreuk, zegt de Duitscher
dun kunnen xij uitrusten in het
hospitaal onder «en grond, waar zij
stil en ongestoord, ul is hel dun wat
somber, liggen.
In dit dorp rusten de soldaten vier
dogen uit na tuit verblijf van vier
dagen iji d© loopgraven. Hun rust
wordt alleen onderbroken door eeni-
<ge uren oefenen per dag it, het mar-
choeren em schieten.
liet »s werkelijk bost uit te fiou-
d«n, vooral bij droog, niet te koud
weer. Dun kan men er in de zuivere
buitenlucht op zijn verhaal komen,
na de afmattende opwinding daar
voren, waar do granaten donderen
en do kogels fluiten. En zoo alleen
houdt men er don goeden geest bij
do troepen In. Rozigheid en afleiding
moeten de mannen in de eerste
plaat© hebben. En liet was een lust
te zion, hoe velen nog druk in de
weer waren hun dorp zoo tnool mo-
gelijk te maken, de mozaïeken te
verbeteren, de graszoden bij te wer-
ken. Anderen schreven in het prieel
brieven, lazen kranten, vermaakten
zich bij tiet geliefde kaartspel
„Schafskopp".
Er heerschte oen geest van kahne
tevredenheid, niet van lawaaierig
zingen, van uitbundige geestdrift,
lin deze stemming leek rne in deze
omgeving de ©enig oprechte en zui
ver fe.
.Op het Westelijk
Oorlogsveld.
OFFICIEELS BERICHTTEN.
D u i t sc li ataflberichl
„Ten Noorden van Souchec is een
pransoh© aanval met handgranaten
door de Duitschers aigoalagen.
Bij Courray, tori Noorden van
Reims, hebben de Franschen eon po
ging gedaan om do trechters, die zij
voor het Duitsohe front met bahulp
van mijnen hadden doen ontstaan,
to bezetten. De trechter© zijn door do
Duitschers in bozit genomen.
Duitsohe infanterie heeft Dinsdag
avond ©en aanval op den Lingekopf
gestuit."
F ransch communiqué i
„Op Dinsdag niets andere te mel
den dan artilleriegevechten in Ar-
tois, in het Aisne-dal, in de buuit
van Troyon, aan den rand der Ar-
gonncn en in het Bosch van Aipre-
nioTit.
Een levendig kanonvuur in den
loop van den Dinsdagnacht bij Sou
che/, waar een poging tot aanval der
Duitschers volkomen werd afgasla
gen.
In Argonne eon krachtig bombar
dement van d© Fransche stellingen
ten Oosten van den weg Vlexrae le
Ch&teauBinarvilie.
Dinsdagnacht heerschte op het ove
rige front rust."
Op het Oostelijk
Oorlogsveld.
NIEUWE STAFBEUICHTEN.
D u i t s c h stafbericht
„De legergroep van Von Hinden
burg heeft zwakke aanvallen, die de
Russen de laatste da®en links van
den straatweg Riga—Mitau onderna
men. gemakkelijk afgeslagen. Overi
gens is ten Noorden van do Njemen
geen verandering ingetreden.
Een aanval van sterk© Russische
strijdkrachten uit Kowno ls gefnuikt.
Het aantal Russisch© krijgsgevange
nen. daar sedert 8 Augustus ge
maakt, is tot 2116 gestegen, dat dei-
veroverde machinegeweren tot 16.
Ten Oosten van Lomza dringen
Duitsche troepen op naar de linie
van de Boven-Naref. De Russen hou
den such nog 6taande op het brugge-
hoofd bij Wizna. Ten Zuiden van
Loirtza wijkt het geheel© Russischo
front. De krachtig bevestigde stel
ling van Czea-nowy-Bor kon door do
Russen niet worden gehandhaafd.
De vervolgende Duitsohe legers zijn
over de Czernowy-Bor-linie getrok
ken zij rukken ten Oosten daarvan
vooruit. Het apoorwegkruispunt ten
0. van Ostrow is genomen.
Ten O. van Nowo Goorgiowsk is
het door de Russen ontruimde fort
Be nj am i now bezet.
De vestingen Nowo Goorgiowsk en
Brest-Litowsk eijn door Duitsohe
luchtschepen gebombardeerd.
De troepen der Oostenrijkers, be
boerende tot do legergroep van prins
Leopold van Beieren, hebben in een
scherpe vervolging met don linker
vleugel de strook van Kaluszyn be
reikt. Op den rechtervleugel heerft het
leger van Woyrsch Dinsdagnacht «ie
Russische nohterhoede-steliingen ter
weerszijden van Jedlawka, ten W.
van Lukow, bestormd en moer dan
1000 gevangenen gemaakt.
De troepen der Duitschers en Oos
tenrijkers onder Von Mackensen
richten hun aanval op de Russischo
stellingen achter de eectoren van do
Bystrzyca (ton Z. van Radzyn), de
Tysmienica ten W. van Parczew,
zoomede op de lin» Ostrow-Ugrusk.
Aan do 1 >oven-Boeg en de Zlota
Lipa is de to©3tand onveranderd.
Terwijl de Russen op hun langen
terugtocht uit Golicië en eigenlijk
Polen de dorpen en het veldgewas
overal op zinlooae wijze trachtten te
vernielen hetgeen "hun overigens,
door de haast waarmode zij zich moo
ter voortbewegen, maar ten doelo
gelukte bobben zij dez© bozigheid
thans, nu zij zijn aangekomen in
streken, die niet meer dor een zui
ver Pooiecho of Roefhoenache bevol
king wor-'en bewoond, gestaakt."
Oostenrijksch stafbaricht:
„Da O.-H. troepen die de Wieprz
tij a overgestoken, hebben Dinsdag da
Russen uit de streek van Koek ver
dreven on do vervolging In N.-O. rioh-
ting voortgezet
Tusschen do boven Tysmienica
(rechter zijrivier van de Wieprz, die
FEUILLETON
Het Raadsel van
den klacht.
door EMIL PfiSCHKAN.
(Geautoriseerde Vertaling).
15»
Daar gekomen, spoedde ik mij het
eerst naar de poet. maar voor Stg-
nor Wolprechi wa© daar niets geko
men dan een dikke brief gelakt met
net zegel van de advocatenkamer. Den
volgenden dag kwam er een brief van
Ottilie, waarin zij mij bedankte voor
de „allerliefste dame", die ik haar
gezonden had en mij opnieuw verze
kerde dat Gerhardt de beste mensch
van de wereld was, maar van PauÜne
hoorde ik niets, Ottilie schreef mij
wet een» hoo zij mijn brief had opge
nomen.
Ik gotoof niet dal een vreemdeling
oo't den weg naar het postkantoor in
Venet.fi kan leoren, ook al woont hij
daar maanden lang. Ik was althans
oi. twee dagen in de Lagimenstad en
wist overal den weg, behalve daar
heen, en toch ging Ik lederen dag
minstens viermaal, vergezeld van een
S'ds, hooren of er n'et» voor mij ge-
Komen was om echter telkens „Niente
bignore" ten antwoord te krijgen.
er bij Koek, waar de Wiepzr den knie
bocht maakt, invalt) en de Boeg,
waar de Russan op do linie Ostrow-
Ugrusk opnieuw stand hebben ge
houden, is de aanval der Duitsch-Oos-
tonrijksche troepen gaande.
Voor het overige niets nieuws.
OVER DEN STAND DER
GEVECHTEN
De militaire deskundige van 't Alg-
Handelsblad schrijft,
„Geleidelijk vallen de vestingen aan
de Nareflinie in Duitsche handen. Bij
den bersten aanval warden de vestin
gen Roshan en Pultusfk genomen en
een overgang over dten Naref tusschen
die plantoon verkregen. Sedert werd
rfcrozk, dat aan de samenvloeiing va
den Boeg ©n den Naref ligt, bezet. No
vo Georgiewsk, ©en sterke vesting,
gelegen aan de santen vloeiing van
Boeg en Weichsel, is door de Dui'-
sclie troepen omsingeld; dit is een
zoor gewichtig punt. reeds door Napo
leon I aangelegd, ter verdediging van
Warschau, op de plooit» waar vroe
ger Modling lag. Wij liebben de betoo.
ken is van de Narcflinio in de krijg»
geschiedenis uiteengezet en kunnen
nu volstaan met de mededccliug, dut
met de inneming van Lomsja. door
het leger von v. Schotz. de overtocht
over den Naref geheel vol ooid is, en
alle vestingen behalve dan Novo-
Geargiewsk, dat omsingo'd is en
in. Duitse!:© handen zijn gevallen. En
daar ook het geheel© gebied van den
Weichsel, tusschen Warschau en
Iwangorod door d© Duitsche legers
is overschreden, kunnen deze naar
liet oosten optrekken de terugkee
renden Russisch© legers achtervolgend.
Het Russische plan om de legers te
rug te trekkeu in de lijn'OssowletsJ—
Bialostook Bres>Litowsk zal in
geen geval kunnen worden uitge
voerd. OseowiotsJ wordt door de Duit
se!» trooper, belegerd, en kan dus
moeilijk meer een steunpunt vormen
van de nieuwe linie.
Maar ook uit het zuiden wordt die
linie ernstig bedreigd. Het leger van
v. Mackensen, dat tusschen Wjepr on
Iïoeg manoevreert, en dat met het
over den Weichsel getrokken leger
van v. Woyrsch contact verkregen
heeft, dringt steeds meer op, langs
dan Boeg, en bedreigt daardoor den
terugtochtsweg van die Russen. Do
,Times''-correspondent te Petersburg
schreef daarover:
Militaire deskundigen zien in d©
jongste operaties dór Duitschers bij
Ossowie'sj do uitvoering van hal oor
spronkelijk plan van veldmaarschalk
Von. der Goltz, die die Russische legers
door parellelle bewegingen tegen
Brest-Litowsk, uit het Noorden van
Ossowietsj, in het zuiden van Choün,
wilde afsnijden. Von Mackensen»
druk in de rich ting Wtodawa en Brest-
Litowsk hangt nauw samen roet hot
optreden bij Ossowietsj.
Met do.- plan hangt ook de belege
ring van Kowno samen. De uil het
noorden aanrukkend© troepen moeten
de geheel© Njemonlinie in handen
hebben or. sloegen nu het beleg voor
Kowno. waarvan het Duitsche leger
bericht meldt: „de aanval werd or wier
voortdurende gevechten dichter aan
do frontlijn gebracht"; en de Russi
sche mededeel ingeu breedvoerige bo
schrijvingen geven von de mislukte
aanvallen icgen het front van Piplo
tot Blisenthal.
Tot nóg toe heeft grootvorst Nico-
laas zich aan de omklemming weten
to ontrokken; maar in Duusche krin
gen acht men door het opdringen van
de Duitsche legers de positie der Rus
sen zeer gevaarlijk, vooral door do
beaeUiug van de vestingwerken aan
den Naref, on door den overtocht v an
de Wjepr, waardoor de Russen belet
wordt van oen natuurlijke belemme
ring gebruik te maken, en een nieu
we positie achter do rivier In te ne
men."
Een correspondent van den Berli
ner „Lokal-Anzeigor", die von een
tocht naar de fronten aan de bei ie
oevers v ar. den Weichsel is terugge
keerd geeft de volgende beschrijving
van zijr, indrukken: „Do Duitsch-0o3-
tonrijksche troepen volbrengen hun
taak met een bewonderenswaardiger»
moed; zij hebben het volste vertrou
wen in hun aanvoerders en worden
goed verpleegd.
Zij zullen nog een harden strijd hob-
Irem te doorstaan, waarvoor zij nog
goruimem liki ai hun krachten zulten
moeten inspannen. De Russen 6laan
zich er dapper doorheen en verdienen,
met het oog op de moeilijke omstan
digheden waarin zij vorkeeren, eer
Eindelijk ik was bijna wanhopig
geworden, en als ik geen druk werk
had gehad, z»u 'k het niet hebben
uitgehouden, eindelijk ovcrliandlgde
men mil op zekeren dag een rozeroo-
cle enveloppe. Do Italianers zijn veel
al gevoelsmenschen d'i© op iemands
gezicht lezen, en zoo zag de commies
der posterijen het mij dan ook al da
delijk aan, wat dat rozerood© briefje
voor mij boteekende. De goede man
vergiste zich echter on indien hij zijn
loket in den steek had gelaten en mij
naar buiten gevolgd was. zou hij ze
ker een andere meening ziin toege
daan geweest. Daar stond ik, tegen
den muur geleund, niet in staat ver
der te gaan, met het gevoel alsof men
mij het moordend staal liad in de
borst ge-stooton. Wat Ik mij ook al in
het hoofd had gehaald1, zoo somber
was mij de toekomst nog nooit voor
gekomen. En hoe zonderling klonk
alles, we'k een mengsel van waar
held en leugen was mijn vrooüjko.
openhartig© Pauühe nu geworden?
Ik stond daar als een doodvermoeide
reiziger, voor wiens oogen het droom-
1>oöld van een oase met frlesche bron
nen en weelderig groen eensklaps
veranderd in een dorre zand'lge vlakte.
„Geacht© heer WotprechtI" begon
zij, en deze afschuwelijk© aanhef joeg
mij al een schrik op het lijf, „geach
te heer YVolprecht, hoe zwaar liet
mij ook valt is het nochtans mijn
plicht, li te antwoorden. Wees over-
waardecring dan vernedering. Do
beslissing van don fl rijd zal meer
door een strategisch dan door een
plaatselijk resultaat wonden verkre
gen."
Verder wordt aan 't zelfde blad uit
't oorlogsperskwartier gemeld, dat hot
leger vnu Mackensen groot succes be
haalde ten westen van de Boeg, door
de verovering der buiUan,U»liiiigeii bij
Lowega, zuidwestelijk van Windows.
Dit leger is nu nog 60 kilometer vun
BresV-LitOwsk verwijderd, terwijl hoi
vierde Oostenrijksche leger, nu. ©au
welgeslaagden tocht naar den noord
oever van de Wjcrp, 85 kilometer ver
wijderd staat van den spoorwegknoop
Warschau--Brest-Litowsk en Siedlco
Brei -1.itowsk. In verceniging met
do iegers van Kövess en Woyrscn ver
volgt h©' de Russen naar aou muideu»-
loop van do Boeg. üp dezen terug
tocht verleren de Russen veie gevan
genen en de door hen geleverd© ach
terhoede gevechten droegen het 1»
wijs van al gel w-el e ondermijning van
hun rooreol
Aan de Dnjestr gelukte liet aan
het leger van Pflaivzer-BolLin. ge
bruik makende van het succes bij
Czernelica, Maandag <ie Russen io
verjagen uit de ©enige door hem over
gehouden stelling aan dom zuidelijken
Dnjestr-oever.
DE BEZETTING VAN WARSCHAU,
De „Lodzer Zeitung" bevat eon
lang verhaal over de bezetting van
Warschau door de Duitschers, waar
aan liet volgend© ontleend id
Dien nacht sliep niemand in de
stad.'Reedis 's avonds scheen de
crisis te zullen aanbreken. Talrijke
burgers stonden op straat te kijken
naar het schijnsel der springende
granaten. Tegen tien uur vernam
men het geluid van eenige buiten
gewoon lievige ontploffingende
forten werden door de Russen ver
nield. Dichte rookwolken trokken
over de stad spoedig was de hemel
hel gekleurd.
In Praga stonden de kazernes van
de brandweer en militaire gebouwen
in brand, evenals de spoorwegwerk-
plaatsen. Steeds heftiger en duide
lijker werd het kanongebulder. Om
elf uur gaf de commissaris van poli
tie de zorg voor de stad ©ver nan de
burgerwacht, die voor een deel reeds
Woensdag in functie was getreden
hij trok zich met de laatste hondortl
beambten naar Praga terug.
Tegen twee uur trokken groote
troep en massa's van Wola en Molen-
tof naar de riYier-overgangen, waar
een opstopping plaats vond, daar do
bruggen smal waren. Duizenden in
woners keken naar dit schouwspel.
Om 5 uur 's morgens werden de
bruggen vermeld. In Praga stegen
weer rookwolken op.
Tegen zc3 uur verschoen een auto
n>et twee Duitsche officieren in do
straat, die naar het stadihuis leidt.
Korten tijd later reden zij met den'
commandant van de burgerwacht te
rug, om met den Duitsohen staf in
Wola over do overgave van de stad
te onderhandelen. Om half zeven
trokDuitsche cavalerie, de lanspun
ten met bloemen omwonden, onder
het zingen van de „Wacht om Rliew"
de stad binnen. Spoedig daarop tufte
een automobiel door de Jeruzalom-
merstraat met eenige hobgo officie
ren en don commandant der burger
wacht. Tot twaalf uur duurde deiu-
tooht van Duitsche infanterie, cava
lerie en artillerie.
Nadat de Russen zich naar Praga
hadden teruggetrokken, vielen Rus
sische granaten en granaatkartetsen
in de stad voornamelijk het verblijf
aan den oever van den Weichsel was
gevaarlijk door het ontploffen der
projectielen. Er gebeurden vele onge
lukken voortdurend moesten de
w agens van do reddingsbrigade de
stad in om gekwetsten te halen en
hulp te brengen.
Donderdagmorgen om elf uur
maakte een commissie van War-
sehausche burgers haar opwachting
bij de Duitsche militaire autoriteiten
in het paleis, ter bespreking van oen
legeling voor de handhaving van de
orde in de stad. Tevens werd mede
gedeeld, dat twaalf gijzelaars «noes
ten worden gesteld. Voorlooplg wer
den de burgers uit de commissie als
gijzelaars beschouwd. Er werd eeu
stedelijk president benoemd; de bur
ger wacht 'werd gdhantlhaafd.
Het burgercornitó werd uitgebreid
met verschillende personen uit de
leidende kringen der stad. Het comi
té gelastte den bezitters van voor
raden meel, suiker en zout, hiervan
tuigd dat Ik niets dan vriendelijke
gedachten voor u koester eo dat iV u
aile mogelijke g©K*k toewensch Ik
hen er u ook dankbaar voor dat u mij
met Ottilie in kennis hebt gebracht,
daar Lk haar nu reed» als een zuster
Hafheb, en zij mij wedorkeerig ook in
nig genogen is. U moot n'et denken
dat ik zoo oppervlakkig en lichtzin
nig van aard bon als ?ommwn wel
meen©n. Ik ben somtijds rofa zeer
ernstig en aan de sympathie die ik dit
arme meisje toedraag, bespeur ik ook
dat ik geenszins harteloos ben. Kon
ik u maar zooveel geluk aandoen ate
ik wel wensch, maar ik kan zoo wei
nig en het zou beter geweest zijn,
indien ik nooit geboren ware, o lach
mij niet uit, ik meen het ernstig, hoog
ernstig, ik bohoor op deze wereld nu
eenmaal niet thuis.
Maar, goede hemel, hoe kom 'k er
toe u dat al'es te schrijven, terwijl lk
u tooh iets geheet anders wi'.de zeg
gen. Zet toch de gedachten die u had
uit uw hoofd, waarde heer, ik ben u
niet genegen, althans niet in den zin
zooals u het bedoelt, andens ben ik u
wel genogen, ai kennen we elkander
ook pas kort Ik wil u dan. ook geens
zins pijn doen of boleedigen, maar ik
denk niet aan trouwen en zal nooU
trouwen ook. Ik heb geheel andere
bedoelingen. En het grieft u ook niet
dat ik dit zeg, niet waar het was
slechts ec-n losse inval van u, hoe
zoudt u mij kunnen beminnen. Ge
vóór zes uur 's avonds een opgave in
te dienen.
De terugtocht kwam voor de Rus
sen zóó onverwacht, dat zij verschil
lende groote kerkklokken op he»t
Krastinskiplein. welke reeds werden
afgenomen en, wegens den omvang,
in vieren gedeeld waren, moesten
achterlaten.
De water- en gasleiding, evenals
de electrische inrichting, werken
uitstékend de waterleiding In Pra
ga is door ontploffingen op versohil-
lende plautsen beschadigd. (Dit is
dus een andere lezing van dan toe
stand dan de correspondent van de
..Chicago Daily News" gaf, waarvan
wij Dinsdag een overzicht opnamen.
Red.), tv oensdag vernielden Rus
sische officieren en soldaten verschil
lende fabrieken geheel of gedeelte
lijk.
Met de Duitsche troepen kwamen
ook correspondenten van Duitsohe
bladen in de stad. De groote café'e,
zooals. „Bristol", „Polonia", enz.,
waren spoedig vol Duitsche officie
ren. De schouwburgen zijn voorloo-
pig gesloten. Het verkeer in de stra
ten en in de trams wa3 zeer leven
dig.
DE ONTRUIMING VAN RIGA.
Uit Stockholm wordt aan den ,,Lo-
kal Anzeiger" gemeld, dat de ontrui
ming van Riga zoo goed als volbracht
is. Het Roode Kru's, het Kabinet van
den militairen bevelhebber en het po-
litiebeetuur hebben de stad reeds ver
laten. De rubberfabriek Prnwodruk,
die nog duizenden arbeidera telde,
heeft het bedrijf gestaakt.
Het stadsbestuur heeft uit gebrek
aan pasmunt, papiergeld in de waar
de van kopeken uitgegeven. Generaal
Kurlow heeft bekend gemaakt dat
huiszoekingen zul'en worden gehou
den en dat verzamelaars van klein
geld. die van de gelegenheid gebruik
maken om daaruit winst te slaan,
6tr;ng gestraft zullen worden.
Velgen» berichten in de bladen te
Petersburg zijn ook de leden van de
geestelijkheid, het personeel van de
banken, de ambtenaren van de pos
terijen en van de spoorwegen naar
Moskou vertrokken. Talrijk© Duit
schers werden naar Petersburg over
gebracht.
We lozen in Hot Vaderland:
Riga is de hoofdstad van Lijfland.
De stad heeft ruim 300.000 inwoners,
o a 125.000 van Duitsch element;
voort» zijn 20 pel. Russen en 2(1 pet.
Letten. Riga herinnert in vele opzich
ten aan de Duitsche Oostzoe-sleden.
en Wij hebben grond te vermoeden,
dat een groot gedeelte der bevolk.ng
een bezetting der stad door de Duit
schers niet onaangenaam zal vinden,
te meer, daar Ri.ga voor ©en groot ge
deelte z'n bloei te danken heeft ann
den Duitschen handel.
De stad is overwegend Protestant
(65 pet.) 17 1/2 pet. dor bevolkihg is
Grieksdi, 6 pet. Roomsch-Katholiek,
12 j»ct. Israël ietisch.
Riga is de derde hoofdstad van
Rusiand (Petersburg en Odessa ko
men in de eerste plaats). De stad be
staat uit de „oude stad", de Peters
burger en de Moskou er voorsta.il, die
rechts van de Duna liggen; de Mitauer
Voorstad ligt links van de rivier. De
oude stad heeft vele monumentale,
liistorische gebouwen, maar de stra
ten zijn er nauw en bochtig en alleen
de oude Riga-bewoners houden van
de oude stad. Nagenoeg alle gro«tere
firma's hebben in de oude stad haar
kantoren. De nieuwere wijken van
Riga zijn smaakvol aangelegd. Zoo
zijn in 1856 de wallen geslecht en in
fraaie boulevards veranderd, die
thans met de parken het mooiste ge
deelte van de stad vormen.
Riga is een oude stad. Z© dateert
al uit do 11de of 12de eeuw. In 1202
was Riga de resident van Albrecht I
van Buxhfiwden, die den titel had
van Bisschop van Riga. In de 13do en
14de eeuw ging Riga snel vooruit, en
9poedig was het een zeer belangrijke
handelsstad. In 1621 werd Riga door
Gustav Adolf veroverd. In 1656 word
de stad door de Russen tevergeefs be
legerd; hetzelfde gebeurde in 1700
door de Saksen, dank zij de dappere
verdediging door den Zweedschon
stadhouder Dahlberg. Den 4en Juli
1710, na de nederlagen van Karei XII,
moest de stad zich overgeven, en
kwam onder Russisch bestuur.
In de vorige eeuw,, nl. in het voor
jaar van 1854, werd Riga door een
Engelsohe vloot geblokkeerd. Dit was
het laatste militaire feit, hetwelk in
het boek der historie omtrent Riga
staat opgeteekend. Nog zij venneld,
hebt u vergist, mijnheei WalprectiL
U bemint Ottilie en omdat ik eenige-
zine op haar gelijk, hebt ge u daar
door laten medeslcepen Ik ben ech
ter !an« geen Ottilie, dat gevoel ik
maar at te goed, ik heb in verre na
haar wilskracht niet. ik ben spoedig
moedeloos. Ja, ja, zoo is het. U be
mint mij niet, u beintot Ottilie. Maar
Ottilie bemint een ander en nu wilt
u iemand hebben die op hanr lijkt.
Wat hebt u aan mijn rossig© haren,
waar Josefa zelf den spot mee drijft?
Wilt u werkelijk gelukkig woroen,
dan moet u een meisje zoeken tlat in
nerlijk en niet uiterlijk op OttEie ge
lijkt Ziet u dat niet in?
Denk niet moer aan mij blijf nog
een j>9ar weken in Italië, dan zu't u
mij. wel vergeten zijn. Ik beu een
dwaas meisje, die maar om alles lacht
en er zijn wel oogenbUkken waarin
%ik mij zelve voorhoud dat ik in mijn
"leven veel meer gdachen heb dan ik
wel heb moeten doen. Ik ben tot nu toe
onverstandig geweest, maar nu zijn
mij de oogc-r. opengegaan en denk ik
veel na.
Trouw Bever in 't geheel niet,
waarde heer I-ech mij niet uit. maar
ik geloof dat men tc voren nooit weot
wat ons nog overkomen kan. Geniet
van al het schoons om u hoen, dat zal
u prettig stommen. Ik wilde dat ik
weg kon van hier, ver weg, evenate
u. ik zou wiMen gaan vliegen, de
Buchfeldstrasse ia gloeiend verve
lend ik wilde dat ik daar nooit ge
komen was. Het sombere huis te mij
nu nog meer een doorn in het dog dan
het Ottiüe was.
Maar nu eindig ik. Ik was vuprne-
mens u slechts oen paar regete te
schrijven, u weet nu toch althans dat
het n'et meer de moe'te waard is om
aan mij te denken. Ik trouw nooit
Adieu, geaohte heer Walprecht,
woes verzekerd van mijn oprechte
hoogachting.
PAULINE KARSTEN."
Ik weet niet hoe dikwijls Ik deron
brief heb overgelezen, maar nochtens
begreep ik dien niet. Hoe meer ik
mij echter daarin verdiepte, des to
rooskleuriger lachto de toekomst mij
weer tegen. Neen, lieve Pau'ine, als
men iemand van zijn liefde wil gene
zen, moet men n'et zóó schrijven,
dan moet men dc zaak anders aan
pakken, maar dat begrijp je n'et. om-
dal je inlj wel genegen bent, zeer ge
negen zelfs ln den z:n tooals Ik het
verlang.
Zoo gaat het meermalen. Uit den
diepsten nacht vinden wij somtijds
den weg naar den hemel Do een zuigt
uit all&s eleclita venijn, <1© ander ho
nig. Ik moet bekennen dat ik hoogst
tevreden ben mot mijn karakter en
mijn humeur, want ik kwam nu, na
verloop van tien minuten, tot dc over
tuiging dat mijn liefde toch beanV
woord werd cn dat het ..bedankte"
alleen zijn oorsprong had 'n motie
ven, die ik wel is waar niet kende,
maar die nochtans niet met mijn
persoonlijkheid te maken hadden.
Welke motieven konden tiet zijn? Zon
haar moeder of zuster Josofa zich te
gen mijn hofmakerij hebben verzet?
Dot was geonszms waurschijn'ijk",
want voor zoover ik Pauline kende,
twijfelde ik er beslist aan dat zij haar
moeder e-n haar zuster in kennte ge
steld zou hebben met mijn brief en
bovendien geloofde lk dat zij wel ge
noeg karakter bezat om haar e'gen
z'n door te zetten.
Waar was dus de oplossing van het
raadsel te vinden?
Hetgeen zij over Ottilie schreef was
een bedenke! ijko passage Zij wild®
mij bewijzen dat ik deze bom'ndc en
dat haar gelijkenis met Ottilie de re
den was waarom ik haar zocht. Bo
s', te t een uitstekend motief voor een
paar gelieven om een gchee'en avond
over tc kibbelen, want dat zou toch lol
een vernikke'-iik© verzoening kunnen
leiden Een dweepziek jong meisje
r.au wellicht daarover zijn gaan treu
ren, maar de frissche, vro'-'ijko, kerrv-
gezondo Pauline zou daardoor niet in
een stemming geraken ate waarin
zij thans verkeerd® men kon dat
immers duidoHjk tusschen de regete
door. lezen.
(Wordt vervolgd.)
